...ili...ilçesi... CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ. 3.1 Proje Alanının Ekolojik Durumu 3.2 Topoğrafya 3.3 Arazi Tasarruf Durumu 3.4 Üretim ve Pazarlama

Transkript

1 ...ili...ilçesi... CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ 1- PROJENİN ÖZETİ 1.1 Projenin Adı 1.2 Projenin Süresi 1.3 Projenin Uygulama Yeri 1.4 Projenin Kapasitesi 1.5 Genel Yatırım Tutarları 1.6 Projenin Finansmanı 1.7 Projenin Faydaları 2- GİRİŞ 3- PROJE ALANI 3.1 Proje Alanının Ekolojik Durumu 3.2 Topoğrafya 3.3 Arazi Tasarruf Durumu 3.4 Üretim ve Pazarlama 4- PROJE ÖNCESİ DURUM 4.1 Proje Öncesi Üretim Giderleri 4.2 Proje Öncesi Üretim Geliri 4.3 Proje Öncesi net Kar 5- PROJE 5.1. Projenin gerekçesi ve amacı 5.2 Teknik Bilgiler Cevizin Sistematikteki Yeri ve Bitkisel Özellikleri Ceviz Çeşitleri ve Özellikleri Toprak İstekleri Aşılı Fidan Temini Toprak Hazırlığı ve Bahçe Tesisi 5.3 Yıllık Bakım İşleri Toprak İşleme Sulama Gübreleme Budama Hastalık ve Zararlılarla Mücadele 5.4 Proje Faaliyetleri Yatırım ve İşletme Giderleri İşletme Gelirleri 5.5 Ekonomik ve Mali Analiz 6 PROJE GİDERLERİNİN ANALİZİ 7 SONUÇ

2 1 PROJENİN ÖZETİ : 1.1. PROJENİN ADI : Ceviz Üretimini Geliştirme Projesi 1.2. PROJENİN SÜRESİ : Tesis süresi 5 yıl, Ekonomik ömrü 100 yıldır PROJENİN UYGULAMA YERİ : Kütahya İli ve İlçeleri 1.4. PROJENİN KAPASİTESİ : 20 çiftçiye 5 er dekarlık toplam 100 dekar kapama ceviz bahçesi tesisi 1.5. PROJENİN GENEL YATIRIM TUTARI : TL si yatırım gideri, TL si işletme sermayesi olmak üzere toplam TL dir PROJENİN FİNANSMANI : Proje ile İlimizin 1598 ton olan ceviz üretiminin artırılarak dış pazara yönelik ceviz üretimi ihtiyacının karşılanmasına katkıda bulunmak, dağınık halde bulunan ceviz ağaçlarının toplu şekilde tesis edilerek entansif üretimi teşvik etmek, aile iş gücünü değerlendirerek üretime yönlendirmek, ayrıca aileye; gerek meyve satışı gerek mobilya sanayiinde kullanılmak üzere tomruk satışı ve gerekse odun veriminin yüksek oluşu nedeni ile yüksek gelir sağlayıcı ekonomik bir tarım işletmesi kurularak üreticilerin gelir seviyesinin yükseltilmesi ve gayrisafi milli hasıladaki paylarının arttırılması hedeflenmiştir. 2 GİRİŞ : Anadolu birçok meyve türünde olduğun gibi cevizinde doğal olarak yayılma alanı içerisinde yer almaktadır. Ülkemizin hemen her bölgesinde ceviz yetiştirilebilmekte olup, köklerinin derinlere gitmesi, yana yayılması, kuvvetli dallanması nedeni ile erozyona ve heyelana maruz kalabilecek toprakların korunması, çıplak yamaçların ağaçlandırılması, az emek ve masrafla çok yönlü gelir sağlayarak köyden kente göçün önlenmesi çalışmalarında başarılı olarak kullanılabilmektedir. Ülkemiz ceviz üreten ülkeler arasında ABD den sonra ikinci sırada olup ( 1974 FAO kayıtlarına göre ) yaklaşık ton ceviz üretimi yapılmaktadır. İlimizde ise meyve veren yaşta adet ceviz ağacından yaklaşık 1598 ton ceviz elde edilebilmektedir. ( 2000 yılı istatistik kayıtları ) Ceviz ağaçları dikildikleri yıldan itibaren ekonomik anlamda 20 yıl sonra verime başlar ve 100 yıl boyunca devam eder. Uzun vadeli, karlı bir yatırım olan ceviz yetiştiriciliğinde bahçe yeri seçiminde ve üretimi yapılacak çeşitlerin seçiminde hata yapmamak gerekir. Özellikle seçilecek çeşitlerin döllenme biyolojisi, erkek ve dişi çiçeklerin açma zamanları öncelikli olarak tespit edilmelidir. 3 PROJE ALANI : 3.1. Proje Alanın Ekolojik Durumu : Projenin uygulanacağı Kütahya İli ve İlçeleri gerek iklim açısından gerekse toprak yapısı bakımından ceviz üretimine uygundur. İlimiz Ege Bölgesi ile Orta Anadolu Bölgesi arasında bulunan batı geçit kuşağında yer almakta olup, ortalama rakım 950 m dir. Ege Bölgesi iklim karakterlerini taşıyan Simav,Gediz,Hisarcık İlçelerimizde son donlar Nisan tarihlerinde görülebilmesine rağmen, İç Anadolu iklim karakterlerini taşıyan Kütahya Merkez,Altıntaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar,Emet, Pazarlar, Şaphane, Tavşanlı İlçelerinde 7-20 Mayıs tarihlerine kadar olumsuz etkilerini sürdürerek erken uyanan gözlere ve yeni sürgünlere zarar verebilmektedir. Kış aylarında en düşük hava sıcaklığı 18.6 oc, toprak sıcaklığı 16.2 oc olabilmektedir. Yıllık yağış miktarı 550 mm,sisli gün sayısı 46, karla örtülü gün sayısı 24 tür. Hakim rüzgar yönü güney ve hızı saatte 25.2 km dir. (10 yıllık ortalama)

3 3.2. Topoğrafya : İlimiz genellikle engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Bu da özellikle meyvecilik için bir avantaj teşkil etmektedir. Çünkü kışın meyve ağaçlarına zarar veren don halkaları tepelerden aşağı doğru toprak yüzeyinden akarak vadilerde birikmektedir. Son yıllarda gerek tarım arazilerinin yerleşime açılması gerekse miras yolu ile bölünerek küçülmesi birim alandan daha fazla ürün alınmasını ve tarla bitkileri ile sebze ve diğer meyve üretiminde kullanılamayacak durumdaki kıraç arazilerin değerlendirilmesini zorunlu hale getirmektedir Arazi Tasarruf Durumu : İlimizde genellikle tarım işletmeleri küçük aile işletmeleri şeklinde olduğundan proje kapsamına alınan üreticilere 5 er dekarlık kapama ceviz bahçesi tesisi planlanmıştır. Bahçelerin tesis edileceği yerler vadi ve ovaların haricinde hafif eğimli, kıraç tarım arazileridir Üretim ve Pazarlama : İlimiz genelinde meyve veren yaşta adet bulunmasına rağmen kapama ceviz bahçesi tesisleri yok denecek kadar az olup, diğer meyve çeşitleri ile karışık olarak ya da ev bahçesi ve sebze bahçelerinde ikişer üçer adet olmak üzere dağınık olarak ekilmiş olan bu ağaçlardan yaklaşık 1598 ton ceviz alınmaktadır. Üretimi yapılan cevizler genellikle iç pazara sevk edilerek çerez olarak tüketildiği gibi pasta sanayii, kozmetik sanayii ve ilaç sanayiinde değerlendirilebilmektedir. Teknik talimatlar doğrultusunda üretim yapılması durumunda rahatlıkla dış pazarlara sunulabilmektedir. Depolama ve pazarlama konusunda herhangi bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Ayrıca kerestesi kaplama sanayiinde aranan bir hammaddedir. 