T.C. ANADOLU ÜN VERS TES YAYINI NO: 2256 AÇIKÖ RET M FAKÜLTES YAYINI NO: 1253 TARLA B TK LER -I
|
|
- Zeki Akbulut
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 T.C. ANADOLU ÜN VERS TES YAYINI NO: 2256 AÇIKÖ RET M FAKÜLTES YAYINI NO: 1253 TARLA B TK LER -I Yazarlar Doç.Dr. Abdullah KARASU (Ünite 1) Prof.Dr. Nevzat YÜRÜR (Ünite 1, 3, 4) Prof.Dr. lhan TURGUT (Ünite 1, 5, 6) Prof.Dr. Köksal YA DI (Ünite 2, 9) Doç.Dr. Ramazan DO AN (Ünite 3, 4) Prof.Dr. Yavuz EMEKL ER (Ünite 5, 6) Prof.Dr. M. Sait ADAK (Ünite 7, 8) Prof.Dr. Cemalettin Yaflar Ç FTÇ (Ünite 7, 8) Prof.Dr. Nazan DA ÜSTÜ (Ünite 10) Editör Prof.Dr. Köksal YA DI ANADOLU ÜN VERS TES
2 Bu kitab n bas m, yay m ve sat fl haklar Anadolu Üniversitesine aittir. Uzaktan Ö retim tekni ine uygun olarak haz rlanan bu kitab n bütün haklar sakl d r. lgili kurulufltan izin almadan kitab n tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kay t veya baflka flekillerde ço alt lamaz, bas lamaz ve da t lamaz. Copyright 2011 by Anadolu University All rights reserved No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without permission in writing from the University. UZAKTAN Ö RET M TASARIM B R M Genel Koordinatör Prof.Dr. Levend K l ç Genel Koordinatör Yard mc s Doç.Dr. Müjgan Bozkaya Ö retim Tasar mc s Yrd.Doç.Dr. Evrim Genç Kumtepe Ö r.gör.dr. Zekiye Rende Grafik Tasar m Yönetmenleri Prof. Tevfik Fikret Uçar Ö r.gör. Cemalettin Y ld z Ö r.gör. Nilgün Salur Ölçme De erlendirme Sorumlusu Ö r.gör. Günnur Tuba Türksavafl Grafikerler Nihal Sürücü Ayflegül Dibek Kitap Koordinasyon Birimi Doç.Dr. Feyyaz Bodur Uzm. Nermin Özgür Kapak Düzeni Prof. Tevfik Fikret Uçar Dizgi Aç kö retim Fakültesi Dizgi Ekibi Tarla Bitkileri-I ISBN Bask Bu kitap ANADOLU ÜN VERS TES Web-Ofset Tesislerinde adet bas lm flt r. ESK fieh R, Ocak 2013
3 çindekiler iii çindekiler Önsöz... xiii Tarla Tar m... 2 TARLA TARIMININ TANIMI VE ZiRAAT SiSTEMLERi... 3 Kuru Ziraat Sistemi... 4 Sulu Ziraat Sistemi... 4 Nemli Ziraat Sistemi... 4 TOPRAK fileme... 5 NADAS... 6 Nadastan Beklenen Faydalar... 6 EK M NÖBET... 7 EK M... 7 Ekim Zaman... 7 Ekim Derinli i... 8 Ekim S kl... 8 Toprak... 8 Ekim Zaman... 9 klim... 9 Çeflit Ekim Yöntemleri GÜBRELEME BAKIM Ç k fl n Sa lanmas Çapa Bitkilerinde Çapalama ve Seyreltme Serin klim Tah llar nda K fla Giriflte Sapa Kalkman n Önlenmesi Zaman nda Gübreleme Yabanc Ot Savafl Sulama Zararl larla Savafl Hastal klarla Savafl HASAT Özet Kendimizi S nayal m Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar Tohumluk TOHUMLUK KAVRAMI VE ÖNEM Ekonomik Önemi TOHUMLUK ÇEfi TLER Vegatatif Tohumluk Generatif Tohumluk Tohum Yap s TOHUMLARIN YAfiAM SÜRELER TOHUMLUK YET fit R C L N ETK LEYEN FAKTÖRLER klim ÜN TE 2. ÜN TE
4 iv çindekiler Toprak Hastal klar, Zararl ve Yararl Böcekler Bitkilerin Kendi Yetifltirilme Alanlar D fl nda Yetifltirilmesi TOHUMLUKLARDA SERT F KASYON S STEM TOHUMLUK SINIFLARI TOHUM ÜRET M Kendine Döllenen Bitkilerde Tohumluk Üretimi Yabanc Döllenen Bitkilerde Tohumluk Üretimi Özet Kendimizi S nayal m Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar ÜN TE Serin klim Tah llar (Genel) SER N KL M TAHILLARININ EKONOM K ÖNEM Dünya da Serin klim Tah llar n n Ekonomik Önemi Serin klim Tah llar n n Türkiye deki Önemi SER N KL M TAHILLARINDA ADAPTASYON klim stekleri S cakl k Nem Toprak stekleri SER N KL M TAHILLARININ MORFOLOJ S VE F ZYOLOJ S Serin klim Tah llar nda Tane De irmencilik Yönünden Tane SER N KL M TAHILLARININ GEL fime DEVRELER Çimlenme Nem S cakl k Oksijen Çimlenme Biyolojisi ve Fizyolojisi Ç plak Tanelerde: Kavuzlu Tanelerde: SER N KL M TAHILLARINDA KÖK S STEM Embriyonal Kökler (Primer Kökler, Çim Kökleri) Adventif Kökler (Bitki Kökleri) Kök Sistemi ve K fla, Dona Dayanma Kardefllenme Nedir? Nas l Oluflur? Kardefllenmenin Oluflu TOPRAK ÜSTÜ ORGANLARI Bitki Boyu Yaprak Karakterleri ve Dayan kl l k Çiçek ve Çiçeklenme Baflakç k Çiçek Çiçeklenme Döllenme Tanede Besin Maddeleri Birikmesi (Erme Devreleri) Tanede Dönme ve Dönmeye Etkili Faktörler... 51
5 çindekiler v SER N KL M TAHILLARININ STANDARD ZASYONU S n f ve Alts n f Faktörleri Standardizasyonun Faydalar TANE ÜRÜNLER N N DEPOLAMA VE SAKLANMASI Depolama Prensipleri Y n Kal nl Ambarlarda K z flma Havaland rma Saklama Yeri Özet Kendimizi S nayal m Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan ve Kaynaklar Bu day, Arpa, Yulaf, Çavdar, Tritikale BU DAYIN EKONOM K ÖNEM VE T CARET Dünyada Bu day Ekilifl, Üretim ve Verimi Tükiye de Bu day Ekilifl Üretim ve Verimleri Türkiye de Bölgelere Göre Bu day Ekilifl, Üretim ve Verimleri Bölgelere Göre Ekimi Önerilen Bu day Çeflitleri Dünya Bu day Ticareti Türkiye de Bu day Ticareti BU DAYIN KÖKEN VE YERYÜZÜNDEK DA ILIfiI BU DAYIN KL M VE TOPRAK STEKLER klim stekleri Toprak stekleri Toprak flleme Gübreleme Ekim Ekim Zaman Ekim Derinli i Ekim Metodlar Tohum Hasat Harman BU DAY HASTALIK VE ZARARLILARI Hastal klar Zararl lar ARPANIN EKONOM K ÖNEM VE T CARET Dünyada Arpa Ekilifl, Üretim ve Verimi Türkiye de Arpa Ekilifl, Üretim ve Verimi Türkiye de Bölgelere Göre Arpa Ekilifl, Üretim ve Verimleri ARPANIN KÖKEN Arpada Baflak S kl Arpa Tanesi (Birac l k Yönünden) Çeflit Ayr l klar Yönünden Arpa Tanesi ARPA KÜLTÜRÜ VE HASTALIKLARI klim stekleri Toprak stekleri Toprak flleme ÜN TE
6 vi çindekiler Gübreleme Ekim Hasat-Harman Arpa Hastal klar YULAFIN EKONOM K ÖNEM VE T CARET Dünyada Yulaf Ekilifl ve Üretimi Türkiye de Yulaf Ekilifl, Üretim ve Verimi Türkiye de Bölgelere Göre Yulaf Ekilifl, Üretim ve Verimleri Yulaf Ticareti YULAFIN KÖKEN VE TÜRK YE YULAF ÇEfi TLER YULAFIN KÜLTÜRÜ VE HASTALIKLARI klim stekleri Toprak stekleri Toprak flleme Gübreleme Ekim Nöbeti Ekim Hasat-Harman Yulaf Hastal klar ÇAVDARIN EKONOM K ÖNEM VE T CARET Dünya da Çavdar Ekilifl, Üretim ve Verimi Türkiye de Çavdar Ekilifl, Üretim ve Verimi Çavdar Ticareti ÇAVDARIN KÖKEN VE TÜRK YE ÇAVDAR ÇEfi TLER Türkiye Çavdar Çeflitleri: Kültür Çavdarlar nda Tane Rengi ÇAVDARIN KÜLTÜRÜ VE HASTALIKLARI klim stekleri Toprak stekleri Toprak flleme Gübreleme Ekim Hasat-Harman Çavdar Hastal klar TR T KALEN N EKONOM K ÖNEM Tritikalenin Dünyadaki Ekonomik Önemi Türkiyedeki Ekonomik Önemi TR T KALEN N KÖKEN VE ÇEfi TLER Türkiye Tritikale Çeflitleri TR T KALEN N KÜLTÜRÜ VE HASTALIKLARI Toprak stekleri Toprak flleme Ekim Zaman Ekim Derinli i ve Miktar Gübreleme Hastal k, Zararl lar ve Mücadele Hasat ve Harman Özet Kendimizi S nayal m Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar... 86
7 çindekiler vii S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar S cak klim Tah llar I (M s r ve Dar lar) MISIR (Zea mays L.) M s r n Ekonomik Önemi Taksonomisi MISIRIN MORFOLOJ S MISIRIN KÜLTÜRÜ klim ve Toprak stekleri Toprak Haz rl Ekim Ekim Zaman Ekim Yöntemi Bak m Çapalama Sulama Gübreleme Tar msal Mücadele Hasat ve Harman DARILAR (Sorghum sp., Panicum sp., Seteria sp.) Sorgum (Sorghum sp) 2n= Ekonomik Önemi Kumdar (Panicum miliaceum L.) 2n= Adaptasyonu Cindar (Seteria italica L.) 2n= Adaptasyonu Dar lar n Beslenmedeki Önemi Dar lar n Ekonomik Önemi DARILARIN KÜLTÜRÜ Özet Kendimizi S nayal m Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar S cak klim Tah llar II (Çeltik ve Kuflyemi) ÇELT K (Oryza L.) Çelti in Ekonomik Önemi Türkiye de Çeltik Ekilifli, Pirinç Üretimi ve Verimi Çelti in Taksonomisi ÇELT K ÇEfi TLER Çeltik Çeflitlerinin S n fland r lmas ÇELT N KÜLTÜRÜ klim ve Toprak stekleri klim istekleri Toprak Haz rl Ekim Ekim Zaman Ekim Yöntemi ÜN TE 6. ÜN TE
8 viii çindekiler Tohumluk Bak m Sulama Gübreleme Ekim Nöbeti Tar msal Mücadele Hasat ve Harman Kurutma Çelti in Pirince fllenmesi KUfiYEM (Phalaris canariensis L.) KUfiYEM N N MORFOLOJ S Özet Kendimizi S nayal m Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar ÜN TE Yemeklik Tane Baklagiller YEMEKL K TANE BAKLAG LLER YEMEKL K BAKLAG LLER N BESLENMEDEK ÖNEM nsan Beslenmesindeki Önemi Hayvan Beslenmesindeki Önemi YEMEKL K BAKLAG LLER N EK M NÖBET NDEK ÖNEM YEMEKL K BAKLAG LLER N EKONOM K ÖNEM Dünyadaki Ekonomik Önemi Ülkemizdeki Ekonomik Önemi Ülkemiz ve Dünya Yemeklik Baklagil thalat ve hracat FASULYE (Phaseolus vulgaris L.) 2n= Kökeni, Tarihçesi ve Co rafi Da l fl Taksonomisi Phaseolus vulgaris Türünün S n fland r lmas Fasulye Standart Çeflitleri Türkiye de Tescilli Baz Fasulye Çeflitleri Morfolojisi Kök Gövde ve Yapraklar Çiçek Bakla ve Taneler Kimyasal Bileflimi Tanede Piflme klim stekleri Toprak stekleri Kültürü Toprak Haz rl Ekim Zaman ve Yöntemleri Tohumluk Gübreleme Sulama Bak m Hasat ve Harman
9 çindekiler ix BÖRÜLCE (Vigna sinensis L.) 2n= Kökeni, Tarihçesi ve Yay lma Alan, Taksonomisi Vigna Cinsinin S n fland r lmas Börülce Standart Çeflitleri Türkiye de Tescilli Baz Börülce Çeflitleri Kimyasal Bileflimi Morfolojisi Kök Gövde ve Yapraklar Çiçek Bakla ve Taneler klim stekleri Toprak stekleri Kültürü Toprak Haz rl Ekim Zaman ve Yöntemleri Gübreleme Hasat ve Harman Özet Kendimizi S nayal m Okuma Parças Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar Yemeklik Tane Baklagiller II NOHUT (Cicer arietinum L.) 2n= Nohuttun Kökeni, Tarihçesi ve Co rafi Da l fl Taksonomisi Cicer arietinum Türünün S n fland r lmas Tescilli Baz Nohut Çeflitleri Morfolojisi Kök Gövde ve Yapraklar Çiçek Bakla ve Taneler Kimyasal Bileflimi Tanede Piflme klim stekleri Toprak stekleri Kültürü Toprak Haz rl Ekim Zaman ve Yöntemleri Tohumluk ve Ekim S kl Gübreleme Bak m Hasat ve Harman Hastal k ve Zararl lar MERC MEK (Lens culinaris Medik.) 2n= ÜN TE
10 x çindekiler Mercime in Kökeni, Tarihçesi ve Co rafi Da l fl Taksonomisi Mercime in S n fland r lmas Lens culinaris Medik. Türünün S n fland r lmas Tescil Edilmifl Baz Mercimek Çeflitleri Morfolojisi Kök Gövde ve Yapraklar Çiçek Bakla ve Taneler Kimyasal Bileflimi klim stekleri Toprak stekleri Kültürü Toprak flleme Ekim Zaman ve Yöntemleri Ekim Yöntemi Tohumluk Seçimi Gübreleme Bak m Hasat ve Harman Hastal k ve Zararl lar BAKLA (Vicia faba L.) 2n= Kökeni, Tarihçesi ve Co rafi Da l fl Taksonomisi S n fland rma Vicia faba Türünün S n fland rmas Türkiye de Tescilli Baz Bakla Çeflitleri Morfolojisi Kök Gövde ve Yapraklar Çicek Bakla ve Taneler klim stekleri Toprak stekleri Kültürü Toprak Haz rl Ekim Zaman ve Yöntemleri Gübreleme Bak m Hasat ve Harman BEZELYE (Pisum sativum L.) 2n= Kökeni, Tariçesi ve Yay lma Alan Taksonomisi Pisum Cinsinin S n fland r lmas Türkiye de Tescilli Bezelye Çeflidi Kuru Bezelye Tanesinin Kimyasal Bileflimi Morfolojisi Kök Gövde ve Yapraklar
11 çindekiler xi Çiçek Bakla ve Taneler klim stekleri Toprak stekleri Kültürü Toprak Haz rl Ekim Zaman ve Yöntemleri Gübreleme Bak m Hasat ve Harman Özet Kendimizi S nayal m Okuma Parças Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar Bitki Islah B TK ISLAHININ ÖNEM B TK LERDE TOZLANMA VE DÖLLENME B TK ISLAHI YÖNTEMLER Seleksiyon Islah Kombinasyon Islah Pedigri Yöntemi Bulk Yöntemi (Kar fl k Parsel Yöntemi) Hibrit Islah Mutasyon Islah Yeni Islah Yöntemleri Özet Kendimizi S nayal m Okuma Parças Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar Tar msal Biyoteknoloji B TK B YOTEKNOLOJ S VE B TK LERDE UYGULANAN B YOTEKNOLOJ K YÖNTEMLER TARIMDA B YOTEKNOLOJ KULLANIM ALANLARI TARIMDA B YOTEKNOLOJ UYGULAMALARININ OLASI DEZAVANTAJLARI B TK DOKU KÜLTÜRÜ LABORATUAR ORGAN ZASYONU STER L ZASYON TEKN KLER Çal flma Alan n n Yüzey Sterilizasyonu Kullan lacak Cam Malzeme, Pens ve Bisturi gibi Aletlerin, Ekipman, Kaplar ve Besi Ortamlar n n Sterilizasyonu (Is ile Bozulabilenler, Is ile Bozulmayanlar) BES ORTAMI KOMPONENTLER B TK DOKU KÜLTÜRÜ YÖNTEMLER Kallus Kültürü ÜN TE 10. ÜN TE
