Guatr ve Tiroid Hastalıkları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Guatr ve Tiroid Hastalıkları"

Transkript

1

2

3 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Prof. Dr. Taylan KABALAK Prof. Dr. Ahmet Gökhan ÖZGEN Yrd. Doç. Dr. Mehmet ERDOĞAN Bornova - İZMİR

4 EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 18 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Prof. Dr. Taylan KABALAK Prof. Dr. Ahmet Gökhan ÖZGEN Yrd. Doç. Dr. Mehmet ERDOĞAN Nisan 2012, Birinci baskı ISBN: Bu kitabın tüm yayın hakları Ege Üniversitesi ne aittir. Kitabın tamamı ya da hiçbir bölümü yazarının önceden yazılı izni olmadan elektronik, optik, mekanik ya da diğer yollarla kaydedilemez, basılamaz, çoğaltılamaz. Ancak kaynak olarak gösterilebilir. Proje Üst Yöneticileri Ege Üniversitesi Rektörü: Prof. Dr. Candeğer Yılmaz EÜ Tıp Fakültesi Dekanı: Prof. Dr. Kamil Kumanlıoğlu Yayın Yönetmenleri: Prof. Dr. Ayşenur Oktay, Prof. Dr. Tahir Yağdı Yayın Alt Kurulu Başkanı:Prof. Dr. Ufuk Çağırıcı Sağlık Kitapları Serisi Çalışma Grubu: Prof. Dr. Elvan Erhan, Prof. Dr. Mehtap Çınar, Prof. Dr. Alpaslan Çakan Koordinasyon: EÜ Tıp Fakültesi Yayın Bürosu Kapak İllüstrasyonu: Merve Evren Sayfa Tasarım: Hülya Sezgin Fotoğraf: BİTAM Basım Yeri: Ege Üniversitesi Basımevi Bornova, İZMİR Tel : e-posta : bsmmd@mail.ege.edu.tr

5 Değerli Okuyucumuz; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2011 yılının sonu itibariyle 472 öğretim üyesi, 582 araştırma görevlisi, 1970 tıp öğrencisi ile yaklaşık 2000 yataklı hastanede eğitim, öğretim ve araştırma yapmakta ve sağlık hizmeti vermektedir. Bu dönemde yaklaşık ayaktan ve yatan hasta, 2300 doğum acil servis hizmeti vermesi onu ülkemizin en büyük sağlık kurumlarından birisi yapmaktadır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi nin en önemli vizyon ve misyonunu toplumsal sorumluluk bilinci oluşturmaktadır. Bu bilinçle çalışan Ege Tıp topluma nitelikli ve kaliteli sağlık hizmeti vermekte; Toplum Sağlığı Hizmeti ni diğer tüm görevlerinin üzerinde tutmaktadır. Ege Tıp Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Türkiye de bir ilk olarak ve 10 yıldır Sağlık Halk Kongresi düzenleyerek toplum sağlığı için hizmet anlayışını gerçek bir bilgilendirme, uygulama ve deneyim paylaşımı şeklinde sürdürmektedir. Bilimsel araştırmalarla elde edilen bilgilerin kalıcılığı ve yaşama geçirilmesi; bunların başvuru kaynağı belgelere dönüştürülmesi ile sağlanır. Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi bu anlayışımızın bir ürünüdür. Bu seride yayınlanan kitaplarımızın önemi ve farkındalık yaratacak temel özelliği; ülkemizin önceliğinde olan güncel sağlık konuları yanında; güncelliğini yitirmiş olsalar bile, ciddi bir sağlık sorunu olduğunu düşündüğümüz konuları da ele almış olmalarındadır. Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi yazarlarının tümü Ege Tıp Fakültesi nde görev yapan ve konusunda III

6 uzman öğretim üyeleridir. Serideki kitapların konu seçimleri ve içeriklerinin hazırlanmasında birden çok bilim insanının görüşlerinin yansıtılması sağlanmıştır. Seride yayınlanan kitaplardaki grafik ve fotoğraflar çoğunlukla kurumumuzun ürünüdür. Serimizin dil editörü her kitabı sadelik ve anlaşılabilirlik yönünden incelemektedir. Neden böyle bir seriye gereksinim duyulmuştur? Sağlık konularında dolaşımda olan, kolay ulaşılan ve günlük yaşamda kullanılan bilgilerin çoğunun gerçek bilimsel bilgi olup olmadığı kaygısı, bilim insanları olarak bizleri daha da sorumlu davranmaya ve güven sarsılmasına neden olan özensizliklerden uzak durmaya sevk etmektedir. Birçok konuda doğru ve güvenilir bilginin üretimi ve yayılması üniversitelerin öncelikli görevleri arasındadır. Bu anlayıştan hareketle, Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi yazarı olan her öğretim üyemiz, sadece uzmanı olduğu konuda kitap yazmıştır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi bu kitaplara adını, deneyimini ve saygınlığını koymuştur. Her bir yayın özenle gözden geçirilmiştir. Ülkemiz için özgün sayılabilecek böylesine kapsamlı bir seride, yine de gözden kaçırdığımız hata ve eksiklikler olabilir. Bunlar için, her zaman olduğu gibi, okuyucumuzun engin hoşgörüsüne sığınıyoruz. Katkıda bulunanlara minnet duygularımızı sunuyoruz. Saygılarımızla... Prof. Dr. Kamil Kumanlıoğlu Prof. Dr. Candeğer YILMAZ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ege Üniversitesi Dekanı Rektörü IV

7 Prof. Dr. Taylan KABALAK 1937 yılında Uşak'da doğmuştur yılında Afyon Lisesi, 1961 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi nden mezun olmuştur yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi 1. Dahiliye Kliniği'ne asistan olarak kabul edilmiştir yılında İç Hastalıkları uzmanı olmuş; aynı klinikte görevine baş asistan olarak devam etmiştir yılında Doçent, 1982 yılında da Profesör ünvanını almıştır yılında Nükleer Tıp Uzmanı, 1984 yılında Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı olmuştur yılları arasında değişik dönemlerde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Başkanlığı yapmış; Evli ve iki çocuk babasıdır. Emeklidir. Prof. Dr. Ahmet Gökhan ÖZGEN 1963 yılında doğmuştur yılında yükseklisansını Erciyes Üniversitesinde tamamlamıştır yılları arasında SSK Iğdır Sağlık İstasyonu Hekimi olarak mecburi görevini tamamladıktan sonra; yılları arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı asistanı olarak görev yapmıştır yılları arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Uzmanlık unvanını almıştır yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Endokrinoloji Bilm Dalında yandal eğitimini tamamlamış; yılları arasında Yard. Doç. V

8 olarak görevine devam etmiş; 2003 yılında Doçent unvanı, 2009 yılında da Profesör unvanı almış olan Prof. Dr. ÖZGEN, halen görevine devam etmektedir. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ERDOĞAN 1972 yılında Trabzon da doğmuştur yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi nden mezun olmuştur yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Uzmanlık unvanını almıştır yılları arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Yan Dal İhtisasını tamamlayarak yılında Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalığı Uzmanı olmuştur tarihinden itibaren de Yrd. Doç. ünvanını almıştır. Evli ve 2 çocuk babasıdır. VI

9 İÇİNDEKİLER Giriş 1 1. Guatr Nedir? Basit Guatrlar (Ötiroid Guatrlar) Tiroid Nodülü Tiroid Kanserleri Hashimoto Hastalığı De-Quervain Tiroiditi (Viral Tiroidit) Sessiz Tiroidit Akut (Hızlı) Gelişen Tiroiditler Hipertiroidi (Zehirli Guatr) Nedir? Hipotiroidi Gebelik, Lohusalık Döneminde Guatr Sorunları...65

10

11 GİRİŞ Guatr ve Tiroid Hastalıkları Günümüzde bilgiye ulaşmak eski zamanlara kıyasla çok daha kolay olmaktadır. Fakat bilginin kaynağı ve doğruluğu çok önemlidir. Birçok bilgi gelişigüzel servis yapılmaktadır. Bu; bilgi kirliliği dediğimiz durumu ortaya çıkarmaktadır. Bilgi ve bilim denilince ilk akla gelen üniversiteler olmaktadır. Ege Üniversitesi ülkemizde bilgi ve deneyimiyle en köklü üniversiteler arasında yer alarak kurumsallaşmıştır. Nitekim Üniversitemiz; kuruluşunun 55. yılını coşkuyla kutlamaktadır. Bu etkinlikler arasında; toplum sağlığını yakından ilgilendiren hastalıklarla ilgili bilgilerin halka aktarımı hedeflenmiştir. Bu konulardan bir tanesi olan ve toplumumuzda sıkça rastlanan guatr hastalığı önemli sağlık sorunlarındandır. Ülkemizdeki sıklığı %30 lar civarındadır. Ayrıca; bölgemiz guatr hastalıklarının sık görüldüğü (endemik) bölgelerden biridir. Poliklinik başvurularında guatr hastalıkları en çok başvurulan hastalıklardandır. Endokrinologlar olarak bizler halkımızın guatrla ilgili hastalıkları oldukça önemsediğini görmekteyiz. Bundan da mutluluk duyuyoruz. Gerçekten de guatr ile ilgili problemler vücudumuzdaki hemen hemen her hücreyi etkilemektedir. Bu da guatra neden olan hastalıklarda çok çeşitli semptom ve bulgulara yol açmaktadır. Akla gelen her türlü şikayetin altından bir tiroid hastalığının çıkması olasıdır. Bu durum bazen hekimler içinde bir çıkış yoludur. Diğer branş hekimleri tarafından tetkik edilip bir şey bulunamadığında acaba guatr dan mıdır diye yönlendirilen birçok hasta vardır. Bütün bu karmaşıklığın içinde zaman kaybı olmadan ve gereksiz işlemler yapılmadan önce; hastaların, kendi hastalıkları ile ilgili, hekimlere ulaşması çok önemlidir. Konunun uzmanı olan kişilere ulaşılmadığı durumlarda 1

12 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 gereksiz tetkik, zaman kaybı, bazen gereksiz ameliyatlar gibi gereksiz organ kayıpları yaşanabilmektedir. Hasta ve hastalığın doğru bir yolda ilerlemesi; doğru hasta, zaman ve doğru tedaviyle mümkündür. Bunun yolu hastanın eğitiminden geçmektedir. Biz de bu amaçla bu kitabı hazırlamayı uygun bulduk. Burada guatr hastalıkları halkın anlayacağı dilde genel hatlarıyla özetlenmiştir. Bu kitapta konunun ayrıntıları değil genel hatları verilmiştir. Aklınızdan geçen tüm soruları olmasa da, çoğunu karşılayacağını ümit ediyoruz. Zaten her şeyi içeren bir kitap pratikte de mümkün değildir. Tıpta çok klasik bir söz vardır hastalık yoktur hasta vardır. Gerçekten de hastalıklar matematik gibi 2x2=4 kuralıyla işlemez. Her hastalık bireyden bireye farklılık gösterir. Burada da sizi değerlendiren hekiminizin hekimlik sanatı önemli olacaktır. İşte bu nedenle guatr hastalıkları ile ilgili konularda uzman kişiler endokrinoloji uzmanlarıdır. Fakat henüz tüm ihtiyacı karşılayacak sayıda değildir. Endokrinoloji uzmanlarına ulaşılamadığında konu ile ilgili olarak; gerekli tetkik ve tedavilerin dahiliye uzmanlarınca yapılabileceği akılda bulundurulmalıdır. Kitabın yararlı olacağını ümit ediyoruz. Prof. Dr. Taylan KABALAK Prof. Dr. Ahmet Gökhan ÖZGEN Yrd. Doç. Dr. Mehmet ERDOĞAN 2

13 1. GUATR NEDİR? Tiroid Bezi Guatr ve Tiroid Hastalıkları Tiroid bezi, boynun ön tarafında ve gırtlağın hemen önünde yer alan bir iç salgı bezidir. Büyüklüğü gr. kadardır. Benzetme olarak, yaklaşık bu 5-6 kesme şeker büyüklüğündedir. Şekli kabaca bir kelebeğe benzemektedir (Şekil-1). Şekil-1. Kelebeğin sağ kanadı gibi olan kısma sağ lob, sol kanada uyan kısma sol lob, iki lobu bağlayan köprü bölümüne de istmus denilmektedir (Şekil-2). Şekil-2. 3

14 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 Kıvamı çok yumuşaktır. Karşıdan bir kişinin boynuna baktığımızda normalde tiroid bezine ilişkin bir kabartı görülemez. Ancak nadiren, çok zayıf, boynu uzun ve öne kavisli kişilerde tiroid kabartısı, normalde de görülebilir. Tiroid bezinin büyümelerine guatr denilmektedir (Şekil-3). Şekil-3. Halkımız, guatr denildiğinde sanki tek bir hastalıkmış gibi algılamaktadır. Bu yanlış bir bilgidir. Guatr denildiğinde, tiroid iç salgı bezinin birçok sayıda hastalığı akla gelmelidir. Bunların sebep, tanı ve tedavisi son derecede farklı olabilmektedir. Diğer bir deyişle, guatr sözcüğü bir genellemedir. Bezin aşırı çalışması veya yetersiz çalışması, büyümesi, içinde nodüllerin oluşması, urları, iltihapları, her biri ayrı bir guatr sebebidir. Yani guatr denildiğinde tiroid bezinin hastalığa bağlı büyümesi akla gelmelidir. Büyüten hastalık ise tiroid bezinin çeşitli hastalıkları olabilir. Bu bilgilendirme kitabında guatr sebebi olan hastalıklar yer almaktadır. 4

15 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Guatra ilişkin bezdeki büyümeler karşıdan kişinin boynuna bakıldığında çoğu kez fark edilebilir. Ancak gözle fark edilmemesi guatrın olmadığı, yani tiroid bezinin büyümediği anlamına gelmez. Hafif büyümelerde, boynu kısa olanlarda ve şişmanlarda, gögüs kafesi içine doğru büyümelerde guatr var olsa bile gözle görülmeyebilir. Tiroid Bezinin Vücudumuzda Görevleri Nelerdir? Tiroid bezi T3 ve T4 olarak isimlendirdiğimiz tiroid hormonlarını salgılamaktadır. Esas hormon T3 tür. T4 dokularda T3 e dönüşerek etkisini göstermektedir. Tiroid hormonunun kandaki düzeylerinin gereğinden ne az, ne de fazla olmaması gerekmektedir. Vücudumuza yeterli olacak hormon salgısını hipofiz bezimiz belirler. Hipofiz bezi beynimizin alt bölümünde yer alan bir nohut tanesinden biraz büyük bir salgı bezidir (Şekil-4). Şekil-4. 5

16 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 Vücutta birçok iç salgı bezini kontrol eder. Hipofiz bezinin tiroid bezine ilişkin salgısı TSH hormonudur (Şekil-5). Şekil-5. Tiroid hormonu ihtiyacımız arttığında hipofiz bezi daha fazla TSH salgılayarak, tiroid bezini daha fazla tiroid hormonu (T3 ve T4) salgılaması için uyarır, tiroid hormon ihtiyacımız azaldığında ise TSH salgısını azaltarak tiroid hormon salgısını frenler. Nitekim tiroid bezi bazı nedenlerle kendi başına fazla çalıştığında (hipertiroidi = zehirli guatrlar) hipofiz bezi TSH salgısını azaltarak bunu frenlemeye çalışır. Zehirli guatrlarda kanda T3 ve T4 ün artmasına karşın, TSH nın (Tiroidi uyarıcı hipofiz bezi hormonunun) azalmasının sebebi budur. 6

17 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Tiroid hormonunun, vücudumuzda, büyüme, gelişme, enerji oluşumu ve enerji kullanımı, vücut ısısının sağlanması ve devamlılığı gibi önemli görevleri bulunmaktadır. Ayrıca şeker metabolizması, yağ metabolizması ve protein metabolizması gibi her türlü metabolizmamızın doğrudan veya dolaylı kontrolu, diğer hormonlarımızın üst düzeyde etkileri ve enzimlerimizin normal işlevleri için, tiroid hormonu olmazsa olmazlardandır. Tiroid hormonu yetersizliğinde, saydıklarımızın hepsinin işlevi yetersizleşir, bozulur. Büyüme ve gelişmede tiroid hormonu önemlidir. Tiroid hormonu eksikliğinde gelişme geriliği, hatta cücelik görülebilmektedir. Enerji oluşumunda etkilidir. Tiroid hormon eksikliğinde hareketler yavaşlamış, kişinin enerjisi düşmüştür. Vücut ısısının oluşmasında tiroid hormonu çok önemlidir, ağır tiroid hormon yetmezliklerinde vücut ısısı düşmekte, soğuğa tahammül azalmaktadır. Metabolizmanın yeterince aktif olmasında, tiroid hormonu önemlidir. Tiroid hormon eksikliğinde her türlü yapım ve yıkım faaliyetleri yavaşlar. Örneğin; kan kolesterolü artar, damar sertliği süratlenir. Tiroid hormon eksikliğinde hormonların ve emzimlerin de yeterince etkin olamadıkları görülmektedir. Tiroid bezi hastalıklarına genel olarak guatr dediğimizi ifade etmiştik. Guatrlar, yani tiroid bezi hastalıkları, genelde başarıyla tedavi edilebilen hastalıklardandır. Kanseri bile iyi gidişli olan bir organımızdır. Gerçekten tiroid bezi kanserlerinin % 95 inde tedavi başarılıdır. Ancak bunda da çok geç kalmamak esastır. Her türlü guatrın tedavisinde geç kalmama prensibi esastır. 7

18 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 Ülkemizde guatrların tanısı ile ilgili her türlü modern tetkiki yapma olanağı bulunmaktadır. Doktorlarımız tarafından hastalık iyi tanınmakta ve bilinmektedir. Branşları olduğu için doğal olarak guatrları çok iyi bilmek durumunda olan endokrinolog, yani hormon hastalıkları uzmanlarımızın sayısı ülkemizde giderek artmaktadır. Dahiliye uzmanlarımızın da guatrla ilgili teorik bilgileri ve deneyimleri yeterli ve iyi düzeydedir. Guatr cerrahisi ülkemizde oldukça başarılıdır. Guatr cerrahisinde bilgi ve deneyim önemlidir. Ayrıca yandal olarak sadece endokrin cerrahiyle uğraşan cerrahlarımız da giderek artmaktadır. Son söz olarak çeşitli tiroid hastalıklarını kapsayan guatrların tedavisi mümkündür. Bu konuda ülkemiz tıbbı başarılıdır. Ancak başarıda, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, hastanın gecikmemesi ve guatr tanısı konulmuş ise düzenli kontrollarına gitmesi önemlidir. 2. BASİT GUATRLAR (ÖTİROİD GUATRLAR) Basit guatrlar tiroid bezinin, iltihabi ve tümöral sebepli olmayan büyümeleridir. Basit sözcüğü önemsiz olduğunu düşündürmemelidir; önemlidir, tedavi edilmelidir. Hatta tedavi ne kadar erken başlarsa başarı o kadar yüksek olur. Bu tip guatrların ortaya çıkmasında, endojen (iç kaynaklı) dediğimiz vücudumuza ait etkenlerin yanı sıra; ekzojen (dış kaynaklı) dediğimiz yaşadığımız çevre koşullarının yol açtığı olumsuzluklar rol oynayabilmektedir. Vücudumuza ait guatr yapıcı etkenlerin sayısı fazladır, ancak bunların ortaya konulmaları çok zordur. İç etkenler arasında genetik yatkınlıklar da yapısal nedenler arasındadır. Bazı ailelerin birinci derecede kan akrabalarında guatr daha yaygın olabilmektedir. 8

19 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Annemde, babamda kardeşlerimde, hala ve teyzemde de var. sözcükleri, guatr hastalarınca sıkça ifade edilmekte ve genetik yatkınlığı göstermektedir. Dış ortamla ilgili bazı özellikler, guatr oluşmasına neden olmaktadır. Nitekim bazı hastalar bizim orada hemen herkeste guatr var diyebilmektedir. Bunun anlamı o bölgenin guatr yapıcı çevre özelliğidir. Guatr yapıcı çevresel etkenler oldukça çeşitlidir. Bunlar iyot eksikliği, bazı kimyasallar, çok daha zayıf etken olarak da bazı gıdalar sayılabilir. İyot tiroid hormon üretiminde önemli bir ham madde durumundadır. Bu sebeble iyot eksikliğinde hormon üretimi zora girer, guatr oluşur. İyot eksikliği basit guatr sebebi olarak önemli bir faktördür. Yöresel iyot eksikliği, o bölgede çok sayıda insanda guatr oluşmasına sebep olmaktadır. Biz bu yörelere endemik guatr bölgeleri diyoruz; buradaki guatrlara da endemik guatr diyoruz. Ülkemizde son yıllarda tuzların iyotlu tuz halinde tüketime sunulması çok yararlı bir yaklaşım olmuştur. 9

20 İyotlu tuz kullanımının yararı, bebeklik ve çocukluk yaşlarından itibaren görülmektedir. Hatta gebelik süresince bebeğin gelişmesinde de çok olumlu etkileri bulunmaktadır. Yaygın iyotlu tuz kullanımı ile önümüzdeki 10 yıllar içinde guatr oranı toplumumuzda giderek azalacaktır. Gıdaların guatr yapıcı etkileri, genelde zayıf bir etkidir. Ancak bu gıdaların sürekli çok büyük miktarlarda tüketilmesinin guatr yapıcı etkisinden söz edilebilir. Ancak gıdaların guatr yapıcı etkisi çoğu kez abartılmaktadır. Bunun olabilmesi için kişinin guatr oluşmasına yapısal yatkınlığı yanı sıra o gıdanın günlük yüksek miktarlarda tüketilmesi gerekmektedir. Lahana bunlardan birisidir. Ancak haftada birkaç gün yemenin veya lahana salatası yemenin guatr yapıcı etkisi söz konusu değildir. Günümüzde modern ve çeşitlemeli beslenme modelinde gıdaların guatrojen etkisi artık çok önemli görülmemektedir. Guatra ilişkin öneriler bölümünde de çok nadir durumlar dışında hekimlerce gıda yasakları verilmemektedir. Basit guatrlar her yaşta, hatta ilkokul çağında da görülebilir, bu çocukluk yaşlarında çoğu kez gözden kaçar veya tedavi ihmal edilir. Endemik guatr bölgelerinde ilk ve ortaokullarda uzmanlarca yapılan taramalarda %20 lere varan guatr oranı bulunmuştur. Her 100 çocuğun 20 sinde guatr görülmesi önemli bir rakamdır. Bu çalışmada guatr görülen çocuklardan ancak pek azının guatrı, gözle görülebilecek büyüklükteydi. 10

21 Guatr ve Tiroid Hastalıkları lu yaş döneminde çoğu kez gözle fark edilebilecek büyüklüğe gelir (Şekil-6). Şekil-6. Okla işaretli bölgede guatra ilişkin hafif bir kabartı görülmekte. Yaş ilerledikçe hastalık daha sık görülür. Yine yaş ilerledikçe daha önce de var olan bir basit guatrın da derecesi ve büyüklüğü artar. Hastalık kadınlarda erkeklere oranla 7-10 kat daha sık görülür. İyot eksikliği, guatrlı gebe kadında guatrın daha da büyümesine sebep olur. Basit guatrlar genelde kişide önemli şikayetlere sebep olmazlar. Ancak çok büyüdüklerinde soluk borusuna baskı yaparak bazı şikayetler oluşturabilirler (Şekil-7). 11

22 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 Şekil-7. Hastada boyunda bası şikayetine sebep olan çok büyük bir guatr. Basit guatr oluşumunda ilk yıllar guatrın kıvamı oldukça yumuşakken, yıllar geçtikçe, içinde sert dokular gelişir ve kıvamı sertleşir. Çok büyük ve kıvamı sertleşmiş basit guatrlarda şikayetler, ağırlıklı olarak soluk borusu ve boyundaki damar ve diğer dokulara yaptığı bası ile ilgilidir. Basit guatrı olan hastaların laboratuar tetkikleri yapıldığında tiroid hormon salgı düzeyleri genelde normal bulunur. TSH (tiroidi uyarıcı hipofiz bezi hormonu) bazen hafifçe yüksek olabilir. Tiroid ultrasonu mutlaka yapılmalıdır. Ultrason, guatrın büyüklüğünü, yıllar içinde daha büyüyüp büyümediğini, son derecede doğru, milimetrik olarak belirlediği gibi, guatr içinde nodüllerin oluşup oluşmadığını da (nodüler guatr) gösterecektir. 12

23 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Ultrason çok dikkatli ve tiroid ultrasonunda deneyimli laboratuarlarca yapılmalıdır. Günde ultrason yapan, hasta yükü fazla olan bir hastane veya tanı merkezlerinde 5 dakikada yapılan bir ultrason güvenli olmayacaktır, itibar edilmemelidir. Ultrason, cihazı kaliteli ve tiroid ultrasonunda deneyimli bir merkezde tekrarlanmalıdır. Çok büyük guatrlarda, özellikle göğüs içine büyüme şüphe edilmekteyse, tiroid sintigrafisi de yararlı olabilmektedir (Şekil-8). Köprücük Kemiği Göğüs boşluğuna büyüyen guatr Şekil-8. Göğüs boşluğuna doğru, yukardan aşağı büyüyen guatrlar, soluk borusunu bastırarak daraltabilirler. 13

24 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 Bazı guatrlar göğüs kafesinin içine doğru büyür ve sarkarlar. Bunların soluk borusunu bastırarak daraltmaları çok olasıdır. Bu durumdan şüphe edildiğinde hastalardan göğüs bilgisayarlı tomografisi (BT) tetkiki de istenir. BT çekilirken koldan ilaçlı madde enjeksiyonu yapılmaması (kontrastsız tetkik) gerekir. Bir tiroid kanseri tanısı konduğunda kontrast madde içindeki çok yoğun olan iyot, atom tedavisini geciktireceği için boyun ve göğüs BT leri kontrastsız çekilmelidir. Tedavide tiroid hormonu verilir. Bunların dozu, hekim tarafından hastaya göre belirlenir. Ülkemizde Levotiron, Tefor ve Euthyrox isminde tiroid hormonu içeren ilaçlar bulunmaktadır. Levotiron'un mikrogram, Euthyrox un mikrogram etken madde içeren preparatları ve Tefor da 100 mikrogram etken madde içeren preparatları bulunmaktadır. Önümüzdeki yıllarda bu ilaçların batı ülkelerinde bulunan mikrogram etken madde içerenleri de büyük olasılıkla ülkemizde de bulunacaktır. Levotiron, Tefor ve Euthyrox benzer etken madde içermelerine rağmen, özellikle emilim ve etken maddedeki bazı farklardan dolayı etkileri tam anlamıyla eşit olmayabilir. Bu sebepten bir ilaçtan diğerine geçildiğinde, doktor yeni başlanan ilaca göre hastada dozu tekrar ayarlamalıdır. Bu aşamada doktor hastayı 6 haftalık aralarla kontrole çağırabilir. Bunun dışında yılda bir kontrol yeterlidir. İlacın guatr büyümesini yeterli kontrol edemediği durumlarda veya çok büyük guatrlarda cerrahi tedavi de yapılmaktadır. Operasyon düşünüldüğünde, gerçekten bu gerekli mi, iyiden iyiye belirlenmelidir. Operasyon kararı cerrah tarafından verilmemelidir. Ülkemizde yapılan bir yanlış da, bazı guatr hastalarının, ilk basamak 14

25 Guatr ve Tiroid Hastalıkları olarak bir cerraha başvurmasıdır. Cerrah, doğası gereği cerrahi tedaviye daha yatkın olduğundan gereksiz cerrahi uygulamalar olabilmektedir. İlk başvuru ve operasyon gereği kararı endokrinolog (veya iç hastalıkları uzmanınca) verilmelidir. Operasyon, tiroid cerrahı (endokrin cerrah) veya tiroid operasyonunda yeterli bilgi ve deneyime sahip bir genel cerrahi uzmanı tarafından yapılmalıdır. Cerrah seçimi son derecede önemlidir. Usta bir cerrah tarafından yapılan operasyon ortalama 1 saat süren, kişiyi iş ve gücünden alıkoymayan bir cerrahidir. Buna karşın usta olmayan bir cerrahide ses siniri kesilmesi, kan kalsiyumu düşmesine bağlı kasılma gibi, tedavisi zor ve sürekli sağlık sorunları (komplikasyonlar) kalabilir. Deneyimli bir cerrahta bu komplikasyonlar yok denecek kadar azdır. Ancak konuda çok deneyimli bir cerrahın yaptığı ameliyatlarda bu komplikasyonların olmayacağı garantisi yoktur; ancak olasılık çok daha azdır. Bu sebeple hasta kendi kendine operasyon kararı vermemelidir. Operasyondan sonra, ömür boyu tiroid hormonu kullanmak zorunludur. Yaşam boyu yılda en az bir defa endokrinologa (veya dahiliye uzmanına) takip için gidilmelidir. Yıllık takipler ömür boyu sürmelidir. İyi bir operasyon, ilacın düzenli kullanımı ve en az yılda bir doktor kontroluna giden hastalarda, guatrın nüksü (tekrarı) hemen hemen yok denecek kadar azdır. Aksi halde 5-10 sene içinde nüksler görülebilir. Cerrahi tedavi gerektiren bazı guatrlarda cerrahi tedavi yapılmayabilir. Bunun sebebi; Hasta cerrahi bir tedavi istemeyebilir veya başka bir hastalık, örneğin kalp hastalığı, ağır 15