4 PROJE ÖNCESİ DURUM: Örnek olarak alınan işletmede mevcut 3 iş gücü vardır ve proje öncesi kuruda hububat tarımı yapılmaktadır Proje Öncesi Üretim Giderleri : (5 Dekar için ) Gider Kalemleri Gider Tutarı ( TL ) Toprak İşleme İkileme Tırmık-Taban sürgü Tohumluk bedeli (90kg x TL) Gübre bedeli ve gübreleme Ekim,tohum kapatma Zirai mücadele ilacı ve işçiliği Hasat, harman Saman yapımı Nakliye T O P L A M TL 4.2. Proje Öncesi Üretim Geliri : (5 Dekar için ) Üretim Miktarı(kg) Birim Fiyatı (TL) Tutarı (TL) Buğday Üretimi (250 kg.da) Saman Üretimi T O P L A M

4 4.3. Proje Öncesi Net Kar : Üretim Gelirleri Üretim Giderleri Net Kar TL 5 PROJE : 5.1. Projenin Gerekçesi ve Amacı : Ülkemizde tarım; hızla artan nüfusun yiyecek ve tarımsal ürün ihtiyaçlarını karşılayacak, tarıma dayalı sanayimizin istediği özellikte hammadde ihtiyacını devamlı bir şekilde temin edecek, ihracatımızda önemli bir yeri olan tarımsal ürünleri yetiştirecek ve sanayimizin gelişmesi için yıldan yıla artan döviz ihtiyacını karşılayacak olan önemli bir kaynaktır. Tarım Ülkeleri arasında yer alan Türkiye, halen birim alandan elde edilen üretimde gelişmiş ülkeler rakamlarının altında bulunmaktadır. Tarımda verimin artırılması ekstansif olarak faaliyette bulunan tarım işletmelerinin entansif tarıma yönlendirilmesi ile mevcuttur. Meyveler insan beslenmesinde eskiden beri önemli bir yer tutmuştur. Kültürün ilerlemesi ve beslenmenin temel kurallarının öğrenilmesinden sonra meyvelerin beslenmedeki değerleri, özellikle vitamin ve mineral maddelerce zengin olmaları, kalori ve protein değerlerinin yüksek oluşu ile ön plana çıkmıştır. Ceviz; kerestesi, odunu, yaprağı, meyvesi ve kabuğu ile çok yönlü gelir sağlayan bir tarım ürünüdür. 100 gr ceviz içinde gr yağ, 8-24 gr protein, 14 gr karbonhidrat, 200 mg kalsiyum, 2 mg demir, 0.03 mg A vitamini, 0.35 mg B1 vitamini, 0.10 mg B2 vitamini, 15 mg C vitamini, 1.2 mg P vitamini,ile 23 mg D ve 24 mg E vitaminleri bulunur. 0.5 kg ceviz içi ile 3500 kalori kazanılır ki bu da bir insanın bir günlük enerji ihtiyacını karşılar. Hazırlanan bu proje ile : İlimizin meteorolojik özellikleri göz önünde bulundurularak geç çiçek açan ve geç filizlenen çeşitlerin seçimi ile kapama bahçeler tesis ederekgeç donlardan zarar görmeden ceviz üretimi yapmak, köylerden kente nüfus hareketlerini önlemek, çevresine yayım yapabilme özelliği taşıyan seçilmiş çiftçilerle ortaklaşa çalışıp, köylerde önder çiftçi topluluklarının oluşmasını hızlandırarak, yetiştirme tekniklerinin yayımını yapmak, birim alandan alınan verimi artırarak çiftçinin gelir düzeyini yükseltmek ve dolayısıyla sosyo-ekonomik yapısının iyileştirilmesi amaçlanmıştır Teknik Bilgiler : Cevizin Sistematikteki Yeri ve Bitkisel Özellikleri Ceviz; bitkiler aleminin (Vegetabilae), çiçekli bitkiler şubesi (Phanerogamae ), kapalı tohumlular ( Angiospermae) alt şubesi, iki çenekliler ( Dicotyledonae) sınıfının, Juglandaceae familyasının, Juglans cinsine bağlı olup, bitkisi serbest olarak büyümeye bırakıldığı zaman m boylanmakta m2 alanı tek başına kaplayabilmektedir. Dalları çevreye ve yukarı doğru aynı hızla gelişme gösterdiği için ağaç habitüsü genellikle düzgün bir küre görünümü almaktadır. 100 yaşındaki bir ceviz m3 gövde (kütük) yapabilir. 120 yaşından itibaren gelişmesi duraklar. Ceviz fidanlarına uygulanacak terbiye şekilleri ile gövde uzunluğu ( kütük boyları) ve meyve verimi üzerine etki etmek mümkündür. Cevizden hem orman hem de meyve ağacı olarak yararlanmak üzere gövdenin bir meyve ağacı gibi aşağıdan dallandırılması ağaçtan elde edilecek meyve miktarını artırırken, budak izleriyle de gövdenin desen kazanmasına yol açarak kütüğünün deha çok değer kazanmasına neden olur. Ceviz bir evcikli bir bitkidir. Erkek ve dişi organlar aynı çiçek sapı üzerinde bulunmaz. Erkek çiçekler genellikle 2 yaşlı dallarda bulunur ve bir yıl önceden teşekkül eder. Dişi çiçekler ise aynı yıl süren odun gözlerinden meydana gelen sürgünlerde teşekkül eder. Genellikle uç tomurcuğu, nadiren de koltuk altı gözlerinden süren tomurcuklarda yer alır.

5 Erkek çiçeğin olgunlaşarak toz verdiği devrede, dişi çiçeğin reseptif ( toz kabul etme) devresi geçmiş olur. Bu nedenle iyi bir meyve tutumu için iyi ve uygun bir tozlayıcı çeşit seçimine ihtiyaç vardır. Cevizin soğuklama ihtiyacı 7 oc nin altında saat arasında değişiklik gösterir saatin üzerinde soğuk geçen yörelerimizde soğukların bitimine kadar ceviz uyanmaz. Geçit bölgesinde yer alan İlimizde de geç donların görüldüğü yer ve yıllarda zararlanmalar beklenebilir. Bu nedenle Bilecik ve Şebin ceviz çeşitleri gibi normalden geç uyanan çeşitler dikilerek daha başlangıçta tedbir almakta yarar vardır. İyi bir meyve tutumu ve donlardan zarar görmeme açısından ceviz çeşitlerinin erkek ve dişi çiçeklerinin olgunlaşma tarihleri ile birbirini tozlayabilme özelliklerinin bilinmesinde yarar vardır. CEVİZ TOZLAYICI TABLOSU Çeşit Adı Erkek Çiçeğin Dişi Çiçeğin Olgunlaşma Tarihi Olgunlaşma Tarihi Yalova 1 24 Nisan 30 Nisan Yalova 2 28 Nisan 24 Nisan Yalova 3 23 Nisan 1 Mayıs Yalova 4 30 Nisan 24 Nisan 1974/7 (Kaplan) 28 Nisan 21 Nisan Balaban 27 Nisan 24 Nisan Şebin 27 Nisan 3 Mayıs Bilecik 5 Mayıs 28 Nisan Yukarıda verile tablo incelendiğinde : Yalova 1 ile Yalova 2, Yalova 4,Balaban ve 1974/7 (Kaplan) çeşitlerinin Yalova 3 ile Yalova 4 çeşidinin Bilecik ile Şebin çeşidinin birbirlerini tozlayabildikleri denemelerle de tespit edilmiştir. Kütahya şartlarında ise en geç çiçek açan Bilecik ve Şebin çeşitleri karışık olarak tercih edilmelidir Ceviz Çeşitleri ve Özellikleri Yalova-1 : Yanlara doğru kuvvetli gelişme gösteren ağaç görünümü vardır. Meyve şekli oval, kabuk kalın, orta derecede pürüzlü, parlak açık kahverenkli, yapışma iyi, iç taze ve kuru olarak tüketime elverişli, kabuktan kolaylıkla ayrılır. Meyve çapı 3.3 cm, uzunluğu 4.2 cm, %48.4 randımanlıdır. Eylül sonunda hasat edilir. Kasım sonu Aralık başında yaprak döker. Soguklanma süresi saattir. Akdeniz ve Ege sahil bölgelerimiz hariç tüm bölgelerimizde yetiştirilebilir. Yalova-2 : Yavan ve kuvvetli bir taç gelişimine sahiptir. Meyve şekli oval, çok iri, kabuk orta