TEKNİK HİZMET İTHALİ

Transkript

1 «I işgücü göçü t e TEKNİK HİZMET İTHALİ

2 ELEKTRİK M Ü H E N D İS L E R İ O D A S I / G E M İ M Ü H E N D İS L E R İ O D A S I H A R İT A V E K A D A S T R O M Ü H E N D İS L E R İ O D A S I İN Ş A A T M Ü H E N D İS LE R İ O D A S I M A D E N M Ü H E N D İS L E R İ O D A S I M E TA LÜ R Jİ M Ü H E N D İS L E R İ O D A S I M İM A R L A R O D A S I t O R M A N M Ü H E N D İS L E R İ O D A S I ŞEHİR P L A N L A M A M Ü H E N D İS VE M İM A R L A R I O D A S I Z İR A A T M Ü H E N D İS L E R İ O D A S I TÜTE D

3

4 olaylardan 19 KASIM 1972, CUM HURİYET Sanayi Haftası yarın başlıyor Mühendis ve mimarların % 7 2 si yurt dışına gitmek istiyor ANKARA, (Cum huriyet Bürosu) S a n a y i v e T e k n o lo ji ile E n e rji v e T a b ii K a y n a k la r B a k a n lık la rı v e M a k in a M ü h e n d is le ri O d asın ın işb irliğ iy le dü zen len en «S an ayi H aftası» yarın başlayacaktır. B u a ra d a A n k a r a da b ir Sanayi K on gresi» toplanacaktır. M a k in a M ü h e n d is le ri O dası B a ş k a n ı K e m a l T a ta r o ğ iu, dün b ir b a sın toplan tısı [füzenleyerek, Sanayi H aftası kon u su n da çeşitli b ilg ile r v e rd ik ten son ra, b ir soru üzerine de, geçen yıl yapılan b ir anket son un d a T ü rk iy e deki m ühendis ve m im arların /o 72 sinin yurt dışında çalışm a eğilim inde olduk ların m saptandığını söylemiş, P e r sonel K an un u n u n y ü rü rlü ğe g irm esinden sonra kam u sektöründe çalışan birçok m ühendis ve m i m a rın u ygulam ad ak i aksak lık la r nedeniyle g ö revle rin i b ıra k tık la rını ileri sürm üştür. 1 EYLÜL 1972 TEKNİK GÜÇ T.M.M.O.B. YE BAĞLI 8 O D A O R TA K BASIN T O P L A N T IS I Y A P T I Binlerce Mühendis, Libya ya Göç Hazırlığında T.M.M.O.B.'y e b a ğ lı E le k trik G e m i İn ş a a t, H a r ita v e K a d a s i r o, M a d e n, M e t e o r o lo ji, M im a r Ş e h ir P la n c ıla r ı v e Z ir a a t M ü h en d is le rl O d a la rı, y ö n e tic ile ri 20 A ğ u s to s 1972 g ü n ü A n k a ra d a Z ira a t M ü h e n d is le ri o d a s ın d a b ir o rta k b a s ın to p la n tıs ı dü z e n le m lş le rd lr. T ü rk iy e 'd e ç a lışan n ü fu s ta, te k n ik gücün oranı % 2,2 ik e n Y u n a n is ta n d a 8,3; la v e ç te 15,3 dür. Buna rağm en m ily a rla r har c a n a ra k y e tiş tirilm iş o la n b in le r ce T ü rk m ü h e n d is v e m im a rı L ib y a y a g itm e k hazırlığ ın a g ir m iş tir. Bu duru m, T ü rk te k n ik e le m a n la rın a y ıld a 237 m ily o n ö d e n irk e n, yabancı te k n ik h izm ete 1 m ily a r 343 m ily o n ö d e n m esinin doğal bir sonucudur: K am u k e s im in d e ça lışa n te k n ik e le m a n la rın d e m o k ra tik v e e k o nom ik haklarının kısıtlanm ış soluşu, o n la rın p o litik b a s k ıla r k a r şıaında d ire n ç le rin i k ırm a kta, b l Jim ve te k n iğ in y e rin i, ç ık a r ç e v re le rin in p o litik k a ra rla rı a l m a kta d ır. ü lk e ç ık a rla rıy la b a ğ d a ş m a yan yabancı s e rm a y e v e te k n o lo ji ith a li d u rd u ru lm a lı, yabancı te k n ik h iz m e t ith a lin e b û tü n ü y le so n v e re c e k te d b irle r e n kısa zam anda a lın m a lıd ır.» 3

5 19 EYLÜ L 1971 A K Ş A M B «î'ii':; ııuıihia» «K r te n m b b b b b b b El " hu l i ; D U Y a n a M ' fiyatlar ^nah anuı a..<2g:a?.«5pr IIIRPI1IRI /j<' r ı» s ı ı a ı a i h 2 i ı a «miheahnı l a n ı ı r n i v â i ı i f i ı» t s a r i B? a i a w j j v ^ a n a ı Z jm ıt «^ a a s iih i la la r a^^astgab^bbaa E lz İia B flb İİİilliiK ı'lb fflb B B B B ffîa R S B B B B I E İB İ5 5 iis :a if a B B B B B B l İBaZ/ıIBBBBKaflBBBBBB «İK flrb H B B B H B B B B B B n İB a r BBBBBBBBBB flb MIllJBiaBBfl [BBBBL «K İ&.BBBBBBİ İ H S S İ 1355'te 69 po»n olan fiyat ortalaması. 1989» kadar aynı tuzla.vîikıelmig, 1959'da bu hız biraz yavaşlamış Te 19b6ya kadar düşük bir tempoda.seyretmiştir. l!k>4i'<ia fiyatların yükseli*)! hırlanmış, arasındaki hıza purajrl bir seyir izlemeye bağlamıştır başında İse, devalüasyonun etkini kendini İyice hissettirmeye başlamış ve 1971'in İlk dört ayında fiyatlar fırlamıştır. Giyecek fiyatları, örelliklr Ifl.'ıfldan itibaren Kene! fiyat sevlyealnin tak ajtında kaimi; ylycrflk fiyatları iıe, 1955'ten ba jana fiyat levlyealnin fiıtilnde ıryretml«tlr. Fiyat artışı 15 yılda % 376'yı buldu Fiyatların en fazla yükseldiği yıllat 1958 ve 1967, Fiyat artışının en az olduğu yıllar ise 1964, 1961 ve KASIM 1972 CUM HURİYET OECD, talebin kısıtlanmasını önerdi FİYAT ARTIŞINDA TÜRKİYE BAŞTA ANKARA İktisadi îgbirllfci va Kalkınma Tegkilâtınca (OECD) ya yırol&n&n Ekim 1972 «Temel iktisadi Göstergeler* raporunda Tür* kiye yüzde 17'lik fiyat artışı İle OECD ülkeleri içinde en önde gel inektedir, İktisadî işbirliği ve Kaikmma Teşkilâtı (OECD) taralından her ay hazırlanan «Tem*ı İktisadî Göstergeler» raporunun Ekim sayısında rürkiye OECD Ülkeleri içinde yüzde 17 oranındaki fiyat artışı ile başta gelmektedir. Bu artış Mart tarihî itibariyle teşkilâta bildirilmiştir. Diğer ülkelerden bazılarında EylüJ tarihlerinin ortalaması itibariyle fiyat artışları şöyledir: «Kanada (4.7), ABD (2.9), Japonya (5.6), Avustralya (fr.l), Belçika (5.4), Fransa (6.1), Almanya (5.7), Yunanistan (4.C), İtalya ( 6.0 ), İngiltere (6,6), îslanda (13.6)1 Yugoslavya (11.8)». Bu arada Ticaret Bakanlığı tarafından hasırlanan rakamlarda toptan eşya fiyatlarına göre Eylül tarihleri arasında yüzde 18 artış olduğu belirtilmiştir. Ankarada geçinme endeksinin yıl sonu itibariyle yüzde 17.5, Istanbulda ise 17.0 olarak gerçekleşeceği yetkililerce ifade edilmiştir.

