Yükleme ve Kurulum.

Transkript

1 İçindekiler Yükleme ve Kurulum... 2 Teşekkür... 3 Başlarken... 4 Kullanıcı Arayüzü... 4 İlk Adımlar... 6 Proje Parametreleri... 7 Pafta Çerçevesi Seçimi... 9 Kat Bilgilerinin Girilmesi... 9 Yeni Kat Ekleme... 9 Malzemelerin Tanımlanması Eleman Seçim Yöntemleri Yakınlaşma/Uzaklaşma (Zum) ve Kaydırma (Pan) İşlemleri Aks Sistemi Oluşturulması Kolonların Tanımlanması Perdelerin Tanımlanması Kirişlerin Tanımlanması Döşemelerin Tanımlanması Döşeme Tiplerinin Otomatik Belirlenmesi Nervür Döşeme Tanımlanması Kat Bilgilerinin Türetilmesi Kat Elemanlarının Silinmesi Eğimli Elemanların Tanımlanması Döşeme Tasarım ve Detayları Ölçüler Kesitler Döşeme Yükleri Döşeme Boşlukları Modele 3-Boyutlu Bakış Bina Analizi ve Tasarımı Analiz Sonuçlarının İncelenmesi Bina Analizi Sonuç Raporlarının İncelenmesi Kolon/Perde Donatı Hesabı Kiriş Donatı Hesapları ve Çizimleri Tasarım Durumu Ekranı Metraj Raporlarının Alınması Rapor Yöneticisi Temeller Sırada Ne Var?

2 Yükleme ve Kurulum Probina Orion Bina Tasarım Sistemi, tüm 32-bit Microsoft Windows İşletim Sistemleri ile uyumludur. Kurulumu başlatmak için Probina Orion CD sini sürücüye yerleştirin. Kurulum yazılımı otomatik olarak başlayacaktır. Bu aşamadan sonra ekrana gelen iletileri izleyerek kurulumu tamamlayabilirsiniz. Kullanılabilir Demo Versiyonu Probina Orion u satın almadan da deneyebilirsiniz. Demo versiyonunda süre kısıtlaması bulunmamaktadır ancak girilebilecek eleman sayısı kısıtlanmıştır. Bu kılavuzdaki modeli demo versiyonuyla oluşturabilirsiniz. Demo versiyonunu internet sitemizden indirebilirsiniz. Donanım Kilidi Probina Orion un güvenliğini yazılım ile birlikte gelen donanım kilidi sağlamaktadır. Yükleme ve kurulum işlemlerini tamamladıysanız donanım kilidinizi bilgisayarınızın paralel çıkışına (veya USB çıkışına) yerleştirerek Probina Orion ile çalışmaya başlayabilirsiniz. Önemli Not Probina Orion Bina Tasarım Sistemi nin ürettiği sonuçlar sayısız örnek ve gerçek yapı üzerinde denenmiştir. Yine de, modelleme hatalarından ve/veya programın içeriyor olabileceği hatalardan oluşabilecek olumsuz sonuçlardan yalnızca kullanıcı sorumludur. Tüm kolaylık sağlayıcı özelliklerine rağmen Probina Orion Bina Tasarım Sistemi, yalnızca İnşaat Mühendisi sıfatına sahip kişilerce kullanılabilir. Burada esas olarak Probina Orion Bina Tasarım Sistemi kullanıcılarının: Proje yaptıkları bölgeler hakkında ve teknik esaslar ile kullanılan hesap yöntemleri konusunda bilgi sahibi olmaları, Probina Orion Bina Tasarım Sistemi, sayısız örnek üzerinde denenip kontrol edilmiş olmasına rağmen, program ve kullanım hatalarından doğabilecek problemlere karşı gerekli kontrolleri yapmaları, Microsoft Windows İşletim Sistemi ni, Probina Orion Bina Tasarım Sistemi ni çalıştıracak kadar bilmeleri gereklidir. Telif Hakları Probina Orion Bina Tasarım Sistemi programının tüm hakları PROTA Yazılım Ltd. Şti. ne aittir. Probina Orion Bina Tasarım Sistemi programının ve dökümanlarının yetkisiz olarak kopyalanması, çoğaltılması, kullanılması ya da üretilmesi yasaktır. 2

