BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ OTUZBEŞİNCİ YIL ALBÜMÜ

Transkript

1 ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ ANABİLİM DALI ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ OTUZBEŞİNCİ YIL ALBÜMÜ Hazırlayan: Prof. Dr. Cengiz ÇOKLUK SAMSUN-2012

2 ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ ANABİLİM DALI ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ OTUZBEŞİNCİ YIL ALBÜMÜ Hazırlayan: Prof. Dr. Cengiz ÇOKLUK Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı SAMSUN

3 ÖNSÖZ Ondokuzmayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı, resmi olarak 19 Mayıs 1978 yılında açılmıştır. Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı otuz beşinci yılına ulaşmanın büyük gurur, sevinç ve mutluluğunu yaşıyor. Bu coşkuyla, geçmişinden aldığı güç ve bilgelikle geleceğe umutla bakıyor. Beyin ve Sinir Cerrahisi eğitiminde bir ulu çınar olmak için gerekli olan her türlü gayreti ilmek-ilmek, örgü-örgü işleyerek büyüyor. 1980, 1990 ve 2000 li yıllar Beyin Cerrahisinde yeni ve modern gelişmelerin olduğu yıllar olarak tarihe geçmiştir. İsviçre deki Zürih Üniversitesinde çalışan M. Gazi Yaşargil mikrocerrahinin gelişmesine büyük katkılarda bulunmuş ve Dünyanın pek çok Üniversitesinden gelen, son derece motive olmuş yeni yeteneklere eğitim vermiştir (Resim 1). Ameliyat mikroskobunun kullanım alanına sokulması ve mikrocerrahi tekniklerinin uygulama alanlarının gelişmesi bu yıllara denk gelmektedir. Zürih e giden kişiler burada M. Gazi Yaşargil in yaptığı ameliyatları izlemenin yanında mikrocerrahi laboratuarında çalışma imkanı buluyor ve burada ameliyat mikroskobu altında mikrosütür uygulamasının eğitimini alıyorlardı. Bu dönem H. Cushing den sonra Beyin Cerrahisinde yeni bir dönemin açılışıydı. Bu dönemde burada bulunanlar bilerek veya bilmeyerek yeni bir dönemin açılışının şahitliğini yapıyorlardı. Resim 1. Mikrocerrahi uygulamalarının önemli bir aşama kat etmesinde katkıları bulunan Yaşargil. Bunun yanında 1990 lı yıllarda spinal cerrahide büyük gelişmeler yaşanıyordu. Spinal implantaların kullanım alanına girmesi, spinal anatomiye daha çok hakim olunması ve pediküler vidaların başta travma olguları olmak üzere kullanıma girmesi bu yıllarda yaşanıyordu. Daha önceden Harrington kancaları koyduğumuz hastalara transpediküler vida yerleştirilebileceğini öğrendik. Önceleri oldukça zor olarak gördüğümüz bu tekniği uyguladıkça ve kurslarda eğitim aldıkça kolay uygulanabilir ve hasta açısından oldukça konforlu olduğunu gördük. 90 lı yıllarda kompresyon kırığı dediğimizde ilk aklımıza gelen 3

4 dekompresyon yapılması, yani laminektomi uygulamasıydı. Ancak transpediküler vida uygulamasından sonra stabilizasyon ve fiksasyonun olayın bir parçası olması gerektiğini öğrendik. Bu şekilde hastalar iyileşme süreçlerini yatakta değil yürüyerek ayakta geçiriyorlardı. Mikrocerrahi teknikleriyle birlikte mikrodrill teknolojisinin gelişmesi kafa kaidesi cerrahisinin bu alanda ilerlemesine neden olmuştur. Orbitozigomatik kraniyotomi uygulaması, sfenoid kemiğin mikrodril yöntemiyle drillenmesi, temporal kemik anatomisi ve mastoidektomi, translabirintin girişimler gibi uygulamaları bu yıllarda uygular olduk. Bu başdöndürücü gelişmeler yaşanırken Anabilim Dalımız bu gelişmelerin dışında kalmamış gerek yurdışına gidiş gelişlerle ve gerekse de yurt içerisindeki kongre, sempozyum ve kursları yakından takip ederek tüm bu gelişmeleri kendi kliniğinde başarıyla uygulamıştır. Bu yeni teknikleri uygularken yaşanan büyük heyecan ve mutluluk tarif edilemez. Bu dönemde üç alet el perforatörü, devilbiss rongeur ve gigli teli kafayı açmak için önemliydi (Resim 2, 3, 4). Bir de kemiklerin kenarlarına delik açmak için kullandığımız alet. Hepsi güce dayanan cihazlardı. Önce Aeskülap ın perforatörü geldi. Her vakaya açmazdık. Anevrizma ve tümör gibi vakalarda kullanırdık. Şimdi yüksek devirli cihazların geldiği noktayı sanırım tarif etmeye gerek yok. Bunları gördükçe insan acaba gelecekte ne gibi cihazlar gelecek demekten kendisini alamıyor. Resim 2. Kraniotomi oluşturmak amacıyla kullanılan devilbiss rongeur. Resim 3. Kraniotomi oluşturmak amacıyla kullanılan gigli tel ve tutucuları. 4