6 Ücretler 194 O dan bu yana 10 misli arttı 32 yılda fiyatlar 60 misli yükseldi Ç eşitli zorunlu ih tiy aç m addeleri fiy a tla rı son 32 yılda yüzde E bine varan a r tı; gösterirken, sa.bit B elirlilerin ortalam a g elir a r tı)) iadeca yüzde bin civarın d a k alm ıştır. D iğ er b ir deyişle aon 32 yılda geçim (artları ortalam a 60 m isli artm ış bunu n yanında ge lir le r sadece 10 m isli a rtab ilm iş tir. Fiyat ve vergi ortaklığı B ilin d iğ i gib i ü lk em izde dünya iktisadi buhranın d an son ra fiy at artışla rı gemi azıya al m ış, bunun yanına vergi yükü de ağırlığ ın ı koyu nca tü k eticiler ih tiy açların i kısm ak zorunda k a l m ışlard ır Bu arada ü cret politika sı da tü k eticin in aley h in d e işlem iş, ücret artışları daim a fiy a t artışların ın gerisin de k alm ıştır. Bunu k an ıtlam ak ü zere istatistiklerd en alın an ö rn ek le re göre çeşitli zorunlu ih tiy açların yıllık ortalam a fiy a tla rı ve artı? yü2de leri 1940 ve 1972 yıllarınd a Kg/ K rş. o larak şöyled ir: M addeler Arlıji/o Ekm ek 10, P irin ç 34,60 467, Patates 9,45 188, T uz , Hayvani yağ 143, , Y u m u rta Z eytinyağı Z eytin K oyun et S ığ ır eti A yakkabı p en çesi (çiit) E v k irası (4 oda b ir m u tfak) D oktor vizitesi 2,18 68, , , , K I P I H P39 U1946 II «7 I3 «5 9 I S , ) looo 2ÛOO , , &7.SO S İOOO I4 A Ş , , , i floo ı o a o ,00 46Eİ ı o o ,00 İUUUU.IKJ İUUUU IOO ,sû ( JÖ «7 5 bin'e kadar artan fl IS nlınan bazı ö rn ek lerin yanı sıra d evlet m em urların ın ay lık la rın ı gösteren cetv eller g elir deki artışın daha az oranda o l duğunu ortaya koym aktadır. Ö rneğin b irin ci d erece ' bekâr b ir m em urun 1940 yılındaki aylığı 600 lira. 32 yıl sonraki en y ü k se k m em urun a y lık g eliri 7 b in lira. Y ani 32 yılda a rtış tam yüzde 106G oranında. A ncak bunu n yanında hesaplanm ası gereken, gelirin brü tü y erin e n etid ir. A y n ı m em urun net, g elirin e b a k ıldığında şu sonuç alınm ıştır: 1940 yılında a y n ı m em urun net g eliri 456 lira, 1972 yılın d aki n et g eliri ise 3 bin 759 lira 90 kuru ş tu r. Y ani gelir, k esin tiler h â riç tu tu lu rsa 32 yılda sadece yüzda 598 o ra n ın d ı a rtm ıştır. D iğer b ir deyişle b u n d an * 32 y ıl öne«gelirin in yüzde 9 unu ka zan ç vergisi olarak devleta geri veren m em ur bugün yaklaşık ola rak yarısın ı g elir vergisi olarak ödem ektedir. ö t e yandan 5. derece bekâr ma m urun b rü t geliri yüzde 1202 a r tarken, n e t g elir a rtışı yüzde 755 olm uş, onuntu d erece m em u ru n - ki b rü t yüzde 1475, n et yüzde 1059, n ih ayet 15. d erece m em urun b rü t geliri yüzde 1850, n e t g eliri y ü jd a 1600 artm ıştır.- Yukarıda gösterilen tarihlerde çıkarh lan kanunlarla saptanan devlet m em urları ma a? llatest. Ö rnek hrüt/tl. o l i r i l gösterilm iştir. ihtiyaçlar kısıldı Son uç o larak 32 y ılın b ir geçim biiân çosu yapıldığında g elirler ortalam a on m isli artark en, fiy a t lar m isli kadar a rtm ıştır. B u arada vergi yükü de ön em li oranda a rtış gösterince tü k e ticiler b irço k ih tiyaçların ı zam an i - çin de kısm ak zorunda kalm ışlar dır. B u nedenle tü k etici İle tü k e tim arasındaki m esafe her geçen gün artış eğilim i gösterm iştir. îl gili çevrelerin ifadesiyle bu eği lim h âlâ sürm ektodir. 15 ARALIK 1972 CUM HURİYET /2682 TL. M İM A R LIK, 72/ /1382 Tl.» - t * Beş yıllık eğitimden gelmiş bir teknik elemanın, kamu kesiminde işe ilk girişinde alacağı net ücretin Ankara asgari geçim indeksindeki artışlarla, 1958 yılından bu yana karşılaştırılması ( ) 3

7 22 A R A L IK 1972 T O P L U M 13 O C A K 1973 C U M H U R İY E T G erçekleri kim se bilm esin! Yurdum uzdaki g elir dağılım ı um n e denli adaletsiz olduğunu a* -çıklığa kavuşturan göstergelerin Üçüncü Beş Yıllık Plân'dan çıkartılıp atıldığı hatırlard adır (B ak: TOPLUM, Sayı 22, 1 Eylül 1972, say â 16). Ç alışan yığınların yaşam ım tıer geçen gün daha da çekilm ez h a fe sokan fiy a t artışları konusunda d a aynı yol izlenm ektedir. Ö rnek le ri çoğaltm ak m üm kündür, Ancak, bu konudaki en taze örnek. M aliye Bakanlığının 1972 E konom ik Raporu ndan, işçi ü cretleri ile ilgili bir bölüm ün çık artılıp atılm ası o l m uştur. M âliye'nîn 1972 Ekonom ik Raporunun 117'nci sayfasında yeralan tabloda, ortalam a nominal işçi ücretleri gösterilm ekted ir. îşçin in c& bine giren parayı gösteren nom i nal ücretlerd e yıllara göre a rtış izlenm ektedir. B u, hayli aldatıcı Yıl TABLO : 1 Nominal yıllık ortalama ücret b ir durumdur. Zira, esas olan, işçinin cebine giren paradan ok, bu p ara île eskisine kıyasla ne kadar satın alabildiği, daha doğrusu, ik tisatçıların gerçek (reel) ü cret de* dikleri şeyin ne durum da olduğudur. Bunu, TABLO l de karşılaştır«m alı olarak görmek mümkündür. Gerçek yıllık ortalama ücret ,13 Tl. 29,86 Tl ,22 30, ,35 28, ,57 27,88 İstanbul nazım planı için ayda 70 bin lira net ücret alacak yabancı uzmanlar getiriliyor Türk mimar vs mühendisleri, ilcret azlığından yurdu terkeder* ken İstanbul daki Büyük İstanbul Nazım Plan Bürosunda çalıştırılmak üzere 15 yahancı teknik elemanın getirileceği ve tunlara astronomik ücretler öde neceği öğrenilmiştir. Bu yabancı teknik elemanlar, 1 Ekim 1973 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Dünya Bankasının organı Uluslararası Kal kınma Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti arasında yapılan kredi anlaşmasına göre getirileceklerdir. Bu konuda bilgilerine baj vurduğumuz yetkililer, şunları söylemişlerdir: «Dünya Bankasının Türkiye ye dolarlık ( TL.) bir kredi açacağı ve bunun dolarlık ( T. L.) kısmının müşavirlik hizmet lerine harcanacağı doğrudur. Bu anlaşmadan sonra İmar İskan Bakanlığı ile Dünya Bankası arasında sürdürülen çalışmalara göre 326 adam / ay için kredi tahsis edileceği hususunda anlaşmaya varılmıştır. Bu para İd yabancı uzmana 2 ay - 2 yıl ara sında değişen süreler içinde ö- denecektir. Dünya Bankası yetkilileri dışardan getirilecek her teknik elemana ayda ortalama 5000 dolar7 ( T.L.) verilmesini istemekte ve nunu 326 ile çarparak elde edilen doları müşavir hizmetleri faslın dan kredi alarak açmaktadırlar. Bu astronomik ücretten de ö- nemlisi anlaşmanın ti,01 maddesine göre bu paraların T.C. hudutları İçinde geçerli bütün kesinti ve vergilerden muaf olw *- sidir.* 1972 njn ilk s e k «a ylık ortalam ası alınmıştır/ Diğer kredi anlaşmaları «Asıl önemli olan konu yaban cılara ödenecek bu astronomik rakamların dışında Dünya Ban. kası ile bu konuya bağlı olarak yapılacak olan diğer kredi anlaşmalarıdır. Geçtiğimiz hafta içinde 8 yabancı firmadan İstanbul metropoliten sahası için yaptırılacak ulaşım etüdleri k o nusunda teklif alınmıştır. Teklif alman firmalar içinde yerli firma yoktur. Yabancıların ulaşım etüdleri sonunda hazırlanacak rapora göre nazım plan yeniden şekillenecek ve bu arada yeni yerleşme alanları tarif edilecektir. Hazırlıkları sürdürülen kredi anlaşmalarına göre Dünya Bankasının, şehirsel alt yapı te» sisleri, gecekondu sahaları, konut alanları ve toptancılar gıda haline kredi açacağı büinmektedir. Buna göre muhtemel gelişmeler olarak gördüklerimiz şun lardır: Dünya Bankasına bağl: diğer mali örgütler İstanbul un beslenme organizasyonlarını kon trol altına alabilecekler ve bu alanda doğan kârların büyük bil kısmına sahip çıkabileceklerdir, Yeni yerleşme alanları kendi U3 manlarmca tayin edileceğinden bu alanları önceden belirli organizasyonlara çok ucuza kapatacak ve sonra hunlara alt yapı tesisi götürerek meydana gelecek arazi spekülasyonundan doğacak bütün kârlara sahip olabileceklerdir.» 2 Türk uzman Almanya ya gitti Diğer taraftan İstanbul planlaması konusunda uzun yıllar çalışmış ve Nazım Plan Bürosunun kurulduğundan beri vazife gören 2 uzman mimarın m a aş azlığından dolayı Almanya ya 'çalışmaya gittikleri 1 öğrenilmiştir. Verilen bilgiye gör» tamam, lan&ı*»-ii zım plan çaiişmaleriköa çok- felftpük emekleri ««çfmy bu uzmanların maaş ortalamaları 2000 T.L. yi geçmemekteydi e >

8 * Y. ORTAM ARALIK TÜRKİYE M ÜHENDİSLİK HAB. İNŞ. M ÜH. ODASI YAYIN ORGANI Türkiye de işsizlik de patlama noktasına varacak T Ü R K İ Y E 'D E İ Ş S İ Z L İ K ö t e y a n d a n, D e v le t P lâ n la m a T eşkilâtında, bir kurulca haz ır la n a n «Ü çü n cü B e ş Y ıllık P la n İs tih d a m - in s a n G ü cü ÖzpI ih tisa r Kom isyonu rapor u» a d ın d a k i ra p o rd a, İş s iz lik so ru n u n a çö z ü m b u lu n m ad ığ ı ta k d ird e, g id e r e k a r t a n lş s iz - le r y ığ ın ı yüzü nd en T ü r k iy e ' n in 1980 y ılla r ın d a cid d î b u n a. Iım la rla k a rşı k a rşıy a k a la b i le c e ğ i ifa d e e d ilm iş tir. İş s iz lik te h lik e s in in a ç a b ile c e ğ i b u n a, lım «işg ü c ü p a tla m a s ı te h lik e, s i» o la r a k a d la n d ırılm ıştır. R a p o r d a, T ü r k iy e n in «en Önem li so ru n la rın d a n b irin in işsiz lik» old u ğu b e lir tilm iş tir. D e v le t P la n la m a T e ş k ilâ tı «ö z e l ih t is a s K o m isy o n u» r a p o ru n a g ö re, h e r y ıl o r ta la m a o la r a k. 400 b in k iş i ç a lış a c a k ç a ğ a ç e lm e k te ve iş iste m e k te d ir. T ü r k iy e de a n c a k bin k işiy e iş b u lu n a b ilm e k te d ir G eriy e k a la n n ü fu su n b ü y ü k çoğunlu ğ u n d an b ir kısrru İşç i o la r a k y y r t d ış ın a g itm e k te d ir* A n c a k b ü y ü k b ir k ısm ı İm T ü rk iy e 'd e m e v cu t İşsizler o r d usu na k a tılm a k ta d ır. R a p o r d a, 1071 y ılı so n u it i. b a r ıy la T ü r k iy e d ek i İşsiz s a y ısın ın 2 m ilyonu a ş k ın old u ğu b e lirtilm iştir. A y n ı ra p o rd a b e lir tild iğ in «g ö r e T ü r k iy e d e ç a lış a n n ü fu sun yüzde 75, 8 i ta rım k e sim in d e to p la n m ış b u lu n m a k ta d ır. A n c a k t a n m k e sim in d e k i bu ç a lış a n in s a n la r ın ço ğ u k ıq a y la r ın d a iş s iz o la r a k b e k le, m e k te d ir. O ço aco n ş m m p u i D S ır a ıt İ ç ı ı,1 3 1 ) İ S I * lh tijm ç â fik i n Açık A n ih t t ja ç Açık A n tthotrısıra i/ B1 u r 1 ar 4 * «250 Miitıaodl a la rl a^ o 640</ * 1890) 740 4)0 t 29) UO 500 MaJLi m JMİhandl Kİ O Elaktrlk Müh and i «i J Madan kilhandial »0 ki«ya ttubaadiai Topo^r af (Kartograf *.b. 6JO IH ar KUhandialar 166C t f io rsddsyonai 1/ 1 a ç ta t T a k ıu a y n i Ki X i m T a k n ia y a n i S İ a k t i r i k T a k n la y «a l N a d n 2 u b ı T a k n ia y a n i T a k n lk fla a a a a K im ya T a k m a y l a! I aborant Di * r "ARIK1.A İ l C l U El E3UBliP Z l r u t H U ıa n d la la r i O rrear D U lılu n l l a r l V * 1 a r l n a r l a r * l f l» 211 EKİM