3 Teşekkür Probina Orion Bina Tasarım Sistemi ni satın aldığınız için teşekkür ederiz. Hep daha iyiye ulaşma çabası içindeki seçkin Probina Orion Ailesi ne hoşgeldiniz. Bu seçiminizle en doğru kararı vermiş bulunuyorsunuz. Sizi aramızda görmekten mutluluk duyuyoruz ve ilişkilerimizin gelecek zaman içinde daha da gelişeceğini ümit ediyoruz. Bu yazılımı kullanırken, en az zamanda en fazla verimi almanızı hedeflemekteyiz. Elinizde bulunan Başlarken Kılavuzu bu amaçla oluşturulmuştur. Bu kılavuzu takip ederek basit bir modelin oluşturulması, analizi, sonuçlarının irdelenmesi ve tasarımı işlemlerini 1 saat gibi bir sürede bitirebilirsiniz. Daha karmaşık modellerin oluşturulması, bir dereceye kadar, tekrar edilen işlemlerden ibaret olmaktadır. Probina Orion, yapısal modeli kolay ve hızlı bir şekilde oluşturabilmeniz için güçlü ve kullanışlı araçlar içermektedir. Deneyimli bir Probina Orion kullanıcısı olduğunuz zaman, karmaşık yapıların en iyi şekilde nasıl modellenmesi gerektiği konusunda daha çok bilgi sahibi olmak isteyeceksiniz. Bu kılavuzdan sonra, Probina Orion Eğitim Kılavuzu, Probina Orion Teknik Notları, Probina Orion Kullanım Kılavuzu ve Probina Orion Sesli Eğitim Sistemi nden oluşan Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca, telefonla destek hattımızı arayarak, merak ettiğiniz konuları Probina Orion Destek Ekibi ne sorabilirsiniz. Son olarak, Probina Orion hakkındaki görüş ve önerilerinizin, kullanıcılarımızın beklentilerini ne derecede karşıladığımızı anlayabilmek açısından, çok değerli olduğunu hatırlatmak isteriz. Probina Orion, bugünkü düzeyine kullanıcılarının önerileri, yönlendirmeleri ve etkileşimleriyle ulaşmıştır. Probina Orion un güncel ve modern şartlara uygun özelliklerde tutulabilmesi için, siz değerli kullanıcılarımızın katkıları büyük önem taşımaktadır. Probina Orion u seçmiş olduğunuz için tekrar teşekkür ederiz Probina Orion Ekibi Başlarken Kılavuzu 3

4 Başlarken İlerleyen sayfalarda, yandaki resimde gösterilen modelin oluşturulması, analiz edilmesi ve elemanların tasarlanması konuları ele alınacaktır. Burada kullanılan model, kılavuzun amacına ve kullanılabilir demo versiyonun olanaklarına uygun olarak, oldukça basitleştirilmiştir. Başından sonuna kadar, fazla detaya girmeden, Probina Orion Bina Tasarım Sistemi nin genel kullanımı hakkında genel fikir sahibi olmanıza yardımcı olacaktır. Kullanıcı Arayüzü Probina Orion arayüzüne ait çeşitli unsurlar aşağıdaki resimde açıklanmıştır: 4

5 Herhangi bir elemanı seçmek için kullanılacak olan Seç ikonunun* dışında, Eleman Araç Çubuğu mantıksal bir sıra içerisinde organize edilmiştir. Yapılar genellikle, akslar, düşey taşıyıcılar ve yatay taşıyıcılar olmak üzere, bu araç çubuğu kullanılarak modellenmektedir. Eleman seçeneklerine, aynı zamanda Çekmenüleri kullanarak da erişebilirsiniz. Fakat araç çubuklarını kullanmak size hız kazandıracaktır. Başlarken Kılavuzu Yazım Şekilleri Menüler - Çekmenü seçeneklerinden bahsederken aşağıdaki söz dizimi kullanılacaktır. Program / Kiriş Donatı Hesapları ve Çizimleri» Kat Kirişleri Yukarıdaki satır, resimde gösterilen seçme işlemini yapmanız gerektiği anlamına gelmektedir. Düğmeler - Bir işlemi tamamlamak için hangi düğmeye basacağınız aşağıdaki gibi belirtilecektir. Düğme İsmi düğmesine basınız Uygulanması Gereken Adımlar - Uygulanması gereken işlem adımları, diğerlerinden ayırdedilecek şekilde aşağıdaki gibi belirtilecektir. Yönetmelik sayfasında değişiklik yapmadan Analiz sayfasına geçiniz. *Bir ikondan bahsedildiği zaman, o ikonun resmi, metinin sağ tarafında yer alacaktır. Başlarken Kılavuzu 5

6 İlk Adımlar Henüz Probina Orion Bina Tasarım Sistemi ni bilgisayarınıza yüklemediyseniz, Yükleme ve Kurulum bölümündeki talimatları takip ederek programı yükleyiniz. Windows un Başlat menüsündeki Programlar listesinden programı çalıştırınız. Probina Orion yüklendiğinde, Proje Aç menüsü karşınıza gelecektir. Bu aşamada, var olan bir projeyi seçebilir ya da yeni bir projeye başlayabilirsiniz. Var olan bir projenin yerini Veri Dizini düğmesini tıklayarak gösterebilirsiniz. 1. Yeni Proje düğmesine basınız. Proje Kodu nu yazarken, şekilde gösterildiği gibi, boşluk karakterleri yerine _ karakterini kullanınız. Türkçe karakter kullanmayınız. 2. Tamam düğmesine basınız. Bu işlem varsayılan veri dizini içerisinde, otomatik olarak, Baslarken_Model adında bir klasör yaratacaktır. Probina Orion, bu projeyle ilgili tüm bilgileri bu klasör içinde saklayacaktır. 6

7 Proje Parametreleri Projeye devam etmeden önce, projede kullanılacak parametreleri belirlemeniz gerekir. 1. Yönetmelikler sayfasında değişiklik yapmadan Deprem sayfasına geçiniz. 2. Deprem sekmesini tıklayınız. Deprem Bölgesi ni 2. Bölge olarak belirledikten sonra, Yapının Süneklik Düzeyi ni YÜKSEK seçiniz. 3. Açılan pencerede, Taşıyıcı Sistem Tipi ni 1.4 olarak belirleyip Tamam düğmesine basınız. Başlarken Kılavuzu 7

8 4. Diğer parametreleri resimde gösterildiği gibi bırakarak, Spektrum sekmesini tıklayınız. 5. Yerel Zemin Sınıfı nı Z2 olarak seçiniz. Bu sayfada ve bir sonraki Yapı Düzensizlikleri sayfasında yer alan seçenekler Probina Orion Yardım Sistemi nde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. 6. Projeye ait Antet bilgilerini aşağıda gösterildiği gibi doldurunuz. 7. Proje Aç menüsüne dönmek için Tamam düğmesine basınız. 8. Devam etmek için bir kez daha Tamam düğmesine basınız. 8

9 Pafta Çerçevesi Seçimi Pafta Çerçevesi menüsü otomatik olarak yüklenecektir. 1. Standart Pafta olarak A0 (1188 x 840 mm) seçiniz ve Tamam düğmesine basınız. Çizim ve Detay Ölçekleri burada yer alan veri alanları kullanılarak değiştirilebilir. Not: Pafta orijini (0, 0), paftanın sol alt köşesine yerleştirilmiştir. Modelinizi oluşturduktan sonra, çiziminizi orijine çok yakın bulursanız, pafta çerçevesinin yerini Pafta Orijini Göster seçeneğiyle değiştirebilirsiniz. Kat Bilgilerinin Girilmesi Sıradaki diyalog penceresi 1. katın Kat Yüksekliği ni soracaktır. 1. Kat Yüksekliği ni 280 cm olarak giriniz ve Tamam düğmesine basınız. 1. katın yüksekliğini girdikten sonra karşınıza ana çizim ekranı (Grafik Editör) gelecektir. Başlangıçta, çizim alanı tamamen boştur. Yeni Kat Ekleme Yapıya ait toplam kat adedini girerek projeyi oluşturmaya devam edeceğiz. Başlarken Kılavuzu 9

10 1. Yapı Ağacı nda yer alan Katlar başlığına sağ tıklayarak (resimde de gösterildiği gibi) Yeni Kat Ekle seçeneğini işaretleyiniz. 2. Toplam Kat Adedi alanına 4 yazarak Tamam düğmesine basınız. Not: Toplam Kat Adedi alanına 4 yazarak, modelinize 4. katı eklemek istediğinizi belirtmiş olursunuz. Probina Orion, modelinizin şu anki haliyle sadece bir kattan ibaret olduğunu bildiğinden, sadece 4. katı oluşturmakla kalmayacak, 2. ve 3. katları da oluşturacaktır. Eğer modelinizde mevcut katlar olsaydı ve girdiğiniz sayı zaten varolan bir kata ait olsaydı, Probina Orion, mevcut katı yukarı kaydırarak araya yeni bir kat ekleyecekti. Kat Seçim Yöntemleri 1. K01 seviyesine geçmek için Yapı Ağacı / Katlar» K01 etiketine çift tıklayınız. Aktif kat koyu renk ile gösterilecektir. 10

11 2. K02 seviyesine geçmek için Yapı Ağacı / Katlar» K02 etiketinin üzerine sağ tıklayarak Kat Seç seçeneğini işaretleyiniz. 3. K03 seviyesine geçmek için Yapı Ağacı / Katlar başlığına sağ tıklayınız. Kat Seç seçeneğini tıklayınız. Açılan listeden K03 seçiniz. Benzer şekilde K04 seviyesine geçmek için Bina / Kat Seç komutunu kullanınız. Açılan listeden K04 seçiniz. Tekrar K01 seviyesine dönmek için yukarıda anlatılan yöntemlerden birini kullanınız. Başlarken Kılavuzu 11

12 Malzemelerin Tanımlanması 1. Program / Bina Analizi komutunu işaretleyiniz. 2. Varsayılan malzeme sınıfları açılan formda gösterilmektedir. Değiştirmek için tablonun altındaki Düzenle düğmesini tıklayınız. 3. Kolonlar satırında yer alan ilk düğmeye basınız. 4. C25 beton sınıfını seçiniz ve Tüm Eleman Tiplerine Uygula seçeneğini işaretleyiniz. 12

