YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİ - MOTORLU TAŞIT SÜRÜCÜ KURSLARI YÖNETMELİĞİNİN DURDURULMASI

Transkript

1 YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİ - MOTORLU TAŞIT SÜRÜCÜ KURSLARI YÖNETMELİĞİNİN DURDURULMASI Özet: Dava konusu ibare, genel olarak her personeli ifade edebilecek niteliktedir. Bu durum motorlu taşıt sürücü kursları hakkında herhangi bir bilgisi ve eğitimi olmayan personel tarafından denetim yapılması ve denetim sonucunda kursların, mevzuatta yer alan kurum açma izninin iptaline varan yaptırımlar ile karşı karşıya kalması sonucunu doğuracaktır. Bu nedenle başka personel tarafından yapılacak denetimin kursların aleyhine sonuçlar doğurabileceği hususunun da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu nedenle "başka personel" ibaresinin uygulamada belirsizlik doğuracağı, motorlu taşıt sürücü kurslarının denetiminin, denetim yeterliliğini haiz olmayan personel tarafından yapılmasının kursların hukukî durumunu olumsuz etkileyeceği, bu yönüyle dava konusu ibarede hukuka, kamu yararına ve hizmet gereklerine uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır. T.C. Danıştay 15. Daire E: 2017/902 K: 2017/ K.T.: "İçtihat Metni" Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen : Davalı : 1 / 8

2 Vekili : İstemin Özeti : tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin, 10. maddesinin (e) bendinin, 11. maddesinin son paragrafının, 14. maddesinin, 18. maddesinin 3. fıkrasının, 25. maddesinin 4. fıkrasının, 27. maddesinin birinci paragrafında yer alan "başka personel" ibaresi ile 29. maddesinde yer alan EK-3 ve EK-4'ün ve tarihinde yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Derslerini İnceleme ve Kontrol ile Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi'nin 6/C maddesinin 3. fıkrası ile 11. maddesinin 8. fıkrasının yürütmesinin durdurulması ve iptali istenilmektedir. Savunmanın Özeti :Yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır. Düşüncesi : tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesi ile 27. maddesinin birinci paragrafında yer alan "başka personel" ibaresinin ve tarihinde yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Derslerini İnceleme ve Kontrol ile Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi'nin 6/C maddesinin 3. fıkrası ile 11. maddesinin 8. fıkrası yönünden yürütmenin durdurulması isteminin kabulü, diğer maddeler yönünden ise yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesince davalı idarenin savunması alındıktan sonra incelenmesine karar verilen yürütmenin durdurulması istemi, savunmanın verildiği görülmüş olmakla incelenerek işin gereği görüşüldü: Dava, tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin, 10. maddesinin (e) bendinin, 11. maddesinin son paragrafının, 14. maddesinin, 18. maddesinin 3. fıkrasının, 25. maddesinin 4. fıkrasının, 27. maddesinin birinci paragrafında yer alan "başka personel" ibaresi ile 29. maddesinde yer alan EK-3 ve EK-4'ün ve tarihinde yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Derslerini İnceleme ve Kontrol ile Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi'nin 6/C maddesinin 3. fıkrası ile 11. maddesinin 8. fıkrasının 2 / 8

3 yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılmıştır. Davanın durumu ve uyuşmazlığın hukuki niteliğine göre, anılan Yönetmeliğin 10. maddesinin (e) bendinin, 11. maddesinin son paragrafının, 14. maddesinin, 18. maddesinin 3. fıkrasının, 25. maddesinin 4. fıkrasının ve 29. maddesinde yer alan EK-3 ve EK-4 formlarının yürütmesinin durdurulması istemine ilişkin olarak; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinde öngörülen koşulların bu aşamada gerçekleşmediği anlaşılmaktadır. Dava konusu tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesi ile tarihinde yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Derslerini İnceleme ve Kontrol ile Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi'nin 6/C maddesinin 3. fıkrası birlikte incelendiğinde; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 123. maddesi ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'na dayanılarak hazırlanan ve 29/05/2013 tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğin 7. maddesinin 1. fıkrasında; bütün sertifika sınıflarında, direksiyon eğitimi derslerine ise direksiyon eğitim alanında veya simülatör üzerinde 2 saatten az olmamak kaydıyla direksiyon usta öğreticisi tarafından kursiyerin akan trafikte eğitim alacak düzeye ulaştığına karar verilinceye kadar devam edileceği belirtilerek bu düzeye gelen kursiyerlere akan trafikte en az verilecek direksiyon eğitimi ders süreleri gösterilmiş; 2. fıkrasında; birinci fıkrada belirtilen direksiyon eğitimi derslerinin, şehir içi ve/veya şehirlerarası karayollarında akan trafikte yapılacağı, 6. fıkrasında ise ikinci fıkrada belirtilen süreler kadar eğitim verilmediğinin tespit edilmesi hâlinde dersi veren usta öğretici ve kurs hakkında işlem yapılacağı kurala bağlanmıştır. Dava konusu Yönetmelik maddesi ile anılan 7. maddeye 8. fıkra eklenerek "Direksiyon eğitimi dersi sınavında Özel MTSK Modülü üzerinden il/ilçe millî eğitim müdürlüklerince yapılan değerlendirme sonucunda, kursun bir dönemde B sertifika sınıfında sınava giren kursiyerlerinden Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formunda (EK-4) kırmızı renkli kutu ile gösterilen davranışlardan başarısız olanların oranının %55 ve üstünde olması durumunda ilgili kurs hakkında Kanunun 7 nci maddesi çerçevesinde işlem yapılır. Ancak kursun değerlendirmeye alınan kursiyer sayısı 10 un altında ise işlem yapılmaz." düzenlemesine yer verilmiştir sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 2. maddesinde motorlu taşıt sürücüleri kurslarının bu Kanun kapsamında bir kurum olduğu, "Kurum açma izninin iptali, kurumun kapatılması, devri ve nakli" başlıklı 7. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendinde; özel öğretim kurumunun bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan yönetmelik ve yönergelerde belirtilen hükümlere aykırı fiillerde bulunması hâlinde kuruma brüt asgari ücretin beş katı idari para cezası, fiilin tekrarı hâlinde idari para cezası miktarının beş kat artırılarak uygulanacağı ve fiillin üçüncü kez 3 / 8

4 tekrarlanması hâlinde ise kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edileceği hüküm altına alınmıştır. Dava konusu düzenleme ile direksiyon eğitimi dersi sınavında kursiyerlerin başarısız olması hâlinde kayıtlı olunan kurslara yaptırım öngörülmüştür. Ancak mevzuat kapsamında sınavı değerlendiren kursiyer, Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formunda (EK-4) belirlenen kriterlere uygun araç kullanamaması durumunda zaten başarısız sayılacaktır. Ayrıca kurs tarafından kursiyere mevzuata uygun eğitim verilip verilmediği hususu da davalı idarece yine mevzuatta verilen yetki ve görev ile denetim mekanizmaları işletilerek denetlenebilecektir. Nitekim anılan Yönetmeliğin 7. maddesinin 6. fıkrasında, öngörülen eğitimi vermeyen kurslar için yaptırım uygulanabileceği belirtilmiştir. Kaldı ki bir özel öğretim kurumu niteliğinde olan motorlu taşıt sürücüleri kursları hakkında 5580 sayılı Kanun, Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği ve sair mevzuat kapsamında, belirlenen kurallara aykırılık hâlinde yaptırım uygulanabileceği de tabiidir. Bu durumda davalı idarece, kurslar üzerindeki denetim yetkisi ve görevi mevzuatta yer alan denetim mekanizmaları ile yerine getirilebiliyor ve sürücü belgesi almak için yetersiz olduğu kanaatine varılan kursiyer sınavda başarısız sayılabiliyor iken; kursiyerlerin sınavda başarısız olması sonucuna bağlı olarak kurslar hakkında idari para cezası ve tekerrür halinde kurum açma izninin iptaline varan yaptırımların uygulanmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Ayrıca, motorlu taşıt sürücü kursuna kayıtlı kursiyerlerin direksiyon eğitimi dersi sınavındaki başarı durumu kursun başarı değerlendirilmesinde bir ölçüt olarak kabul edilebilir ise de kursun mevzuatta aranan tüm koşulları yerine getirmesine ve gerekli eğitimi vermesine rağmen, kursiyerlerin direksiyon eğitimi dersi sınavında gereken dikkat, özen ve çabayı sarf etmemesinin veya heyecan, stres gibi nedenlerle başarısız olmasının sorumluluğunun, kursiyerle herhangi organik bir bağı bulunmayan eğitim kuruluşuna yüklenmesi de hakkaniyete aykırılık teşkil etmektedir. Bu nedenle, Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formunda (EK-4) kırmızı renkli kutu ile gösterilen davranışlardan başarısız olanların oranının %55 ve üstünde olması durumunda kursların kurallı ve istikrarlı bir eğitim vermediği ön kabulü ile kursların yaptırım ile karşı karşıya kalması sonunu doğuran dava konusu düzenlemede hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı gibi düzenlemenin, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile de bağdaşmadığı sonucuna varılmaktadır. Anılan Yönetmelik maddesinin uygulanmasına ilişkin "Kursların her direksiyon eğitimi dersi uygulama ve değerlendirme sınavı sonunda sonuçlar Özel MTSK Modülüne girilir. İl/ilçe millî eğitim müdürlüklerince sonuçlar Yönetmeliğin 7 nci maddesinin sekizinci fıkrasına göre değerlendirilerek gerekli işlem yapılır." düzenlemesini içeren dava konusu Yönerge'nin 6/C maddesinin 3. fıkrasında da dayanağı kalmadığından hukuka uyarlık bulunmamaktadır. 4 / 8

