Türkiye de vergisiz benzin ve motorin Avrupa dan daha ucuz

Transkript

1 AYLIK PETROL BÜLTENİ/OCAK 2012 Türkiye de vergisiz benzin ve motorin Avrupa dan daha ucuz PETDER uzmanları Türkiye ile benzer piyasa koşullarına sahip Akdeniz ülkelerindeki benzin ve motorinin vergisiz fiyatlarını karşılaştırdı. Sonuç, litrede Türkiye de kurşunsuz benzin 10 kuruş, motorinde ve farklılaştırılmış ürünlerde 9 kuruş daha düşük TÜRKIYE de akaryakıt fiyatlarının diğer ülkelere göre farkı kamuoyundave medyada sıklıkla tartışılan bir konu. Bu fiyat farkının nedenleri, vergiler, rafineri fiyatları, ülkelere göre değişen dağıtım sektöründeki farklılıklar, döviz kurları, ikmal kaynaklarına yakınlık gibi gerekçelere dayanıyor. Ancak, PETDER uzmanlarının yaptığı, son iki yıllık döneme ilişkin vergisiz pompa fiyatlarına ilişkin analizde Türkiye de 2011 yılında hem ana ürün benzin ve motorin, hem de farklılaştırılmış / katkılı ürün olarak satılan özel motorin türlerinin fiyatlarının vergisiz olarak birçok Avrupa ülkesinden daha düşük olduğu ortaya çıktı. PETDER çalışması, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından Petrol Piyasası Kanunu na göre referans ülkeler olarak kabul edilen dört Akdeniz ülkesi (Fransa, İspanya, İtalya ve Yunanistan) ile AYIN KONULARI n 10 NUMARA YAĞ SORUNU TOBB UN DA GÜNDEMİNDE. 3 SEKTÖR MECLİSİ ORTAK ÇALIŞMA KARARI ALDI. n EPDK KASIM RAPORU AÇIKLANDI. MOTORİN VE LPG DE YÜKSELİŞ VAR ANCAK BENZİNDEKİ DARALMA SÜRÜYOR. n İRAN A AMBARGOYA AVRUPA BİRLİĞİ DE KATILDI. AB ÜYELERİ PETROL ALIM ANLAŞMALARINI YENİLEMEYECEK. n PETDER DEN YENİ REKOR: 2011 YILINDA TOPLANAN ATIK YAĞ 20 TONU GEÇTİ. n İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UZMANI BULUNDURMA KOŞULLARI DEĞİŞİYOR. ARTIK HER ŞİRKET UZMAN İSTİHDAM ETMEK ZORUNDA. n PETDER, ATIK MADENİ YAĞLARIN ÜRETİMDE KULLANILMASI İÇİN İSTANBUL KALKINMA AJANSI İLE RAPOR HAZIRLAYACAK. Araştırmada İspanya, Fransa, İtalya ve Yunanistan seçildi, 4 ülkede de vergisiz fiyatlar incelendi. Türkiye pompa fiyatları vergisiz olarak ve ülkelerin resmi / yarı resmi web sayfaları referans alınarak yapıldı. Araştırmanın sonucunda, 2011 yılındaki fiyat bazlı gelişmeler değerlendirildiğinde uluslararası petrol fiyatlarındaki değişimler Türkiye deki pompa fiyatlarına, Akdeniz ülkelerinin vergisiz pompa fiyatlarına oranla yüzde 8-13 oranında daha az yansıdığı belirlendi yılı ortalaması olarak Türkiye de ana ürünlerdeki ortalama pompa fiyatının Akdeniz ülkelerine göre litrede yaklaşık 10 kuruş, farklılaştırılmış/özel motorin türlerinde ise 9 kuruş daha ucuz olduğu görüldü. Türkiye nin pompa fiyatlarının gelişme seyri ile Avrupa ülkeleri ile kar- LPG LI ARAÇLAR KAPALI OTOPARKLARA GIREBILMELI MI? LPG sektörü LPG li araçların kapalı otoparklara girme konusunu tartışıyor. Sektör temsilcileri otoparka girme konusunda bir sakınca olmadığını ancak araçların kit dönüşümündeki emniyetsiz uygulamaların yarattığı riske dikkat çekerek öncelikli olarak bu sorununun bertaraf edilmesi gerektiği hususuna vurgu yapıyor. 1

2 Araştırmada İtalya, İspanya, Fransa ve Yunanistan ın resmi ve yarı resmi web sitelerindeki rakamlar referans alındı. Türkiye uluslararası fiyat hareketlerinden en az etkilenen ülke... şılaştırılması tablo ve grafiklerde görülüyor. Standart ürünler olarak kabul edilen 95 oktan benzin ve 10 ppm kükürtlü motorin de Türkiye deki pompa fiyatları Petrol Piyasası Kanunu nun referans olarak kabul ettiği Akdeniz havzasındaki ülkeler ile uyumlu seyretti. Standart ürünlerin yanı sıra Türkiye de son yıllarda tüketimi hızla artan özel motorin ve benzin türlerini