T.C TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ"

Transkript

1 T.C TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ALBİNO IRKI SIÇANLARDANSÜPEROVULASYON İLE PRONÜKLEER AŞAMADAKİ EMBRİYOLARIN ELDESİ, VİTRİFİKASYONU VE VİTRİFİKASYONSONRASI EMBRİYO KÜLTÜR KOŞULLARININ ARAŞTIRILMASI TOLGA AKKOÇ YÜKSEK LİSANS ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI DANIŞMAN Prof.Dr. M. İHSAN SOYSAL EŞ DANIŞMAN Doç. Dr. HAYDAR BAĞIŞ

2 1. ÖZET. i 2. İNGİLİZCE ÖZET.. ii 3. GİRİŞ VE AMAÇ GENEL BİLGİLER Spraque Dawley Soyuna Ait Sıçanlarının Genel Özellikleri Dişi Sıçanlarda Üreme Fizyolojisi ve Aktiviteleri Sıçanlarda Süperovülasyon ve PN Embriyoların Eldesi Embriyoların Dondurularak Saklanmamaları (Kriyoprezervasyonu) PN Embriyoların Dondurulmasının Avantajları Embriyoların Dondurularak Saklanması Süresince Embriyoyu Olası Zararlardan Koruyan Unsurlar Hücre İçerisine Geçebilen Dondan Koruyan Maddeler Hücre İçerisine Geçemeyen Dondan Koruyan Maddeler Hücre İçerisine Geçebilen Düşük Molekül Ağırlıklı Dondan Koruyan Maddeler Hücre İçerisine Geçemeyen Yüksek Molekül Ağırlıklı Dondan Koruyan Maddeler Embriyolarda Kullanılan Dondan Koruyucu Yöntemler Camsı (Vitrifikasyon) Yöntem ile Dondurma MATERYAL VE METOT Kimyasal Maddeler ve Ortamlar Cihaz ve Ekipmanlar Spraque Dawley Soyuna Ait Sıçanların Üretilmesi ve Kullanılması Embriyo Yıkama Ortamlarının ve Hormonların Hazırlanması Yıkama (M2) Ortamının Hazırlaması Enzimli (M2) Ortamının Hazırlaması Süperovülasyonda Kullanılan Hormonların Hazırlanması Ozmotik Dengeleme (Ekilibrasyon),Camsı Yöntemle Dondurma (Vitrifikasyon) ve Çözündürme Çözelitilerinin Hazırlanması Sıçanlardan PN Embriyoların Eldesi Süperovülasyon Uygulaması Sıçanlardan Yumurta Kanallarının Eldesi Embriyoların Yumurta Kanalından İzolasyonu Embriyoların Katı Yüzey Camsı Dondurma (SSV) Yöntemi ile Dondurlması Saklanması ve Çözündürülmesi Deneysel 30 2

3 Düzen Farklı Hormon Dozları ile Süperovülasyon ve PN Embriyo Eldesi Farklı Kültür Medyumlarında ve Atmosfer Koşullarında PN Embriyoların Kültüre Alınması Katı Yüzey Camsı Dondurma (SSV) Tekniği ile Embriyoların Dondurulup Çözündürülmesive Kültür Edilmesi SONUÇLAR Farklı Hormon Dozları ile Süperovulasyon ve PN Embriyo Eldesi Sonuçları Farklı Kültür Medyumlarında ve Gaz Karışımlarında PN Embriyoların Kültür Sonuçları Etüvde Yapılan Embriyo Kültür Çalışmaları Etüv ve Cam Kavanozda Yapılan Embriyo Kültür Çalışmaları Katı Yüzey Camsı Dondurma (SSV) ile Vitrifiye Edilmiş Embriyoların ÇözündürmeSonrasındaki Kültürlerinin Karşılaştırılması TARTIŞMA EKLER KAYNAKLAR TEŞEKKÜR ÖZGEÇMİŞ

4 Bu Tez Çalışması, TÜBİTAK-MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Araştırma Enstitüsü (GMBAE), Transgen ve Deney Hayvanları Laboratuarında Gerçekleştirilmiştir. 4

5 3. GİRİŞ VE AMAÇ Son yıllarda embriyoloji ve genetik alanında yapılan çalışmalar umut verici sonuçlar doğurmaktadır. Gen teknolojisi ile embriyo transfer çalışmalarının beraberce yürütülebilmesi ve çiftlik hayvanlarına adapte edilebilmesi için ihtiyaç duyulan koşulların ve pratiklerin öncelikle laboratuar hayvanlarında (fare, sıçan) sağlanması ve tekniğin oturtulması gerekmektedir. Türkiye de fare ve sıçan gibi hayvanların embriyo kültürü ve transferi çalışmaları laboratuar ortamında in vitro koşullarda yapılmaktadır. Laboratuar hayvanlarından özellikle sıçanda embriyo dondurma teknolojisi dünyada yaygın olarak uygulanırken, ülkemizde istenilen düzeyde çalışmalar yapılmamıştır. Embriyo dondurma teknolojisinin kullanılması, başta biyomühendislik alanı olmak üzere ülkemiz hayvancılığının geliştirilmesinde önemli katkılar sağlayacaktır. Son yıllarda transgenik canlı elde etme ve klonlama teknolojileri ile hayvan üretimi çalışmaları; biyoteknolojik ve fizyolojik çalışmalarda giderek önem kazanmaktadır. Özellikle laboratuar hayvanları, transgenik çalışmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların başında fare ve sıçanlar gelmektedir. Sıçanlar, hipertansiyon, ENRfu (Okamoto 1969), diyabet (Zuker 1965), otoimmünite (Hammer vd 1990) gibi insanlarda görünen hastalıkları çalışmak için önemli transgenik hayvan modellerini oluşturmaktadır (Ishigame vd 2004). Transgenik sıçanlar ayrıca mikrocerrahi alanında uygulanan tranplantasyon çalışmalarında oldukça önemli bir yer tutmaktadır (Hammer vd 1990, Charreau vd 1996). Sıçanlar özellikle geniş vücut yapılarından dolayı cerrahi müdahalelerde model hayvan olarak kullanılmaktadır. Bundan dolayı, deneysel uygulamalarda farelere göre daha pratik olmaktadır. Bu avantajlara karşın sıçanlarda uygulanan üreme teknolojileri farelerle karşılaştırılıdığında, çok daha yetersiz kalmaktadır (Ishigame vd 2004). Biyoteknolojik çalışmalarda kullanılacak sıçanların yaşı, ırkı ve yetiştirme koşulları, bu hayvanlar ile yapılacak çalışmaların sonucunu önemli derecede etkilemektedir. Sıçanların kızgonlık (östrus) döngülerine göre süperovulasyon protokollerini oluşturmak son derece önemlidir. Ayrıca kaliteli ve yüksek sayıda embriyo eldesi için kullanılacak sıçanın ırkı, yaşı, akraba içi veya dışı yetiştirilmiş 5

6 (inbred veya outbred) olması, besleme ve barındırma sistemleri, çalışmanın ana basamaklarını önemli derecede etkilemektedir. Sunulan çalışmada; Spraque Dawley Soyuna ait Albino Sıçanlarından süperovulasyon tekniği ile çekirdek öncesi (pronükleer safha (PN) embriyolar) elde edilmiştir. Çeşitli hormon kompozisyonlarının sıçanlarda embriyo gelişimi üzerine etkileri ve embriyo sayıları araştırılmıştır. Elde edilen PN embriyolardan bir kısmı, katı yüzey dondurma (Solid Surface Vitrification, SSV) yöntemi ile dondurulup çözündürülmüştür. Çözündürülme sonucunda sağlam görünen PN embriyoların farklı ortamlardaki kültür koşulları araştırılmıştır. Sunulan çalışmada, ilk defa sıçan embriyoları katı yüzey camsı dondurma tekniği ile (SSV) dondurulmuş ve çözündürülmüştür. Yapılan bu çalışmadan elde edilen süperovulasyon, embriyo kültürü ve katı yüzey camsı dondurma sonuçları gelecek transgenik sıçan üretim çalışmalarına basamak oluşturacaktır. 6

7 4. GENEL BİLGİLER Embriyoların dondurularak korunması çalışmaları günümüzde, biyoteknolojik çalışmalarda oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Fare embriyolarının uzun süreli saklanmasında Camsı Yöntem ile Dondurma (Vitrifikasyon) tekniği dünya çapında yaygın olarak kullanılmaktadır (Bağış vd 2005). Özellikle laboratuar hayvanlarından sıçanların, transgenik çalışmalarda model hayvan olarak kullanılması yaygınlık kazanmaktadır (Pfaff vd 2000). Ancak bu hayvanların üretilmesi, beslenmesi önemli ölçüde zaman ve maliyet gerektirmektedir. Bunun için bu hayvanların embriyolarının donduralarak saklanacağı bir yapılandırma, bahsedilen zaman ve maliyetten tasarruf sağlamasına önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. Bu nedenle laboratuarda üretilen çeşitli soylardaki sıçanların korunması için etkili dondurarak koruma metotlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Fakat sıçanlar üzerinde uygulanan embriyo dondurma çalışmaları farelerde yapılan çalışmalarla karşılaştırıldığında oldukça yetersiz kalmaktadır. Dolayısıyla sıçan embriyoları, fare embriyolarına göre daha az sıklıkla dondurulmuş ve fare üzerinde yapılan araştırmalara göre daha sınırlı sayıda veri elde edilmiştir (Pfaff vd 2000, Han vd 2003). Aynı zamanda sıçan embriyolarının dondurularak korunmalarında kullanılan tekniklerin (kriyoprezervasyon) fare embriyolarına göre daha zor ve pahalı teknikler olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir (Pfaff vd 2000). Dondurma çalışmalarında sperma için gliserolün dondurularak korunma aktivitesinin keşfi (Polge vd 1949), embriyoların dondurularak korunmaları üzerindeki araştırmalar için yeni ufuklar açmıştır (Bağış vd 2005). İlk başarılı memeli embriyolarının dondurularak korunması farelerde gerçekleşmiştir (Whittingham 1971). Fakat bu çalışmada embriyolar C de 30 dakikadan uzun bir süre tutulmuş ve dondurmanın embriyo canlılıklarını azalttığı gözlenmiştir (Whittingham 1974). Embriyoların camsı (vitrifikasyon) biçiminde soğutularak korunması diğer tekniklere göre daha iyi neticeler alınmıştır. Sözü edilen teknik yine farelerde yapılmıştır ve bu teknolojinin uygulanması birçok çalışmada yol gösterici olmuştur. Fareler üzerinde yapılan bu araştırmalar ile kriyo-teknikler üzerinde ilerlemeler sağlanması birçok araştırmanın da önünü açmıştır (Bağış vd 2005, Bağış vd 2004, Whittingham vd 1972). 7

