ÖNEMĐ. Serdar Başaran
|
|
- Ekin Sarıca
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BAHRĐYE MEKTEBĐ NĐN TÜRK RESĐM SANATINDAKĐ YERĐ VE ÖNEMĐ Serdar Başaran Cezayirli Gazi Hasan Paşa nın aziz hatırasına.. Sir Adolphus Slade, 1829 tarihli hatıratında, Selimiye Kalyonu nun Kaptan Paşası Papuçcu Ahmet Paşa nın kamarasında çerçeve içinde asılı duran ve Selimiye Kalyonu nu resmeden iki adet yağlı boya tablonun bulunduğunu da yazar 1. Bu tabloların hangi ressam tarafından, ne tür bir üslupta yapıldığını henüz bilemiyoruz. Ancak, bu resimlerin büyük bir olasılıkla, dönemin Batı Gemi Portreciliği akımının üslupsal özelliklerini yansıttığını söyleyebiliriz. Burada bize göre önemli olan bir diğer nokta da; 1829 da Türk Bahriyesi ne ait bir gemide, o geminin portrelerini içeren yağlıboya tabloların yer bulabilmiş olmasıdır. Bu bir tek örnek bile, ilgili dönemde Türk Bahriyesi nde deniz kültürünün bir unsuru olan gemi resimlerine/portrelerine verilen değeri ifade etmesi bakımından oldukça önemli bir olgudur 2. Osmanlı Türkiyesi nde bahriye mekteplerine resim derslerinin konulmasıyla, bu okullardan yetişen bir grup bahriyeli ressamın kendi mesleklerinin gerektirdiği bir uzmanlık görüşüyle konusu deniz olan resimlere büyük ilgi duymaları, çağdaş resmimizde Deniz Ressamları olarak anılan bir grup sanatçımızın tarih sahnesine çıkmalarına neden olmuş ve bu sanatçıların etkinlik alanını da doğal olarak genişletmiştir 3. Kara harbiyemizden de deniz resimlerine ilgi duymuş ve ciddi anlamda eserler vermiş birkaç karacı deniz ressamımız olduğunu burada belirtelim. Batı anlayışına dayalı Türk Resim Sanatı Tarihinde ayrı bir yere sahip olan deniz ressamlarımız, Osmanlı-Türk Deniz Tarihi kapsamında ele alabileceğimiz deniz savaşlarımızı, gemi portrelerimizi ve diğer denizel temaları gerçekleştirirlerken, Hollanda ve Đngiliz deniz ekolünden ve 18. yüzyıl ortalarında başlayıp günümüze dek uzanan, Avrupa merkezli bir resim geleneği olan ve kökenleri yüzyıl portolonlarında (liman/sahil haritaları) ayrıntılı olarak işlenen dekoratif amaçlı minyatür gemi tasvirlerine dayanan Gemi Portreciliği akımından önemli ölçüde etkilenmişlerdir. Bu akım ortaya çıktığı dönemde Kuzey Amerika ve Uzakdoğu'yu da etkisi altına almıştı 4. 1 SEYFĐOĞLU, Ali Rıza; Sir Adolphus Slade in (Müşavir Paşa) Türkiye Seyahatnamesi ve Türk Donanması Đle Karadeniz Seferi, Genelkurmay Başkanlığı IX. Şube, T.C Askeri Deniz Matbaası, 1945, s BAŞARAN,Serdar; Bahriyeli Ressam Seyfettin Soysalan, Artistmodern, Şubat-Mart 2009, s ÖZSEZGĐN, Kaya; Türk Ressamları, Milliyet Yayınları (tarihsiz ve sayfa no suz). 4 BADDELY, Jon; 18. ve 19. Yüzyıllara Özgü Bir Resim Geleneği Gemi Portreleri, P Sanat Kültür Antika, Yaz 2002, Sayı:26, s.35. / DĐANNĐ, Louis J.; Ship Portraits Late 18th to early 20th Century, Antiques & Art Around Florida, Winter/Spring 2005, s.1. 1
2 Batı Gemi Portreciliği geleneğinin ve akımının etkisi altındaki 19 ve 20 nci yüzyıl deniz resimlerimizi çağdaş sanatımızdaki genel manzara kavramından ayırma olanağı yoktur. Büyük çoğunluğunu Bahriye Mektebi çıkışlı ressamlarımızın oluşturduğu bir grup sanatçının, bu konu çevresinde özel ve dikkate değer bir ilgi alanı oluşturdukları; kent ve doğa peyzajlarının yanında, büyük bir ciddiyetle Türk Deniz Resmi olarak adlandırdığımız alana da yöneldikleri görülür 5. Bu alanda karşılaştığımız eserlerin önemli bir bölümü foto-gerçekçi ya da tartışmalı da olsa yaygın tanımıyla primitif bir üsluptadır. Romantizm ve Empresyonizmin etkilerinin görüldüğü eserler de vardır. Bu sanatçılarımızdan bazıları eserlerinde duygulu denizel kompozisyonlara yer vermiş olsalar da deniz, daha çok zaferlerle sonuçlanan büyük tarihi savaşlarımızın cereyan ettiği ve bu savaşlarda önemli roller üstlenen Türk kadırgalarının, kalyonlarının ve zırhlılarının üzerinde gururla seyrettiği, ya da demirlediği bir alan olarak görülmüş ve yaşamları boyunca bu konuya eğilim duyan sanatçılarımızın bu tema kapsamında bir tür okul oluşturmalarını sağlamıştır 6. Đşte bu oluşumun merkezinde 236 yıllık bir eğitim kurumu olan Bahriye Mektebimiz vardır Osmanlı Rus Savaşı nda, Osmanlı Donanması nın yeteneksiz ve çağdaş denizcilik eğitiminden uzak komutanlar elinde bulunması nedeniyle 6-7 Temmuz 1770 gecesi Çeşme limanında düşmanın ateş kayıklarının saldırısına uğrayarak yakılması ve Kara Ordumuzun 1 Ağustos 1770 günü Tuna Nehri deltasının Kartal mevkiinde bozguna uğraması sonucunda, padişah III. Mustafa nın düşünce ve girişimiyle yılları arasında Baron de Tott tarafından Tersane-i Amire de iki ambarlı bir kalyonda, her sınıf subay için Riyaziye Mektebi adı ile anılan kurs niteliğinde bir okul açılmıştır. 21 Şubat 1776 da yine Baron de Tott un tavsiyelerine uyularak Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa nın öncülüğünde Hendesehane veya Hendesehane-i Bahri adı altında bu kez karada ilk deniz okulumuz açılmış 7 ; bu okul, Osmanlı da Batı ya açılan ilk pencere, kendinden sonrakilere örnek oluşturacak gerçek anlamda ilk Batı lı öğretim kurumu 8, dolayısı ile ilk Deniz Harp Okulumuz olmuştur 9. Bu okul, Kasımpaşa da Tersane-i Amire nin Darağacı semtinde çeşm (göz) denilen ve kadırgaların çekildiği bu gözlerden birinin içinde yapılan bir hendese 5 BAŞARAN, Serdar; a.g.d., s.76., ÖZSEZGĐN, Kaya; a.g.e. (sayfa no su yok) 6 BAŞARAN, Serdar; a.g.d., s GÖKÇAY, Namık (E.Kıd.Alb); Deniz Đkmal Eğitimi ve Okulları , Deniz Basımevi Müdürlüğü Kasımpaşa / Đstanbul, Eylül 2005, s.i 7. 8 YARAR, Hülya (Haz.); Osmanlı Döneminde Askeri Okullarda Eğitim, T.C. Milli Savunma Bakanlığı Ankara, Haziran 2000, s GÖKÇAY, Namık; a.g.e., s.i 10. 2
3 odasından ibaretti. Bu gözde, kalyonlarda hizmet eden subaylara hendese (geometri) ve coğrafya gibi dersler öğretiliyordu. 10 Bahriye Mektebi, Kasımpaşa tersane bölgesindeki değişik yerlerde eğitim ve öğretime devam etmiş, bir ara Heybeliada ya taşınmıştır. Tanzimat Reformları sonrasında Mekteb-i Fünun-u Bahriye-i Şahane ismini almış, 1851 yılında tamamen Heybeliada ya taşınmıştır 11. Heybeliada daki Bahriye mektebine ait binanın tarihçesi ise şöyledir: III. Selim in hal inden bir süre önce, 22 Aralık 1806 da başlayan yeni bir Türk- Rus savaşı sonrasında süratle Karadeniz kıyılarına inmiş olan Rus kara ordusunu Türkler Tuna deltasında Đsmail de yenerek durdurmuşlar ve Silistre Valisi Vezir Alemdar Mustafa Paşa, Bükreş yakınlarında Rusları bir daha yenince bu kez müttefikleri Đngiltere, Türkiye ile ilk defa savaş durumuna gelmiş ve Đngiliz Koramirali John Dukworth, 16 parçalık bir filo ile Çanakkale yi geçmeyi başararak, 20 Şubat 1807 de Đstanbul önüne gelmişti. Dukworth, hükümete baskı yapmak üzere giriştiği bu teşebbüste bir yarar elde edemeyince, bir süre Prens Adaları denilen bölgede kalmış, sonra da çekilip gitmişti. Çeşitli dış ve iç olaylardan sonra II. Mahmud 1828 yılında Heybeliada da hem bir daha böyle bir yabancı filo gelirse onlara karşı koymak, hem de 1826 da kaldırılmış olan Yeniçerilerin muhtemel başkaldırılarına engel olmak üzere bir bahriye kışlası yaptırmıştı. Böylece hem Kızıladalar korunmuş olacak, hem de bahriye askeri daha uygun bir muhitte eğitimlerini sürdürecekti. Üç hat üzerine inşa edilen kışlanın birçok odası ve koğuşu vardı. Yanına bir cami, bir köşk, hamam, hastane ve diğer binaların inşa edildiği bu yapı büyük bir alanı işgal ediyordu. 12 Askeri okullarımızda daha çok askeri amaçlarla yeni resim teknikleri öğretilmeye başlanmış, böylece Batı perspektif kuralları ile nesneyi iki boyutlu yüzey üzerinde modle ederek göstermeye yarayan ışık-gölge uygulaması gibi kurallar resim eğitiminin programı içinde yer almıştır 13. Türk Resim Sanatına ilişkin hemen her kaynakta, Batı tekniği ile resim anlayışının Osmanlı Türkiyesi nde 1793 yılında Mühendishane-i Berri-i Hümayun un müfredat programlarına desen derslerinin konulmasıyla başladığı yazar. Bu gelişimi 1835 te Mekteb-i Fünun-u Harbiye izlemiştir. Deniz Mühendishanesi nde 1795 yılında bir inşaiye dairesi açılmış ve müfredata resim ve gemi resmi olmak üzere ikinci kısım dersler konulmuştur 14. Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa nın, III. Selim e Mühendishane-i Bahri nin ıslahı için Fransız mimar Brün ün tekliflerini sunduğu ve kabul ettirdiği 1797 tarihli layihasında, üçe ayrılması gerektiğini vurguladığı inşaiye derslerinin ikinci bölümünde teknik 10 Deniz Kuvvetleri Dergisi, Deniz Harp Okulu Tarihçesi ve Đlgili Đncelemeler Haz: Đst. Deniz Müzesi Md. Lüğü, C:87,Sayı:499, Ekim 1977, s a.g.d., s.13, a.g.d., s.18, TANSUĞ,Sezer; Çağdaş Türk Sanatı, Remzi Kitabevi Yayınları, 1986, s UZUNÇARŞILI, Đ. Hakkı (Ord.Prof.), Osmanlı Devleti nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, T.T.K. Basımevi Ankara, 1948,s
