Wetenschappelijke verhandeling

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Wetenschappelijke verhandeling"

Transkript

1 UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT POLITIEKE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN ANALYSE VAN DE KOERDISCHE OPENING IN DE TURKSE MEDIA: HÜRRIYET EN ZAMAN Wetenschappelijke verhandeling aantal woorden: LIENE MASSCHELEIN MASTERPROEF MANAMA CONFLICT AND DEVELOPMENT PROMOTOR: (PROF.) DR. SAMI ZEMNI COMMISSARIS: (PROF.) DR. MARLIES CASIER COMMISSARIS: (PROF.) DR. BERT SUYKENS ACADEMIEJAAR

2

3 VOORWOORD Toen ik aan Turkstaligen vertelde waarover mijn masterproef zou gaan, kreeg ik al snel de vraag of ik niets beters had kunnen vinden. Ze moeten hun eigen problemen maar oplossen werd meermaals gezegd. Dit stimuleerde me echter nog meer om te werken rond de Koerden en hun kwestie. Ik besloot iets te doen rond beeldvorming over de Koerdische opening in de Turkse media, ook omdat dit heeft geleid tot bovenstaande ideeën die leven bij de Turken over de Koerden. Ik wil zeker niet veralgemenen door te beweren dat iedereen deze mening deelt. Dat bewijzen ook de positieve reacties die ik kreeg van onder andere een Koerdisch-Turkse vriendin. Bij het schrijven van deze masterproef werd ik bijgestaan door verschillende personen. Zo wil ik eerst en vooral Dr. Marlies Casier bedanken die me verschillende interessante werken heeft bezorgd en eveneens altijd klaar stond om mijn vragen te beantwoorden. Graag zou ik ook Prof. Dr. Sami Zemni bedanken voor het ter harte nemen van het promotorschap. Vervolgens wil ik graag mijn moeder, vader en broer bedanken die me doorheen deze masterproef enorm hebben gesteund. Ook leerrijke tips van Ahmet waren steeds een grote hulp voor mij. Daarnaast mag ik zeker niet diegenen vergeten die me geholpen hebben met het verzamelen van bronnenmateriaal. Hierbij denk ik eerst en vooraal aan Ozan, journalist bij de Turkse krant Sabah, die op typisch Turkse wijze, via allerlei tussenpersonen, heeft geprobeerd om via Hürriyet en Zaman informatie te verkrijgen. Ook mevrouw Tecimer, leerkracht Turks, heeft haar steentje bijgedragen aan deze masterproef dankzij haar literatuurtips en Turkse bibliotheek waarin ik naar genoegen gesnuisterd heb. Verder mag ik zeker niet vergeten dat mijn vorige opleiding als Master in de Meertalige Communicatie Frans-Turks heeft bijgedragen tot de keuze van mijn onderwerp en tot de mogelijkheid om Turkse artikels te analyseren. Zonder de brede waaier aan Turkse taalkundige vakken was een goed begrip van Turkse artikels immers nooit mogelijk geweest. Daarom wil ik dan ook graag mijn dank uitdrukken aan de docenten van het departement Vertaalkunde. Ten slotte mag mijn huidige opleiding, Master na Master Conflict and Development, niet ontbreken in mijn lijstje. Via deze opleiding heb ik de kans gekregen om mijn blik op de wereld enigszins te verruimen, wat zeker en vast bijdraagt tot een goede interpretatie van teksten en een kritische houding. Beide zijn cruciaal bij het vertalen. Zonder een ellenlange lijst te geven, richt ik dus via deze weg ook een dankwoord tot alle docenten van deze opleiding. Liene Masschelein, 1 maart 2011

4 ABSTRACT Onderzoek over berichtgeving blijft essentieel, aangezien de media gebeurtenissen vanuit een bepaalde invalshoek belicht en zo de perceptie van lezers vormgeeft. Deze studie kadert binnen empirisch onderzoek en analyseert hoe de Turkse media de Koerdische opening weergeeft via een kwantitatieve en klassieke inhoudsanalyse. Via deductief frameonderzoek gebaseerd op Semetko & Valkenburg (2000) en onderzoek naar de belichting van de opening worden 36 artikels geanalyseerd tussen 1 augustus en 31 september 2009 van Cengiz Çandar (Hürriyet) en Mümtaz er Türköne (Zaman). Een literatuurstudie over de Koerden en de Turkse media verduidelijkt de theoretische achtergrond van de problematiek. De eerste studie toont dat Hürriyet achtereenvolgens het human interest frame, verantwoordelijkheidsframe, conflictframe en moraliteitsframe gebruikt en Zaman het verantwoordelijkheidsframe, human interest frame, conflictframe en moraliteitsframe. Het economische frame is afwezig. Het cijfermateriaal van studie 2 toont dat de religieus geïnspireerde krant Zaman meer positief gecodeerde berichtgeving heeft dan de kemalistisch geïnspireerde Hürriyet en de opening of de drijfveer erachter (AKP) niet bekritiseert. Hürriyet staat terloops wel kritisch tegenover de drijfveer achter de opening en de inhoud ervan. Hoewel cijfermateriaal dus de ideologiedoorsijpeling bevestigt, dringen nuanceringen zich op die deze ontkrachten. Hürriyet bekritiseert immers eveneens nationalistische actoren, kemalistisch erfgoed en discours én becommentarieert terloops de AKP positief. Rekening houdend met o.a. deze bevindingen, is de afwezige kritiek op de inhoud en religieuze drijfveer van de opening in Zaman ook niet voldoende om de ideologiedoorsijpeling te onderbouwen. Bovenstaande resultaten drukken op het belang van verder kwalitatief onderzoek om het cijfermateriaal en de zwart-witresultaten bij te sturen.

5 INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 1 Relevantie... 1 Onderzoeksopzet... 2 Onderzoeksvraag en hypothesen... 2 Inhoud... 4 THEORETISCH KADER: DE KOERDEN EN DE TURKSE MEDIA... 5 Het Koerdische profiel... 5 De Koerden en hun kwestie : historisch overzicht van de strijd met de Turkse staat... 7 De wortels van het Koerdische nationalisme... 7 De revoltes onder Atatürk... 8 De stilte voor de storm... 9 De staatsgreep van 1980 en de guerrillabeweging De PKK in de jaren De Koerdische opening Algemene schets Het vredesplan van Öcalan Het vredesplan van de Turkse staat Het vredesplan van TESEV De opening: op de grens tussen succes en fiasco De Turkse media De Koerden in de Turkse media: knelpunten Persvrijheid Onpartijdigheid en objectiviteit Minderheden: de wij-zij dichotomie en het gebrek aan participatie Türkçülük, simplificaties en stigmatisering Het huidige Turkse medialandschap: Hürriyet en Zaman... 30

6 Hürriyet Zaman METHODE Inleiding Inhoudsanalyse Framing en frameanalyse Algemene procedure Materiaal Steekproef Opzet Proces Studie Studie RESULTATEN Studie Hürriyet: Cengiz Çandar Zaman: Mümtaz er Türköne Samenvatting van de resultaten in aantallen: Hürriyet en Zaman Weergave via staafdiagrammen Studie Hürriyet: Cengiz Çandar Zaman: Mümtaz er Türköne ANALYSE Studie Hürriyet: Cengiz Çandar Human interest frame Verantwoordelijkheidsframe... 53

7 Conflictframe Moraliteitsframe Economisch frame Zaman: Mümtaz er Türköne Verantwoordelijkheidsframe Human interest frame Conflictframe Moraliteitsframe Economisch frame Tussentijds besluit Studie Bespreking van de codering vanuit inhoudelijk perspectief: Hürriyet en Zaman Inhoudelijk positief Inhoudelijk negatief Bespreking van de codering vanuit actorperspectief: Hürriyet en Zaman Positief: positieve commentaar op de AKP en/of kritiek op andere actoren Negatief: positieve commentaar op andere actoren en/of kritiek op de AKP Bespreking van neutrale berichtgeving: Hürriyet en Zaman Tussentijds besluit CONCLUSIE BIBLIOGRAFIE BIJLAGEN... 84

8 FIGUREN Tabel 1: weergave van het aantal artikels Tabel 2: resultaten van het frameonderzoek van Hürriyet bij Çandar Tabel 3: resultaten van het frameonderzoek van Zaman bij Türköne Tabel 4: samenvatting van de vraagstelling in aantallen bij Hürriyet en Zaman Tabel 5: aantallen per frame per krant Tabel 6: gecodeerde berichtgeving in Hürriyet Tabel 7: supplementaire indeling van de gecodeerde berichtgeving in Hürriyet Tabel 8: gecodeerde berichtgeving in Zaman Tabel 9: supplementaire indeling van de gecodeerde berichtgeving in Zaman Staafdiagram 1: frames in Hürriyet Staafdiagram 2: frames in Zaman Staafdiagram 3: vergelijking tussen de frames van Hürriyet en Zaman in relatieve frequentie... 45