26 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 karaciğer veya böbrek hastalığı, hastanın çok ileri yaşı, tiroid operasyonunu riske edebilir. Bu gibi durumlarda radyoaktif iyot verilerek de tiroid küçültülebilir. Bu yol çok daha az başvurulan bir yoldur. Radyoaktif iyot tedavisi düşünüldüğünde endokrinolog veya dahiliye uzmanı, nükleer tıp birimi ile konsülte ederek bu uygulamayı gerçekleştirir. Radyoaktif iyod tedavisinden sonra hastada genelde tiroid yetmezliği olacağından, ömür boyu tiroid hormonu kullanmak zorunludur. Bu sebeple uygulama sonrası endokrinolog (veya dahiliye uzmanı) tarafından yaşam boyu takibe alınmalıdır. 3. TİROİD NODÜLÜ Nodül Nedir? Tiroid nodülü, tiroid bezi içinde yuvarlak veya elipsoid yumru oluşumudur. Bunlar 1-2 mm den, 5-6 cm e kadar değişen boyutta olabilirler (Şekil-9). Şekil-9. Nodüller milimetre boyutunda olabileceği gibi, resimde de görüldüğü gibi gözle görülebilen 5-6 cm büyüklüğünde de olabilirler. 16

27 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Elle muayene ile 1 cm üzerindeki nodüller saptanabilir. Daha küçük, mm boyutta olanlar ise, ancak ultrason ile belirlenebilir. Nodüller kistik veya içi dolu (solid) kitlelerdir. Nodüllerin yaklaşık %95'i iyi huyludur, yani kanser değildir. Ancak %5 veya daha azı kötü huylu olabilir. Aşırı hormon üretme yeteneğine sahip nodüller zehirli guatra neden olur. Bunlara sıcak nodül denilmektedir. Nodülün hormon üretme yeteneği yoksa buna soğuk nodül veya ılık nodül adı verilir. Sıcak, soğuk, ılık nodül kavramları, nodüllerin sintigrafideki görünümlerine göre belirlenmektedir. Günümüzde nodül belirlenmesinde çok daha önemli olan ve sık kullanılan ultrasonda ise nodüller, eko özelliklerine göre, aşırı ekolu (hiperekojen), normal ekolu (izoekojen) veya düşük ekolu (hipoekojen) olarak ayrılırlar. Belirtiler Genelde tiroid nodüllerinin çoğunda herhangi bir yakınma olmaz ve genelde de check-up sırasında veya başka bir nedenle istenen görüntüleme yöntemleri sırasında tesadüfen saptanır. Sıcak nodüllerde ise hastanın şikayetleri tiroid hormon fazlalığına (zehirli guatr) bağlı olabilir. Bununla ilgili detaylı bilgiyi zehirli guatr (hipertiroidi) bölümünde bulabilirsiniz. Hashimoto hastalığının seyrinde de tiroid bezinde nodüller ortaya çıkabilir. Nodülün çapı çok büyük ise etrafındaki doku ve yapılara bası bulguları yaratır. Bu durumda da yutma güçlüğü, ses kısıklığı, öksürük, nefes darlığı olabilir. Nodüller genelde ağrısızdır; ancak bazı tiroid iltihaplanmaları veya kist içine aniden kanama 17

28 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 sonucu nodül ağrılı olabilir. Tiroid bezinizde bir nodül saptanmışsa telaşa kapılmayın. Çünkü bunların çok az bir kısmında kanser görülmekte ve bu kanserler erken yakalandığında uygun tedavi ile normal yaşam süresi mümkün olmaktadır. Sizde bir nodül saptandığında bunun kötü huylu olup olmadığının mutlaka araştırılması gerekir. Bu konuyla endokrinoloji (veya iç Hastalıkları) uzmanları ilgilenmektedir. Hangi Testler Yapılır? İlk basamakta nodülün hormon üretip üretmediğini ayırmak için kanda TSH, T4, T3 düzeyleri istenecektir. Çoğunlukta bu testler normal bulunur. Zeminde bir Hashimoto hastalığı var ise sıklıkla hipotiroidiye uyan bulgular, veya nodül sıcak nodül ise hipertiroidiye ilişkin laboratuar bulguları saptanır. Nadir bir tiroid kanseri tipi olan medüller tiroid kanseri ayırımında kan kalsitonin düzeyleri fikir vermektedir. Başlangıçta kalsitonin düzeylerine bakılmasının da büyük yararı vardır. Bu hormonun yüksek bulunması erkenden hastalığın yakalanmasını sağlayabilir. Nodülde Tiroid Sintigrafisi Ne İşe Yarar? Tiroid sintigrafisi nodülün sıcak, soğuk veya ılık nodül olup olmadığını gösterir. Nodül içindeki hücreler tiroid hücrelerinden farklı ise verilen radyoaktif maddeyi tutmayacakları için içleri boş görülür ki buna soğuk nodül denir. Eğer nodül içindeki hücreler aşırı çalışıyorsa bu durumda verilen radyoaktif maddenin hepsini bu nodül alıp sıcak nodül şeklinde görülürler. Sıcak nodüllerde 18

29 Guatr ve Tiroid Hastalıkları kanser olasılığı oldukça düşüktür (binde 4) Soğuk nodüllerde bu oran daha yüksektir (%5-20). Ultrason Yaptırmalı mıyım? Ultrason (US) tiroid hastalıklarının değerlendirilmesinde vazgeçilmez en önemli tetkiklerden birisidir. Nodül değerlendirilmesi için mutlaka yapılması gerekir. Ancak US yapan radyologun deneyimi ve becerisi son derece önemlidir. O nedenle hekiminizin güvendiği bir radyologa sizi yönlendirmesi durumunda mutlaka bu tetkiki o kişiye yaptırmanız takipler açısından önem taşır. Aynı nodülü farklı radyologlar farklı ölçümlerle değerlendirdiğinde aslında çapında değişiklik olmayan nodül sanki büyümüş gibi değerlendirilerek gereksiz bir operasyon kararına neden olabilir. Bu yüzden nodüllerin US ile takibinde aynı deneyimli radyolog ve aynı US cihazının kullanılması en doğrusudur (Şekil-10, Şekil-11). Şekil-10. Ultrasonla belirlenen nodüllerin tiroid şablonunda çapları, ultrason ekojeniteleri ve kanlanmasını gösterir şekilde işaretlenmesi. 19

30 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 Şekil-11. Ultrasonda ekojenitesi normal tiroid dokusundan daha az olan nodül (hipoekoik nodül) US, nodülün çapı, kistik olup olmadığı, patolojik lenf bezlerinin varlığı, nodülün kötü huylu olup olmadığının değerlendirilmesinde önem taşır. Gerektiğinde şüpheli nodüllerden US ile görerek biyopsi yapma şansı da sağlar. İğne Biyopsisi Nedir? Her Nodüle İğne Biyopsisi Gerekir mi? Deneyimli ellerde yapıldığında tiroid kanserinin olup olmadığı konusunda %90'lara varan doğrulukta tanı sağladığı için oldukça önemli bir tetkik yöntemidir. İçerisinde biyopsi sözcüğü geçtiği için genelde hastalar ilk duyduklarında bunu yaptırmak konusunda çekinceli davranmaktadırlar. Biyopsi olmasına rağmen iğne ile anestezi altında yapılan basit bir uygulamadır. Deneyimli ellerde herhangi bir komplikasyonu yoktur. 20

31 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Bazı hastalar kanserin biyopsi sırasında yayılabileceği endişesini taşımaktadır. Böyle bir olasılık bugüne kadar hiç görülmemiştir. Biyopsi sırasında uyulması gereken konuların başında boynun hareket etmemesi zorunluluğu vardır. Tam iğne nodül içinde iken; hastanın konuşması, yutkunması, hapşırması, öksürmesi hekimin elini tutması kanamaya ve biyopsi sonucunun yetersiz gelmesine neden olur. Bu nedenle birkaç saniye sürecek bu işlem sırasında bu kurallara uymak gerekir. Nodülün özelliğine, sayısına ve büyüklüğüne göre nodülün değişik yerlerinden örnek almak gerekecektir. US ile kuşku uyandıran veya takipteki nodüllerde büyüme saptanan nodüllere biyopsi yapmak gerekir. Her nodüle biyopsi yapmak gerekmez. Özellikle kenarları düzenli içinde kireçleme odakları olmayan, içinde damar yapısı bulunmayan iyi huylu küçük nodüller biyopsi yapmadan izlenebilirler. İğne ile örnek alındıktan ve tetkik camlarına (lam) bu materyal yayıldıktan sonra deneyimli bir sitolog (veya patolog) tarafından incelenecektir. Raporda Benign nodül iyi huylu bir nodül olduğunu, Malign sitoloji ise kötü huylu olduğu anlamına gelir. Şüpheli sitoloji ise kesin kanser hücresi görülmemekle beraber birtakım hücresel değişiklikler kanser olabileceğini düşündürmektedir. Bu durumda ameliyat konusunda hekimin karar vermesi gerekir. Tanı için yetersiz (Nondiagnostik) sitoloji ise yeterli materyal alınamadığını ya da alınan materyalin yeterli fikir vermediğini gösterir ki, bu durumda biyopsinin bir süre sonra (genelde 1 ay) yenilenmesi gerekir. 21