4 resim ve maket derslerinin yer alması gerektiğinden bahsetmiştir yılında, Meclis-i Bahriye ve Hükümet tarafından okulla ilgili olarak çıkarılan Şerait-i Kanuni (Kanunname) den eğitim-öğretim faaliyetlerine içinde resim dersinin de olduğu esaslı bir programla başlandığı anlaşılmaktadır 16. Bahriye Mektebi ne resim hocası atanması hususunda Tarihi Deniz Arşivi nde bulunan 1840 tarihli bir belgede; gemi inşa ve harita derslerine özel bir önem atfedilen mektepte, resim alanında da ihtiyaç duyulan kişileri yetiştirmek üzere Covani (Civani) Muhi ve Malitorin (Mayroti?) isimli kişilerin resim ve basma tezgahı öğretmeni olarak mektebe atandıkları, daha sonra bu kişilerin nitelikli olmadıklarının anlaşılması üzerine görevlerine son verildiği ve hem resim hem de basma tezgahı öğretmeni olarak 1500 kuruş maaş ve fırkateyn süvariliği rütbesiyle 1 Temmuz 1840 tarihinden itibaren Refail isimli bir Avusturyalının göreve başlatıldığını öğreniyoruz yıllarında hazırlandığı sanılan ve Đngiliz komodorlarından Walker ın Deniz Mühendishanesi nin ıslahı hakkında verdiği bir takrirde ise; kağıt ve gerekli araçlar devletçe karşılanmak üzere ikinci sınıf öğrencilerinin haftada ikişer saatten iki defa harita çizimi dersi görmesine imkan sağlanmasından bahsedilmektedir 18. Bahriye Mektebi Nazırı Patrona Mustafa Paşa nın 1848 tarihli layihasından, mektepte okutulmakta olan resim (teknik resim) dersinin zorunlu derslerden biri olduğunu, Paşa nın bu ders için bir hoca daha tayin edilmesini, mevcut öğrencilerden zabitlik ile gemilere alınacaklar, fabrikalarda çarkçılık hizmetinde istihdam edilecekler ve gemi inşa tahsil edeceklerin ikinci sınıfa geçene dek aynı dersleri okumalarını (bu derslerin içinde teknik resim de var) istediğini öğreniyoruz. Aynı layihada; silgi, kurşunkalem, boya ve resim kağıdı gibi malzemenin yalnızca istidatlı ve ilgili öğrencilere verilmesi, 3. ve 4. sınıf talebelerine resim derslerinin gösterileceği bilgilerine rastlıyoruz ,1853,1862,1863,1864 tarihlerinde Bahriye Mektebi nde değişik haritalar da yapılmıştır. Bu haritalar kağıt üzerine baskı ve suluboya teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir 20. Bu tarihsel gelişim süreci içinde askeri idadi ve askeri rüştiyelere de resim dersleri konacak ve adım adım tüm askeri mekteplerde Batı tarzı yağlıboya resme geçilecektir. Önceleri bu okullarda yabancı sanatçılar hocalık yapmışlar, başarılı öğrencilerin Avrupa da resim öğrenimlerinden sonra bu kadroların büyük bir bölümünü Türk sanatçıları oluşturmuştur. Askeri Rüştiye ve Askeri Đdadi mekteplerimizin sayılarının artması, hocaların rütbelerinin yükselmesi ve yeni rütbelerine denk düşen görev yerlerine atanmaları sonucunda ortaya çıkan boşluğu doldurmak 15 SAYACI, Kenan (Dr.Öğ.Alb); Deniz Harp Okulu Tarihçesi, s.16, SAYACI, Kenan; a.g.e., s SAYACI, Kenan, a.g.e., s.23, Tarihi Deniz Arşivi, Şura-yı Bahri Bölümü, 2/13B., TEZEL, Hayati (Öğ.Kd.Yzb.); Anadolu Türklerinin Deniz Tarihi, C.I, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Đstanbul 1973, s SAYACI, Kenan,s SAYACI, Kenan; a.g.e., s.29,31, ÜNLÜ, Rasim (Dr.Öğ.Kıd.Yzb), Deniz Lisesi Tarihçesi,s.20., IŞIN, Ekrem (Haz.), Osmanlı Donanmasının Seyir Defteri Gemiler, Efsaneler, Denizciler, Pera Müzesi Yayınları 35, Đstanbul, Mayıs 2009, s
5 amacıyla Harbiye bünyesinde 1864 yılında Menşe-i Muallimin Mektebi kurulmuş ve bu mektep 1864 yılında öğretime başlamıştır. Topkapı Müzesi Çinili Köşk yanında inşa ettirilen küçük bir binada 1883 de Osman Hamdi Bey yönetiminde öğretime açılan Sanayi-i Nefise Mektebi nin ise ilk yıllarında ne bir müfredat programı olmuş ne de bu mektebe devam edecekler arasında bir öğrenim seviyesi aranmıştı. Böyle olmasına rağmen, ilk yıllar bu okula çok az sayıda Rum ve Ermeni vatandaşlar devam etmişti. Oysa, Menşe-i Muallimin mektebimizin kaynağını yüksek öğrenimlerini tamamlamış, öğretmen olmak isteyen genç subaylarımız oluşturuyordu. Bu yüksek okulumuzda resim bölümünün öğrenim süresi dört yıldı. Müfredat programları geniş, okutulan derslerin sayısı ise çoktu. Bu dersler: Hendese-i Resmiye (Tasarı Geometri), Menazır (Perspektif) ve Gölge, Resmi Hatti (Teknik Resim), Karakalem Resim, Çini Resim, Boya Resim, Kopya ve Modelden Resim, Tabiattan Resim, Tasavvuri ve Hayali Resim, Yağlıboya, Fenni Teşhis (Anatomi), Fotoğrafçılık ve Elbise Tarihi idi. Anatomi ve Tasarı Geometri gibi derslerin öğrenim seviyeleri yüksek öğrencilerce kavranabileceği gerçeği de unutulmamalıdır. Sanayi-i Nefise mektebimizin kuruluşundan 19 yıl önce kurulan ve öğrenim seviyesi bakımından da ondan çok ileri bir durumda olan bu sanat ve kültür kurumumuz, resim sanatı tarihimizde çok önemli bir yere sahiptir yılları arasında Bahriye Mektebi nin yüksek Güverte, Makine ve Đnşaiye bölümlerinde ise resme yönelik olarak: Boyalı Resim, Karakalem Resim, Harita Taraması, Harita Ahzı Usulü, Seyir Haritaları ve Liman Portolonları Tersimi ve Tul Saatleri Đdaresi, Resm-i Makine, Resm-i Đnşaiye, Resm-i Sefain, Resm-i Mücessem, Tarama, Harita-i Bahriye Ahzı Nazariyatı, Bi l Hesab Resm-i Makine, Bi l Hesab Resm-i Đnşaiye, Makine Aksamının Usul-i Tersimi ve Fotografya 22, yine bu yıllarda mektebin idadi sınıflarında : Boyalı Resim, Karakalem Resim, Đlm-i Menazır, Resim, Tarama, Hüsn-i Hat ve Resim, Sevail-i Boya Resmi gibi derslerin varlığı sözkonusudur 23. Bahriye Mektebi nin emektar resim hocası Eyüp lü Şükrü Bey in Mühendishane den Bahriye Mektebi ne atanması hususunda bilgilendiğimiz 1854 tarihli 3 sayfalık bir belgede özetle şu bilgiler yer alıyor: Mekteb-i Fünun-ı Bahriye-i Hazret-i Şahane de 600 kuruş maaşla Orbelo isminde bir hoca, mukavelesi gereği haftada 2 gün resim dersi vermektedir. Mektepte tab olunan bazı şeylerin tersimi için bu kişiye ayrıca kuruş arası bir ücret de ödenmektedir. Orbelo, maaşının düşük olduğundan bahisle bir dilekçe vermiş ve zam isteğinin kabul edilmemesi halinde hizmetinden affını istemiştir. 21 ĐSLĐMYELĐ, Nüzhet; Menşe-i Muallimin, Ankara Sanat, Asker Ressamlar Sanat Derneği Organı, 1 Mayıs 1966, Sayı:1, s SAYACI, Kenan; a.g.e. s.234,235, ÜNLÜ, Rasim; Deniz Lisesi Tarihçesi, a.g.e., s
6 Yapılan istek üzerine Orbelo nun yerine Mekteb-i Beriyye den (Kara Mühendishanesi) ressam Şükrü Efendi eserleriyle birlikte gönderilmiş, Bahriye Meclisi nin huzurunda sanatçının yeterliğini sınamak için kendisine mahsusan - birkaç resim de yaptırılmış, sonuçta Şükrü Efendi nin Mekteb-i Fünun-ı Bahriye-i Hazret-i Şahane de (Bahriye Mektebi) resim hocalığı yapacak yeterliğe fazlasıyla sahip olduğu anlaşılmıştır. Şükrü Efendi nin henüz Mekteb-i Beriyye-i Şahane de talebe olduğunu düşündüğümüzde, Bahriye Meclisi azalarının O nun şahsına yönelik yapmış oldukları şu değerlendirme çok anlamlıdır: Mekteb-i Beriyye-i mezkurede böyle müstefid ve dirayetli ve meşk ve talime muktedir ve kabiliyetli ressam yetiştirmiş ve mevcut bulunmuş olduğuna hezar teşekkürat-ı lazime icrasıyla biliftihar Mekteb-i Bahriye ressamlığına alınması... Bu belgelerden Şükrü Efendi ye başarısından dolayı Kolağalık (Yüzbaşılık) rütbesinin verildiği ve 600 kuruş maaşla Bahriye Mektebi nin resim hocalığına memur edildiği anlaşılmaktadır 24. Kaynakları incelediğimizde Şükrü Bey in tarihleri arasında Bahriye Mektebi nde resim ve menazır hocalığı görevinin devam etmekte olduğunu görüyoruz tarihinde mektepte basmahane hattatı ve sülüs hocası ise Hacı Ali Efendi dir 25. Ressam Eyüp lü Şükrü Bey ( ) Feyzullah Efendi nin oğludur. Đstanbul un Eyüpsultan semtinde doğan sanatkar Mühendishane den mezundur. Kaynaklarda bir süre için Đngiltere ye tahsile gönderildiği yazar. Resme olan yüksek kabiliyetinden dolayı Bahriye Mektebi ne resim hocası olmuştur 26. Ali Sami Boyar ( ), Şişli Halkevi nde verdiği bir konferansında şunları söylüyor: Asker ressamları anarken Bahriyeden yetişen subay ressamları da hatırlamamak hadnaşinaslık olur. Mekteb-i Bahriye de resim, yine Topçu Mektebi nden Bahriye Mektebi ne ve bahriye zabitliğine nakledenlerle başlar. Bunlar arasında Hocam Kaymakam Şükrü Bey i, Bahriyeden yetişen Kaymakam Haşim Bey i, Kolağası Fahri Kaptan ı, Yüzbaşı Selahaddin i eskiler arasında anarız 27. Uzun yıllar Bahriye Mektebi nde resim ve menazır hocalığı yapan Şükrü Bey; mütevazi, samimi ve saygılı tavrı, talebelerine karşı gösterdiği sevgi, ilgi, yardımseverlik gibi üstün meziyetlerinden dolayı Beybaba lakabı ile tanınmış ve anılmış; bahriyeli ressamlarımız ondan yüksek ölçüde feyz almışlardır BOA. Đ.DH 305/ KURTOĞLU, Fevzi; Deniz Mektepleri Tarihçesi ( ), Genelkurmay Başkanlığı IX. Deniz Şubesi, 1941, s.45., Salname-i Bahri: 1307 (1891), 1308 (1892), 1310 (1894), 1311 (1895),1317 (1901). 26 BOYAR, Pertev; Osmanlı Đmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti Devirlerinde Türk Ressamları, Hayatları ve Eserleri, Jandarma Basımevi Ankara 1948, s ŞEHSUVAROĞLU, Bedii N. (Dr.), Ressam Ali Sami Boyar, Đsmail Akgün Matbaası, Đstanbul 1959, s ÖZDENĐZ, Engin; Türk Deniz Subayı Ressamları, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Đstanbul 1994, s