5 Resim 4. Burhole açmak amacıyla kullanılan perforatör ve uçları. Anabilim Dalında bu gelişmelerin yakından takip edilmesinde 1990 lı yılların başında satın alınan Zeiss marka son teknoloji ürünü kontravers ameliyat mikroskobunun ve birinci jenarasyon Valeylab Kavitron CUSA nın katkısını göz ardı etmemek gerekmektedir. Ameliyat mikroskobunda uygulanan mikrocerrahi teknikleri sadece uygulayan cerrah görmekle kalmamış ameliyat odasında ameliyatı seyreden diğer katılımcılarda seyrederek hem mikrocerrahi anatomi hem de cerrahi tekniklerin kendi dünyalarında yerleştirilmesi ve geliştirilmesinde ön ayak olmuştur. Bu dönemde özellikle yaygın olarak okunan M. Gazi Yaşargil in yazdığı Mikrocerrahi kitabı, I, II, IIIA ve IIIB ciltleriyle ameliyatlardan önce ve ameliyatlardan sonra başvuru kitabı olarak kullanılmıştır. Bu konuda bir diğer kaynak ise Robert H. Wilkins ve Setti S. Rengachary nin editörlüğünü yaptığı Neurosurgery kitabıdır (Resim 5). Bu iki kaynak asistan eğitimi boyunca başvuru kaynağı olarak gelmiştir. Resim 5. Yaşargil Microneurosurgery ve Wilkins Neurosurgery kitabı lı yıllarda Anabilim Dalımız için oldukça önemli iki gelişme olmuştur. Bu gelişmelerin ikisi de direkt Beyin Cerrahisinde olan gelişmeler olmayıp dolaylı yönden Beyin Cerrahisini ilgilendirmekle birlikte Beyin Cerrahisi için son derece önemli olan büyük 5

6 atılım aracı olmuştur. Bunlar Manyetik Rezonans Görüntüleme tetkiki ve Dijital Substraction Anjiografidir. Bu iki tetkik yönteminden önce Kliniğimizde myelografi ve karotid anjiografi tetkikini uyguluyorduk. Bu iki tetkik yöntemi de asistanlar için oldukça zor ve zahmetli bir işlemdi. Akşam 3, 4 e kadar servisin işlerini toparlar veya ameliyata girer ve 4 ten sonra radyolojide 90 derece dik durabilen röntgen masasında myelografileri çekerdik. Myelografi tetkikleri ertesi gün sabah viztinde incelenirdi. Myelografi sonrası bilgisayarlı tomografi ve kontrast maddenin konusa doğru rahat gidişinin gösterilmesi oldukça önemliydi. Paraparezi nedeniyle gelen hastaya myelografi çekmekten çekinirdik. Myelografi sonrası hastaların mevcut parezilerinde kötüleşme oluşabiliyordu. Hastaları oldukça sıkı takip etmek gerekiyordu. Tabii ki bu arada myelografinin lezyonun tam yerini göstermesi gerekiyordu. Bir diğer emek gerektiren ve zahmetli tetkik yöntemlerinden birisi de karotid anjiografi tetkikiydi. Karotid artere özel iğnelerle girilmesi ve kontrast maddenin verilerek ön-arka, yan ve town grafilerin elde edilmesinden ibaretti. Bazen hastalara sedasyon verilmesine rağmen hastalar bu işlemi tolere edemezler ve ajite olurlardı. Tüm bunlar yaşanırken radyoloji bölümü arka arkaya kaset üzerine çekim yapabilen bir makineyi kendi bölümlerine kurdu. Bu makine hem skopi yapabiliyor hemde kontrast enjekte edilirken tek çekim değilde seri çoklu çekim yapabiliyordu. Seldinger yöntemiyle karotid artere girebiliyor ve peş peşe birkaç çekim yaparak kontrast maddenin internal karotid ve dallarına dağılımını bizim karotid anjiografiden daha başarılı olarak gösterebiliyordu. Bizler karotid anjiografiyi oldukça yaygın uygulayabiliyor olmamıza rağmen bu yöntem radyologlar tarafından yapılıyordu. Bizler çağrılmıyorduk ve olayın içerisinde değildik. Yorumlarıyla birlikte filmler elimize geliyordu. Kaliteleri ve anevrizmayı gösterme yetenekleri bizim çektiğimiz karotid anjiografi tetkiklerinden daha iyiydi. Bu gelişme buruk ta olsa bizleri sevindirmişti. Buruk sevinç diyoruz çünkü tetkik yöntemi bizlerin elinden yavaş yavaş uzaklaşıyordu. Yine de olayın içerisinde yeralmak için çaba sarfediyorduk. İşlem yapılırken uygulama odasında bulunuyorduk. Bundan daha sonra Dijital Substraction Anjiografi cihazı ve Manyetik rezonans görüntüleme cihazı kuruldu. Artık myelografi ve karotid anjiografi tetkiki yavaş yavaş tarihe karışıyordu. Bu cihazların elde ettiği görüntülere bakarak insanoğlunun katettiği mesafeyi hayranlıkla izliyor bu baş döndürücü mesafenin artık görüntüleme teknolojisinin son evresi olarak görüyorduk. Aslında bu düşünce bile başlı başına bir yanılgıydı ve her geçen gün yeni gelişmeler kaydediliyordu lı yıllarda iletişim kısıtlıydı. Beyin cerrahisi gibi acili bol olan bir dalda eğitim görüyorduk ve seyrek olmamakla birlikte Öğretim Görevlisi veya baş asistan desteğine ihtiyaç duyuluyordu. Ancak cep telofonu henüz kullanım alanına girmemişti. Evde nöbet tutanlar mutlak ya telefonun başında bekler veya gidecekleri yerin sabit telefon numarasını bırakırlardı. Tabii ki o numarada olacakları süreyi de bildirmek durumunda kalırlardı. Daha sonra çağrı cihazları bulundu ve bazı mesajları gönderme imkanına kavuştuk. Çağrı merkezini santralden bağlatıyor ve sözlü olarak hastaneyi arayınız gibi 6