5 Dava konusu Yönetmeliğin 27. maddesinin birinci paragrafında yer alan "başka personel" ibaresine ilişkin istem incelendiğinde; 5580 sayılı Kanunun 11. maddesinde; bu Kanun kapsamındaki kurumlar ve bu kurumlarda görevli personelin, Bakanlığın denetimi ve gözetimi altında olduğu hüküm altına alınmıştır. Yukarıda aktarıldığı üzere anılan Kanun ve 2918 sayılı Kanunun 123. maddesine dayanılarak hazırlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği'nin "Denetim" başlıklı 46. maddesinde; "Özel motorlu taşıt sürücüleri kursu her yıl en az bir defa maarif müfettişlerince denetime tabi tutulur. Genel Müdürlük veya valiliklerce gerekli görülürse ayrıca kurslar ve yapılan sınavlar denetlenir." düzenlemesi yer almakta iken dava konusu tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan değişiklik ile kursların, Bakanlık maarif müfettişleri/bakanlık maarif müfettiş yardımcıları/ müdür yardımcısı/şube müdürleri veya il millî eğitim müdürlüğünce görevlendirilen başka personel tarafından denetime tabi tutulacağı kurala bağlanmıştır. Dava konusu değişiklik ile Bakanlık tarafından maarif müfettişleri ve diğer milli eğitim teşkilatı çalışanları kursları denetlemekle görevlendirilmekle birlikte il milli eğitim müdürlüğünce görevlendirilecek başka personellere de kursları denetleme yetkisi verilmiştir. Motorlu taşıt sürücü kurslarının tâbi olduğu özel mevzuat ve düzenlemeler göz önünde bulundurulduğunda; anılan kursların denetiminin uzmanlık gerektirdiği görülmektedir. Bu nedenle mevzuatta yer alan teknik hususların nitelikli personel tarafından tespit ve takdir edilmesi gerekmektedir. Ancak dava konusu ibare, genel olarak her personeli ifade edebilecek niteliktedir. Bu durum motorlu taşıt sürücü kursları hakkında herhangi bir bilgisi ve eğitimi olmayan personel tarafından denetim yapılması ve denetim sonucunda kursların, mevzuatta yer alan kurum açma izninin iptaline varan yaptırımlar ile karşı karşıya kalması sonucunu doğuracaktır. Bu nedenle başka personel tarafından yapılacak denetimin kursların aleyhine sonuçlar doğurabileceği hususunun da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu nedenle "başka personel" ibaresinin uygulamada belirsizlik doğuracağı, motorlu taşıt sürücü kurslarının denetiminin, denetim yeterliliğini haiz olmayan personel tarafından yapılmasının kursların hukukî durumunu olumsuz etkileyeceği, bu yönüyle dava konusu ibarede hukuka, kamu yararına ve hizmet gereklerine uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır tarihinde yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Derslerini İnceleme ve Kontrol ile Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi'nin 11. maddesinin 5 / 8

6 8. fıkrası incelendiğinde ise; Yönergenin dava konusu 11. maddesinin 8. fıkrasında; "Direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme sınavlarında görev alan direksiyon eğitimi dersi usta öğreticilerine, Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği eki Özel Öğretim Kurumlarında Görev Alan Eğitim Personeline Ait İş Sözleşmesi Formu (EK-5) teki altıncı madde Özel Şartlar bölümünde yer verilerek her gün, kursun sınava giren kursiyer sayısının resmî okullar için tespit edilen net bir saat ek ders ücreti ile çarpımı sonucu belirlenen sınav ücreti sınavdan önce sürücü kursu tarafından sınavda görev alan direksiyon usta öğreticisinin adına açılan banka hesabına yatırılır. düzenlemesine yer verilmiştir. Özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarının çalışanı olan yönetici, öğretmen, uzman öğretmen ve usta öğreticilerin kurslarda 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tâbi olarak iş sözleşmesiyle çalıştıkları, dava konusu Yönetmelik ve Yönerge hükmü ile direksiyon eğitimi dersi uygulama sınavında görevlendirilmeleri halinde kurs tarafından kendilerine ayrıca ücret ödeneceği ve bu ücretin miktarı ve ödenme şekline düzenlemeler yapıldığı, söz konusu düzenlemelerin kurs çalışanları/usta öğreticilerin özlük haklarına ilişkin olduğu görülmüştür sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 123. maddesinin 2. fıkrasında ise sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavlarının İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle belirleneceği hükmü yer almaktadır sayılı Kanunun "Özlük hakları ve sorumluluklar" başlıklı 9. maddesinin 4. fıkrasında; kurumlarda görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerin, bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tâbi oldukları; 11. maddesinde ise kurumların ve bu kurumlarda görevli personelin, Bakanlığın denetimi ve gözetimi altında olduğu hüküm altına alınmıştır. Yönetmeliğin dayanağı 2918 sayılı Kanuna bakıldığında, davalı idareye yönetmelik ile bu hususta düzenleme yapma yetkisi verilmemiş, bilakis 5580 sayılı Kanunda özlük hakları yönünden kurum personelinin tabi olacağı mevzuata 4857 sayılı Kanuna atıf yapılarak açıkça yer verilmiştir. Bu durumda; yukarıda aktarılan Kanun hükümlerinde hangi konuların yönetmelik ile düzenlenebileceğinin sayma suretiyle belirlenmesi karşısında; davalı idarece açıkça kanuna atıf yapılan ve kendisine takdir hakkı tanınmayan kurumda çalışan yönetici 6 / 8

7 ve personelin özlük haklarına ilişkin işlemlerle ilgili düzenleme yapıldığı ve idarece yetki verilmeyen bir konuda düzenleme yapıldığı anlaşıldığından, yasal dayanağı bulunmayan dava konusu Yönetmelik ve Yönerge maddelerinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesi ile tarihinde yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Derslerini İnceleme ve Kontrol ile Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi'nin 6/C maddesinin 3. fıkrası yönünden oyçokluğu, anılan Yönetmeliğin 27. maddesinin birinci paragrafında yer alan "başka personel" ibaresi ile anılan Yönerge'nin 11. maddesinin 8. fıkrası yönünden ise oybirliğiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinde öngörülen ve yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için gerekli olan koşulların gerçekleştiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması isteminin KABULÜNE; dava konusu Yönetmeliğin 10. maddesinin (e) bendinin, 11. maddesinin son paragrafının, 14. maddesinin, 18. maddesinin 3. fıkrasının, 25. maddesinin 4. fıkrasının ve 29. maddesinde yer alan EK-3 ve EK-4 formları yönünden ise yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için gerekli olan koşulların gerçekleşmediği anlaşıldığından, yürütmenin durdurulması isteminin oybirliğiyle REDDİNE, bu kararın tebliğinden itibaren 7 (yedi) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna itiraz edilebileceğinin taraflara bildirilmesine, 19/09/2017 tarihinde karar verildi. Başkan (X) KARŞI OY : 7 / 8

8 Powered by TCPDF ( Uyuşmazlığın niteliğine ve davanın durumuna göre, tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesi ile tarihinde yayımlanan Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Derslerini İnceleme ve Kontrol ile Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi'nin 6/C maddesinin 3. fıkrası yönünden 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6352 sayılı Kanun ile değişik 27. maddesinin 2. fıkrasında sayılan koşulların bu aşamada gerçekleşmediği anlaşıldığından, bu kısımlar yönünden yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmesi gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum. 8 / 8