9 Aangehaalde Koerdische organisaties en partijen AFKORTINGEN PKK NLK DP HADEP HEP DEP DEHAP DTP KCK BDP Partiya Karkêren Kurdistan ( Kurdistan Workers Party ) Kürdistan Ulusal Kurtuluşçuları ( National Liberators of Kurdistan ) Demokratik Parti ( Democratic Party ) Halkın Demokrasi Partisi ( People s Democracy Party ) Halkın Ekmek Partisi ( People s Labor Party ) Demokrasi Partisi ( Democracy Party ) Demokratik Halk Partisi ( Democratic People s Party ) Demokratik Toplum Partisi ( Democratic Society Party ) Koma Civaken Kurdistan ( Union of Communitees in Kurdistan ) Barış ve Demokrasi Partisi ( Peace and Democracy Party ) Aangehaalde Turkse partijen AKP CHP MHP Adalet ve Kalkınma Partisi ( Justice and Development Party ) Cumhurriyet Halk Partisi ( Republican People s Party ) Milliyetçi Hareket Partisi ( Nationalist Movement Party ) Turkse instellingen YÖK RTÜK TESEV Projecten GAP Yükseköğretim Kurulu ( The Council of Higher Education ) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ( Radio and Television Supreme Council ) Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı ( Turkish Economic and Social Studies Foundation ) Güneydoğu Anadolu Projesi ( The Southeastern Anatolia Project ) Afkortingen van woordenboeken TDK Türk Dil Kurumu ( Turkish Language Association )

10 1. INLEIDING 1.1. Relevantie Verscheidene onderzoeken hebben aangetoond dat de media een duidelijke hand heeft in de positieve of negatieve perceptie van kijkers en lezers omtrent een bepaald onderwerp. De manier waarop iets of iemand wordt voorgesteld, bepaalt hoe de ontvanger bepaalde gebeurtenissen en personen interpreteert. Prof. Dr. W. Shadid, gespecialiseerd in interculturele communicatie, is met zijn onderzoek over de westerse media en de knelpunten ervan inzake verslaggeving over moslims en allochtonen één van de academici die de sterke invloed van media op beeldvorming probeert te bewijzen. Hij voelt de media aan de tand en besluit dat deze tekortschiet op verschillende vlakken. Zo heeft hij het over simplificaties en afstandelijke presentatie van de islam; problematisering en stigmatisering van specifieke groepen; indeling van de samenleving in in- en outgroepen, wij en zij en de verwaarlozing van bepaalde groepen in de media en/of het ontbreken van hun visie (Shadid 2005: 331). Ook Schneider (2004: ) verduidelijkt de impact van de media op beeldvorming en haalt hiervoor 4 redenen aan: onderrepresentatie, stereotype presentatie, selectieve presentatie, framing en priming. Hoewel beide onderzoekers vertrekken van berichtgeving in de westerse media, is het natuurlijk niet zo dat deze problemen enkel bij westerse media voorkomen. Zo wordt de Turkse media eveneens geteisterd door bijvoorbeeld een gebrek aan persvrijheid, stigmatisering van groepen en partijdigheid. Hieruit volgt dat de media een belangrijke invloed uitoefent op de maatschappij en de percepties die erbinnen leven. Zo haalt Shadid (1995) aan dat de wisselwerking tussen media en maatschappij meespeelt bij de etnische categorisering van volkeren. Kortom, hoewel journalisten objectiviteit prediken, mogen we niet vergeten dat ook hun pen schrijft vanuit een bepaalde maatschappijblik en zo informatie via frames overbrengt naar de lezer. Zo stelt Van Gorp (2006): De latente betekenisstructuur in een boodschap wordt niet vanuit de objectieve werkelijkheid opgelegd, maar is het resultaat van door de mediamakers gemaakte keuzes (Van Gorp 2006: 253). Met deze informatie in het achterhoofd, worden onmiddellijk de aanleiding en relevantie van dit onderzoek gegeven. Aangezien de media een duidelijke rol speelt in de beeldvorming over gebeurtenissen, vertrekken we van de idee dat ook de Turkse pers haar lezerspubliek een bepaald beeld voorhoudt. 1

11 1.2. Onderzoeksopzet Deze studie onderzoekt de Koerdische opening in de Turkse media, namelijk de Turkse kranten Hürriyet en Zaman. De studie kadert in empirisch onderzoek, aangevuld met een literatuurstudie om de theoretische achtergrond van de problematiek te schetsen. Het kader wordt opgebouwd rond de Koerden en de Turkse media. Eerst en vooral wordt een kwantitatieve inhoudsanalyse uitgevoerd aan de hand van een frameonderzoek gebaseerd op het werk van Semetko & Valkenburg (2000) Framing European Politics: A Content Analysis of Press and Television News. Dit wordt aangevuld met een interpretatieve analyse van de frames in een tweede fase. Een tweede studie toetst de houding tegenover de Koerdische opening binnen het artikel. Op die manier gaan we na of beide kranten tijdens de geselecteerde periode een doorsijpeling vertonen van hun ideologische achtergrond. Zo publiceert Hürriyet vanuit kemalistisch perspectief en is Zaman religieus geïnspireerd waardoor de krant dichter aanleunt bij de huidige AKP-regering. Het is de bedoeling om een duidelijker zicht te krijgen op de manier waarop de Koerdische opening in de geselecteerde periode door beide kranten wordt aangereikt aan de hand van een kwantitatieve inhoudsanalyse, gebaseerd op een frameonderzoek en een klassieke inhoudsanalyse opgebouwd rond de weergave van de Koerdische opening in beide kranten. Verdere uitgebreide uitleg over de methodologische aanpak en verantwoording over beide studies wordt gegeven in het derde hoofdstuk Methode Onderzoeksvraag en hypothesen Centraal staat dus volgende algemene onderzoeksvraag: Hoe wordt de Koerdische opening weergegeven in de Turkse media, specifiek in de Turkse kranten Hürriyet en Zaman? Concreet betekent dit dat we de artikels onderzoeken die verschijnen bij het ingeven van de zoekterm Kürt açılımı, wat letterlijk Koerdische opening betekent, in de Turkse kranten Hürriyet en Zaman in de periode tussen 1 augustus 2009 en 30 september We doen dit via een kwantitatieve inhoudsanalyse door frameonderzoek en een klassieke inhoudsanalyse. De periode werd geselecteerd op basis van de gebeurtenissen binnen het initiatief: in augustus kreeg de opening een positieve impuls, terwijl september zich kenmerkte door een negatief keerpunt. Door het enorme aantal zoekresultaten werden de artikels verder afgebakend via de auteurs met de meeste resultaten. Voor Hürriyet was dat Cengiz Çandar en voor Zaman Mümtaz er Türköne. De onderzoeksvraag resulteert in enkele mogelijke hypothesen. In het kader van de eerste studie die de frames binnen de artikels onderzoekt, veronderstellen we dat zowel bij Hürriyet als Zaman het human 2

12 interest frame sterk naar voor zal treden. Ondanks hun ideologisch verschillende achtergrond, zullen beide kranten wellicht hun lezers bespelen. Kranten kunnen lezers sturen door o.a. specifieke positionering tegenover gebeurtenissen of het emotioneel kleuren ervan. Deze commercialisering is noodzakelijk om een plek op de markt te vrijwaren. Om deze hypothese te onderbouwen, halen we Liaras & Somer (2010) en Finkel (2000) aan: Turkish newspapers [ ] do not hesitate to take proactive positions on political questions with a view to influencing public debate [ ] (Liaras & Somer 2010: ). There is also a larger issue pertaining not just to Turkey, but to the entire world concerning the reliance on the market as the ultimate regulatory authority and the increasing commercialization of the media (Finkel 2000: 148). Vervolgens zullen beide kranten wellicht de verantwoordelijkheid voor het negatieve keerpunt in de opening toeschrijven aan bepaalde actoren. Het verantwoordelijkheidsframe zal dus waarschijnlijk zowel bij Hürriyet als Zaman behoren tot de twee meest gebruikte frames gezien de invulling die Semetko & Valkenburg (2000) eraan geven: The responsibility presents an issue or problem in such a way as to attribute responsibility for its cause or solution to either the government or to an individual or group (Semetko & Valkenburg 2000: 96). Bovenstaande hypothese is gerelateerd aan de derde: vanuit de verschillende ideologische achtergrond van Hürriyet, respectievelijk kemalistisch, en Zaman, respectievelijk religieus, gaan we ervan uit dat Hürriyet eerder kritisch staat tegenover de Koerdische opening, terwijl Zaman eerder dit initiatief van de eveneens religieus geïnspireerde AKP ( Justice and Development Party ) steunt en/of promoot. Dit betekent meer positief gecodeerde berichtgeving in Zaman en meer negatief gecodeerde in Hürriyet over het algemeen (voor de invulling van deze coderingen zie 3.3). Concreet betekent dit dat Hürriyet méér zal ingaan op inhoudelijke lacunes van de opening en naast andere actoren óók de AKP als verantwoordelijke zal aanklagen voor het falen van de opening, terwijl Zaman minder inhoudelijke tekorten zal belichten en zich zal aansluiten bij de AKP door enkel en alleen andere actoren te beschuldigen van het mogelijk bijdragen tot het negatieve keerpunt binnen de opening. Dit laatste leidt tot een procentueel hoger aantal positieve coderingen vanuit actorperspectief in Zaman. Zaman zal dus de problematiek rond de opening buiten het initiatief en de drijfveer erachter, nl. de AKP, plaatsen. Om deze hypothese te stellen, baseren we ons op Liaras & Somer (2010) die het volgende aanhalen inzake de Koerdische zaak en de relatie tussen de Turkse politiek en pers aangehaald door Finkel (2000): If there is strong support for the idea of a Kurdish opening, then we can expect one or all of the following to be true: religious-conservative thinking about the Kurdish question may be consistently different from and more favorable to the opening than secular-elite thinking (Liaras & Somer 2010: 158). While no newspaper can afford to be totally discredited, some run unacceptable risks by bartering political support for financial advantage (Finkel 2000: ). 3