12 xii çindekiler Hücre Süspansiyon Kültürü Organogenesis Somatik Embriyogenesis Meristem Kültürü ve Mikroço alt m Embriyo Kültürü Anter ve Mikrospor Kültürü Protoplast Kültürü Genetik Materyalin In vitro Muhafazas Sekonder Metabolit Üretimi GEN TRANSFER YÖNTEMLER Özet Kendimizi S nayal m Okuma Parças Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar S ra Sizde Yan t Anahtar Yararlan lan Kaynaklar Sözlük Dizin
13 Önsöz xiii Önsöz Türkiye'de 24.5 milyon hektar olan toplam tar m alanlar n n % 85'ini tarla bitkileri oluflturmaktad r. Temel olarak tah llar, yemeklik tane baklagil, endüstri bitkileri ve yem bitkilerinden oluflan tarla bitkilerinde üretimi yap lan bitkilere örnek olarak: tah llarda; bu day, arpa, yulaf, çavdar, tritikale, m s r, çeltik, dar lar ve kufl yemi, yemeklik tane baklagillerde; fasulye, nohut, mercimek, bakla, börülce ve bezelye, yem bitkilerinde; yonca, fi, korunga, k lç ks z brom ve üçgüller, endüstri bitkilerinde ise ayçiçe i, soya, haflhafl, kolza, keten, kenevir, patates, fleker pancar, anason, flerbetçi otu verilebilir. Ülkemiz çok say da bitkinin yetifltirilmesine uygun olan ekolojisi ile tarla bitkileri üretiminde oldukça iyi bir yerdedir. Ayr ca sahip oldu umuz biyolojik zenginlik de her ülkede bulunmas mümkün olmayacak bir boyuttad r. Bu nedenle tar - m yap lan tüm bitkilerinin iyi tan n p, do ru bir flekilde kültürünün yap lmas ülkemiz aç s ndan büyük bir önem arz etmektedir. Tarla Bitkileri-I kitab içerisinde yer alan 10 ünitede tarla tar m n n genel prensipleri ile serin ve s cak iklim tah llar ve yemeklik tane baklagiller gruplar na giren bitkilerin tan t lmas ve kültürleri detayl olarak ele al nm flt r. Ayr ca kitab n zda bitki yetifltiricili inde ayr bir önemi olan tohumluk konusu ile yeni çeflitlerin gelifltirilmesi temel prensiplerinin aç kland slah ve tar msal biyoteknoloji konular ndaki bilgilere de yer verilmifltir. Kitab n zda yer alan üniteleri, ünite girifllerinde vurgulanan amaçlar dikkate alarak irdeleyiniz. Ayr ca konu anlat mlar içerisinde yer alan S ra Sizde sorular n araflt rmalar yaparak cevaplamaya çal flman z, konular kavraman z aç s ndan çok yararl olacakt r. Bu kitab n haz rlanmas nda de erli bilgilerini paylaflan ve bu yo un çal flma periyodunda emeklerini esirgemeyen tüm yazarlar m za çok teflekkür ediyor, flükranlar m sunuyorum. Ayr ca yapm fl olduklar çok de erli çal flmalar ile Tarla Bitkileri bilimine katk sa lam fl olan tüm araflt r c lara en derin sayg lar m sunuyorum. Yararl olmas dileklerimle, baflar lar dilerim. Editör Prof.Dr. Köksal YA DI
14 1TARLA B TK LER -I Amaçlar m z Bu üniteyi tamamlad ktan sonra; Tarla tar m ve ziraat sistemlerini tan mlayabilecek; Toprak iflleme yöntemlerini ve nadas aç klayabilecek, Ekim nöbeti ve ekim nöbetinin faydalar n aç klayabilecek; Ekim, ekim s kl ve ekim yöntemlerini aç klayabilecek; Tah llarda kullan lan gübreleri ve verilme zamanlar n belirleyebilecek; Bak m ifllemlerinin nas l yap lmas gerekti ini aç klayabilecek; Hasat yöntemlerini ve hasat zaman n aç klayabilecek; bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz. Anahtar Kavramlar Ziraat sistemleri Toprak iflleme Nadas Ekim s kl Ekim nöbeti Gübreleme Bak m Hasat çindekiler Tarla Bitkileri-I Tarla Tar m TARLA TARIMININ TANIMI VE Z RAAT S STEMLER TOPRAK fileme NADAS EK M NÖBET EK M GÜBRELEME BAKIM HASAT
15 Tarla Tar m TARLA TARIMININ TANIMI VE ZiRAAT SiSTEMLERi Tarla tar m n n tan m na geçmeden önce tar m ve tarlan n tan mlar n yapal m. Tar m, bitki ve hayvan yetifltirilmesi, bu faaliyetler sonucunda bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi ve bunlar n ifllenip de erlendirilmesidir. Tarla, tar ma elveriflli, s n rl ve belirli bir toprak parças n ifade etmektedir. Bitkisel üretimde tarla genifl alanlar içermektedir. Tarla tar m, bölgelerin ekolojik koflullar na ve yetifltirilecek ürünün cinsine ba l olarak toprak iflleme, ekim nöbeti, ekim, gübreleme, sulama, yabanc ot mücadelesi, hasat ve harman gibi konular aç klayan bilim dal d r. Bu tan mdan da anlafl ld gibi tarla tar m, tarlaya ekilen tarla bitkilerinin yetifltirilme yöntemlerini aç klamaktad r. Tarla tar m n, genelde tek y ll k ve otsu bitkilerden oluflan tarla bitkilerinin genifl alanlarda yap lan yetifltirme faaliyetleri olarak da tan mlamak mümkündür. Tarla bitkileri, yetifltirilen bitkilerin ve elde edilen ürünlerin cinslerine göre gruplara ayr l r. Bunlar: Tah llar - Serin iklim tah llar (bu day, arpa, çavdar, yulaf, tritikale) - S cak iklim tah llar (m s r, çeltik, dar lar, kuflyemi) Yemeklik Tane Baklagiller (nohut, mercimek, fasulye, bezelye, bakla, börülce) Endüstri Bitkileri - Ya bitkileri (ayçiçe i, kolza, susam, haflhafl, pamuk, aspir, soya fasulyesi, yer f st ve di erleri) - Lif ve kauçuk bitkileri (pamuk, keten, kenevir, jüt, göksak z ve di erleri) - Niflasta ve fleker bitkileri (fleker pancar, fleker kam fl, patates) - Keyf, ilaç ve baharat bitkileri (tütün, haflhafl, anason, flerbetçiotu, hardal, vanilya ve di erleri) Yem bitkileri ve çay r mera - Yem bitkileri (yonca, adi fi, korunga, üçgül, ayr k, ve di erleri) - Çay r meralar (do al olarak yetiflen, biçilerek ve hayvanlara otlat larak de- erlendirilen alanlard r) Türkiye toplam karalar alan 77.0 milyon hektard r. Bu alan n % 31.8 i tar m arazisi, % 20.0 si cay r ve mer alar, % 21.7 si ormanlardan oluflmaktad r. Ülkemiz toplam ifllenen tar m alan n n % 84.6 s tarla, % 15.4 ü de ba -bahçe arazisidir (Çizelge 1.1).
16 4 Tarla Bitkileri-I Çizelge 1.1 Ülkemizde Tar m Yap lan Arazinin Da l m (2008 y l ) Arazi Kullan m Alanlar 1000 hektar % Toplam Tar m Alan ve Uzun Ömürlü Bitkiler Toplam fllenen Tar m Alan - Ekilen Alan Nadas Alan Sebze Alan Uzun Ömürlü Bitkiler - Meyve ve Di er Bitkiler Alan Zeytin Alan Ba Alan Tarla alanlar n n kullan lmas nda ülkenin fizik, ekonomik ve sosyal koflullar n n büyük etkisi vard r. Ya fl n miktar, mevsimlere da l fl, kullan lmaya haz r ve kontrol alt ndaki haz r su miktar tarla tar m nda uygulanmas gereken sistemleri belirleyen en önemli etkenlerin bafl nda gelir. Tarla kültüründe üç ayr sistem vard r. Bunlar; kuru ziraat, sulu ziraat ve nemli ziraat sistemidir. Bir bölgede bu ziraat sistemlerinden hangisinin uygulanabilece ini, yetifltirilecek ürüne etkili direkt olarak ya fl miktar, hava nemi, hava s cakl gibi ön planda gelen iklim faktörleri de il, hepsinden önce bunlar n yetifltirilmek istenen kültür bitkilerinin geliflme dönemlerindeki miktarlar belli eder. Kuru Ziraat Sistemi Y ll k ya fl 500 mm civar nda veya ya fl n mevsimlere da l fl düzensiz ve vejetasyon devresinde ortalama 200 mm kadar ya fl olan yerlerde sulama yap lmadan kurak araziden faydalanma yollar n gösteren metotlara kuru ziraat ad verilir. Bu sistemde amaç, ya fl sular n n hepsinin titizlikle toprakta biriktirilmesiyle kurak flartlarda uygun bitkilerden yeteri kadar ürün almakt r. Sulu Ziraat Sistemi Kuru ziraat ekolojik bölgelerinde bitkilerin büyümeleri ve ürün vermeleri için gerekli suyu, sulama suyu ile karfl layan yerlerdeki ziraat sistemidir. Sulama, do al ya fllarla karfl lanamayan ve bitki büyümesi için gereken suyun topra a verilmesidir. Sulu tar mda üretim sürekli yap lmakta ve nadas yoktur. Nemli Ziraat Sistemi Y ll k ya fl miktar n n y ll k buharlaflmadan fazla oldu u ve toprakta su oran n yüksek oldu u ekolojik alanlarda uygulanan ziraat sistemidir. Bu bölgelerin sorunu, fazla suyun ak t lmas d r. Do u Karadeniz bölgemizde yer alan baz ovalarda nemli ziraat uygulanmas gerekmektedir. Her üç ziraat sistemi de esas olarak birbirinden ayr sistemler olmay p, her üç sistemde ayn temeller üzerine kurulmufltur. Bir sistemde s k s k uygulanan bir metot, di er sistemlerde faydal olarak kullan labilir. Baz geçit bölgelerinde bunlar karfl l kl olarak birbirini tamamlar. Ülkemizde ço unlukla uygulama alan bulunan ziraat sistemi kuru ziraat sistemidir. Nitekim, Türkiye de toplam alan n yaklafl k % 40 n yar kurak alanlardan oluflmakta ve bu alanlar n da yaklafl k % 60 Orta Anadolu Bölgesinde, % 40 da Güneydo u Anadolu, Kuzey ve Bat Geçit Bölgelerin-
17 1. Ünite - Tarla Tar m 5 de bulunmaktad r. Bu bölgelerde y ll k mm civar nda ya fl al nmaktad r. Ya fl n önemli bir k sm (% 68) k fl ve ilkbahar aylar nda, geri kalan ve daha az olan k sm da (% 32) sonbahar ve yaz aylar nda kaydedilmektedir. Di er taraftan al nan toplam ya fl miktar da y llara göre önemli de ifliklikler göstermekte ve bu durum ise düzenli bir verim elde edilmesini imkans z k lmaktad r. Kuru ziraat sisteminin uyguland bölgelerde, y l içinde al nan ya fl miktar n n az ve bunun mevsimlere da l fl n n düzensiz oluflu ve ço unlukla k fl ve ilkbahar aylar nda yo- unlaflm fl olmas bu bölgelerde tah l tar m n zorunlu k lmaktad r. TOPRAK fileme Bitkilerin yetifltirilebilmesi ve yüksek bir verim alabilmek için uygun ortamlarda yaflamlar n sürdürebilmeleri sa lanmal d r. Yetifltiricilik uygulamalar n n ilki say - lan toprak iflleme ile yetifltirilecek bitkiler için iyi bir ortam haz rlamaya çal fl lmaktad r. Dolay s yla toprak ifllemeyi, bitkilerin yetiflebilmesi için topra n uygun duruma getirilmesi ve bu durumun korunmas için de iflik tar m aletleri ile ifllenmesi olay olarak tan mlamak mümkündür. Toprak ifllemenin amac, yetifltirilecek bitki, topra n yap s, topra n ifllenme zaman, ekim nöbeti ve iklim flartlar na göre de iflmektedir. Topra ifllemenin esas olarak iki amac vard r. Bunlar, üretilecek bitkinin yetiflece i yerde bulunan yabanc otlar yok etmek ve ekilecek tohuma uygun çim yata haz rlamakt r. Bunun yan nda bitki art klar, an z, gübre ile baz yabanc ot öldürücü ilaçlar n topra a gömülmesi de sa lanmaktad r. Baz yörelerimizde daha iyi bir tohum yata haz rl için an zlar yak lmaktad r. An z: Toprak yüzeyinde yer alan sap, saman gibi benzeri art klara denir. An z n yak lmas ile ne gibi olumsuzluklar ortaya ç kabilir? SIRA S ZDE SIRA S ZDE 1 Uygun toprak iflleme ile yukar daki amaçlar gerçeklefltirilirken afla da s ralanan ve toprak ifllemeden beklenen di er özelliklerin kendili inden DÜfiÜNEL M oluflmas DÜfiÜNEL M sa lan r. Toprakta su ve rüzgar erozyonunu önleyen bir yüzey SORU pürüzlülü ü oluflturulur. yerden baflka bir yere Erozyon: Toprak SORU parçac klar n n bulundu u Toprakta bitki geliflmesini k s tlay c etmen olan nemin daha fazla birikimine olanak sa lan r. götürülmesidir. D KKAT D KKAT Toprak geçirgenli i art r l r ve iyi bir yap oluflturulur. Kuru Ziraat Sisteminin uyguland alanlarda tah l tarlalar n n SIRA ifllenmesinde S ZDE flu SIRA S ZDE toprak iflleme yöntemleri uygulanmaktad r: a- Y rtarak Toprak flleme Yöntemi: Diflli t rm klar, karasaban, kültüvatörler, AMAÇLARIMIZ taban y rtan pulluklar ve benzeri gibi toprak iflleme aletleri topra y rtarak ifllerler. AMAÇLARIMIZ b- Devirerek Toprak flleme Yöntemi: Kulakl (soklu) pulluklar, diskli pulluklar, diskaro ve benzerleri gibi toprak iflleme aletleri topra K devirerek T A P ifllerler. K T A P c- Alttan Toprak flleme Yöntemi: Kazayaklar, k rlang ç kuyru u pulluklar ve benzeri gibi toprak iflleme aletleri topra alttan ifllerler. Topra n ifllenmesi hangi flekil ve yöntemle olursa olsun, özellikle kurak bölgelerde toprak yap s n bozmakta, erozyona yol açmakta ve topraktan suyun uzaklafl- TELEV ZYON TELEV ZYON mas na neden olmaktad r. Kuru ziraat bölgelerimiz için uygulanacak en elveriflli toprak ifllemesi bu zararlar azaltaca gibi verimde de önemli art fllar sa layacakt r. Günümüzde toprak ifllemenin ve bu konudaki masraflar n düflürülmesi NTERNET amac yla yürütülen araflt rmalar devam etmektedir. Konu ile ilgili olarak gelifltirilen en ye- NTERNET ni yöntem minimum toprak iflleme di er bir ifade ile en az toprak iflleme yöntemi-
18 6 Tarla Bitkileri-I dir. Mimimum toprak iflleme, bir ürünün yetifltirilmesinde uygun bir ekim, yeterli çimlenme, büyüme ve verim için gerekli olan en az toprak iflleme olarak tan mlanabilir. Tan mdan da anlafl ld gibi minimum toprak ifllemede, ekonomik bir verim elde etmek kofluluyla toprak iflleme ifllemlerinin en aza düflürülmesi amaçlanmaktad r. NADAS Nadas, topra n ifllenerek belli bir süre bofl b rak lmas d r. Nadas yap lma zaman - na ve yap lma flekline göre çeflitlere ayr labilir. Örne in; güz nadas, yar m nadas, bostan nadas, kara nadas, an zl nadas ve tam nadas. Güz Nadas : An z bozma ile bafllar. Ekim ay bafl na kadar devam eder. Bu nadas sistemi kuru ziraat sisteminde uygulanmaz. Yar m Nadas: An z bozma k fla girerken yap l r, ilkbaharda ekim yap l r. Tam Nadas: Tarlan n bir y ldan fazla bir süre içinde ifllenerek bofl b rak lmas - d r. An z bozma ile bafllar. Sonbaharda derin (25-30 cm) ve ilkbaharda ise daha az derinlikte (12-15 cm) sürülür. Kara Nadas: Nadas ifllemesi Mart ortas ile Nisan bafllar nda bafllar, Ekim ay na kadar devam eder. Kurak bölgelerde uygulan r. Bu bölgelerde hasattan sonra gölge tav yoktur. Bundan dolay an z bozma da yap lmaz. Sonbahar ifllemesi zararl olmamakla beraber faydal da de ildir. lk iflleme ilkbaharda tarla 2/3 otland ktan sonra pullukla yap l r. Daha sonra tarla otland kça ikileme ve üçleme ise yüzeysel toprak iflleme aletleri ile yap l r. An zl Nadas: An zl nadasta toprak iflleme yüzeysel toprak iflleme aletleri ile alttan yap l r. Toprak üstündeki an z kal nt lar oldu u gibi b rak l r. Kuru ziraat sisteminde ilk iflleme k fltan sonra tarlaya ilk girilebildi i zaman (Orta Anadolu da Mart sonu- Nisan bafl ) yap l r. Bundan sonra tarla otland kça ikileme, üçleme ayn aletlerle yap l r. Nadastan Beklenen Faydalar Araflt r c lar nadasla toprakta su ve besin maddesi biriktirilmesinin sa land - n belirtirler. Kuru ziraat ekolojilerinde nadas yapmakla esas olarak bitki geliflmesini s n rlayan suyun toprakta biriktirilmesine olanak sa lan r. Nadasta toprakta depo edilen su, s n n uygun oldu u s cak aylarda mikroorganizma faaliyetinin artmas na ve gerek nitrifikasyon bakterilerinin, gerekse havan n azotunu tutan azotobakterilerinin toprakta nitrat biriktirmesine olanak sa lar. Nadas devresinde, toprakta bulunan fakat bitkinin alabilece i durumda olmayan besin maddeleri de bitkinin yararlanabilece i flekle dönüflürler. Nadasta yabanc ot kontrolünün yan nda, hastal k ve zararlar n kontolüne de olanak sa lan r. Nadas çeflitlerinden kara nadas ve an zl nadas birbirleriyle karfl laflt r ld nda en uygun metodun an zl nadas oldu u görülmektedir. Kara nadasta ilk toprak ifllemesi pulluk ile yap lmaktad r. Bu durum kuru ziraat bölgelerinde tarla yüzeyinin iyice ufalanmas na, dolay s yla su ve rüzgar erozyonuna aç k bir yüzey oluflmas na neden olmaktad r. An zl nadasta ise, tarla k rlang ç kuyru u veya kazaya ad verilen toprak iflleme aletleri ile 5-8 cm derinlikte en fazla 10 cm derinlikte ifllenmektedir. Toprak alttan ifllenirken, bir yandan otlar kök bo az ndan kesilmekte, öte yandan üst toprak 3-5 cm yükseltilmektedir.