8 Embriyo dondurma çalışmalarında embriyonun yaşama gücünü doğrudan etkileyen nedenler olarak; ortamın kimyasal kompozisyonu, dondurmada kullanılan çözeltiler, embriyo soğutma düzeyleri, dondurulmuş embriyoların saklanması sırasındaki ısı değişiklikleri ve embriyo çözündürme düzeyleri gibi dondurarak koruma faktörleri sıralanmıştır. Bu çalışmaların sonucunda; fare embriyolarının C de dondurulduklarında ve C de, 8 günden fazla bir süre saklandıklarında canlılıklarını yitirmedikleri ve çözündürme sonrasında embriyoların yüksek yaşama düzeylerine (50-70 %) sahip oldukları gösterilmiştir. Sonraki çalışmalarda, embriyolar C de 8 ay kadar bir süre saklanmıştır. Bu embriyoların yaşama düzeyleri ise %100 e kadar yaklaşmıştır (Whittingham 1974). Donma ve çözünme sırasında, hücrelerin, dokuların ve organların zarar görmesini engellemek amacıyla, dondurma ve çözündürme solüsyonlarının içerisine dondan koruyucu (kriyoprotektan) maddeler katılmaktadır (Bağış vd 2002, Bağış 1994). Dondurma teknolojisinin başlıca avantajı; hücreler veya dokuların kriyoprezervasyon ile uzun süre canlılıklarını kaybetmeden saklanabilmesidir. Embriyo dondurma çalışmalarında vitrifikasyon tekniği yaygın olarak kullanılmaktadır (Bağış vd 2005). Sıçan embriyolarının dondurulmaları esanasında soğuğun etkilerinden korunması için camsı yapı dondurma metotları (vitrifikasyon) kullanılarak transgenik sıçan üretimi gerçekleştirilmiştir (Popova vd 2002) Spraque Dawley Soyuna Ait Sıçanların Genel Özellikleri Çalışmada kullanılan Spraque Dawley Soyuna ait sıçanlar; akraba dışı yetiştirilmiş (outbred) olup genetik bakımdan heterojendirler. Bu soydaki sıçanlar birbirleriyle akraba olmayan bireylerin kendi aralarında rastgele eşleştirilmesi sonucunda oluşturulmaktadır (Bağış vd 2006 ). Spraque Dawley Soyuna ait sıçanların dölverimine ilişkin çeşitli biyolojik özellikleri aşağıdaki Tablo-4.1 de özetlenmiştir. 8

9 Tablo-4.1. Sıçanların Döl Verimine İlişkin Çeşitli Biyolojik Özellikleri ÖZELLİKLER DEĞERLER ÖZELLİKLER DEĞERLER Erişkin vücut ağırlığı (Dişi) gram Erişkin vücut ağırlığı (Erkek) gram Doğum Ağırlığı 5-6 gram Vücut Sıcaklığı C Kromozom Sayısı 40 Yaşam Süreleri yıl Yem Tüketimi 5-6 gr / 100 gr / ml/100 Su Tüketimi Gün gr/gün Cinsi Olgunluk (Dişi) 12 Hafta (60-100) Gün Cinsi Olgunluk (Erkek) 12 Hafta (60-100) Gün Kızgınlık Döngüsü Uzunluğu 4-5 Gün Gebelik Süresi Gün Yavru Sayısı 6-12 Adet Yavru Üretimi 4-5 (Ayda) Sütten Kesilme 21 Gün Doğurganlık Süresi Gün Ortam Isısı C Ortam Nemi % Dişi Sıçanlarda Üreme Fizyolojisi ve Aktiviteleri Dişi sıçanların kızgınlıkları, yılın her mevsimine bağlıdır. Kızgınlık döngüleri 4-5 gündür. Cinsi olgunluğa (seksüel olgunluğa ulaştığı ve ikinci eşey karakterlerinin ilk olarak görüldüğü döneme) yaklaşık 50 ± 10 günler arasında ulaşırlar. Bu rakamın kesin sınırlar içerisinde olmamasının sebebi; erginliğe ulaşma yaşının; ırka, türe ve çevre koşularına bağlı olarak değişmesidir. Üreme işlevinin başlayabilirliği (Vajinal açılma) günler arasında gerçekleşmektedir. En yüksek döllenme kabiliyeti 100 ile 300 gün arasında gözlenmektedir (Sharp vd 1998, The Laboratory Rat; Patrick E.Sharp, Marie C.La Regina,1998). Normal üretimlerde iki dişi, bir erkek ile aynı kafeste tutulmaktadır. Embriyo eldesi yapılacaksa bire bir eşleşme uygulanır, yani bir erkek bir dişi ile eşleştirilmesi 9

10 yoluna gidilmektedir. Bir yaşını aşmış dişiler eğer farklı bir çalışma öngörülmemiş ise üretimden çıkarılarak damızlık grubundan ayrılır. Uzun süre bireysel kafes bölmelerinde barındırılmış dişiler farklı bir kafeste tekrar bir araya getirilmemelidir. Aksi taktirde birbirlerini yaralamadan kaynaklanan stres faktörleri oluşabilir (Resim 4.1). Resim-4.1. Hayvanlıktan Genel Bir Görünüş 4.3 Sıçanlarda Süperovulasyon ve PN Embriyoların Elde Edilmesi Sıçanlar, dört günde bir kızgınlık göstermektedir. Deneysel çalışmalarda kızgınlık döngüsünün (östrus siklusu) takibi ve hayvanların gruplara ayrılması zor olmaktadır. Bu nedenle dişilerin aynı anda kızgınlık döngülerine ulaşmaları için bütün sıçanların aynı anda kızgınlık göstermeleri için yapılan işlem (senkronizasyon) gerekir. Senkronizasyon; çeşitli hormonlar ile sağlanmaktadır. Bunun için çeşitli gonadotropinlerler; örneğin, Gebe Kısrak Serum Hormonu (PMSG) ve İnsan Korinonik Gonadotropin (hcg) enjeksiyonu dişilerde hormonal bakımdan aynı anda kızgınlık göstermelerine neden olarak eşzamanlı kızgınlık döngüsünün oluşumunu 10

11 sağlamaktadır (Mukumoto vd 1995, Popova vd 2002, Bağış 1994, Bağış vd 2000). Hormonlar ile dişiler eşzamanlı bir biçimde uyarılırken aynı zamanda yumurtlayacak (ovule olacak) yumurta sayısı da arttırılmış olur. Bu olaya süperovulasyon denir. Dolayısıyla daha fazla sayıda embriyo elde etmek amacıyla uygulanan süperovulasyon, aynı zamanda yumurta veya (PN) embriyo elde edilecek dişilerin eş zamanlı bir biçimde uyarılmalarına olanak sağlayacaktır (Bağış 2004, Bağış vd 2000). Süperovulasyon ile sıçanlardan elde edilecek fazla miktarda PN embriyo ve yumurta transgenik hayvan üretimi ve embriyo dondurma çalışmalarında kullanılabilmektedir. (Ishigame vd 2004). Erkek ve dişi pronükleusların birleşmelerinden önceki faza singami denir Singami sonrasındaki tek hücreli embriyo, zigot evresi olarak tanımlanır. İleriki safhaları, 2,4,8,16 blastomerli evrelere sahip embriyolar izler. Sonraki safhalar; morula, kompakt morula, erken blastosist ve şişmiş blastosist, ve iç hücre kitlesinin zona pellisudadan dışarı çıkması olarak adlandırılan, sarkmış blastosisit devreleri izler. Sarkmış olan iç hücre kitlesi rahimde uterus duvarına yerleşir (implantantasyon). Sıçanlardan embriyo eldesine ilişkin metotlar, istenilen gelişme dönemindeki embriyoya göre değişiklik gösterilmektedir. Tek hücreli çekirdek öncesi safhada bulunan embriyo (zigot) eldesi için vericilerin eş zamanlamalarından saat sonra oviduktun ampulla bölgesinden, 2-16 hücreli embriyolar gün sonra ovidukt yıkamasıyla, kompakt morula ve blastosistler ise gün sonra uterus yıkamasıyla elde edilir (Bağış 1994, Hogan vd 1986). 11