13 1.4. Inhoud Deze scriptie bestaat uit 6 grote delen. Het inleidend deel bevat relevantie en doel van het onderzoek en de onderzoeksvraag met bijhorende hypothesen. Het tweede deel is toegespitst op de Koerden en de Turkse media om het domein waarin het onderzoek zich situeert algemeen te schetsen. In dit deel wordt eerst en vooral dieper ingegaan op de Koerden als volk en wordt een korte geschiedenis van de Turkse Koerden en hun kwestie aangereikt. Daarna wordt de recentste ontwikkeling binnen het Koerdische debat, de Koerdische opening, onder de loep genomen. Ten derde behandelen we de Turkse media die binnen dit onderzoek figureert als achtergrond waarop het onderzoek geprojecteerd wordt. De Koerden worden binnen het Turkse mediaveld geplaatst en de geselecteerde kranten besproken. In het derde deel wordt de methodologie toegelicht. Eerst en vooral wordt ingegaan op het concept inhousanalyse als analysemiddel van beide studies. Daarna beperken we ons tot een korte algemene bespreking van framing, frameanalyse en later ook de frames van Semetko & Valkenburg (2000) aangezien de frameanalyse hier fungeert als onderzoeksmiddel en niet het onderzoeksonderwerp van deze scriptie vormt. Vervolgens bespreken we de algemene procedure van beide studies om daarna de specifieke methodes per studie toe te lichten. Het is de bedoeling om de gekozen methodologie te verantwoorden en een duidelijker overzicht te geven van het hoe en het waarom van de selectieprocedure. Deel vier bestaat uit een presentatie van de resultaten aan de hand van tabellen en staafdiagrammen. Er wordt opnieuw een indeling gemaakt in studie 1 en studie 2 voor de duidelijkheid. Het voorlaatste hoofdstuk analyseert de resultaten. De frames worden gerangschikt en besproken aan de hand van voorbeelden. De tweede studie bespreekt de resultaten via een indeling in positief/negatief vanuit inhoudelijke invalshoek of actorperspectief. Beide studies sluiten af met een tussentijds besluit. Ten slotte wordt in de conclusie teruggekoppeld naar de onderzoeksvraag en hypothesen. De geanalyseerde artikels werden als bijlage toegevoegd. 4

14 2. THEORETISCH KADER: DE KOERDEN EN DE TURKSE MEDIA We beginnen met een kort historisch overzicht van de Koerden in het algemeen. Eerst en vooral ontmoeten we de Koerden als een volk met een bepaalde taal, religie enz. Cijfermateriaal verduidelijkt hun omvang binnen Turkije en Turks Koerdistan wordt gesitueerd. We spitsen ons vanaf dan verder toe op de Koerden binnen Turkije. Vervolgens wordt de strijd tussen de Koerden en de Turkse staat onder de loep genomen. We springen van het ontstaan van het Koerdische nationalisme naar een radicalisering van de beweging om te eindigen met een stilte en heropleving van het Koerdische nationalisme na de staatsgreep van Dan volgt een overzicht van de jaren na de staatsgreep van Bij wijze van eindmarkering worden de strijd van de PKK in de jaren 2000 en de bijhorende transformaties van de organisatie aangehaald. Vanuit deze oude en recentere ontwikkelingen wordt overgestapt naar de Koerdische opening van Na een algemene schets worden enkele voorgelegde plannen behandeld die de belangrijkste inhoud van de opening weergeven. Hierbij halen we het vredesplan aan van Öcalan, de regering en het rapport van de denktank TESEV. We eindigen met een korte kritische noot over het al dan niet nieuwe karakter van deze opening. Ten slotte bespreken we de belangrijkste knelpunten van de Turkse media om de Koerden binnen het mediaveld te situeren. Zo krijgen we een beter inzicht in de weergave van deze groep en de daaraan gekoppelde beeldvorming bij lezers. Als laatste wordt algemene informatie gegeven over Hürriyet en Zaman met de bedoeling zo hun positie binnen het Turkse medialandschap beter te begrijpen Het Koerdische profiel De Koerden bekleden een brede bevolkingsgroep waardoor ze moeilijk als één etnisch coherent geheel bestempeld kunnen worden. De Koerden zouden geen gemeenschappelijke Koerdische voorouders hebben, maar stammen uit een smeltkroes van volkeren. Hoogstwaarschijnlijk zijn ze afkomstig van Indo-Europese stammen die westwaarts naar Iran trokken. Informatie hierover is schaars (Mcdowall 2005: 3-17). Amain en Kielstra (1992) spreken over een gemeenschappelijke afstamming van Koerden, Armeniërs en Georgiërs. Nochtans is de huidige Koerdische taal eerder verwant aan de Iranese, wat een nieuwe theorie introduceerde waarbij de Koerden afstammelingen van de Meden zouden zijn, het broedervolk van de oude Perzen. Deze theorie baseert zich op de ligging van de woonplaats van de Meden in het noordwesten van het huidige Iran. De taal die daar werd gesproken, zou verwant zijn aan de huidige Koerdische taal. Onderzoek wees echter uit dat dit enkel voor een handvol woorden klopt. De meest aannemelijke theorie stelt dat de Koerden wellicht 2500 jaar geleden zijn ontstaan uit een samensmelting van verschillende volkeren waarbinnen de Iranese groep 5

15 cultureel het meest dominant was en waarschijnlijk zo na verloop van tijd haar taal oplegde (Amain & Kielstra 1992: 3-4). Niet alleen deze onduidelijke oorsprong, maar ook gemengde huwelijken, assimilaties, verdeling over verschillende staten enz. bemoeilijken de afbakening van de Koerdische identiteit. Ook de invulling van de term Koerd heeft heel wat transformaties gekend. Aanvankelijk betekende Koerd nomade. In de 11 e eeuw bestempelden reizigers en historici roverij als Koerd. In het midden van de 19 e eeuw betekende Koerd spreker van de Koerdische taal (McDowall 2005: 13). Wat hun taal en religie betreft, kunnen we echter wel op enkele algemeen geldende gemeenschappelijke elementen wijzen. In Turkije zijn de meeste Koerden soennitische moslims, een kleine minderheid is alevitisch (Bozarslan 2008: 334). McDowall (2005: 10) schat de soennitische Koerden op 75 procent en stelt dat de alevitische Koerden zich vooral in Centraal-Anatolië bevinden, de regio rond Dersim (het huidige Tunceli). Hoewel er een linguïstische variëteit bestaat onder de Koerdische volkeren kunnen er toch 2 grote talen of dialecten onderscheiden worden: het Kurmanji en het Surani. Ondanks hun grammaticale verschillendheid, zijn ze toch verwant op het vlak van vocabularium. Ze vormen een soort lokaal dialect dat fungeert als een gestandaardiseerde versie van de verschillende dialecten (McDowall 2005: 9-10; Bozarslan 2008: 334). Momenteel wordt het aantal Koerden in het Midden-Oosten geschat op ongeveer 30 miljoen in totaal door Bozarslan (2008: 334) en 24 à 27 miljoen door McDowall (2005: 3) waarvan er volgens McDowall 13 miljoen en volgens Bozarslan (2008: 334) tussen de 12 en 15 miljoen in Turkije leven. Amain & Kielstra (1992: 71) houden het bij 12 miljoen. In 1975 vormden de Koerden ongeveer 19 procent van de Turkse populatie, maar door hun snelle aangroei zou dit op vandaag 20 à 23 procent kunnen zijn (McDowall 2005: 3, Zürcher 2006: 399). De meeste Koerden leven in de bergen waar Turkije, Irak en Iran samenkomen. Het historische Koerdistan omvat km² en strekt zich uit over het grensgebied tussen Syrië, Irak, Turkije en Iran (Heirman 1991: 3). De houding van Turkije tegenover Koerdistan is emotioneel geladen: de grenzen kunnen niet gewijzigd worden zonder de Turkse identiteit en geografie te bedreigen, bepaald door de stichter van de republiek, Atatürk. Andere redenen zoals de aanwezigheid van olie spelen natuurlijk ook mee (McDowall 2005: 5-7). Het gebied van de Turkse Koerden wordt het Koerdistan van Turkije of Turks Koerdistan genoemd met als belangrijkste steden Erzurum, Diyarbakır, Ourfa en Van (Heirman 1991: 3). Hoewel er over Turks Koerdistan gesproken wordt, is gebieden bewoond door Koerden toch een correctere benaming aangezien provincies zoals Elazığ, Erzurum en Malatya zowel etnisch als religieus een mengelmoes zijn van Turken, Koerden, soennieten en alevieten. De Koerden bevolken de economisch minst ontwikkelde zones van Turkije. Tot het einde van de jaren 1970 deden deze regio s grotendeels aan zelfvoorzienende landbouw, weinig geïntegreerd in de Turkse economie. 6

