YAŞLIDA PNÖMONİ Doç.Dr.GÜLBÜZ SEZGİN Maltepe Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 22Haziran 2019-SBU İç Hastalıkları kongresi Polat Renaisans-Ye

Transkript

1 YAŞLIDA PNÖMONİ Doç.Dr.GÜLBÜZ SEZGİN Maltepe Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 22Haziran 2019-SBU İç Hastalıkları kongresi Polat Renaisans-Yeşilköy

2 TANIM: Pnömoni ; akciğer parankim dokusunun inflamasyonu ve infeksiyonudur. akut olarak başlayan öksürüğe ek olarak akciğer grafisinde fokal akciğer bulgularının eşlik ettiği, dört günden fazla süren ateş, dispne ve/veya takipnenin bulunduğu başka nedenlerle açıklanamayan hastalık olarak tanımlanabilir.

3

4

5

6

7 EPİDEMİYOLOJİ: ABD de her yıl 4 milyon vaka 1 milyon hasta hastaneye yatırılıyor ABD de ölümlerin 6. sırasında Ülkemizde ölümlerin 5. sırasında İnfeksiyonlara bağlı ölümlerinin ise 1. sırasında

8 Pnömoniler 60 yaş üstü popülasyonda, infeksiyon hastalıkları arasında en sık ölüm nedenidir. Yaşlıların hastaneye yatış nedenleri arasında 3. sırayı alan pnömonili olguların %90 ında yatırılarak tedavi gereksinimi vardır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, en sık ölüm nedeni olan hastalıklar listesinde alt solunum yolu infeksiyonları 3.2 milyon/ölüm ile üçüncü sırada yer almaktadır.

9

10

11

12

13

14 TANI: Semptomlar FM PA AC

15

16 Yaşlılarda pnömoni semptomları oldukça az veya hafiftir. Klinik bulgular sınırlı olup latent bir pnömoni şeklinde veya silik klinik tabloyla seyreder. Ateş gençlere göre daha az veya hafiftir. Öksürük ve balgam olmayabilir. Konfüzyon en önemli bulgulardandır.

17 FİZİK MUAYENE BULGULARI: Yaşlılarda gelişen fizik muayenede solunum seslerinde azalma, inspiryum sonu ince raller, tuber sufl, vibrasyon torasikde artış, matite-submatite, takipne, taşikardi, ateş, bilinç değişikliği görülebilir. Yaşlılarda fizik muayene bulgularının güvenilirliği düşüktür. Alveolar sıvı inspiratuar ral Konsalidasyon bronşial solunum sesi Plevral efüzyon solunum seslerinde azalma Bronşial konjesyon----- ronküs, wheezing Ağır hastalıkta takipne, taşikardi, ateş,hipotansiyon

18 LABORATUVAR 1: Yaşlı hastalarda pnömoni varlığında tam kan sayımında lökosit ve nötrofil sayısında artış, nötrofillerde sola kayma, toksik granülasyon görülebildiği gibi lökosit sayısı normalde olabilir. Nötropeni varlığı kötü prognozu gösterir. Böbrek fonksiyon bozukluğu, hipo-hipernatremi, hiperglisemi, hipofosfatemi, karaciğer fonksiyon testlerinde artış gibi metabolik bozukluklar sık görülür. Düşük albümin düzeyi TGP de kötü prognoz ile ilişkili saptanmıştır

19 LABORATUVAR 2: Altta yatan kalp yetmezliği ve obstrüktif akciğer hastalığı olanlar hastalarda hipoksi de görülebilir. Hipoksi varlığında arteryal kan gazı alınmalıdır. CRP, prokalsitonin gibi akut faz belirteçlerinde de artış olur. Hastalığın tanısında ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde kullanılırlar. S. pneumoniae ve Legionella pneumoniae şüphesinde idrar antijen testi kullanılabilir. Solunumsal virüslere bağlı pnömoni düşünüldüğünde hızlı antijen ve PCR testleri yararlıdır.

20 KÜLTÜRLER: 1- BALGAM KÜLTÜRÜ: Hastaneye yatırılması gereken hastalarda balgam kültürü yapılmalıdır Rutin balgam kültürlerinin duyarlılık ve özgüllüğü düşüktür. Balgam kültürü sonuçları Gram boyaması sonuçları ile birlikte yorumlanmalıdır.

21 2-Kan Kültürü: Kan kültürleri hastaneye yatırılmış hastalarda önerilen kolay, güvenilir ve nispeten ucuz bir tanı aracıdır. Yaşlı ve ağır TGP li hastalarda daha yararlıdır Hastaneye yatırılan her olguda ateşi olsun ya da olmasın, tercihan antibiyotik tedavisi başlanmadan önce kan kültürü alınmalıdır.

22 SEROLOJİ VE DİĞER TESTLER: Antikorların geç dönemde oluşması nedeniyle serolojik testlerin erken tanıda yararı sınırlıdır.

23 AKCİĞER RADYOGRAMI: Semptom ve fizik muayene bulguları ile pnömoni düşünülen hastada, mümkünse akciğer radyogramı çekilmelidir. Klinik kuşku durumunda, arka-ön akciğer radyogramı pnömoniyi desteklemiyorsa, kalp ve diyafragma arkası alanları değerlendirmek amacıyla sol yan grafi de istenmelidir.

24 Akciğer radyogramları, hem tanıda hem de pnömoniyi taklit eden diğer patolojilerden ayırımda ve eşlik eden patolojiler ve komplikasyonların (ampiyem, apse, vb) saptanmasında yardımcıdır. Radyogram, hastalığın şiddetini (multilober tutulum gibi) belirlemede de yararlıdır. Klinik durumu düzelmeyen, hatta kötüye giden ya da tümör gibi eşlik eden bir başka patolojiden kuşkulanılan hastalarda uzman tarafından birden fazla grafi kontrolü gerekebileceği gibi, toraks bilgisayarlı tomografisine (BT) de başvurulabilir.

25 Atipik Pnömonili Yaşlı Hasta; 75 yaşında kadın hasta Şikayeti: terleme, öksürük, ateş burun akıntısı hırıltılı solunum, Hikayesi: 1 haftadır Klaritromisin tb 1 gr almış, Tedavi; Makrolid grubu kullanılıyor.

26 ACİL serviste çekilen grafi İkinci gün grafisi 81 yaşında erkek hasta Şikayet; 1 haftadır giderek artan nefes darlığı ile acile başvurdu. Hikaye; Önceden KOAH tanısı var Laboratuvar; Lökosit , nötrofil hakimiyeti var CRP 20 kat artmış Tanı; Arter kan gazıları bakıldığında Tip 2 Solunum Yetmezliği- KOAH alevlenmesi-pnömoni-ybü-cpap-servis -Taburcu Beşinci gün grafisi

27 KLİNİK YAKLAŞIM VE TEDAVİ: Pnömoni olgularında, tedaviye gecikmeden başlanması, özellikle yaşlı hastalarda prognozu olumlu yönde etkileyebilmektedir.

28

29 SKORLAMA SİSTEMLERİ: Toplum Kökenli Pnömoni tanısı alan hastaların hastalık ciddiyetinin saptanması hastaların tedavi edileceği birimin (ayaktan, hastanede, yoğun bakımda) belirlenmesi, antibiyotik içeriği ve süresi açısından önem arz etmektedir. Bunun için kullanılan bir çok sınıflama sistemi geliştirilmiştir. PSI, CURB-65, CRB-65, ATS majör ve minör kriterleri, CURXO80, SMART, COP, CAP-PIRO, SCAP rule, REA-ICU ve CORB indeks başlıcalarıdır.

30

31

32

33

34

35 KORUNMA: Pnömokok aşısı İnfluenza aşısı birlikte uygulanabilir. Pnömoniyi takiben hemen uygulanabilir

36 KAYNAKLAR: Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Trilla A, Trilla G, Daer C. The 1918 Spanish Flu in Spain. Clin Infect Dis 2008;47: Heron M. Deaths leading causes for National vital statistics reports 2014;65:201 Mandell LA, Wunderick RG, Anzueto A et al. IDSA/ATS Consensus Guidelines on CAP in Adults. Clin Infect Dis 2007;44:S American Lung Association. Trends in pneumonia and Influenza Morbidity and Mortality. www. lung.org/assets/documents/.../pi-trend-report.pdf Almirall J, Blanquer J,Bello S. Community-acquired pneumonia among smokers.arch Bronconeumol 2014;50: üniversitesi tıp fakültesi göğüs hastalıkları/prof.dr.abdullah Sayıner lütfi kırdar e.a.h.acil kliniği/dr.bora Kaya Pnömoni ve Acil Yaklaşım Yrd.Doç.Dr.N.Gökben Beceren TÜSAD Yaşlılarda Pnömoni 22 Berna Akıncı Özyürek1, Arzu Ertürk2 1 SBÜ Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara 2 Ahi Evran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, Kırşehir