12 Resim 4.2 de dişi sıçanların üreme organları genel bir biçimdegörülmektedir. Resim 4.2. Dişi Sıçan Eşey Organları Işık gün uzunluğu, yumurtlamanın oluşumunu birinci dereceden tetikleyen faktörler arasındadır (Mukumoto vd 1995). Süperovulasyonda uygulanan hcg enjeksiyonunun hemen ardından dişiler fertil erkeklerle bire bir eşleşmeye alınırlar. Çünkü hcg enjeksiyonunu takiben saatlerde yumurtlama meydana gelmektedir (Bağış 1994, Hogan vd 1986). Eşleşmenin gerçekleşip gerçekleşmediğinden tam olarak emin olmak için vaginal plak kontrolü yapılır. Vaginal plak, erkeğin seminal sıvısının pıhtılaşmasıyla (koagule olmasıyla) şekilllenen ve vaginayı eşleşme sonrasında kapayarak tıkaç görevi üstlenen bir bariyerdir. Bu da eşleşmelerin kontrolünde önemli bir belirteçtir (Resim 4.3). Vaginal plak gösteren dişilerin tümü embriyo elde etmek için kullanılır (Bağış 1994, Mukumoto vd 1995). 12

13 Resim-4.3. Vaginal Plak Vaginal Plak 4.4. Embriyoların Dondurularak Saklanmaları (Kriyoprezervasyonu) Embriyoların dondurulmaları ve saklanmaları önemlidir. Bu teknikle çiftlik hayvanlarının, laboratuar hayvanlarının, yaban hayvanlarının ve insanların embriyoları uzun süre dondurulularak uzun süre saklanabilmektedir (Kasai 1996). Embriyoların dondurulmaları esnasında meydana gelen ani ısı değişiklikleri hücrelerin metabolik aktivitelerini ve canlılıklarını olumsuz yönde etkiler. Bunlardan en önemlisi hücrelerdeki ozmotik dengenin bozulmasıdır (Sağırkaya ve Bağış 2003). Dondurma solusyonlarında kullanılan ve hücreleri soğuk etkiden koruyan bu maddeler aynı zamanda uzun süre dondurmanın oluşturacağı zararları engelleyen maddeler olmaktadır (Sağırkaya ve Bağış 2003, Kasai 1996). Dondurmanın başarısını etkileyen faktörler; dondurma süresince koruyucu unsurların zehir etkileri, soğutma hasarı, hücre dışı donma ile oluşan fiziksel zarar, yoğun elektrik geçirgenliğigibi unsurların zararlı oluş niteliği, hücrelerin uygun olmayan sıcaklıklara maruz bırakılmayla oluşan hücre içi buz kristallerinin şekillenmesi ve ozmotik denge olarak sıralanabilir (Kassai 1996, Sağırkaya 2000, Bağış vd 2002). Dondurma ve çözündürme işlemlerinde hücrelerin canlılıklarını doğrudan etkileyen başka faktörler de bulunmaktadır. Bunlar; türler arasındaki farklılık, hücrelerin geçirgenlik özellikleri, embriyoların büyüklükleri ve hücrelerin bulundukları safhalardır (Sağırkaya ve Bağış 2003). 13

14 4.4.1 PN Embriyoların Dondurulmasının Avantajları PN embriyoların dondurularak korunmaları; insan embriyolojisinde ve gen bankası programlarında (Bağış vd 2005), transgenik teknolojide (Bağış vd 2004), nükleer transfer ve in-vitro embriyo üretiminde (Dinnyes vd 2000) ve hayvancılık alanındaki çalışmalarda (Dinnyes vd 2003) önemli bir yere sahiptir. Transgenik çalışmalarda mikroenjeksiyon sonrası elde edilmiş embriyoların, embriyo transferi için kullanılması birtakım sorunları ve güçlükleri de beraberinde getirmektedir. Öncelikle embriyo transferinin yapılacağı yalancı anne olan alıcı dişilerin (recepient) embriyo transferine uygun halde olması (eş zamanlı olarak uyarılması) gerekmektedir. Bu durum, mikroenjeksiyon sonrası embriyoların transferinde güçlük ortaya koymaktadır (Bağış vd 2005, Bağış vd 2004, Sağırkaya ve Bağış 2003). Embriyoların dondurulması ile eş zamanlı uyarım (senkronizasyon) işleminden ortaya çıkan alıcı anne sorunu aşılmış olacaktır. Dondurulmuş transgenik veya normal embriyolar alıcı annelerin uygun oldukları bir zamanda transfer edilebilir (Sağırkaya 2001, Sağırkaya ve Bağış 2003, Bağış vd 2005). Dondurulan embriyolar C de olan sıvı azot içerisinde uzun süre canlılığını bozmadan saklanabilmektedir. Dondurma teknolojisinin birçok avantajı vardır. Dondurulan embriyolar üzerinde çalışılan canlının genetik bilgilerinin güvence altına alınmasını sağlar. Olası bir doğal afet, yangın, mutasyonlar ya da nesli tükenme tehlikesi olan canlılarda, genetik materyal sabit kalacağından ilerideki çalışmaların devamlılığını sağlar. Bununla beraber laboratuarlarda üretilen transgenik ve nakavt fareler ile sıçanlar güvence altına alınmış olunur. Embriyo bankalarının oluşturulması ile bu riskler ortadan kalkar (Sağırkaya 2001, Whittingham 1974, Dinnyes vd 2003, Bağış vd 2004). Embriyo dondurulması ile birlikte hayvanlardaki genetik çeşitliliğin korunması büyük ölçüde kolaylaşacaktır. Mevcut bölgelerden başka bölgelere dondurulmuş embriyolar metabolik özelliklerini kaybetmeden transfer edilebilirler ve istenildiği zaman çözündürülüp kullanılabilirler. Üstün niteliklere sahip hayvanlar farklı bölgelere taşınmadan sadece embriyolarının uygun koşullarda dondurulması ve embriyo transferi ile istenilen gen kaynakları farklı bir bölgeye aktarılabilir (Sağırkaya 2001, Sağırkaya ve Bağış 2003). 14

15 Hayvan üretim çiftliklerinde veya deney hayvanları laboratuarlarında sürekli üretilen hayvanlarda genlerinde mutasyonların meydana gelme riski vardır. Embriyoların dondurulup saklanmasıyla bu riskler en aza indirilmiş olmaktadır (Sağırkaya 2001) Embriyoların Dondurularak Saklanması Süresince Embriyoyu Olası Zararlardan Koruyucu Unsurlar. Embriyoların dondurmak sureti ile korunması sırasında hücrelerin soğuk etkilerden zarar görmesini engellemek amacıyla bir takım dondan koruyan maddeler kullanılmaktadır. Bu maddeler, hücrelerde, dokularda ve organlarda donma ve çözündürme sırasında meydana gelebilecek ani ısı değişikliklerinin yaratmış olduğu olumsuz etkilerden korumaktadırlar (Palasz ve Mapletoft 1996, Sağırkaya ve Bağış 2003). Uygulanan tüm dondurma yöntemlerinde amaç, dondurma ve çözündürme işlemleri sırasında hücrelerde meydana gelebilecek hücre içi buz kristallerinin oluşumunun engellenmesidir. Hücre içi sıvının hücre zarının içine nüfuz edebilen dondan koruyan (kriyoprotektan) maddeler ile yer değiştirmesi; hücre içi buz kristallerinin oluşumunu engeller (Sağırkaya 2001, Sağırkaya ve Bağış 2003) Hücre İçerisine Geçebilen Dondan Koruyan Maddeler Hücre içerisine geçebilen dondan koruyan maddelerden en az biri dondurma solüsyonlarının içerisinde kesinlikle bulunmalıdır. Hücre içi osmotik basınç farkından dolayı hücre içi sıvı bu dondan koruyan maddeler ile yer değiştirir. Böylece hücre içinde buz kristallerinin oluşumu engellenmiş olunur (Sağırkaya 2001, Sağırkaya ve Bağış 2003). Hücre içerisine nüfuz eden dondan koruyan maddeler; Dimetilsülfoksit (DMSO), Gliserol, Etilen Glikol (EG), 1.2 Propanediol, 2.3 Bütanediol, Propilen Glikol ve diğer bazı alkol çeşitleridir. 15

16 Hücre İçerisine Geçemeyen Dondan Koruyan Maddeler Bu gruptaki dondan koruyan maddeler düşük molekül ağırlıklı ve yüksek molekül ağırlıklı maddeler olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır Hücre İçerisine Geçebilen Düşük Molekül Ağırlıklı Dondan Koruyan Maddeler Bu maddelerin temel görevi, hücre içinde mevcut olan suyu dışarı çıkararak hücrede suyun giderilmesini sağlamaktır. Hücre içi sıvının uzaklaştırılması ile donma sırasında meydana gelebilecek hücre içi buz kristallerinin oluşumu engellenmiş olunur (Sağırkaya 2001, Sağırkaya ve Bağış 2003, Rall 1992). Galaktoz, Sükroz, Glikoz, Trehaloz hücre içine nüfuz edemeyen düşük molekül ağırlıklı dondan koruyucu maddelerdir. Şekerler, dondan korumada genellikle ozmotik tampon oluşturmak amacıyla kullanılırlar (Sağırkaya 2001, Palasz ve Mapletoft 1996, Bağış vd 2004) Hücre İçerisine Geçemeyen Yüksek Molekül Ağırlıklı Dondan Koruyan Maddeler Hücrelerin dondurulması ve çözündürülmesi sırasında meydana gelen buz kristallerinin yaratmış olduğu zararı minimum düzeye indiren maddelerdir. Buz kristallerinin şekil ve büyüklüklerinde birtakım değişikliklerin oluşmasını sağlamaktadır (Sağırkaya ve Bağış 2003, Rall 1992,). Bu maddelerden bazıları; PoliVinilPirrolidon (PVP), PoliVinil Alkol (PVA), Sodyum Hyaluronat ve HidroksiEtil Nişasta (Sağırkaya 2001, Palast ve Mapletoft 1996) ve buz kristallerinin oluşumunu engelleyen Antifriz Proteinlerdir (AFP) (Bagis vd 2006). 16

