BİLGİSAYARIN HAYATIMIZDAKİ YERİ VE ÖNEMİ

Transkript

1 BİLGİSAYARIN HAYATIMIZDAKİ YERİ VE ÖNEMİ HAZIRLAYANLAR: OĞUZ YÜKSEK KAZIM YÜKSEL METEHAN GÜNGÖRMÜŞ EGE AKGÜNER REHBER ÖĞRETMEN: SELVİNAZ GÖKALP

2 İÇİNDEKİLER Önsöz... 1 Bilgisayarın hayatımızdaki yeri ve önemi... 2 İletişim... 2 Bilginin paylaşımı ve çoğalması... 3 Bilginin paylaşıldığı yerler... 3 Bilginin güvenilirliliği... 3 Sakıncalı bilgiler... 4 Yaş gruplarına göre bilgisayar kullanımı... 4 Okul öncesi dönemde bilgisayarın yeri... 4 Ortaöğretim döneminde bilgisayarın yeri... 4 Ergenlik döneminde bilgisayarın yeri... 4 Gençlik döneminde bilgisayarın yeri... 4 Bilgisayarlar ve iş hayatı... 4 Bilgisayarın kullanıldığı meslek dalları... 5 Sağlık... 5 Turizm... 5 Mühendislik... 6 Esnaf... 6 Sanat... 6 Banka... 6 Güvenlik... 7 Resimler Kaynakçalar... 21

3 Önsöz İnternet hayatımızda yokken bilgiye nasıl erişiyorduk acaba? Üzerinde çalıştığınız konuda güzel bir kitap bulduğunuzda şanslı sayıyordunuz belki kendinizi, ya da mahallenizde bu işlerden anlayan bir ağabeyiniz vardı. Bu kadar şanslı değilseniz, çoktan o işle uğraşmayı bırakmayı bile düşünmüş olabilirdiniz. Peki ya bugün? Artık hayatımızda bilgiye ulaşmak çok kolay. Neredeyse artık herkesin evinde bulunan bilgisayar ve internet sayesinde aradığımız bilgiye kolaylıkla ulaşabiliyoruz. Peki sadece bilgi bulmada mı yarar. Aslında hayatımızın her alanında bilgisayar kullanıyoruz ve her yaşta insan bilgisayar kullanabiliyor. Ufak bir çocuktan yaşlı bir insana kadar artık herkes bilgisayar kullanıyor. Bugün kullanılan teknoloji ürünlerinin şüphesiz en yaygınlarından biri bilgisayardır. İşyerimizde, evimizde, gittiğimiz herhangi bir banka şubesinden tutunda mahallemizdeki bakkala kadar girmiştir. Hatta bu hızlı gelişimin içerisinde çocuklara okullarda ders olarak bile okutulmaya başlamıştır. Şimdi biz size bölümler halinde bilgisayarın hayatımızdaki yerini anlatıcağız. İyi seyirler. 1

4 Bilgisayarın Hayatımızdaki Yeri ve Önemi Bugün kullanılan teknoloji ürünlerinin şüphesiz en yaygınlarından biri bilgisayardır. İşyerimizde, evimizde, gittiğimiz herhangi bir banka şubesinden tutunda mahallemizdeki bakkala kadar girmiştir. Hatta bu hızlı gelişimin içerisinde çocuklara okullarda ders olarak bile okutulmaya başlamıştır. Bilgisayarların ilk ortaya çıktığı yıllar 1960 lardı. O zaman ilk kullanılan bilgisayarlar bugünkü apartman boylarındaydı. Ve yapabildiği sadece dört işlemden ibaretti. Tabi zamanla teknolojinin gelişmesiyle birlikte boyutu küçüldü ve işlem kapasitesi arttırıldı. Bugün halen sürekli olarak bilgisayarlar geliştiriliyor ve yenileniyor. Bizim bilgisayarı yaşamımıza bu kadar kolay girmesini sağlayan en önemli etkenlerden biride ihtiyaçlarımız olsa gerek. Evet, bugün internet denilen olayında eklenmesiyle birçok işimizi bilgisayarlardan halledebiliyoruz. Yani belki bir bakıma ailemizden biri gibi oldu. Ve bu da bize teknolojiyle ne kadar iç içe yaşadığımızı gösteriyor. Belki biz bunun farkında bile değiliz ama hayatımızda gerçekten önemli bir yer edinmiş bilgisayar kendisine. Düşünün bir defa birkaç gün bilgisayar kullanmayalım hiçbir yerde. Nasıl hayat zorlaşır değil mi? En ufak gittiğimiz bir devlet dairesinde bile ne kadar bekleyeceğimizi düşünün. İşkence gibi gelecektir bu bizlere. Tabi yaşamımıza bu kadar etkili olan bir makine kullanımı açısından da sıkıntı olmaktaydı. Karşısına oturduğumuzda birçoğumuz yine ne yapacağımızı bilemez duruma geliyorduk. Bunun neticesinde de mademki bu bir ihtiyaç halini almıştır yani bireylerin öğrenmesinde fayda var bu eğitimi çekirdekten verelim düşüncesiyle okullarımıza ders olarak girmiştir. Bugün Şüphesiz bunun faydalarını da görmezlikten gelmek mümkün değildir. İlkokullarımız dâhil olmak üzere bugün eğitim ve öğretimin her aşamasında bilgisayar dersleri öğrencilere okutulmaktadır. Bilgisayar genel olarak görsel bir yapıya dayandığı için anlaşılması daha kolay olmaktadır. Ve dersler açısından pek sıkıntı oluşturduğu söylenemez. Tabi sadece okul seviyesiyle sınırlı değil bilgisayar öğrenimi. Bugün birçok yerde gerek halk eğitim merkezleri olsun gerekse özel kurslar olsun bu işin eğitimi verilmektedir. Genele baktığımızda artık bilgisayar ile birlikte bize aslında teknolojiyi takip etme fırsatının da verildiğini görebiliriz. Bunun nedeni de bilgisayar sürekli ilerleyen ve gelişen teknolojiyle yenilenmesi sürecinde bizde kullanıcı durumunda olduğumuza göre ister istemez teknolojiyi takip etme fırsatı bulabiliyoruz. İletişim Bilgisayar sayesinde biz nerede olursak olalım dünyanın öbür ucundaki arkadaşlarımızla konuşabiliriz eğer istersek bazı programlar yükleyip (Msn Messenger, ICQ, Yahoo Messenger vb.) bedava konuşma veya görüntülü konuşabiliriz. Teknoloji ilerledikçe iletişim yolları da daha da güzelleşecek ve daha kolay iletişim sağlayacaklardır. 2

5 Bilginin Paylaşımı ve Çoğalması Bilginin Paylaşıldığı Yerler Artık neredeyse herkesin en az birine üye olduğu forum siteleri çok arttı. Bu sitelerde her türlü bilgiye ulaşılabiliniyor. Bu sitelerin dışında internet ansiklopedisi olarak bilinen ve en çok kullanılan kaynak olan Wikipedia ve herkesin bildiği gelişmiş arama motoru Google da var. Bu tür siteler hayatımızı çok kolaylaştırıyor. Eskiden herkes kütüphanelerde kitap ararken şimdi herkeste bilgisayar var. Bu da kitaplara ve dolayısıyla kütüphanelere olan ilgiyi azaltıyor. Bilginin Güvenirliliği İnternet, iş dünyası ve araştırmacılar için çok önemli ve vazgeçilmez bir kaynak olmasına karşın, alıntı yapılan veya okunan "kaynağın güvenilirliği" ve "doğruluğu" sorunu da ortaya çıkmış bulunmaktadır. Çünkü bilimsel kurumlar, iş dünyası ve kamuoyunca tanınan kurumlarca basılı olarak yayınlanan mesleki ve bilimsel dergiler de olduğu gibi, web üzerinde yayınlanan her bilgi sayfası için herhangi bir denetim söz konusu değildir. Okuduğumuz veya Okuyacağımız İnternet Bilgisinin güvenilir ve sağlıklı olup olmadığını Nasıl Anlayacağız? İnternet üzerinde yer alan bilgi belli bir yerde değil, internete bağlı her yerde mevcuttur. Bu nedenle denetim süzgecinden geçirilmesi olanaksız gibidir. Diğer yandan zaten büyük miktarlarda mevcut olan bilginin sürekli arttığını ve yenilendiğini de hesaba katarsak denetim mekanizması kurulması da etkin bir çözüm olamamaktadır. Nitekim internet üzerinde sunulan bilginin doğruluk, güvenilirlik ve değer bakımından farklılıklar gösterdiğini söyleyebiliriz. Yayınlanmak üzere hazırlanmış bilginin yayınlanmadan önce içeriğini kimsenin onaylamak durumunda olamayacağını belirterek, elde edilen bilginin değerlendirilmesi ve uygunluk denetiminin büyük ölçüde araştırıcının kendi sorumluluğunda olduğunu ve bu denetimin internette araştırmayı yapan bizler tarafından yapılması gerektiğini ifade ederiz. Yine de en güvenli bilgilere akademik eğitim yapan kurum, bunlar üniversiteler olabilir (uzantıları edu olarak geçmektedir ), ya da toplum üzerinde bilimsel açıklamalarda bulunarak saygınlık kazanmış kurumların ilgili web sitelerinin yayınlarının bir öz denetim mekanizmasına bağlı çalıştığı inancındayız. Bizim önerimiz bu konuda en uygun site adları vermektense onun yerine uzantılarına bakmak (gov., k12., mil., org., vs. gibi olanlar. Uzantıları com olanların büyük bir çoğunluğu kişi ya da şirketleri içerdiğinden çok onaylamıyoruz.) daha doğru olacaktır görüşündeyiz. Belki bu görüşte tartışmaya açılabilir. Ancak bunun sonu yoktur. 3

6 Sakıncalı Bilgiler İnternetteki bilgiler bize doğru bir sonuç gösterebileceği gibi bizi yanlış da yönlendirebilir. Bu yüzden genellikle güvendiğimiz ve bildiğimiz sitelere girmeliyiz. Bu gibi siteler için özel programlar bulunmaktadır. Yaş Gruplarına Göre Bilgisayar Kullanımı Okul Öncesi Dönemde Bilgisayarın Yeri: Okul öncesi dönemde çocuklar okuma yazma bilmedikleri için bilgisayarda sadece basit oyunlar oynarlar. Bu basit oyunlar daha çok belirli yerlere tıklanan oyunlardır. İlköğretim Döneminde Bilgisayarın Yeri: İlköğretim döneminde çocuklar daha yeni okuma yazma öğrenmeye başladıkları için azda olsa yazıya dayalı oyunları oynarlar ve artık okuma yazma bildikleri için bilgisayardan ödev yapma başlarlar. Ortaöğretim Döneminde Bilgisayarın Yeri: Ortaöğretim döneminde çocuklar okuma yazmayı iyi bildikleri için performans ödevleri, yıllık projeler, kitap sunumları gibi ödevleri yaparlar. Oyun olarak ta artık Internet ten çok, strateji, spor, becer, zeka, online, aksiyon, macera türü oyunlar oynanır. Ergenlik Döneminde Bilgisayarın Yeri: Lise döneminde bilgisayar daha çok ödev yapmak için kullanılır. Bu ödevler performans ödevleri, kitap sunumları, yıllık projeler gibi ödevlerdir. Ama yinede bilgisayar oyun içinde kullanılır. Bu oyunlar strateji, spor, becer, zeka, online, aksiyon, macera türü oyunlar oynanır. Gençlik Döneminde Bilgisayarın Yeri: Gençlik döneminde artık oyun oynamaktan çok iş için bilgisayar kullanılır. Oyun artık nadir boş zamanlarda oynanır. İşte de bilgisayar her alanda kullanabilir. Bilgisayar ve İş Hayatı Aslında genellikle her meslekte bilgisayar kullanılıyor. Tabii ki biz bu sunumda hepsine değinemeyiz ama en çabuk aklımıza gelenleri anlatmaya çalışacağız. Bilgisayar modern mesleklerde alt yapının olmazsa olmazını oluşturuyor. Mesela bilgisayarsız mimarlık veya bir röntgen çekimi aklınıza getirmeye çalışın Ayrıca sürekli gelişmekte olan bu sektör bir çok kişiye de iş imkanı sağlıyor. 4

7 Bilgisayarların kullanıldığı meslekler dalları Sunumda bahsedeceğim meslek dalları; -Sağlık sektörü (tıp, diş hekimliği, hemşirelik vs.) -Turizm sektörü (otelcilik, seyahat vs.) -Mühendislik (mimarlık, tasarım, genetik, bilgisayar, inşaat vs.) -Esnaf ( küçük esnaf ve ürün satış alanları) -Endüstri (sanayi, endüstriyel ürünler, gıda vs.) -Sanat (müzik, görsel, işitsel sanatlar vs.) -Ekonomi (banka, borsa vs.) -Güvenlik (bilgisayar güvenliği, polis, asker vs.) -Eğitim (ilköğretim öncesi ve tüm eğitim alanında) Sağlık Doktorlar bilgisayarı gerek randevu ayarlamakta, hasta tanı koymakta bilgi alabiliyor daha da önemlisi hastaya ait geçmişteki hasta kayıt bilgilerine ulaşarak önceki tanıları öğrenebiliyor ve ona göre müdahalede bulanabiliyor. Hastanın durumuna göre yeni tanılar koyabiliyor. Hekimler olanakları dahilinde dilerse ameliyat da eş zamanlı olarak dünyanın bir başka ülkesindeki ameliyata online olarak bağlanıp izleyebilir, katılabilir ya da yönetebilir. Hastane randevu alma, yatış-çıkış hasta takibi gibi vs. işlemler yapılabilmektedir. -Randevu alma, Röntgen çekimi ve raporlama -MR, BT vs. -Ultrason, tanıyı belirleme -Genetik çalışmalar bilgisayarın tıp alanında en çok kullanılan alanlarıdır. Diş hekimliğinde de yine tanı koyma ile beraber randevu alma, röntgen çekimi, çene bölgesi tarama ve tedavi vs. işlemlerin yapılması. Eczacılık sektöründe ise ilaç sipariş, alım-satım, fatura kesim dışında hastaya en erken hangi tarihte ilacı verilebilir ya da daha önceden kullanmış olduğu ilaçların listesi gibi işlemler yapılabiliyor. Bunun dışında ilaç hazırlama sektöründe bilgisayarlar kullanılmaktadır. Turizm Turizmde tur planlamak için, yolcu (uçak, otobüs, gezi, tren) rezervasyonu yapmak için ve diğer acentelerle kolay iletişim kurmak için bilgisayar çok önemlidir. Eposta yoluyla otellerden fiyat alınabilir, Web sitesi üzerinden kendilerini tanıtabilirler. Bu konuda Türkiye Cumhuriyeti turizm bakanlığının yapmış olduğu çalışmalar, gerek video olarak gerekse hazırlanan web sitelerinden ülkemizin her bölgesinin illerine ulaşıp o il ile ilgili birçok yöresel, kültürel, ekonomik, coğrafik ve turizm potansiyeli olarak öngörülen yerlerini görebilir bilgi alabilirsiniz. 5