13 5. Tamam düğmesine basarak Malzeme sayfasına dönünüz. Not: Bu işlem, tüm yapısal eleman gruplarının C25 beton sınıfını kullanmasını sağlayacaktır. Eleman bazında malzeme özelliklerinin nasıl değiştirildiği konusu Probina Orion Yardım Sistemi nde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. 6. Aynı işlem adımlarını Çelik Sınıfları için de uygulayınız. Tüm yapısal elemanlar için çelik sınıfını S420 olarak seçiniz. Bu işlemden sonra, tasarım yapılırken, Probina Orion un her eleman tipinde kullanmasını istediğimiz donatı çaplarını belirleyeceğiz. 7. Kolonlar satırında yer alan Çaplar düğmesini tıklayınız. Bazı çapların otomatik olarak seçilmiş olduğunu göreceksiniz. Probina Orion un kullanmasını istemediğiniz donatı çapları için, yanlarında yer alan işaretleri kaldırınız. 8. Resimde gösterilen ayarları olduğu gibi bırakınız, ya da istediğiniz çapları kapatınız. Not: Burada yapacağınız değişiklikler, tasarım aşamasında bu örnektekinden farklı sonuçlar almanıza yol açabilir. Not: Yukarıdaki işlemleri tüm eleman grupları için ayrı ayrı gerçekleştirebilirsiniz. 9. Malzeme sayfasına dönmek için Tamam düğmesine basınız. Ekran, resimdeki gibi görünmelidir. Başlarken Kılavuzu 13

14 Eleman Seçim Yöntemleri Seç düğmesi, Eleman Araç Çubuğu nda yer alan ilk düğmedir. Modelinizde şu an hiçbir eleman olmadığından, seçme işlemini gerçekleştiremeyeceksiniz. Ancak, sonraki aşamalarda gerekeceğinden, lütfen bu bölümü okumak için zaman ayırınız. Grafik Editör de yer alan tüm elemanları aynı şekilde, Seç düğmesini kullanarak seçersiniz. Ancak, eleman seçmek için her seferinde Seç düğmesine basmanız gerekmez. Herhangi bir işlem yapılmıyorken de, Probina Orion seçme modunda olacaktır. Seçilen elemanlar Yapı Ağacı nda da gösterilir. Bir eleman seçiliyken işaretleyicinizin sağ tuşuna bastığınızda, o elemana ait işlemleri gerçekleştirmenizi sağlayan Kısayol Menüsü görüntülenir. Birden fazla elemanı aynı anda seçmek için, seçim yaparken klavyeden CTRL tuşunu basılı tutunuz. Seçilen elemanların uçlarında küçük kareler (gripler) belirecektir. Elemanları seçmek için, doğrudan Yapı Ağacı nı da kullanabilirsiniz. Yapı Ağacı ndaki listeden Eleman Etiketi ni işaretleyiniz. CTRL ve SHIFT tuşlarını kullanarak çoklu seçim işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. İşaretleyicinizi (Fareyi) sürükleyerek de aşağıdaki seçim işlemlerini gerçekleştirilebilirsiniz. Fareyi soldan sağa sürükleyiniz. Dikdörtgen bir kutunun çizildiğini göreceksiniz. Farenin sol tuşunu bıraktığınızda kutunun tamamen içinde kalan nesneler seçilecektir. Fareyi sağdan sola sürükleyiniz. Bu kez kutunun içinde kalan ve sınırlarını kesen nesneler seçilecektir. SHIFT tuşunu basılı tutarak fareyi sürükleyiniz. Bu kez kutu yerine bir çizginin çizildiğini göreceksiniz. Çizginin kestiği tüm nesneler seçilecektir. 1. Bu örnekteki modelimizi oluşturmaya başladıkça, yukarıda anlatılan seçim işlemlerini (Seç düğmesiyle, Yapı Ağacı ndan ve sürükleme yöntemleriyle) teker teker deneyiniz. 14

15 Yakınlaşma/Uzaklaşma (Zum) ve Kaydırma (Pan) İşlemleri Probina Orion Bina Tasarım Sistemi ni kullanırken, seçim işlemleri kadar, yakınlaşma/ uzaklaşma ve kaydırma işlemleri de gerekli olacaktır. Bu bölümdeki bilgiler de sonraki aşamalarda gerekeceğinden atlamamanızı tavsiye ederiz. Grafik Editör, ekrandaki görünümü kontrol edebilmeniz için değişik yöntemler sunmaktadır. Görüntü kontrol araçlarını Ekran Menüsü nden ya da Araç Çubukları ndan seçebilirsiniz. Yakınlaşma/uzaklaşma ve kaydırma işlemlerini kullanım esnasında fareyi kullanarak da kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz. Tekerleği olan bir fare (mouse) kullanıyorsanız, tekerleği çevirerek yakınlaşma/uzaklaşma işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Tekerleğin üzerine basıp fareyi sürüklediğinizde kaydırma işlemi gerçekleşecektir. En çok kullanılan yakınlaşma/uzaklaşma işlemleri: Zum Kapsam - Seçilen ya da seçilen eleman yoksa, girilen tüm elemanları ekrana sığdıracak şekilde görüntüyü yaklaştırır/uzaklaştırır. Zum Limitler - Pafta çerçevesinin içindeki tüm nesneleri ekrana sığdırır. Zum Pencere - Ekrana pencere çizerek, pencerenin içinde kalan bölgenin ekrana sığdırılmasını sağlar. Pan - İşaretleyicinizle bir nokta gösterip sürükleyerek ekranı kaydırmanızı sağlar. Başlarken Kılavuzu 15