7 mesajlar bırakabiliyorduk. Bir sonraki yılda ise artık direkt telefon numaralarını tuşlayarak çağrı bırakabilir duruma geldik. Bu bizim için büyük ilerleme olarak hafızalarımıza yerleşmişti. 90 lı yılların sonlarına doğru cep telefonlarıyla tanıştık ve hastaneden bize ulaşmak veya bizim bir başkasına ulaşmamız sorun olmaktan çıktı. Bu süreç içerisinde hemşire sayısında eksiklikler vardı. Az sayıda hemşire nöbete kalıyor hastalara yemek yedirilmesi, yatak bakımı, dekübit bakımı, serum takılması ve hatta rutinlerinin alınmasında aksaklıklar yaşanmaması için asistanlık yıllarımızda bu işlerde de yardım ediyorduk li yıllar hastanelerde otomasyon sistemlerinin yerleştiği ve her yapılan işin kaydedildiği yıllardı. Yapılan her işlem otomasyon sistemlerine kaydediliyor ve hastalara fatura ediliyordu. Artık hastaların sağlık güvencelerinin olup olmadığı önem kazanıyor, hastaneye yatan hastalar ameliyatları öncesi bu işlerle yoğun bir şekilde uğraşmak zorunda kalıyorlardı. 19 Mayıs 1978 tarihinde Eğitim, araştırma ve hizmet dönemine başlayan Beyin ve Sinir Cerrahisi kliniği sadece asistanlara uzmanlık eğitimi veren bir klinik olarak kalmayıp, ameliyathane teknisyenleri ve hemşireleri, servis hemşireleri ve hastabakıcılar için tam bir eğitim kurumuna dönüşmüştü. Hatta servis ve poliklinik sekreterleri için bir eğitim kurumu olmuştu. Bilgi ve beceriler gelişirken bilgi genişliği ve derinliği de oluşuyordu. O yılların en güzel özelliklerinden birisi de fedakarlık ve özveri kavramlarıydı. Burada mesai ve yapılacak işin önemi yoktu. Her bir kişi hastaların iyileşmesine odaklanmış, mesai ve iş kavramı olmadan özveri ve fedakarlıkla çalışıyordu. Saatin ve yapılan işin önemi yoktu. O gün özveriyle çalışmış olmanın verdiği manevi mutluluk yetiyordu. Bu herkese kişinin kendisini iyi hissetmesini sağlıyor ve mutlu ediyordu. Yıllar su gibi akıp gitti. 35. Yıl geldiğinde Anabilim dalının iki kurucusu yaş nedeniyle emekli olmak durumunda kaldı. 35. Yılın bu şekilde gelişi geride kalanların sorumluluğunu bir kat daha artırıyordu. 35 yıl önce yakılan meşale her gün biraz daha güçlenerek yanmaya devam ediyor. Her bir bireyin bu kliniğe ayrı, özel ve değerli bir katkısı var. Böyle bir kliniğin 35. Yıl albümünün ön sözünü yazmak benim için ayrı bir onur ve kıvanç kaynağıdır. Bu kliniğe emeği geçen herkese özellikle kurucular ve eski başkanlar Prof. Dr. Fahrettin Çelik ve Prof. Dr. Cemil Rakunt a teşekkür ve minnetarlığımı sunuyorum. Prof. Dr. Cengiz Çokluk Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı 7

8 BÖLÜM I Albüm Çıkarma Fikri: Bu şekilde bir albüm çıkarma fikri tamamen Prof. Dr. Fahrettin Çelik e ait bir düşünceydi. Bu sadece bir düşünce olmakla kalmayıp aynı zamanda icraata da dönüşmüştü. Kişiler tek tek aranmış, özgeçmiş ve fotoğraflar istenilmiş. Bunlar toplanmış ve dijital ortama aktarılmıştı yılı ortalarında odamda oturuyordum. Prof. Dr. Fahrettin Çelik odama geldi ve kendisinin bu şekilde bir albüm çıkarma fikri olduğunu ve aistanlık yılları içerisinde çekilen fotoğraflarla birlikte kısa özgeçmişimizi vermemiz gerektiğini söylemişti. Ayrıca da ulaşabildiğimiz kişilere bunu iletmemizi bildirmişti. Önce nasıl bir şey olacağı insanın zihninde canlanamıyor. Daha sonra süreç içerisinde bu fikir olgunlaşıyor. Bizler fotoğraf ve özgeçmişlerimizi verdik ancak süreç uzadı Fahrettin beyin emeklilik tarihine yetişmedi. Ufak bir modifikasyonla 35. Yıl albümü olarak hazırladık. Albümün hazırlanmasında pek çok kişi dolaylı veya dolaysız yönden katkı sağladı. Tarihçe: Ondokuzmayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Beyin ve Sinir Cerrahisinin kuruluşu ve tarihçesinden söz etmeden önce üç önemli tarihten söz etmek gerekmektedir. Bu tarihlerden birincisi tarihidir. Bu tarihte Samsun Ondokuzmayıs Üniversitesi Kurma Derneği kurulmuş ve faaliyete başlamıştır. Bu dernek amaç olarak bir Karadeniz kenti olan Samsun a Üniversite kurulmasına öncülük etmek ve bunun için gerekli olan siyasi alt yapıyı oluşturmak olarak belirlemiştir. Derneğin yönetim kurulu üyelerinden Üstün Kösefoğlu, Nazım Tıkıroğlu, Uzman Melikoğlu, Avni Kaynar, Dr. Sait Erbil ve Hasan Nejat Öğüt ilgilerle temas kurarak Üniversitenin kuruluşunun çalışmalarını başlatmışlardır (Resim 6). Resim 6. Ondokuzmayıs Üniversitesi Kurma Derneği Yönetim Kurulu Üyeleri. Soldan sağa Üstün Küsefoğlu, Nazım Tıkıroğlu, Uzman Melikoğlu, Avni Kaynar, Dr. Sait Erbil ve Hasan Nejat Öğüt (OMU 35. Yıl albümünden alınmıştır). 8

9 Derneğin tam adı Ondokuzmayıs Üniversitesini Kurma ve Yaşatme Derneği idi. Bu dernek Samsun kentinde bir üniversite kurulması için oluşturulan en organize sistematik girişimdi. Türkiye nin o dönemdeki genel şartları düşünüldüğünde hemen sonuç vermesi tabii ki beklenemezdi. Bu derneğin kurulmasından yaklaşık altı yıl sonra 1 Nisan 1975 tarihinde resmen Ondokuzmayıs Üniversitesi kurulmuştur. Yerel bir gazete Üniversitenin kuruluşunda emeği bulunan üç kadını dernek çalışmalarından dolayı kutlamıştır (Resim 7). 1 Nisan 1975 kabul tarihli ve 1873 numaralı kanun ile Türkiye de dört üniversite kurulmuştur. Bu Üniversiteler Elazığ da Fırat Üniversitesi, Samsun da Ondokuzmayıs Üniversitesi, Bursa da Bursa Üniversitesi ve Konya da Selçuk Üniversitesidir. Bu Üniversitelerin kuruluşu 11 Nisan 1975 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanmıştır (Resim 8). Resim 7. Dernek çalışmalarını öven lokal gazetede üniversitenin kuruluşunun duyurulması. Gazetede adı geçen kadınlar soldan sağa doğru Üstün Küsefoğlu, Sezen Saraç ve Güngör Şükran görülürken altta ilk kurucu rektör Prof. Dr. Tahsin Tuncalı yeralmaktadır. (OMU 35. Yıl albümünden alınmıştır). 9

10 Resim 8. Üniversitenin resmi olarak kurulduğunu duyuran resmi gazete. 10

11 Tıp Fakültesi: Ondokuzmayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesinin açılışı ve kadrolarının belirlenmesinde Hacettepe Üniversitesi, Tıp fakültesi öncülük etmiştir. O dönemde Hacettepe Üniversitesinin Rektörlük görevini yapan Prof. Dr. İhsan Doğramacı ının özel katkıları olmuştur. Hacettepe Üniversitesi içerisinden görevlendirilen öğretim üyeleri Ondokuzmayıs Üniversitesinin Senatosunu oluşturmuşlardır. Bu grup içerisinden Prof. Dr. Tahsin Tuncalı Ondokuzmayıs Üniversitesinin ilk kurucu rektörü olarak kayıtlara geçmiştir (Resim 9). Tıp Fakültesinin ilk Dekanı ise yine Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Sevinç Oral dır (Resim 10). Resim 9. İlk kurucu rektör Prof. Dr. Tahsin Tuncalı (OMU 35. Yıl albümünden) Resim 10. Tıp Fakültesinin ilk dekanı Prof. Dr. Sevinç Oral (OMU Web sitesinden). 11

12 Samsun Tıp Fakültesi: Hacettepe Üniversitesi Senatosunun tarihli ve sayılı kararı Samsun Tıp Fakültesi adıyla bir Tıp Fakültesinin kuruluşunu ilan etmiştir. Senato kararında Üniversitemiz Senatosu Rektör Dr. İhsan DOĞRAMACI nın başkanlığında toplandı. Hacettepe Üniversitesi kurulması hakkında 892 sayılı kanunun 2. Maddesi uyarınca son 3 klinik sınıfı kapsamak üzere Üniversitemize bağlı Samsun Tıp Fakültesi açılmasına karar verildi denilmektedir. Dolayısıyla Samsun Tıp Fakültesi adı Ondokuzmayıs Üniversitesinden daha eskiye dayanmaktadır. Samsun Tıp Fakültesi 1973 yılında Hacettepe Üniversitesinde eğitim ve öğretim faaliyetine başlamıştır. Ondokuzmayıs Üniversitesinin 1975 yılında resmen kurulmasıyla Ondokuzmayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi olarak buraya bağlanmış ancak 1978 yılına kadar Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesine bağlı olarak devam etmiştir. Bu arada adı artık Ondokuzmayıs Üniversitesi, Tıp fakültesi olarak anılan fakültenin tamamen Samsun iline taşınması ve yerleşkesinin burada oluşturulması çalışmaları devam etmiştir. Bölümlerin Samsun da oluşturulabilmesi için bir hastane binasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu ihtiyacın karşılanması için Sağlık Bakanlığına başvurulmuş ve Sağlık Bakanlığı ile bir protokol oluşturularak Tıp Fakültesi Hastanesinin Samsun Göğüs Hastalıkları Hastanesinin bir bölümünde faaliyet göstermesine karar verilmiştir. Bu kapsamda Samsun Göğüs Hastalıkları Hastanesinin bir bölümü fakülteye devredilmiştir. 19 Mayıs 1978 tarihinde Tıp Fakültesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi resmen açılarak faaliyetine başlamıştır. Bu hastanenin açılışı için pek çok kişinin katıldığı bir tören düzenlenmiştir (Resim 11 ve 12). Bu arada 26 Mart 1976 yılında temeli atılan Ondokuzmayıs Üniversitesi Kampüsünün inşaatı hızla devam etmekte ve kampüsün en büyük binası olarak Tıp Fakültesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi belirmektedir (Resim 13 ve 14). Resim 11. Tıp Fakültesi Hastanesinin 19 Mayıs 1978 tarihinde yapılan açılış töreni (OMU 35. Yıl Albümünden). 12

13 Resim 12. Bu resim 19 Mayıs 1978 tarihinde Ondokuzmayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesinin resmi açılışını yapan Öğretim Üyelerini göstermektedir. Resimdekiler; 1. Prof. Dr. Naci Gürses, 2. Prof. Dr. Kamil Tanyer, 3. Prof. Dr. Yıldız Saraçlar, 4. Prof. Dr. Muhsin Saraçlar, 5. Prof. Dr. Tahsin Tuncalı, 6. Prof. Dr. Sevinç Oral, 7. Prof. Dr. Fuat Göksel, 8. Dr. Sara Beygu, 9. Dr. Gülten Tanyer, 10. Dr. Siber Göksel, 11. Dr. Gülten Tunalı, 12. Dr. Oktay İlhan Tuncer, 13. Dr. Cemil Rakunt, 14. Dr. Ercihan Güney, 15. Dr. Teoman Şeşen, 16. Dr. Ahmet Yaşar Turanlı, 17. Dr. Kuddusi Cengiz, 18. Dr. Fahrettin Çelik, 19. Dr. Adnan Akçoral, 20. Dr. Nuran Gürses, 21. Dr. Kayhan Özkan, 22. Dr. Aysen Özkan, 23. Dr. Ali İhsan Baysal, 24. Dr. Funda Elmacıoğlu, 25. Dr. Kamuran Erk (OMU 35. Yıl Albümünden alınmıştır). Resim 13. Üniversitenin resmi kuruluşundan yaklaşık bir yıl sonra, 26 Mart 1976 da dönemin Başbakanı Süleyman Demirel ve Prof. Dr. İhsan Doğramacı nın katılımıyla gerçekleştirilen Ondokuzmayıs Üniversitesinin temel atma töreni (OMU 35. Yıl albümünden alınmıştır). 13

14 Resim 14. İnşaatı devam eden Tıp Fakültesi Hastanesinin yeni binası. Tıp Fakültesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Samsun ilinde faaliyete geçmiş olmasına rağmen tüm Tıp Fakültesi öğrencileri Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinden Samsun a getirilmemiştir. Fakülte Yönetim Kurulu 78/116 sayılı kararıyla Tıp Fakültesi öğrencilerinin V ve VI. Sınıfında okuyanların bundan sonraki eğitim ve öğretimlerini Samsunda yapacakları duyurulmuştur. Tüm sınıfların Samsun da eğitim ve öğretime başlamaları ise eğitim ve öğretim yılına denk gelmektedir eğitim ve öğretim yılını Samsun da açan Tıp Fakültesi birtakım fiziksel imkansızlıklarla yüz yüze kalmıştır. Özellikle birinci ve ikinci sınıf öğrencilerinin ders görecekleri fiziksel alan şehirde ki hastanede bulunmadığı için bu öğrenciler Atakum da bulunan ve Eğitim Fakültesi olarak hizmet veren binada öğrenim görmeye başlamışlardır. Bu fiziksel imkansızlıkların belki de en önemlisi Tıp Fakültesi ikinci sınıf öğrencilerinin gördükleri anatomi dersleridir. Kadavra eğitimi alan ikinci sınıf öğrencileri yine burada eğitim alan eğitim fakültesi öğrencilerinin ilginç tepkileriyle karşılaşabiliyorlardı. Çünkü bir Tıp Fakültesi öğrencisinin eğitiminin bir parçası olarak gördüğü kadavra Eğitim Fakültesi öğrencileri için başka anlamlara geliyordu. Öyle ya da böyle bu zor, sıkıntılı ve zahmetli yıllar atlatıldı yıllarına gelindiğinde Şehirden 18 kilometre uzaklıkta bulunan Ondokuzmayıs Üniversitesi Kampüsünde birinci ve ikinci sınıflar için dersler verilmeye başlanıldı. Artık Tıp Fakültesi öğrencileri büyük ve modern anfilerde ders görüyorlardı. Bu anfiler fiziksek kapasite açısından oldukça yeterli ve modern olmalarına karşılık burada bir diğer imkansızlık karşılarına çıkıyordu. Bu da ulaşım ve barınma sıkıntılarıydı. Şehirden periyodik aralıklarla gelen toplu taşım aracları fiziksel kapasite açısından bazen yetersiz kalıyor ve öğrenciler tıka basa otobüslerle kent merkezine ulaşmak zorunda kalıyorlardı. Bu nedenle sabahın erken saatlerinde otobüs kuyruğuna giren öğrenciler kampüs çıkışı akşam geç saatlerde yine kampüste otobüs kuyruklarına giriyorlardı. 14

15 Beyin ve Sinir Cerrahisi: Ondokuzmayıs Üniversitesi ve ondan önce de Samsun Tıp Fakültesi kuruluşunun bu hikayesi içerisinde Beyin ve Sinir Cerrahisinin kuruluşu oldukça özeldir. O günkü adıyla Nöroşirürji kliniğidir. Nöroşirürji anabilim dalının kurucuları yine Hacettepe kökenli olan Prof. Dr. Fahrettin Çelik ve Prof. Dr. Cemil Rakunt tur. Resim 15. Nöroşirürji Anabilim Dalı ve nöroşirürji kliniği kurucularından Prof. Dr. Fahrettin Çelik. Resim 16. Nöroşirürji Anabilim Dalı ve Nöroşirürji kliniği kurucularından Prof. Dr. Cemil Rakunt. 15

16 Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroşirürji Anabilim Dalından uzmanlığını alan iki genç ve dinamik beyin cerrahının kendi iç dünyalarındaki hangi dinamiklerle kendi kaderlerini Samsun kenti ve akademik kariyerle Üniversiteye bağlamalarının açık cevabını bu gün vermek sanırım kolay değildir. Ankara dan tek yönlü olarak alınan bir otobüs biletinin geleceği nasıl etkileyeceği o günden bilinemezdi. Ancak yeni bilinmezlerle dolu geleceğin bir heyecan oluşturduğu o heyecanın başarma tutkusuyla geliştiği kesindi. Belki Hacettepe Beyin Cerrahisi Anabilim Dalındaki büyüklerin tavsiyesi, belki başka gerekçeler sonucund artık karar verilmiş ve yerleşilecek kent seçilmişti. Orta Karadenizin bir ticaret kenti olarak kurulan Samsun kentiydi bu. Yeniden bir şey kurmak elbetteki varolan bir şeyin üzerine eklemede bulunmaktan çok daha zordu. Büyük çaba, gayret ve fedakarlıklar gerektiriyordu. Şartlar zordu. Hiçbir şey yoktu. Mekan zaten Göğüs Hastanesi olarak dizayn edilmiş ve geçici bir mekandı. Yardımcı kadrolar bu iş için eğitimli değildi. Her şeyin yeniden ve sıfırdan planlamalarının yapılması gerekiyordu. Pek çok olumsuzlukla mücadele ederken ülkenin o günkü mevcut olumsuzluklarıyla da ayrıca mücadele etmek gerekiyordu. Yeni kurulan aileler, taşınan evler, doğan çocuklar, yeni başlayan asistanlar, yeni başlayan hemşireler, sekreterler, hastabakıcılar, teknisyenler gibi terimler her gün yaşanan olağan şeylerdi. Yeni basılacak hasta dosyaları, arşiv kayıtları, muayene notları, alınacak, masalar, oftalmoskoplar, rontgen cihazları, ameliyat aletleri, ameliyat yeşilleri, ameliyathane masaları, hasta yatakları, sedyeleri, tekerlekli sandalyeler vesaire vesaire. Tüm bunlar ve bunlarla ilgili işler hep masa üzerinde bekleyen uğraşlardı. Kara kaplı hasta muayene kayıt defterine gelene kadar her şeyin yerli yerine oturtulması gerekiyordu. Ameliyathanede kullanılacak ameliyat setlerinin düzenlenmesi, sarılması kullanıma hazır hale getirilmesine kadar yapılacak pek çok iş vardı. Bunların hepsi zaman, emek ve gayret demekti. Bu arada akademik kariyerin unutulmamsı ve kurulmuş yerde çalışan diğer akranlarlada doçentlik sınavlarında yarış olayın doğasında olan bir şeydi li yıllar Türkiye de ve Dünya da Nöroşirürjinin atılım yapmaya başladığı ve pek çok şeyin değişmeye hazırlandığı yıllardı. Gençlik, tecrübe azlığı, bir şeyi yeniden kurmaktaki zorluklar ve ülkenin içinden geçtiği karmaşa süreçleri hep birbirini etkileyen süreçlerdi. Yurt dışı deneyimi de gerekiyordu. Süreç sancılı ve yıpratıcıda olsa başarıldı. Zorluklar güçlükler teker teker yenildi. Toplumdaki hastalıklar, bölümdeki hastalıklar, bedendeki hastalıklar ve kişisel sağlık sorunlarının hepsiyle mücadele verildi. Tüm bu zorluklarla mücadele ederken Tıp Fakültesi öğrenci eğitimi, asistan eğitimi, hemşire ve teknisyen eğitimi ile de ilgilenildi. Gri tonların yerini aydınlık tonlar, belirsizliğin yerini belirlilik, ümitsizliğin yerini ümit, hayal kırıklıklarının yerini azim, üzüntünün yerini neşe almaya başladı. Her şeye rağmen uğraşılması gereken bir sorun mutlaka hep masanın üzerinde duruyordu. Ancak başarı fedakarlık olmadan olmuyordu. Fedarkarlık ise bu yola adanan bir yaşamdı. 16