8 Mühendislik Mühendisler bilgisayarı tasarımlarını oluşturmak için kullanırlar. Mesela bu programlardan en popüleri AutoCAD tir. Autocad in en yaygın kullanıldığı alanlar ise mimarlık ve inşaat mühendisliği alanlarıdır. Model ya da parça tasarımlarını üç boyutlu olarak bilgisayar üzerinden yapabilmekte ve yeniden yapılandırabilmektedirler. Üçboyutlu tasarımı elle yapabilmek çok uzun bir süreyi gerektirdiği gibi istenilen şekil ve renk ve boyutta yapılamayabilir. Bu yüzden elle yapmak olanaksız gibidir. Esnaf Kuşkusuz en büyük ihtiyaçları stok tutmaktır. Bilgisayarlar bu işlemi büyük bir kolaylık, hızlı ve doğru olarak sürdürebilmektedir. Mal giriş-çıkış-döküm kayıtları bilgisayarlarda doğru tutulduğu sürece muhasebe işlemlerinde doğru bilgileri almak kaçınılmaz olur. Bu da işletmecilerin gelir- giderlerini hesaplamalarına kar-zarar oranlarını isterlerse istatistiksel olarak çıkartmalarına yardımcı olur. Sanat Sanatçılar için normalde bilgisayara ihtiyaçları yoktur gibi görünmesine rağmen; günümüzde dizilerin ve filmlerin yapımında, televizyon programlarında ve görüntülemelerde bilgisayarla geliştirilmiş birçok animasyonlu gösterimler izleriz. Ayrıca şarkılarda gerekli ses ayarları yapmak için bilgisayar kullanılmaktadır. Resim gibi görsel sanat alanlarında, iç mimari gibi tasarımlarda da uygun yazılımlar aracılığıyla profesyonel çalışmalar yapılmaktadır. Banka Bankalar özellikle müşteri bilgilerinde gizlilik esastır yasasına bağlı olarak bilgisayarlarındaki müşterilerine ait tüm bilgileri çok iyi korumakla 1. sorumluluklarını yerine getirirler. Bunun dışında bankalar bilgisayarları müşteri hesapları ya da firma hesap işlemlerinde ki bilgiyi doğru ve düzenli tutmak için kullanıyor. Ekstreler düzenleniyor, faizler hesaplanıyor, hesaplar arası para transferi gerçekleştiriyor, hesap açıyor, hesap kapatıyor, günlük döviz kurlarını işliyor, dünya ile iletişime geçiliyor. Böylece bilgisayar günümüzde bankacılık sektörünün olmazsa olmazı konumunda bulunmaktadır. Aynı zamanda Türkiye de olduğu gibi tüm dünya borsaları bilgisayar ve bilgisayar ağları üzerinden çalışıyor ve bazı sorunlar sebebiyle oluşan bilgisayar hataları tarihe kara felaket olarak adını yazdırıyor. 6

9 Güvenlik Polisler şüphesiz en fazla kullananlar arasındadır. Çünkü çoğu işlem artık veritabanları sayesinde yapılmakta ve bunlara polisler bilgisayar vasıtasıyla her yerden ulaşılabilmektedir. Aynı zamanda çok gizli operasyonlarda telefon dinleme, ses analizi yapma, yalan detektörü, kimlik tanıma gibi programlar aracılığıyla bilgisayarlardan suçluyu tanıma konusunda da yardım alırlar. Taşınır ya da taşınmaz malların güvenliğini de bilgisayarlar aracılığıyla kurabiliriz. Evinizde 24 saat çalışan bir güvenlik paketi ve buna bağlı kameralarla bunu uygulamak mümkün. Seyahatte ya da evinizden uzakta dahi olsanız anında güvenlik birimlerine haber verip olaya el koymak mümkündür. Bilgisayarların güvenliğinden söz edecek olursak en basit cümle ile şöyle ifade edebiliriz. Hiçbir yerden bilgi transferi yapmayan ve hiçbir yere bağlantısı bulunmayan bilgisayarlar en güvenli bilgisayarlardır. O zamanda bilgilenme konusunda geri kalırız. Gerekli güvenlik duvarlarını bilgisayarlarımıza kurar ve bunları zaman aşımına uğramadan yeniden günceller isek, bilgi aktarımlarında bilgiyi süzgeçten geçirirsek güvenliğimizi kısmen sağlamış oluruz. 7

10 RESİMLER 8

11 9

12 10

13 11

14 12

15 13

16 14

17 15

18 16

19 17

20 18

21 19

22 20

23 KAYNAKÇA Resimler PCnet bilgisayar ve internet dergisi, yıl 11, sayı:127 Nisan 2008, syf 10, 24, 29, 38, 77, 117, 137, 150 PCnet bilgisayar ve internet dergisi, yıl 11, sayı:124 ocak 2008, syf 38, 56, 60, 128, 176, Adli Tıp Dergisi, Yıl:2009, Cilt:6, Sayı:1 Sızıntı Dergisi, Yıl:1993, Ay: Temmuz, Sayı: