FİZİK 6. ve 7. Sınıf GİRİŞ

Transkript

1 FİZİK 6. ve 7. Sınıf GİRİŞ Altıncı ve yedinci sınıfta okutulan fizik dersi müfredat programı öğrencilerin psişik yeteneklerini göz önüne alınarak daha yoğun bir düzeyde yazılmıştır. Öğrenciler altıncı ve yedinci sınıf fizik dersinde, fizik kanunları ve olayları hakkında esas bilgiler edinecektir. Fizik dersinde öğrencilere doğa olaylarının nasıl değişeceğini ve doğa olaylarından nasıl yararlanılacağı hakkında, insanın önemini ve rolünü öğreneceklerdir. Bu şekilde öğrenciler kesin olarak yaşam ortamının korunması, enerji tasarrufu, çalışma alışkanlığı ve beceri kazanırlar. Fizik dersinde edindikler bilgiler öğrencilere kimya, biyoloji vb. doğa bilimler için sağlam bir temel de kurmuş olurlar. Fizik ve diğer doğa bilimler yardımıyla insanın kişisel, kültürel ve mesleki yapısının yükselmesinde güçlü bir rol oynamaktadır. UZAK HEDEFLER Fizik müfredat programının amacı. Öğrenciler: 1. Fizik olayların niteliklerini betimlemeleri ve anlatabilmeleri; 2. Farklı fiziksel büyüklükleri ölçmede yetenek ve alışkanlık kazanmaları; 3. Pratik ve deneysel çalışma alışkanlığı kazanmaları; 4. Grup ve ekip çalışma alışkanlığını geliştirmeleri; 5. Yaşam ortamının, enerji tasarrufunun ölçülü bir şekilde çıkar edinilmesinde sağlam bir tutum kazanmaları gerekir. 87

2 GENEL VE ÖZEL HEDEFLER v Öğrenciler: 1. Fiziksel olayları betimlemelerini, fiziğin konusunu, özelliğini ve özel niteliklerini, fiziksel büyüklüklerin birimlerini ve aralarındaki ilişkiyi bilmeleri gerekir. Madde, molekül, atom, elektron, iyon, gibi özel parçacıklardan oluştuğunu açıklayabilmeleri; Gözlemlerden edinilen bilgiler yardımıyla maddenin özelliklerini açıklamak için erirlik, difüzyon, yoğunluk gibi maddenin parçacık özelliklerini, basit modellerle açıklayabilmeleri; Kuvvetin cisimlerde ve fiziksel sistemlerde değişiklik meydana getirebileceğini, buna karşılık cisimlerin genel özellikleri ve enerjileri değişmeyeceğini kalacağını bilmeleri; Enerjinin farklı şekilleri olduğunu, bir cisimden bir başka cisme akabileceğini ve şekil değiştirebileceğini bilmeleri gerekir. 2. Termik, periyodik, elektrik gibi birçok fiziksel olayın, maddenin parçacık özelliğine dayanarak açıklanabileceğini bilmeleri gerekir. Maddenin fiziksel hallerini, yüzey gerilim ve kılcal olayların nedeni olan moleküler arası kuvvetler olduğunu bilmeleri, Enerjinin farklı şekilleri olduğunu, bir cisimden bir başka cisme akabilir ve şekil değiştirdiğini bilmeleri, Günlük hayattan periyodik hareket, titreşim ve dalga hareketti ile ilgili örnekler verebilmeleri, A Sembolik olarak iş ( A = F s ), güç ( P = t ), ohm kanunu ( U = U I ) dalgaların hızı ( c = l f ), elektriksel enerjisi ( E = U I t ),v.b. gibi bağıntıları yazabilmeleri, bu bağıntıları problemlerin çözümünde kullanabilmeleri, Gözlemelere dayanarak enerjinin bir cisimden başka bir cisme akabileceğini ve şekil değiştirebileceğini, nitel ve nicel olarak açıklayabilmeleri örneğin dalga hareketinin ortamın yoğunluğuna göre, ya da cisimlerin yüksekliğe (gözlem-referans çerçevesine) göre hızını, gergin bir telin uzunluğuna bağlı 88

3 olarak verdiği ses şiddetinin değişimi gibi fiziksel olaylar arasındaki ilişkileri açıklayabilmeler; 3. Fiziksel büyüklüklerin ölçülmesinde edindikleri bilgi ve becerileri doğru olarak günlük hayatta ve problemlerin çözümünde uygulayabilmeleri. Dinamometre, manometre ve barometre gibi kuvvetölçer, basınçölçer aygıtları ve birimlerini; elektriksel direnç, güç gibi büyüklükleri ölçen elektriksel aygıtları ayrıca bir elektrik devresinde akımın kollara ayrılmasını örneklerle gösterebilmeleri; Zaman, kütle, uzunluk, kuvvet, iş ve güç gibi fiziksel büyüklükleri ölçmek ve cisimler arası etkileşmenin büyüklükleri olan hız, kuvvet, potansiyel ve kinetik enerji gibi fiziksel büyüklükleri hesaplamasını bilmeleri, Kuvvetin sonucu olan mekanik işi ve gücü deneysel olarak göstermesi, sesin meydana gelmesini pratik örneklerle benimsemeleri; Termometre, kütle, hız, uzaklık, elektriksel yük miktarı, elektrik, gerilim (voltaj) ve elektriksel direnç gibi enerji boyutlu fizikisel büyüklüklerin nasıl ölçüldüğünü bilmeleri gerekir. 4. Fiziksel olayları doğru bir şekilde açıklamak için teorik ve deneysel bilgilerden yararlanmaları. Katı sıvı ve gaz halindeki cisimler arasındaki farkı ve benzerlikleri, maddenin moleküler yapısını göz önünde bulundurarak açıklamaları; Bir sistemde kuvvet, basınç ve sıcaklık gibi etkenlerin önemini anlamaları ve belirlemeleri, Cisimler dış kuvvetlerin ya da enerji değişiminin etkisinde ne gibi değişiklere uğrayacağını saptamaları ve tahmin etmeleri; örneğin kuvvetleri, uzaklıkları ve basit makineleri karşılaştırmaları ve tahmin etmeleri gerekir. 5. Derse karşı tutumunu geliştirmesi Fizik dersin sunduğu öncelikleri ve sınırları anlamaları, Kişisel hareketlerde yapıcı, saygılı, hoşgörülü, alçak gönüllü, eleştirel düşünme yeteneğine sahip olmaları gerekir. 89

4 PROGRAM İÇERİĞİ 6. SINIF KATEGO- RİLER I. CİSİMERİN KONUMU VE HAREKETİ ALT KATEGORİLER I.1. CİSİMLER VE ÖZELLİKLERİ PROGRAM İÇERİĞİ KAZANIMLAR DERSLER ARASI İLİŞKİ I.1.1. Madde ve cisimlerin hareketi 1. Madde ve maddenin parçacık yapısı. 2. Maddenin fiziki halleri: a) katı cisimler ve özellikleri b) gazlar ve özellikleri. 3. Ölçme ve hatta a) uzunlukların ölçülmesi, b) hacmin ölçülmesi c) kütlenin ölçülmesi Öğrenciler: 1. Fiziğin tüm kavramlarını dilini ve terminolojisini bilmeleri; 2. Madde küçük parçacıklardan, molekülerde meydana geldiğini öğrenmeleri; 3. Madde kavramını ve fiziki halleri tanımaları, ayrıca katı sıvı ve gaz halindeki cisimleri ayırt edebilmeleri; 4. Uzunluk, yüzey, hacim ve kütle gibi fiziksel büyüklükleri ölçebilmeleri; 5. Her ölçmede hata yapıldığını bilmeleri ve hataların ortalama değerini nasıl bulunacağını bilmeleri gerekir. Maddenin parçacık yapısı - moleküler ve atomlar, kimya, biyoloji, tıp, astronomi vb.bilim dalarında birçok olayın açıklanmasında yaygı olarak kullanılmaktadır 90

5 I. CİSİMERİN KONUMU VE HAREKETİ I. CİSİMERİN KONUMU VE HAREKETİ I.1. HAREKET I.1. CİSİMLER ARASI ETKİLEŞME VE KUVVET I.1.2. Kuvvet ve hareket 1. Hareket ve denge 2. Yol ve yörünge 3. Hız. 4. Zamanın ölçülmesi. Öğrenciler: 1. Cisimlerin hareket ve denge hallerini ayırt edebilmeleri; 2. Cisimlerin hareket halleri yol, hız ve zaman gibi üç fiziki büyüklük ile betimlendiğini bilmeleri; 3. Cisimleri hareket yörüngeleri düz ya da bir eğri çizgi şeklinde olduğunu bilmeleri; 4. Zamanı ölçebilmeleri ve zaman birimlerini bilmeleri gerekir. I.1.3. Kuvvet ve hareket 1. Kuvvet ve cisimlerin şekil Öğrenciler: değiştirmesi. Kuvvetin Etkilerine göre ad dinamometre ile ölçülmesi. 2. Kuvvetin hareket eden alan kuvvetlerin var olduğunu bilmeleri; cisimlere etkisi Kuvvetleri 3. Kuvvetin cisimlere yaptıkları etki ve tepki dinamometre ile ölçmesini bilmeleri; kuvvetleri Kuvvet cisimlerin 4. Serbest düşme şeklini, hızını ve Mekaniğin basit bir tanımı olsa bile hareket kavramı biyoloji bilimi ve doğal ve teknik bilimler için önemli bir kavramdır. Büyüme süreci biyolojide hareket kavramıyla açıklanır. Kuvvet kavramı doğa bilimlerinde olduğu gibi teknikte ve günlük hayatımızda da önemli bir yeri vardır. Kuvvet kavramı, doğa bilimlerinde olduğu gibi teknikte ve günlük yaşantımızda kullanılan çok önemli bir fiziksel kavramdır 91

6 I. CİSİMERİN KONUMU VE HAREKETİ II. DÜZENSİZ HAREKETLER VE TERMİK OLAYLAR I.2. CİSİMER VE ÖZELLİKLERİ II.1. MADDENİN MOLEKÜLER KİNETİK YAPISI I.2.4. İş ve enerji 1. Mekanik iş 2. Basit makineler. Kaldıraç, eğik düzlem, makaralar. 3. Sürtünme kuvvetler. 4. İş ve ısı 5. Güç 6. İş ısı ve enerji 7. Enerji kaynakları ve çeşitleri 8. Enerjinin farklı enerjilere dönüşümü. II.1.5. Isı olayları 5. Isı kaynakları 6. Cisimlerin sıcaklığı. Termometre ile cisimlerin sıcaklığının ölçülmesi. 7. Katı, sıvı ve gaz halindeki cisimlerin genişlemesi ve büzülmesi. hareket doğrultusunu değiştirdiğini bilmeleri gerekir. Öğrenciler: 1. İş, enerji ve sıcaklık ile ilgili esas kavramları ve aralarındaki ilişkileri anlamaları; 2. Herhangi bir basit makinenin yapı elemanlarını ve çalışmasını bilmeleri; 3. Çeşitli örneklerle, deneysel olarak mekanik işi gerçekleştirmeleri gerekir. Öğrenciler : 1. Sıcak ve soğuk cisimleri ayırt edebilmeleri, ayrıca birkaç cismin sıcaklığını termometre ile ölçebilmeleri; 2. Isı kaynakları hakkında Konum ve hareket kavramları tüm doğa bilimlerinde, teknikte ve yaşam ortamımızın her yerinde karşılaştığımız çok önemli kavramlardır. Demek oluyor ki söz konusu kavramlar biyoloji ve kimya ile yakın bağları vardır; korumamız gereken yaşam ortamımıza etki eden önemli kavramlardır. Termik olaylar yeryüzünün bazı kısımlarına etki ederek hava sıcaklığının artmasına yada azalmasına neden olur. Rüzgarların ve 92

7 III. ELEKTRİK VE MAGNETİZMA III.1. MADDENİN MAGNETİK VE ELEKTRİK ÖZELLİKLERİ 8. Suyun buharlaşması. Suyun kaynaması ve yoğunlaşması. Su buharı ve iş. Su buharı ve enerji. 9. Isı transferi. III.1.6. Elektrik ve manyetik olaylar 1.Cisimlerin elektriklenmesi. Elektrik yüklerinin elektroskopla ve elektrometre ile ölçülmesi 2. Yüklü cisimler arasındaki çekimi ve itme kuvvetleri. 3. Elektrik akım kaynakları. Galvanik elementler, batarya, akü, volta pili. 4. Elektrik devresi. 5. Elektrik akımın uygulaması. bilgi sahibi olmaları; 3. Isı sıcak bir cisimden soğuk bir cisme geçtiğini öğrenmeleri; 4. Sıcaklık farkı büyük olduğu vakit ısı alış verişi - transferinin de büyük olacağını öğrenmeleri; 5. Bazı cisimlerin ısıyı iyi ilettiğini, bazılarının ise (yalıtkanların) iyi iletmediğini bilmeleri gerekir. Öğrenciler : 1. Cisimlerin sürtünme, değme ve etki ile elektriklenme çeşitlerini adlandırmaları; 2. Pozitif ve negatif olmak üzere iki farklı elektrik yükünün var olduğunu, elektrikli yükler arasında çekici ve itici kuvvetlerin olduğunu bilmeleri; yağışların meydana gelmesi termik olayların bir nedenidir. Termik olaylar biyoloji, kimya ve yaşam ortamının korunmasında da çok önemli yeri vardır. Ayrıca termik olaylar tarım ve beslenme endüstrisini de yakından ilgilendirir. Elektrik ve manyetik olaylar, doğa bilimlerini, tekniği ve yaşam ortamı ile o kadar iç içedir ki yaşam ortamımızı söz konusu kavramlar olmadan düşünmek olanaksızdır. 93

8 Elektrik akımının evlerdeki aygıtlarda kullanımı ve korunması. 6. Atmosferdeki elektrik yükleri. Yıldırım. 7. Elektrik akımın enerjisi ve gücü. 8. Doğal mıknatıslar. Pusula ve Yer in manyetik alanı. 3. Elektrik yük miktarı elektroskopla ölçüldüğünü bilmeleri, ayrıca elektroskop ve elektrometreyi yapabilmeleri; 4. Batarya, elektrik santrali gibi elektrik kaynaklarını adlandırmaları; 5. Elektrik akımını iyi ileten ve iyi iletmeyen iletkenleri ayırt edebilmeleri; 6. Verilen şema yardımıyla bir elektrik devresini çizebilmeleri, ayrıca elektrik devresini önemli parçalarını adlandırmaları; 7. Deneysel olarak elektrik enerjisinin (elektrik direnci yardımıyla) ısı enerjisine dönüşümünü gösterebilmeleri gerekir. 94

9 7. SINIF KATEGO- RİLER ALT KATEGORİLER PROGRAM İÇERİĞİ KAZANIMLAR DERSLER ARASI İLİŞKİ I. CİSİMERİN KONUMU VE HAREKETİ I.1. CİSİMLER VE ÖZELLİKLERİ I.1.2. Denge halindeki gazlar ve sıvılar 1. Basınç kuvveti ve basınç. 2. Atmosfer basıncı. Basıncın ölçülmesi 3. Sıvı ve gazlarda basıncın iletilmesi. 4. Hidrostatik basınç. 5. Bileşik kaplar. 6. Kaldırma kuvveti. Arşimet kanunu. 7. Kapalı kaplardaki gazların basıncı ve ölçülmesi 8. Yüzey gerilimi. Kılcal olaylar. Öğrenciler: 1. Basınç kuvvetinin tanımını ve birkaç örnekle betimleyebilmeleri; 2. Yüzeye ve dik kuvvete bağlı ve deneysel olarak basınç kuvvetinin bağımlılığını anlatabilmeleri; 3. Sıvı derinliğine ve yoğunluğuna bağlı olarak hidrostatik basıncın nasıl değiştiğini anlatabilmeleri; 4. Barometre ve manometre gibi basınç ölçer aygıtları doğru kullanmaları ve sayısal değerleri doğru okuyabilmeleri; 5. Suya dalma, yüzme ve su trafiğini günlük yaşamda ayırt edebilmeleri gerekir. Basınç kavramı teknikte, astronomide, doğa bilimlerinde, bununla birlikte biyoloji ve kimyada önemli bir fiziksel niceliktir. Aynı şekilde basınç kavramının önemi coğrafyada ve agronomi biliminde de önemi büyüktür. Biyolojide bitkilerin besleyici maddeleri, suyla birlikte, en yüksek yapraklara kadar taşıdıklarını, osmoz basıncı ile açıklanır. 95

10 I. CİSİMERİN KONUMU VE HAREKETİ I.1. CİSİMLER VE ÖZELLİKLERİ I.1.3. İş ve enerji 1. Kuvvet 2. İş sıcaklık ve enerji 3. Güç ve motorlar. Öğrenciler: 1. İş, enerji ısı kavramlarını ve aralarındaki ilişkileri anlamaları; 2. Örneklerle deneysel olarak mekanik işi anlatabilmeleri; 3. Konkre örneklerle iş ve enerji arasındaki ilişkiyi anlatabilmeleri gerekir. Cisimlerin konumu ve hareketi kavramı tüm doğa bilimlerini, tekniği ve yaşam ortamımızı ilgilendiren bir kavramdır. Söz konusu kavramlar biyoloji ve kimya bilimlerini yakından ilgilendirir; ayrıca korumamız gereken hayat ortamına da etki eden önemli bir kavramdır. I. CİSİMERİN KONUMU VE HAREKETİ I.2. Uniform (tekdüze) ortamlarda periyodik olaylar I.2.4. Titreşim ve dalgalar. Ses 1. Dalga ve çeşitleri. Dalgaların bazı önemli özellikleri. 2. Dalgaların yayılması ve hızı. 3. Dalgaların yansıması ve Öğrenciler : 1. Maddesel ortamlarda titreşim ve dalgaların oluş şeklini, dalga çeşitlerini ve niteliklerini (frekans, hız, periyot ve dalga uzunluğu) anlamaları; 2. Dalgaların kırılabilir ve yansıyabilir özelliklerini anlatabilmeleri; 3. Ses dalgaları bir çeşit mekanik dalga (su dalgalarına benzer) olduğunu anlatabilmeleri; Söz konusu ders birimleri tüm doğa bilimleri, tekniği özellikle enformatiği ve yaşam ortamımızı yakından ilgilendirir. İnsanlar ve canlı varlıklar arlarında dalgalar yardımıyla 96

11 kırılması 4. Ses ve sesin meydana gelişi. Ses kaynakları. 5. Sesin önemli özellikleri. 4. Dalga kaynağından uzaklaştığımız vakit ses şiddetinin azaldığını, yaklaştığımız vakit ise ses şiddetinin artığını anlatabilmeleri gerekir. anlaşırlar. Aynı şekilde dalgalar yardımıyla malzemelerin bilimsel teknik araştırmaları dalgalar yardımıyla gerçekleşmektedir. Dalgalar inşatta endüstride ve tarımda da kullanılmaktadır. II. DÜZENSİZ HAREKETLER VE TERMİK OLAYLAR II.1. MADDENİN MOLEKÜLER KİNETİK YAPISI II.1.1. Maddenin yapısı. 1. Maddenin parçacık yapısı (moleküler ve atomlar) 2. Moleküler arası etkileşmeler. 3. Maddenin yoğunluğu. 4. Difüzyon olayı. Öğrenciler: 1. Maddenin parçacık yapısını tanımaları; madde molekülerden, atomlardan ve başka küçük parçacıklardan yapıldığını anlamaları; 2. Molekülerin hareket etiğine ve moleküller arasında boşluk bulunduğunu gösteren bir örnek betimlemeleri; 3. Difüzyon olayının moleküler hareketin bir neticesi olduğunu betimlemeleri gerekir. Maddenin parçacık yapısı kimyada, biyolojide, tıpta, astronomide v.b. bilim dalarında geniş uygulama alanı bulmuştur. Difüzyon olayı da aynı şekilde kimyada, biyolojide, tarımda vb. bilim alanlarında uygulama alanı 97

12 bulmuştur. III. MADDENİN ELEKTRİK VE MAGNETİK NİTELİKLERİ III. MADDENİN ELEKTRİK VE MAGNETİK ÖZELLİKLERİ III.1.5. Elektrik akımı 1. Atomun elektriksel yapısı. 2. Doğru akım. 3. Akım şiddeti. Akım şiddetinin ölçülmesi. Ampermetre. 4. Elektriksel gerilim. Elektriksel gerilimin ölçülmesi. Voltmetre. 5. Elektriksel direnç. Dirençlerin bağlanması. 6. Ohm kanunu 7. Elektrik akımının kollara Öğrenciler : 1. Verilen şema yardımıyla elektrik devresini çizebilmeleri ve devre parçalarını söyleyebilmeleri; 2. Elektrik direnç yardımıyla elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüşümünü deneysel olarak gerçekleştirmeleri; 3. Voltmetre,ampermetre,ohm metre ve vatmetre ile elektriksel nicelikleri ölçebilmeleri, ayrıca sözlü ve yazılı olarak gerilim ile akım şiddeti arasındaki matematik bağıntıyı ( U = R I ) anlatabilmeleri; 4. Deneysel ve şematik olarak dirençlerin seri, paralel bağlantılarını ayrıca elektrik akımının enerji ifadesini kullanabilmeleri gerekir. Söz konusu ders birimleri doğa bilimlerinde, teknikte ve günlük yaşantımızda o kadar çok uygulama alanı bulmuştur ki yaşam düşünülemez. 98

13 ayrılması. Kirşhov kanunları. 8. Elektrik akımın yaptığı iş ve güç 99

14 METODOLOJİK YÖNERGE Deneyimler göstermektedir ki değişik yöntemlerle yapılan eğitim süreci çok daha etkin ve başarılıdır. Bu nedenle fizik dersi eğitimi de değişik yöntemler yapılmalıdır. Burada yalnız en çok kullanılan kimi yöntemlerden söz edilecektir. Fizik dersinin gerçekleşmesinde en çok kullanılan yöntemler aşağıda verilmiştir. Sözlü anlatım metodu Diyalog metodu. (Diyalog metoduna öğretmenin etkin olma metodu de dahildir). Deneysel yöntem (Öğretmen dersi deney yaparak açıklar ) Deney yapma metodu Yukarıda belirtilen yöntemlerden başka eğitimde başka yöntem ve teknikler de kullanılır. Örneğin öğrencilerin grup ve ekip çalışmalarında çok verimli olan Öğrenci merkezli eğitim ve Etkili öğretim metodu (interaktif metodu ) kullanılmaktadır. Fizik öğretmeni Öğrenci merkezli eğitim ve Etkili öğretim metodu tekniklerini kullanmak zorundadır. Her iki metodun beraberce kullanılması çok başarılı sonuçlar vermektedir; Çünkü öğrencilerde fizik dersine karşı olan ilgi ve sevgiyi yükseltir. Öğrenciler edindikleri somut (konkre) ve pratik bilgilerin uygulaması olarak problemlerin çözümünde gösterirler. Bu da öğrencilerin beleğinde zor silinen hatıralara neden olur. DEĞERLENDİRME Değerlendirme öğrenci bilgisini bir ölçütle karşılaştırılıp bir karara varılması işlemidir. Öğrencinin başarısının değerlendirmede öncelikle öğrencinin müfredat programıyla öngörülen genel ve özel amaçlara ne derece yaklaştığını, davranışların ne kadarını benimsediğinin ve fizik dersinin önemini ne derece anladığının bir saptamasıdır Derlendirmenin amacı başvurulan öğretim yöntemlerin, öğrenci başarısının, belirli yöntem ve tekniklerle belirtilen davranışların ne kadarını kazandığının saptanmasıdır Eğitimde değerlendirme, öğrencinin eksikliklerini saptamak, başarılarını tespit etmek, başvurulan öğretim yöntemlerin etkinliğini, öğrenciden çok öğretimi ilgilendirir. Öğretmenin işini kolaylaştırmak için aşağıda belirtilen teknikler önerilir. 100