32 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Not: 75

33 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 18 Not: 76

34 Guatr ve Tiroid Hastalıkları Not: 77

35 Yayımlanmış Kitaplarımız Hipertansiyon Osteoporoz (Kemik Erimesi) Düşmeler ve Önlenmesi Obezite Meme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem

36 Yayımlanmış Kitaplarımız Kan Yağları ve Kalbimiz Her Yaş İçin Spor ve Sağlık Diyabetik Ayak Sağlıklı Beslenme Varis

37 Yayımlanmış Kitaplarımız Göğüs Ağrısı, Kalp Krizi, Aspirin Kullanımı Herediter Anjioödem Kanın Pıhtılaşmasını Önleyen İlaçlar ve Kalbiniz, Atriyal Fibrilasyonlu Yaşam Kalp Yetersizliği ile Yaşamak, Kalp Pili İle Yaşamak, Kalp İlaçlarını Nasıl Kullanalım Kalp Hastalığında Cinsel Yaşam/Şeker Hastalığı/ İnme Teşhis ve Ameliyatsız Tedavi

38 Yayımlanmış Kitaplarımız Mitral Kapak Sarkması Nedir? Koroner Arter Baypas Ameliyatınız, Kalp Kapağı Ameliyatınız Guatr ve Tiroid Hastalıkları

39 Yayıma Hazırlanan Kitaplarımız Damar Sertliği ve Risk Faktörleri Diyabetim ve Ben Çocuklarda Yanık ve Korunma Yolları

40

41

42

Vertigo (Baş Dönmesi)

Vertigo (Baş Dönmesi) Vertigo (Baş Dönmesi) Prof. Dr. Tayfun KİRAZLI Prof. Dr. Cem BİLGEN Yrd. Doç. Dr. Kerem ÖZTÜRK Uzm. Dr. Sercan GÖDE Uzm. Dr. İsa KAYA Dr. Halil İbrahim MAVİLİ Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

Detaylı

Diyabetik Ayak. Doç. Dr. Şevki ÇETINKALP Prof. Dr. Candeğer YILMAZ. Bornova - İZMİR

Diyabetik Ayak. Doç. Dr. Şevki ÇETINKALP Prof. Dr. Candeğer YILMAZ. Bornova - İZMİR Diyabetik Ayak Doç. Dr. Şevki ÇETINKALP Prof. Dr. Candeğer YILMAZ Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 8 Diyabetik Ayak Doç. Dr. Şevki ÇETİNKALP Prof. Dr. Candeğer

Detaylı

Meme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem

Meme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem Meme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem Editör: Doç. Dr. Sibel Eyigör Yazarlar: Doç. Dr. Sibel Eyigör Prof. Dr. Rüçhan Uslu Bornova - İZMİR /2011 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi

Detaylı

Tiroid Bezi Hastalıkları (Guatr) Guatr, İç Guatr ve Dış Guatr Tanımları

Tiroid Bezi Hastalıkları (Guatr) Guatr, İç Guatr ve Dış Guatr Tanımları Guatr, İç Guatr ve Dış Guatr Tanımları İç guatr: Halk arasında sıkça kullanılan bu deyim, dışarıdan bakıldığında guatrın büyüdüğünün görülmemesine rağmen, guatr bezinin fazla çalışması nedeniyle gelişmiş

Detaylı

TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08

TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08 TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08 Tiroid bezi boyun ön tarafında yerleşmiş olup, nefes, yemek borusu ve ana damarlarla yakın komşuluk gösterir. Kelebek şeklinde olup

Detaylı

Osteoporoz (Kemik Erimesi)

Osteoporoz (Kemik Erimesi) Osteoporoz (Kemik Erimesi) Prof. Dr. Füsun SAYGILI Prof. Dr. Candeğer YILMAZ Uzm. Dr. Banu Şarer YÜREKLİ Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ Osteoporoz (Kemik Erimesi)

Detaylı

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR!

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR! Acıbadem Hastanesi Büyüme ve Ergenlik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ile, çocuğun doğumundan itibaren vücudunda hangi hormonların ne gibi işlevleri olduğunu, ilk 3 yılın önemini ve ergenlik

Detaylı

Sjögren Sendromu Nedir? (Kuru Göz-Kuru Ağız)

Sjögren Sendromu Nedir? (Kuru Göz-Kuru Ağız) Sjögren Sendromu Nedir? (Kuru Göz-Kuru Ağız) Prof. Dr. Yasemin KABASAKAL Doç. Dr. Gonca KARABULUT Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 29 Sjögren Sendromu Nedir?

Detaylı

Tiroid nedir? BR.HLİ.058

Tiroid nedir? BR.HLİ.058 BR.HLİ.058 bezi boynun ön bölümünde adem elması adı verilen kıkırdağın hemen altında bulunan kelebek şeklinde bir organdır. Yaklaşık 20 gram ağırlığındadır. Vücudumuz için hayati önemi olan hormonlar salgılar.

Detaylı

ÇOCUKLUK YAŞ GRUBU İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU NE KADAR BİLİYORUZ?

ÇOCUKLUK YAŞ GRUBU İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU NE KADAR BİLİYORUZ? ÇOCUKLUK YAŞ GRUBU İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU NE KADAR BİLİYORUZ? Prof. Dr. Sevgi MİR Uzm. Dr. İpek KAPLAN BULUT Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 41 Çocukluk Yaş

Detaylı

Basit Guatr. Yrd.Doç.Dr. Okan BAKINER

Basit Guatr. Yrd.Doç.Dr. Okan BAKINER Basit Guatr Yrd.Doç.Dr. Okan BAKINER Amaç Basit (nontoksik) diffüz ve nodüler guatrı öğrenmek, tanı ve takip prensiplerini irdelemek. Öğrenim hedefleri 1.Tanım 2.Epidemiyoloji 3.Etiyoloji ve patogenez

Detaylı

1.Cİ HAFTA MERHABA SAYIN OKURLARIM

1.Cİ HAFTA MERHABA SAYIN OKURLARIM 1.Cİ HAFTA MERHABA SAYIN OKURLARIM SİZE EN ÇOK MERAK ETTİĞİNİZ KONULARDA BİLGİ VERMEYE DEVAM EDECEĞİM BİLİYORSUNUZKİ TROİD HASTALIKLARIDA ENÇOK MERAK EDİLEN KONULAR ARASINDA ARTIK SİZLER ÇOK DAHA BİLİNÇLİSİNİZ

Detaylı

TİROİD NODÜLLERİNE YAKLAŞIM

TİROİD NODÜLLERİNE YAKLAŞIM NE YAKLAŞIM Prof. Dr. Sibel Güldiken TÜTF, İç Hastalıkları AD, Endokrinoloji BD PREVALANSI Palpasyon ile %3-8 Otopsi serilerinde %50 US ile incelemelerde %30-70 Yaş ilerledikçe sıklık artmakta Kadınlarda

Detaylı

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ. HiPOTiROiDi. Konjenital, Hashimoto ve Edinsel hipotiroidi

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ. HiPOTiROiDi. Konjenital, Hashimoto ve Edinsel hipotiroidi BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ HiPOTiROiDi Konjenital, Hashimoto ve Edinsel hipotiroidi Tiroid bezi ve İşlevleri Tiroid bezi boyunda, nefes borusunun üzerine adeta kalkan gibi sarılı bir şekilde yer alır.

Detaylı

UÜ-SK AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI

UÜ-SK AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI Rev. No : 03 Rev.Tarihi : 28 Şubat 2012 1 / 5 1 HİZMET KAPSAMI: Aile Hekimliği Anabilim Dalı yaş, cinsiyet, yakınma, hastalık ayrımı yapmaksızın, yaşamın bütün evrelerinde ve süreklilik içinde, sağlığın

Detaylı

Düşmeler ve Önlenmesi. Doç. Dr. Sibel EYİGÖR Prof. Dr. Berrin DURMAZ Uzm. Dr. Sevnaz ŞAHİN

Düşmeler ve Önlenmesi. Doç. Dr. Sibel EYİGÖR Prof. Dr. Berrin DURMAZ Uzm. Dr. Sevnaz ŞAHİN Düşmeler ve Önlenmesi Doç. Dr. Sibel EYİGÖR Prof. Dr. Berrin DURMAZ Uzm. Dr. Sevnaz ŞAHİN Bornova - İZMİR /2011 EGE TIP SAĞLIK KİTAPLARI SERİSİ Düşmeler ve Önlenmesi Doç. Dr. Sibel EYİGÖR Prof. Dr. Berrin

Detaylı

Endometriozis. (Çikolata kisti)

Endometriozis. (Çikolata kisti) Endometriozis (Çikolata kisti) Bugün Neler Konuşacağız? Endometriozis Nedir? Belirtileri Nelerdir? Ne Sıklıkta Görülür? Hangi Sorunlara Neden Olur? Nasıl Tanı Konur? Nasıl Tedavi Edilir? Endometriozis

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar? BÖBREK HASTALIKLARI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Böbrekler ne işe yarar? Böbreğin en önemli işlevi kanı süzmek, idrar oluşturmak ve vücudun çöplerini (artık ürünleri) temizlemektir. Böbrekte oluşan idrar, idrar

Detaylı

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler MEME KANSERİ Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak kötü klinik

Detaylı

PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ

PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ PROSTAT BÜYÜMESİ Prostat her erkekte doğumdan itibaren bulunan, idrar torbasının hemen altında yer alan bir organdır. Yaklaşık 20 gr ağırlığındadır ve idrar torbasındaki idrarı

Detaylı

MEME KANSERİ Erken tanı konulduğunda şifa şansı son derece yüksek bir kanser türüdür.

MEME KANSERİ Erken tanı konulduğunda şifa şansı son derece yüksek bir kanser türüdür. MEME KANSERİ { Erken tanı konulduğunda şifa şansı son derece yüksek bir kanser türüdür. Meme Kanserinde Erken Tanı İçin Ne Yapılmalı? 20 yaşından sonra tüm kadınlar ayda bir kez memenin yumuşak olduğu

Detaylı

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Doç. Dr. Habib BİLEN Atatürk Üniversitesi Tıp fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı SUNU PLANI Örnek olgu

Detaylı

AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR

AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR Akciğer kanseri olmak her şeyin sonu değildir. Bu hastalığı yenmek için mutlaka azimli, inançlı ve sabırlı olmanız

Detaylı

DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi,

Detaylı

17 Nisan Haziran SAAT P a z a r t e s i S a l ı Ç a r ş a m b a P e r ş e m b e C u m a

17 Nisan Haziran SAAT P a z a r t e s i S a l ı Ç a r ş a m b a P e r ş e m b e C u m a TARİH 17.04.2017 18.04.2017 19.04.2017 20.04.2017 21.04.2017 09: 15 GEÇEN DERS UNUN DEĞERLENDİRİLMESİ YENİ DERS UNUN TANITIMI Ders Kurul Başkanı Prof.Dr.F.Belgin EFE Akut Pankreatit Pre-Operatif Hastaların

Detaylı

Genel Bilgiler. Hastalar için önemli hususlar

Genel Bilgiler. Hastalar için önemli hususlar Genel Bilgiler Bölümümüzde uyguladığımız kapsamlı muayene esnasında; genel sağlık durumunuz ile ve varsa sürekli kullandığınız ilaçlarla ilgili bilgi alınır; genel ağız muayeneniz yapılır, tedaviden beklentileriniz

Detaylı

06 Şubat Nisan SAAT P a z a r t e s i S a l ı Ç a r ş a m b a P e r ş e m b e C u m a

06 Şubat Nisan SAAT P a z a r t e s i S a l ı Ç a r ş a m b a P e r ş e m b e C u m a TARİH 06.02.2017 07.02.2017 08.02.2017 09.02.2017 10.02.2017 09: 15 GEÇEN DERS UNUN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YENİ DERS UNUN TANITIMI Ders Kurul Başkanı Prof.Dr.Aysen AKALIN GÖRH Pre-Operatif Hastaların Genel

Detaylı

SAAT P a z a r t e s i S a l ı Ç a r ş a m b a P e r ş e m b e C u m a. Pre-Operatif Hastaların Genel Değerlendirilmesi Yrd.Doç.Dr.

SAAT P a z a r t e s i S a l ı Ç a r ş a m b a P e r ş e m b e C u m a. Pre-Operatif Hastaların Genel Değerlendirilmesi Yrd.Doç.Dr. 1. H A F T A TARİH 06.02.2017 07.02.2017 08.02.2017 09.02.2017 10.02.2017 09: 15 GEÇEN DERS UNUN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YENİ DERS UNUN TANITIMI Ders Kurul Başkanı Prof.Dr.M.Nur KEBAPÇI GÖRH Pre-Operatif

Detaylı

Prostat bezi erkeğin üreme sisteminin önemli bir parçasıdır. Mesanenin. altında, rektumun (makat) önünde yerleşmiş ceviz büyüklüğünde bir bezdir.

Prostat bezi erkeğin üreme sisteminin önemli bir parçasıdır. Mesanenin. altında, rektumun (makat) önünde yerleşmiş ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Prostat nedir? Ne işe yarar? Prostat kanseri nedir? Prostat kanserinin nedenleri nelerdir? Kimler risk altındadır? Prostat kanserinin belirtileri nelerdir? Erken teşhis mümkün müdür? Teşhis nasıl koyulur?

Detaylı

DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER A) BİYOLOJİK ETMENLER KALITIM İÇ SALGI BEZLERİ B) ÇEVRE A) BİYOLOJİK ETMENLER 1. KALITIM Anne ve babadan genler yoluyla bebeğe geçen özelliklerdir.

Detaylı

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU)

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) Op.Dr. Tuncer GÜNEY Göz Hastalıkları Uzmanı GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) HASTALIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ? Glokom=Göz Tansiyonu Hastalığı : Yüksek göz içi basıncı ile giden,görme hücrelerinin ölümüne

Detaylı

Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı

Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı çeken sigara vücuda birçok zarar vermekte ve uzun süre

Detaylı

Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi KALP KRİZİ Kalp krizi (miyokard

Detaylı

AKCİĞER KANSERİ AKCİĞER KANSERİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER

AKCİĞER KANSERİ AKCİĞER KANSERİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER AKCİĞER KANSERİ Akciğer kanseri; akciğerlerde anormal hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması sonucu ortaya çıkar. Kanser hücreleri akciğerlere, komşu dokulara veya vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Detaylı

Tiroid Bezi Sorunları

Tiroid Bezi Sorunları Tiroid hormonları ve yumurtalık işlevleri birbirleriyle o kadar iç içedirler ki, yumurtalık işlevlerinde sorunların varlığı durumunda tiroid bezi işlevleri tanı aşamasının ilk başlarında değerlendirilir.

Detaylı

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

BALIK YAĞI MI BALIK MI? BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda

Detaylı

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI DEDBT01944 Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg Mümkün olduğunca normal bir yaşam www.lilly-pharma.de www.lilly-diabetes.de

Detaylı

KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR? KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR? Prof.Dr. Batuhan Özay İstanbul MedicineHospital, Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği Kapak hastalıkları hastalığın başvuru anındaki ciddiyeti ve hasta profiline

Detaylı

Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir.

Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir. Metabolizma, bedeninizdeki kimyasal tepkimelerin toplamını ifade eden sihirli bir sözcüktür. Özellikle orta yaşlar ve sonrasında görülen kilo artışlarının, çabuk yorulma, halsizlik ve yorgunlukların başlıca

Detaylı

HEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE 0212 5294400 2182 KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE 0212 5294400 2182

HEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE 0212 5294400 2182 KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE 0212 5294400 2182 İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2013 YILI HASTA OKULU PLANI HASTANE ADI TARİH SAAT KONU EĞİTİM YERİ HASTA OKULU PROGRAMI İÇİN HASTA VE YAKINLARININ İLETİŞİM KURABİLECEKLERİ TELEFON NUMARASI HASEKİ 28/01/2013

Detaylı

Tekrarlayan Gebelik Kayıpları

Tekrarlayan Gebelik Kayıpları Tekrarlayan Gebelik Kayıpları Tekrarlayan gebelik kaybı, üç ve daha fazla gebeliğin 20. gebelik haftasından önce düşükle sonlanması olarak tanımlanır. Kadınların %10-20'sinde 1 kez düşük görülebilir. Yani

Detaylı

İYOT EKSİKLİĞİ NEDİR?

İYOT EKSİKLİĞİ NEDİR? İYOT EKSİKLİĞİ NEDİR? NEDEN İYOTLU TUZ KULLANILMALI? KIWANIS INTERNATIONAL TÜRKİYE KİWANİS KULÜPLERİ İYOT NEDİR? İyot, insan ve hayvanlarda tiroid hormonlarının oluşumu için gerekli olan ve çok küçük miktarlarda

Detaylı

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması.

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması. Tiroid Hormonları ve Yorumlanması www.hepsaglik.net Tiroid Hastalıklarında İlk İstenecek Testler Tiroid tarama testi olarak TSH kullanılabilir. Son derece hassas bir testtir. Primer hipotiroidi ve hipertiroidiyi

Detaylı

MEME KANSERİ HASTALARI İÇİN EL KİTABI

MEME KANSERİ HASTALARI İÇİN EL KİTABI MEME KANSERİ HASTALARI İÇİN EL KİTABI Prof. Dr. F. Rüçhan USLU Uzm. Dr. Burcu ÇAKAR Yük. Hem. Yasemin GÜZEL Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 59 Meme Kanseri Hastaları

Detaylı

TPOG İSKİP Merkez Çalışma Kodu: Hasta TC Kimlik No Hasta İsim, Soyadı. Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu. Sayın Anne Babalar,

TPOG İSKİP Merkez Çalışma Kodu: Hasta TC Kimlik No Hasta İsim, Soyadı. Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu. Sayın Anne Babalar, TPOG İSKİP 2011 Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu Sayın Anne Babalar, Bu bir klinik araştırma çalışmasıdır. Klinik araştırmalar sadece bu çalışmaya katılmayı seçen hastaların dahil edildiği protokollerdir.

Detaylı

HASTALIKLARA ÖZEL BESLENME

HASTALIKLARA ÖZEL BESLENME HASTALIKLARA ÖZEL BESLENME Beslenme Yetersizliğine Bağlı Sorunlar 1 PROTEİN ENERJİ YETERSİZLİĞİ Büyüme ve gelişme için gerekli olan enerji, protein, karbonhidrat, vitamin ve minerallerin yeterince alınmamasına

Detaylı

Karaciğer vücudun en büyük organıdır. Vücudun birçok fonksiyonu karaciğer tarafından idare edilir.

Karaciğer vücudun en büyük organıdır. Vücudun birçok fonksiyonu karaciğer tarafından idare edilir. KARACİĞER BİYOPSİSİ Karaciğer biyopsisi karaciğerden küçük bir parçanın alınıp mikroskopta incelenmesi ile hastalıkların karaciğere verdiği zararın tespit edilmesidir. Karaciğer biyopsisi genellikle ince

Detaylı

17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ

17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ 17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ GİRİŞ Ülkemizde KOAH prevalansı 40 yaş üzeri erişkin nüfusta %19 dur, diğer bir ifadeyle yaklaşık

Detaylı

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri...