7 1894,1895 ve 1901 tarihli Bahriye Salnamelerine göre; bu tarihlerde Kaymakam (Yarbay) Şükrü Bey in muavini Brik Katibi (Teğmen) rütbesiyle Selahattin Efendi dir. Sanayi ve Gümüş Yunan Muharebe Madalyası, III. Dereceden Mecidi, IV. Dereceden Osmani Nişanı 29 sahibi Şükrü Bey, 80 yaşında iken Đstanbul da vefat etmiştir. Ali Sami Boyar ( ), sanatkarın Navarin Deniz Muharebesi isimli bir tablosunun Đstanbul Deniz Müzesi nde bulunduğunu söylemiştir 30. Beybaba Şükrü ismi ve hatıraları seneler önce ebediyete intikal etmiş deniz subaylarımız tarafından da daima derin bir şükran ve rahmetle anılmıştır 31. Ali Sami Boyar ın Bahriye Mektebi nin, mektepteki resim hocalarının ve diğer subayların resim sanatımızdaki önemine vurgu yapan şu sözleri oldukça anlamlıdır: 1892 de Mekteb-i Bahriye ye girdim. Burada hocalarımdan daima takdir ve teşvik gördüğümden, gün geçtikçe san at merakım şiddetleniyordu. Böylece 1898 (1317) de Teğmen rütbesi ile mezun olduktan sonra da bir taraftan Bahriye Đnşaiye Resimhanesi nde vazife görürken bir taraftan da 1902 de Sanayi-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Akademisi) ne kaydoldum. Bu müstesna müsamaha ve mezuniyete, o zaman amirlerim olan yüksek rütbeli deniz subaylarının san at sever duyguları ile nail oldum. O kadar ki, beni ve resimlerimi vaktin Kaptan Paşası na dahi takdim etmekten çekinmediler. Bahriye Mektebi ndeki resmi ve hususi çalışmalarımın Sanayii Nefise de çok faydasını gördüm. Her sene birinci olarak sınıf geçiyordum 32. Bahriye Mektebi nde resim derslerinin nasıl verildiğine ilişkin bilgileri yine Boyar ın dilinden aktaralım: Topçu Mektebi ile Harbiye Mektebi nde ilk devirlerde resim dersinin nasıl verildiğini bilmiyorum ama, bizim Bahriye Mektebi ndeki ders usulümüz, bugün en son metodlara hiç aykırı değildi. Resim dersi, resim dershanesinde verilirdi. Talebenin oturduğu sıralar tam bir daire şeklinde, içiçe, birbirinden yüksek üç sıra üzerine tertip edilmişti. Böylece ön sıradakiler arkadakileri hiç rahatsız etmeden iç dairenin merkezine konulan model herkes tarafından kolayca görülebilirdi. Modeller küçük mikyasta yapılmış evler, kışlalar, köprüler, değirmenler, bazı bahri aletler vesaire idi. Đdadi birinci sınıflarda talebe takozlar, kübik şekiller, mahrutlar gibi tahta modellerle çizgili, gölgeli, kurşun kalem resim yapmaktan mesuldü. Đkinci ve üçüncü sınıflarda daha zor modellere geçilir ve bunlar suluboya ile de yapılırdı. Menazır dersini ameli olarak görürdük. Yağlıboya resme büyük sınıflarda geçtiğimiz vakit hususi olarak çalışırdık. Ama istidadı olanlar daima himaye görür, hatta resim hocaları bu gibi talebeye kendi 29 Salname-i Bahri:1317 (1901), s BOYAR, Pertev; a.g.e., s BOYAR, Pertev; a.g.e., s ŞEHSUVAROĞLU, Bedii N.; a.g.e., s.12,13. 7
8 odalarını verirdi. Nitekim merhum Ruhi ile ben, Kaymakam (Yarbay) Şükrü Bey in diğer iki arkadaşta Haşim Bey in odasında çalışırdık. Resim hocalarımızın üç sınıf için, iki kaymakam (yarbay) ile bir mülazımdan (teğmen) teşekkül ettiğini söylemek, Mekteb-i Bahriye de bu derse ne kadar ehemmiyet verildiğini izaha kafidir zannederim. Gerek Harbiye, gerekse Bahriye Mektebi mezunu zabitler arasında istidat ve liyakat gösterenlerin Sanayi-i Nefise Mektebi ne devamlarına müsaade edilirdi 33. Bahriye Mektebi ve resim denilince akla ilk gelen isimlerden biri de kuşkusuz Haşim Bey dir. Đstanbul da doğan Haşim Bey ( ), Haşim Salih Bey in oğludur de Bahriye Mektebi nden mezuniyeti sonrasında resme olan yeteneği dolayısıyla Bahriye Nakkaşhanesi ne atanmıştır. Rus Savaşına katılmış ve IV. Dereceden Mecidi Nişanı ile mükafatlandırılmıştır 34. Haşim Bey Nakkaşhane deki hizmetlerinden dolayı; Gümüş Liyakat, Gümüş Yunan Muharebe, ve Sanayi Madalyalarına da sahiptir 35. O da uzun yıllar Bahriyemize hizmet etmiştir. Hüsnü Tengüz hatıralarında Haşim Bey in Nakkaşhane* nin müdürü iken Beybaba Şükrü den sonra Deniz Mektebi ne resim muallimi olduğunu yazar ve 1904 tarihlerinde Bahriye Mektebi nde resim ve menazır muallimi Binbaşı Haşim Bey in muavini Mülazım-ı Sani (Teğmen) rütbesiyle Ruhi Efendi dir (Arel) ve 1912 tarihlerinde ise Kaymakam (Yarbay) Haşim Bey in muavini Mülazım-ı Evvel (Üsteğmen) Mehmet Bahaeddin Efendi dir 38 (Mehmet Baha Bey) da Bahriye Mektebi nde talebenin fotoğraf bilgisine de sahip olabilmesi düşüncesi ile kurulan Fotoğrafhane de de fotoğraf hocalığı yapan Haşim Bey; Şükrü Bey gibi sanatı, iyi ahlakı ve talebe yetiştirmek hususunda gösterdiği gayreti ile tanınıp sevilmiş namdar deniz subaylarımızdandı yılında Đstanbul da vefat eden sanatkarın herhangi bir eseri elde edilememiştir 39. Türk Resim Sanatının gelişimine büyük katkılar sağlamış, Çallı Kuşağı nın unutulmaz isimleri arasında yer almış diğer büyük ustalarımız; Mehmet Ruhi Arel ( ) ve Hikmet Onat ( ) ta Ali Sami Boyar gibi Bahriye Mektebi nden mezun olacaklardı. Bahriyeli Đsmail Hakkı Bey ( ) de bu şanlı ocaktan yetişecek ve maren resimlerde ihtisas sahibi en büyük ressam olarak resim sanatı tarihimize damgasını vuracaktı. Hoca Ali Rıza Bey ( ) Sami Yetik ( ) e Bahriyeli Đsmail Hakkı Bey in Almanya ya gitmeden önce Bahriye Mektebi nde resim hocalığı yaptığını söylemiştir 40. Hayati Tezel de, 1884 yılında Bahriye Mektebi dahilinde 33 ŞEHSUVAROĞLU, Bedii N.; a.g.e., s.71, ÖZDENĐZ, Engin; a.g.e., s Salname-i Bahri, 1323 (1912), s TENGÜZ, Hüsnü; Sanat Hayatım (Bahriye Ressamı Hüsnü Tengüz ün Hatıraları, Çev, Haz: Müge Kılıçkaya), Deniz Basımevi Müdürlüğü Kasımpaşa Đstanbul, Nisan 2005, s. 37 Salname-i Bahri, 1319 (1903), s.63., 1320 (1904), s Salname-i Bahri, 1323 (1907), s.66., 1328 (1912), s ÖZDENĐZ, Engin; a.g.e., s.188 BOYAR, Pertev; a.g.e., s YETĐK, Sami; Ressamlarımız, Güzel Sanatlar Birliği Resim Şubesi Neşriyatı, Đstanbul 1940, s
9 - Osmanlı tüccar gemilerine vasıflı kaptan yetiştirmek amacıyla - özel bir bölüm olarak açılan ve bugünkü ĐTÜ Denizcilik Fakültesi nin temeli olan Heybeliada Tüccar Kaptan Mektebi nde (Sefain-i Ticariye de denir) talebeye yağlıboya resim gösterildiğini, resim hocalığına inşaiye yüzbaşılığından Đsmail Hakkı Efendi nin tayin edildiğini (muhtemelen 1893) ve resme istidatlı talebeler yetiştirdiğini yazar 41. Türk Resim Sanatı Tarihinde; Denizlerin Korkunç Dalgalarıyla Mücadele Eden Gemilerin Ressamı olarak ünlenen Bahriyeli ressam Seyfettin Soysalan ( ) da bu mektepten mezundur. Tüccar Kaptan Mektepleri Komisyonu tarafından hazırlanan 1886 tarihli bir nizamname de ise; mektepte sulu boya ve karakalem resim derslerinin verildiği yazılıdır 42. Bahriye Mektebi nde müdürlük görevinde bulunmuş Kaymakam Seyit Bey in de resimle uğraştığını Deniz Müzesi nde bulunan Sivastopol Muharebesi nin Resmi başlığını taşıyan, 1886 tarihli kağıt üzerine suluboya eserden anlıyoruz 43. Deniz Müzesi resim koleksiyonları arasında karşılaştığımız bazı resim örneklerinin Bahriye Mektebi talebelerinin elinden çıkmış olduklarını görüyoruz. Bahriye Mektebi nin inşaiye (gemi inşa mühendisliği) bölümünden mezun büyük deniz ressamımız Đsmail Hakkı Bey, 1885 tarihli yani mektepten mezuniyetinden bir yıl önce yaptığı kağıt üzerine suluboya bir çalışmasında üç ambarlı, yelken ve buhar gücüyle müteharrik bir kalyonun iskele bordasından kesit görünümünü resmetmiş. Genç yaşında Ertuğrul Faciası nda şehit olan bir diğer inşaiyeci Sultanselimli Ali Efendi (? 1890) de inşaiye ikinci sınıfında öğrenci iken beş ayrı ölçeksiz görünümde bir torpido stimbotunu ve Mahmudiye kalyonunu kağıt üzerine suluboya tekniğiyle çalışmış. Ali Efendi nin mezuniyet tarihi te inşaiye sınıfından mezun olan Saim Efendi ( ) de 1893 de bir torpido stimbotunun kağıt üzerine suluboya ölçeksiz kesitini çizmiş. Bu sanatçının ayrıca tuval üzerine yağlıboya bir tablosunda Mesudiye, Hamidiye ve Mecidiye yi seyir halinde görüyoruz. Beş adet suluboya çalışmasında da Osmanlı Donanmasına ait gemilerin portreleri yer alıyor 44. Dolmabahçe Sarayı koleksiyonları arasında yer alan yağlıboya bir tablonun arkasına: Mekteb-i Harbiyye-i Hazret-i Şahaneden bahriyye ikinci sınıfından Kasımpaşalı Fahri Efendi notu düşülmüş. Tablonun konusu bir doğa manzarası. Ali Sami Boyar da henüz mektepte öğrenci iken 1898 tarihinde fotoğraftan yararlanarak foto-gerçekçi ( primitif ) üslupta Göksu isimli, bu gün özel bir koleksiyonda bulunan yağlıboya bir tablo yapmış TEZEL, Hayati (Öğ.Kd.Yzb.); Anadolu Türklerinin Deniz Tarihi, C.1, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Đstanbul 1973, s BATMAZ, Şakir; Tüccar Kaptan Mektepleri, Đ.Ü.E.F. Tar. Arş. Merk., Tarih Boyunca Türklerde Denizcilik Semineri, s. 109,114,115,116., Mayıs 2004 Bildiriler, Globus Dünya Basımevi, Đstanbul 2005, s. 109,114,115, BAŞ, Ersan (Öğ.Bnb.Haz.); Çeşme, Navarin, Sinop Baskınları ve Sonuçları, Đstanbul Deniz Müzesi Komutanlığı Piri Reis Araştırma Merkezi Yayını, Haziran 2007, Deniz Basımevi, s Đstanbul Deniz Müzesi Koleksiyonu, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, 2004, s.64,66,67, Portakal Sanat ve Kültür Evi, Müzayede Kataloğu ( Beşiktaşlı Bir Özel Koleksiyon), 2 Aralık 1999, s.132,133. 9