15 Etkinliğe göre değerlendirme Öğretmen öğrenciyi bir arkadaş olarak kabul etmelidir. Öğretmen öğrenciyle konuşarak eğitim sürecine katılmalıdır. Bu şekilde öğretmen öğrencinin bilgi düzeyini değerlendirebilir ve derse kaşı ilgiyi artırabilir. Yanız bu şekilde öğrenci derste sürekli olarak etkin olabilir. Fizik olaylarını kavrayabilir. Farklı öğrenciler aynı bir problem hakkında değişik sonuçlara varabilir. Sözlü değerlendirme Bazı öğrenciler sürekli olarak hazırlıklı olmalarına karşın çekingendirler, gerektiğinden fazla etkin değildirler ve konuşmalara katılmazlar. Bu nedenle öğretmen bu öğrencileri çağırmalı ve onları sözlü olarak sormalı.yalnız bu şekilde öğretmen söz konusu öğrencilerin bilgi düzeyi hakkında fikir sahibi olabilir. Söz konusu bilgi yoklaması da sınıfta ikili konuşma şeklinde gerçekleşir. Test sorularla yapılan bilgi yoklamasında, öğretmen öğrencilere dersin ne derecede kavrandığını içeren sorular sorar. Bu yöntem öğretmenin testleri iyi olarak hazırlamasına verdiği öneme bağlıdır. Öğretmen test sorularını hazırlarken öğrencilerin dersi tanıma, anlama, uygulama, analiz ve sentez yapma düzeyi adı verilen Blum kriterlerini göz önünde bulundurmalıdır. Öğrencilerin bilgi düzeylerini saptamak amacıyla birinci yarı yılda iki, ikinci yarı yılda da iki olmak üzere toplam dört test sınavı düzenlenir. Okulda ve evde problem çözme değerlendirmesi 7. sınıf müfredat programına göre tekrarlama ve ev çalışması problemlerin çözümleri öngörülmüştür. Problemlerin çözümünde öğrenciler sürekli olarak siyah tahta da ya da defterlerinde problemleri çözmeleri gerekir. Öğrencilerin söz konusu etkinliği bilgi değerlendirmesi olarak alınmalıdır. Test çözme değerlendirmesi Bir sınıftaki öğrencilerin test sınavı ile ilgili bilgi değerlendirmesi öğretmene, öğrencilerin ders hakkında ne derecede bilgi edindiklerine olanak sağlar. Test metodu öğretmenin testleri hazırlama süresini yakından ilgilendirir. Test soruları ne kadar dikkatli hazırlanırsa elde edilecek sonuçlar da o derece başarılı olur. Test soruları hazırlanırken Blum un kriterleri tanıma düzeyi, anlama, uygulama, analiz ve sentez. göz önünde bulundurulmalıdır. Her yarıyılda öğretmen birer test soru 101