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser Nedir? Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisi. Sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de bir halk

Detaylı

Prostat kanserine karşı erken teşhis için

Prostat kanserine karşı erken teşhis için Prostat kanserine karşı erken teşhis için Prostat Erkeğin hassas noktasi Sayın Erkekler, Almanya da her yıl 40.000 den fazla erkek yeniden prostat kanserinden hastalanıyor. Ancak tüm erkeklerin % 15 ile

Detaylı

MAHIR KAYNAK VEFAT ETTI

MAHIR KAYNAK VEFAT ETTI MAHIR KAYNAK VEFAT ETTI Portal Adres : www.yenisafak.com.tr İçeriği : Gündem : http://yenisafak.com.tr/gundem/mahir-kaynak-vefat-etti-2081631 Tarih : 15.02.2015 1/3 MAHIR KAYNAK VEFAT ETTI 2/3 MAHIR KAYNAK

Detaylı

14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız

14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Günü Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Gününe ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalımızın bilgilendirme metni:

Detaylı

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron

Detaylı

HASTA/HASTA YAKINI ZORUNLU EĞİTİM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

HASTA/HASTA YAKINI ZORUNLU EĞİTİM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa No 1 / 7 1.AMAÇ: Hastanede tedavi ve bakım alan tüm hasta / hasta yakınlarının hastalık, tedavi ve bakımları, riskleri ve taburcu olduktan sonra evdeki bakımları hakkında eğitilmelerini sağlamak

Detaylı

Bilinen, 5000 den fazla fonksiyonu var

Bilinen, 5000 den fazla fonksiyonu var Bilinen, 5000 den fazla fonksiyonu var KARACİĞER NEDEN ÖNEMLİ 1.Karaciğer olmadan insan yaşayamaz! 2.Vücudumuzun laboratuardır. 500 civarında görevi var! 3.Hasarlanmışsa kendini yenileyebilir! 4.Vücudun

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

GEBELİK VE LOHUSALIK

GEBELİK VE LOHUSALIK GEBELİK VE LOHUSALIK ANA SAĞLIĞI Sağlık hizmetleri açısından doğurganlık çağındaki (15-49 yaş arası) tüm kadınlara ana denir. 15-49 yaş doğurganlık çağındaki kadınlar nüfusumuzun % 27 sini oluşturmaktadır.

Detaylı

Reflü Hastaları Ne Yapmalı?

Reflü Hastaları Ne Yapmalı? On5yirmi5.com Reflü Hastaları Ne Yapmalı? Reflü hastalarının, yaşam kalitelerini yükseltmek ve daha az sorun yaşamaları için yapabilecekleri basit çözümler var. Yayın Tarihi : 11 Ekim 2011 Salı (oluşturma

Detaylı

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ

Detaylı

Basın bülteni sanofi-aventis

Basın bülteni sanofi-aventis Basın bülteni sanofi-aventis 7 Kasım 2007 ULUSLARARASI DİYABET TEDAVİ PRATİKLERİ KAYIT ÇALIŞMASI NIN (IDMPS) TÜRKİYE SONUÇLARI HEDEF TEDAVİ KALİTESİNİ ARTIRMAK ÇALIŞMANIN AMACI ve YÖNTEMİ Uluslararası

Detaylı

20 SORUDA TİROİD ve GUATR

20 SORUDA TİROİD ve GUATR 20 SORUDA TİROİD ve GUATR TİROİD NEDİR? Tiroid, normalde her sağlıklı insanda bulunması gereken hormon salgılayan bir bezdir. Tiroid, boğazımızda gırtlağın hemen önünde her iki şah damarımızın arasında

Detaylı

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır.

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır. HODGKIN LENFOMA HODGKIN LENFOMA NEDİR? Hodgkin lenfoma, lenf sisteminin kötü huylu bir hastalığıdır. Lenf sisteminde genç lenf hücreleri (Hodgkin ve Reed- Sternberg hücreleri) çoğalır ve vücuttaki lenf

Detaylı

HİPERTİROİDİZM. Seri No. 15a

HİPERTİROİDİZM. Seri No. 15a HİPERTİROİDİZM Seri No. 15a Hasta Rehberi Orta Kolaylıkta Okunabilir Rehber Hipertiroidizm - Seri No. 15a (Ağustos 2006 da güncellenmiştir) Bu broşür Reading Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Reading,

Detaylı

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Bölüm 9 Astım ve Gebelik Astım ve Gebelik Dr. Metin KEREN ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Erişkinlerde astım görülme

Detaylı

CERRAHİ. Beyin Cer., KBB Cer., Göz Hastalıkları Cer., Ortopedi, Plastik Cer., Çocuk Cer., Üroloji, Beyin Cer., Genel Cer., Kalp Damar Cer., Göğüs Cer.

CERRAHİ. Beyin Cer., KBB Cer., Göz Hastalıkları Cer., Ortopedi, Plastik Cer., Çocuk Cer., Üroloji, Beyin Cer., Genel Cer., Kalp Damar Cer., Göğüs Cer. CERRAHİ CERRAHİ İlaçla ya da başka tedavi yöntemleriyle iyileştirilemeyen hastalıkların, yaralanmaların, vücuttaki yapı bozukluklarının ameliyatla onarılmasına ya da hastalıklı organı kesip çıkararak iyileştirilmesine

Detaylı

Paratiroid lezyonlarında USG ve Sintigrafinin Karşılaştırılması

Paratiroid lezyonlarında USG ve Sintigrafinin Karşılaştırılması Paratiroid lezyonlarında USG ve Sintigrafinin Karşılaştırılması Op. Dr. Savaş Baba, Doç. Dr. Barış Saylam,Op. Dr. Hüseyin Çelik, Op. Dr. Özgür Akgül,Op. Dr. Sabri Özden, Ass. Dr. Deniz Tikici, Ass. Dr.

Detaylı

04.04.2016 Pazartesi İzmir Basın Gündem

04.04.2016 Pazartesi İzmir Basın Gündem 04.04.2016 Pazartesi İzmir Basın Gündem İkçü'de Hem Eğitim, Hem Sağlık! Sağlık Bakanlığı ile iş birliği yapan İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, oluşturduğu üç aile sağlığı merkezinde bir taraftan

Detaylı

ÇEVİRMEN İHTİYACI Çevirmen gerekli miydi? Evet Hayır Gerekli ise onam sırasında nitelikli bir çevirmen yanınızda var mıydı?

ÇEVİRMEN İHTİYACI Çevirmen gerekli miydi? Evet Hayır Gerekli ise onam sırasında nitelikli bir çevirmen yanınızda var mıydı? Sayfa Sayısı 1 / 5 HASTANIN ADI VE SOYADI: PROTOKOL NO: DOĞUM TARİHİ: YATIŞ TARİHİ: ÇEVİRMEN İHTİYACI Çevirmen gerekli miydi? Evet Hayır Gerekli ise onam sırasında nitelikli bir çevirmen yanınızda var

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI. Endokrin ve Metabolizma Hastalıkları Ders Kurulu

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI. Endokrin ve Metabolizma Hastalıkları Ders Kurulu KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III 2018-2019EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI Endokrin ve Metabolizma Hastalıkları Ders Kurulu DERS KURULU-III 03 ARALIK 2018-04 OCAK 2019 (5 HAFTA) DERSLER

Detaylı

TRAKEOSTOMİ REVİZYONU (CİLDE AĞIZLAŞTIRILAN SOLUK BORUSU GİRİŞİNİN GENİŞLETİLMESİ) AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

TRAKEOSTOMİ REVİZYONU (CİLDE AĞIZLAŞTIRILAN SOLUK BORUSU GİRİŞİNİN GENİŞLETİLMESİ) AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU TRAKEOSTOMİ REVİZYONU (CİLDE AĞIZLAŞTIRILAN SOLUK BORUSU GİRİŞİNİN GENİŞLETİLMESİ) AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi:

Detaylı

Hepatit B ile Yaşamak

Hepatit B ile Yaşamak Hepatit B ile Yaşamak NEDİR? Hepatit B, karaciğerin iltihaplanmasına sebep olan, kan yolu ve cinsel ilişkiyle bulaşan bir virüs hastalığıdır. Zaman içerisinde karaciğer hasarlarına ve karaciğer kanseri

Detaylı

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Beyin-Omurilik Arteriovenöz Malformasyonları ve Merkezi Sinir Sisteminin Diğer Damarsal Bozuklukları Hasta Bilgilendirme Formu 5 AVM ler Ne Tip Sağlık Sorunlarına

Detaylı

Kan Yağları ve Kalbimiz. Prof. Dr. İnan Soydan Doç. Dr. Latife Meral Kayıkçıoğlu

Kan Yağları ve Kalbimiz. Prof. Dr. İnan Soydan Doç. Dr. Latife Meral Kayıkçıoğlu Kan Yağları ve Kalbimiz Prof. Dr. İnan Soydan Doç. Dr. Latife Meral Kayıkçıoğlu Bornova - İZMİR /2011 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi Kan Yağları ve Kalbimiz Prof. Dr. İnan

Detaylı

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir.

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir. Kimler Böbrek Naklinden Yarar Sağlayabilir? Böbrek nakli kimlere yapılabilir? Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir. İlerlemiş böbrek yetmezliğinin en sık

Detaylı

ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI

ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI TİROİD NODÜLÜNDE AMELİYAT ENDİKASYONLARI Tüm tiroid nodülleri ameliyat endikasyonudur Nodülün hızlı büyümesi (6 ayda çapın > %20) İİAB gerektirmeksizin ameliyat

Detaylı

Periodontoloji nedir?

Periodontoloji nedir? Periodontoloji 1 2 Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği

Detaylı

DERS KURULU 5 TIP 322- SİNDİRİM SİSTEMİ VE ENDOKRİN ÇOCUK SAĞ VE HAS+ÇOCUK CER+İMMÜONOLOJİ

DERS KURULU 5 TIP 322- SİNDİRİM SİSTEMİ VE ENDOKRİN ÇOCUK SAĞ VE HAS+ÇOCUK CER+İMMÜONOLOJİ Başlama Tarihi: 14.3.16 Bitiş Tarihi: 22.4.16 Yeni Yüzyıl Üniversitesi TIP FAKÜLTESİ Prof. Dr. Demir Budak Dekan Eğitim Koordinatörü:Prof. Dr. Asiye Nurten 215 216 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 5 TIP

Detaylı

Prenatal Tanının Etik ve Hukuk Yönleri

Prenatal Tanının Etik ve Hukuk Yönleri Prenatal Tanının Etik ve Hukuk Yönleri Dr. İsmail Dölen Türkiye Maternal Fetal Tıp ve Perinataloji Derneği IX. Ulusal Kongresi 24-27 Eylül 2014, İstanbul Prenatal Test Çeşitli metotlarla embrio/fetusun

Detaylı

Ankilozan Spondilit BR.HLİ.065

Ankilozan Spondilit BR.HLİ.065 Gençlerde Bel Ağrısına Dikkat! Bel ağrısı tüm dünyada oldukça yaygın bir problem olup zaman içinde daha sık görülmektedir. Erişkin toplumun en az %10'unda çeşitli nedenlerle gelişen kronik bel ağrıları

Detaylı

YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI DAİRESİ YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI BAŞHEKİMİ KADROSU HİZMET ŞEMASI

YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI DAİRESİ YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI BAŞHEKİMİ KADROSU HİZMET ŞEMASI YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI BAŞHEKİMİ KADROSU Kadro Adı : Yataklı Tedavi Kurumları Başhekimi Maaş : Barem 18 B (1) Müdürün yönergeleri uyarınca Daire hizmetlerinin yürütülmesinde Müdüre yardımcı olmak; (2)

Detaylı

Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu

Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyb. Hemş. Dr. Selda ÇELİK İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim

Detaylı

DİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK

DİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK DİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği OP. DR. ÜNSAL ÖZKUVANCI Genel bilgiler Şeker hastalığı bir çok organı etkilediği gibi cinsel fonksiyonları da olumsuz

Detaylı

Prof.Dr.Babür Kaleli Pamukkale Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. 8.MFTP Kongresi 11-14 Ekim 2012 İstanbul

Prof.Dr.Babür Kaleli Pamukkale Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. 8.MFTP Kongresi 11-14 Ekim 2012 İstanbul Prof.Dr.Babür Kaleli Pamukkale Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. 8.MFTP Kongresi 11-14 Ekim 2012 İstanbul Tiroid Hastalıkları Gebelerin %2-3 ünde tiroid disfonksiyonu var Gebelik tiroid fonksiyonlarını

Detaylı

Doç. Dr. Orhan YILMAZ

Doç. Dr. Orhan YILMAZ Yazar Ad 145 Doç. Dr. Orhan YILMAZ İnsanda yaş ilerledikçe tüm organlarda görülebilen yaşlanma işitme organında da görülür ve bu arada işitme duyusu da gün geçtikçe zayıflar. Yaşlılığa bağlı olarak gelişen

Detaylı

Beyin Tümörü Sinir sisteminin (Beyin, omurilik ve sinirlerin) tümörleri, sinir dokusunda bulunan çeşitli hücrelerden kaynaklanabilir ya da vücudun başka bir yerindeki habis tümörün genellikle kan yolu

Detaylı

Herediter Meme Over Kanseri Sendromunda. Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı

Herediter Meme Over Kanseri Sendromunda. Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı Herediter Meme Over Kanseri Sendromunda Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı Herediter Meme Over Kanseri (HBOC) %5-10 arası kalıtsaldır Erken başlama

Detaylı

PIHTIÖNLER(KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI DABİGATRAN(PRADAXA)

PIHTIÖNLER(KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI DABİGATRAN(PRADAXA) DABİGATRAN (PRADAXA) NE İÇİN KULLANILIR? Dabigatran (PRADAXA) pıhtıönler ilaç grubundadır. Halk arasında kan sulandırıcı ilaç olarak bahsedilen ilaçlardan bir tanesidir. Kan damarları içerisinde pıhtı

Detaylı

1. Amaç: Bu talimat, UÜ-SK ya başvuran çocuk hastalara detaylı tıbbi değerlendirme yapılmasına yönelik bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır.

1. Amaç: Bu talimat, UÜ-SK ya başvuran çocuk hastalara detaylı tıbbi değerlendirme yapılmasına yönelik bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır. 1 / 5 1. Amaç: Bu talimat, UÜ-SK ya başvuran çocuk a detaylı tıbbi değerlendirme yapılmasına yönelik bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır. 2. Kapsam: Bu talimat çocuk ın değerlendirilmesine ilişkin faaliyetleri

Detaylı

Genellikle 50 yaş üstünde görülür ancak seyrekte olsa gençler de de görülme olasılığı vardır.

Genellikle 50 yaş üstünde görülür ancak seyrekte olsa gençler de de görülme olasılığı vardır. Erkek üreme sisteminin önemli bir üyesi olan prostatta görülen malign (kötü huylu)değişikliklerdir.erkeklerde en sık görülen kanser tiplerindendir. Amerika'da her 5 erkekten birinde görüldüğü tespit edilmiştir.yine

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. CASODEX film tablet 28 tablet içeren ambalajda sunulmaktadır.

KULLANMA TALİMATI. CASODEX film tablet 28 tablet içeren ambalajda sunulmaktadır. KULLANMA TALİMATI CASODEX 50 mg film tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde : 50 mg bikalutamid Yardımcı maddeler: Laktoz monohidrat, magnezyum stearat, polividon, sodyum nişasta glikolat, metil hidroksi

Detaylı

Bizi çekici kýlan, etrafýmýza karþý ilk imajýmýzý belirleyen, elbetteki saðlýklý bir gülümsemedir. Bu sebeple, doðal diþlerin kaybý, kiþinin kendisini toplumdan izole etmesi ya da toplum içinde tedirgin

Detaylı

GELECEĞĠN KAN BAĞIġÇILARININ KAZANIMI ĠÇĠN TEKNĠK DESTEK PROJESĠ

GELECEĞĠN KAN BAĞIġÇILARININ KAZANIMI ĠÇĠN TEKNĠK DESTEK PROJESĠ GELECEĞĠN KAN BAĞIġÇILARININ KAZANIMI ĠÇĠN TEKNĠK DESTEK PROJESĠ Kan Bağışı LİSELER İÇİN BİLGİLENDİRME SEMİNERİ Kahraman olmak için ne yapmak lazım? Sadece 15 dakikanızı ayırarak hiç tanımadığınız 3 insanın

Detaylı

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur. Dr.Armağan HAZAR ZATÜRRE (PNÖMONİ) Zatürre yada tıbbi tanımla pnömoni nedir? Halk arasında zatürre olarak bilinmekte olan hastalık akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül

Detaylı

Tiroid cerrahisi. ameliyat uygulaması riskler ameliyat sonrası tedavi. Yayımcı Forum Schilddrüse e.v.

Tiroid cerrahisi. ameliyat uygulaması riskler ameliyat sonrası tedavi. Yayımcı Forum Schilddrüse e.v. Tiroid cerrahisi Yayımcı Forum Schilddrüse e.v. Bilimsel danışma kurulu PD. Dr. med. J. Feldkamp (Vorsitzender), Internist, Bielefeld; Dr. med. M. Beyer, Internist, Nürnberg; Dr. rer. nat. Ch. Eckert-Lill,

Detaylı

TİROİDİTLERDE AYIRICI TANI. Doç.Dr.Esra Hatipoğlu Biruni Üniversite Hastanesi Endokrinoloji ve Diabet Bilim Dalı

TİROİDİTLERDE AYIRICI TANI. Doç.Dr.Esra Hatipoğlu Biruni Üniversite Hastanesi Endokrinoloji ve Diabet Bilim Dalı TİROİDİTLERDE AYIRICI TANI Doç.Dr.Esra Hatipoğlu Biruni Üniversite Hastanesi Endokrinoloji ve Diabet Bilim Dalı Tiroidit terimi tiroidde inflamasyon ile karakterize olan farklı hastalıkları kapsamaktadır

Detaylı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı Fiziksel Aktivite ve Sağlık Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı 1 Fiziksel İnaktivite Nedir? Haftanın en az 5 günü 30 dakika ve üzerinde orta şiddetli veya haftanın en az 3 günü 20 dakika

Detaylı

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten

Detaylı

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Dr. Ayşegül Örs Zümrütdal Başkent Üniversitesi-Nefroloji Bilim Dalı 20/05/2011-ANTALYA Böbrek kistleri Genetik ya da genetik olmayan nedenlere bağlı olarak, Değişik

Detaylı

0,02 0,0199 0,018 0,016 0,014 0,012 0,01 0,0078 0,008 0,006 0,004 0,002

0,02 0,0199 0,018 0,016 0,014 0,012 0,01 0,0078 0,008 0,006 0,004 0,002 0,02 0,018 0,0199 0,016 0,014 0,012 0,01 0,0078 0,008 0,006 0,004 0,002 0 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 7,00% 6,28% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,12% 2,00% 1,00% 0,00% 1993 1994 1995 1996

Detaylı