10 Çeşitli kaynaklarda yer alan bilgilerden Harbiye ve Darüşşafaka Mektebi nde olduğu gibi, Bahriye Mektebi nde de resme çalışan talebelerin padişah tarafından Sanayi Madalyasıyla mükafatlandırıldıklarını görmekteyiz. Başbakanlık Osmanlı Arşivi ne ait 1890 tarihli bir belgede Bahriye Nazırı Hasan Hüsnü Paşa nın padişaha hitaben yazdığı bir yazıda : Mekteb-i Bahriye-i Şahane şakirdanından bazıları tarafından tersim olunup takdim kılınan yağlıboya ve fotoğraf ve makine ve inşaiye resimlerinin amelleri olan suret-i taltiflerinin arz-ı atabe-i ulya kılınması irade-i seniye-i Hazret-i penahi iktiza-yı alisinden bulunduğu 6 Haziran 1306 (M. 18 Haziran 1890) tarihli tezkire-i hususiye-i asafanelerinde iş ar buyurulan efendilerin esamini havi pusula leffen takdim kılınmış ve mumaileyhin birer kıt a Sanayi Madalyası itasıyla taltifleri münasip gibi tahattur olunmuş ise de ol babda emr-ü ferman hazret-i menlehül emrindir. deniyor 46. Hayati Tezel, mektebin 1893 yılı mezunlarından Faik, Sait, Mustafa, Vasfi, Tevfik ve Muhlis Efendilerin yaptıkları resimlerin II. Abdülhamit e arz olunduğunu ve bu genç ressamların takdir edilerek, kendilerine birer Sanayi Madalyası verildiğini yazıyor 47. Bu talebelerin gerçekleştirmiş oldukları eserler; Dolmabahçe Sarayı nın, bahriyemize ait çeşitli birimlerin ve Deniz Müzesi nin duvarlarını süslemiştir yılında Bahriye Mektebi nin Đnşaiye sınıfından mezun olduktan sonra, Mehmet Ruhi Arel in ilk görev yeri aynı mektebin resim öğretmenliği muavinliği olmuştur (muhtemelen Şükrü Bey in yanında). Arel, Sanayi-i Nefise Mektebi ne de devam etmiş ve mektepten birincilikle mezun olmuştur (1909). Yüzbaşı rütbesindeyken aynı tarihte Bahriyeden istifa eden sanatçı, eğitimi için gittiği Paris te Cormon un atölyesinde başarılı bir öğrenci olarak çalışmış 48, I. Dünya Savaşı nın çıkması nedeniyle yurda geri dönmüş ve Bahriye Mektebi nin bu kez resim öğretmenliği görevine atanmıştır (1914). Arel den sonra Bahriye Mektebi resim muallimliğine Ali Sami Boyar getirilmiştir. Amiral Vehbi Ziya Dümer ( ) hatıralarının Bahriye Mektebi nde gördüğü derslere ve öğretmenlerine yönelik bölümünde ( lar) Boyar ı şöyle anlatır: Resim öğretmeni Ali Sami Bey (Boyar), çok nazik bir zat idi. Her gün jaketatay ve fantezi pantolon giyerdi. Gayet hafif konuşur, sıralar arasında dolaşır ve yapmış olduğumuz resimleri görür, düzeltirdi Eylül 1920 tarihli bir belgede, aynı zamanda Bahriye Müzesi müdürlüğü de yapan Ali Sami Bey in Bahriye Mektebi ndeki Muallimliğinin sona ermesi 46 BOA. Y.MTV, TEZEL, Hayati; a.g.e., s ÖZDENĐZ, Engin; a.g.e., s KAYNAK, Osman A. (E.Dz.Hak.Alb. Haz.), Amiral Vehbi Ziya Dümer in Anılarıi, Đstanbul Deniz Đkmal Grup Komutanlığı, Đstanbul 2003, s
11 üzerine maaşının kesilip kesilmemesine ilişkin bilgilere rastlıyoruz. 50 Ali Sami Bey 1907 yılında Sanayi-i Nefise yi birincilikle bitirmişti. O nun bugün Heybeliada Deniz Lisesi nde Hamidiye zırhlısını seyir halinde gösteren yağlıboya bir tablosu vardır. Boyar, 1910 yılında gittiği Paris te Academie de Beaux Art s da Cormon un talebesi olmuş ve buradaki eğitimini üstün başarıyla tamamlamıştır. 51 Kişisel yeteneği ve gayreti ile ilk yıl geçici talebe iken sonraki yıl daimi talebe olmuştur ki, bu, Paris Akademisi resim bölümünün en yüksek derecesidir. 52 Kasımpaşa Bahriye Rüştiyesi nin son sınıfında sınav vererek Bahriye Mektebi ne kaydolan Hikmet Onat ( ) ın küçük yaşlarda resme ve yazıya duyduğu eğilim, Bahriye Mektebi nde feyz aldığı resim hocası Şükrü Bey in yanında daha da artmış, Onat tan bir sınıf önde bulunan Ruhi Bey in (Arel) özendirmesiyle iki yıl güverte zabitliği yaptıktan sonra, Hikmet Bey 1905 yılında Deniz Fotoğrafhanesi ni yöneten Yarbay Ali Sami Bey in Akademi Müdürü Osman Hamdi Bey e yazdığı bir tavsiye mektubuyla Sanayi-i Nefise ye yazılmıştı de Paris e giden Hikmet Onat, Ruhi ve Ali Sami Beyler ile birlikte Cormon dan eğitim alan ressamlarımız arasındaydı. Hikmet Onat ve onunla aynı dönemde Paris te bulunan Çallı Đbrahim, Ruhi Bey ve Feyhaman Bey için, Ressam Cormon; benim en iyi öğrencilerim Türklerdir demiştir. 54 Sanayi-i Nefise ye giren diğer Bahriye Mektebi mezunu ressamlarımız ise şunlardır: Mehmet Muazzez Özduygu (Kadıköylü) ( ) Bahriye Sanayi Alayı ndan mızıka subayı olarak mezun olmuştur. Sanayi-i Nefise yi bitirmiştir. Nedim Bey ( ) Bahriye Mektebi nden 1894 te mezun olmuş, Sanayii Nefise Mektebi ni bitirmiştir. Hüsnü Tengüz ( ) Bahriyenin Menşe-i Küttap sınıfından mezun olmuş, Sanayi-i Nefise ye devam etmiştir. Halit Naci ( ) Bahriye Mektebi nden mezundur. Sanayi-i Nefise Mektebi ne devam etmiş ve 3 yıllık bir öğrenimden sonra mektepten birincilikle mezun olmuştur. Ali Cemal Ben im (Beyrutlu) ( ), 1901 de Bahriye Mektebi nin Haddehane (Çarkçı) sınıfından mezundur. Sanay-i Nefise Mektebi ne devam etmiş ve mezun olmuştur. Mektebin iki ünlü resim öğrencileri arasındadır. 50 Tarihi Deniz Arşivi Belge Kataloğu X-, T.C. Đstanbul Deniz Müzesi Komutanlığı Đstanbul, Dnz.K.K. Kültür Yayınları Tarih Eserleri Dizisi: No.9, Đstanbul Deniz Basımevi 1996, s ÖZDENĐZ, Engin; a.g.e., s ŞEHSUVAROĞLU, Bedii.N; a.g.e., s KÖKSAL, Ahmet; 95 Yaşındaki Onat ın Sergisi, Resim Tarihimizin Bir Ustasının Gelişim Çizgisini de Yansıtıyor, Milliyet sanat Drgisi, Sayı:218, 11 Şubat 1977, s. 18, ÖZDENĐZ, Engin; a.g.e., s
12 Arif Bedii Eruzman (Kaptan) ( ) 1925 yılında Bahriye Mektebi nden mezun olmuş, bir süre Güzel Sanatlar Akademisi ne devam etmiştir. Bu ressamlarımızdan Halit Naci ve Ali Cemal Bey ler Bahriye Mektebi nde resim hocalığı yapmışlardır. Bahriye Mektebi nden inşaiye mühendisi olarak mezun olan bir diğer ressam Mehmet Şemsettin Sunal (1887 -?) da Heybeliada Bahriye Mektebi nde resim ve fotoğraf hocası olarak görev almıştır 55. Daha çok kara ordumuzun muharebelerini konu alan eserleriyle ünlü ressamımız Şehit Hasan Rıza ( ) nın da Bahriye Mektebi nden yetiştiğini hatırlatmakta yarar görüyoruz. Bahriye Mektebi nin 1914 tarihli giriş broşüründen talebenin karakalem resim sınavına da tabi tutulduğu anlaşılıyor yılında Bahriye Mektebi Đdadi (lise) sınıflarına öğrenci yetiştirmek amacıyla Kasımpaşa da Hastane altında Tersane-i Amire tarafından Bahriye Rüşdiyesi (ortaokul) açılmış, o tarihte Mekatibi Askeriye Nezareti ne bağlı olan okul, 1878 de Bahriye ye devredilmiştir. Okul bugün de Beyoğlu Kadı Mehmet Đlköğretim Okulu adıyla eğitim-öğretime devam etmektedir. Bahriye Rüşdiyesi ve resim denildiğinde elbette ki akla Türk Deniz ve Manzara Resminin efsane ismi Fahri Kaptan ve onun bu mektepteki öğrencisi Hüsnü Tengüz gelmektedir. Bahriye Mektebi nin Güverte sınıfından 1876 da mezun olan Đstanbul - Kumkapı doğumlu Fahri Kaptan (1857 [?] 1912) da uzun yıllar Bahriye Rüşdiyesi nde resim öğretmenliği yapmıştır. Kolağası Fahri Efendi Kaptan, Darüşşafaka Lisesi nde de tarihleri arasında fahri resim muallimliği görevinde bulunmuş ve hizmeti kayda şayan olarak değerlendirilmiştir 57. Sanatçı, milli şuur anlayışının ağır bastığı deniz savaşlarımızı, donanma gemilerimize ait portreleri deniz ve Đstanbul manzaralarını eserlerinde işlemiştir. Kasımpaşa Rüşdiyesi nde tedris olunan Ulum ve Fünun Rüşdiye sınıfları başlığı altında verilen bir çizelgede mektebin 2,3 ve 4. sınıflarında okutulan resim ders adetleri sınıf başına 35 olarak gösterilmiştir. Mektebin I. sınıfında da resim dersi verildiğinden bahsedilmiştir. Hüsn i hat dersi de verilen dersler arasındadır 58. Türk Deniz Harp Tarihini derin bir tarih bilgisiyle eserlerinde yansıtan, bu alanda ürettiği suluboya çalışmalarıyla ayrı bir yere sahip olan Katip lakaplı Cibalili Hüsnü Tengüz, hatıralarının Bahriye Rüşdiyesi, dolayısıyla Fahri Kaptan ve Đngilizce öğretmeni Ata Bey ve Bahriye Mektebi ndeki resim dersleri ile ilgili bölümünde bizlere şu bilgileri veriyor: 55 ÖZDENĐZ, Engin; a.g.e., s. 192,193,195,200, SAYACI, Kenan; a.g.., s Darüşşafaka Türkiye de Đlk Halk Mektebi - Darüşşafaka Nasıl Doğdu, Ne Hizmetler Etti, Nasıl Yaşıyor?, Cemiyyet-i Tedrisiyye-i Đslamiyye Azasından Mehmed ĐZZET, Mehmed ESAD, Osman NURĐ ve Ali KAMĐ Beyler tarafından yazılmıştır., Cemiyyet-i Tedrisiyye-i Đslamiyye tarafından tab ettirilmiştir Đstanbul Evkaf-i Đslamiyye Matbaası 1927 Yayına Hazırlayan Prof.Dr. Mehmet Kanar Đstanbul 2000., s GÖKÇAY, Namık; a.g.e., s.i 25, I
13 Rüşdiye Mektebi nde iken resim muallimimiz Fahri Kaptan adında halim selim bir zat idi. O zaman talebe Avrupa baskısı karakalem basılmış modellerden 1 den 4 numaraya kadar Faber kurşunkalemleriyle resimler yapar, imtihanlık levhalar hazırlarlardı. Derslerde muallim bu resimleri düzeltirdi. Bu işe ben de çok çabuk alışmış ve talebenin resimlerini düzeltmeye başlamıştım. Bir gün muallimin odasında suluboya ile yelkenli bir gemi resmi yaptığını gördüm. Tabii ki Emin Baba tarzında çalışıyor, deniz ve havayı büyük bir ustalıkla işliyordu. Bende suluboya resim yapmak hevesi uyandı fakat fırça ve boyalarım yoktu. Mektepte her dersten ziyade resme ehemmiyet verir, resim dersinden başka derslerde bile fırsat buldukça kaçamak resim çizerdim. Đngilizce muallimimiz rahmetli Kaymakam Ata Bey, bir gün sınıfta ders anlatıyordu. Ben hem dersi dinliyor hem de sıranın üstüne koyduğum bir kağıda, muallimin ellerini masasına dayamış olarak duruşunun resmini çiziyordum. Muallim farkına mı vardı ne oldu, işaret ederek beni derse kaldırdı. Sınıfta Đngilizce ye de iyi çalışanlardan olduğum için dersi kusursuz okudum. Fakat muallim bana yerine otur diyeceği yerde yanına çağırdı ve sırada yakınımda olan arkadaşlarımdan sıranın üstünde çizdiğim kağıdı istedi. Ben o kağıdı sıranın altına atmıştım. Çocuklar buldular, muallime haber verdiler. Muallim bir müddet resme baktı ve kağıdı elinde tutarak dersini anlatmaya devam etti. Netice ne olacak diye endişe ile ayakta bakıyordum. Nihayet paydos düdüğü çaldı. Muallim beni baştan aşağı süzdü ve resmi elime uzatarak: Hüsnü! dersini dürüst okudun, resmi bana benzetmemiş olsaydın sana ceza verecektim. diyerek dershaneden çıktı. Babamı görmüş; - Sizin çocuğunuzda resim yapmaya fazla kabiliyet görüyorum, kendisine resim çalışması için yardım ediniz, demiş. Bunun üzerine babamda bana bir suluboya takımı almıştı. Talim gemisi Nüvid-i Fütuh un dalgalı bir havada seyrini gösteren bir resimle renkli işlere başladım. Fahri Kaptan ın yardımıyla resmi bitirdim. Mesudiye nin, Ertuğrul Fırkateyni nin resimlerini ve daha birçok gemilerin resimlerini yaptım. Muallime beğendirdim ise de, onun gibi suluboya resmi, deniz ve havasını hafiften başlayarak üst üste işlemekle resim geç ve güç meydana geliyordu. Rüşdiye tahsilini bitirdikten sonra beş ay kadar Bahriye Mektebi nde bulundum. O zamanlarda Bahriye Mektebi nde resim dersi vardı. Resim muallimi gayet yaşlı Beybaba diye anılan Kaymakam Şükrü Beydi. Resimhanede talebe daire şeklinde konulmuş olan sıralarda oturur, ortaya konulan üç boyutlu modellere bakarak resim defterlerine çizerlerdi. Yüksek sınıflarda resme kabiliyeti olanlar için ayrıca bir resimhane daha vardı. Orada yağlıboya tablolar yapılıyordu. Bu resimhanenin talimhane tarafındaki 13