16 Economische crises en conflictsituaties tijdens de jaren 70 en 80 ontketenden gewilde, maar ook gedwongen migratie. Vaak diende de illegale of legale informele economie, zoals handel over de grenzen, als bron van inkomsten. Deze afsluiting van de rest van Turkije resulteerde in een Koerdische regio die doorheen de tijd een eigen interne dynamiek en ideologie ontwikkelde (Bozarslan 2008: ) De Koerden en hun kwestie : historisch overzicht van de strijd met de Turkse staat De Koerdische kwestie zoals die op vandaag heet, is niet nieuw. Het is een oude indirecte en directe strijd tussen Turkse Koerden en de staat. Het eerste Koerdische nationalisme ontstond al in de periode vóór de republiek, maar historisch gezien dateert de Koerdische kwestie pas van na de splitsing van het Ottomaanse rijk. De strijd tijdens het laat Ottomaanse rijk vormde een voedingsbodem voor heel wat revoltes tijdens de republiek van Mustafa Kemal Atatürk. De periode daarna werd gekenmerkt door een stilte voor de storm: de problematische vernieuwing tussen 1961 en 1980 ontketende een echte guerrilla na de staatsgreep van 1980 die aanhield tot in 1999 met de arrestatie van Öcalan. De arrestatie van de PKK-leider betekende echter niet het einde van de Koerdische strijd. De beweging onderging verschillende transformaties in de jaren 2000 en stelde zo ook haar plaats veilig binnen het Turkse politieke toneel De wortels van het Koerdische nationalisme Hoewel tijdens het Ottomaanse rijk nog niet echt sprake was van een Koerdische kwestie, was er de laatste jaren toch al een geleidelijk proces van Koerdische bewustwording. Tot aan het midden van de 19 e eeuw hadden de Koerden een zekere autonomie binnen het Ottomaanse rijk: de 16 Koerdische emiraten hadden een pact gesloten met het Ottomaanse regime om hun autonomie te verzekeren. De sultan had hier zelf ook baat bij: de stabiliteit van de grenzen werd gegarandeerd en taksen werden betaald (Barkey & Fuller 1998: 6-7). Belangrijke figuren zoals Şeref Khan, de dichter Ehmed-e Khanı en de vorming van de provincie Koerdistan in 1846 zouden o.a. bijgedragen hebben tot een gevoel van Koerdische eenheid (Bozarslan 2008: ). Op het einde van de 19 e eeuw werd dit nog versterkt door de oprichting van de krant Kurdistan in 1898 buiten het Ottomaanse rijk en de vorming van Hamidiye-regimenten in 1892 die vooral bestonden uit Koerdische stammen. De sultan creëerde zo een zekere band en afhankelijkheid tussen zichzelf en de Koerdische tribale elite. De Hamidiye-regimenten konden plunderen en moorden zonder daarvoor gestraft te worden. Sultan Abdülhamid II wilde op die manier tribale onrust vermijden die de afschaffing van de Koerdische emiraten had veroorzaakt (Bruinessen 1997a: 3, Bozarslan 2008: , Barkey & Fuller 1998: 7-8). De Koerdische stammen van de Hamidiye-regimenten werden later de actoren in de strijd tegen de staat en vochten voor Koerdische onafhankelijkheid. 7

17 Tijdens de jaren 1913 en 1914 wierpen zich verschillende revoltes op tegen het centrale bestuur. De Koerden eisten regionale autonomie en onderwijs in hun eigen taal. De gemoederen bedaarden even toen Mustafa Kemal aan de macht kwam en aan de Koerden beloften deed. Hij drukte op het belang van broederlijkheid tussen Turken en Koerden om de staat opnieuw op te bouwen na de oorlog. Toch verscheen wederom een onafhankelijkheidsbeweging in Istanbul, de Kürd Teali Cemiyeti, die streed voor de rechten van de Koerden (Bozarslan 2008: ). In 1920 plaveide het Verdrag van Sèvres, het vredesverdrag tussen de geallieerden en het voormalige Ottomaanse rijk, eveneens de weg naar een Koerdische staat ondanks vele tegenkanting. Het verdrag erkende voor het eerst op internationaal vlak het bestaan van een Koerdische staat, maar draaide uit op niets. Het was de bedoeling het Ottomaanse rijk te ontmantelen volgens etnische en culturele grenzen. Vooral artikel 62 en 64 van het verdrag voorzagen in de vorming van een Koerdische staat, aanvankelijk binnen de Turkse grenzen volgens artikel 62. Artikel 64 voegde daaraan toe dat het Koerdische volk zich kon richten tot de League of Nations wanneer een meerderheid de onafhankelijkheid tegenover Turkije wilde (Imset: ). In het Verdrag van Lausanne (1923) werden de grenzen van Turkije bepaald en de rechten van christelijke minderheden verzekerd, maar de Koerden werden vergeten. Het rijk erkende de minderheidsgroepen niet op basis van hun etniciteit, maar wel volgens hun religie (Barkey & Fuller 1998: 6). De islamitische Koerden werden dus niet meer gezien als een aparte minderheidsgroep, maar geïntegreerd onder de grote Turkse noemer (Amain & Kielstra 1992: 19-22). De Koerdische hoop werd in de grond geboord en de Turken kregen alle macht over Anatolië. Hoewel Koerden en Turken samen gestreden hadden voor onafhankelijkheid, werden de Koerden niet beloond (O Neil 2007: 75) De revoltes onder Atatürk Het ontstaan van de Turkse republiek in 1923 ging gepaard met het ontstaan van de Koerdische kwestie. Doorheen de jaren werd deze kwestie gekarakteriseerd en versterkt door twee elementen: enerzijds ontkende de staat het bestaan van een Koerdische zaak, anderzijds schilderde de staat de Koerden af als een bedreiging voor de nationale eenheid vanuit de vrees voor Koerdisch separatisme (Bozarslan 2008: 333). Tijdens de regeerperiode van Atatürk ( ) vonden verschillende revoltes plaats. Er zijn meerdere redenen voor de breuk tussen Koerden en Turken, maar Bozarslan (2008: ) houdt het bij drie doorslaggevende: de bloei van het Turkse nationalisme na het ontstaan van de republiek in 1923 en het idee dat de Turken de andere volkeren van het Ottomaanse rijk overwonnen hadden; de afschaffing van het kalifaat dat door de Koerden werd beschouwd als een van de enige gemeenschappelijke elementen met de Turken; de ontevredenheid van de Koerdische leiders over het stopzetten van de onafhankelijkheidsoorlog zonder Zuid-Koerdistan te bevrijden. De alliantiebreuk 8

18 tussen de Koerden en Turken ontketende een radicalisering van het Koerdische eenheidsgevoel. Daarnaast stegen sinds 1922 de spanningen inzake taal. Vanaf 1924 begon de Turkse regering Koerdische namen te vervangen door Turkse en werd het Turks erkend als de enige onderwijs- en landstaal (O Neil 2007: 74-79). De zware repressie van de opstanden vergrootte de kloof en resulteerde in nog meer revoltes, waarvan de belangrijkste in 1925, 1930 en plaatsvonden. De Koerdische en Turkse elite schilderden elkaar af als barbaren en zichzelf als geciviliseerd. Zo was de Koerdische strijd gerechtvaardigd en daarmee ook het recht op een onafhankelijke staat. De Turken daarentegen hechtten steeds meer belang aan de Turkse identiteit als éénmakende factor en droegen zo op hun beurt ook bij aan het conflict (Bozarslan 2008: ). De revolutie van Şeyh Said in 1925 werd geleid door Koerdische religieuze hoogwaardigheidsbekleders. Het was de eerste keer dat het Koerdische nationalisme verder reikte dan de intellectuelen. De elite en intellectuelen verwierpen de staat omdat ze Turks en niet Koerdisch was en zich niet aan haar beloftes hield. De rurale bevolking daarentegen kantte zich tegen de staat omdat die het kalifaat had afgeschaft en daarmee religieuze leiders van hun politieke en maatschappelijke invloed had beroofd. De Ararat-revolutie startte in 1927 onder de leiding van het comité Khoybun en escaleerde in 1930 toen dorpen werden vernietigd. Deze revolutie bouwde verder op de ideeën van de eerste en had eveneens een sterke rurale basis. De revolutie in de regio van Dersim brak uit met de Dersim-wet van 1935 die de daar gevestigde bevolking wilde vervangen door Turkse inwoners waardoor een deel van de bevolking gedwongen werd herhuisvest in andere delen van Turkije. Ook hier werd de opstand geleid door intellectuelen en religieuze hoogwaardigheidsbekleders, gesteund door de rurale bevolking (Bozarslan 2008: ). Het verzet in Dersim faalde vooral door economische uitputting en wapentekort (Amain & Kielstra: 1992: 73). Hoewel de Koerden voor het eerst gebruik maakten van de regelgeving omtrent mensenrechten in hun strijd met de Turkse staat, liet de League of Nations hen aan hun lot over (O Neil 2007: 77). Kortom, de jonge republiek werd meteen geteisterd door heel wat opstanden die diepe wonden hadden geslagen die de relatie tussen Koerden en Turken zouden blijven hypothekeren De stilte voor de storm Tussen 1938 en 1961 waren er bijna geen confrontaties. Tijdens de jaren 40 was het verzet zo goed als nihil. Bronnen waren uitgeput en de regering had andere prioriteiten. Er werd niet geïnvesteerd in 9