16 Aks Sistemi Oluşturulması Şimdiki aşamada, modelimize ait aks (grid) sistemini tanımlayacağız. Eleman Araç Çubuğu nda yer alan Aks ikonunu kullanarak her bir aksı ayrı ayrı çizebilirsiniz. Ancak, bu örnekte tüm akslar bir kerede oluşturulacaktır. 1. Dosya / Ortogonal Aks Editörü komutunu işaretleyiniz. Not: Ekranın sol alt köşesinde yer alan durum çubuğuna bakınız. Burada yer alan uyarılar ve talimatlar size nasıl bir yol izleyeceğinizi anlatacaktır. 2. CTRL tuşunu basılı tutarak çizim alanının sol alt köşesinde bir nokta gösteriniz. Not: CTRL tuşunun basılı olması, referans grubu nokta koordinatlarının tamsayı olmasını sağlayacaktır. 3. Nokta gösterildikten sonra Ortogonal Aks Editörü yüklenecektir. Not: Ortogonal Aks Editörü 1-Yönü akslarını yatay olarak tanımlayacak ve alfabetik karakterlerle isimlendirecektir. Benzer olarak, 2-Yönü akslarını dikey olarak tanımlayacak ve rakamsal karakterler kullanarak etiketlendirecektir. Oluşturacağınız modellerde, belirli bir alışkanlık yaratarak, yataya yakın aksları 1-Yönü; dikeye yakın aksları 2-Yönü olacak şekilde tanımlayınız. 4. Ortogonal Aks Editörü nü aşağıdaki resimde görüldüğü gibi doldurunuz. 16

17 5. Tamam düğmesine basınız. Akslar resimde görüldüğü gibi çizilecektir. Başlarken Kılavuzu 17

18 Kolonların Tanımlanması 1. Eleman Araç Çubuğu ndan Kolon ikonunu seçiniz ya da Eleman / Kolon komutunu kullanınız. 2. b1, b2, e1 ve e2 değerlerini şekilde görüldüğü gibi giriniz. Not: Her kutuya sağ tıklayarak, açılan listelerden, sıkça kullanılan boyutları hızlı bir şekilde seçebilirsiniz. Bu özellikler, 1-Yönü boyutu 25 cm olan 25x50 cm boyutlarında bir kolon oluşturacaktır. Kolon kenarları, tanımlanmış olduğu 1 ve 2-Yönü akslarına paralel olacaktır. 3. Kolonları yerleştirmek için; farenin sol tuşuyla A-1 aks kesişimini tıklayınız. Sol tuşu basılı tutarak A-4 aks kesişimine doğru sürükleyiniz. 4. Kalan kolonları yerleştirmek için, fare ile, B-1 ve B-4 aks kesişimlerine ayrı ayrı tıklayınız. 18

19 Not: Kolon ilk tanımlandığında, alt ve üst uçlarının aks kesişim noktaları (tanım noktaları) aynı olacaktır. Kolonun eğimli olduğu durumlarda, alt ve üst* uçlardaki kesişim noktaları da farklı olacaktır. Eğimli kolon tanımlanması için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. *Alt ve Üst uçların tanım noktaları farklı kesişimlerde olabileceği gibi, bulundukları kat seviyesinden göreceli olarak aşağı ya da yukarı kaydırılabilmektedir. Ayrıntılı bilgi için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. Başlarken Kılavuzu 19

20 Perdelerin Tanımlanması 1. Eleman Araç Çubuğu ndan Perde ikonunu seçiniz ya da Eleman / Perde komutunu kullanınız. 2. Perde kalınlığını (b) 25 cm; aksa uzaklığını (b2) 12.5 cm olarak giriniz. I ve J uçlarının uzantılarını* ise 12.5 cm olarak giriniz. 3. Farenin sol tuşuna basarak B-2 aks kesişimini tıklayınız. Sol tuş basılıyken C-2 aks kesişimine doğru sürükleyiniz. 4. Aynı işlemi B-3 den C-3 e aks kesişimleri için tekrarlayınız: 5. Çizim alanının son hali resimdeki gibi olmalıdır. *Uzantı: Perdenin, yerleşim noktaları dışına taşan bölümleri 20

21 Not: Perde ilk tanımlandığında, alt ve üst uçlarının aks kesişim noktaları (tanım noktaları) aynı olacaktır. Perdenin eğimli olması durumunda, alt ve üst* kenarlardaki kesişim noktaları da farklı olacaktır. Eğimli perde tanımlanması için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. *Alt ve Üst uçların tanım noktaları farklı kesişimlerde olabileceği gibi, bulundukları kat seviyesinden göreceli olarak aşağı ya da yukarı kaydırılabilmektedir. Ayrıntılı bilgi için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. Başlarken Kılavuzu 21

22 Kirişlerin Tanımlanması 1. Eleman Araç Çubuğu ndan Kiriş ikonunu seçiniz ya da Eleman / Kiriş komutunu kullanınız. 2. Kiriş Özellikleri menüsünde b: 25 ve h-alt: 50 cm bilgilerini giriniz. Not: H-alt, kirişin döşeme üstünden itibaren derinliği, H-üst ise döşeme üstünden yüksekliğidir. Del-z (i) ve Del-z (j), kirişin (i) ve (j) uçlarının bulunduğu kat seviyesinden göreceli yüksekliğidir. Kirişlerin 3-Boyutlu düzenlemeleri için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. Kirişlerin aksa ortalı basmasını istiyoruz. Bu yüzden, b2 değeri b değerinin yarısı olmalıdır. 3. Bunu sağlamak için Yerleşim Seçenekleri ( ) ikonunu tıkladıktan sonra Ortala ( ) ikonunu tıklayınız. b2 değeri otomatik olarak 12.5 cm olacaktır. Not: b2 değeri asla b değerinden büyük olamaz. 4. Kirişleri yerleştirmek için, farenin sol tuşuyla C-2 aks kesişimini tutup, C-3 aksına doğru sürükleyiniz. 5. Birden fazla kirişi aynı anda yerleştirmek için, B-1 aks kesişimini tutup B-4 aks kesişimine doğru sürükleyiniz. 3 ayrı kiriş aynı anda yerleştirilmiş olacaktır. 6. Aynı işlemleri (A-1, A-2), (A-3, A-4), (A-1, B-1), (A-2, B-2), (A-3, B-3), (A-4, B-4) aks kesişimleri arasında da gerçekleştiriniz. Çizim ekranının son hali aşağıdaki gibi olmalıdır. Not: Probina Orion, kirişleri, kolon ve perdelerin bulunduğu noktalardan otomatik olarak bölecektir. Ayrıca kolonlar ve perdeleri gibi kirişler de bulundukları kat gözönüne alınarak, otomatik olarak, sırayla numaralandırılacaktır. 22

23 Probina Orion Bina Tasarım Sistemi nde kirişlerin yerleştirilebilmesi için yerleşim akslarının önceden tanımlanmış olmasına gerek yoktur. Yerleşim aksı olmadan* kiriş tanımlayabilmek için: 7. Farenin sol tuşuyla B-1 aks kesişimini tıklayınız. Sol tuş basılıyken C-2 aks kesişimine doğru sürükleyiniz. Ekranın son görüntüsü aşağıdaki gibi olmalıdır. *Yerleşim aksı olmayan kirişler oluşturulurken, bunlara referans olacak akslar da kirişle beraber otomatik olarak oluşturulacaktır. Yapı ağacına baktığınızda, bu karakteri ile başlayan etiketleri olacaktır. Kiriş silindiği zaman akslar da silinecektir. Başlarken Kılavuzu 23

24 Probina Orion Bina Tasarım Sistemi nde dairesel yay şeklinde akslar ve kirişler tanımlanabilmektedir. Bu tip kirişleri tanımlayabilmek için: 8. Farenin sol tuşuyla A-2 aks kesişimini tıklayınız. Sol tuş basılıyken SHIFT tuşuna da basarak A-3 aks kesişimine doğru sürükleyiniz. Sol tuşu bıraktığınızda aşağıdaki pencere açılacaktır. Not: I-Ucu, J-Ucu kirişin başlangıç ve bitiş noktalarının belirtilen aks kesişimlerine olan uzaklığıdır. Dairesel kiriş yerleşimini üç farklı şekilde tanımlamak mümkündür, gerekli parametler şekil üstünde tanımlanmıştır ve seçilen opsiyon kırmızı ile belirtilmektedir. Daha detaylı bilgi bu kılavuzun kapsamı dışında olduğundan Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurmanızı öneririz. 9. Kaydırma Seçeneklerinde I-Ucu: 0 ve J-Ucu: 0 giriniz. Dairesel kiriş yerleşiminde Yay Mesafesini(h) ı seçerek değerini -50 giriniz. Diğer parametreleri değiştirmeden Tamam düğmesine basınız. Ekranın son hali aşağıdaki gibi olmalıdır. 24

25 Döşemelerin Tanımlanması Bu aşamada 1. katın döşemelerini gireceğiz. 1. Eleman Araç Çubuğu ndan Plak Döşeme ikonunu seçiniz ya da Eleman / Plak Döşeme komutunu kullanınız. 2. Döşeme Özellikleri penceresinde, Döşeme Kalınlığı h: 12 cm ve Beton Örtüsü: 1.5 cm değerlerini giriniz. 3. Yükler sayfasına geçerek, 0.1 t/m2 sabit yük giriniz. 4. Hareketli Yük alanına sağ tıklayınız. Açılan listeden Konut/Teras/Oda seçeneğini işaretleyiniz. 5. Kat Diyaframı Oluşturmayan Döşeme* seçeneğini işaretlemeyiniz. Not: Probina Orion Bina Tasarım Sistemi, döşemelerin öz ağırlıklarını otomatik olarak hesaplamaktadır. *Probina Orion Bina Tasarım Sistemi nde döşemelerin rijit diyaframa katkıları, bu seçenek kullanılarak ihmal edilebilir. Rijit diyafram modellemesinin ayrıntıları için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. Başlarken Kılavuzu 25

26 6. Genel sayfasına geri dönünüz. Tip kutusunu tıkladığınızda açılan pencereden mevcut döşeme tiplerini görebilirsiniz. Not: Burada yer alan tipler, yönetmelikteki Çizelge 11.1 esas alınarak hazırlanmıştır. Moment Katsayıları Yöntemi kullanılarak yapılan donatı hesabında, burada atanan tipler esas alınacaktır. Şu an için, döşeme tiplerini 1 olarak bırakacağız. Bütün döşemeler tanımlandıktan sonra, Probina Orion Bina Tasarım Sistemi, döşeme tiplerini otomatik olarak belirleyebilir. 26

27 7. Döşemeyi yerleştirmek için fare imlecini A-1, B-2 aks kesişimleri arasında kalan bölgeye getirip sol tuşa tıklayınız. Yerleştirdiğiniz ilk döşeme aşağıdaki gibi olmalıdır. Kesik çizgiler, döşemenin kirişlere aktardığı yükü gösteren kırılma çizgileridir. 8. Yukarıdaki işlemi, 5 adet döşeme daha girmek için tekrarlayınız. Çizim ekranının son hali aşağıdaki gibi olmalıdır. Başlarken Kılavuzu 27

28 Döşeme Tiplerinin Otomatik Belirlenmesi Döşeme tiplerinin yönetmelikteki (TS500) Çizelge 11.1 e göre otomatik olarak belirlenmesi için aşağıdaki işlemleri takip ediniz. 1. Çizim ekranında (Grafik Editör) seçili elemanlar varsa, seçim kümesini boşaltmak için Seçilenler Listesini Boşalt ikonuna tıklayınız. 2. Yapı Ağacı ndaki Döşemeler başlığına sağ tıklayarak, açılan kısayol menüsünden, Döşeme Tiplerini Belirle komutunu veriniz. Döşeme Tipleri Belirleme penceresi ekrana gelecektir. 3. Tamam düğmesine basarak devam ediniz. Probina Orion Bina Tasarım Sistemi, döşeme tiplerini otomatik olarak belirleyecektir. 4. Bir kez daha Tamam düğmesine basarak Mesajlar penceresini kapatınız. 28

29 Nervür Döşeme Tanımlanması Plak Döşeme ve Mantar Döşemeye alternatif olarak, Kaset ve Nervür Döşemeler de tanımlanabilir. Ancak bu döşemeler, şu an için, Başlarken Kılavuzu kapsamı dışındadır. Ayrıntılı bilgi için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. Başlarken Kılavuzu 29

30 Kat Bilgilerinin Türetilmesi Bu aşamaya kadar, sadece 1. katta işlem yaptık. Ancak, modelimizin tam anlamıyla oluşması için, diğer katlara da eleman türetmemiz gereklidir. Katlardan biri boş bırakıldığı zaman, tüm bilgilerini öncelikli olarak bir üstündeki kattan okumaktadır. Böylece, birbirine tamamen benzeyen katların bulunması durumunda, tip katın girilmesi yeterli olmaktadır. Herhangi bir kat ve bunun üstündeki katlar tamamen boş ise, bu kat, tüm bilgilerini (yük ve geometri) bir alttaki kattan okuyacaktır. Bu örnekte 3. ve 4. katlara eleman türeteceğiz. 2. katı boş bırakarak, bilgilerini bir üst kattan almasını sağlayacağız. 1. Yapı Ağacı nda yer alan Katlar başlığına sağ tıklayarak Kat Bilgileri Türet seçeneğini işaretleyiniz. 2. Ekrana gelen Kat Türetme Menüsü nü şekilde görüldüğü gibi doldurunuz. Üzerinde eleman tanımlanmış kat etiketlerinin yanında daire işareti belirecektir. Soldaki listeden Kopyalanacak Kat olarak K01 seçiniz. Sağdaki listeden ise Türetilecek Kat olarak K03 ve K04 seçiniz. Çoklu seçim yapmak yapmak için klavyeden CTRL tuşunu basılı tutunuz. Türetilmesini istemediğiniz elemanların yanındaki işareti kaldırarak diğer katlara kopyalanmasını engelleyebilirsiniz. 3. Tamam düğmesine basarak Kat Türetme işlemini tamamlayınız. Kapat düğmesine basarak Kat Türetme Menüsü nü kapatınız. 30

31 Kat Elemanlarının Silinmesi 1. Daha önce anlatılan kat seçme işlemlerinden birini kullanarak K04 seviyesine geçiniz. (Kat bilgilerinin türetilmesi işleminden sonra bütün elemanların görünmesi gereklidir.) 2. CTRL tuşuna basarak A3-A4, A4-B4 ve B3-B4 aks kesişimleri arasındaki kirişleri, B-4 ve A-4 kesişimlerindeki kolonlar ile bu elemanların çevrelediği döşemeleri seçiniz. Alternatif olarak işaretleyicinizle sağdan sola bir pencere çizerek de bu elemanları seçebilirsiniz. 3. Klavyeden DELETE tuşuna basınız. (Ya da sağ tıklayarak Sil komutunu seçiniz) Eleman filtreleri penceresi ekrana gelecektir. 4. Tamam düğmesine basarak devam ediniz. 4. Katta çizim ekranının son hali aşağıdaki gibi olmalıdır. Başlarken Kılavuzu 31

32 Eğimli Elemanların Tanımlanması 1. Daha önce anlatılan kat seçme işlemlerinden birini kullanarak K04 seviyesine geçiniz. 2. Eleman Araç Çubuğu ndan Düzlem Tanımı ikonunu seçiniz ya da Eleman / Düzlem Tanımı komutunu kullanınız. Düzlem Özellikleri penceresi yüklenecektir. Düzlemlerin yerleştirilmesi de döşemelerle benzerdir. Ancak düzlemler, sadece aks bölgesine yerleştirilebilirler ve yapısal eleman değildirler. Örneğimizdeki A-2-C-1 akslarıyla çevrelenmiş bölgede, kullanabileceğimiz 2 aks bölgesi yer almaktadır. Bu bölgeler aşağıdaki resimde gösterilmiştir. 3. Klavyeden CTRL tuşunu basılı tutarak, şekillerde gösterildiği gibi, aks bölgelerine ardı ardına işaretleyicinizin sol tuşuyla tıklayınız. Tıkladığınız aks bölgeleri kırmızı bir çerçeve ile çevrelenerek birbirine eklenecektir. 4. Tüm aks bölgelerini eklemeyi bitirince CTRL tuşunu bırakınız. Çizim ekranının son görünümü resimdeki gibi olmalıdır. 32

33 Düzlem elemanlarının yerleştirilmesinden sonra sıra bu elemanlara bulundukları kattan göreceli olarak kot vermeye geldi. Düzlem elemanlarının üç köşesi, sol alt köşeden başlamak suretiyle, saat yönünün tersinde otomatik olarak numaralandırılacaktır. Bu noktaların yerleri, kat planında, istenen herhangi bir nokta olacak şekilde ayarlanabilir. Fakat bu örnekte, noktaların yerlerine (plan koordinatlarına, x ve y) dokunmayıp, sadece kat seviyesinden göreli yüksekliklerini (z) değiştireceğiz. Düzlem elemanlarının detayları için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. 5. Çizim ekranında (Grafik Editör) seçili elemanlar varsa, seçim kümesini boşaltmak için Seçilenler Listesini Boşalt ikonuna tıklayınız. 6. Grafik Editör ekranının altında yer alan Görüntü Kontrol Butonları ndan Plan+3B Penceresi butonunu tıklayarak, sol tarafta plan, sağ tarafta 3-Boyutlu görünümünün açılmasını sağlayınız. 7. Plan penceresinde, daha önce anlatılan yakınlaşma/uzaklaşma yöntemlerinden birini kullanarak, P1 Düzlemi ne doğru yaklaşınız. 8. İşaretleyicinizin sol tuşuyla P1 Düzlemi ni etiketine tıklayarak seçtikten sonra, işaretleyicinizin sağ tuşuna bastığınızda ekrana gelen Kısayol Menüsü ndeki Özellikler seçeneğini işaretleyiniz. Başlarken Kılavuzu 33

34 9. Düzlem Özellikleri penceresinde, düzlemin üç tanım noktasının göreceli yüksekliklerini, şekilde görüldüğü gibi giriniz ve Güncelle düğmesine basınız. Not: Böylece, P1 Düzlemi nin 1 aksı kenarında yer alan kısmı, kat seviyesinde kalacak; 2 aksı kenarında kalan kısmı ise 100 cm yukarıya kalkacaktır. Noktaları kat seviyesinden aşağıya indirmek için negatif değerler giriniz. Şu an için 3-Boyutlu Bakış penceresindeki görüntüde herhangi bir değişikliğin olmadığını göreceksiniz. 10. P1 Düzlemi seçiliyken, işaretleyicinizin sağ tuşuna bastığınızda ekrana gelen Kısayol Menüsü nden Elemanları Düzleme Göre Ayarla seçeneğini işaretleyiniz. 11. Karşınıza gelen mesaja Evet yanıtını veriniz. Not: Elemanları Düzleme Göre Ayarla komutuyla, düzlemin içindeki ve kenarındaki tüm elemanlar, düzlemin köşe noktalarının kotuna bağlı olarak, düzlem ile aynı 3-Boyutlu konuma getirilecektir. 34

35 12. Elemanların konumlarındaki değişikliği 3-Boyutlu Bakış penceresinden takip edebilirsiniz. Ekranın son hali aşağıdaki gibi olmalıdır. Not: Düzleme bağlı elemanların düzlem özellikleri, her elemanın kendi özellikler penceresindeki 3D sayfasında görülebilir. Elemanların, bağlı oldukları düzlemden koparılarak, bağımsız şekilde 3-Boyutlu düzenlemelerinin yapılması için Probina Orion Yardım Sistemi ne başvurunuz. Başlarken Kılavuzu 35