17 Samsun ve Beyin Cerrahisi Pratiği: Samsun ili beyin cerrahisi pratiği yönünden ilginç özellikleri olan bir kenttir. Samsun ilinin bu özelliğinden söz etmeden önce Neolitik çağdaki Anadolu dan söz etmek yerinde olacaktır. Neolitik çağlarda ki insanların yaşadığı alanlarda yapılan kazılardan elde edilen veriler kafatasları üzerinde yapılmış trapenasyonları göstermiştir. Bu trapenasyon kenarlarındaki kemik yapıların iyileşme sürecine girmesi bu girişimlerin başarılı olduğunun ve işlemden sonra insanların yaşadığının bir bulgusu olarak değerlendirilebilir. Bu döneme ait kazılardan elde edilen cerrahi aletler o dönemin tasarım ve üretim teknolojisiyle paraleldir. Bu çağlarda Anadolu topraklarında da pek çok bulguya rastlanılmıştır. Bu bulgular Erbengi tarafından Turkish Neurosurgery dergisinde yayınlanmıştır. Tarih öncesi çağlarda yapılan beyin cerrahisi ameliyatları yönünden önemli olan bir merkezde şüphesiz Samsun-İkiztepe bölgesidir. Bu bölgede elde edilen bulgular Samsun Etnografya müzesinde sergilenmektedir (Resim 17, Resim 18, Resim 19, Resim 20). Bu döneme ait mikrocerrahi aletlerininde bu müzede görülmesi mümkündür. Bu döneme ait örnekler çoğaltılabilir. Neolitik çağ insanının trapenasyon için tasarladığı ve kullandığı alet o günün teknolojisine uygun olarak geliştirdikleri yontma taş veya cilalı taştır (Resim 21). Yontularak veya belli bir işlem uygulanarak şekil verilmiş keskin taşlar bireysel düşüncenin, tasarımın ve doğal sınırlandırmaların bir ürünü olarak müzelerde sergilenmektedir. Samsun ili sınırları içerisinde bulunan Bafra İkiztepe höyüğü Ondokuzmayıs Üniversitesine sadece 15 kilometre uzaklıktadır. Dolayısıyla bu kentte beyin cerrahisi tarih öncesi çağlara kadar uzanmaktadır. Aşağıdaki resimlerde Bafra İkiztepe höyüğünde bulunan ameliyatlı kafa tası buluntuları paylaşılmaktadır. Resim 17. Samsun-İkiztepe höyüğünde bulunan kafatası görülmektedir. Resim 18. Buradaki trepanasyonun köşeli olduğu görülmektedir. 17

18 Şekil 19. Buradaki trepanasyon oval şekilde olduğu görülmektedir. Resim 20. Trepanasyon amacıyla kullanılan cerrahi aletler. 18

19 BÖLÜM 2 ANABİLİM DALI BAŞKANLARI: Ondokuzmayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Anabilim Dalı Başkanlığı görevini uzun süre Prof. Dr. Fahrettin Çelik ve Prof. Dr. Cemil Rakunt yapmışlardır. Prof. Dr. Fahrettin Çelik ve Prof. Dr. Cemil Rakunt Anabilim Dalının kuruluşundan itibaren burada çalışmışlar ve kurucu başkanlığını da yapmışlardır. Prof. Dr. Fahrettin Çelik 2012 yılında emekli olmasıyla Anabilim Dalı Başkanlığı görevini Prof. Dr. Cengiz Çokluk üstlenmiştir. 1.Prof. Dr. Fahrettin Çelik Prof. Dr. Fahrettin Çelik in doçent olduktan sonra çekilen fotoğrafı. Prof. Dr. Fahrettin Çelik in emekli olmadan önce çekilen fotoğrafı. 2.Prof. Dr. Cemil Rakunt Prof. Dr. Cemil Rakunt un doçent olduktan sonra çekilen fotoğrafı. Prof. Dr. Cemil Rakunt un emekli olmadan önce çekilen fotoğrafı. 19

20 3. Prof. Dr. Cengiz Çokluk Prof. Dr. Cengiz Çokluk un doçentlik sonrası çekilen fotoğrafı. Prof. Dr. Cengiz Çokluk Anabilim Dalı Başkanlığı görevini önceki başkan Prof. Dr. Fahrettin Çelik in yaş durumundan emekli olmasından sonra 10 Mart 2012 tarihinden itibaren üstlenmiştir. 20

21 BÖLÜM 3 ANABİLİM DALINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ÜYELERİ: 1.Prof. Dr. Fahrettin Çelik 2. Prof. Dr. Cemil Rakunt 3.Prof. Dr. Ömer İyigün 4.Prof. Dr. Zeki Şekerci Dışkapı Eğitim ve Araştırma hastanesine nakil. 5.Prof. Dr. Alparslan Şenel 6. Doç. Dr. Arif Önder Özel Avrasya Hastanesine nakil 21

22 7.Prof. Dr. Uğur Türe 8. Prof. Dr. Cengiz Çokluk Yeditepe Üniversitesi ne nakil oldu. 9.Doç. Dr. Kerameddin Aydın 10.Doç. Dr. Adnan Dağçınar Marmara Üniversitesine nakil oldu 11.Doç. Dr. Ahmet Hilmi Kaya 12. Yrd. Doç. Dr. Aykan Ulus Medicana Hastanesine nakil oldu. 22

