DSÖ Sağlıklı Kentler YaklaĢımında Su Yönetimi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DSÖ Sağlıklı Kentler YaklaĢımında Su Yönetimi"

Batur Balbay
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ULUSAL SU VE SAĞLIK KONGRESĠ (Uluslararası Katılımlı) DSÖ Sağlıklı Kentler YaklaĢımında Su Yönetimi Prof.Dr.E.Didem Evci Kiraz Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Ekim 2015, Antalya

E.Didem Evci Kiraz Adnan Menderes Üniversitesi Tıp

2 Ne zaman iklim değiģikliğinin farkına vardık? Ġsveç'li bilim adamı Svante Arrhenius 1890 fosil yakıt tüketiminin tüm dünyayı etkileyebileceğini iddia etmiş KİMSE İNANMAMIŞ

3 Çok Uzun Bir Hikaye : Ortaçağ Isınma Dönemi, Kuzey Atlantik üzerinden gelen olağandışı seviyedeki sıcak hava dalgaları, Avrupa kıtasını anormal bir şekilde ısıttı : Kuzey Yarımküre nin olağanüstü ve dondurucu buzulları, Küçük Buz Çağı nı oluşturdu. 1709: Küçük Buz Çağı sona erince, Avrupa'da o güne kadar rastlanmamış ve olağanüstü soğuk bir kış yaşandı. 1827: Fransız bilge Jean-Baptiste Fourier, ilk kez sera benzetmesini kullanarak, atmosferin ısıyı tutacağını ve dünyanın daha fazla ısınacağını dile getirdi. 1863: İrlandalı bilim adamı John Tyndall, su buharının bir sera gazı olduğunu açıklayan bir bildiri yayınladı.

1709: Küçük Buz Çağı sona erince, Avrupa'da o güne kadar rastlanmamış ve olağanüstü soğuk bir kış yaşandı.

4 Çok Uzun Bir Hikaye 2008: İklim değişikliğinin, ABD'nin tehlike altındaki türler kanununda belirtilen, kutup ayıları başta olmak üzere, birçok habitatı etkileyeceği ve türlerin risk altında olduğu açıklandı. Dünya Koruma Birliği, 'binlerce tür iklim değişikliğinden kaynaklanan risk altındadır', açıklamasını yaptı. Barack Obama nın ABD başkanı olması, iklim değişikliği ve enerji teknolojilerine yönelik fonların artabileceği umudunu yarattı. Nobel ödüllü kazanan ve yenilenebilir enerji uzmanı olan Steve Chu, ABD Enerji Bakanı oldu. 2009: ABD dâhil Hükümetler, Aralık ayında yapılacak bir konferansta Kyoto Protokolü'nü müzakere etmeye hazırlar. Stephen Hawking in eski arkadaşı ve meslektaşı iklimbilimci Eric Steig ve arkadaşları, Antarktika nın ısınmakta olduğunu, yaptıkları bilimsel analizlerle belgelediler. Wilkins buz tabakasından ince bir buz şeridi koparak, ayrıldı. Kutuplardaki erimenin, öngörülenden çok hızlı olduğu belirlendi. Önemli bir çalışmayla, insan kaynaklı karbon fazlasının 1 trilyon ton olması halinde gezegenimizin sıcaklığının 2 C artırabileceği açıklandı. Dünyanın dört bir yanından yerel halklar, Alaska nın iklim değişikliğinden etkilenmesini azaltma konusunda, ortak bir tutum belirlemeye karar verdiler. İtalya ve İsviçre, ortak sınırları belirleyen buzulların erimesi üzerine, aralarındaki sınırı yeniden belirlemek zorunda kaldılar. Türkiye Kyoto Protokolünü imzaladı ve böylece, Türkiye de bir dizi dönüşüm başladı. Alternatif ve yenilebilir enerji kaynaklarının önü açıldı. 2010: Aralık ayında, Danimarka nın baģkenti Kopenhag da, Ġklim Zirvesi toplandı. Küresel ısınmanın etkileri, felaket düzeyindeki sellerle gündeme girdi. İklim mültecileri kavramı dünyayı meşgul ediyor. Kutup buzullarının beklenenden çok daha hızlı erimesi, felaket senaryolarını gündeme soktu. Dünya karbon emisyonunun yüzde 80'den fazlasından sorumlu olan ülkeler, emisyonları 2020'ye kadar azaltmaya yönelik planlarını, verilen süre içinde Birleşmiş Milletlere iletti. 2011: Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, Durban, Güney Afrika da yapıldı. Konferans, çevre örgütlerinin eylemlerine sahne oldu. Dünya ülkeleri ve bilim adamları, gezegenimizin çok büyük bir tehdit altında olduğu fikrinde birleştiler. Yüzyılın ortasına varmadan Amazon Ormanları, yüzyılın sonuna kadar oksijenimizin yarısını sağlayan planktonlar, ve yine yüzyıl sonuna kadar kutup buzulları ve tüm dağ buzulları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Gezegenimizi kitlesel ölümlere yol açacak kuraklık, susuzluk ve açlık tehlikesi bekliyor. Ormanlar yok olurken, dünya çölleşiyor, iklim bölgeleri yer değiştiriyor.

Barack Obama nın ABD başkanı olması, iklim değişikliği ve enerji teknolojilerine yönelik fonların artabileceği umudunu yarattı.

5 Sağlık İklim değişikliğinin olumsuz sağlık etkilerine karşı bütün ülkeler risk altındadır arasında (+) ölüm/her yıl beklenmektedir

6 Sağlık

7 Örnek: Önlemler

8 Artık ulusal, bölgesel, yerel, Ģehir, mahalle ölçeğinde bilgilendirme, farkına vardırma, uyarma ve uyarılara erken cevap verecek genel/spesifik modeller oluģturma zamanı

11 Program kapsamında çalıģmalar aģağıdaki baģlıklarda yürütülecek A- Aşırı hava olaylarının (aşırı yağış, aşırı sıcak ve soğuk havalar, hava kirliliği) ve bunun sonucu ortaya çıkan doğal afetlerin (sel, yangın vb.) insan sağlığına olan etkisinin azaltılması B- İklim değişikliği sonucu ülkemizde görülen ve/veya artan hastalıkların takibi için kurumsal altyapının güçlendirilmesi kurum içi ve kurumlararası iş birliğinin artırılması C- Su ve gıda güvenliğinin sağlanması, su ve gıda kaynaklı hastalıklarla mücadele D- Hassas grupların iklim değişikliğinin olumsuzluklarından etkilenmemesi için gerekli çalışmaların yapılması E- Sağlık kuruluşlarının iklim değişikliğine olan olumsuz katkılarının azaltılması F- İklim değişikliğinin sağlık üzerine olumsuz etkilerinden daha etkin korunma için halkın bilinçlendirilmesi G- İzleme ve değerlendirme çalışmalarının yürütülmesi

) insan sağlığına olan etkisinin azaltılması B- İklim değişikliği sonucu ülkemizde görülen ve/veya artan hastalıkların takibi için kurumsal altyapının güçlendirilmesi kurum içi ve kurumlararası iş

12 Suyu Kirletenler

13 DSÖ Sağlıklı YaĢam Ortamları Uygulamaları

14 DSÖ 32 adet Ģehir sağlığı göstergesi A-Sağlık Göstergeleri B-Sağlık Hizmetleri Göstergeleri C-Çevre Göstergeleri C1-Hava kirliliği C2-Su kalitesi C3-Su kirleticilerinden temizlenmiş olan toplam kanalizasyon suyu C14 D-Sosyo-ekonomik Göstergeler

kirliliği C2-Su kalitesi C3-Su kirleticilerinden temizlenmiş

15 DSÖ tarafından 2002 yılında geliģtirilen Sağlıklı Köyler rehberi Bölüm 3-Su 1-Topluma su sağlama 2-Su kaynaklarının çeşitleri *Korunmuş kaynaklar *Kazılmış kuyular *Sondaj kuyuları *Boruyla gelen sular *Yağmur sularının toplanması *Göletler, göl, ve su arıtmalar 3-Evlerde su arıtma *Kaynatma *Bez filtreler *Mum filtreler *Dezenfeksiyon *Çöktürme 4-Sağlıklı su işleme 5-Su kalitesinin izlenmesi *Bakteriolojik kirlilik *Kimyasal kirlilik *Sanitasyon denetimi 6-Toplumun su kaynaklarının yönetimi *Yer altı kaynaklarının aşırı tüketiminin önlenmesi *Su muhafaza *Tarım için su yönetimi

*Bez filtreler *Mum filtreler *Dezenfeksiyon *Çöktürme 4-Sağlıklı su işleme 5-Su kalitesinin izlenmesi *Bakteriolojik kirlilik *Kimyasal kirlilik

16 ġehġr SAĞLIĞI YAKLAġIMI Şehirler Nefes alan Konuşan Beslenen Büyüyen, Gelişen Kendini yenileyen Zamanla yaşlanan Zamanı geldiğinde ölen canlı birer organizmadır ġehrġn SAĞLIK ÇALIġANLARI Hekimler Diğer sağlık personeli ve Bu sıralama HATALIDIR DOĞRU SIRALAMA Vali Belediye Başkanı İl Özel İdaresi Muhtar İlgili kurum ve kuruluşlar Halk sağlığı çalışanları Hekimler ve diğer sağlık personeli

Hekimler Diğer sağlık personeli ve Bu sıralama HATALIDIR DOĞRU SIRALAMA Vali Belediye Başkanı İl

17 ġehrin Sağlık ÇalıĢanları olarak Öncelikle Ģehrimizi tanımlayalım Sağlıklı ġehir Göstergeleri ġehir Sağlık Profili Sonra Ģehrimizin geliģmesi için planlarımızı/projelerimizi ortaya koyalım ġehir Sağlığı GeliĢim Planı

18 Sağlık Etki Değerlendirmesi Karar vericinin şehirde yapılacak herhangi bir müdahale/girişim/proje/yatırım vb. de karar verme süreçlerini sağlık açısından yönetmesi Müdahale Artılar Eksiler Karar Altyapının Yenilenmesi Sağlıklı su erişimini arttırır Çok pahalı, zaman yok Karar sizin Ancak, tüm kararların sonuçlarına da hazırlıklı olmalısınız

de karar verme süreçlerini sağlık açısından yönetmesi Müdahale Artılar Eksiler Karar

19 YEREL YÖNETĠMLER VE SU YÖNETĠMĠ Sağlıklı ve güvenli içme-kullanma suyunun temini Halka sürekli ve uygun düzeyde dezenfeksiyon gören suyu ulaştırmak İzlemek, değerlendirmek, rapor etmek, halkı bilgilendirmek YEREL SU GÜVENLĠĞĠ PLANI oluşturmak

dezenfeksiyon gören suyu ulaştırmak İzlemek, değerlendirmek,

20 ÇALIġMAYA DEVAM backyardskeptics.com

Benzer belgeler

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen