Temel Sağlık Bülteni

Transkript

1 K-Q TSE-ISO-EN 9000 Temel Sağlık Bülteni K A Z A N A C A K L A R I N A Ġ N A N A N L A R K A Z A N I R L A R K K A A Z Z A A N N A A C C A A K K L L A A R R I I N N A A Ġ Ġ N N A A N N A A N N L L A A R R K K A A Z Z A A N N I I R R L L A A R R gündem CYBE/HIV SÜRVEYANS HĠZMET ARAġTIRMASI PROJESĠ Cinsel yolla bulaģan enfeksiyonlar (CYBE) alanında Genel Müdürlüğümüz tarafından CYBE/HIV/AIDS Sürveyansının Güçlendirilmesi projesi yürütülmektedir. Söz konusu proje Sağlık Bakanlığı ile Avrupa Komisyonu arasındaki iģbirliği sonucu 2003 yılında baģlatılan Türkiye Üreme Sağlığı Programında yer almaktadır. Bu proje ile mevcut CYBE/HIV/AIDS sürveyansının güçlendirilmesi, CYBE/HIV/AIDS in izlenmesi için mevcut mekanizmaların yaygın hâle getirilmesi ve uygulanan politikalar ile davranıģ değiģikliklerinin ölçülebilmesi hedeflenmiģtir. Proje kapsamında CYBE/HIV/AIDS Laboratuar Hizmetlerinin, Tanı ve Tedavinin Standardizasyonu, CYBE/HIV/AIDS sürveyansı, sektörler arası iģbirliği konulu çalıģma toplantıları gerçekleģtirilmiģtir. Daha sonra, 2005 yılı Ģubat ayında ülke çapında konuyla ilgili sektörlerin temsilcileriyle yapılan Ulusal UzlaĢma Toplantısında CYBE/HIV/AIDS sürveyansının güçlendirilmesi için temel CYBE/HIV konusunda bir hizmet araģtırması projesinin gerçekleģtirilmesi ve projenin sonucunda belirlenen merkezlerin daha sonra özellikle HIV alanında sentinal merkezler olarak görev yapması kararı alınmıģtır. Söz konusu karar doğrultusunda açılan CYBE/HIV Sürveyansı Hizmet AraĢtırması Projesi ihalesini Almanya da bulunan ICON Halk Sağlığı Enstitüsü ile Hacettepe ve Belçika da bulunan Antwerp Üniversitelerinden oluģan bir konsorsiyum kazanmıģtır. Projenin amacı Ankara, Ġstanbul, Gaziantep ve Trabzon illerinde belirlenmiģ kadın hastalıkları ve doğum kliniklerine baģvuran hamile kadınlarda ve Ankara, Ġstanbul ve Ġzmir illerinde yüksek HIV riski altındaki topluluklarda (ticari kayıtsız seks çalıģanları, damar içi madde kullanıcıları ve eģcinsel erkekler) önemli cinsel yolla bulaģan enfeksiyonlar (sifiliz, gonore, hepatit B, klamidya) ve HIV bakımından prevalans ve demografik-davranıģ verilerinin belirlenmesidir. Yıl : 1 S a yı : 7 Nisan Küresel ısınma ve getirdiği/getireceği sağlık problemleri son yıllarda oldukça önem kazanmıştır. Doğrudan veya dolaylı etkilerle oluşabilecek olumsuzluklar için sağlık teşkilatları ve sağlık çalışanları hazırlıklı olmalıdır. Konuyla ilgili olarak eğitim, bilgilendirme ve kurumlararası işbirliği çalışmalarımız devam edecektir. Ayın Mesajı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Projede yer alan hastaneler ise Ġstanbul da ġiģli Etfal AraĢtırma ve Eğitim Hastanesi, Ankara da Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi, Gaziantep ilinde 75. Yıl Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi ve Trabzon ilinde ise Doğum ve Çocuk Bakımevidir. Toplam bütçesi Euro olan CYBE/HIV Sürveyansı Hizmet AraĢtırması Projesi 30 Nisan 2007 de ilgili paydaģların katılımıyla gerçekleģen ve proje faaliyetlerinin tartıģıldığı bir Bilgi PaylaĢımı Toplantısı ile sona ermiģtir. SU VE BESĠNLERLE BULAġAN HASTALIKLAR Ülkemizde sağlık sorunları arasında bulaģıcı hastalıkların önemli bir yeri vardır. BulaĢıcı hastalıklar kiģiden kiģiye bulaģabilme, geniģ kitlelere yayılma ve