23 13. Yrd. Doç. Dr Yaşar Bayri 14. Yrd. Doç. Dr. Enis Kuruoğlu Marmara Üniversitesine nakil oldu. 15. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Kocabıçak 16. Öğr. Gör. Abdullah H. Marangoz 23

24 BÖLÜM 4 ANABİLİM DALINDAN UZMANLIK EĞİTİMİ ALANLAR: Tablo 1. Ondokuzmayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalından uzmanlık eğitimi alan kişilerin listesi aşağıda verilmiştir. ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ-TIP FAKÜLTESİ-BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİNDEN UZMANLIK EĞİTİMİ ALANLARIN LİSTESİ VE UZMANLIK YILLARI Sır Adı ve Soyadı Başlama Bitiş Uzmanlık Tez Çalışması a No 1 Dr. Alper Metin 1983 Lomber Disk Hernilerinin ve kemik Yapı Değişikliklerinin Neden Olduğu Sinir Kökü Basıları ile Cerrahi Tedavisinin Değerlendirilmesi (Tez Danışmanı: Prof. Dr. Fahrettin Çelik) 2 Dr. Ömer İyigün 1985 Karpal Tünel Sendromlu Hastaların Preoperatif ve Postoperatif Değerlendirilmesi (Tez Danışmanı: Prof. Dr. Fahrettin Çelik) 3 Dr. Sait Bilal 1987 İntraserebral Hematomların Klinik ve Tanısal Değerlendirilmesi. 4 Dr. Cemali Şahin 1989 Disk Hernilerinin Demografik Dağılımı ve Tedavi Sonuçlarının Değerlendirilmesi 5 Dr. Alparslan Şenel 1991 İntrakranial Kitlelerin Cerrahi Tedavi Sonuçlarının Değerlendirilmesi 6 Dr. Necip Mercan Deneysel Modellerde Medulla Spinalis Yaralanmalarında Nimodipin ve TRH kullanımının Klinik ve Patolojik Olarak Değerlendirilmesi 7 Dr. Ayhan Acar 1995 Orta Derecede Kapalı Kafa Travmalı Hastalarda Median Sinir Somatosensorial Uyarılmış Potansiyellerinin Prognostik Değeri 8 Dr. Mehmet Kocabaş 1995 Tavşanlarda Laminektomi Sonrası Yapışıklığın Önlenmesinde Gore-tex Cerrahi Membran Kullanılması 9 Dr. Olcay Bekil 1996 Laminektomi Sonrası Skar Dokusunun Önlenmesinde Gore-Tex Surgical Membran ve otojen Yağ Greftinin Kullanılması 10 Dr. Cengiz Çokluk Deneysel Subaraknoid Kanamada Oktreotid Asetatın Serebral Vazospazma Etkisi 24

25 11 Dr. Ömer Yıldız 1998 Deneysel Medulla Spinalis Travmasında Diklofenak Sodyumun Klinik ve Patolojik Etkilerinin İncelenmesi 12 Dr. Ahmet Gökyar 1998 Deneysel Medulla Spinalis Travmasında Metil Prednizolon ve Lokal Spinal Kord Soğutulmasının Etkilerinin Klinik ve Histopatolojik Değerlendirilmesi 13 Dr. Fikret Sönmez 1999 Deneysel Subaraknoid Kanama Sonrası Gelişen Serebral Vazospazmın Önlenmesinde Spermin Nitrik Oksit Karotid İnfüzyonu 14 Dr. Yurdal Serarslan 1999 Deneysel Kafa Travmasında BOS Protein S-100 B Kinetiği Travmatize Doku Miktarı İle İlişkisi ve Deksametazonun Etkisi 15 Dr. Naki Keleş 2000 Deneysel Subaraknoid Kanama Modelinde Alfatokoferolün Vazospazma etkisinin Histopatolojik ve Stereolojik Değerlendirilmesi 16 Dr. Yakup Sezer 2000 Laminektomi Sonrası Yapışıklığın Önlenmesinde Seprafilm Bioresorbabl Membranın Etkinliğinin Araştırılması 17 Dr. Kerameddin Aydın 2001 Atrisorb Jelin Kullanımının Lomber Laminektomi Yapışıklıkları Önlemedeki Rolü 18 Dr. Murat Başol 2001 Laminektomi Sonrası Skar Dokusunun Önlenmesinde Otolog Faysa greftinin Kullanılması 19 Dr. Mustafa Aras 2002 Cloward Füzyonda otogreft Allogreft karşılaştırılması 20 Dr. Yılmaz Yılmazer 2002 Sensoriyel ve Motor Korteks Tümörlerinin Cerrahi Tedavisi Sırasında İntraoperatif Ultrasonografinin Kullanılması 21 Dr. Mustafa Çolak 2003 Deneysel Spinal Kord Travma Modelinde İsradipin Kullanımının Klinik ve Motor Uyarılmış Potansiyel Üzerine Etkilerinin Gösterilmesi (Tez Danışmanı: Prof. Dr. Cengiz Çokluk) 22 Dr. Cihangir Gündüz 2003 Spinal Kordun deneysel Travma Modelinde Alfa Tokoferol Kullanımının klinik ve Somatosensoriyel Evoked Potansiyel Üzerine Etkilerinin Gösterilmesi (Tez Danışmanı: Prof. Dr. Alparslan Şenel) 25