kategorisinde de benzer bir tablo var. Uluslararası fiyat hareketlerinin Türkiye deki fiyatları bu ülkelere göre daha düşük etkilediği görüldü. AB ve Türkiye de vergisiz ana ürün kurşunsuz benzin tavan pompa fiyatlarının karşılaştırması AB ve Türkiye de vergisiz ana ürün motorin tavan pompa fiyatlarının karşılaştırması Oktan-Vergisiz pompa fiyatları (tavan) ( /lt) Motorin-Vergisiz pompa fiyatları (tavan) ( /lt) İspanya (Madrid) Türkiye, Akdeniz ülkelerinin en ucuzu Kurşunsuz benzin fiyatlarında geçen yılın tamamı ve belirli dönemleri baz alınarak yapılan incelemede Türkiye, AB ortalamasına oldukça yakın seviyede görünüyor. Akdeniz ülkelerinin tamamında ise oldukça üstünde fiyat seviyeleri dikkat çekiyor. Fransa ve İtalya nın yılın son döneminde yaşanan artışlar dikkat çekiyor. Motorin de ise Türkiye, yıl ortalamasında İspanya nın hemen gerisinde ve 4. sırada bulunuyor. AB ve Türkiye de vergisiz ana-özel motorin ürün fiyat karşılaştırması (2011 yılı hafta) Fransa (Paris-Lyon) Yunanistan (Atina) İtalya (Roma) AK-4 Ortalama Türkiye (İstanbul 0.60 Avrupa Yakası) 0.55 AB Raporu çeyrek 2011 Aralık çeyrek 2011 Aralık İspanya (Madrid) Fransa (Paris-Lyon) Yunanistan (Atina) İtalya (Roma) AK-4 Ortalama Türkiye (İstanbul Avrupa Yakası) AB Raporu AK3 ortalama fark (6,7 cent/lt) Yıl içinde ulaşılan en yüksek seviyeler İtalya İspanya Fransa Türkiye Vergisiz en az fark ( cent/lt) Vergisiz ortalama fark ( cent/lt) Vergisiz en fazla fark ( cent/lt) En yüksek fiyatlar İtalya da... Son yıllarda tüketicilerin yoğun ilgi gösterdiği özel motorin fiyatları incelendiğinde de benzer bir tablo ortaya çıkıyor. Özel motorin ürünlerinde Akdeniz ülkeleri arasında vergisiz en yüksek fiyat İtalya da... Türkiye de uluslararası fiyat hareketleri nedeniyle yıl içinde yükselmiş olsa da olsa da yıllık ortalama oldukça düşük. Bu ürün kategorisinde en az ödeyenler ise Türkiye den sonra İspanyollar. 2

3 Talep fazlası yağ tüketimi sürekli artıyor (ton/yıl) Her yerde rahatça satılan 10 Numara Yağ, neden olduğu kazalar ile gündemde. Son dönemde meydana gelen bazı kazalardaki 10 Numara Yağ şüpheleri ciddi yaptırımları da gündeme getirdi. Kalkınma Ajansı ndan PETDER e destek İSTANBUL Kalkınma Ajansı, PETDER e atık madeni yağları ekonomiye yeniden kazandırma konusunda proje desteği verecek. Projeye destek veren bir diğer kuruluş ise Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. PETDER in yürüttüğü atık madeni yağların ekonomiye kazandırılması konusunda önemli bir sürece gelindi. Proje ortakları raporun bu alana yatırım yapmak isteyenler için önemli bir kılavuz işlevi göreceğini belirtiyor. Ocak ayında fiilen başlatılan proje ile atık yağların uygun teknolojik yöntemlerle rafinasyonu sağlanarak zararlı etkilerinin azaltılması, vergi kayıplarının giderilmesi ve uluslararası piyasalarla rekabet edebilir kalitede ürünler üretilmesi sureti ile sürdürülebilir bir atık yönetimi projesinin gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Proje ile atık yağların hangi teknolojiyle dönüştürüleceği belirlenerek yatırımın önü açılmış olacak Numara Yağ sektörleri buluşturdu, TOBB da devrede Numara yağ kullanımı alınan tedbirlere rağmen artmaya devam ediyor... TOBB bünyesindeki Petrol ve Petrol Ürünleri Meclisi, Karayolu Yolcu Taşıma Meclisi ortak toplantı düzenleyerek 10 Numara Yağ sorununu tartıştı TÜİK verileri ve madeni yağ tüketim verileri dikkate alındığında Türkiye piyasasına gerçek tüketim fazlası olarak 2011yılında bir milyon tonun da üzerinde bazyağ/madeni yağ girdiği hesaplanıyor. Yapılan çalışmalar rafineri üretimi ve ithalat toplamından oluşan toplam arzın, gerçek madeni yağ tüketimi ve ihracatın oluşturduğu fiili talepden en az 1.0 milyon fazla olduğunu ve bu verilerinde 10 numara yağ adı altında gerçekleşen tüketimin yıllık 1.5 milyon tonu aştığını gösteriyor. Bu gelişmeler Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Petrol ve Petrol Ürünleri Sanayi Meclisi, TOBB Karayolu Yolcu Taşıma Meclisi nin son toplantısına 10 Numara Yağ damgasını vurdu. Her iki meclis üyelerinin katıldığı toplantıda 10 Numara Yağ ın neden olduğu can kayıplarına, kazalara, doğurduğu vergi kaybına, çevre kirliliğine ve haksız rekabete SON verilmesini bekliyoruz mesajı verildi. TOBB Petrol ve Karayolu Meclisleri yaptığı çalışma toplantısında 10 Numara Yağın neden olduğu sorunlar tartışıldı. 10 Numara Yağ sorununun kamu maliyesi için çok ağır bir vergi kaybı oluşturduğu, son üç yıl içinde vergi kaybının 5 milyar TL yi aştığı belirtilerek can kayıplarına özel dikkat çekildi. LPG Otogaz İstasyonlarından Sorumlu Müdürlerinin dikkatine SEKTÖR LPG Otogaz istasyonlarındaki sorumlu müdürlerin sorumluluklarını ilgili mevzuat hükümleri, istasyonun sağlık emniyet veçevre esasları çerçevesinde kontrol edilerek dağıtıcı kuruluşa raporlanacağı birçalışma yapmayı planlıyor. PETDER LPG Seç ve teknik komitelerinin de katılımı ile bu yönde çalışma yapılması gündemde...

4 PİYASALARDAN... EPDK Aralık ayı raporunu açıkladı EPDK Aralık ayı raporunu açıkladı. EPDK sektör raporuna göre motorin satışları bir önceki yılın Aralık ayına göre % 2,1 arttı. Benzindeki gerileme %4,6 ile devam ederken, toplam otomotiv yakıtlarında %1,9 artış yaşandı. Yıl sonu itibarıyla otogazın %6 artması beklenirken, benzindeki daralmanın sürdüğü ve yıl sonu itibarıyla %5,4 e ulaştığı, toplam motorin tüketiminin %5,7 arttığı görülüyor. Ingilizce à tabloyu ekli dosyada, metin aşağıda paylaşıyoruz. Aralık Ocak-Aralık Toplam Tüketim/ton Fark Fark Benzin Türleri ,6% ,4% Motorin Türleri ,1% ,7% Fuel Oil Türleri ,3% ,9% Diğer ,1% ,9% Toplam Akaryakıt ,0% ,9% Otogaz * ,1% ,1% Toplam Otomotiv ,9% ,4% * Kasım 2011 PETROL HAREKETLİ... Ocak ayında ham petrol ve ürün fiyatları arttı. Brent petrolü Ocak ayında %1,4 lük bir artış gösterirken Akdeniz piyasasında benzin %7,3 motorinin fiyatı ise %1,3 oranında yükseldi. Dünya petrol piyasalarından... n Dünya petrol fiyatları Ocak ayında dolar aralığında seyretti. Artan stoklar ve devam eden ekonomik krizin Avrupa ülkeleri üzerindeki olumsuz etkisinin tüketim üzerindeki baskıları fiyatları aşağı doğru çekerken, diğer taraftan Hürmüz Boğazı tartışmaları ve AB nin İran petrolüne ambargo kararı ile hareketli günler yaşadı. Bu birbirini dengeleyen gelişmeler nedeniyle Ocak ayında petrol fiyatlarında büyük ölçekli hareketler olmadı. Brent petrolü Aralık ayında 109 $/varil ile kapanmış, Ocak ayında aralığında seyretti. n Akdeniz piyasalarında ise benzin Ocak ayına 920 $/ton ile başladı; ay içinde dolar düzeyine tırmandı. Yeni yıla 945 dolar ile başlayan motorin ise 995 dolara kadar çıktıktan sonra ayı 960 dolar seviyesinde kapattı. n Avrupalı rafinerilerin ekonomik zorlukları devam ediyor. Düşen marjlar, artan çevre maliyetleri ve özellikle Uzak Doğu dan gelen büyük rekabet Avrupalı rafinerileri birbiri ardına kapanmaya itiyor. Son olarak İngiltere deki günlük 180 bin varil petrol işleyen Petroplus rafinerisi iflas durumuna gelmesine karşın çalışmaya devam ediyor. Şirketin kreditörler ile görüşmeleri henüz sonuçlanmadı. n İran petrolüne AB ambargosu Ocak ayının önemli konularından biri oldu. Bu konuda Avrupalı petrol şirketlerinin ikmal sıkıntısı çekmeyeceği ve farklı alternatifler üretebileceği Uluslararası Enerji Ajansı uzmanlarınca ifade ediliyor. Uzmanlar mevcut kontratların da Temmuz ayına kadar geçerli olduğunu belirterek Bu süre içinde başka tedarikçiler bulunabilir yorumları yapıyor. n Hindistan daki rafineriler tüketim artışı nedeni ile kapasite artırımına gidiyor. Günlük kapasitelerine 500 bin varil eklemeyi planlıyorlar. Bu kararın altında ağlayan dizel tüketimindeki sürekli artış var. Ülkede sadece Kasım ayında yaşanan tüketim artışı yüzde 16 ya ulaştı. 4

5 AJANDA... Atık yağda rekor: 20 bin ton PETDER, 2004 ten bu yana yürüttüğü atık madeni yağ toplama çalışmalarında bir rekora imza attı yılında toplanan atık yağ miktarı ilk kez 20 bin tonu geçti PETDER, topladığı atık yağların karşılığında Çevre Bakanlığı nın belirlediği alanları ağaçlandırıyor. Bu yıl ormanlaştırılmak üzere AfyonKütahya karayolu güzergahı seçildi. Deniz yolunu kullananlara özel eğitim 5 ULAŞTIRMA Bakanlığı Denizclik Müsteşarlığı nca 4 Şubat 2011 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Denizyoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod Kapsamında Eğitim Ve Yetkilendirme Yönetmeliği ve 28 Kasım 2011 tarih ve B.02.DNM/ /140- IMDG sayılı Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü nce yayınlanan IMDG kod kapsamında eğitim alacak personel e ilişkin genelge ile denizyolu ile taşınan tehlikeli yüklerle ilgili olarak liman tesisinde görev alan personele/ sürücülere/sürücülerin bağlı bulunduğu şirketin yöneticilerine Bakanlıkca yetkilendirilmiş kuruluşlarca eğitim verilmesi zorunluluğu getirildi. Bu değişiklik kapsamında üye şirketlerimizin personelinin eğitimiyle ilgili çalışmalara hız verildi. Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlardan eğitim almak üzere gerekli çalışmalara tamamlanmış ve üyeler bilgilendirilmiştir. PETDER AtıkYağların Yönetimi Projesi 2011 yılı çalışmalarının sonuçları 25 Ocak 2012 tarihinde Hilton Oteli nde düzenlenen basın toplantısı kamuoyuna aktarıldı. Ulusal gazete ve derginin temsicilisi 15 gazetecinin katıldığı toplantıda PETDER Genel Sekreteri Dr. Erol Metin çalışmalar hakkında bilgi verip, gazetecilerin sorularını yanıtladı. n 2011 yılında toplanan atık motor yağı, ilk kez tonu geçerek 20 bin 576 ton olarak gerçekleşti. n 2004 yılından beri yürütülen çalışmaları kapsamında 7 yılda toplam 81 ildeki, 11 bin 199 farklı atık motor yağı üreticisinden 82 bin 50 seferde 105 bin 82 ton atık motor yağı toplandı. Bu yağlar, lisanslı işletmelerde hammadde, enerji olarak ekonomiye geri kazandırdı veya bertaraf ettirildi. n Proje ile Türkiye nin enerji verimliliğine de 420 milyon kwh. katkıda bulunuldu. Bu yaklaşık 180 bin kişilik bir nüfusun bir yıllık elektrik enerjisine eşdeğer bir enerji tasarrufuna eşit. n Atık yağların toplanması projesi için bugüne kadar toplam 19,6 milyon TL. bütçe harcanırken bu tutarın yaklaşık %50 si bu projeye katılan şirketler tarafından doğrudan finanse edilerek karşılandı. n Oluşan atık motor yağlarının % 80 i halen kayıtdışı olarak toplanıyor ve bunların büyük bir bölümü 10 numara yağ olarak kullanılıyor. n Motor yağı üreticilerine 16 bin 137 sefer yapıldı. 7 yılda yapılan toplam sefer sayısı ise 82 bin 50 oldu. n Organizasyona katılan şirket sayısı 86. n 2011 yılında toplanan atık yağların yüzde 55 i araç servislerinden, yüzde 15 i askeri kurumlardan yüzde 9 u ise endüstri araç parklarından alındı. n Marmara Bölgesi yüzde 41 ile en çok yağ toplanan bölge oldu. Yüzde 18 ile ikinci olan İç Anadolu Bölgesi nin yüzde 10 ile Akdeniz Bölgesi izledi.