büyük toplulukları etkileme özelliğine sahip hastalıklardır. Su yetersiz veya kirli ise, kanalizasyon açıktan akıyorsa, enfeksiyon etkenleri zaman zaman salgınlara yol açacaktır. Su ve besinlerle bulaģan hastalıkların baģında; tifo, akut viral hepatitler, akut sulu ve kanlı ishaller gelmektedir. Son yıllarda alınan tedbirlerle bu hastalıkların görülmesinde belirgin azalma olmuştur. BulaĢıcı hastalıkların engellenmesinde; çevrenin olumlu hale getirilmesi, atıkların sağlıklı bir Ģekilde yok edilmesi, suların dezenfeksiyonu, vektörlerin ortadan kaldırılması, gıda güvenliği ve kiģisel temizliğin bir yaģam biçimi haline getirilmesi önemlidir. Bununla birlikte özellikle vakaların tespiti, daha önceki dönemlere göre artıģ olup olmadığının belirlenmesi ve etken izolasyonu su ve besinle bulaģan hastalıkların kontrolünde önemli yer tutmaktadır. Bu amaçla, BulaĢıcı ve Salgın Hastalıklar Daire BaĢkanlığımız tarafından önümüzdeki yaz mevsiminde konunun önemi göz önünde bulundurularak Su ve Besinlerle BulaĢan Hastalıklar Haftalık Sürveyansı uygulaması 21 Mayıs 2007 tarihinde baģlatılmıģtır. Salgın olduğu Ģüphesini uyandıran bir durum varsa telefonla Ġl Sağlık Müdürlüğüne hemen bildirilecektir. Haftalık sürveyans uygulaması 01 Ekim 2007 tarihine kadar devam edecektir.

2 gündem TÜTÜN KONTROLÜ ULUSAL KOMĠTESĠNĠN 2.TOPLANTISI MÜSTEġARIMIZ SAYIN PROF.DR.NECDET ÜNÜVAR IN BAġKANLIĞINDA GERÇEKLEġTĠRĠLMĠġTĠR Ülkemizde sigara içmek yaygın bir alıģkanlık ve önemli bir halk sağlığı sorunudur.türkiye Avrupa ülkeleri arasında tütün tüketiminde üçüncü sırada, dünya ülkeleri arasında yedinci sıradadır. Ülkemizde 17 milyon kadar sigara içen kiģi vardır ve her yıl 100 bin kiģinin sigaraya bağlı nedenlerle yaģamını kaybettiği tahmin edilmektedir.bu sayı trafik kazalarına bağlı ölümlerden kat fazladır. Bu kapsamda kiģisel ve toplumsal zararları artık yaygın olarak bilinmekte olan sigara hatırlatma MEVSİM ALERJİSİ Günümüzde her 10 kiģiden birinde polone bağlı allerjik nezle veya astım görülmektedir. Hastaların %70 den fazlasında 30 yaģından önce baģlayan semptomlar 50 yaģ civarında yatıģır. Ülkemizde polen allerjik kiģileri en sıklıkla çimen polenleri etkilemekte ve bu polenler Mart ayından Eylül ayına kadar havada bulunabilmektedir. Ağaç polenleri daha az oranda allerjiye neden olup ilkbaharda bir iki ay etkili olurlar. Ülkemizde poleni alerji yapabilen 2 tüketiminin azaltılması için tüm dünya ülkeleri çeģitli tedbirler almaktadır. Ülkemizde de Tütün Kontrol Çerçeve SözleĢmesi kapsamında yapılacak çalıģmaların planlanması ve ülkemizde sigara tüketiminin kontrol altına alınarak vatandaģlarımızın, özellikle gençlerimizin korunması amacıyla Bakanlığımızca yıllarını kapsayacak Ģekilde Ulusal Tütün Kontrol Programı hazırlanmıģtır. Söz konusu program kapsamında, Bakanlığımız sekretaryasında yürütülen kamu kurum ve kuruluģlarının temsilcileri ile üniversitelerin ilgili bölümlerinde ki öğretim üyelerinin katıldığı yaklaģık 80 kiģiden olu- Ģan bir Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi oluģturulmuģtur. Ulusal tütün kontrol programının süreç ve çıktılarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanması konularında aktif olarak faaliyet gösteren komitenin ikinci toplantısı 26 Mart 2007 tarihinde Ankara Gür Kent Otel de gerçekleģtirildi. MüsteĢarımız Sayın Prof. Dr. Necdet Ünüvar ın baģkanlığında gerçekleģtirilen toplantıda on ayrı çalıģma grubunda yer alan uzmanlarla birlikte daha önce hazırlanan yıllık taslak aktivite planı incelenmiģtir. Her grupta aktivite planında yer alan amaçlar, beklenen sonuçlar, stratejiler, ilgili kurum kuruluģ ve kiģiler, etkinlikler, gereksinim duyulan kaynaklar, tamamlanma tarihi olası engeller ve gerekli mevzuat düzenlemeleri, ilerleme göstergeleri ve izleme ve kontrol için toplanması gereken veriler ayrı baģlıklar halinde tartıģılmıģ ve taslağa Ulusal Tütün Kontrol Programı Eylem Planı 2007 baģlığı altında son Ģekli verilmiģtir. Gerçeğe ancak tek yoldan gidilir ama ondan uzaklaştıran binlerce yol vardır. ağaçların en önemlileri fındık ve zeytin ağaçlarıdır. Üst üste hapģırık, burun kaģıntısı, su gibi akıntı, boğazda kaģıntı, postnazal akıntı, gözlerde kaģıntı, kızarma, sulanma polen allerjisinin tipik bulgularıdır. Polen mevsimi boyunca yorgunluk hissi ve uyku bozuklukları olabilir. EĢlik eden sinüzite bağlı baģ ağrıları olabilir. Allerjik nezleli çocukların göz altlarında kahverengi mor halka Ģeklinde renk değiģiklikleri görülebilir. Diğer allerjik hastalıkların rinite eģlik etme olasıkları yüksek olduğundan öyküde astım ve atopik dermatit araģtırılmalı, ayrıca birinci derecede akrabalarda bulunabilecek rinit ve diğer allerjik hastalıklar sorgulanmalıdır. Ayrıntılı çevre öyküsü alınmalı, bulguları tetikleyen faktörler sorgulanarak tanı ve tedavi için ipuçları elde edilmelidir. Allerjik rinitli olanların hemen hemen yarısı sadece burun problemi değil, nefes ile ilgili bazı problemler de yaģamaktadır. Yapılan çalıģmalar allerjik rinitlilerin %15 40 ında astım olduğunu bildirmektedir. Bu kiģilerin bronģ sisteminde çeģitli uyaranlara kar- Ģı (soğuk, sıcak, efor vs) kuvvetli bir aģırı duyarlılık olduğu ortaya konmuģtur. Mevsimsel allerjik nezlenin tanınmasında hastadan alınan bilgilerin yanında, deri testi ve bu maddelere karģı kanda bulunan IgE türündeki bağıģıklık ürünü antikorların göstermesi gerekir. Allerjik nezlenin tedavisinde ilk yapılacak Ģey kiģinin kendini bu dokunan etkenlerden koruması ve onlardan kaçınmasıdır. Bununla birlikte ilaç tedavisi önerilir. Burada da en önemli ilaçlar burun ve ağızdan kullanılacak inflamasyonu giderecek kortizonlu spreylerdir. (Fluticasone, Beclomethasone, Budesonide gibi). Allerjik nezle tedavisinde Kromolin Sodyum içeren spreylerde kullanılmaktadır, dekonjestan dediğimiz geçici süre burnu açan tablet ve damlalardan zaman zaman yararlanılır. Mevsimsel yakınmaları olan hastanın sadece mevsimsel allerjen ile karģılaģtığı aylarda Ģikayetleri oluyor ve bu aylar dıģında tamamen normal ise mevsimsel astım düģünülür. Uz. Dr. Reyhan Çömez Göğüs Hastalıkları Uzmanı Gazi Devlet Hastanesi T e m e l S a ğ l ı k B ü l t e n i S a y ı 5 ġ u b a t G G

3 faaliyet SEMİNER: Türkiye Kalite Derneği (Kal-der) tarafından düzenlenen 8. Mükemmelliği ArayıĢ Sempozyumu Nisan 2007 tarihinde Ġzmir de yapıldı. Sempozyuma Genel Müdürlüğümüzü temsilen, Kalite Eğitim ve Koordinasyon Birimi Daire BaĢkanı Betül Faika Sönmez konuģmacı olarak katıldı. Daire BaĢkanımızın konu ile ilgili açıklamalarından bir bölümüne aģağıda yer vermek istedik. Sağlık Hizmetleri sunumunda maliyet etkili, yüksek performansa dayalı, modern yönetim ilke ve anlayıģına uygun, kaliteye odaklı, hizmeti sunanların ve hizmetten yararlananların memnuniyetini artırmaya yönelik çalıģmalar hepimizin de bildiği gibi son yıllarda giderek artmakta ve yaygınlaģmaktadır. Sağlık kuruluģlarımızda hizmet kalitesini geliģtirmeye yönelik faaliyetlerimizin odak noktasını; hasta ve çalıģanların güvenliği ile memnuniyeti oluģturmaktadır. Yürüttüğümüz bu çalıģmalarda nihai hedefimiz, toplumumuzun sağlık statüsünü geliģtirmek ve yaģam kalitesini yükseltmektir. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak misyonumuz; eğitimli ve yeniliğe açık çalıģanlarımızla, ekip anlayıģı içine herkese eģit, kaliteli, Ģeffaf ve güler yüzlü hizmet birinci önceliğimizdir. Vizyonumuz ise Temel Sağlık Hizmetlerini, kalite ve verimlilik açısından geliģmiģ ülkeler ile rekabet edebilecek düzeye getirerek, dünyada koruyucu sağlık hizmetleri politikalarını belirleyici konuma gelmektir. Kalite politikamız koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında vatandaģlarımıza eģit, kaliteli, Ģeffaf ve güler yüzlü ekip anlayıģı içinde hizmet sunmak ve bu hizmetlerin kalitesini sürekli iyileģtirmektir. Sağlık Bakanlığı olarak sağlık hizmetlerinde kaliteli sağlık hizmeti anlayıģının iyileģtirilmesi ve Toplam Kalite Yönetimi felsefe ve kültürünün yerleģtirilmesi, hizmet sunucuları ile hizmetten yaralananların memnuniyetini artırma odaklı bir yönetim anlayıģı ile yola çıkılmıģtır. BERT LAHR, Yıllarca sinemaya büyük emeği geçmiģ olan Bert Lahr, yeni bir projede zorlu bir rolü oynama kararı almıģtı. Yakın dostları artık onun dinlenmesi gerektiğini, yaģlandığını saçlarının beyazladığını ve bu rolün üstesinden ancak gençlerin gelebileceğine söyleyerek onu uyarmak istediler. Bert Lahr ise onlara kısa ve öz bir cevap verdi: Damın karla örtülü olması evin içinde ateģ bulunmadığı anlamına gelmez. Önemli gün ve haftalar Kanserle Savaş Haftası Dünya Sağlık Günü Polis Teşkilatının Kuruluş Günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Kutlu Doğum Haftası Ebeler Haftası 1-7 Nisan 7 Nisan 10 Nisan 23 Nisan Nisan Nisan kısa... kısa İzmir İl Sağlık Müdürlüğü Kalitesini Taçlandırdı. 3 Kalite Derneği (Kal- Der) tarafından Ege Bölgesindeki kurum ve kuruluģlara yönelik düzenlenen Yılın BaĢarılı Ekibi YarıĢmasında Ġzmir Ġl Sağlık Müdürlüğü ekibi Büyük Ödülü kazandı. Ekip ve takım çalıģmasını desteklemek ve bu çalıģmalara katılanları cesaretlendirmek amacıyla tasarlanan yarıģmada, kamu hastanelerine kalite yönetim sistemi kurulmasında eğitim ve danıģmanlık hizmeti verdiği projesi ile ödüle layık görüldü. Ġzmir Ġl Sağlık Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, Ġl Sağlık Müdürü Op.Dr. Mehmet ÖZKAN ın tam desteğini alan ekip, Müdür Yardımcısı Demet HAYALĠ YILDIRIM ın liderliğinde, birebir danıģmanlık hizmetinin yanı sıra, proje kapsamında 1009 kiģiye toplam 242 saat eğitim verdi. ÇalıĢanlarının tamamının ISO 9000 serisi baģ tetkikçi sertifikasına sahip olduğu birimde, 1 doktor, 2 sağlık memuru, 2 hemģire ve 1 veri hazırlama iģletm e n i p r o j e d e y e r a l m ı Ģ t ı r. * * * Aile Hekimliğinden; Kamu AraĢtırmaları Vakfı ve Sağlık-Der tarafından organize edilen 1.Uluslararası Sağlıkta Gelecek Sempozyumu Haziran 2007 tarihlerinde Ankara Sheraton Otel' de yapılacaktır. Bu yıl konu olarak "Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Yeniden Yapılandırılma Sürecinde Aile Hekimliği ve Akılcı İlaç Kullanımı" seçilmiģtir. Türkiye'nin de gündeminde olan sağlık reformu 2003 yılında Sağlıkta DönüĢüm Projesi ile somutlaģmıģtır. Bu reform sürecinde aile hekimliği ve akılcı ilaç kullanımı birbiri ile yakından iliģkili iki ana konu olarak karģımızdadır. Genel olarak sağlık hizmet sunumunda aile hekimliği ve akılcı ilaç kullanımı ile hedeflenen; sağlıkta kalitenin ve maliyet etkinliğin artmasıdır. Aile hekimliğinin teorik - pratik altyapısı dünya ve Türkiye ölçeğinde değerlendirilirken, ulusal ilaç politikası ve akılcı ilaç kullanımı genel sağlık sigortası süreci ile iliģkilendirecektir. Bütünsel bir yaklaģımla ele alınan sempozyum, kamu ve özel sektör temsilcileriyle sürecin tartıģılmasını sağlarken sağlıkta gelecek adına yeni vizyonların tetikleyicisi olacaktır tarihli Bakanlık Makamı Oluru ile Aile Hekimliği uygulaması için pilot il olarak belirlenen 11 ilden biri olan Ġzmir ilinde 14 Mayıs 2007 tarihinde uygulamaya baģlandı. Kanser Haftası Etkinliği; * * * Ulusal Kanser Haftası Programı Çerçevesinde 2 Nisan 2007 tarihinde; Beslenme ve Kanser ile ĠliĢkisi, Türkiye de Mide Kanseri, Genetiği Modifiye EdilmiĢ Gıdalar, Dünyada Ve Türkiye de Meme Kanseri, GIDA Üretim Ve Tüketim AĢamalarında Dikkat Edilecek Hususlar, Kanserde Alternatif- Tamamlayıcı Tıp YaklaĢımlarının rolü, Sağlıklı Beslenme konularında sempozyum, konferans ve paneller düzenlenmiģtir. T e m e l S a ğ l ı k B ü l t e n i S a y ı : 7 N i s a n

4 gündem SİGARA İLE MÜCADELE Tütün Kontrolü Çerçeve SözleĢmesi, 28 Nisan 2004 tarihinde Sayın Sağlık Bakanımız tarafından imzalanmıģ ve 25 Kasım 2004 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi nce kabul edilerek, 30 Kasım 2004 tarih ve sayılı Resmi Gazetede 5261 kanun numarası ile yayımlanarak yürürlüğe girmiģtir. 40 ülkenin anlaģmayı imzalamasından doksan gün sonra, 27 ġubat 2005 tarihinde yürürlüğe giren Tütün Kontrolü Çerçeve SözleĢmesi ni takiben, yapılacak çalıģmaların planlanması ve ülkemizde sigara salgınının kontrol altına alınabilmesi amacıyla Genel Müdürlüğümüzce yıllarını kapsayacak Ģekilde bir ULUSAL TÜTÜN KONTROL PROGRAMI hazırlanmıģtır. Ulusal Tütün Kontrol Programı, 7 Ekim 2006 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 2006/29 sayılı BaĢbakanlık Genelgesi ekinde yayınlanmıģtır. Programın temel hedefi, 2010 yılına kadar ülkemizde 15 yaş üzerinde sigara içmeyenlerin oranını % 80'in üzerine çıkarmak, 15 yaş altında ise % 100'e yakın olmasını sağlamaktır. Söz konusu Programı nın izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanması amacıyla, kamu kurum ve kuruluģlarının temsilcileri ile ülke genelindeki akademik kurumlardan, tütün ve tütün ürünleri mücadelesi ve kontrolü konusunda deneyimli uzmanlar ve idari birimlerin katılımıyla bir Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi kurulmuģtur. Ulusal Komite, Programın süreç ve çıktılarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanması gibi konularda faaliyet gösterecektir. Komitenin sekretaryasını Tütün ve Tütün Ürünleri Mücadele ve Kontrol ġube Müdürlüğümüz yapacaktır. Genel Müdürlüğümüz Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire BaĢkanlığı kapsamında faaliyet gösteren Tütün ve Tütün Ürünleri Mücadele ve Kontrol ġube Müdürlüğünce, sigara ile tanıģmamıģ olan özellikle 18 yaģ altı çocukların bu alıģkanlığı kazanmalarına engel olmak amacıyla Türkiye YeĢilay Cemiyeti Derneği iģbirliğinde YeĢilay haftasını da içine alan Mart ayı boyunca Ankara da bulunan ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilere bu konuda bilgilendirme eğitimleri yapılmıģtır Bu eğitimlerde 23 okulda yaklaģık toplam 2000 öğrenci, öğretmen ve veliye ulaģılmıģtır. Nisan ayında 13 ortaöğretim okulunda eğitim verilmiģtir. SİGARA ESARETİNDEN KURTULMANIN ÖYKÜSÜ Genel Müdürlüğümüz Daire BaĢkanı Zeyit KOCA 29 yıl sigara kullanmıģ ve bir yıl öncede sigarayı bırakmıģtır. Sayın KOCA ile bu konuda yaptığımız söyleģiyi sizlere sunmak istedik. Kendisini verdiği karardan dolayı kutluyor daimi olmasını dileyerek bizlerle bu süreci paylaģtığı için teģekkür ediyoruz. Sigara kullanmaya gençlik döneminde, arkadaģ etkisi, merak duygusu ve kendini ıspat etme gibi bahanelerle baģladığını ve daha önceleri de defalarca bırakmayı denediğini ifade etti. Sigarayı bırakma konusunda arkadaģları ile iddaalaģma yöntemi kullandığını ancak yine sonuç alamadığını söyledi. Öyle bir karar anı oldu ki sonuçta bırakmayı baģardı. Sigarayı Bırakmadan Önce; -Hayır Evinizde sizden baģka sigara içen var mı? Ailenizin, çocuklarınızın size tepkisi nasıl oluyordu? -Sigarayı bırakmam konusunda sürekli feryat ediyorlardı. Hatta iģ ortamımda da durum farklı değil idi. ArkadaĢlarım sigara içmemden rahatsız olduklarını sözleri ile değilse bile tavırları ile dile getiriyorlardı. DiĢlerinizin rengi nasıldı? -Özellikle dipleri simsiyah idi. Sigaraya ayda ne kadar para ödüyordunuz? -150YTL (Günde 1 paket sigara içiyordum) Yürürken veya merdiven çıkarken zorluk çekiyor musunuz? -Evet inanılmaz derecede zorluk çekiyordum. Bıraktıktan Sonra; Sigarayı bırakma kararınızda ki en önemli etken nedir? -Elbette eģim ve çocuklarım. Onların geleceğini düşündüm ve onlarla yaşlanmak istedim. Uzun zamandır düģündüğüm bu kararımı uygulamaktan dolayı çok mutlu ve huzurluyum. Hayatınızda ne değiģti? -Damak tadım düzeldi; yeniden doğdum ve hayata yeniden baģladığımı düģünüyorum. Hayatım daha anlamlı ve güzel oldu. Bırakmanıza en çok kim sevindi? -EĢim ve çocuklarım. Hayatınızda baģka ne değiģti? -Hayata bakıģım değiģti. Evim ve arabamın kokusu ile aldığım koku değiģti. ġimdi arabamın içerisinde sigara içimine dahi izin vermiyorum. Sigara içen birini görünce ne düģünüyorsunuz? -Vah! Vah! Nelerden mahrum kaldığını keģke bilsen diyorum içimden. Bıraktıktan sonra ne düģündünüz? -KeĢke hiç içmeseydim. Ya da daha önce bıraksaydım diyorum. Bırakmak isteyenlere tavsiyeniz var mı? -Olmaz mı? Lütfen öncelikle kendilerini seviyorlarsa bıraksınlar. Sağlıklı yaģamak ve yaģlanmak istiyorlarsa ve en önemlisi çocukları varsa onlar için bıraksınlar. Unutmasınlar ki bu kararı vermek bizim elimizde. 4. Temel Sağlık Bülteni Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce ayda bir yayınlanır Yayına hazırlık ve sayfa tasarımı: Kalite Eğitim ve Koordinasyon Birimi - ĠletiĢim ġube Müdürlüğü Haberleşme adresi: MithatpaĢa Caddesi, No: 3, B Blok, Kat: 4 Sıhhiye - Ankara İletişim Bilgileri Telefon: (312) Faks: (312) E-posta: bulten-iletisim@saglik.gov.tr Baskı Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Matbaası Bültenin bu sayısı adet basılmıģtır.

5