19 Turks Koerdistan, toen bezet door het Turkse leger (Amain & Kielstra 1992: 73-77). Er zijn 2 mogelijke oorzaken voor deze bijna 2 decennia durende stilte. Enerzijds schakelde de staatsrepressie de gewapende groepen uit en vermoordde hun leiders. Anderzijds werd het politiek pluralisme aanvaard in Turkije, wat een deur opende voor de Koerdische rurale elite. De DP ( Democratic Party ) werd opgericht in 1945 en veroverde enkele zetels in het Turkse parlement. Ten slotte werden vanaf de jaren 50 inspanningen ondernomen om de Koerdische regio s te integreren in de economie van de rest van Turkije en gingen Koerdische studenten naar grote steden zoals Istanbul en Ankara om te studeren (Bozarslan 2008: , Bruinessen 2005: 5). Gedurende deze periode was er dus geen sprake van uitgesproken Koerdisch verzet. Tegen het einde van de jaren 50 herleefde het Koerdische nationalisme onder leiding van de Koerdische intellectuelen. Geheime organisaties, zoals de Kürtleri Kurtarma Cemiyeti, evenementen om de Koerdische cultuur op te waarderen en kranten zoals Şarkın Sesi werden geboren. De echte heropleving duurde echter tot na de staatsgreep van 1960, mee door de wet van 1961 die de civiele vrijheden uitbreidde. Ook de berichtgeving over de militaire coup in 1958 in Irak en de daaropvolgende revoltes zoals de guerrillastrijd van Barzani tegen de centrale regering beïnvloedden de Koerdische jongeren (Bozarslan 2008: 345, Bruinessen 1997b: 2). Bovendien heeft de evolutie in de Turkse linkse bewegingen een aantrekking uitgeoefend op Koerden. De aanpak van deze bewegingen die streden voor sociale gelijkheid en rechtvaardigheid en zo de staat probeerden uit te dagen, boden nieuwe perspectieven en een uitweg voor Koerdische jongeren. Nochtans was er in deze periode geen sprake van echte radicalisering; de belangrijkste eisen beperkten zich tot economische ontwikkeling, Koerdische rechten enz. (Bozarslan 2008: ). De echte radicalisering begon pas na 1968 en was voornamelijk te wijten aan de onderdrukkingspolitiek van de staat. Na de coup van 1971 werd de strijd opnieuw gewelddadig. Militanten werden gearresteerd en gemarteld. Tijdens hun gevangenschap groeiden radicale ideeën waardoor ze zich bij hun vrijlating op de frontlijnen van de strijd plaatsten. Fragmentatie en polarisatie van de Turkse maatschappij was niet langer te vermijden en werkte het conflict verder in de hand. In 1978 richtte de Koerdische leider Öcalan twee nieuwe organisaties op: het NLK ( National Liberators of Kurdistan ) en de PKK ( Kurdistan Workers s Party ). Geweld werd de enige oplossing om het Turkse kolonialisme te stoppen (Bozarslan 2008: ). De PKK kon o.a. opereren in Turkije omdat de staat verzwakt was en het land gefragmenteerd sinds de coup van Nochtans was de PKK aanvankelijk niet zo succesvol. Hoewel de organisatie het pad naar de Koerdische bevrijding wilde effenen, werd de organisatie door haar gewelddadige aanpak vanuit allerlei hoeken geblokkeerd (Marcus 2007: 33-51). 10

20 De staatsgreep van 1980 en de guerrillabeweging In de jaren 80 werden de Koerdische politici ingedeeld in verschillende kampen met verschillende strategieën. Zo profileerden oudere politici zich openlijk als Koerden en als aanhangers van de Koerdische zaak. Nieuwkomers hadden het moeilijker om succesvol te zijn binnen de Koerdische regio s. De jongste generatie opereerde vooral op straat en had de nauwste banden met de PKK. Deze jonge militanten waren vaak laaggeschoold en opteerden voor een gewapende revolutionaire strijd. De coup van 1980 ging gepaard met repressie van het geweld in Koerdische regio s. Koerden werden gearresteerd en gemarteld. De PKK maakte gebruik van de onstabiliteit van het land om haar positie te versterken. Öcalan lanceerde in 1984 de guerrilla die na de vele arrestaties met open armen ontvangen werd door de Koerdische achterban. De Koerden waren het beu om te leven onder het juk van het Turkse militaire regime en de PKK bood een uitweg om het prestige van de Koerden terug te winnen. Een deel van de PKK-militanten vluchtte samen met Öcalan naar Syrië vóór de coup en volgde de gebeurtenissen vanop afstand. De guerrilla van 1984 continueerde tot 1999 met de arrestatie van Öcalan in Kenia. Daarna werd hij in Turkije op Imralı afgezonderd (Bozarslan 2008: ). Het conflict ging gepaard met heel wat wreedheden. Veel burgers stierven bij aanvallen op dorpen en steden. Bruinessen (1999: 4) heeft het over 4000 geëvacueerde dorpen tussen 1970 en Belangrijke politieke figuren, zoals Leyla Zana werden opgesloten in Turkse gevangenissen of vermoord door onbekenden (Bozarslan 2008: 353). De Koerdische taal bleef een twistpunt en de regering gebruikte die als wapen om de Koerden te onderwerpen. In 1983 bepaalde wet nr het verbod op vrije meningsuiting of publicatie in een andere taal dan het Turks. President Turgut Özal probeerde dit te wijzigen in 1991, maar werd tegengewerkt door het leger (O Neil 2007: 77). Ook de Koerdische identiteit werd na de coup van 1980 steeds heviger onderdrukt. Artikel 66 van de wet van 1982 bepaalt dat every person bound to the Turkish state through the bond of citizenschip is a Turk (Bruinessen 1997c: 3). Mensen werden gearresteerd omdat ze de nationale eenheid bedreigden. Zo verschenen de Koerdischgezinde Turkse schrijver Ismail Beşikçi en de Koerdische zanger Ibrahim Tatlıses voor de rechter. Meestal betrof het banale voorvallen, zoals Tatlıses die op een concert treurde omdat hij geen liedje in zijn moedertaal kon zingen (Zürcher 2006: ) De PKK in de jaren 2000 In 1999 werd Öcalan gearresteerd in Kenia en op 16 februari werd hij ter dood veroordeeld in Turkije. Korte tijd daarna werd de doodstraf echter opgeheven en omgezet in levenslange opsluiting. Öcalan excuseerde zich tegenover het Turkse volk en kondigde het einde van de gewapende strijd aan. Vanaf het moment van zijn gevangenisschap begon hij politieke programma s voor te leggen om het conflict te beëindigen. Hij onderstreepte daarbij het belang van een democratische republiek met respect voor 11

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 3 juni 9.00 11.30 uur

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 3 juni 9.00 11.30 uur Turks 1,2 Examen HVO Hoger lgemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 3 juni 9.00 11.30 uur 20 05 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 51 punten te behalen; het examen bestaat uit 45 vragen.

Detaylı

Examen VWO. Turks. Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 3 juni 9.00 11.30 uur. Vragenboekje

Examen VWO. Turks. Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 3 juni 9.00 11.30 uur. Vragenboekje Turks Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 3 juni 9.00 11.30 uur 20 05 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 50 punten te behalen; het examen bestaat uit 44 vragen.

Detaylı

Eindexamen Turks havo 2005-I

Eindexamen Turks havo 2005-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Öz Kayseri pastırması ile nin gıda Oscarını

Detaylı

Başvuru Referans Mektubu

Başvuru Referans Mektubu - Giriş Sayın Yetkili, Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim Sayın Yetkili, Resmi, bayan alıcı, bilinmeyen isim Sayın Yetkili, Resmi, bilinmeyen alıcı ismi ve cinsiyeti Geachte heer Geachte mevrouw Geachte

Detaylı

Eindexamen Turks vwo 2005-I

Eindexamen Turks vwo 2005-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 ir Gençlik Projesi 1 Türkiye ra tırmalar

Detaylı

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 18 mei 9.00 11.30 uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 18 mei 9.00 11.30 uur Turks Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 onderdag 18 mei 9.00 11.30 uur 20 06 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 49 punten te behalen; het examen bestaat uit 44 vragen.

Detaylı

Examen HAVO. Turks 1,2. tijdvak 1 donderdag 24 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks 1,2. tijdvak 1 donderdag 24 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2007 tijdvak 1 donderdag 24 mei 13.30-16.00 uur Turks 1,2 ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 43 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 49 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Eindexamen Turks vwo 2006-I

Eindexamen Turks vwo 2006-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 21. Yüzyılın lacı ep oktoru 1 a ıdakilerden

Detaylı

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 donderdag 28 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 donderdag 28 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2015 tijdvak 1 donderdag 28 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 54 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 56 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 16 mei 9.00 11.30 uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 16 mei 9.00 11.30 uur Turks (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 16 mei 9.00 11.30 uur 20 03 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 47 punten te behalen; het examen bestaat

Detaylı

Eindexamen Turks vwo 2003-I

Eindexamen Turks vwo 2003-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Vitrindekiler Tekst 1 bestaat uit drie boekrecensies.

Detaylı

Eindexamen Turks havo 2007-I

Eindexamen Turks havo 2007-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Çalışan annelerin çocuklarını bekleyen büyük...