kalınlıkta, pürüzlü, açık renkli, yapışma iyi, meyve çapı 3.6 cm, uzunluğu 5.2 cm, %46.2 randımanlıdır. İç taze tüketime elverişli olup, kurutulduğunda büzülme yapar. Kabuktan kolay ve bütün olarak ayrılır. Eylül sonunda hasat edilir. Soğuklanma süresi saattir. Mart sonlarında uyanır,kasım sonunda yaprak döker. Yalova-3 : Yavan ve kuvvetli bir taç gelişimine sahiptir. Meyve şekli oval, orta irilikte, kabuk ince, düzgün yüzeyli ve açık renkli, yapışma çok iyi, iç kuru ceviz olarak tüketime elverişli, büzülme yapmaz, kabuktan bütün ve kolay olarak ayrılır. Eylül sonunda hasat edilir. Meyve uzunluğu 4.3 cm, çapı 3.1 cm, %25.8 randımanlıdır. Ege ve Akdeniz sahil kuşağı haricinde tüm bölgelerde yetişebilir. İyi bir meyve tutumu için Yalova 4 çeşidi ile birlikte yetiştirilmelidir. Üşüme isteği saattir.

6 Yalova-4 : Alçak boylu,seyrek dallı bir taç yapar. Meyve şekli oval, kabuk ince, düzgün yüzeyli, mat açık kahve renkli, yapışma çok iyi, iç kuru ceviz olarak tüketime elverişli, %30 büzülme yapar. Eylül sonlarında hasat edilir. Meyve uzunluğu 4.3 cm, çap 3.2 cm dir. %52.8 randımanlıdır. 1 Nisanda uyanır. İyi bir meyve tutumu için Yalova-1 ve 3 çeşitleri ile birlikte bahçe tesis edilmelidir. Üşüme isteği saattir. 1974/7 (Kaplan) : Yayvan ve kuvvetli bir dal gelişimine sahiptir. Meyvesi gibi yaprakları da çok iridir. Meyve şekli uzun, köşeli, kabuk orta kalınlıkta, pürüzlü, açık renkli, yapışma iyi, sap çukuru genişliği orta, iç taze tüketime elverişlidir. Bu nedenle kurutulunca iç oranı % 34.1 e düşmektedir. Eylül ortalarında hasat edilir. İç bütün ve beyaz çıkar. Meyve uzunluğu 5 cm,çap 4 cm dir. Nisan ortalarında uyanır. Yalova-1 çeşidi ile birlikte tesis edilmelidir. Şebin : Yayvan taçlı, kuvvetli gelişme gösteren ağaçlar yapar. Meyve şekli omuzlu, konik, kabuk çok ince, az pürüzlü, mat açık kahverenkli, yapışma çok iyi, meyve salkımında 3-4 meyve yapar. İç kuru tüketime elverişli, kabuktan kolay ayrılır. Tamamı açık renklidir, Eylül sonlarında hasat edilir. Nisan ayının ortalarında uyanır. Meyve uzunluğu 3.8 cm, çapı 3.2 cm, randımanı %63-64 tür. İyi bir meyve tutumu için Bilecik çeşidi ile birlikte tesis edilmelidir. Bilecik : Yayvan ve kuvvetli bir taç gelişimine sahiptir. Meyve şekli oval, orta iri, kabuk orta kalınlıkta, açık renkli ve düzgün, yapışma çok iyi, sap çukuru dar, iç kuru ceviz olarak tüketime elverişli olup, içini çok iyi doldurur. Kabuktan kolay ve bütün ayrılır. Tamamı açık,esmer renklidir. Tadı çok lezzetlidir. Nisan sonlarında uyanır. Her yıl bol meyve verir. Eylül sonlarında hasat edilir. Meyve uzunluğu 4.1 cm, çap 3.1 cm, randımanı %51 dir. Balaban : Yayvan ve sağlıklı bir taç gelişimine sahiptir. Meyve şekli yuvarlak, orta irilikte, kalın kabuklu, yapışma çok iyidir. İç ceviz olarak kullanıma elverişli değildir. İç dolgundur ancak kabuktan kolay ayrılmaz. Çetin ceviz olarakta bilinir. Eylül sonlarında hasat edilir. Diğer ceviz çeşitlerine anaç olarak kullanıma uygundur Toprak İstekleri Ceviz ağaçları toprak bakımından pek seçici olmamakla