14 bir penceresinden içerisi göründüğünden orada Beybaba nın kontrolünde çalışmakta olan talebeye ve yapılan tablolara gıpta ile bakardım. Coğrafya derslerine kıtalar ve o zamanki vilayetlerimizin tarama kalemle ve suluboya yalama olarak yaptığım defterlerim muallimin dikkatini çekmiş, ders nazırına kadar bütün muallimler görmüşler ve bana iltifat etmişlerdi 59. Bugüne kadar Đstanbul Deniz Müzesi nin gayretleriyle Bahriye Mektebi nden mezun deniz ressamlarımıza ait hayat hikayelerini ve yapıtlarını içinde toplu halde görebileceğimiz iki kitap yayınlanmıştır. Bu kitapların ilki 1994 tarihli Türk Deniz Subayı Ressamları, ikincisi ise 2004 tarihli Đstanbul Deniz Müzesi Resim Koleksiyonu dur. Ancak her iki kitabın giriş bölümlerinde Türk Deniz Resmine bütüncül ve çözümleyici bir tarihsel perspektiften bakılmamış; resim sanatımızın bu alanında en önemli yere sahip olan Bahriye Mektebi ndeki resim eğitiminin tarihsel gelişim süreci içindeki yer ve önemine değinilmek yerine işin kolayına kaçılmış ve mevcut kaynaklardan Türk Resim Sanatının Kara merkezli (yani Harbiye) klişeleşmiş tarihi vurgulanmıştır. Akademik resim çevrelerimiz de ya ilgisizlik, ya bilgi eksikliği, ya da akademik seçkincilik adına birkaç Harbiyeli dışında çoğunluğunu Bahriye Mektebi çıkışlı ressamlarımızın oluşturduğu ve 19. yüzyıl ortalarına doğru tarih sahnesine çıkıp; bu yüzyıldan itibaren gelişimini sürdüren ve yüzyıl sonlarına doğru Bahriyeli Đsmail Hakkı ile en yüksek seviyesine ulaşan Batı lı anlamda Türk Deniz Resmini yok saymıştır. "Türk Resim Sanatında Şişli Atölyesi ve Viyana Sergisi" isimli kitapta şunlar yazıyor: "Türk Resim Sanatının batılılaşma çabaları içinde, ilk önceleri figüre karşı oluşan çekingen tutumun temellerinde, dönemin birçok sanatçısının resim sanatı için gerekli akademik eğitimi almamalarını bulundurabiliriz; ancak bunun yanında Batı'da eğitim görerek yurda dönen Süleyman Seyyid ve Şeker Ahmed Paşa'nın çalışmalarında bu eğitimin, sanatçının içinde yaşadığı toplumun değerlerini aşmakta yeterli olmadığı da göz ardı edilemez. Semra Germaner'in bir konferansında değindiği gibi, yukarıda değinilen nitelikleri yanında, bu dönem sanatçıları, denizi tema olarak seçmemişlerdir. Oysa 19. Yüzyıl boyunca Đstanbul'a gelen yabancı ressamların seçtiği tema içinde deniz ön plandadır. Türk Resim Sanatına, deniz teması "1914" Kuşağı sanatçıları ile girmiştir. Özellikle Hikmet Onat, sonra da Nazmi Ziya, Feyhaman Duran ve Đbrahim Çallı denizi tema olarak tuvallerine yansıtmışlardır." 60 Bu görüşün tam tersine, gerek Deniz Müzesi'nde gerekse özel koleksiyonlarda karşımıza çıkan ve 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren deniz temalarını işleyen Türk sanatçılarına ait eserler, bu eserlere ait tarih ve imzalar bu iddiaları çürüten somut kanıtlardır. Adı geçen eserin yazarı ve referans gösterdiği kişilere ait savların aksine bu süreçte; Eyüp'lü Şükrü Bey ( ), Mirliva Osman Nuri ( ), Haşim Bey ( ), Bahriye Kolağası Fahri Kaptan 59 TENGÜZ, Hüsnü; a.g.e., s.9,10, GÖREN, Ahmet Kamil; Türk Resim Sanatında Şişli Atölyesi ve Viyana Sergisi, Đstanbul 1997, Şişli Belediyesi Đstanbul Resim ve Heykel Müzeleri Derneği, s
15 (1857 [?] 1917) gibi sanatçılar Batı'lı anlamda yağlıboya Türk Deniz Resmini yaratan ilk isimler arasında akla gelmektedir. Bahse konu dönemde bu isimlere Bahriyeli Kaymakam Đsmail Hakkı Bey ( ) de eklenecek ve Hüsnü Tengüz ün ifadesiyle : "maren resimlerde ihtisas sahibi en büyük ressam" ünvanıyla resim sanatı tarihimize damgasını vuracaktır. Đstanbul Deniz Müzesi resim koleksiyonlarında yaşamları ve eserleri bilinen diğer 19. yüzyıl Türk ressamlarının yanısıra, sanatçıları hakkında yeterli bilgiye ulaşılamayan, ancak 19. yüzyıl Türk Deniz Resmine örnek oluşturacak tablolar da vardır. Müze dışında, özel koleksiyonlarda bulunan benzer tarz eserler için de aynı durum söz konusudur. Sami Yetik "Ressamlarımız" isimli kitabında: "Asker mekteplerinden yetişen ressamlar içinde yalnız üç asker ressamın deniz resimleri ile meşgul olduğu görülmektedir. Deniz ressamlığının ayrı bir branş olduğunu muntazam mesaileri ve bıraktıkları eserleri ile gösteren bu üç kıymetli ressam (Süvari Mülazımı Ressam Đhsan, Đsmail Hakkı [Kaymakam]ve Diyarbakırlı Tahsin [Süvari Binbaşısı] kastediliyor) san'at tarihimizin deniz ressamlığına mahsus şerefli bir başlangıcını hazırlamışlardır." 61 ifadesini kullanmış ve yukarıda isimlerini saydığımız Türk deniz resminin gerçek öncüleri ve Yetik in döneminde yaşamları ve eserleri çok iyi bilinen diğer deniz ressamlarımız yine bir tür seçkinciliğin kurbanı olmuş ve yine Yetik tarafından yok sayılmıştır. Bu anlamda resim sanatı tarihimiz içinde çok önemli bir yere sahip olan Türk Deniz Ressamlığına, sanat tarihçi ve yazarlarımızın daha ciddi bir tarzda yaklaşmaları gerektiğini düşünüyoruz. Resim sanatımıza ilişkin tarih yazımlarında, bir döneme damgasını vurmuş olan deniz ressamlarımızın yani Türk Deniz Resminin yok sayılması, bu alanda yapılan çalışmaların salt yabancı ressamlara mal edilmesi, Yetik tarafından yazılan "Ressamlarımız" adlı kaynak eserde resim sanatımızın bu alanında uğraş veren ressamların üç isimle sınırlanması, gerek yukarıda isimlerini andığımız diğer deniz ressamlarımızın aziz hatırası, gerekse sanat tarihimiz adına kesinlikle kabul edilebilir bir tutum değildir. Minyatürlerden başlayıp, 20. yüzyılın III. Çeyreğine kadar uzanan Türk Deniz Resmine yönelik araştırma çalışmalarının, Đstanbul Deniz Müzesi öncülüğünde oluşturulacak ve içinde sanat tarihçileri, deniz tarihçileri ve ilgili diğer uzmanların da yer alacağı bir uzman kurul tarafından başlatılması gerekmektedir. Böyle bir çalışmada görev alacak kişilerin öncelikle Türk Deniz Resmine ve Türk Deniz Tarihine ilgi ve sevgi duyup, gönülden bağlanmaları, konuya bu bilinçle yaklaşmaları esastır. Günümüz koşullarında ise böyle bir bilinçsel oluşum, dolayısı ile girişim, üzülerek ifade edelim ki pek olası görülmemektedir. Türk Resim Sanatının çağdaş anlamda oluşum ve gelişiminde milli tarih bilincini ve gururunu ön plana çıkaran 19.yüzyıl Türk Askeri Deniz Resmi, 61 YETĐK, Sami; a.g.e., s
16 Türk Gemi Portreciliği ve Türk Deniz ve Manzara Resminin tarih sahnesine çıkışında Bahriye Mektebi nin ve Rüştiyesi nin sahip olduğu yeri ve önemi resmi arşiv belgeleri, hatıratlar ve bugüne dek yazılmış diğer kaynaklar eşliğinde gün ışığına çıkarmaya çalıştığımız bu yazımızın Türk Resim Sanatı ve Türk Deniz Resim tarihine ilgi duyan herkese faydalı bir kaynak oluşturacağını umuyoruz. * Đstanbul Deniz Müzesi Müdürlerinden, merhum Haluk Özdeniz tarafından kaleme alınan Đstanbul Deniz Müzesi isimli kitapta (s.8), Nakkaşhane den Resim Atelyesi olarak söz edilmiştir. Osmanlı Bahriyesinin belgelere dayalı tarihlerini anlatan kitaplarda ise Nakkaşhane den, Osmanlı Donanma gemilerinin ihtiyaç duyduğu boyayı imal eden birim olarak bahsedilmektedir. Bu kaynaklara göre Nakkaşlar da gemilerin ve Tersane nin boya ve tezyinat işlerini yapan kişilerdir. (BATMAZ,Şakir; II. Abdülhamit Devri Osmanlı Donanması, Dok.Tez., s.170. / BOSTAN, Đdris; Osmanlı Bahriye Teşkilatı XVII. yüzyılda Tersane-i Amire, s.9,14,80,135. / BOSTAN, Đdris; Kürekli ve Yelkenli Osmanlı Gemileri, s.175,220. / GENCER, Ali Đhsan; Bahriye de Yapılan Islahat Hareketleri ve Bahriye Nezareti nin Kuruluşu ( ), s.63,64. / GÜLERYÜZ, Ahmet; Kadırgadan Kalyona Osmanlı da Yelken Mikyas-ı Sefain, s.24. / TEZEL, Hayati; Anadolu Türkleri nin Deniz Tarihi, C.I, s.654,688.) 16
Batılılaşma Döneminden Günümüze Türk Sanatı. Öğr.Gör. Elif Dastarlı
Batılılaşma Döneminden Günümüze Türk Sanatı Öğr.Gör. Elif Dastarlı Sanayi-i Nefise Mektebi hocaları. En önde oturanlar Ressam Valeri, De Mango, Osman Hamdi, Yervant Oskan, W. Zarzecki Güzel Sanatlar Akademisi
DetaylıMODERNLEŞME DÖNEMİNDE OSMANLI DENİZ TEKNOLOJİSİ VE TERSANE-İ AMİRE
MODERNLEŞME DÖNEMİNDE OSMANLI DENİZ TEKNOLOJİSİ VE TERSANE-İ AMİRE Prof. Dr. Tuncay Zorlu İstanbul Teknik Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü 6.1.2016 1 Çeşme Bozgunu (1770) ve Modernleşmenin
Detaylı40. HOCA A Lİ RIZA İmzalı, karakalem kayalar, ağaç, deniz ve yelkenli konulu peyzaj x 9 cm.
40. HOCA A Lİ RIZA İmzalı, karakalem kayalar, ağaç, deniz ve yelkenli konulu peyzaj. 16.5 x 9 cm. 1.500.000 TL / u i 41. HOCA A Lİ RIZA İmzalı, kırmızı pastel deniz kenarında figürlü ev ve yelkenli konulu
DetaylıDENİZ HARP OKULU KOMUTANLIĞI
DENİZ HARP OKULU KOMUTANLIĞI İki yüz yılı aşkın bir süredir kesintisiz olarak Türk ulusuna deniz subayı yetiştiren Deniz Harp Okulu, çağdaş bilim ve teknik hayatına açılan ilk pencerenin sahibi olmak şerefini
DetaylıİNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ GİRİŞ Prof.Dr. Zekai Celep İnşaat Mühendisliğine Giriş GİRİŞ 1. Dersin amacı ve kapsamı 2. Askeri mühendislik ve sivil mühendislik 3. Yurdumuzda inşaat mühendisliği 4. İnşaat
Detaylıfile://c:\documents and Settings\Ozan\My Documents\My Web Sites\turkresmi\darus...