19 1. Ünite - Tarla Tar m 7 Topra devirmeksizin alttan iflleyen aletler, toprak üstündeki an z örtüsünü oldu u gibi b rak rlar. An z örtüsünün ne gibi faydalar olabilir? SIRA S ZDE Nadasta en uygun toprak iflleme zaman genç bitkilerin toprak yüzünde en çok 5-10 cm veya 3-5 yaprakl olduklar devredir. Kuru ziraat bölgelerinde DÜfiÜNEL Mtoprak ifllemeye ilkbaharda tarlaya ilk girildi i an bafllanmal d r. Ayr ca tarla 2/3 otland kça yine yüzeysel toprak iflleme aletleri ile ifllenmelidir. Toprak iflleme S ORU derinli i en fazla 10 cm civar nda olmal d r. 2 SIRA S ZDE DÜfiÜNEL M SORU EK M NÖBET Günümüzde, ifllenebilir tar m alanlar n büyük bir k sm nda az say da bitki türü ard arda yetifltirilmektedir. Böyle bir üretim sisteminde toprak verimlili i SIRA S ZDE giderek düflmekte, birim alandan al nan ürün miktar da azalmaktad r. SIRA S ZDE Bitkisel üretimde tar m alanlar ndan daha yüksek verim elde etmek için üzerinde durulan konulardan birisi de uygun ekim nöbetinin uygulanmas d r. AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZ Tarla tar m içerisinde de iflik bitkilerin birbirini takip edecek flekilde ve belirli bir s ra ile ayn tarlada yetifltirilmesine ekim nöbeti denir. Münavebe K T Aveya P rotasyon K T A P olarak da adland r lan ekim nöbeti k saca, ayn tarlada arka arkaya farkl bitkilerin yetifltirilmesidir. Bir bölgede uygulanacak ekim nöbeti; iklim koflullar, arazinin toprak yap s, TELEV ZYON TELEV ZYON sulama olanaklar, yetifltirilecek bitki cinsleri, yabanc ot, hastal k ve zararl lar n görülme durumu ve ekonomik koflullar gibi hususlara göre de ifliklik gösterir. Tarla tar m yapan bir iflletmenin, karl bir üretim gerçeklefltirebilmesi için bölgesinde rahatl kla yetifltirilen ve fazla gelir getiren bitkilere öncelik NTERNET vermelidir. NTERNET Ekim nöbetinin faydalar n ise maddeler halinde flöyle s ralamak mümkündür: Erozyonu önlemek (azaltmak), Toprak canl l n derinlemesine artt rmak, Topra n de iflik katlar ndan ayn derecede faydalanmak, Hastal k ve zararl larla mücadele etmek, Topra n yap s n düzeltmek, Çeflitli ürünler yetifltirilerek ekonomik yönden fayda sa lamak. EK M D KKAT Ekim Zaman Türkiye de, özellikle kuru ziraat sisteminin uyguland alanlarda, serin iklim tah llar n n güzden ve k fll k olarak ekilmesi hem ürünü güvence alt na al r, hem de birim alandan daha yüksek verim kald rmak için mutlak gereklidir. Güzlük ekimin, daha yüksek verim sa layabilmesi için, bitkilerin 3-5 yaprakl olarak k fla girmeleri istenilen bir durumdur. Bitkilerin 3-5 yaprakl devrede k fla girebilmeleri içinde ekimin k fltan önce (sonbaharda) günlük ortalama s cakl n 5-8 C ye düfltü ü zaman yap lmas n n gerekli oldu u saptanm flt r. Bu devre Orta Anadolu da Ekim tarihleri aras na rastlar. Kuru tar m alanlar nda yeterli serin iklim tah l üretimi ve yüksek verim için k fll k ekim temel ilkedir. D KKAT
20 8 Tarla Bitkileri-I Ekim Derinli i K fll k ekimlerde tohumu çim k n uzunlu una ba l olarak derine ekmek çim köklerinin geliflimi aç s ndan önemlidir. Örne in tohum 8 cm lik bir derinli e ekilirse çim kökleri ilk yaprak fotosentez bafllay ncaya kadar cm derinli ine kadar inebilir. E er tohum 2-3 cm derinli e ekilirse çim kökleri ilk yaprak fotosenteze bafllay ncaya kadar 5-6 cm derinli e inebilmektedir. Ekim derinli ini s n rland ran en önemli etken bitkinin çim k n (coleoptyl) uzunlu udur. Uzun boylu bu day çeflitlerinde çim k n uzun, k sa boylu bu day çeflitlerinde ise çim k n k sad r. E er tohum çim k n uzunlu undan daha derine ekilirse genç bitkiler toprak yüzeyine ç kamaz ve sar k vr m denilen olay meydana gelir. Ekim derinli i artt kça çim k - n n n toprak yüzüne ç kmak için geçirece i süre artar. Bu sürenin artmas, çim köklerinin uzamas n ve topra n alt katlar na inerek alttaki nemli toprak kat ndan yararlanmas n sa lar. Çim k n s cak ortamda geliflti i zaman k sa kalmas na karfl n, so uk ortamda (5 C) geliflti inde çeflitlere göre cm ye kadar uzayabilmektedir. Çim k n düflük s cakl kta en uzun boyu ald halde, çim köklerinin s - cakl k artt kça uzunluklar artmaktad r. Ekim derinli i bitki cinsi, topra n tipi, ekim yata haz rl ve ekim zaman gibi hususlara göre de iflmekle birlikte k fll k olarak serin iklim tah llar n n 4-6 cm derinlikte ekilmesi, di er bir ifade ile ekilen tohumun üzerine 4-6 cm kal nl nda bir toprak tabakas n n gelmesi önerilmektedir. Ekim S kl Baflar l bir ekim için uygun ekim zaman, ekim derinli i ve birim alana at lacak tohum miktar büyük önem arz eder. Tohum miktar ; birim alana at lacak tohum say s (m 2 de tohum say s ), tohumun a rl (1000 tane a rl ), safiyeti ve çimlenme yetene ine (biyolojik de er) göre belirlenir. Ülkemiz tarla tar m nda tah llar, özellikle bu day önemli bir yere sahip oldu- undan ekim s kl n belirlemede etkili faktörler incelenirken bu day örnek olarak verilecektir. Tah llarda tane verimi m 2 de baflak say s na, baflakta tane say s na ve tane a rl na ba l d r. Bu üç verim ö esi aras nda ilk ikisi, ekim s kl taraf ndan önemli derecede etkilenirken, 1000 tane a rl daha çok y l n iklim koflullar na ba ml d r. Bu dayda birim alan verimi ekim s kl ile çok yak ndan iliflkilidir. Zira, ekim s kl artt kça tane verimi belli bir s n ra kadar düzgün bir art fl göstermekte, belli bir s kl ktan sonra ise düflüfl ortaya ç kmaktad r. Ekim s kl n belirlemede üzerinde durulan hususlardan toprak, ekim zaman, iklim ve çeflit büyük önem arz eder. Toprak Topra n killi, t nl, killi-t nl veya di er toprak bünye s n flar nda olmas na göre ekilecek tohum miktarlar da farkl l klar göstermektedir. T nl yap ya sahip topraklar, kardefllenme oran üzerine olumlu etkide bulunduklar ndan bu tip topraklarda ekimde m 2 de daha az tohum say s ile yetinilir. Kireçli ve kumlu topraklarda veya ilkbaharda zor s nan topraklarda çok daha fazla say da bitki gereklidir. K fl n neden oldu u kay p yüzdesi bu tip topraklarda daha önemlidir. Ayr ca bu tip topraklarda kardefllenme de daha az olmaktad r.
T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI. Pamuk Tarımında Gübreleme ve Damla Sulama Uygulaması ANKARA
T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Pamuk Tarımında Gübreleme ve Damla Sulama Uygulaması ANKARA Yay nlayan TARIM VE KÖY filer BAKANLI I Yay n Dairesi Baflkanl Bakanl k Ad na mtiyaz Sahibi ve Genel Yay n
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıTARIMSAL YAPILAR VE SULAMA
TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA 4. YARIYIL KOD DERSLER İş Yükü AKTS K (saat) 0624401 Bahçe Bitkileri 150 5 3 0624402 Tarla Bitkileri 150 5 3 0624403 Bitki Koruma 150 5 3 0624404 Toprak Fiziği 120 4 3 0624405
Detaylı2. Endüstri Bitkileri: 2.1. Yağ Bitkileri 2.2. Lif Bitkileri 2.3. Nişasta ve Şeker Bitkileri 2.4. Tütün, İlaç ve Baharat Bitkileri
T A R L A B İ T K İ L E R İ 4 Grupta incelenir: 1. Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller: 1.1. Serin İklim Tahılları (Buğday, Arpa, Yulaf, Çavdar, Tritikale) 1.2. Sıcak İklim Tahılları (Mısır, Çeltik,
DetaylıSosyal Bilgiler. Uygulamal Etkinlik. Afla daki boflluklar uygun ifadelerle tamamlay n z.
Ad : Soyad : S n f : 5. SINIF Nu. : Bölgemizi Tan yal m TEST 100 Uygulamal Etkinlik 1. Afla daki foto raflarda yer alan evleri inceleyiniz. Bu evlerin hangi bölgelerde yayg n oldu unu ve bu bölgelerin
DetaylıBUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ
BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ HAZIRLAYAN YALÇIN YILMAZ ZİRAAT MÜHENDİSİ UZMAN TARIM DANIŞMANI Ülkemizde buğday yaklaşık 9.5 milyon hektar alanda ekilmekte, üretimde yıldan yıla değişmekle birlikte 20 milyon ton
DetaylıFİĞ TARIMI Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM
FİĞ TARIMI Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Önemli Fiğ Türleri Dünya üzerinde serin ve ılıman eklim kuşağına yayılmış çok sayıda fiğ türü vardır.
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
DetaylıKocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas
1 Prof. Dr. Yunus Kishal Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi Tekdüzen Hesap Sistemi ve Çözümlü Muhasebe Problemleri 4. Bas Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Tebli leri
DetaylıULAfiTIRMA S STEMLER
T.C. ANADOLU ÜN VERS TES YAYINI NO: 2505 AÇIKÖ RET M FAKÜLTES YAYINI NO: 1476 ULAfiTIRMA S STEMLER Yazarlar Yrd.Doç.Dr. Ergün KAYA (Ünite 1) Ö r.gör. Erkin KARADAYI (Ünite 2) Yrd.Doç.Dr. Meserret NALÇAKAN
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
DetaylıCO RAFYA AKARSULAR. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir.
CO RAFYA AKARSULAR ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir. K ÖRNEK 2 : Bir nehrin deltas ndan, on y ll k bir biriktirme kesiti al narak incelenmifltir. Bu inceleme sonucunda
DetaylıBUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı:
BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı: Toprak işlemenin sebebi, tohumların uygun çimlenme ve çıkış ortamını hazırlamak; su kaybını en aza indiren, toprağın yapısını en az bozan, erozyonu önemli
DetaylıKAMU PERSONELİ SEÇME SINAVI KPSS. GENEL KÜLTÜR ve GENEL YETENEK
KAMU PERSONELİ SEÇME SINAVI KPSS GENEL KÜLTÜR ve GENEL YETENEK KPSS Sınavına hazırlık dosyalarımız son 3 yılda yapılan sınavlarda çıkmış sorular baz alınarak hazırlanmıştır. İtinalı çalışmalarımıza rağmen
DetaylıDr. Önder KABAŞ TOPRAK LEME S STEMLER
Dr. Önder KABAŞ TOPRAK LEME S STEMLER Dünyada kullan lan toprak i leme sistemleri iki ana grupta toplamak mümkündür; geleneksel toprak i leme (conventional tillage) ve koruyucu toprak i leme (conservation
Detaylıstandartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika
standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika Standartlar ve Sertifikalar.1. Genel Önceki bölümlerde paslanmaz çeliklere ait pek çok özellikler, standartlar ve karfl l klar hakk nda baz bilgiler verilmiflti.
DetaylıMacar Fiği Neden Önemlidir? Hangi Topraklarda Yetişir?
Macar Fiği Neden Önemlidir? Macar fiği, son yıllarda ülkemizde ekimi yaygınlaşan beyazımsı-sarı çiçekli bir fiğ türüdür (Resim 1). Bitkinin önemli olmasını sağlayan özellikler; yerli fiğe nazaran soğuklara
DetaylıPAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA
LİF BİTKİLERİ PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA Ön bitki pamuk ise toprak işlemesine çubuk kesme ile başlanır. Sap kesiminden sonra toprak pullukla 20-30 cm derinden sürülür. Kışa doğru tarlanın otlanması
DetaylıDöküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.
DetaylıCO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir.
CO RAFYA KONUM ÖRNEK 1 : Aralar nda 1 lik fark bulunan iki paralel aras ndaki uzakl k de iflmezken, aralar nda 1 lik fark, bulunan iki meridyen aras ndaki uzakl k Ekvator dan kutuplara gidildikçe azalmaktad
DetaylıYÖNETMELİK DAİR YÖNETMELİK
7 Temmuz 2012 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28346 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: YÖNETMELİK TAHIL TOHUMU SERTİFİKASYONU VE PAZARLAMASI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE
DetaylıONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ 2014-2015 ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI HAFTALIK DERS PROĞRAMI
ZİRAAT FAKÜLTESİ BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ 08.15-09.00 Bitki Koruma A1 09.15-10.00 Bitki Koruma A1 Turunçgil ve Çay etiştirciliği B1 Özel Bağcılık B2 10.15-11.00 Botanik II A3 Tarla Bitkileri A1 Turunçgil
DetaylıCO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER
CO RAFYA TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER ÖRNEK 1 : 1990 nüfus say m na göre nüfus yo unluklar Türkiye ortalamas n n alt nda olan afla daki illerin hangisinde, nüfus yo unlu unun azl yüzey flekillerinin
DetaylıMerkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar
Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H
DetaylıMADEN HUKUKU İLE İLGİLİ İDARİ YARGI KARARLARI VE MEVZUAT
I MADEN HUKUKU İLE İLGİLİ İDARİ YARGI KARARLARI VE MEVZUAT HARUN HAKAN BAŞ Ankara 2009 II Yay n No : 2195 Hukuk Dizisi : 1031 1. Bas Eylül 2009 - STANBUL ISBN 978-605 - 377-113 - 5 Copyright Bu kitab n
DetaylıZONGULDAK İLİNDE 2016 YILINDA DÜZENLENECEK ÇİFTÇİ TOPLANTILARININ PROGRAMI Form: 3 Çiftçi Toplantısında. Düzenlenecek Toplantının Faaliyet Amacı
Toplantı Sayısı Çiftçi Sayısı Toplantı Sayısı Çiftçi Sayısı ZONGULDAK İLİNDE 2016 YILINDA DÜZENLENECEK ÇİFTÇİ TOPLANTILARININ PROGRAMI Form: 3 Çiftçi Toplantısında Çiftçi Toplantısında Hedef Kitle Konusu
DetaylıTOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0
TOHUMCULUK ÜRETİM Bilindiği üzere, tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli
DetaylıTablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)
3. KANAL KONSTRÜKS YONU Türk Standart ve fiartnamelerinde kanal konstrüksiyonu üzerinde fazla durulmam flt r. Bay nd rl k Bakanl fiartnamesine göre, bas nç s - n fland rmas na ve takviye durumuna bak lmaks
DetaylıYrd. Doç. Dr. Nurullah UÇKUN YATIRIMLARDA STRATEJ K KARAR VERME SÜREC
Yrd. Doç. Dr. Nurullah UÇKUN YATIRIMLARDA STRATEJ K KARAR VERME SÜREC STANBUL-2010 Yay n No : 2332 flletme-ekonomi Dizisi : 386 1. Bas m - Mart 2009 2. Bas m - Nisan 2010 ISBN 978-605 - 377-253 - 8 Copyright
Detaylı6 MADDE VE ÖZELL KLER
6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir
DetaylıKorunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi.
Korunga Tarımı Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi. Osman Dilekçi - Ziraat Mühendisi Teknik İşler Şube Müdürü 0248
DetaylıAnimasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi
Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,
DetaylıProf. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM
Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Korunga Önemli Bir Bitkidir Korunga, sulamanın yapılamadığı kıraç alanlarda, verimsiz ve taşlık topraklarda yetiştirilecek
DetaylıŞEKER PANCARI (Beta vulgaris L. spp.vulgaris var.altissima Doell) TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ
ŞEKER PNCRI (eta vulgaris L. spp.vulgaris var.altissima oell) TRIMSL EĞERLERİ ÖLÇME ENEMELERİ GİRİŞ Tarımsal eğerleri Ölçme enemeleri(tö) Teknik Talimatı, 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu kapsamında 13 Ocak
DetaylıTEST 10. Afla daki noktal yerlere uygun sözcükleri bularak cümleyi tamamlay n z. 1. Dünya n n flekli...
TEST 10 Tamamlama Afla daki noktal yerlere uygun sözcükleri bularak cümleyi tamamlay n z. 1. Dünya n n flekli... 2.... Dünya ya s ve fl k verir. 3. Uzayda insan n yaflad bilinen tek gök cismi... d r. 4.
DetaylıCO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :
CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin
DetaylıPDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com
1.1.Su Kaynakları ve Hidrolojik Rejim Üzerindeki 1.2. Toprak Kaynakları Üzerindeki 1.3. Atmosfer Üzerindeki 1.2.Toprak Kaynakları Üzerindeki Toprak Tuzluluğu ve Suya Doygunluk Toprak u Sedimentasyon 1.2.Toprak
Detaylı5.2 CEPHE PANEL 5.2.1 K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI SANDV Ç PANEL. 5.2.1.1 DÜfiEY CEPHE PANEL UYGULAMASI
5.2 CEPHE PANEL Resim 5.16 Mineral yün cephe paneli 5.2.1 K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI SANDV Ç PANEL Is, su, ses yal t m ve yang n güvenli i özelliklerini bünyesinde bar nd ran mineral yün yal t
DetaylıCO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.
CO RAFYA SICAKLIK ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir. 2500 saat 2250 saat 1750 saat 2000 saat 2500 saat 2750 saat 3000 saat 3250 saat Bu haritadaki
DetaylıOYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.
OYUNCA IN ADI Akl nda Tut YAfi GRUBU 4-6 yafl OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. GENEL KURALLAR Çocuklar n görsel belle inin
DetaylıDo al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi Do al Say larla Ç karma fllemi Do al Say larla Çarpma fllemi Do al Say larla Bölme fllemi Kesirler
Do al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi Do al Say larla Ç karma fllemi Do al Say larla Çarpma fllemi Do al Say larla Bölme fllemi Kesirler Kesirlerle Toplama, Ç karma ve Çarpma fllemi Oran ve Orant
DetaylıHayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Karar. Bakanlar Kurulu Kararı -BKK. Tarih: 15 Nisan 2008 - Salı. Resmi Gazete Sayısı: 26848
Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Karar Bakanlar Kurulu Kararı -BKK Tarih: 15 Nisan 2008 - Salı Resmi Gazete Sayısı: 26848 Karar Sayısı: 2008-13489 15 Nisan 2008 SALI Resmi Gazete Sayı : 26848 BAKANLAR
DetaylıG ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl
220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)
DetaylıSermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45)
SMMMO MEVZUAT SER S 5 Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45) Dr. A. Bumin DO RUSÖZ Marmara Üniversitesi Mali Hukuk Ö retim Üyesi stanbul, Nisan 2006 1
DetaylıTablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri
2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim
DetaylıAraflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama
21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas
DetaylıDİCLE ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ TARLA BİTKİLERİ BÖLÜMÜ
DİCLE ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ TARLA BİTKİLERİ BÖLÜMÜ TANITIM Tarla Bitkileri Bölümünün temel amacı, tahıllar, yemeklik dane baklagiller, yağ, lif, nişasta, şeker, keyf, yem ve tıbbi bitkilerin yetiştirilmesi
DetaylıC. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER
C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER 1. Patates ve sütün miktar nas l ölçülür? 2. Pinpon topu ile golf topu hemen hemen ayn büyüklüktedir. Her iki topu tartt n zda bulaca n z sonucun ayn olmas n bekler misiniz?
DetaylıFINDIĞIN HASAT,HARMAN VE DEPOLANMASI
FINDIĞIN HASAT,HARMAN VE DEPOLANMASI Hasat: Hasata başlamadan önce fındık bahçelerinde genel bir temizlik yapılmalıdır.bölgenin yağışlı olması ve buna bağlı olarakta yabancı ot ve dikenlerin bol ve hızlı
DetaylıK MYA 8 ÜN TE III KARBON H DRATLAR 3. 1. GENEL YAPILARI VE ADLANDIRILMALARI 3. 2. MONOSAKKAR TLER 3. 3. D SAKKAR TLER
ÜN TE III KARBON H DRATLAR 3. 1. GENEL YAPILARI VE ADLANDIRILMALARI 3. 2. MONOSAKKAR TLER 3. 3. D SAKKAR TLER 31 BU ÜN TEN N AMAÇLARI Bu üniteyi çal flt n zda; Karbon hidratlar n genel yap lar n, adland
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme
Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme 1.0. Girifl 1.1. Bu K lavuz Notunun amac ; Uluslararas De erleme Standartlar Komitesine (UDSK) üye tüm ülkelerde,
DetaylıT.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI. SOYA FASULYESİNİN EKONOMİK ÖNEMİ, KULLANIM ALANLARI ve PAZARLANMASI ANKARA
T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI SOYA FASULYESİNİN EKONOMİK ÖNEMİ, KULLANIM ALANLARI ve PAZARLANMASI ANKARA Yay nlayan TARIM VE KÖY filer BAKANLI I Yay n Dairesi Baflkanl Bakanl k Ad na mtiyaz Sahibi
DetaylıTARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI
T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KORUMA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI YEMLİK PANCAR (HAYVAN PANCARI)
DetaylıYeni Sınav Sistemi (TEOGES) Hakkında Bilgilendirme
Yeni Sınav Sistemi (TEOGES) Hakkında Bilgilendirme 8. SINIF Sevgili Ö renciler, SBS nin kald r lmas ile bunun yerine yaz l s navlar n merkezî bir uygulamayla yap lmas n esas alan bir sistem getirilmifltir.
DetaylıMALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z
MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet
DetaylıSait GEZGİN, Nesim DURSUN, Fatma GÖKMEN YILMAZ
FARKLI ŞEKİL VE DOZLARDA UYGULANAN TKİ HÜMAS IN EKMEKLİK BUĞDAYIN BAYRAK YAPRAK BESİN ELEMENTİ KONSANTRASYONU, VERİM VE TANE PROTEİN KAPSAMINA ETKİLERİ Sait GEZGİN, Nesim DURSUN, Fatma GÖKMEN YILMAZ Bu
DetaylıDR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i
I DR. NA L YILMAZ HEMfiEHR K ML Kastamonulular Örne i II Yay n No : 2039 Sosyoloji : 1 1. Bas - Ekim 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-936 - 1 Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m
DetaylıCO RAFYA TÜRK YE N N EKONOM S
CO RAFYA TÜRK YE N N EKONOM S ÖRNEK 1 : Afla daki enerji kaynaklar n n hangisiyle çal - flan santraller, kulland enerji kayna ndan uzak bir yere kurulamaz? A) Petrol B) Akarsu C) Kömür D) Do algaz E) Uranyum
DetaylıİNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN
İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İncirin iklim İstekleri İncir bir yarı tropik iklim meyvesidir. Dünyanın ılıman iklime sahip bir çok yerinde yetişebilmektedir. İncir
DetaylıAlasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi
Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi Karbonlu çeliklerden normal olarak sağlanamayan kendine has özellikleri sağlayabilmek amacıyla, bir veya birden fazla alaşım elementi ilave etmek suretiyle
DetaylıYÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA ÇİFTLİĞİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu yönergenin amacı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) ne ait tarla arazisi,
DetaylıGÜBRE TAVSİYELERİ Gübrelemenin Amacı, - Önce Toprak Analizi - Usulüne Uygun Toprak Örneği Alma
GÜBRE TAVSİYELERİ Gübrelemenin Amacı, Toprakta eksikliği tespit edilen bitki besin maddelerini toprağa ilave etmek suretiyle, mümkün olduğu kadar yüksek bir bitkisel üretim ve kaliteli ürün elde etmektir.
DetaylıAYÇİÇEĞİ TARIMI TOPRAK İSTEKLERİ Ayçiçeği yetişeceği toprak tipi yönünden çok seçici olmamasına rağmen organik maddece zengin, derin ve su tutma
AYÇİÇEĞİ TARIMI TOPRAK İSTEKLERİ Ayçiçeği yetişeceği toprak tipi yönünden çok seçici olmamasına rağmen organik maddece zengin, derin ve su tutma kapasitesi iyi topraklarda verim daha yüksek olmaktadır.
DetaylıSeramik Elyaf Ürünleri Rezistans ve Bant Telleri Cam Mozaik Pres Dizgi Makinesi ve Boyalar Avrupa zole Tu lalar Refrattari Kordierit Ürünler
i Rezistans ve Bant Telleri Cam Mozaik Pres Dizgi Makinesi ve Boyalar Avrupa zole Tu lalar Refrattari Kordierit Ürünler Refrattari Seramik Roller SIC plaka ve Beam ler GÜVEN SA LAMANIN EN Y YOLU B R fi
DetaylıÖrtü Altı Sebze Yetiştiriciliğinde Toprak Kökenli Hastalıklar ve Mücadele Metotları
Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliğinde Toprak Kökenli Hastalıklar ve Mücadele Metotları Doç. Dr.Seral YÜCEL Adana BMAİ 1 Sebze yetiştiriciliğinde; Yetiştiricilik (çeşit seçimi, fide yetiştirme, aşılı fide,
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıTEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA
TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar 16/07/2009 tarih ve 27290 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Karar
DetaylıCO RAFYA TÜRK YE N N KL M
CO RAFYA TÜRK YE N N KL M ÖRNEK 1 : Orta kuflak okyanus iklimi her mevsimi ya fll olan, yaz n afl r s caklar n, k fl n afl r so uklar n görülmedi i bir iklim tipidir. Buna göre, Türkiye nin afla daki co
DetaylıSOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I
SOSYAL GÜVENL K REHBER Resul KURT SSK BAfiKANLI I Sigorta Müfettifli Hüseyin FIRAT SMMM SMMMO Baflkan Yard mc s MAYIS 2005 1 Yönetim Merkezi ve Yaz flma Adresi: SMMMO Kurtulufl Caddesi No: 152 Kurtulufl
DetaylıARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.
ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,
DetaylıEk 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,
Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular
DetaylıYrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları
I Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları II Yay n No : 2056 Hukuk Dizisi : 289 1. Bas Kas m 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-953 - 8
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıYrd.Doç.Dr. Mustafa Ya ml / Yrd.Doç.Dr. Feyzi Akar. Alternatif Ak m Devreleri & Problem Çözümleri
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Ya ml / Yrd.Doç.Dr. Feyzi Akar Alternatif Ak m Devreleri & Problem Çözümleri Yay n No : 2973 Teknik Dizisi : 162 5. Bas - Ekim 2013 - STANBUL ISBN 978-605 - 377-998 - 8 Copyright Bu
DetaylıNIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas
NIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas Çiftlik hayvanlar yeti tiricili inde yem kalitesinin belirleyici etkisi vard r. Ancak, yüksek kaliteli yem besicilik maliyetlerini önemli
DetaylıSÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?
HAKEMS Z YAZILAR MAL PART T ME ÇALIfiMALARDA DENEME SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? I. Girifl: Erol GÜNER * Sürekli bir ifl sözleflmesi ile ifle giren iflçi, ifli, iflvereni ve iflyerindeki iflçileri tan
DetaylıÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI
ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI Ali ÖZKURT Orman Yüksek Mühendis Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü PK.18 33401 TARSUS 1.GİRİŞ Türkiye'de orman varlığının
DetaylıYEMEKLİK BAKLAGİLLER
YEMEKLİK BAKLAGİLLER Yemeklik Tane Baklagillerin Türkiye Ve Dünya Açısından Önemi Yüksek Lisans Öğrencisi Yusuf Aydoğan Yemeklik baklagillerin sınıflandırılması Bölüm Division Phanerogamea Tohumlu
DetaylıProf. Dr. Neslihan OKAKIN
I Prof. Dr. Neslihan OKAKIN Marmara Üniversitesi..B.F. Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal Ç a l fl m a Y a fl a m n d a nsan Kaynaklar Yönetimi
DetaylıBitkilerde Çiçeğin Yapısı, Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu
Bitkilerde Çiçeğin Yapısı, Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu Çiçeğin Yapısı Tohumlu bitkilerin eşeyli üreme organı çiçektir. Açık tohumlu bitkilerin çiçeklerine kozalak adı verilir. Erkek kozalaklarda
DetaylıYÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ
22 Mayıs 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28300 Kafkas Üniversitesinden: YÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve
DetaylıPROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ. PROJE EKĠBĠ Süleyman SÖNMEZ Ercan AKÇAY Serkan DOĞAN. PROJE DANIġMANLARI
TÜBĠTAK-BĠDEB LĠSE ÖĞRETMENLERĠ (FĠZĠK, KĠMYA, BĠYOLOJĠ VE MATEMATĠK) PROJE DANIġMANLIĞI EĞĠTĠMĠ ÇALIġTAYLARI LĠSE-1 (ÇALIġTAY 2011) FĠZĠK GRUP SES-2011 PROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ
DetaylıAlsecco Hafif D fl Cephe S valar
Alsecco Hafif D fl Cephe S valar Mineral Esasl Malzemelerle Oluflturulmufl Yap lar çin Alsecco Ürünleri Alsecco haz r s va bir Ytong ürünüdür. 2 Mineral Esasl Yüzeyler için alsecco Ürünleri Yap larda Komple
DetaylıBölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme
Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 8 65 Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme 8.1 Gübreleme Çayır-Mer alarda bulunan bitkilerin vejetatif aksamlarından yararlanılması ve biçme/otlatmadan sonra tekrar
DetaylıBÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22
BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22 Kökeni, Tarihçesi ve Yayılma Alanı Filogenetik özellikler dikkate alınarak börülce nin kökeni olarak İran ve Hindistan arasındaki bölge gösterilmiş olmasına karşın; Vavilov
DetaylıSTRATEJ K V ZYON BELGES
STRATEJ K V ZYON BELGES BEYAZ K TAP S UNUfi Sivil toplum; demokrasi, insan haklar ve hukuk devleti kavramlar n n yerleflmesiyle ilgili taleplerden ekonomiyle ilgili endiflelere kadar sosyal yaflama dair
DetaylıDersin Adı Yarıyılı Z/S T+U Kredisi AKTS Serin İklim Tahılları 5 Z
Serin İklim Tahılları 5 Z 2+2 5 5 Dersin Yardımcıları Dersin Öğrenme Çıktıları TRB301 Serin iklim tahıllarının ekonomik önemini, adaptasyonunu, morfolojisini, standardizasyonu ve depolamasını, hastalık
DetaylıBEBEK FORMÜLLERİ TEBLİĞİ
Amaç BEBEK FORMÜLLERİ TEBLİĞİ Yetki Kanunu: Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Yayımlandığı R.Gazete :04.09.2008-26987 Tebliğ No: 2008/52 Bebek Formülleri Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ Yayımlandığı
DetaylıTARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI
T.. TRIM VE KÖYİŞLERİ KNLIĞI KORUM VE KONTROL GENEL MÜÜRLÜĞÜ TOHUMLUK TESİL VE SERTİFİKSYON MERKEZİ MÜÜRLÜĞÜ TRIMSL EĞERLERİ ÖLÇME ENEMELERİ TEKNİK TLİMTI KOLZ (rassica napus oleifera L.) 2001 TRIMSL EĞERLERİ
DetaylıTARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI
T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KORUMA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI NOHUT (Cicer arietinum L.) MERCİMEK
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ
11. SINIF KNU ANLATIMLI 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KNU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 2 2. Ünite 4. Konu 3. A rl k Merkezi - Kütle Merkezi A nn Çözümleri su 1. BM fiekil I fiekil
DetaylıDünya Çavdar ve Yulaf Pazarı
Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya
Detaylıkalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8
Ayvalık(Edremit Zeytini) Yağı altın sarısı renginde, meyve kokusu içeren, aromatik, kimyasal ve duyusal özellikleri bakımından birinci sırada yer alır. Son yıllarda meyve eti renginin pembeye döndüğü dönemde
DetaylıFarkl alanlarda çal flmalar n sürdüren firmam z n bafll ca faaliyet alanlar ;
FARK n zolsun Bir DPAK Prestij Torbalar DPAK File Torbalar DPAK Bantl Torbalar Etiketler Etiketli Çuvallar Rulo Etiketler Üzüm Torbalar Sebze Torbalar Koliler Tüp File ve Extrude File çeflitleri Hakk m
DetaylıÜniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi
Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi özcan DEMİREL 1750 Üniversiteler Yasası nın 2. maddesinde üniversiteler, fakülte, bölüm, kürsü ve benzeri kuruluşlarla hizmet birimlerinden oluşan özerkliğe ve kamu
DetaylıNot: Programda belirtilmeyen dersler var ise öğretim üyesi ile temasa geçilmelidir.
BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI SINAV PROGRAMI Matematik Botanik (ZF306 ) Bahçe Bitkilerine Giriş Fizik Toprak Bilgisi Sebze Tohumculuğu Genel Meyvecilik Bahçe Bitkilerinde Hasat ve Muhafaza I I Genel
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıL K Ö R E T M. temel1 kaynak MUTLU. Matematik Türkçe Hayat Bilgisi
temel1 kaynak MUTLU Matematik Türkçe Hayat Bilgisi L K Ö R E T M Muhsin ÇET N Ayfle ÇET N Kitab n Ad : Temel Kaynak Kitab 1 Yazar : Muhsin ÇET N - Ayfle ÇET N Her hakk sakl d r. Mutlu Yay nc l k a aittir.
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
Detaylı