birlikte fazla su tutmayan, gevşek, süzek, çakıllı alüvyal, taban suyu sorunu bulunmayan topraklardan hoşlanır. Kirece karşı dayanıklıdır. Alkali toprakları sever. Fakir topraklarda bile yetişebilmektedir. Yer seçimini kısıtlayan en önemli faktör, taban suyunun yüksekliğidir. Kök gelişimi hareketsiz olan taban suyuna ulaştığında ağacın gelişmesi duraklar. Yaprağın damar araları açık yeşil, damarlar ise kahverengi bir renk alır. Sürgün uçları kurur ve ağacın tamamen kurumasına neden olur Aşılı Fidan Temini İlimize uygun çeşitlerin seçimi, aşılı fidanların temini Tarım İl Müdürlüğü döner sermayesince, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı na bağlı Fidanlık ve Üretme İstasyonlarından yapılacaktır Toprak Hazırlığı ve Bahçe Tesisi Ceviz bahçesi tesis edilecek toprağı, dikimden 2-3 ay önce derin olarak sürülerek işlenir. Yamaç arazilerde teraslar ve setler oluşturulur. Bahçeler genellikle bir yaşlı fidanlarla kurulur. Böylece fidan tutumunun artırılması ve ağaçların yerinde taçlandırılması sağlanmış olur. Fidan dikimi kışı sert geçen yerlerde erken ilkbaharda, toprağın derinlere kadar donmadığı ve kışı ılık geçen yerlerde ise sonbaharda yaprak dökümünden sonra yapılmalıdır. Kapama ceviz bahçeleri kurulurken ağaçlara verilecek dikim aralıklarını; toprak durumu, seçilen ceviz çeşidinin taç genişliği ve dallanma durumu, budama, gübreleme, sulanabilme durumu gibi koşullar tayin eder. Klasik terbiye sistemlerinde geniş taç yapmayan çeşitlerde ve kıraç arazilerde 10x10 m, geniş taç yapan ve iyi bir toprak yapısına sahip arazilerde ise 12x12 m sıra aralık mesafeler

7 uygulanmalıdır. Seçilen dikim aralık mesafesine göre fidan yerleri işaretlenerek krizma yapılmış topraklarda fidan köklerini rahatça alacak genişlikte ve derinlikte, krizma yapılmayan topraklarda ise cm derinlik ve genişlikte fidan çukurları açılır. Dikimden önce çukur tabanının toprağı yumuşatılır. Fidanın köklerinde ezilmiş ve kırılmış kökler düzgün bir yüzeyle kesilerek budanır. Kazık kök çıkarılarak köklerin yana yayılması teşvik edilir. Açılmış olan fidan çukurunun içine fidan dikiminden önce üstten çıkan ve iyi havalanmış toprakla, ahır gübresi karışımı ile kümbet yapılarak fidanın kökleri bu kümbet üzerine oturtulur. Fidanın rüzgardan zarar görmemesi amacı ile bir herek dikilir. Dikim tahtası boşluk bırakılmayacak şekilde toprak ve gübre karışımı ile doldurularak sıkıştırılır. Çukurun alt kısmından çıkan toprak ise üst kısma doldurulup, fidanın etrafına sulama çanağı yapılarak bolca can suyu verilir. Herekle fidan birbirlerine sürtünmeyecek şekilde genişçe bir iple bağlanarak dikim işlemi tamamlanır. Fidanın dikilmesi sırasında : Fidanın aşılanmış, güvenilir bir kuruluştan alınmış olunmasına, kullanılacak ahır gübresinin iyi yanmış, hastalık ve zararlılara karşı ilaçlanmış olmasına, dikim esnasında aşı noktasının toprak altında kalmamasına, can suyu verildikten sonra çöken ve sıkışan toprağın üzerine tekrar toprak doldurulmasına özen gösterilmelidir. Tesis edilen bahçenin korunması amacı ile etrafının çitle çevrilmesi gereklidir. 