6 Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik çalışmaları sürüyor PETDER SEÇ komitemiz bünyesinde üyelerimizle yaptığımız bilgilendirme toplantıları serisine uzman akademisyenlerin de desteği alınarak devam edildi. Sektörümüz açısından akaryakıt istasyonlarının ve terminallerinin yeni yönetmeliğe göre direkt şüpheli saha olarak değerlendirilmesinin beraberinde önemli bazı maddi yükümlülüker ortaya çıkarabileceği, bu nedenle potansiyel saha mı, şüpheli saha mı olduğuna karar verebilmesi için risk değerlendirmesi yapılması ve var olan riskleri azaltmaya dönük alınan önlemler ve tesislerin standartlara uygunluk durumlarının dikkate alınması gerektiği hususu tekrar vurgulandı. Çalışmanın ileriki aşamalarında risk değerlendirme çizelgesi hazırlanması ve bu doğrultuda istasyonlarda mevcut durum analizleri yaparak; çalışmanın fayda boyutunun değerlendirilmesi hedefleniyor. Aerosol üretiminde kullanılan LPG miktarı reel ihtiyaca paralel mi? Aeresol üretiminde kullanılan LPG miktarındaki artış dikkat çekince TOBB Sanayi Müdürlüğü devreye girerek iki sektörü buluşturdu TOBB Sanayi Müdürlüğü, aeresol üreticilerinin LPG kullanım miktarındakidikkat çekici artışın ardından iki tarafı bir araya getiren bir toplantı düzenledi. 18 Ocak 2012 tarihinde LPG sektör temsilcileri ve aerosol üreticileri bu alanda oluşan sorular üzerine çalıştılar. TOBB madeni yağ uygulamalarında olduğu gibi aerosol için de kapasite ve yeterlilik konusunun değerlendiriyor... Sektör toplantılarında bir taraftan kapasite konusu gündeme gelirken, diğer taraftan sektör uzmanları şimdiden bu alanda çalışılabilecek. Bu alandaki en önemli sorun madeni yağda olduğu gibi ÖTV farkından kaynaklanmakta. Teknik olarak aynı fakat kullanım alanlarına göre ÖTV tutarı farklılaştırılmış uygulamalar hemen her zaman sorun oluşturuyor ve çoğu kez haksız rekabet ve vergi kaybı sonuçlarını doğuruyor. Son zamanlarda aerosol alanında ortaya çıkan bu konu sektörü yeni çözüm arayışlarına itmiş bulunuyor. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı bulundurma şartları değişiyor İŞ Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı nda yapılan önemli bazı değişiklikler dikkati çekiyor. Tasarıda mevcut uzmanlık belgelerinin iptal edilerek yeniden uzmanlık belgelendirmesi yapılacağı anlaşılıyor. Yürürlükte olan kanunda 50 kişinin üzerinde çalışanı olan işyerleri için iş sağlığı ve iş güvenliği uzmanı istihdam etme şartı varken, yeni kanun tasarısında çalışan kişi sayısı şartı kaldırılarak tüm tesislerde iş sağlığı ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu getirildiği görülüyor. Tasarıya göre uzmanlık belgelerinin iptal edilmesi sonrasında yeniden belge almak isteyenlerin C sınıfından başlayarak 7 yıl sonunda A sınıfı uzman olabilecek. 6