Page 1 of 7 DARÜŞŞAFAKALI RESSAMLAR SORUNU Darüşşafakalı ressamlar sorununa geçmeden önce sanırım Darüşşafaka okulunun geçmişine göz atmak gerekiyor. Darüşşafaka 1863 yılında kurulmuş ve 1873 yılında eğitim
DetaylıSakıp Sabancı Müzesi Sakıp Sabancı Cad. No:42 Emirgan 34467 İstanbul
SAKIP SABANCI MÜZESİ TEKNİK GEZİ RAPORU Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Lisans Programı, MİM 103 Mimarlıkta Araştırma Yöntemleri dersi kapsamında, Sakıp Sabancı Müzesi teknik gezisi 20 Aralık 2012 tarihinde,
DetaylıGİRİŞ Mazisi şanlı zaferlerle dolu Türk Bahriyesine kahraman denizciler yetiştiren, her dönemde çağın gerekleri doğrultusunda en seçkin eğitim ve
GİRİŞ Mazisi şanlı zaferlerle dolu Türk Bahriyesine kahraman denizciler yetiştiren, her dönemde çağın gerekleri doğrultusunda en seçkin eğitim ve öğretimi veren Deniz Harp Okulu, Türk Deniz Kuvvetlerinin
DetaylıSÜHEYL ÜNVER ARAŞTIRMA MERKEZİ RESSAM HOCA ALİ RIZA BEY KOLEKSİYONU KONSERVASYONU
SÜLEYMANİYE YAZMA ESER KÜTÜPHANESİ KONSERVASYON VE ARAŞTIRMA MERKEZİ SÜHEYL ÜNVER ARAŞTIRMA MERKEZİ RESSAM HOCA ALİ RIZA BEY KOLEKSİYONU KONSERVASYONU HOCA ALİ RIZA BEY KİMDİR? Üsküdarlı Hoca Ali Rıza
DetaylıHoca Ali Rıza ( )
P E Y Z A J Hoca Ali Rıza ( 1864-1935) w Æ & k S ï* a % J T* V! v \ je í^ ^ & ip 3 ' æ jn & W g a-.jfva ' & V j W I ~*j t \ M m $ 'l 'Ék! \ j ğ j * v Bk.! a r v St ifim - ^5fc/Şİ j L V - ^ * jlm. ^ * r
DetaylıOSMAN HAMDİ BEY ŞEKER AHMET PAŞA HAZIRLAYAN: MEHMET KURTBOĞAN
OSMAN HAMDİ BEY ŞEKER AHMET PAŞA HAZIRLAYAN: MEHMET KURTBOĞAN OSMAN HAMDİ BEY 1842 yılında İstanbul'da doğdu. 1860'da hukuk öğrenimi için Paris'e gitti. Hukuk öğreniminin yanı sıra o dönemim ünlü ressamlarının
DetaylıGÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SANAT VE TASARIM FAKÜLTESİ MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ GÜZEL SANATLAR TASARIM VE MİMARLIK FAKÜLTESİ
GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SANAT VE TASARIM FAKÜLTESİ MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ GÜZEL SANATLAR TASARIM VE MİMARLIK FAKÜLTESİ TÜRKİYE DE SANAT EĞİTİMİNİN KÖKENİ Askeri Okullar Mühendishane-i Bahrî-i Hümâyûn
Detaylı3. İnşaat Mühendisliği eğitimi : İnşaat mühendisliği veya genelde mühendislik eğitimi için başlangıç noktası olarak 1747 yılı kabul edilmektedir.
3. İnşaat Mühendisliği eğitimi : İnşaat mühendisliği veya genelde mühendislik eğitimi için başlangıç noktası olarak 1747 yılı kabul edilmektedir. Bu tarihte Fransa da mühendis Jean Rodolphe Perronet e
Detaylı775QSU& b T Ü R K İY E C U M H U R İY E T İN İN H E D E F İ; BİR A Ç IK D E N İZ D E V L E T İ O LM AK TIR. Fahri S. K O R UTÜRK
775QSU& b T Ü R K İY E C U M H U R İY E T İN İN H E D E F İ; BİR A Ç IK D E N İZ D E V L E T İ O LM AK TIR. Fahri S. K O R UTÜRK TÜRK DONANMA VAKFI İSTANBUL İL BŞK. LlGl Kuzey Deniz Saha Komutanlığı karsısında
DetaylıSULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 5
SULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 5 BAKİ SARISAKAL SELANİK Selanik 26 Mayıs: Selanik Limanında Padişahın Gelişini Bekleyen Selanik Valisi İbrahim Bey ve Hükümet Erkânı Selanik Limanında Padişahı Bekleyen
DetaylıMİLLÎ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜK MÜZESİ
MİLLÎ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜK MÜZESİ Millî Savunma Üniversitesi Müzesi; Türk Silahlı Kuvvetlerinin en üst düzeyde eğitim, öğretim ve bilim kuruluşu olan Millî Savunma Üniversitesi (Harp Akademileri)
DetaylıHürkuş a Türk Savunmayii nin İlkleri
Avrupa nın gıpta ettiği Nu. D.38 den TSK nın gururu Hürkuş a Türk Savunmayii nin İlkleri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın Hürkuş'un açılış töreninde Havacılık ve savunma sanayiine isimlerini silinmeyecek
DetaylıSAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ
SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ BAKİ SARISAKAL SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ 1880 yılının başında Samsun da açıldı. Üçüncü Ordu nun sorumluluğu altındaydı. Okulun öğretmenleri subay ve sivillerdi. Bu okula öğrenciler
DetaylıTERSÂNE-İ ÂMİRE NİN TARİHÇESİ, İDARİ YAPISI ve PERSONELİ
TERSÂNE-İ ÂMİRE NİN TARİHÇESİ, İDARİ YAPISI ve PERSONELİ Prof. Dr. Reşat Baykal İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi 61. Yılında Gemi Mühendisleri Odası Meslek Alanımız 11 Aralık 2015 Titanic
Detaylı1824 yılında Paris Salonu'nda John Constable'ın eserleri sergilendi. Ressamın, kırsal manzaraları bazı genç meslektaşlarını etkiledi.
Çağdaş Dünya Sanatı 1824 yılında Paris Salonu'nda John Constable'ın eserleri sergilendi. Ressamın, kırsal manzaraları bazı genç meslektaşlarını etkiledi. Bu genç ressamlar, şekilciliği reddedip doğadan
DetaylıDENİZ LİSESİ KOMUTANLIĞI
DENİZ LİSESİ KOMUTANLIĞI Geleceğin deniz subaylarının yetiştirildiği ilk eğitim yuvası olan ve kökleri Barbaros a, Turgut Reis e, Piri Reis e uzanan şerefli bir geçmişe sahip Deniz Lisesi, İstanbul Heybeliada
DetaylıHOCA ALÎ RIZA ( ) Peyzaj 47 x 74 cm
157 HOCA ALÎ RIZA (1858-1930) Peyzaj 47 x 74 cm :.v Hoca Ali Rıza Tual üzerine yağlıboya 59 x 73 cm. rr-ça.ı/1-s 155 HOCA ALİ RIZA (1845-1935) Tahta üzerine tuval, yağlıboya Orman ve Pınar konulu peyzaj,
DetaylıT.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ
TEZHİP I. SINIF (A) GÜZ DÖNEMİ 07 Ekim 2013 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 14 Ekim 2013 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 21 Ekim 2013 Yaprak çizimleri,
DetaylıÇağdaş Sanatımızda Son Osmanlı OSMAN HAMDİ KAYA ÖZSEZGİN
Çağdaş Sanatımızda Son Osmanlı OSMAN HAMDİ KAYA ÖZSEZGİN İÇİNDEKİLER İlk Söz /9 Hayatı ve Sanatı /17 Paris'te Resim Dersleri /19 İstanbul'a Dönüş /20 "Doğululuk" Eğilimi /23 Kadın Figürleri /25 Bilimsel
DetaylıBasım - Yayım Hayatındaki 120 Yıllık Bir Dergi Deniz Kuvvetleri Dergisi
Basım - Yayım Hayatındaki 120 Yıllık Bir Dergi Deniz Kuvvetleri Dergisi Dz.Kur.Kd.Alb.S.Murad HATİP tarih kurumsallaştırana kadar süre gelmiştir. Cezayirli Gazi Hasan Paşa nın İstanbul ve Ege kıyılarında
DetaylıAmiral Turgut Reis 449 nci ölüm yıl dönümünde anıldı
Amiral Turgut Reis 449 nci ölüm yıl dönümünde anıldı Ünlü Türk denizcisi Turgut Reis, 449. ölüm yıl dönümünde Bodrum Belediyesi tarafından düzenlenen etkinliklerle anıldı. Atatürk Meydanı nda düzenlenen
DetaylıAziz Ogan: Kültürel ve Tarihsel Hazinelerin İzinde Bir Arkeolog ve Müzeci
Eylül 2017 Aziz Ogan: Kültürel ve Tarihsel Hazinelerin İzinde Bir Arkeolog ve Müzeci Aziz Ogan, 30 Aralık 1888 tarihinde Edremitli Hacı Halilzade Ahmed Bey'in oğlu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. Kataloglama
DetaylıATATÜRK ün Balmumu Heykelleri
ATATÜRK ün Balmumu Heykelleri Balmumu heykellerinin en önemli özelliği; Atamızın ölümünde yüzünden alınan masktan bire bir çalışılmış olup 2008 yılından itibaren müzemizde sergilenmeye başlanmıştır. Sağ
DetaylıSANATIYLA DENĐZLERĐ FETHETMĐŞ BĐR BÜYÜK RESSAM : "BAHRĐYELĐ KAYMAKAM (YARBAY) ĐSMAĐL HAKKI BEY" SERDAR BAŞARAN
SANATIYLA DENĐZLERĐ FETHETMĐŞ BĐR BÜYÜK RESSAM : "BAHRĐYELĐ KAYMAKAM (YARBAY) ĐSMAĐL HAKKI BEY" SERDAR BAŞARAN Bahriyeli ressam Đsmail Hakkı Bey için bir diğer bahriyeli ressamımız Hüsnü Tengüz: "Her çeşit
Detaylı12. HAFTA PFS105 TÜRK EĞİTİM TARİHİ. Prof. Dr. Zeki TEKİN. ztekin@karabuk.edu.tr
12. HAFTA PFS105 Prof. Dr. Zeki TEKİN ztekin@karabuk.edu.tr Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 İçindekiler CUMHURİYET DÖNEMİNDE ORTA ÖĞRETİMDE YENİLİK VE GELİŞMELER...
DetaylıDerece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Tarih Bölümü Ankara Üniversitesi 1997 Yüksek Lisans Tarih (Yakınçağ Tarihi) Ankara Üniversitesi 2000
ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Sezai BALCI Doğum Tarihi : 15 Temmuz 1976 Öğrenim Durumu : Doktora Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Tarih Bölümü Ankara Üniversitesi 1997 Yüksek Lisans Tarih (Yakınçağ Tarihi)
DetaylıAKÇAABAD VAKFIKEBĠR NÜFUS KÜTÜĞÜ - (1835-1845)
AKÇAABAD VAKFIKEBĠR NÜFUS KÜTÜĞÜ - (1835-1845) C. Yunus Özkurt Osmanlı döneminde ilk genel nüfus sayımı, II. Mahmud döneminde 1831 (Hicri: 1246) yılında alınan bir karar ile uygulanmaya başlamıştır (bundan
DetaylıÜSKÜDAR SEMPOZYUMU I BİLDİRİLER CİLT 2. Editörler. Prof. Dr. Zekeriya Kurşun Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili Dr. Kemal Kahraman Celil Güngör B E L E D
ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU I 23-25 MAYIS 2003 BİLDİRİLER CİLT 2 Editörler Prof. Dr. Zekeriya Kurşun Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili Dr. Kemal Kahraman Celil Güngör Ü S K Ü D A R B E L E D Y E B A fi K A N L I I Üsküdar
DetaylıİÇİNDEKİLER... SUNUŞ III
SUNUŞ İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... III BİRİNCİ BÖLÜM SİYASİ, COĞRAFİ DURUM VE ASKERÎ GÜÇLER 1. Siyasi Durum... 1 a. Dış Siyasi Durum... 1 b. İç Siyasi Durum... 2 (1) Birinci Dünya Savaşı Öncesi Osmanlı Devleti
DetaylıMedresetü l Hattâtîn Yüz Yaşında M.Uğur Derman, İstanbul, Kubbealtı Neşriyat, Mayıs 2015, 224 sayfa, ISBN: 978-605-4750-15-3.
M.Uğur Derman, İstanbul, Kubbealtı Neşriyat, Mayıs 2015, 224 sayfa, ISBN: 978-605-4750-15-3. Fatih ERBAŞ Kitabın yazarı M.Uğur Derman (5 Şubat 1935 Bandırma), hattat Necmeddin Okyay a (1883-1976) 1955
DetaylıBĠR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLĠK
BĠR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLĠK Meslekleşme ölçütleri Öğretmenlik Mesleğinin Yasal Dayanakları Öğretmenlik Mesleğinin Temel Özellikleri Türkiye de Öğretmenliğin Meslekleşmesi Öğretmenlerin hizmet öncesinde
DetaylıKURUCULARIMIZDAN SAYIN CEMİL PARMAN ANISINA
KURUCULARIMIZDAN SAYIN CEMİL PARMAN ANISINA TÜRKİYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞİ EXPERT ACCOUNTANTS ASSOCIATION OF TURKEY (15.10.1909 İnegöl -06.11.1987 istanbul) Meslek çalışmalarımızda siz ve eserleriniz
DetaylıUZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi 1 1.Ders
UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi 1 1.Ders XIX. YÜZYIL ISLAHATLARI VE SEBEPLERİ 1-İmparatorluğu çöküntüden kurtarmak 2-Avrupa Devletlerinin, Osmanlı nın içişlerine karışmalarını
DetaylıTÜRKİYE DE MÜZECİLİK VE MÜZECİLİK TARİHİ
TÜRKİYE DE MÜZECİLİK VE MÜZECİLİK TARİHİ Müze Nedir? Sanat ve bilim eserlerinin veya sanat ve bilime yarayan nesnelerin saklandığı, halka gösterilmek için sergilendiği yer veya yapılara müze denir. Müzeler,
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 2 Ünvanı : Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans
1. Adı ve Soyadı : AYLA ERSOY ÖZGEÇMİŞ 2 Ünvanı : Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Edebiyat.Fakültesi.Sanat Tarihi Bölümü İstanbul Üniversitesi 1971 Yüksek Lisans Doktora Türk
DetaylıBAŞHUKUK MÜŞAVİRİ ve MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLERİ
BAŞHUKUK MÜŞAVİRİ ve MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLERİ SIRA ADI SOYADI BAŞLAYIŞ TARİHİ AYRILIŞ TARİHİ 1 Ahmet Selahattin ODABAŞIOĞLU 27.02.1930 29.06.1936 2 Fevzi Daim ARBİL 22.07.1936 16.06.1941 3 Cafer Tayyar
DetaylıOSMANLI İMPARATORLUĞU GERİLEME DÖNEMİ ISLAHATLARI XVIII. YÜZYIL
OSMANLI İMPARATORLUĞU GERİLEME DÖNEMİ ISLAHATLARI XVIII. YÜZYIL OSMANLI DA 18. YÜZYIL GERİLEME DÖNEMİ DİR. Yaklaşık 100 yıl sürmüştür. 18. Yüzyıldaki Islahatların Genel Özellikleri -İlk kez Avrupa daki
DetaylıT.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ
TEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 12 Ekim 2015 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 19 Ekim 2015 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 26 Ekim 2015 Yaprak çizimleri,
DetaylıÖNSÖZ. Bahriyeliler Haftası 2016
09-13 Mayıs 2016 1 ÖNSÖZ 18 Kasım 1773 tarihinde Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından Mühendishane-i Bahri-i Hümayun adıyla temelleri atılan ve bir yönüyle Türkiye nin ilk Üniversitesi ve ilk Harp Okulu
DetaylıH.CAHİT DERMAN 18. KİŞİSEL RESİM SERGİSİ 30 MART-13 NİSAN
H.CAHİT DERMAN 18. KİŞİSEL RESİM SERGİSİ 30 MART-13 NİSAN 1987 Açılış: 17.00-19.00 Çiçek gönderilmemesi rica olunur. AZMİN ZAFERİ 1966 yılınınbireylül günü. Besim Usta'nm atölyesinde resim çalışıyordum.
DetaylıMEHMET RAUF - Genç Gelişim Kişisel Gelişim ( )
(1874-1931) Servet-i Fünun akımının önemli romancılarından biri olan Mehmet Rauf, 1875 de İstanbul da doğdu. Babası Hacı Ahmet Efendi, bir sağlık kurumunda çalışan bir memurdu. Önce Balat ta ki Defterdar
DetaylıASTSUBAY MESLEK YÜKSEKOKULLARI
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ www.msu.edu.tr ASTSUBAY MESLEK YÜKSEKOKULLARI MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ KONAKLAR MAHALLESİ, ORG. İZZETTİN AKSALUR CAD. 34334 BEŞİKTAŞ / İSTANBUL
DetaylıAdı: REMBRANDT HARMENSZOON VAN RİNJN Doğum: 15 Temmuz 1606 Leiden Hollanda Milliyeti: Hollandalı Sanat Akımı: Lüministik sanat Alanı: Resim Baskı
REMBRANDT Adı: REMBRANDT HARMENSZOON VAN RİNJN Doğum: 15 Temmuz 1606 Leiden Hollanda Milliyeti: Hollandalı Sanat Akımı: Lüministik sanat Alanı: Resim Baskı Ölümü: 4 Ekim 1669 Ünlü Yapıtları: Dr.Nicolaes
DetaylıTT-')CPlr0l t h. 90 NAZLI ECEVİT (1900-1985) "Şile tual üzeri yağlıboya, 1959 tarihli ve imzalı. 45x55 cm. 1.750-2 MİLYAR.-TL.
TT-')CPlr0l t h 90 NAZLI ECEVİT (1900-1985) "Şile tual üzeri yağlıboya, 1959 tarihli ve imzalı. 45x55 cm. "Albay Emin Sargut'un kızıdır. 1915 te Darül Muallimat ı (Kız Öğretmen Okulu) bitirdi. İlk kadın
DetaylıTOBB İLKOKULU E-BÜLTEN. Mart 2015. TOBB ilkokulu SAYI 3. Telefon: 0 (464) 213 05 46 Faks: 0 (464) 213 05 46 E-posta: 703285@meb.k12.
TOBB İLKOKULU SAYI 3 Mart 2015 Telefon: 0 (464) 213 05 46 Faks: 0 (464) 213 05 46 E-posta: 703285@meb.k12.tr TOBB ilkokulu Hanımefendilerden Anlamlı Ziyaret Sayın Valimizin eşi Hanife YAZICI ve beraberinde
Detaylıocak Şarkiye Mahallesi Kocakişi Sokak No:1 52100 Altınordu/ORDU kultur@ordu.bel.tr
ocak 2016 ocak 2016 Şarkiye Mahallesi Kocakişi Sokak No:1 52100 Altınordu/ORDU kultur@ordu.bel.tr Sevgili Ordulular, Üzerinde yaşamaktan mutluluk duyduğumuz ve insan odaklı hizmet anlayışımızla birçok
Detaylı1773 yılında Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından TERSANE HENDESEHANESİ adı ile Kasımpaşa Tersanesinde kurulan Deniz Harp Okulu, 1784
1773 yılında Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından TERSANE HENDESEHANESİ adı ile Kasımpaşa Tersanesinde kurulan Deniz Harp Okulu, 1784 te MÜHENDİSHANE-İ BAHRİ-İ HÜMAYUN adını almıştır. Tanzimat
DetaylıT.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ
TEZHİP I. SINIF (A) GÜZ DÖNEMİ 13 Ekim 2014 9.30-12.30 13.30-16.00 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 20 Ekim 2014 9.30-12.30 13.30-16.00 Hatai çizimleri,
DetaylıGAZETECİ YAZAR BÜLENT AKKURT BODRUM DA DEFNEDİLDİ
GAZETECİ YAZAR BÜLENT AKKURT BODRUM DA DEFNEDİLDİ Önceki gün vefat eden gazeteci yazar Bülent Akkurt Bodrum da dostları, yakınlarının kollarında son yolculuğuna defnedildi. Bülent Akkurt un yazıları bir
DetaylıTEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 15.10.2018 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 22.10.2018 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 05.11.2018 Yaprak çizimleri,
DetaylıHava Harp Okulunun İlk Öğrencileri And İçme Töreni (1 Ekim 1951)
TARİHÇE 1 Hava Harp Okulunun İlk Öğrencileri And İçme Töreni (1 Ekim 1951) 2 3 1aTürk ordusunda havacılığın gelişmesi için her şeyden önce bir Hava Okulunun kurulmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu çerçevede
DetaylıEĞİTİM EMEKÇİLERİ ÖRGÜTLENME TARİHİNDEN
EĞİTİM EMEKÇİLERİ ÖRGÜTLENME TARİHİNDEN BAKİ SARISAKAL EĞİTİM EMEKÇİLERİ ÖRGÜTLENME TARİHİNDEN Muallimler Birliği Umumi Merkezi Reisi İzmir Mebusu Necati Bey Muallimler Birliği Müessislerinden Prag Sefiri
DetaylıBaşkentteki Yardımcı Kuruluşlar. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu
Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Yardımcı Kuruluşlar Hükümete veya bakanlıklara görevlerinde yardımcı olmak, belirli konularda görüş bildirmek, bir idari
DetaylıT.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ
TEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 10.10.2016 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 17.10.2016 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 24.10.2016 Yaprak çizimleri,
DetaylıTEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 09.10.2017 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 16.10.2017 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 23.10.2017 Yaprak çizimleri,
DetaylıDoç. Dr. Tolga BOZKURT SAN CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK MİMARİSİ BATILILAŞMA DÖNEMİ OSMANLI MİMARİSİ
BATILILAŞMA DÖNEMİ OSMANLI MİMARİSİ -1699 Karlofça Barış Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğunda gerileme döneminin başlangıcı olurken, siyasi ve sosyal anlamda Batı üstünlüğünün de kabul edildiği bir dönüm
DetaylıMehMet Kaan Çalen, 07.04.1981 tarihinde Edirne nin Keşan ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Keşan da tamamladı. 2004 yılında Trakya
ÖTÜKEN MehMet Kaan Çalen, 07.04.1981 tarihinde Edirne nin Keşan ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Keşan da tamamladı. 2004 yılında Trakya Üniversitesi, Tarih Bölümü nden mezun oldu. 2008 yılında
DetaylıII. ABDÜLHAMİD ARŞİVİNDEN İSTANBUL
KÜLTÜR A.Ş.'DEN BÜYÜK HİZMET II. ABDÜLHAMİD Kültür A.Ş. Sultan II. Abdülhamid'in fotoğraf arşivinden hiçbir yerde görmediğiniz fotoğraflar yayınladı. Fotoğraf merakıyla bilinen Sultan II. Abdülhamid dünyanın
Detaylı8. SINIF T C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ
8. SINIF T C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ BİR KAHRAMAN DOĞUYOR ÜNİTESİ KONU ANLATIMI HASAN DOĞAN BİR KAHRAMAN DOĞUYOR M. Kemal 1881 de Selanik te doğdu. Annesi Zübeyde Hanım, Babası Ali Rıza Efendidir.
DetaylıRESSAM EMĐN BABA Serdar Başaran
RESSAM EMĐN BABA Serdar Başaran Sami Yetik e göre Emin Baba, 19.yüzyıl Đstanbul unda Hulusi Efendi nin halka hitab eden deniz resimlerinden önce deniz ressamlığını ilk tanıttıran, bu alanın ilk mübeşşiri
Detaylı9. HAFTA. Ulusal sağlık politikaları: Osmanlı İmparatorluğu ve sağlık hizmetleri
9. HAFTA Ulusal sağlık politikaları: Osmanlı İmparatorluğu ve sağlık hizmetleri 2 Sağlık hizmetleri daha çok saraya ve orduya yönelik olarak yürütülmüştür. Devletin tek resmi sağlık örgütü sarayda yer
DetaylıB.M.M. Yüksek Reisliğine
SıraNQ 139 Askerî hastanelerde bulunan hasta bakıcıları ile hemşirelere bir nefer tayını verilmesi hakkında m numaralı kanun lâyihası ve Millî Müdafaa ve Bütçe encümenleri mazbataları T.C. Başvekâlet Muamelat
DetaylıİÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...
İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız
Detaylı1773 yılında Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından TERSANE HENDESEHANESİ adı ile Kasımpaşa Tersanesinde kurulan Deniz Harp Okulu, 1784
1773 yılında Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından TERSANE HENDESEHANESİ adı ile Kasımpaşa Tersanesinde kurulan Deniz Harp Okulu, 1784 te MÜHENDİSHANE-İ BAHRİ-İ HÜMAYUN adını almıştır. Tanzimat
DetaylıBEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU
BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU Sergi açılış kokteylini onurlandırmanızı dileriz. Tarih: 26 Eylül 2014 Cuma Saat: 18.00 Birlik Mahallesi Doğukent Bulvarı 450. Cadde Vadi İkizleri Sitesi No: 3/A Çankaya ANKARA BEDRİ
Detaylı2017 YILI DENİZ HARP OKULU KOMUTANLIĞI ÖĞRENCİ FAALİYETLERİ
2017 YILI DENİZ HARP OKULU KOMUTANLIĞI ÖĞRENCİ FAALİYETLERİ * İNTİBAK EĞİTİMİ (06-31 MART 2017) * AÇILIŞ TÖRENİ (13 MART 2017) * 18 MART ÇANAKKALE DENİZ ZAFERİ VE DENİZ ŞEHİTLERİNİ ANMA GÜNÜ (18 MART 2017)
DetaylıT.C MARMARA ÜNİVERSİTESİ Adalet Meslek Yüksekokulu
T.C MARMARA ÜNİVERSİTESİ Adalet Meslek Yüksekokulu KAMPÜSÜN TARİHÇESİ Yüksekokulumuzun da içinde bulunduğu Haydarpaşa yerleşkesinin temeli 11 Şubat 1895 te atılmıştır. Açılış tarihi ise 6 Kasım 1903 tür.
DetaylıMİLLİ ARŞİV VE ARAŞTIRMA DAİRESİ (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) YASASI Sayı: 15/1990
(Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) YASASI Sayı: 15/1990 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki yasayı yapar. Kısa İsim 22/1994 1. Bu Yasa, Milli Arşiv ve Araştırma Dairesi (Kuruluş,
DetaylıII. MEŞRUTİYET DÖNEMİ
II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ 1908 II. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken İttihat ve Terakki Cemiyetinin faaliyetleri 1908 Reval Görüşmesi İTTİHAT ve TERAKKÎ CEMİYETİ 1908 İhtilâli ni düzenleyen
DetaylıİÇİNDEKİLER... SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp BELGELER
İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... BELGELER III SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp Raporu... 1 2. Ali İhsan Paşa nın Güney
DetaylıSunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL İN HAYATI
Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL İN HAYATI KONU ÖZETİ Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti olarak
DetaylıAntarktika da bir bilim üssü kurulmasını arzulayan çok sayıda seçkin (konusunda yetkin anlamında!)
Antarktika'da bir Türk bilim üssü kurulması için başlatılan çalışmalara, bu amaçla oluşturulan Türk Kutup ve Okyanus Araştırmaları Programı Yürütme Komitesi (Osman Atasoy, Prof. Bayram Öztürk, Prof. Temel
DetaylıDÜZEY B1 Avrupa Konseyi Ortak Dil Ölçütleri Çerçevesinde. BÖLÜM 1 Okuma Anlama Becerisi. Dönem Mayıs 2010
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ Eğitim, Hayatboyu Öğrenme ve Din İşleri Bakanlığı Devlet Dil Sertifikası DÜZEY B1 Avrupa Konseyi Ortak Dil Ölçütleri
DetaylıNecip Fazıl ın Yaşamındaki Düşünce Labirentleri - Genç Gelişim Kişisel Gelişim
Yusuf Yeşilkaya www.yusufyesilkaya.com yusufyesilkaya@gmail.com 26 Mayıs 1904 tarihinde İstanbul Çemberlitaş ta dünyaya gelen Necip Fazıl, hem kültürlü hem de varlıklı bir ailenin çocuğudur. Dört-beş yaşında
DetaylıII. MAHMUT (1808-1839) DÖNEMİ TANER ÖZDEMİR DETAY TARİHÇİ
II. MAHMUT (1808-1839) DÖNEMİ TANER ÖZDEMİR DETAY TARİHÇİ TÜRK TELEKOM NURETTİN TOPÇU SOSYAL BİLİMLER LİSESİ TARİH ÖĞRETMENİ Halk arasında gâvur padişah ve püsküllü bela olarak adlandırılan padişah II.
Detaylı85 IVAN KONSTANTINOVIC AYVAZOVSKI ( ) Kalyonlar, tual üzeri yağlıboya, 1869 imzalı. 90x138 cm.
I 85 IVAN KONSTANTINOVIC AYVAZOVSKI (1817-1900) Kalyonlar, tual üzeri yağlıboya, 1869 imzalı. 90x138 cm. Osmanlı uyruklu bir Ermeni ailesinin oğlu olan Ayvazovski 1817 yılında Kırım ın Feodosiya kentinde
DetaylıBilim,Sevgi,Hoşgörü.
Bilim,Sevgi,Hoşgörü. Mehmet Akif Ersoy 20 Aralık 1873 27 Aralık 1936 Mehmet Akif Ersoy, Türkiye Cumhuriyeti nin ulusal marşı olan İstiklal Marşı nın yazarıdır. Vatan Şairi olarak anılır. Yahya Kemal Beyatlı
DetaylıMurat Dursun Tosun ŞEBİNKARAHİSAR TARİHİNDEN GÜNÜMÜZE YANSIYAN BİRKAÇ OLAY
ŞEBİNKARAHİSAR TARİHİNDEN GÜNÜMÜZE YANSIYAN BİRKAÇ OLAY 1 1893 tarihli belgede Çeçezade Ömer isimli bir şahsa ait üç adet dükkanın yandığından yangından sonra Osman Bey isimli nüfuzlu birisinin yanan dükkânlardan
DetaylıSAYI 159-160 MART-NİSAN 2005 NATO Zirvesi nde İki ODTÜ Araştırmacısı Özel Bilim Ödülü Kazandı
SAYI 159-160 MART-NİSAN 2005 NATO Zirvesi nde İki ODTÜ Araştırmacısı Özel Bilim Ödülü Kazandı 28-29 Haziran 2004 tarihinde İstanbul da yapılan NATO Ülkeleri Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısında,
Detaylıçocukların çok ilgisini çekti. Turdan sonra çocuklar müzedeki atölyede
Yaz Sanat Kulübü 2010 Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Fener-Balat bölgesinde yaşayan çocuklar ve kadınlar için eğitim, kişisel gelişim ve sağlık gibi konularda projeler yürütüp kültürel
DetaylıTürkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. Yayın Kataloğu
Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayın Kataloğu 2013 2 TAHRÎRU USÛLİ L-HENDESE VE L-HİSÂB EUKLEIDES İN ELEMANLAR KİTABININ TAHRİRİ Nasîruddin Tûsî (ö. 1274) Meşhur Matematikçi Eukleides in (m.ö.
DetaylıNESLİHAN AYDINLIOĞLU EŞİN BİRİKİMLERİM VE BİRİKTİRDİKLERİM
NESLİHAN AYDINLIOĞLU EŞİN BİRİKİMLERİM VE BİRİKTİRDİKLERİM DETAYLARDAKİ ETKİLEŞİMLER Değerli hoca Şeref Akdik in yaktığı ışık ile sanatla tanışan ve lise çağlarında ressam olmaya karar veren Neslihan
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI NARLIDERE YATILI BÖLGE ORTAOKULU TC İNKILAP TARİHİ DERSİ AÇIK UÇLU DENEME SINAVI 1
2017-2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI NARLIDERE YATILI BÖLGE ORTAOKULU TC İNKILAP TARİHİ DERSİ AÇIK UÇLU DENEME SINAVI 1 1) Ali Rıza Efendi nin 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı nda Asakir-i Milliye Taburu ndaki geçici
DetaylıOSMANLI DEVLETİ NİN YILINA AİT EĞİTİM İSTATİSTİĞİ
Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Yıl: 2012/2, Cilt:11, Sayı: 22 Sf. 125-167 OSMANLI DEVLETİ NİN 1907-1908 YILINA AİT EĞİTİM İSTATİSTİĞİ Nuri GÜÇTEKİN* Bu çalışmada, Maarif-i Umumiye İstatistik Dairesince
DetaylıKURTULUŞ SAVAŞI KARTPOSTALLARI MEHMED İN HİKAYESİ *
ÇTTAD, X/23, (2011/Güz), s.s.187-232 Albüm KURTULUŞ SAVAŞI KARTPOSTALLARI MEHMED İN HİKAYESİ * Kurtuluş Savaşı nın bitmesinin hemen ardından, verilen bu büyük mücadeleyi kamuoyuna anlatmanın bir aracı
DetaylıBÜTÇE ve MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLERİ
BÜTÇE ve MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLERİ SIRA ADI SOYADI BAŞLAYIŞ TARİHİ AYRILIŞ TARİHİ 1 Seyit Ahmet Cemal YEŞİL 01.08.1936 19.09.1938 2 Mehmet Hulusi AYKENT 21.09.1938 22.01.1942 3 Hadi HÜSMAN 22.01.1942
DetaylıŞekil 2.22: Doğu Akdeniz, Ege Denizi, Balkan Yarımadası. Ölçek ~ 1: [2]
Şekil 2.22: Doğu Akdeniz, Ege Denizi, Balkan Yarımadası. Ölçek ~ 1:4.500.000 [2] 2 25 Şekil 2.23: Orta Akdeniz (İtalya, Adriyatik Denizi, Kuzey Afrika Kıyıları). Ölçek ~ 1:4.500.000 [2] 2 26 Şekil 2.24:
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Yrd. Doç. Dr. Hacı YILMAZ
ÖZGEÇMİŞ Yrd. Doç. Dr. Hacı YILMAZ Adı Soyadı: Hacı YILMAZ Doğum Yeri ve Yılı: Yozgat/Yerköy - 1968 Akademik Unvanı: Yard. Doç. Dr. Görevi: Öğretim Üyesi Çalıştığı Birim: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi,
DetaylıİÇİNDEKİLER. 16 Mayıs Amiral Souchon Padişah V. Mehmed Reşad ın huzurunda. Amiral şerefine Bomonti Bira Fabrikasında düzenlenen ziyafet.
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... 7 ÖNSÖZ...11 KISALTMALAR....13 GİRİŞ... 15 18. yüzyıldan itibaren Osmanlı-Alman ilişkilerinin tarihçesine genel bir bakış. Osmanlı Devleti nin emperyalist Avrupalı güçler karşısındaki
DetaylıCumhuriyet'in Piri Reis'i
Ahmet Rasim Bey in denizlerdeki macerası, aslında 1 Kasım 1914 tarihinde yaşanan kritik bir olay sonrası başlar. Bu tarihte yüzbaşı rütbesiyle Beyrut yatında görev yapan Ahmet Rasim, o zaman kadar da parlak
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE YAYIN LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ VE YAYIN LİSTESİ Yrd. Doç. Dr. Cenk ÖZGEN 1. KİŞİSEL BİLGİLER Adı Soyadı: Cenk ÖZGEN Doğum Yeri ve Tarihi: Bursa / 07.08.1979 Uyruğu: T.C. Medeni Hali: Evli Adres: Giresun Üniversitesi, İktisadi
DetaylıIğdır Sevdası. yıp olarak acı bir gerçeklik halinde karşımıza dikilmiştir.
BİRSEN YAYCI (SAYAN) 1950 den önceki dönemlerde il genel meclisi üyesi olarak Iğdır ı temsil eden Hüseyin Yaycı, kişiliği ve kültürüyle Iğdır ın vazgeçilemez renkli bir şahsiyeti ve başarılı bir ticaret
DetaylıMehmet Yıldırım. istanbul Ticaret Odası olarak bir yandan ekonomik alanda sorumluluklarımızı yerine
istanbul Ticaret Odası olarak bir yandan ekonomik alanda sorumluluklarımızı yerine getirirken diğer yandan kurumsal sorumluluk bilinciyle eğitim, kültür sanat gibi konularda da toplumsal yaşama katkıda
DetaylıTÜRK NÖROŞİRÜRJİ DERNEĞİ NÖROŞİRÜRJİ UZMANLIĞINDA 40. YIL PLAKET ve TEŞEKKÜR BELGESİ ALAN ÜYEMİZ
Prof. Dr. Aydın PAŞAOĞLU 1948 yılında doğdu. 1973 de İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi nden mezun oldu. Aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroşirürji Anabilim Dalında asistanlığa başladı.
DetaylıSAYFA BELGELER NUMARASI
İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... SAYFA BELGELER NUMARASI 1. 27 Ekim 1922 tarihinde İsmet Paşa nın Dışişleri Bakanlığına ve Fevzi Paşa nın Batı Cephesi Komutanlığına atanması... 1 2. İstanbul daki mevcut
Detaylı