5.3 Yıllık Bakım İşleri : Toprak İşleme Sonbahar toprak işlemesinin önemi çok büyüktür. Toprak tavında iken pullukla cm derinlikte işlenip, organik maddeler ile bitki besin maddeleri ve oksijen hareketi sağlanarak bitki kök bölgesine ulaşması, toprak altında biriken karbondioksitin de havaya karışması sağlanmış olur. Toprak işlemesi yapılmayan ve kötü hava koşullarındaki bahçelerde: - Ağaç köklerinin gelişmesi yavaşlar - Topraktaki bitki besin maddelerinin hareketi azalır ve bitki tarafından alımı yavaşlar - Mikroorganizma faaliyetleri azalır, bitkilere toksik etki yapan bazı organik bileşikler oluşur - Toprağın su tutma kapasitesi düşer Toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerine son derece önemli etkisi olan sonbahar toprak işlemesi ile fosfor gibi zor eriyen bitki besin maddelerinin de kök bölgesine ulaşması sağlanır. - Kurak ve tavsız toprak işlemesinden kaçınmak gerekir. - Fidan dikiminden sonra derin sürüm yapılmamalıdır Sulama Dikimle birlikte bolca can suyu verilen cevizlerde kök gelişiminin tam olarak sağlanabileceği 2-3 yıl Nisan ve Haziran sulamaları düzenli yapılmalıdır. Takip eden yıllarda yıllık yağış miktarı 400 mm nin üzerinde olan yerlerde cevizlerin sulanmasına ihtiyaç duyulmaz. Ancak düzensiz ve yetersiz yağış alan yerlerde 2-3 kez sulama yapılmalıdır Gübreleme Ceviz ağaçlarının gübrelenmesinde özel bir araştırma bulunmamakla birlikte bilinen ve diğer meyve türlerinde uygulanan genel kurallardan yararlanılarak, bahçe tesisinden önce mutlaka 0-30, 30-60, ve cm derinliklerden ayrı ayrı alınacak toprak örneklerinin analizi yaptırılarak gübre isteği tespit edildikten sonra gübreleme yapılmalıdır Budama Bir yaşlı aşılı ceviz fidanı 120 cm yükseklikten ve aşı gözünün aksi tarafına bakan bir gözün 0.5 cm üzerinden tepesi kesilerek aşı macunu ile yara üzeri kapatılır. Daha sonra boğumlarda (yaprak koltuklarında) teşekkül etmiş olan 1-3 adet odun gözünden en üstteki iri

8 gözler (boyunlu göz) bir bıçak ucu ile koparılarak ortadaki düğme gözlerin uyanıp sürmesi sağlanır. Gövde ile dik açı yapan bu sürgünlerden çatı oluşturulacak dallar seçilecektir. İlk yıl serbest olarak gelişmesi sağlanan bu sürgünler arasında seçim ertesi yıl yapılır. En üstten itibaren muhtelif yönlere bakan cm aralıklı 5 dal seçilir. Diğer dallarda uç alınarak gelişmesi durdurulur, fakat yaprak sathından bitkinin gelişmesi için yararlanılır. Ertesi yıl Mart ayında (3. Yaş) ucu alınan dallarla, varsa yeni çıkanlar dipten temizlenerek fidanda 5 dallı bir çatı kurulmuş olur. Bu dalların uçları kesinlikle budanmaz ve serbest olarak gelişmeleri sağlanır. Ceviz bitkisi fazla budamayı sevmez, lüzumsuz dalların fazla büyütülmeden kesilmesi açılan yaraların, gelişmesi beklenen dalın çapından büyük olmaması ve mutlaka macunla örtülmesi gereklidir Hastalık ve Zararlılarla Mücadele Cevizlerde görülen en yaygın mantari hastalık Ceviz Antraknozu ( Marsonina juglandis) ve zararlı olarak ise iç kurdu ( Carpocapsa sp.) dur. Bu nedenle cevizlerde diğer meyvelerde olduğu gibi genel bir kış mücadele programına alınarak Şubat-Mart aylarında %1.5 luk bordo bulamacı ile bütün gövde ve dallar yıkanmalı, yere dökülmüş olan yapraklar ve kurumuş dallar toplanarak açık alanda yakılmalıdır. Yağışlı geçen yıllarda muhtemel bir mantar enfeksiyonuna karşı 4 ilaçlama yapılır. 1. ilaçlama tomurcuklar patlayıp yapraklar fare kulağı kadar olduğunda, 2.si yapraklardaki yaprakçığın yarı büyüklüğe ulaştığında, 3.sü meyveler fındık büyüklüğü kadar irileştiğinde,4. ilaçlama ise üçüncüden gün sonra yapılmalı. İlaç olarak Dikotan M-22, Dithane M- 22, Trimangol 80 WP grubu ilaçlar 100 lt suya 300 gr uygulanır. Ceviz iç kurdu meyve kabuğu sertleşmeden önce (erik büyüklüğüne ulaştığında) iki meyvenin birbirine temas ettiği yerden, çoğu kez de sap çukurundan meyvenin içine girer. İç kurdu zararının önüne geçmek için temmuz ayının başında ve sonunda 2 kez Lebaycide 50 EM, Folimat %50 LC, Gusathion 20 EM veya Zolone Liquid ilaçlarından birisi ile ilaçlama yapılmalıdır. 5.4 Proje Faaliyetleri : Proje faaliyetleri yatırım ve işletme dönemi faaliyetleri olmak üzere iki ana bölümde toplanmıştır. Yatırım döneminde bahçenin tesisi ve ekonomik alanda ürün alınacak yaşa ulaşılıncaya kadarki (20 yıl) masraflar, işletme dönemi faaliyetlerinde ise meyve üretimi için ( yıllar arası) yapılacak masraflar dikkate alınmıştır. 6 PROJE GİDERLERİNİN ANALİZİ : Proje 100 yıllık olarak planlanmış olup, 10. yıldan itibaren meyve satışı ile gelir getirmeye başlayacaktır. Ancak ekonomik anlamda meyve satışı yıllar arsında yapılacaktır. Bu nedenle tesis yılından itibaren 10. yıla kadar yapılacak masraflar yatırım giderleri, takip eden yıllarda yapılacak harcamalar, işletme giderleri olarak hesaplanmıştır. 5 dekarlık bir ünitenin proje süresince hasat edilecek ürünlerden elde edilecek gelir ortalaması : TL / 100 yıl = TL/ yıl dır. Proje süresince yapılacak harcamaların ortalaması ise : TL/ 100 yıl = TL/yıl dır. Fayda masraf oranı = TL/ TL= olup proje uygulanabilir ve karlı bulunmuştur.

9 7 SONUÇ : Projeye alınan 20 işletmeye tesis yılında fidan bedeli ve 5 er dekarlık arazinin çit çevirme giderleri olan ve proje genel yatırım tutarlarının %4 ü ( TL) aynı olarak (fidan, tel örgü ve direk) teslim edilerek önceden Tarım İl Müdürlüğü nde görevli konu uzmanları tarafından yer seçimi yapılan bahçelere, fidan dikimi ve çitle çevirme işlemleri yapılacaktır. Projenin faaliyete geçirilmesi ile proje kapsamına alınan üreticilere yıllık TL gelir sağlanmış olacaktır. Çiftçiler Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerindeki teknik elemanlarca birebir eğitilerek üretim teknikleri konusunda bilgilendirilecek ve her üreticiden teknik şartlara uygun olarak yetiştiricilik yapacağına dair taahhütname alınacak, taahhütname maddelerine uymayan üreticiden yapılan masraflar yasal faizi ile birlikte tahsil edilerek kaynağın temin edildiği kuruluşa ödettirilmesi sağlanacaktır. Hazırlayan Kontrol Eden ONAYLAYAN