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 1 juni 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 1 juni 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2012 tijdvak 1 vrijdag 1 juni 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 45 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 52 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 donderdag 28 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 donderdag 28 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2015 tijdvak 1 donderdag 28 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 52 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 55 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Examen HAVO. Turks 1,2. tijdvak 1 vrijdag 30 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks 1,2. tijdvak 1 vrijdag 30 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2008 tijdvak 1 vrijdag 30 mei 13.30-16.00 uur Turks 1,2 ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 41 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 47 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 31 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 31 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2011 tijdvak 1 dinsdag 31 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 53 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 55 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Eindexamen Turks havo 2002-II

Eindexamen Turks havo 2002-II Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Tarım, Türkiye yi kurtarır 1 Yazar bir batılı

Detaylı

Examen VWO. Turks (nieuwe stijl)

Examen VWO. Turks (nieuwe stijl) Turks (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 21 juni 10.00 12.30 uur 20 02 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 48 punten te behalen; het examen bestaat

Detaylı

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2009 tijdvak 1 vrijdag 29 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 43 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 54 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Eindexamen Turks vwo 2011 - I

Eindexamen Turks vwo 2011 - I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 ünya yetmez dedi, uzay için özel 1p 1 Karou

Detaylı

Anlamak ve anlasılmak Hollandaca dilini bilmekle baslar

Anlamak ve anlasılmak Hollandaca dilini bilmekle baslar Anlamak ve anlasılmak Hollandaca dilini bilmekle baslar Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal Hollandaca hepimizi birbirimize baglar Wat leest u in deze folder? 1.

Detaylı

Eindexamen Turks vwo 2007-I

Eindexamen Turks vwo 2007-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 nadolu teşi dünya sahnelerinde 2p 1 Welke

Detaylı

Examen HAVO 2013. Turks. tijdvak 1 donderdag 16 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO 2013. Turks. tijdvak 1 donderdag 16 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2013 tijdvak 1 donderdag 16 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 46 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 54 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Examen VWO. Turks (nieuwe stijl)

Examen VWO. Turks (nieuwe stijl) Turks (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 17 mei 9.00 11.30 uur 20 02 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 55 punten te behalen; het examen bestaat

Detaylı

Eindexamen havo Turks 2012 - I

Eindexamen havo Turks 2012 - I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 ltınımız yer altında mı kalsın? 1p 1 rtvin

Detaylı

Eindexamen vwo Turks 2013-I

Eindexamen vwo Turks 2013-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 İstanbullu İzmirliler 1p 1 1. ve 2. paragrafta

Detaylı

k ga naar school Okula gidiyorum

k ga naar school Okula gidiyorum Nederlandstalig onderwijs k ga naar school Okula gidiyorum Nederlands Türkçe k ga naar school Okula gidiyorum Wat heb ik goed geslapen. Mama helpt me bij het wassen en aankleden. Ze vertelt me dat ik mijn

Detaylı

İş E-Posta. E-Posta - Giriş. Son derece resmi, alıcının ismi yerine kullanılabilecek bir ünvanı var ise. Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim

İş E-Posta. E-Posta - Giriş. Son derece resmi, alıcının ismi yerine kullanılabilecek bir ünvanı var ise. Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim - Giriş Türkçe Hollandaca Sayın Başkan, Geachte heer President Son derece resmi, alıcının ismi yerine kullanılabilecek bir ünvanı var ise Sayın yetkili, Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim Sayın yetkili,

Detaylı

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 1 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 1 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2012 tijdvak 1 vrijdag 1 juni 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 47 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Eindexamen vwo Turks I

Eindexamen vwo Turks I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Takvim-i Vekayi 3p 1 Welke van onderstaande

Detaylı

Eindexamen Turks vwo I

Eindexamen Turks vwo I Tekst 2 nne-babası gibi polis olacaktı Kies bij iedere open plek in de tekst het juiste antwoord uit de gegeven mogelijkheden. 1p 7 halkın medyanın moda dünyasının müzik dünyasının 1p 8 empati hayal planlar

Detaylı

Eindexamen Turks havo 2002-I

Eindexamen Turks havo 2002-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Sol elin u ursuzlu u! 1 a ıdaki seçeneklerden

Detaylı

Gıda emniyeti konusunda tavsiyeler

Gıda emniyeti konusunda tavsiyeler Gıda emniyeti konusunda tavsiyeler Turkse versie Adviezen over voedselveiligheid Hastalar ve ziyaretçiler için bilgiler Gıdaların bozulmasını önlemek için hastahanemizde gıdaların hazırlanmasında uyulması

Detaylı

Turks vwo 2017-I. Tekst 1 Erguvan Mevsimi. Tekst 2 Kahvenin Öyküsü

Turks vwo 2017-I. Tekst 1 Erguvan Mevsimi. Tekst 2 Kahvenin Öyküsü Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Erguvan Mevsimi 1p 1 irinci paragraftaki

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 donderdag 20 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 donderdag 20 mei 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2010 tijdvak 1 donderdag 20 mei 13.30-16.00 uur Turks tevens oud programma Turks 1,2 ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 46 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 52 punten

Detaylı

Beweging en plezier bijna elke zondag of zaterdag. Chiro is een Nederlandstalige jeugdbeweging waar sport, spel en plezier centraal staan!

Beweging en plezier bijna elke zondag of zaterdag. Chiro is een Nederlandstalige jeugdbeweging waar sport, spel en plezier centraal staan! Ebeveynler için bir broşür Een brochure voor ouders Kimler için? 6 ile 18 yaş grubundaki bütün çocuklar ve gençler için Voor wie? Alle kinderen en jongeren van 6 tot 18 jaar Neredeyse her Pazar veya Cumartesi

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 29 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 29 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. Examen HVO 2018 1 tijdvak 1 dinsdag 29 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. eantwoord alle vragen op het antwoordblad. it examen bestaat uit 42 vragen. Voor dit

Detaylı

Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring af te geven.

Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring af te geven. Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring af te geven. Beter voor elkaar 2 Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring

Detaylı

Başvuru Motivasyon Mektubu / Ön Yazı

Başvuru Motivasyon Mektubu / Ön Yazı - Giriş Sayın Yetkili, Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim Sayın Yetkili, Resmi, bayan alıcı, bilinmeyen isim Sayın Yetkili, Resmi, bilinmeyen alıcı ismi ve cinsiyeti Geachte heer Geachte mevrouw Geachte

Detaylı

Onthaalbureau Inburgering Antwerpen. Anvers yeni gelenleri karşιlama bür

Onthaalbureau Inburgering Antwerpen. Anvers yeni gelenleri karşιlama bür Onthaalbureau Inburgering Antwerpen Anvers yeni gelenleri karşιlama bür Bent u nieuw in Vlaanderen en wilt u Nederlands leren? wilt u meer weten over het leven in Vlaanderen? zoekt u werk? hebt u andere

Detaylı

siz ve çocuğunuz için yeni bir hikaye.

siz ve çocuğunuz için yeni bir hikaye. Yeni bir öğretim yılı, siz ve çocuğunuz için yeni bir hikaye. Değerli veli, Çocuğunuzun ilk kez okul kapısından girmesi veya ilköğretim altıncı yılına gitmesi: yeni bir öğretim yılı her seferinde biraz

Detaylı

Examen HAVO. Turks 1,2 (nieuwe stijl)

Examen HAVO. Turks 1,2 (nieuwe stijl) Turks 1,2 (nieuwe stijl) Examen HVO Hoger lgemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 16 mei 9.00 11.30 uur 20 03 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 51 punten te behalen; het examen bestaat

Detaylı

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 29 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad.

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 29 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. Examen VWO 2018 tijdvak 1 dinsdag 29 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. eantwoord alle vragen op het antwoordblad. it examen bestaat uit 44 vragen. Voor dit

Detaylı

Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid

Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid Staatsexamen HAVO 2014 Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid Tijdvak 1 Maandag 26 mei 09.00 11.30 uur College-examen schriftelijk Opgavenboekje HF-1008-w-14-1-o 1 Havo Turkse taal elementair

Detaylı

Naar volwaardig burgerschap. Eşit vatandaşlığa doğru!

Naar volwaardig burgerschap. Eşit vatandaşlığa doğru! Naar volwaardig burgerschap De visie van het Inspraakorgaan Turken op de ontwikkeling van de VTurkse I E R I Ngemeenschap G 25 JA A R I OT Eşit vatandaşlığa doğru! N A A R VO LWA A R D I G B U R G E R

Detaylı

bab.la Cümle Kalıpları: Kişisel Dilekler Hollandaca-Türkçe

bab.la Cümle Kalıpları: Kişisel Dilekler Hollandaca-Türkçe Dilekler : Evlilik Van harte gefeliciteerd. Wij wensen jullie alle geluk in de wereld. Tebrikler. Dünyadaki tüm mutluluklar üzerinizde olsun. Yeni evli bir çifti Gefeliciteerd en de beste wensen voor jullie

Detaylı

Eindexamen havo Turks 2014-I

Eindexamen havo Turks 2014-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 ankalar Volgens het nieuwe wetsvoorstel moeten

Detaylı

Examen HAVO. Turks 1,2

Examen HAVO. Turks 1,2 Turks 1,2 Examen HVO Hoger lgemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 19 mei 9.00 11.30 uur 20 04 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 48 punten te behalen; het examen bestaat uit 42 vragen.