17 Embriyolarda Kullanılan Dondan Koruyucu Yöntemler Embriyoların dondurma işlemi sırasında koruma amaçlı kullanılan yöntemler başlıca üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar; a- Geleneksel Yavaş Dondurma b- Hızlı Dondurma c- Camsı Yapı Dondurma Yöntemi (Vitrifikasyon) ile Bu yöntemlerin içerisinde en yaygın olarak kullanılan dondurma tekniği camsı yapı görünüm yöntemi ile dondurmadır Camsı Yapı Yöntem (Vitrifikasyon) ile Dondurma Camsı yöntem ile dondurma, uygulama tekniklerinde basit ve kısa işlembasamakları içermesi ve düşük maliyet gerektirmesi nedeniyle diğer dondurma sistemlerine göre daha avantajlı bir tekniktir. Hücrelerin, dokuların ve organların dondurulmaları ve çözündürülmeleri sırasında hücre içerisinde oluşan buz kristalleri ve dondan koruyan maddelerin yaratmış olduğu zararlı etkiler; hücrelerin bu işlemler sırasında ciddi zararlar görmesine neden olmaktadır. Bu nedenle belirtilen olumsuz etkilerin verebileceği zararları önlemek amacıyla geleneksel dondurma tekniklerin yerini alabilecek yeni tekniklerin geliştirilmesi söz konusu olmuştur. Camsı yapı yöntemi ile dondurma için dondan koruyucu madde; hücre içerisine alınır, fakat kristalleşme oluşmaz. Bu metot, soğutma sırasında hücre içerisinde viskozite son derece yüksek olur. Viskozitenin yoğun olması camsı yöntem ile yapılan dondurmanın başarısını doğrudan etkiler. Neticede hücre içinde buz kristalleri şekillenmez. Bu nedenle hücre içerisinde vitröz yani camsı bir görünüm elde edilir (Sağırkaya 2001, Dinnyes vd 2003, Sağırkaya ve Bağış 2003, Bağış vd 2004, Bağış vd 2005). Camsı yapı yöntemi ile dondurma süresince oluşabilecek zararlı yan etkileri en aza indirgemek veya önlemek amacıyla camsı dondurma çözeltilerine hücre içerisine geçebilen bazı makromoleküller ve şekerlerin ilave edilmesi gerekmektedir. Ancak, 17

18 hücre içerisine geçebilen çeşitli dondan koruyucu maddelerin de camsı dondurma çözeltileriyle birlikte kullanılması, donma işlevinin sağlanması için gerekli ozmotik denge süresinin kısa tutulması, iki aşamalı olarak uygulanması, olası zararlık yan etkileri önemli derecede engelleyecektir (Bağış vd 2004, Sağırkaya 2001, Palasz ve Mapletoft 1996). Camsı yapı yöntemi ile dondurma tekniğinin uygulanmasında en önemli amaç olan hücre içi buz kristallerinin oluşumunun ve çözündürme sırasında devitrifikasyonun önlenmesi amacıyla bu uygulamaların yapılması gerekmektedir. Camsı dondurma (vitrifikasyon) süreci sırasında hücre içerisine geçmiş olan donan koruyucu maddelerin çözündürme sırasında hücre içerisinden dışarıya alınması ile hücre içerisine buz kristallerinin yeniden ve daha hızlı şekillenmesi önemli bir risk olmaktadır (Palasz vd 1993). Bunu engellemek amacıyla çözündürme sırasında, hücre içerisine geçemeyen yüksek molekül ağırlıklı dondan koruyucu maddeler kullanılmalıdır. Örneğin, Fikol, Antifiriz Proteinler (Bagis vd 2006), Sodyum Hyaluronate (Palasz vd 1993), Rafinoz, Sükroz ve Trehaloz gibi şekerlerin, çözündürme solüsyonlarına uygun konsantrasyonlarda ilave edilmesi gerekmektedir (Bağış vd 2004, Sağırkaya ve Bağış 2003, Palasz ve Mapletoft 1996, Dinnyes vd 2003). Bunların dışında çözündürme sırasında hücre içi buz kristallerinin oluşumunu engellemek amacıyla, uygun olan çözündürme hızları kullanılmalıdır (Sağırkaya ve Bağış 2003). Dünyada camsı yapı yöntemi ile dondurma ile ilgili yapılan son çalışmalarda; 1 hücreli, 2 hücreli ve morula fazlarındaki sıçan embriyolarının dondan korunmasında camsı yöntem ile dondurma tekniğinin oldukça başarılı olduğu bildirilmiştir (Pfaff vd 2000). Bu çalışmalar çoğunlukla Wistar sıçanları ve değişik genetik yapılara sahip diğer sıçanlarda uygulanmıştır (Pfaff vd 2000). Günümüzde camsı yöntem (SSV) ile dondurma tekniği çok farklı genetik özelliklere sahip sıçan embriyolarında henüz test edilmemiştir. 18

19 5. MATERYAL VE METOT 5.1. Kimyasal Maddeler ve Ortamlar Tablo:1 Embriyo kültürü ve dondurma çalışmalarında kullanılan kimyasal maddeler ve ortamlar Kimyasal Maddeler Katalog. No Firma Molekül Ağr. Gr/Mol NaCl S-5886 Sigma KCl P-4504 Sigma MgCl 2 M-2393 Sigma KH 2 PO Merck MgSO 4-7H 2 O 549 Merck Sodium Lactate L-4263 Sigma Glucose G-6152 Sigma Penicilin-G P-7794 Sigma Streptomycin S-6501 Sigma NaHCO 3 S-5761 Sigma Phenol Red P-4758 Sigma Sodium Pyruvate P-2256 Sigma 110 CaCl 2-2H 2 O C-7902 Sigma Hepes Solid H-6147 Sigma BSA A-3311 Sigma PVA P-8136 Sigma EG E-9129 Sigma Trehalose T-0167 Sigma PMSG G-4877 Sigma hcg Organon Min. Ess.A.A B-6766 Sigma Non.Ess.A.A M-7145 Sigma Glutamin G-3126 Sigma Mineral Oil M-8410 Sigma Hyaluronidase H-3884 Sigma Embryo Tested Water W-1503 Sigma

20 5.2. Cihaz ve Ekipmanlar Çalışmada kullanılan cihaz ve ekipmanların bir bölümü Resim 5.1 de gösterilmiştir. Tablo:2 Araştırmada Kullanılan Aygıtlar ve Nitelikleri Cihaz Firma Katalog No İnverted Mikroskop Carl Zeiss Axiovert 35 M Stereo Mikroskop Soif DA 0671 Etüv Ehret 3023 CO 2 İnkübatör Nuare Hava Yastıklı Masa Newport M-MV-3660-OPT Hassas Tartı Sartorius 13P 221S Osmometre Gonotec Osmomat-30 ph Metre Hanna Instruments HI 9321 Isıtıcı Tabla Electrothermal Azot Tüpü Bos Otoklav Medexport Otomatik Pipet Eppendorf µl. Video Monitor Sony Pvm-122CE (31CM) Mikroskop Kamerası Sony CCD Mikroskop Fotograf Mak Contax 167 MT Cerrahi Set Eusclap 20

21 Resim Çalışmada Kullanılan Cihaz ve Ekipmanlar M2 Ortamının İçeriği Tablo:3 Embriyoların sıçanlardan eldesinden sonra yıkamalarında kullanılan M2 ortamının içerdiği kimyasal maddeler Kimyasal Maddeler Gr/Litre NaCl KCl CaCl.2H 2 O KH 2 PO MgSO 4.7H 2 O NaHCO Hepes Sodium Lactate Sodium Pyruvate Glucose BSA Penicilin G. Potassium Streptomycin Sulfate Phenol Red Ticari Embriyo Test Edilmiş Su ile 1 lt ye tamamlanır (Bağış 2004). 21

22 Ayrıca M2 Medyumu hazırlamadan önce çeşitli stoklar oluşturulmaktadır ve bu stoklar kullanılarak günlük taze M2 ortamı istenilen miktarda hazırlanabilmektedir (Bağış1994). M2 Ortamının hazırlanmasın 5 farklı stok kullanılır. Bunlar, Stok A,D,C,D, ve E olmaktadır. Öncelikle bu stoklar hazırlanır. Stok E, Hepes tamponu içerir. Hepes, medyumun CO2 siz ortamda (dış ortam) Ph nın sabit kalmasını sağlar. Ana stok hazırlanacağı zaman bu 5 stok protokol dahilinde belirli oranlarda karıştırılır. Sonra bu karışım embriyo bakımından test edilmiş su ile en son konsantrasyona tamamlanır. M2 Ana Çözeltilerin Hazırlanışı Çözelti A Kimyasal Maddeler Gr/100 ml (10 x Konsantrasyon) NaCl KCl KH 2 PO MgSO 4.7H 2 O Sodium Lactate Glukose Penicilin Streptomycn Çözelti B Kimyasal Maddeler Gr/100 ml (10 x Konsantrasyon) NaHCO Phenol Red Çözelti C Kimyasal Maddeler Gr/100 ml (100 x Konsantrasyon) Sodium Pyruvate Çözelti D Kimyasal Maddeler Gr/100 ml (100 x Konsantrasyon) CaCl 2.H2O

23 Çözelti E Kimyasal Maddeler Gr/100 ml (10 x Konsantrasyon) Hepes Phenol Red Ana Çözeltilerden Çeşitli Miktarlardan Kullanıma Hazır M2 Adlı Ortamın Hazırlanışı Çözelti 10 ml. 50 ml. 100 ml. A (X 10) B (X 10) C (X 100) D (X 100) E (X 100) H 2 O BSA 40 mg. 200 mg. 400 mg. Ana çözeltilerden kullanılarak hazırlanan M2 ortamı, yanal akış adı verilen kap içerisinde 0.22 µm.lik filtrelerde süzülerek falkon özel adı verilen tüplerde +4 0 C de son kullanma tarihine kadar bekletilirler (Gordon ve Ruddle 1983). 23

BİYOTEKNOLOJİ NEDİR? Canlılar aracılığı ile ürün ve hizmet üretmektir

BİYOTEKNOLOJİ NEDİR? Canlılar aracılığı ile ürün ve hizmet üretmektir BİYOTEKNOLOJİ NEDİR? Canlılar aracılığı ile ürün ve hizmet üretmektir Reprodüktif Biyoteknolojinin Amacı Canlılarda in vivo ve in vitro koşullarda gen kaynaklarının uzun süreli korunması ve daha fazla

Detaylı

FERTİLİZASYON-Döllenme

FERTİLİZASYON-Döllenme FERTİLİZASYON-Döllenme Tanım Spermatozoon ile Oosit II nin birleşerek yeni bir canlı olan ZİGOT u şekillendirmesi Ovulasyonla yumurta yoluna atılan Oosit korona radiata hücreleri ile sarılıdır. - Oosit

Detaylı

Embriyo Kriyoprezervasyonu

Embriyo Kriyoprezervasyonu ÜREME TIBBI VE CERRAHİSİ DERNEĞİ İnfertilite Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar Toplantısı Ankara, 21.12.2014 Embriyo Kriyoprezervasyonu Dr. Sinan Özkavukcu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi ÜYTE Merkezi Laboratuvar

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 3/0/016 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No 016130 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) TEKLİF ALMA SURETİYLE SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN 6/0/016 TARİHİ, SAAT

Detaylı

Sığrlarda Embryo Transferi. Prof.Dr.Serhat Pabuccuoğlu

Sığrlarda Embryo Transferi. Prof.Dr.Serhat Pabuccuoğlu Sığrlarda Embryo Transferi Prof.Dr.Serhat Pabuccuoğlu BİYOTEKNOLOJİ NEDİR? Canlılar aracılığı ile ürün ve hizmet üretmektir Reprodüktif Biyoteknolojinin Amacı Canlılarda in vivo ve in vitro koşullarda

Detaylı

ULUSAL BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN VE GEN KAYNAKLARININ KORUNMASI HEDEFLERİ DOĞRULTUSUNDA BÜYÜK MEMELİ TÜRLERİNİN ARAŞTIRILMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ

ULUSAL BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN VE GEN KAYNAKLARININ KORUNMASI HEDEFLERİ DOĞRULTUSUNDA BÜYÜK MEMELİ TÜRLERİNİN ARAŞTIRILMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ ULUSAL BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN VE GEN KAYNAKLARININ KORUNMASI HEDEFLERİ DOĞRULTUSUNDA BÜYÜK MEMELİ TÜRLERİNİN ARAŞTIRILMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ Örnekleme Çalışmaları: Önemli Noktalar DNA ÇALIŞMASI Projenin

Detaylı

YUMURTA TİPLERİ BÖLÜNME ŞEKİLLERİ İNVİTRO FERTİLİZASYON VE EMBRİYO NAKLİ. Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU

YUMURTA TİPLERİ BÖLÜNME ŞEKİLLERİ İNVİTRO FERTİLİZASYON VE EMBRİYO NAKLİ. Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU YUMURTA TİPLERİ BÖLÜNME ŞEKİLLERİ İNVİTRO FERTİLİZASYON VE EMBRİYO NAKLİ Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU Yumurta tipleri : Çeşitli hayvan yumurtaları, taşıdıkları lecithus (vitellus) maddesinin azlığına

Detaylı

Çiftlik Hayvanlarında Embriyo Aktarımı. Prof Dr Fatin Cedden

Çiftlik Hayvanlarında Embriyo Aktarımı. Prof Dr Fatin Cedden Çiftlik Hayvanlarında Embriyo Aktarımı Prof Dr Fatin Cedden İlk embriyo transferi 1890 da Walter Heape tarafından Büyük Britanya da tavşan üzerinde gerçekleştirildi Sığırda yapılan ilk embriyo transferi

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 03/0/016 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No 016835 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) TEKLİF ALMA SURETİYLE SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN 08/0/016 TARİHİ, SAAT

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 3//03 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No 039378 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN 5//03 TARİHİ, SAAT :00 'E/A KADAR TEKLİFLERİNİ

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 08/06/06 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No 064084 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) TEKLİF ALMA SURETİYLE SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN 0/06/06 TARİHİ, SAAT

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ //205 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No 205695 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) TEKLİF ALMA SURETİYLE SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN //205 TARİHİ, SAAT 0:00

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 07/02/2019 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No: 2019832 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) TEKLİF ALMA SURETİYLE SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN 11/02/2019 TARİHİ,

Detaylı

Rahim ağzı kanseri hücreleri doku kültürü mikroskopik görüntüsü.

Rahim ağzı kanseri hücreleri doku kültürü mikroskopik görüntüsü. Doç.Dr.Engin DEVECİ HÜCRE KÜLTÜRÜ Hücre Kültürü Araştırma Laboratuvarı, çeşitli hücrelerin invitro kültürlerini yaparak araştırmacılara kanser, kök hücre, hücre mekaniği çalışmaları gibi konularda hücre

Detaylı

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS EVDE BİYOTEKNOLOJİ Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS STERİLİZASYON; BİTKİ DOKU KÜLTÜRLERİNDE KULLANILAN STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ VE BU STERİLİZASYON

Detaylı

HÜCRE DONDURMA VE ÇÖZME. Uzm. Mol. Bio. Gamze ÇAĞATAY

HÜCRE DONDURMA VE ÇÖZME. Uzm. Mol. Bio. Gamze ÇAĞATAY HÜCRE DONDURMA VE ÇÖZME Uzm. Mol. Bio. Gamze ÇAĞATAY Neden Dondurma? Hücreleri saklamak Düşük pasajlarda araştırma yapmak Hücrenin orijinal yapısını korumak Genetik stabiliteyi korumak Mikrobiyal ve çapraz

Detaylı

Genetik materyal olarak tohum depolamanın üstünlükleri

Genetik materyal olarak tohum depolamanın üstünlükleri Genetik materyal olarak tohum depolamanın üstünlükleri 1. Pratik açıdan tohum depolama bitkinin vejatatif kısımlarını depolanmaktan daha kolaydır. 2. Tohumlar oldukça küçük, oldukça fazla depolanabilir

Detaylı

KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ

KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ İbrahim Hakkı Karakaş a*,mehmet Çopur b, M. Muhtar Kocakerim c, Zeynep Karcıoğlu Karakaş d a Bayburt Üniversitesi, Bayburt Meslek Yüksek Okulu, Bayburt

Detaylı

ıo. Urünün raf ömrü üretim tarihinden itibaren i yıl olmalıdır.

ıo. Urünün raf ömrü üretim tarihinden itibaren i yıl olmalıdır. 12)VİTRİFİKASYON KİT TEKNİK ŞART AMESİ I. Oosit, Embryo ve Blastosistlerin Vitrifikasyon yöntemi ile dondurulması amacı ile kullaru lmalıd ır. 2. Ürün Equilihrnıion Solution - ES (white cap) i x 1 ml.

Detaylı

Spermatozoanın Dişi Genital Kanalındaki Hareketi. Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama Prof. Dr. Fatin CEDDEN

Spermatozoanın Dişi Genital Kanalındaki Hareketi. Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama Prof. Dr. Fatin CEDDEN Spermatozoanın Dişi Genital Kanalındaki Hareketi Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama Prof. Dr. Fatin CEDDEN Döllenme Sperm hücresinin ovuma girip kaynaşması olayına (fekondasyon) Döllenme denir. Bu olgu

Detaylı

İN VİTRO EMBRİYO ÜRETİMİ

İN VİTRO EMBRİYO ÜRETİMİ İN VİTRO EMBRİYO ÜRETİMİ İn vitro döllemenin tarihçesi Karl von Baer (1825): Modern embriyolojinin babası olarak da kabul edilir. Köpek ovaryumu ve ovositleri üzerine ilk ciddi çalışmaları yapmıştır. Walter

Detaylı

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI CİHAZ KATALOĞU

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI CİHAZ KATALOĞU MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI CİHAZ KATALOĞU 1 Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Biyomühendislik Bölümü CİHAZLAR: Analitik Terazi (DENVER).3 Analitik Terazi (AND GX600)..3 Biyogüvenlik Kabini (NUAIRE)

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 16 ÜREME BÜYÜME GELİŞME Döllenme ve Aile Planlaması Soru Çözümü

10. SINIF KONU ANLATIMI. 16 ÜREME BÜYÜME GELİŞME Döllenme ve Aile Planlaması Soru Çözümü 10. SINIF KONU ANLATIMI 16 ÜREME BÜYÜME GELİŞME Döllenme ve Aile Planlaması Soru Çözümü DÖLLENME Dişi üreme sistemine giren sperm hücreleri yumurta hücresinin salgıladığı FERTİLİZİN sayesinde yumurta hücresini

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ

ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ Çözeltilerin sadece derişimine bağlı olarak değişen özelliklerine koligatif özellikler denir. Buhar basıncı düşmesi, Kaynama noktası yükselmesi, Donma noktası azalması

Detaylı

GREEN SNOW RAİDERS DOĞAL VE SUNİ ÇİM SAHALAR İÇİN KAR VE BUZ ÇÖZÜCÜ SOLÜSYON

GREEN SNOW RAİDERS DOĞAL VE SUNİ ÇİM SAHALAR İÇİN KAR VE BUZ ÇÖZÜCÜ SOLÜSYON GREEN SNOW RAİDERS DOĞAL VE SUNİ ÇİM SAHALAR İÇİN KAR VE BUZ ÇÖZÜCÜ SOLÜSYON DOĞAL VE SUNİ ÇİM SAHALAR ÜZERİNDE BUZ OLUŞUMUNU VE KARIN ZEMİN YÜZEYİNE YAPIŞMASINI ENGELLEYEN KİMYASAL BİR SIVIDIR. Perpa

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların kendine benzer yavrular oluşturmasına üreme denir. Üreme tüm canlılar için ortak özellik olup canlının neslinin devamlılığını sağlar. Canlılar neslini devam

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #7

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #7 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #7 1) 48 saat karanlıkta bekletilen bir saksı bitkisinden bu sürenin sonunda bir yaprak kopartılmış (1. yaprak) ve bitki aydınlık ortamda 12 saat bekletilmiştir. Bu sürenin sonunda

Detaylı

Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer Gıdaların Dondurularak Muhafazası

Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer Gıdaların Dondurularak Muhafazası Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer Gıdaların Dondurularak Muhafazası İçerik Gıda dondurma ve donma olayı Gıda dondurma sistemleri 1 GIDALARIN DONDURULARAK MUHAFAZASI Bir gıdanın donması,

Detaylı

ATIKSULARDA FENOLLERİN ANALİZ YÖNTEMİ

ATIKSULARDA FENOLLERİN ANALİZ YÖNTEMİ ATIKSULARDA FENOLLERİN ANALİZ YÖNTEMİ YÖNTEM YÖNTEMİN ESASI VE PRENSİBİ Fenolik maddeler uçucu özellik göstermeyen safsızlıklardan distilasyon işlemiyle ayrılır ve ph 7.9 ± 0.1 de potasyum ferriksiyanür

Detaylı

Sterilizasyon ünitesine yönelik fiziki düzenleme yapılmalıdır.

Sterilizasyon ünitesine yönelik fiziki düzenleme yapılmalıdır. Sterilizasyon ünitesine yönelik fiziki düzenleme yapılmalıdır. Sterilizasyon Ünitesi kirli, temiz ve steril alan olmak üzere üç alandan oluşmalıdır. Kirli, temiz ve steril alanlar arasındaki geçiş noktalarında

Detaylı

Kromozom, DNA ve Gen. Allel Segregasyonu. DNA çift sarmalı. Hastalık yapan mutasyonlar protein fonksiyonunu bozar. Hastalık yapan mutasyonlar

Kromozom, DNA ve Gen. Allel Segregasyonu. DNA çift sarmalı. Hastalık yapan mutasyonlar protein fonksiyonunu bozar. Hastalık yapan mutasyonlar Temel Genetik Kavramlar DNA izolasyon yöntemleri Kromozom, DNA ve Gen Hücre Nukleus Kromozomlar Gen Prof.Dr.Uğur ÖZBEK Protein DNA çift sarmalı Allel Segregasyonu Şeker Fosfat omurga Bazlar Baz çifti A

Detaylı

SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ

SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ SÜT TOZLARININ TANIMI VE BİLEŞİMİ Süt tozu, yağlı ve yağsız taze sütlerin suyunun mümkün olduğu kadar uçurulması suretiyle elde edilen kurutulmuş bir süt ürünüdür FAO ve WHO standartlarına

Detaylı

T. C. DİCLE ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ KAMU HİZMET STANDARTLARI TABLOSU

T. C. DİCLE ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ KAMU HİZMET STANDARTLARI TABLOSU BİRİM: BESİN/GIDA HİJYENİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI T. C. 1 Gıda analizleri mikrobiyolojik- 2 Gıda analizleri serolojik ve toksikolojik- 3 Danışmanlık hizmeti 1. Yapılacak analizleri ve ilgili mevzuatı

Detaylı

Laboratuvar Tekniği. Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TBY 118 Muavviz Ayvaz (Yrd. Doç. Dr.) 6. Hafta (20.03.

Laboratuvar Tekniği. Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TBY 118 Muavviz Ayvaz (Yrd. Doç. Dr.) 6. Hafta (20.03. Laboratuvar Tekniği Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji TBY 118 Muavviz Ayvaz (Yrd. Doç. Dr.) 6. Hafta (20.03.2014) 1 6. Haftanın Ders İçeriği DNA izolasyonu DNA hakkında 2 DNA İzolasyonu

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I HÜCRE BİLİMLERİ 2 KOMİTESİ HÜCRE KÜLTÜRÜ ve TEKNOLOJİSİ Doç.Dr. Engin DEVECİ

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I HÜCRE BİLİMLERİ 2 KOMİTESİ HÜCRE KÜLTÜRÜ ve TEKNOLOJİSİ Doç.Dr. Engin DEVECİ DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I HÜCRE BİLİMLERİ 2 KOMİTESİ HÜCRE KÜLTÜRÜ ve TEKNOLOJİSİ Doç.Dr. Engin DEVECİ Hücre Kültürü Araştırma Laboratuvarı, çeşitli hücrelerin invitro kültürlerini yaparak

Detaylı

Hücre Biyoloji Laboratuarı Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik)

Hücre Biyoloji Laboratuarı Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik) Hücre Biyoloji Laboratuarı 2014-2015 Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik Konular: ph ve tamponlar, hücre kültür tekniği, mikrometrik ölçüm ph ve Tamponlar 1. ph sı 8.2 olan 500 ml. 20mM Tris/HCl

Detaylı

GIDA İŞLEME VE ANALİZ TEKNİKLERİ I

GIDA İŞLEME VE ANALİZ TEKNİKLERİ I GIDA İŞLEME VE ANALİZ TEKNİKLERİ I RAPOR NO: 1 GRUP NO: 3 KONU: Bazı gıdalarda dondurma prosesi ve donma noktası alçalmasının tespiti ÖĞRETMENİN ADI SOYADI: Doç. Dr. Nesimi AKTAŞ ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI:

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16 1) Topraktaki azotlu bileşik miktarını, I. Denitrifikasyon bakteri sayısındaki artış II. Saprofit bakterilerce gerçekleşen çürüme III. Şimşek ve yıldırım olaylarındaki artış

Detaylı

KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR?

KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR? KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR? Prof. Dr. METİN ATAMER Dr. EBRU ŞENEL ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ SÜT TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ Kaliteli süt üretimi için sağlanması gereken koşullar; Sağlıklı inek Özenli

Detaylı

RTA JEL / PZR Saflaştırma Kiti

RTA JEL / PZR Saflaştırma Kiti RTA JEL / PZR Saflaştırma Kiti Kullanma Kılavuzu Yayın Tarihi - 2011-12 DNA parçalarının agaroz jelden geri kazanımı ve PZR ürünlerinin saflaştırılması için Yalnızca profesyonel kullanım için REF 09009050

Detaylı

Transgenik Hayvan Üretimi. Hayvancılıkta biyoteknoloji dersi

Transgenik Hayvan Üretimi. Hayvancılıkta biyoteknoloji dersi Transgenik Hayvan Üretimi Hayvancılıkta biyoteknoloji dersi TRANSGENİK HAYVAN TEKNOLOJİSİ Transgenik hayvanlar gen transferi yoluyla hücrelerinde yabancı genleri taşıyan hayvanlardır. Çiftlik hayvanlarına

Detaylı

Oksijen tüketimi 1,63-2,17 ml/g/ saat /dk ml/kg / mmhg Eritrosit 7,0-12,5 x 10 6 / mm 3 Hematokrit % ,2-16,6 mg/dl L

Oksijen tüketimi 1,63-2,17 ml/g/ saat /dk ml/kg / mmhg Eritrosit 7,0-12,5 x 10 6 / mm 3 Hematokrit % ,2-16,6 mg/dl L DENEY HAYVANLARI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER Hayvanların taşınması: Hayvanlar için, nakliyat mümkün olduğu kadar hafifletilmesi gereken, stresli bir deneyim olduğu unutulmamalıdır. En sık karşılaşılan havalandırma

Detaylı

GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR

GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR 1. Kontaminasyonun önlenmesi 2. Mikroorganizmaların uzaklaştırılması a) Yıkama b) Kesme ve ayıklama c) Santrifüje etme d) Filtrasyon 3. Mikrobiyal

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1

ADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1 ADIM ADIM YGS LYS 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1 EMBRİYONUN DIŞINDA YER ALAN ZARLAR Zigotun gelişmesi ardından oluşan embriyo; sürüngen, kuş ve memelilerde

Detaylı

2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI

2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 1. BÖLÜM 1. I. Adaptasyon II. Mutasyon III. Kalıtsal varyasyon Bir populasyondaki bireyler, yukarıdakilerden hangilerini "doğal seçilim ile kazanır? D) I veii E)

Detaylı

FERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek

FERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek FERMENTASYON Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek kimyasal olarak çürümesi olayıdır Fermantasyon anaerobik şartlarda, glikoliz

Detaylı

STERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler

STERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler STERİLİZASYON Tüm canlı mikroorganizmaların tam olarak uzaklaştırılması veya öldürülmesi işlemidir. Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş Sütleri Tebliği ne göre sterilizasyon; oda sıcaklığında

Detaylı

TEMEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ II

TEMEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ II TEMEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ II 6,7,8 HAFTA Prof. Dr. Eser ELÇİN Hücre kültüründe temel işlemler: besiyeri hazırlama, hücre ekimi, besiyeri değiştirme, alt kültüre geçiş, hücre sayımı, pasajlama, kontaminasyon

Detaylı

MAIA Pesticide MultiTest

MAIA Pesticide MultiTest MAIA Pesticide MultiTest GIDALARDA PESTİSiT KALINTILARI İÇİN AB MAKSİMUM KALINTI LİMİTLERİ İLE UYUMLU ÇOKLU KALINTI TARAMA TESTİ Microplate Acetylcholinesterase Inhibition Assay (MAIA) katı veya sıvı gıda

Detaylı

Biyolistik - Gen Silahı. İlker Gönülalp Yıldız Teknik Üniversitesi Biyoloji Bölümü

Biyolistik - Gen Silahı. İlker Gönülalp Yıldız Teknik Üniversitesi Biyoloji Bölümü Biyolistik - Gen Silahı İlker Gönülalp Yıldız Teknik Üniversitesi Biyoloji Bölümü Biyolistik Biyolistik, biyolojik ve balistik kelimelerinin kısaltmalarının birleştirilmesi şeklinde adlandırılan, hücrelerin

Detaylı

BOĞA SPERMASININ SULANDIRILMASI VE DONDURULMASI AŞAMALARI. Dr Decuadro-Hansen IMV Technologies Fransa

BOĞA SPERMASININ SULANDIRILMASI VE DONDURULMASI AŞAMALARI. Dr Decuadro-Hansen IMV Technologies Fransa BOĞA SPERMASININ SULANDIRILMASI VE DONDURULMASI AŞAMALARI Dr Decuadro-Hansen IMV Technologies Fransa Giriş Spermanın ilk dondurulup saklanması 1945 de bildirildikten sonra, birçok memeli türünden sperma

Detaylı

Deneysel Hayvan Modelinde Candida Tropicalis Peritonitinin Tedavisinde Kaspofungin ve Amfoterisin B Etkinliğinin Karşılaştırılması

Deneysel Hayvan Modelinde Candida Tropicalis Peritonitinin Tedavisinde Kaspofungin ve Amfoterisin B Etkinliğinin Karşılaştırılması Deneysel Hayvan Modelinde Candida Tropicalis Peritonitinin Tedavisinde Kaspofungin ve Amfoterisin B Etkinliğinin Karşılaştırılması Melis Demirci, Özlem Tünger, Kenan Değerli, Şebnem Şenol, Çiğdem Banu

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması

Detaylı

EMBRĐYO TRANSFERĐ. Dr. Numan Akyol Lalahan. lalahanakyol 1

EMBRĐYO TRANSFERĐ. Dr. Numan Akyol Lalahan. lalahanakyol 1 EMBRĐYO TRANSFERĐ Dr. Numan Akyol Lalahan Hayvancılık k Merkez Araştırma rma Enstitüsü lalahanakyol 1 lalahanakyol 2 EMBRĐYO TRANSFERĐNĐN AVANTAJLARI Normalden 20 kat daha fazla sayıda yavru Genetiğin

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #2

YGS ANAHTAR SORULAR #2 YGS ANAHTAR SORULAR #2 1) Bir hayvan hücresinde laktoz yapımı ile ilgili olarak, sitoplazmadaki madde miktarının değişimlerini gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Glikoz B) Su miktarı 2)

Detaylı

Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Biyoloji Bölümü Araştırma Laboratuarları ve Üniteleri

Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Biyoloji Bölümü Araştırma Laboratuarları ve Üniteleri Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Biyoloji Bölümü Araştırma Laboratuarları ve Üniteleri Biyoloji Bölümünde Merkezi Araştırma Laboratuarlarının Kurulumu Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Biyoloji Bölümü

Detaylı

KALITIM #12 MODERN GENETİK UYGULAMALARI (BİYOTEKNOLOJİ) SELİN HOCA

KALITIM #12 MODERN GENETİK UYGULAMALARI (BİYOTEKNOLOJİ) SELİN HOCA KALITIM #12 MODERN GENETİK UYGULAMALARI (BİYOTEKNOLOJİ) SELİN HOCA BİYOTEKNOLOJİ Canlılara temel bilimlerin ve mühendislik ilkelerinin uygulanmasıdır. Gen mühendisliği, genetik madde lan DNA üzerinde yapılan

Detaylı

TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ

TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ Bitki Doku Kültürü Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TB101 Çiğdem Yamaner (Yrd. Doç. Dr.) 4. Hafta (08.10.2013) ADÜ Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü

Detaylı

Işık şiddetindeki Sıcaklıktaki değişme yönü değişme yönü

Işık şiddetindeki Sıcaklıktaki değişme yönü değişme yönü 1999 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 1. "Bitkilerde nişastanın yıkımını sağlayan enzimler vardır" hipotezini doğrulamak için düzenlenen deneyde, bitki özütünün, aşağıdaki karışımlardan hangisinin bulunduğu

Detaylı

HAYVAN BESLEMEDE ENKAPSÜLASYON TEKNOLOJİSİ VE ÖZELLİKLERİ. Prof.Dr. Seher KÜÇÜKERSAN

HAYVAN BESLEMEDE ENKAPSÜLASYON TEKNOLOJİSİ VE ÖZELLİKLERİ. Prof.Dr. Seher KÜÇÜKERSAN HAYVAN BESLEMEDE ENKAPSÜLASYON TEKNOLOJİSİ VE ÖZELLİKLERİ Prof.Dr. Seher KÜÇÜKERSAN Enkapsülasyon katı, sıvı ve gaz malzemelerin kaplanarak kapsüller içinde tutulması ile çok küçük bir maddeyi veya tüm

Detaylı

ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların

Detaylı

Kimyasal Sistit Modelinde Human Chorionic Gonadotropinin Etkisi

Kimyasal Sistit Modelinde Human Chorionic Gonadotropinin Etkisi Kimyasal Sistit Modelinde Human Chorionic Gonadotropinin Etkisi Tanik S, Zengin K, Albayrak S, Atar M, Tuzcu N, Tuzcu M, Imamoglu A, Bakirtas H, Gurdal M 1. Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD

Detaylı

Fertilizasyon ve Erken Embriyogenez

Fertilizasyon ve Erken Embriyogenez Fertilizasyon ve Erken Embriyogenez Prof.Dr. Alp Can Histoloji-Embriyoloji ABD Embriyoloji (Gelişim Bilimi) [embriyo=cenin, logos=bilim] Tanımsal (deskriptif embriyoloji) Gelişim mekanizmaları İnsanın

Detaylı

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve suları genel olarak %80-95 düzeyinde su içerirler. Çok iyi koşullarda depolansalar bile, bu süre içinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlar ürünün kalitesini

Detaylı

Meyve Suyu Üretiminde Ozmotik Destilasyon ve Membran Destilasyon Uygulamaları

Meyve Suyu Üretiminde Ozmotik Destilasyon ve Membran Destilasyon Uygulamaları Meyve Suyu Üretiminde Ozmotik Destilasyon ve Membran Destilasyon Uygulamaları Çok aşamalı vakum evaporasyon düzenekleri flavor kaybı ( pişmiş tat) renk bozulmaları besin öğeleri kaybı DONDURARAK KONSANTRASYON

Detaylı

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü 4. Ders

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü 4. Ders EVDE BİYOTEKNOLOJİ Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü 4. Ders Laboratuar Malzemeleri ve Evde Kullanılabilecek Alternatifleri Beher Katı

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #3

YGS ANAHTAR SORULAR #3 YGS ANAHTAR SORULAR #3 1) Bir insanın kan plazmasında en fazla bulunan organik molekül aşağıdakilerden hangisidir? A) Mineraller B) Su C) Glikoz D) Protein E) Üre 3) Aşağıdakilerden hangisi sinir dokunun

Detaylı

BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU. Önder SÖZEN Koordinatör 19.03.2014

BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU. Önder SÖZEN Koordinatör 19.03.2014 BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU Önder SÖZEN Koordinatör 19.03.2014 SUNU PLANI Çalışma Grubu Bağlı Enstitüler/İstasyonlar Dünya ve Türkiye de Büyükbaş Hayvancılık Verileri Devam Eden, Sonuçlanan,

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI

SU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI SU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI Hacı SAVAŞ-SÜMAE, Su Ürünleri Sağlığı Bölüm Başkanı Su Ürünleri Sağlığı Bölüm Başkanlığı enstitümüz bünyesinde faaliyet gösteren bölümlerden birisidir. 2000 yılı başından

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 20/01/2016 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No 2016430 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) İHALE İLE SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN 26/01/2016 TARİHİ, SAAT 10:00

Detaylı

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi 1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık

Detaylı

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres nedir? Olumsuz koşullara karşı canlıların vermiş oldukları tepkiye stres denir. Olumsuz çevre koşulları bitkilerde strese neden olur. «Biyolojik Stres»: Yetişme

Detaylı

YTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü Çevre Mikrobiyolojisi 1 Laboratuarı

YTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü Çevre Mikrobiyolojisi 1 Laboratuarı UYGULAMA 1- MİKROBİYOLOJİDE KULLANILAN MALZEME VE CİHAZLAR 1. İnkübatör (Bakteriyolojik Etüv) Mikroorganizmalar kültür ortamlarına ekildikten sonra çoğalmalarını temini için, muayyen bir ısı derecesinde

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI 10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların

Detaylı

STERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır.

STERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır. STERİLİZASYON 1 STERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır. Hücre kültüründe; kullanılan besi yeri, malzeme,

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 1) Bakterilerin gerçekleştirdiği, I. Kimyasal enerji sayesinde besin sentezleme II. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme III. Kimyasal bağ enerjisini ATP enerjisine

Detaylı

Çiftlik Hayvanlarında Türlere Göre Üreme Özellikleri. Prof. Dr. Fatin CEDDEN

Çiftlik Hayvanlarında Türlere Göre Üreme Özellikleri. Prof. Dr. Fatin CEDDEN Çiftlik Hayvanlarında Türlere Göre Üreme Özellikleri Prof. Dr. Fatin CEDDEN Koyunlarda Seksüel Döngü Ilıman iklim kuşağından köken alan koyunlar mevsime bağlı kızgınlık gösterirler. Günlerin kısalmaya

Detaylı

Mardin İlinde Üretilen Mısır Nişastasının Spesifikasyon Değerlerine Uygunluğunun Belirlenmesi - doi: 10.17932/ IAU.

Mardin İlinde Üretilen Mısır Nişastasının Spesifikasyon Değerlerine Uygunluğunun Belirlenmesi - doi: 10.17932/ IAU. Mardin İlinde Üretilen Mısır Nişastasının Spesifikasyon Değerlerine Uygunluğunun Belirlenmesi - doi: 10.17932/ IAU. IAUD.m.13091352.2015.7/25.13-17 Nurten BOZDEMİR 1 Murat ÇİMEN 1* Seyhan AKÇAN 1 Özet

Detaylı

DİŞİ ÜREME ORGANLARI

DİŞİ ÜREME ORGANLARI DİŞİ ÜREME ORGANLARI Dişi üreme organları dişi gamet hücresi ovumu (yumurtayı) üreten ovaryumlar ile ovumun döllendiği, döllenme sonrasında gebeliğin şekillendiği ve gelişen yavrunun dışarı çıkarıldığı

Detaylı

Türk Endokrin Cerrahi Çalışma Grubu Doku Bankası ve Örnek Saklama Protokolleri Çalışması

Türk Endokrin Cerrahi Çalışma Grubu Doku Bankası ve Örnek Saklama Protokolleri Çalışması Türk Endokrin Cerrahi Çalışma Grubu Doku Bankası ve Örnek Saklama Protokolleri Çalışması Doku ve genetik materyal bankaları işlenmiş veya dondurulmuş dokuların uzun süreli depolandığı ve kayıt sistemlerinin

Detaylı

22.04.2015 MBG 112 BİYOLOJİ II BİTKİLERDE ÜREME VE BİYOTEKNOLOJİ YRD. DOÇ. DR. YELDA ÖZDEN. Döl almaşı

22.04.2015 MBG 112 BİYOLOJİ II BİTKİLERDE ÜREME VE BİYOTEKNOLOJİ YRD. DOÇ. DR. YELDA ÖZDEN. Döl almaşı MBG 112 BİYOLOJİ II BİTKİLERDE ÜREME VE BİYOTEKNOLOJİ YRD. DOÇ. DR. YELDA ÖZDEN Döl almaşı Angiospermlerde; Baskın döl sporofit, Gametofit indirgenmiş, Sporofit üreme yapısı olan çiçeği oluşturur. Ovaryum

Detaylı

ÖZ DEĞERLENDİRME SORU LİSTESİ

ÖZ DEĞERLENDİRME SORU LİSTESİ T.C TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU BURSA İLİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ ORHANELİ İLÇE DEVLET HASTANESİ VE RAPORU STERİLİZASYON HİZMETLERİ ÖZDEĞERLENDİRME SORU LİSTESİ TARİH: Doküman Kodu

Detaylı

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR 20.10.2017 00-1-6 KYS.19 TA 17 1-AMAÇ Eker Süt Ürünlerinde, kaşar peyniri üretiminin standart kalitede sürekliliği sağlamak için eriyebilme özelliğini kontrol etmek. 2-KAPSAM VE GEÇERLİLİK Bu talimat kaşar

Detaylı

Laboratuvar Başarısında Kriyoprezervasyonun Rolü

Laboratuvar Başarısında Kriyoprezervasyonun Rolü Laboratuvar Başarısında Kriyoprezervasyonun Rolü Ayşen Durmaz, PhD Ege Üniversitesi Aile Planlaması İnfertilite Araştırma ve Uygulama Merkezi Tanım Kriyoprezervasyon; hücrelerin ve dokuların sıfır derecenin

Detaylı

2003 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI

2003 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 2003 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 1. Bir hücrede oksijenli solunum, protein sentezi, fotosentez olaylarının tümünün gerçekleşebilmesi için, bu hücrede; I. ribozom, II. kloroplast, III. mitokondri,

Detaylı

Prof. Dr. Sait GEZGİN, Uzman Nesim DURSUN. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Böl., Konya. *sgezgin@selcuk.edu.

Prof. Dr. Sait GEZGİN, Uzman Nesim DURSUN. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Böl., Konya. *sgezgin@selcuk.edu. Toprağa Farklı Şekil ve Miktarlarda Uygulanan TKİ-Hümas ın Toprak Reaksiyonu ve luluğuna Etkisi, Bu Etkisinin Diğer Bazı Humik asit Kaynakları ile Karşılaştırılması Prof. Dr. Sait GEZGİN, Uzman Nesim DURSUN

Detaylı

Hatice YILDIRAN. Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ

Hatice YILDIRAN. Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ Hatice YILDIRAN Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ GIDA TAKVİYELERİ Eğitim Yeri Eğitim Konusu : HOLLANDA-TNO : Gıda Takviyeleri Eğitim Süresi : 21 Aralık 2012-20 Mart 2013 Danışman : Dr. Koen VENEMA Eğitim

Detaylı

1) HOLDING PIPET TEKNIK SARTNAMESI

1) HOLDING PIPET TEKNIK SARTNAMESI 1) HOLDING PIPET TEKNIK SARTNAMESI 1. Pipet insan oosit mikromanipulasyonlarında, oositi zarar vermeden tutma işleminde kullanılmaya uygun 2. Mikropipet borosilika camından imal edilmiş olmalıdır ve gamma

Detaylı

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hayvan Beslemede Vitamin ve Minerallerin Önemi Vitaminler, çiftlik hayvanlarının, büyümesi, gelişmesi, üremesi, kısaca yaşaması ve verim vermesi için gerekli metabolik

Detaylı

İneklerde Üremenin Kontrolü Embriyo Transferi

İneklerde Üremenin Kontrolü Embriyo Transferi İneklerde Üremenin Kontrolü Embriyo Transferi PROF.DR.SERHAT PABUCCUOĞLU 28.10.2013 İNEKLERDE ÜREMENİN KONTROLÜ EMBRİYO TRANSFERİ 1 Konu Başlıkları İneklerde Üremenin kontrolü Başarıyı etkileyen faktörler

Detaylı

P U B E R TA S, SUNİ T O H U M L A M A, G E B E L İ K V E T E R İ N E R HEKİ M : A H M E T K E S K İ N

P U B E R TA S, SUNİ T O H U M L A M A, G E B E L İ K V E T E R İ N E R HEKİ M : A H M E T K E S K İ N S I Ğ I R L A R D A P U B E R TA S, SUNİ T O H U M L A M A, G E B E L İ K V E D O Ğ U M V E T E R İ N E R HEKİ M : A H M E T K E S K İ N PUBERTAS Üreme yeteneğinin elde edilme olgusudur. Pubertas İlk kızgınlık

Detaylı

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006 Çözeltiler Çözelti, iki veya daha fazla maddenin homojen bir karışımı olup, en az iki bileşenden oluşur. Bileşenlerden biri çözücü, diğeri ise çözünendir. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ TEORİ : Organik deneyler sonucunda genellikle elde edilen ürün,

Detaylı

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı,

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, MİTOZ Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten meydana gelmiştir. Hücreler büyüme ve gelişme sonucunda belli bir olgunluğa

Detaylı

3.5. TARIM MAKİNALARI BÖLÜMÜ

3.5. TARIM MAKİNALARI BÖLÜMÜ 3.5. TARIM MAKİNALARI BÖLÜMÜ 3.5.1. TARIM MAKİNALARI ANABİLİM DALI Yürütücü Kuruluş (lar) : Çeşitli Tarımsal Ürünlerin Vakumla Kurutulmasında Kurutma Parametrelerinin Belirlenmesi İşbirliği Yapan Kuruluş

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON)

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) 12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) STOMA Genellikle yaprakta bulunan bitkide gaz alışverişini sağlayan küçük gözeneklerdir. Bitkinin yaşadığı iklim koşuluna bağlı olarak konumu

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #1

YGS ANAHTAR SORULAR #1 YGS ANAHTAR SORULAR #1 1) Yıkımları sırasında Tüketilen O2 miktarı 2) H2O2 H2O2 H2O2 Grafikte bazı organik bileşiklerin yıkımları sırasında tüketilen oksijen miktarı verilmiştir. Buna göre organik bileşiklerin

Detaylı

DENEY 3. MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri

DENEY 3. MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri DENEY 3 MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri AMAÇ: Maddelerin üç halinin nitel ve nicel gözlemlerle incelenerek maddenin sıcaklık ile davranımını incelemek. TEORİ Hal değişimi,

Detaylı