16 hazırlamalıdır. Test soruların amacı öğrencilerin ders hakkındaki kavrama becerilerinin saptamasıdır. 102 Okuldaki laboratuvar etkinlikleri Fizik laboratuvarı var olan okullarda öğretmen müfredat programına göre deneyler gerçekleştirir ya da herhangi bir fiziksel büyüklüğün ya da olayın ölçümünü yapar. Laboratuvar çalışmaları sırasında bazı öğrenciler çalışmalarda daha etkindir. Bu öğrenciler deneyleri bağımsız olarak yapabilirler, öğretmene de deneylerde ya da ölçme işlemlerinde yardımcı olurlar. Öğrencilerin bu tür davranışları öğretmen tarafından değerlendirilmelidir. Öğrencilerin okulda ve evde bağımsız çalışmaları Öğrencilerin bilgi değerlendirmesi pratik ve gruplar halindeki çalışmalarla da yapılır. Öğrenciler öğretmenin verdiği fizik araçlarını yapımını, evde kendi başlarına gerçekleştirirler. Sözlü değerlendirme Bazı öğrenciler derse hazırlıklı gelmelerine karşın derste etkin değildirler ve ikili konuşmalara katılmazlar, çekingendirler. Bu nedenle öğretmen söz konusu öğrencilerlerin bilgilerini anlayabilmek için yanına çağırması ve klasik olarak bilgi yoklaması yapması gerekir. Klasik sorma yöntemi de ikili konuşma şeklinde olmalıdır ve tüm sınıfın katılmamasına dikat edilmesi gerekir. Sınıftaki etkinliğe göre değerlendirme Altıncı sınıf müfredat programına göre yapılan problemlerin çözümü sırasında bazı öğrenciler derste sürekli olarak etkindirler. Öğretmenin sorduğu soruları öğrenci tahtaya çıkıp ya da defterinde çözer. Öğrencilerin söz konusu özelliklerini öğretmen bilgi bakımından göz önünde bulundurması ve değerlendirmesi gerekir. Yazılı sınav değerlendirmesi Altınıcı sınıf fizik dersi müfredat programına göre 38 ders tekrarlama, pratik ve laboratuvar çalışmaları için ön görülmüştür. Öğretmen öğrencilere derste çözülmüş ya da çözülmemiş sorular sorar. Öğretmenin sınavda çözülmemiş soru ve problemlerin sormasının amacı öğrencilerin dersi anlayıp anlamadığını öğrenmesi ve değerlendirmesidir.

17 Yalnız bu şekilde öğrencilerin öğrenme, dersi anlama ve düşünme şekli anlaşılmış olur. Test sınavı değerlendirmesi Bir sınıftaki öğrencilerin test sınavı ile ilgili bilgi değerlendirmesi öğretmene, öğrencilerin ders hakkında ne derecede bilgi edindiklerine olanak sağlar. Test metodu öğretmenin testleri hazırlama süresini yakından ilgilendirir. Test soruları ne kadar dikkatlı hazırlanırsa elde edilecek sonuçlar da o derece başarılı olur. Test soruları hazırlanırken Blum un kriterleri göz önünde bulundurulmalıdır. Blum un kriterleri: Dersi tanıma düzeyi (kognitif), anlama, uygulama, analiz ve sentez. Her yarı yılda öğretmen birer test soru hazırlamalıdır. Test soruların amacı öğrencilerin ders hakkındaki kavrama becerilerinin saptamasıdır. Okuldaki laboratuvar etkinlikleri Fizik laboratuvarı var olan okullarda öğretmen müfredat programına göre deneyleri gerçekleştirir, herhangi bir fiziksel büyüklüğün ya da olayın ölçmelerini yapar. Laboratuvardaki çalışmalar sırasında bazı öğrenciler çalışmalarda daha etkindir. Bu öğrenciler deneyleri bağımsız olarak yapabilirler, öğretmene de deney ya da ölçme işlemlerinde yardımcı olurlar. Öğrencileri bu tür davranışları öğretmen tarafından değerlendirilmelidir. Öğrencilerin bağımsız çalışmaları Öğrencilerin bilgi değerlendirmesi pratik ve gruplar halindeki çalışmalarla da yapılır. Öğrenciler öğretmenin verdiği fizik araçlarını yapımını, evde kendi başlarına gerçekleştirirler. Örneğin: Elektroskop, elektrometre ya da her hangi bir basit aygıtın yapımı gibi. Öğrencilerin bilgi değrlendirmesini, etkinlik ve bağımsız çalışmaları oluşturmalıdır. 103