9 29 A R A L IK 1972 C U M H U R İY E T 26 N İS A N 1972 M İL LİY E T Ticaret Bakanlığının ilginç raporu 1953'TE KÂR TRANSFERİ 21 BİN LİRA İKEN, 1972'NİN İLK ALTI A YIN D A BU RAKKAM 75 M İLYO NA YÜKSELDİ SANAYİ KOLUNDA 98 KURULUŞUN 50'Sİ, M ADEN ŞİRKETLERİNİN DE TA M A M I YABANCILARIN ELİNDE 120 büyük şirketin 70'i yabancı sermayenin yon Hra, yabancı serm aye iştirak A N KA RA Türkiye'de Im a llt maden ve nisbeti yüzde 60,83. hizm etler sektöründe m evcut 120 büyük sa- Toplam Mrmayesl 35 milyon navl kurulusundan 70 lnin yabancı müteşebbii- lira olan b ir içki sanayi kuruluşu, lerin çlinde olduğu tesbit edilm iştir. Geri kalan yabancı serm aye iştiraki 50 kurulusun tam amına da yabancı sermayenin 21 milyon lira, yabancı sermaye yüzda 17,06 ile yüzde 29,29 oranında ortak bulunduğu nisbeti yüzde 60. anlaşılm ıştır Toplam serm ayesi 3 milyon T icaret Bakanlığından aıınan bilgiye göra. lira olan b ir tütün sanayi kuruluşu,, imalftt sanayii sektöründeki 98 büyük kurulu? yabancı serm aye iştiraki 2 /tan 50'ai. maden sektöründeki 4 büyük firmanın müyon 250 bin lira, yabancı sermaye tamamı ve hizmetler sektöründeki 18 firmadan iştiraki nisbeti yüzde si yabancı sermaye hakim iyetinde bulunmaktadır. Toplam serm ayesi 29 milyon 484 b in. lira olan 3 dokuma ve «iyim eşyası sanayii, yabancı ser maye iştiraki 21 milyon 451 bin lira, yabancj serm aye iştirak nis beti yüzde İştirak durum ları Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan konuya İlişkin bir ra par da yer alan cetvelde, 121 bü yük kuruluşun sermaye toplamının 3 milyar 996 milyon G81 hin 99 lira olduğu belirtilmiştir. B u nun 1 m ilyar 852 milyon lirası yabancı sermaye hissesidir. Büyük kuruluşların yüzde 90 - ına hâkim bulunan y acm cı mü tejebbislerin bu kuruluşlara sermaye içtir akları yüzda 60 civarında kalmaktadır. Rapora göre, yabancı mütesoh hislerin yönetiminde bulunan bu büyük kuruluklar, sektdr ve sermaye itibariyle BÖyledlr: İm a lâ t 6anayiİ sektörü n d e Toplam serm ayesi 191 milyon lira olan 10 sanayi kurulucu, yabancı serm aye iştiraki 116 m il Toplam serm ayesi 76 milyon 250 bin lira olan b ir kâğıt sanayii. yabancı serm aye İştiraki 49 milyon 562 bin 500 Ura, yabancı serm aye iştirak nisbeti yüzde 65. Toplam serm ayesi 228 milyon lira olan üç lâstik sanayii, yabancı serm aye İştiraki 183 m ilyon 400 bin lira, yabancı serm a ye iştirak nisbeti yüzde 50,5. Toplam serm ayesi 699 milyon 721 bin 659 lira olan 31 kimya sanayü, yabancı serm aye İştiraki 385 milyon 297 bin 529 lira, yabancı serm aye İştirak nisbeti yilzde 55,06. M aden sektöründe Toplam serm ayesi 25 milyon 529 bin 98 Ura olan 4 büyük kuruluş, yabancı serm aye iştiraki 23 milyon lira, yabancı serm aye iştirak nispeti yüzde 92,22. Hizm etler sektöründe Toplam serm ayesi 416 milyon 460 b in 675 lira olan 8 kuruluş, yabancı serm aye iştiraki 257 mil yon 320 bin Hra, yabancı serm a ye iştirak nispeti yüzde 61. Toplam serm ayesi 19 milyon 500 bin Hra olan 3 ulaştırm a ku ruluşu, yabancı serm aye İştiraki 11 m ilyon 257 bin lira, yabancı serm aye iştirak nispeti yüzde 57,72. Toplam serm ayesi 20 milyon 700 bin Hra olan 5 araştırm a, m ühendislik v e m üşavirlik hizm etleri kuruluşu, yabancı sermaye iştiraki 7 milyon 645 b in lira, yabancı serm aye İştirak nis petl yüzde Geri kalan 50 firm a içinde yabancı m üteşebbislerin yüzde 17,06 ile 49,29 oranında hisseleri bulunm aktadır.. Raporda ayrıca, bu yabancı kuruluşların ve yabancıların ortaklığındaki kuruluşların 1953 yılından beri yaptıkları kür transferi hakkında da bilgi verilm iştir. B una göre, bu kuruluşlar, 1953 yılında lira 1954'de 495 bin 315 lira, 1955'de 805 bin 356 lira, 1956'da 1 milyon 883 bin 967 lira ve 1960'a kadar 1-8 milyon lira arasında değişen k âr tran s ferleri yapm ışlardır yıllari aıaeuıda transfer edilen^ kârların m iktarla rı İse yılda 15' mllyofl ile 68 m ilyon lira arasında değişmektedir yılının Ağustos ayı sonuna kadar transfer edilen k â r m iktarı 74 m ilyon 935 b in 453 lirayı bulm uştur. Aynı dönemdeki yıllarda İse, tran sfer edilen kfira e şit bazan da daha az oranda yabancı sermayenin Türkiye'ye girdiği raporda belirtilm iştir. fiirkiye de 200 milyon dalar ABD İRLEŞİK Amerika Dışişleri Bakanlığı, «Tflrk lv ı'd a ld A.B.D. yatırım larının yaklaşık olarak 200 m ilyon d ola r ofaufiunıuı açıklam ıştır. Birleşik B Amerika Dışişleri Bakanlığı'nın Kongreye sunduğu Birleşik Devletler'- fn 1971 yılındaki dış politikası İle ilg ili raporda, «1971 yılında Türkiye'de 6 n em M «ay 11aca k y e n L b lr Am er İkan yatırı m in in yapılmadığı» b e lirti IrneRt e j/ e jı Birleşik Devletlerin Î9 7 1 yılüvda Türkiye'ye 324 mhyan~dotarrık ih ra > estta bulunduğu» bildirilm ektedir yılında Isa ABD den Türkiye'ye 315 milyon dolarlık ihracat yapılm ıştı. «Türkiye den 19<0 yılında yapılan 70 milyon dolar İthalâtın ise 1971'de aynı dikeyde kaldığı» tahmin 'edilmektedir. yatınım mevcut...