Detaylı

Anamnese Meertalige Kinderen

Anamnese Meertalige Kinderen Anamnese Meertalige Kinderen Intervisiewerkgroep Meertalige kinderen Deze anamneselijst staat ter beschikking op www.sig-net.be in PDF-formaat. Eerste druk 2006 SIG vzw Kerkham 1 bus 2, 9070 Destelbergen

Detaylı

U kunt meerdere vakjes aankruisen. Birden fazla haneyi işaretleyebilirsiniz.

U kunt meerdere vakjes aankruisen. Birden fazla haneyi işaretleyebilirsiniz. Aanvraag/Başvuru Vrijwillige Verzekering Gönüllü Sigortalılık Met dit formulier kunt u vrijwillige verzekering voor een ouderdomspensioen AOW en/ of nabestaandenuitkering Anw aanvragen. U kunt de aanvraag

Detaylı

Pre-eclampsie en het HELLP-syndroom - Turks Preeklampsi ve HELLP sendromu

Pre-eclampsie en het HELLP-syndroom - Turks Preeklampsi ve HELLP sendromu Pre-eclampsie en het HELLP-syndroom - Turks Preeklampsi ve HELLP sendromu Bu broşür gebelikte hipertansiyon (yüksek tansiyon) hakkında bilgi içermektedir. Bu broşürde gebelik hipertansiyonu, preeklampsi

Detaylı

Eindexamen Turks havo 2006-I

Eindexamen Turks havo 2006-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 TT L 2p 1 Welke van de onderstaande beweringen

Detaylı

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 20 juni uur

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 20 juni uur Turks 1,2 (nieuwe stijl) Examen HVO Hoger lgemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 20 juni 10.00 12.30 uur 20 03 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 46 punten te behalen; het examen bestaat

Detaylı

Turks vwo 2016-I. Tekst 1 Antik Çağ Mozaiklerinde Matematik. Tekst 2 Yerin Altında 8 Bin Asker

Turks vwo 2016-I. Tekst 1 Antik Çağ Mozaiklerinde Matematik. Tekst 2 Yerin Altında 8 Bin Asker Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 ntik Çağ Mozaiklerinde Matematik 1p 1 Yazının

Detaylı

Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring af te geven.

Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring af te geven. Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring af te geven. Toelichting bij de weigering van een behandelend arts om een geneeskundige verklaring af te geven. U heeft

Detaylı

Eindexamen Turks havo I

Eindexamen Turks havo I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Türk romanındaki Ecinniler Orhan Pamuk was

Detaylı

Bloei! Turkse tradities in een Nederlandse context. deel 2 8 vrouwen vertellen hun verhaal. Hollanda ortamında Türk gelenekleri

Bloei! Turkse tradities in een Nederlandse context. deel 2 8 vrouwen vertellen hun verhaal. Hollanda ortamında Türk gelenekleri Bloei! Turkse tradities in een Nederlandse context deel 2 8 vrouwen vertellen hun verhaal Yeşerme! Hollanda ortamında Türk gelenekleri 2. bölüm 8 kadın kendi hikâyesini anlatıyor Dit project is mede mogelijk

Detaylı

YENİ GELENLER İÇİN BRÜKSEL DE ÖĞRETİM HAKKINDA HER ŞEY

YENİ GELENLER İÇİN BRÜKSEL DE ÖĞRETİM HAKKINDA HER ŞEY çocuğunuz için bir okul YENİ GELENLER İÇİN BRÜKSEL DE ÖĞRETİM HAKKINDA HER ŞEY TURKS İÇİNDEKİLER I 1 1 GENEL BİLGİLER 2 2 ÇOCUĞUNUZ BİR YENİ GELEN Mİ? 5 3 YENİ GELENLER İÇİN ÖĞRETİM 6 4 BİR OKUL SEÇME

Detaylı

Algemeen Handelsblad Amsterdam 25.05.1920 van Dinsdag

Algemeen Handelsblad Amsterdam 25.05.1920 van Dinsdag Algemeen Handelsblad Amsterdam 25.05.1920 van Dinsdag ARMENIE De Armenisch-Turksche kwestie Van een onzer medewerkers in den Balkan ontvingen wij den volgenden interessanten brief, waarvan de inhoud een

Detaylı

Het basisexamen inburgering in het buitenland. Yurtdışında yapılması gereken temel uyum sınavı

Het basisexamen inburgering in het buitenland. Yurtdışında yapılması gereken temel uyum sınavı Het basisexamen inburgering in het buitenland Yurtdışında yapılması gereken temel uyum sınavı Het basisexamen inburgering in het buitenland Yurtdışında yapılması gereken temel uyum sınavı 02 Hollanda

Detaylı

Immigratie Documenten

Immigratie Documenten - Algemeen için nereden form bulabilirim? Vragen waar men een formulier kan vinden [belge] ne zaman verildi? Vragen wanneer een document is afgegeven [belge] nerede verildi? Vragen waar een document is

Detaylı

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 woensdag 24 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad.

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 woensdag 24 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. Examen VWO 2017 tijdvak 1 woensdag 24 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. eantwoord alle vragen op het antwoordblad. chter dit examen is een erratum opgenomen.

Detaylı

Hollanda daki eşinizin yanına gitmek

Hollanda daki eşinizin yanına gitmek Hollanda daki eşinizin yanına gitmek Hollanda toplumuna uyum sağlamak Naar uw partner in Nederland Meedoen in de Nederlandse samenleving Naar uw partner in Nederland Meedoen in de Nederlandse samenleving

Detaylı

Turks havo 2017-I. Tekst 1 Bir Yanımız Nazar, Bir Yanımız Boncuk. Tekst 2 Güzellik Algısında Son Durum

Turks havo 2017-I. Tekst 1 Bir Yanımız Nazar, Bir Yanımız Boncuk. Tekst 2 Güzellik Algısında Son Durum Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 ir Yanımız Nazar, ir Yanımız oncuk 1p 1 Kies

Detaylı

Flandre ya göç. Migreren naar Vlaanderen. Göçmen aileler için başlangıç seti. Starterspakket voor familiemigranten

Flandre ya göç. Migreren naar Vlaanderen. Göçmen aileler için başlangıç seti. Starterspakket voor familiemigranten Flandre ya göç Göçmen aileler için başlangıç seti, Migreren naar Vlaanderen Starterspakket voor familiemigranten Met steun van het Europees Integratiefonds Avrupa Uyum Fonu nun desteği ile AYSEL Eğer Flandre

Detaylı

Jeugdbescherming) görüflmenizin özel bir nedeni vard r. Belki çocu unuz gözetim veya vesayet alt na verilmifltir.

Jeugdbescherming) görüflmenizin özel bir nedeni vard r. Belki çocu unuz gözetim veya vesayet alt na verilmifltir. De William Schrikker Groep William Schrikker Gençlik Koruma Bürosu, koruma ve yard ma ihtiyac olan özürlü kifliler için kurulmufl William Schrikker Group adl uzman kurulufl bünyesinde hizmet verir. Grup,

Detaylı

Eindexamen Turks vwo 2004-I

Eindexamen Turks vwo 2004-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Urfa nire, Milano nire demeyin an het begin

Detaylı

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Bana yardımcı olurmusunuz, lütfen? Om hulp vragen İngilizce konuşuyor musunuz? Vragen of iemand Engels spreekt _[dil]_ konuşuyor musunuz? Vragen of iemand een bepaalde taal

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 27 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 27 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2016 tijdvak 1 vrijdag 27 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 51 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 56 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Examen HAVO. Turks 1,2

Examen HAVO. Turks 1,2 Turks 1,2 Examen HVO Hoger lgemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 onderdag 18 mei 9.00 11.30 uur 20 06 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 45 punten te behalen; het examen bestaat uit 42 vragen.

Detaylı

Eindexamen Turks vwo 2003-II

Eindexamen Turks vwo 2003-II Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 Goethe ve Schiller 1 Yazar, Goethe ve Schiller

Detaylı

Eindexamen Turks vwo I

Eindexamen Turks vwo I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 İşte İstanbul un toplu taşımayla katettiği

Detaylı

Anesthesievragenlijst voor volwassenen - Turks / Yetişkinler için Anestezi Soru Listesinin İngilizce çevirisi

Anesthesievragenlijst voor volwassenen - Turks / Yetişkinler için Anestezi Soru Listesinin İngilizce çevirisi Anesthesievragenlijst voor volwassenen - Turks / Yetişkinler için Anestezi Soru Listesinin İngilizce çevirisi Ameliyat öncesi poliklinik muayeneye giderken bu formu doldurulmuş olarak yanınıza alın. Güncel

Detaylı

in gesprek over / konumuz: Gegeneraliseerde angststoornis Yaygın anksiyete bozukluğu

in gesprek over / konumuz: Gegeneraliseerde angststoornis Yaygın anksiyete bozukluğu in gesprek over / konumuz: Gegeneraliseerde angststoornis Yaygın anksiyete bozukluğu Colofon / Kolofon Auteurs / Yazarlar: A.J.L.M. van Balkom I.M. van Vliet Redactie / Redaksiyon: W. Smith-van Rietschoten

Detaylı

ADIM ADIM HOLLANDACA. Ferhat YILDIZ

ADIM ADIM HOLLANDACA. Ferhat YILDIZ 1 ADIM ADIM HOLLANDACA Ferhat YILDIZ Bu eserin her türlü yayım hakkı Ferhat YILDIZ A aittir. E-Mail: ferhatyildiz@mail.com Web: www.ferhatyildiz.ticiz.com 2 ÖNSÖZ Kitaplarımı yazarken bana inancını kaybetmeyen

Detaylı

Rota Virüsü Asisi Hakkinda Ebeveynlerin Bilgilendirilmesi

Rota Virüsü Asisi Hakkinda Ebeveynlerin Bilgilendirilmesi Rota Virüsü Asisi Hakkinda Ebeveynlerin Bilgilendirilmesi Inenten tegen het Rotavirus Kısa bir süreden beri hastanenizde, virüse karşı yüksek hassasiyeti bulunan çocuklara, onları rota virüsünün yol açtığı

Detaylı

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 19 mei uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 19 mei uur Turks (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 19 mei 9.00 11.30 uur 20 04 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 50 punten te behalen; het examen bestaat

Detaylı

Onlar, bizim çocuklarımız! Het zijn onze kinderen!

Onlar, bizim çocuklarımız! Het zijn onze kinderen! Onlar, bizim çocuklarımız! Türk toplumunda eşcinsellik üzerine konuşabilmek! Homoseksualiteit bespreekbaar maken in de Turkse gemeenschap Het zijn onze kinderen! COLOFON Uitgever Inspraakorgaan Turken

Detaylı

Examen HAVO. Turks. woensdag 24 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. Beantwoord alle vragen op het antwoordblad.

Examen HAVO. Turks. woensdag 24 mei uur. Bij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. Beantwoord alle vragen op het antwoordblad. Examen HVO 2017 Tijdvak tijdvak 1 woensdag 24 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen horen een bijlage en een antwoordblad. eantwoord alle vragen op het antwoordblad. it examen bestaat uit 47 vragen.

Detaylı

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 30 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 30 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2008 tijdvak 1 vrijdag 30 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 47 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 52 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Başvuru Motivasyon Mektubu / Ön Yazı

Başvuru Motivasyon Mektubu / Ön Yazı - Giriş Dear Sir, Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim Dear Madam, Resmi, bayan alıcı, bilinmeyen isim Dear Sir / Madam, Resmi, bilinmeyen alıcı ismi ve cinsiyeti Geachte heer Geachte mevrouw Geachte heer,

Detaylı

Diabetes en zwangerschap - Turks Diyabet (şeker hastalığı) ve gebelik

Diabetes en zwangerschap - Turks Diyabet (şeker hastalığı) ve gebelik Diabetes en zwangerschap - Turks Diyabet (şeker hastalığı) ve gebelik Diabetes en zwangerschap Bij diabetes mellitus is er te veel glucose in uw bloed: de bloedglucose waarde is te hoog. Diabetes kan al

Detaylı

Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid

Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid Staatsexamen HAVO 2016 Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid Tijdvak 1 Dinsdag 24 mei 09.00 11.30 uur College-examen schriftelijk Opgavenboekje HF-1008-w-16-1-o 1 / 11 Havo Turkse taal elementair

Detaylı

Strategische belastering van Fethullah Gulen: Engels vs. Turks

Strategische belastering van Fethullah Gulen: Engels vs. Turks Strategische belastering van Fethullah Gulen: Engels vs. Turks Door Dogan Koç Departement van Politieke Wetenschappen Universiteit van Cairo Fethullah Gulen is een gematigde Turkse moslimgeleerde die vooral

Detaylı

Herdenking mijnramp SOMA 2017

Herdenking mijnramp SOMA 2017 Herdenking mijnramp SOMA 2017 Op 13 mei vond een indrukwekkende herdenking plaats van de meest dodelijke mijnramp die Turkije ooit trof op 13 mei 2014. Samen met Feride Kayikci ( FNV en Wis Netwerk Vrouwen

Detaylı

NTFF Activiteitenrapport

NTFF Activiteitenrapport The Netherlands-Turkey Friendship Foundation NTFF Activiteitenrapport 2011-2012 Programma : Nederland en Turkije: Een sterke combinatie, opening NTFF Doel : Laten zien wat Nederland en Turkije van elkaar

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 29 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 vrijdag 29 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2009 tijdvak 1 vrijdag 29 mei 13.30-16.00 uur Turks tevens oud programma Turks 1,2 ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 42 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 49 punten te

Detaylı

in gesprek over / konumuz: Sociale fobie Sosyal fobi

in gesprek over / konumuz: Sociale fobie Sosyal fobi in gesprek over / konumuz: Sociale fobie Sosyal fobi Colofon / Kolofon Auteurs / Yazarlar: J.F. van Veen I.M. van Vliet A.J.L.M. van Balkom Redactie / Redaksiyon: W. Smith-van Rietschoten (eindredacteur

Detaylı

Website beoordeling halis.org

Website beoordeling halis.org Website beoordeling halis.org Gegenereerd op Juni 10 2015 11:23 AM De score is 56/100 SEO Content Title Halis KAYA Freelance Web Tasarım Uzmanı ve Danışmanı Lengte : 52 Perfect, uw title tag bevat tussen

Detaylı

ZUAL GÖZÜTOK Turkije Zual heeft diabetes type 2. DIYABET NEDIR? Wat is diabetes? Turks - Nederlands

ZUAL GÖZÜTOK Turkije Zual heeft diabetes type 2. DIYABET NEDIR? Wat is diabetes? Turks - Nederlands ZUAL GÖZÜTOK Turkije Zual heeft diabetes type 2 DIYABET NEDIR? Wat is diabetes? Turks - Nederlands Diyabeti değiştirme yolumuz Novo Nordisk diyabetin geleceğini değiştirmeyi kendisine bir misyon olarak

Detaylı

Eindexamen Turks havo 2001-I

Eindexamen Turks havo 2001-I e vragen kunnen gesloten zijn (meerkeuzevragen) of open. Schrijf al je antwoorden op het examenpapier dat je van je school hebt gekregen. Noteer bij de meerkeuzevragen alleen de hoofdletter die hoort bij

Detaylı

Examen VWO. Turks Turks. tijdvak 1 dinsdag 31 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Turks Turks. tijdvak 1 dinsdag 31 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2011 tijdvak 1 dinsdag 31 mei 13.30-16.00 uur tevens oud programma Turks Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 53 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 55 punten te behalen.

Detaylı

GIDS OM UW KIND IN TE SCHRIJVEN ÇOCUĞUNUZU OKULA KAYIT YAPTIRMA KILAVUZU KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS GENT ANAOKULU VE İLKOKUL GENT

GIDS OM UW KIND IN TE SCHRIJVEN ÇOCUĞUNUZU OKULA KAYIT YAPTIRMA KILAVUZU KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS GENT ANAOKULU VE İLKOKUL GENT GIDS OM UW KIND IN TE SCHRIJVEN ÇOCUĞUNUZU OKULA KAYIT YAPTIRMA KILAVUZU KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS GENT ANAOKULU VE İLKOKUL GENT VOOR KINDEREN GEBOREN IN 2013 OF VROEGER 2013 VE ÖNCESİ DOĞAN ÇOCUKLAR

Detaylı

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit I would like to enroll at a university. Aangeven dat u zich wilt inschrijven Bir üniversiteye kaydolmak istiyorum. I want to apply for course. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor

Detaylı

Ömer Seyfettin'in Türbe, Perili Köşk, Keramet ve Kurbağa Duası öykülerinin Hollandacaya çevirisi ve çeviri yorumu

Ömer Seyfettin'in Türbe, Perili Köşk, Keramet ve Kurbağa Duası öykülerinin Hollandacaya çevirisi ve çeviri yorumu Faculteit Letteren & Wijsbegeerte Kimberly Van Wettere Ömer Seyfettin'in Türbe, Perili Köşk, Keramet ve Kurbağa Duası öykülerinin Hollandacaya çevirisi ve çeviri yorumu Masterproef voorgedragen tot het

Detaylı

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 27 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Turks. tijdvak 1 dinsdag 27 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HVO 2014 tijdvak 1 dinsdag 27 mei 13.30-16.00 uur Turks ij dit examen hoort een bijlage. it examen bestaat uit 47 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Detaylı

Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid

Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid Staatsexamen VWO 2016 Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid Tijdvak 1 Maandag 23 mei 09.00 11.30 uur College-examen schriftelijk Opgavenboekje VF-1008-w-16-1-o 1 / 12 Vwo Turkse taal elementair

Detaylı

HEPATITIS B. Nederlands Turks

HEPATITIS B. Nederlands Turks HEPATITIS B Nederlands Turks 1 Önsöz Bu broşür hepatit B virüsünün karacigerde neden oldugu iltihaplanma konusunda kafanıza takılan bir çok soruya cevap niteligini taşmaktadır. Bu virüs kara cigerinizde

Detaylı

DIYABET NEDIR? Wat is diabetes?

DIYABET NEDIR? Wat is diabetes? DIYABET NEDIR? Wat is diabetes? www.novonordisk.nl Turks - Nederlands İçindekiler DİYABET 6 Şeker HASTASININ VÜCUDUNDA NELER OLUYOR? 8 ŞİKAYETLER 14 Bİrİncİ tip diyabet 14 İkİncİ tip diyabet 18 diyabet

Detaylı

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk Bu tezde/ kağıtta/ denemede...'ı tetkik edeceğim/soruşturacağım/ araştıracağım/ değerlendireceğim/

Detaylı