10 MİLYON U :ooo O C A K 1973 Y. O R T A M Türkiye nin son 10 yıllık Dış Ticareti < \ V. 6,s tigm» 1 ACıil A \ '^ w w v, w \ i * io*/ 156*: T A B L O 1972 YILLARI ARASINDA D IŞ TİCARETİM İZ Yıl İth a lâ t İ h r a c a t F a r k Dış T ic. H acm i , ' , , G , İthalat» 197Î yılları ara sın daki dış tica ret gelişm esi «do lar» üzerinden hesaplanm ış olarak grafikte görülm ektedir. G rafik ten anlaşılacağı ü- zere. Türkiy e nin dış tica re ti, geçm iş dönem lerde olduğu gibi ( dönem i h a riç) 1961 sonrasında, yani son 10 yıl içinde de sürekli açık verm iştir. G rafik te ince çizgili b ir bölge olarak gösterilen bu a- çık 1963, 1968 yıllarında ve 1970 sonrasınd a en yüksek oranlara çıkm ıştır. Yine grafiğe bakarak yılında a- çığın hızlandığını ve ith a lât gittikçe artarken ith a lâ tın oransal olarak b ir m ik ta r düştüğünü anlam ak m üm kündür. D em ek ki Türkiye, içinde yaşadığım ız yıllarda, son yıllara oranla daha büyük ölçülerde yabancı m al satın alm akta, yabancı ülkelere daha fazla p ara ödem ekte, buna karşılık da İh racat yoluyla kazancını aynı oran lard a yükseltem em ekte. h a t ta oran o la ra k h esap lan ırsa ih racat gelirleri b ir m ikta r düşm ektedir. Tabloda 1981'den 1972'ninilk 10 aym a kadarkl ith a lâ t ve ih racat durumu, yine dolar türünden h esaplanm ış olarak, görülm ektedir yılı p rogram ında 1 m ilyar 650 b in dolar tahm in edilen ith alâtın yıl olduğu gibi tahm inlerin üstünde olarak h er 1973 de de gelişeceği düşünülecek olursa, d ış ticare t açığının 1973 p ro g ra m ında öngörülenin gelişeceği söylenebilir. üstünde İth a lâ t ve ih ra catın son 10 yıllık gelişmesi ve yapısı başka b ir yazının konusu o la ca k tır. MADEN M Ü HEN D İSLERİ ODASI MADENCİLİK REFORM TASARISINI ELEŞTİRDİ M ad en Lgletm e im tiy a z ın a s a h ip v e s a d e c e h a m m a d d e iir e te n y a b a n c ı ş ir k e t l e r Ü lk e m iz e f a z l a e e r - m a y e g e t ir m e m e k t e d ir. K r o m it m a d e n le rim iz d e k i e n b ü y ü k y a b a n c ı şirketin , TL, lık serm a y e s in e k a r g ın so n 1 6 y ıld a Ton tüvenan K rom ü rettiği KASIM 1972 CUM HURİYET Ton yu rt dışına sa tış yaptığı, bun u n k ıy m e tin in c â r i f iy a t la r l a T L. s ı o ld u ğ u n u n b i linm esinde y arar vardır. Ü lk e m iz d e k i m a d e n c ilik le u ğ r a ş a n y a b a n c ı ş ir k e t l e r in y o ğ u n la ş tığ ı K r o m i t B o r a s it v e M a n y e z it m a d e n le r im iz d e k i ö n e m li 8 fir m a n ın to p la m s e r m a y e s i M ily o n T L. olu p b u ü ç h a m m a d d e k o n u s u n d a ki to p la m ü re tim im iz in % s i n i y a p m a k ta d ır, B u h a l İse m a d e n İş le tm e r u h s a t ı v e im tiy a z ın a s a h ip y a b a n c ı ş ir k e t l e r in m e m le k e tim iz h a m m a d d e k a y n a k la r ın d a n ed e n li sö z s a h ib i o ld u k la r ın ın e n a ç ık d e- lü id ir. Y a b a n c ı ş ir k e t l e r h a m m a d a e j'i y u rd u m u z d a işle m e y ip, iş le m s o n u c u d o ğ a n ç o k b ü y ü k d e ğ e r a r t ış la r ın ı k e n d i e k o n o m ile rin e k a t m a k için k e n d i ü lk e le rin d e işle m e k y o lu n a. b itm e k te d irle r. * Yabancı şirketler 5 milyar kâr etti, A N K A R A, (Cumhuriyet Biirosıı) P e tro l B efortn u K an un T a sa rıs ın ı görüşen M illet M eclisi G eçici K om isyon u, tasarın ın tü m ü üzerin deki çalışm aların a dün de devam etm iştir. D ünkü görüşm eler sırasında.söz alan üyelerden D P li ö z e r Ö lçm en, devletleştirm eye karşı çıkm ış, C K P 'Iİ Topaloğlu ise ak sin i savunm uştur. Ö zer Ö lçm en, K om isyonda yap tığı konuşm ada tasarın ın h alen y ü rü rlü k tek i kanu nu fazla özel sektörcü bulu p petrol san ayiinin d evleü eştirilm esin i öngördüğünü iddia etm iş, T ü rk iy e 'd e tü k eti m in yüzde 4Û ının k a rşılan ab ilmesi için 11 m ily a r liralık y a tırım g erektiğin e işa ret etm iştir, T a sa rın ın 3. B e ş Y ıllık K a lk ın m a P lan ı ile de çeliştiğ in i iddia ların a ek ley en ö lçm e n, «O rtak P azar an layışı ile de tek elleştir m e ve d e v le tk atirm e bağdaşm a m aktadır» şek lin d e konuşm u ştur. C H P 'li İh sa n T o p aîo g lu ise, b a k a n lığ ı sıra sın d a h a z ırla n a n ilk ta s a n ile p e tro l k o n u su n d a k e n d isin in h a z ırla d ığ ı k a n u n "tekllllni savunm uş, petrol alan ın d a k i u lu s a l firk a tin g ü çle n d irilm e si g ere k tiğ in i söylem iştir. Y a b a n c ı şirk etlerin so n 10. y ıld a Tü rk p e tro lle r i ü z erin d e n 5 m ily a r lir a k â r s a ğ la d ık la r ın ı b e lir te n T o p a lo ğ lu, T ü r k iy e 'd e m ily o n to n c iv a rın d a p e t ro l ra a erv i olduğunu da b ild irm lftir. O Srü şrtlelar s ıra sın d a lö z ala n K o m isy o n B a ş k a n ı A P li N a h it M en teşe d e p e tro l k o n u su n d a b ir re fo rm iste ğ in in ö te d en b e ri y a y g ın old u ğ u n u ve A P H üküm i t l i r i zam anında da bir petro l k a n u n u tasarısı h a iirla n d ı ım söylem iş, h a lin g örü şü len ta s a rın ın ay n e n g e çm e sin in söz k o n u su o lm a d ığ ın ı ifa d e e tm iş tir. Q

11 2 O C A K 1972 C U M H U R İY E T EKONOMİ POLİTİKA 25 EYLÜL 197? Yabancı sermaye döneminde 350 milyon dolarlık kâr transfer etti ANKARA {A N K A ) ila 1970 y ılla r ı araflind a T ü r k iy e - ye toplam o la r a k 604 m ilyon 838 bin d o la r lık Özel yabancı se r m a y e g e lm iş tir. Y abancı Serm ayeyi T e ş v ik Kanunu'nu uygu lam asından y a r a rla n a ra k yurdum uza g elen y abancı a e r - m a y e t aynı dönem İçin d e 350 m ilyon 482 bin d o la rlık kâr tr a n sfe rin d e bulunm uştur.buna e k o la r a k 4 9 m ilyon b İn d o ~ la r lık "G a y T Î maddi h a k "tr a n e - fe r l y a p ılm ış tır. lu r k iy e ' ye Û İlen g elen ö z e l yabancı a e r - mayenin yüzde 43'ü İlâ ç ve kauçuk aan a y ilerln d e toplan - in iştir. Yabancı şirketler 20 yılda 549 milyon transfer etti ANKARA T ic a r e t B a k a n lığı, Aon 20 yılda y a b a n cı şirk e tle rin TUrklyeden 549 m ilyon 178 bin 125 lir a tu tarın d a k â r tr a n s fer* yap tıklarını, bu na m u kabil aynı donem de 1 m ilyar 48 m ilyon 476 bin 515 lir a tu tarın d a da serm aye g etird ik lerin i a çık la m ıştır, Y ab ancı serm aye k u ru lu şlarına tan ınan im k â n la rla, y e rli teşebbüslerin aleyh in e fır s a t ve rekabet eşitsizliğinin yaratılm a m ası için bazı ted b irle r alın arak uygulam a alan ın a konduğu da b elirtilen B akan lığ ın konuya ilişk in b ir raporu nda, so n İki y ıld a, g erekil şa rtla rı y eiin e getirm eyen 9 yabancı şirk e tin m ü saad e belgesinin ip ta l olunduğu ifade ed ilm iştir. T ic a r e t B akan lığ ın ın rap o ru n da, yahan cı serm ayeye iz in?erilm esin d eki am acın, «ülkem izin : ekon om ik gelişm esin e y a ra rlı j sah alara döviz gücünde kaynak j tra n sfe r etm esin i sağlam ak, Öte ; yandan, yen i b ir ekon om ik ve I tçk n ik te crü b e ile organizasyo- nu n ü lk e ek o n o m isin e in tik a l e t m esin i tem in etm ek» o la r a k sap i tandığı b e lirtilm iştir. K âr transferleri Y a b a n cı serm ayen in ü lkem ize girm eye b aşlad ığı 1952 yılından bu yana, y ılla r itib a riy le tr a n s fe r edilen kftrlar ve g iren s e r m aye m ik ta r la rı, (lir a o la r a k ) şöyled ir: T ra n sfe r edilen k â r la r; 1953' d e: T L.; 1954'de T L.; 1955'te: T L.; 1956'da; T L.; 1957 de: T L.; 1958'de: T L.; 1959* da; 8.540,780 T L.; 1960'da: T L ; 19fll d e: T L.; 1962 d e: T L.; 1963 te: T L,; l964 te: T L.; 1965'te: T L.; 1966 da: T L.; 1967* de: 53.48A 583 T L.; 1968'de: T L.; 1969'da: T L.; 1970'te: 68, T L.; 1971 de: T L. ve 1972'nin ilk 8 ayınd a T L. Giren yabancı sermaye. Fiilen giren serm aye; 1952 de: T L.: 1953 te T L.; 1954 te : T L.; 1955 te: T L,; 1956'da; T L,; ls57 d e: 2,509,000 T L.; 1958'de: T L.; 1959 da: T L.; 1960 da 11, T L.; 1961'de: T L.; 1962'de: T L.; 1963 te: T L.; 1964'te; T L.; 1965'te; 82, T L.; 1966 da: T L.; 19G7'de: T L.; 1968 de: R99 T L.; 1969'da: T L.; 1970'de: 90.55S.5Ç1 T L.; 1971' de: T L,; ve 1972 y ılın ın ilk 8 ayında da T L. (TH A ) 25 EYLÜL 1972 EKONOMİ POLİTİKA Rezervlerin daha da artırılması gerekiyor Dış borçlarımız faizleri ile 4 milyarı buldu İ9 6 4 yılında 1 milyar 253 milyon dolar olan dış borçlarımız bu yıl faizlerle bırlikte3 m ilyar 772 milyon dolara çıkmıştır. Son on yıl içinde yılda ortalama 240 milyon dolar tutarında dış krediden yararlanılraştlr.bu dönemde konsorsiyum kredileriden 2 milyar 64-8 milyon dolar anlaşmaya bağlanmıştır. Kon - sorsiyum kredilerinin yüzde 2 6.7'si özel sektöre, yüzde 3814'iı de kamu sektörünün alt yapı hizmetlerine sarfedilmiştir, İmalat sanayinin kredilerden yararlanma oranı yüzde 12'dir yılı için ödediğimiz dış borç taksidive faiz miktarı 121 milyon dolaıdır. Aynı' yll içinde kullandığımız kred tutan ise 172 milyon doları bulmaktadır.

12 20 A R A L IK 1972 M İL LİY E T Devlet borçları faiziyle m milyar İ ANKARA, Aytakln YILDIZ bildiriyor Ç ve dış devlet borçlarımız ve bu borçlar için ödeyeceğimiz faizler toplamı 111 milyar 298 milyon 400 bin liraya çıkmıştır. Bunun 56 milyar 676 milyon 200 bin lirası (4 milyar 48 milyon 300 bin dolar) dör t l e, S milyar 450 milyon 300 bin lirası Tüılc parası ile ödenecek tdı» bsrçıtur. Geri kalan 49 milyar 171 milyon 900 bin lira İç borçdur. Dövizle ödenecek d 13 borçinnmmn 40 milyar 129 milyon 600 bin liraaı (2 milyar 866 milyon 400 bin dolan) al dıgımiz ana para. 16 milyar 546 milyon 600 bin liraaı (b il milyar 181 milyon 900 bin dolan) bu borçlar için ödeyeceğimiz faizdir. Dövizle ödenecek dıg borçlarımızın (faizler dahil) bir milyar 12S milyon 300 bin dolan (15 milyar 754 milyon 200 bin lira) uluslararası kurum lan, 2 milyar 845 milyon, 500 bin dolan (39 milyar 837 milyon lira) yabancı hükümetlere, 72 milyon 300 bin dolan (bir milyar 12 milyon 200 bin lira) yabancı firm alara, beş milyon 200 bin dolan (72 milyon 800 bin lira) konsolide ticari borç tur. KİMLERE BORÇLUYUZ? En fazla borçlu olduğumuz hükümet ABD dir. Bu hükümete milyon dolan faiz olmak üzere 1 milyar 540 milyon 400 bin dolar (21 milyar 565 milyon 600 bin lira) borcumuz vardır. F. Almanya ya faizlerle birlikte 588,5 milyon dolar (8 milyar 239 milyon lira). İngiltere'ye 192,7 milyon dolar (2 milyar 697 milyon 800 bin lira), Öteki hükümetlere de 523,9 milyon dolar (7 m ilyar 334 milyon 600 bin lira) borcumuz bulunmaktadır. liraya yaklaştı Devlet borçlarının 66,6 milyar lirası dövizle ödenecek KASIM 1972 CUM HURİYET Türkiye de enflasyonist etkenler artıyor,, # BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TÜRK EKONOMİSİ İLE İLGİLİ RAPOR HAZIRLADI İ Z M İ R B irle şm iş M ille t le r Teşkilâtın ca basın için hazırlanan ve T ü rk ekonom isinin bugü n kü du ru m u n u e le ş tir e n, bu arada gelecek için bazı tahm inle r yü rü ten ra p o rd a, T ü r k iy e 'd e enflasyonist baskıyı büyük ö l çüde arttıracak gelişm eler beklen diği öne sürülm üştür.]97l y ı lın ın en cid d î sorunu, en fla syo - r is t g e liş m e o lm u ş tu r rie- valü ftsvo n u n u n, b e ra b e rin d e f i y a t a rtış la rın ı da g e tirm es in e râgm en, enflasyonun e*a * sebeb in in, b ü tçed e g ittik ç e b ü yü yen a cık o ld u ğ u ifa d e e d ilm e k te d ir * Raporu n dış tic a ret açığı ile İlgi ] i bölü m ü nde ise T ü r k iy e d e 1971 yılın ın 90 m ilyon dolarlık artısı ile dış ticaret açığın ın 450 m ily on dolara yaklaştığı, ihracat yü zde 8.8 artarken ithalâttaki gelişm e n in yü zde 15 e u laştığı öne sürül m ekte, «M a am a fih görü lm eyen ge lirle rd e, ö ze llik le işçi d ö v iz le rin d ek i artış sayesinde dış ödem eler den gesi bozulm am ış, bilâkis daha düzelm iştir.» denilm ektedir. R aporu n son bölü m ü nde ise şu hususlara yer verilm ektedir: Ya vergi, ya da enflasyon «1972 yılın ın kalkınma program ına göre, T ü rk iy e de g a y ri safi m illî hasıla, yü zde 7 artacaktır. P rogra m talep bünyesinde b âriz d eğişik lik ler gerek tirm ek ted ir, ö - z e l v e kam u sektörü harcam aları n in kısıtlanm ası, fa k a t sabit ya tı rım ların yüzda 23 arttırılm ası öngörülm ektedir yılının stoklarda k a yd ettiği b irik im in de azal ması beklenm ektedir. Y in e p rogram a göre, kam u sek törü sarfiyatı, 1972 de m evcu t fiy a tla rla yü zd e 16, gelirle ri ise yü zde 27 artacaktır. B u şekilde kam u sektörü a çığın ın y a rıya ya kın b ir b içim d e azalm ası v e 1971 de hesaplanan g a y ri safi m illî hasılaya öre yüzde ik iye in m esi bek lenm ektedir. B u durum da verg ile rd e yü zde 46 oranında bir artış getirilm esini gerektirm ektedir yılın d a ya p ıla n y ü zd e 33 oranındaki zamdan sonra bu ik in ci artışın getirilm esi çok şüpheli görülm ektedir. G e lirle r b ek lenen şekilde artm adığı takdird e, iç den gesizlik ve enflâs yonist baskıyı bü yü k ölçü d e a rttıracak gelişm ele rin bek len d iği söylen ebilir.* 1\

13

14 BİLDİRİLER

15 Elektrik, Gemi, İnşaat, Makina, Ziraat Mühendisleri Odaları, Mimarlar Odası ve T.Ü.T.E.D. İstanbul Şubesinin ortak bildirisinden. «Personel kanunu ve yan ödemeler 50 bin teknik eleman için tam bir baskı aracı haline gelmiştir.» «Personel kanunu içinde, teknik eleman ücretleri 8 yıldır değişmeyen çok düşük bir düzeyde dondurulmuş, buna karşılık, yan ödemelerle bu durumun hemen düzeltileceği daha 1970 yılında yetkililer tarafından ifade edilmiştir. Oysa aradan geçen iki buçuk yıl içinde, yan ödemelerin verilmesi şöyle dursun, artan hayat pahalılığıyla, ücretler fiilen % 45 daha düşürülmüştür.» «Son olarak büyük bir gürültüyle ilân edilen yan ödemeler, ortalama % 15 civarında bir artış getirerek, 1970 yılından bu yana % 45 oranında artan hayat pahalılığı karşısında, bir hiç mertebesinde kalmıştır. Bu hiç mertebesindeki artış bile, suni karışıklıklara itilerek, ödenmesi geciktirilmektedir. Bir kısım teknik elemanlar yan ödemelerden hiç yararlandırılmayarak, yeni bir baskı yaratılmak istenmektedir.» «Malî imkânsızlıklar gerekçesiyle, bütün çalışanlar gibi teknik eleman hakları da verilmezken, iktidarın Parlamentoya ivedilikle şevketmiş olduğu bir kanun tasarısı, toplumun en fazla vergi ödemek durumunda olan çok küçük bir azınlığına milyarlarca liranın iade edilmesini öngörmektedir.» «Yine aynı kanun tasarısıyla, teknik elemanlar büyük bir işsizlik içindeyken, yabancı eleman istihdamı teşvik edilmektedir.» «Teknik elemanlar, personel kanunu dışına çıkartılmalı işçi niteliğinde bir statüye girmelidirler.» 14

16 Türkiye Teknik Elemanlar Derneği'nin Tarihli Basın Bülteni'nden. «18 Ağustos 1972 tarihli Resmî Gazetede yayınlanan 7/4821 sayılı Bakanlar Kurulunun kararnamesi yıllardır süren yan ödemeler söylentilerini teknik elemanların son umutlarını da kırarak şimdilik sonuca vardırmıştır.» «Kararnameden kamu kesiminde çalışan teknik elemanların ancak yüzde 45 i faydalanabilecek.» «Yüzde 243 artan hayat pahalılığı karşısında yan ödemeler anlamsız kalmaktadır.» «1958 yılından bu yana hayat pahalılığı yüzde 343 artmıştır yılında 5 yıl yüksek eğitim görmüş bir teknik eleman 913 lira net aylık ücretle işe başlarken aynı durumda olan bir teknik eleman bugün 1382 lira almaktadır. Bu teknik elemanın 500 lira yan ödeme alabileceğini kabul edersek eline geçecek aylık en fazla 1700 lira dolayında olacaktır. Oysa artan hayat pahalılığı karşısında bu teknik elemanın 1958 yılındaki yaşama düzeyini sağlayabilmesi için 3 bin 127 lira aylık geliri olması gerekir.» «Yan ödemelerle bundan sonraki fiat artışlarını dikkate almayan değişmez bir sistem ve sözde bir çözüm getirilmek istenmektedir.» «Bu kararnameden sonra yan ödeme masalının teknik elemanların sorunlarına sürekli hiç bir fayda getirmeyeceği kesin olarak ortaya çıkmıştır. Teknik elemanlar hergün artan hayat pahalılığı karşısında insanca bir yaşama sürdürme olanaklarını ancak sendikalaşmak, toplu sözleşme ve grev haklarını elde ederek gerçekleştirebilir ve savunabilirler.» «Mücadele sürdürülüp bu haklar elde edilinceye kadar bütün yan ödemeler, bütün zamlar birer aldatmaca olarak kalacaktır.» 15

17 % Elektrik, Fizik, Gemi, Makina, Harita, İnşaat, Kimya, Maden, Makina, Metalürji, Meteoroloji, Orman, Ziraat Mühendisleri Odaları, Mimarlar Odası, Şehir Planlama, Mimar - Mühendisleri Odası ve T.Y.T.T.C.'nin ortak bildirisinden. «Resmî İstatistiklere göre, 1963'ten bu yana, hayat pahalılığı yüzde yüzden fazla artmasına rağmen. Teknik Eleman ücretleri 1963 seviyesinde dondurulmuş, hattâ yer yer bu seviyenin de altına düşürülmüştür. Bir yandan teknik elemanların bu yöndeki ekonomik istekleri, senelerden beri, gelen bütün iktidarlarca, bütçede para yok gerekçesiyle devamlı olarak ertelenirken, öte yandan sadece 1970 senesi içinde. Sanayileşme ve kalkınma konusundaki teknik hizmetler için yerli teknik elemanlara ödenen toplam ücret 237 milyon lirada kalırken, yabancılara ödenen ücret yaklaşık olarak bunun 5 misline ulaşmıştır.» «D.P.T.'nin hazırlamış olduğu son teşvik tasarısının 5 / f maddesi aynen şöyledir : f. Yabancı teknik personel «Genel teşvik tablosunun bir ve ikinci derecelerindeki yerli teşebbüsler, istihdam ettikleri yerli personel sayısının % 5'i oranından fazla olmamak üzere yabancı uyruklu teknik personeli, bu kanunda adı geçen mercilerden ayrı bir izne tabi olmaksızın istihdam edebilirler ve bunlarla ilgili harcamalar gelir ve kurumlar vergisi matrahından bir kat fazlası ile indirilir.» 16

18 I «Örneğin, 1000 kişilik bir işletme, bu tasarıya göre 50 yabancı teknik personel çalıştırabilir. Çöl zamlarıyla birlikte, (Yurdumuz, yabancılar için çöl kabul edildiğinden, her yabancı bu zammı alır.) Bir yabancı personelle ilgili ödemeler, aylık en az 2 bin dolar, yani 30 bin liradır. 50 kişi için, en az aylık 1,5 milyon, yıllık 18 milyon lira ödeme yapılacak demektir. Bu miktarın bir kat fazlasıyla, yani 36 milyon lira olarak gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşülmesinin, bu vergilerin söz konusu işletmelerce hiç ödenmeyeceği anlamına geldiği apaçık ortadadır.» Kendi doğal kaynaklarımıza ve kendi insan gücümüze dayalı bir sanayileşme ve kalkınma politikası izlenmelidir.» Elektrik, Gemi, İnşaat Mühendisleri ve Mimarlar Odalarının tarihli Basın Bülteninden. «Kendi gücümüze dayanarak ulusumuzun mutluluğu, refahı ve ülkem i zin kalkınması için çalışmak, üretici, çağdaş bilim ve yaratıcı tekniğin uygulayıcısı olmak, teknik elemanlarımızın gerçek özlemidir.» «Ancak, bu yolla, her geçen gün yaygınlaşan işsizliğe çare bulunabilir. «Halkımızın mutluluk ve refahı sağlanabilir. Ancak, bu doğrultudaki sanayileşme ve kalkınma hareketi içinde Teknik Elemanlar gerçek üretici yerini alabilir, çağdaş bilim ve yaratıcı tekniğin uygulayıcısı olabilirler.» «Oysa, yurt kalkınmasını ulusal çıkarlar doğrultusunda gerçekleştirecek yeterli güce sahip olan teknik elemanlarımız, işsiz bırakılarak yabancı ülkelere göç etmeye zorlanırken, önemli yatırımların araştırma, projelendirme ve uygulamalarıyla ilgili işler yabancı şirketlere verilm ektedir.» 17

19

20 teknik işgücü göçü ve teknik hizmet ithali