istanbul TicARET ODASı

Transkript

1 istanbul TicARET ODASı YAYıN NO:

2 İSTANBUL TİcARET ODASı YAYıN NO: Türk Girişimcileri İçin Yurtdışı Yatırımlar Rehberi Dizisi - 11 SORULARLA FRANSA YABANCI SERMAYE MEVZUATı Derleyen Tamer KAYACIKU Baş Uzman, Etüt ve Araştırma Şubesi İstanbul, 1999

3 Bu eserin tüm hakları istanbul Ticaret Odası'na (ito) aittir. ito'nın ve yazarının ismi kaydedilmek koşuluyla yayından alıntı yapmak mümkündür. Ancak, ito'nın yazılı izni olmadan yayının tamamı veya bir bölümü, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, ticari amaçlarla kullanılamaz. Haziran 1999, istanbul ISBN ito Yayınları için ayrıntılı bilgi ito Ticari Dokümantasyon Şubesi'nden edinilebilir. Tel: (0212) /303 Faks: (0212) e-posta: dokümantasyon@tr-ito.com Baskı MEGAAJANS REKLAMCıLIK MATBAACILlK FUAR HizM. LTD. ŞTi. Ankara Cad. Cağaloğlu Yokuşu Evren Han No: 31 Cağaloğlu/isTANBUL TeL.: (0212)

4 ALMANYA => en => :z <c >- ~ o en <c -i ~ <c D PARis FRANSA ilalya ispanya AKDENIZ

5

6 ÖNSÖZ Özellikle 1980'li yılların ortalarından bu yana iletişim ve ulaşım teknolojisinde elde edilen başdöndürücü gelişme ve biraz da buna bağlı olarak 1990'ların hemen başında eski Doğu Blokunun dağılması ile belirginleşen süreç, diğer pek çok alanda olduğu gibi dünya ekonomisinde de tek bir noktayı işaret etmektedir: Dünyanın küçülmesi, diğer bir ifadeyle küreselleşme... Küreselleşme olgusu, sadece iç pazara yönelik olarak ticaret \/e ekonomik faaliyetlerin etkin bir şekilde sürdürülemeyeceğini ortaya koyarken, girişimci başarısı üretilen ürünlere tüm dünya üzerinde rekabetçi ortamda pazar bulabilme becerisi ile ölçülmeye başlanmıştır. içinde bulunduğumuz yıllarda öncelikle 1960'larda Batı Avrupa ülkelerine çalışmaya giden işçilerimizin bilhassa ikinci kuşakta bulundukları ülkelerde kendi işlerini kurmaiarı, 1980'li yıllarda ise dışa açılmaya başlayan ve Doğu Bloku'nun dağılması ile bu ülkelerin herşeye ihtiyaç duyan yapısını değerlendiren işadamlarımız sayesinde, büyük bir çoğunlukla KOBi'ler şeklinde gelişen yurtdışındaki Türk yatırımları, son zamanlarda büyük ölçekli şirketlerimizin de atılımları ile önemli boyutlara ulaşmaktadır.

7 Türkiye ekonomisinin kalkınmasını kendisine görevedinmiş olan Odamız iş adamlarına yardımcı olmak için uzun yıllardır sürdürdüğü "ihracat Pazar Araştırmaları, Ülke Etütleri, Yurtdışındaki Türk Girişimcileri" araştırmalarına ilave olarak 1998 yılında başlattığı yeni bir çalışma ile girişimcilerimiz için potansiyel arzeden ülkeleri, özellikle yatırım mevzuatları yönüyle, büyüteç altına almayı hedeflemektedir. "Türk Girişimcileri için Yurtdışı Yatırımlar Rehberi Dizisi" adı altında birçok ülkeyi ele alacak yayınımız yurtdışında yatırım yapmayı planlayan işadamlarımızın ilgili ülkenin ekonomik yapısından, şirket kuruluşu mevzuatına, teşvik ve vergi sistemlerinden, yararlı adreslere varıncaya kadar çok çeşitli sorularına kısa ve özlü cevaplar getiren pratik bir rehber olmaya çalışacaktır. AB ülkelerinden, BDT ülkelerine, Balkan ülkelerinden Türk Cumhuriyetlerine kadar geniş bir coğrafyayı kapsayacak olan araştırma dizimizin onbirinci kitapçığı olan elinizdeki yayınımızın hazırlanması için Odamıza bildirmiş olduğu bilgilerle büyük katkı sağlayan T.C. Paris Büyükelçiliği Ekonomi Başmüşaviri Ergun Koç'a içten teşekkür eder, çalışmamızın ilgililere yararlı olmasını temenni ederim. Prof. Dr. ismail Özaslan Genel Sekreter

8 içindekiler Sayfa No i. BÖLÜM: FRANSA HAKKINDA GENEL BiLGiLER ii. BÖLÜM: SORULARLA YABANCI GiRişiMCiLERi ilgilendiren MEVZUAT GENEL yaklaşım izin Faaliyet Kısıtlamaları Ekonomik Faaliyetlerle ilgili Mevzuatın Uygulanmasında Eşitlik YABANCI SERMAYEli ŞiRKET KURULUŞUNDA ARANILAN ŞARTLAR VE FORMALiTELER Sermaye Payı Kısıtlaması Asgari Sermaye Şartı Şirket Şekli Şirket Kuruluş işlemleri Bakımından Farklar Yabancı Sermayeli Şirket Kuruluşu Başvuru Mercileri Başvuruda istenilen Belgeler izin ve Kuruluş Masrafları

9 Sayfa No 3. YABANCI YATıRıMCıLARA TANıNAN HAKLAR Gayrımenkul iktisabı Kar Transferi Yatırılmış Yabancı Sermayenin Çıkarılmasl Yabancı Yatırımların Korunmasl YATIRIM TEşviKLERi VERGi yükü Yabancı Yatırımcının Tabi Olduğu Vergi yükü Diğer Ödemeler iii. BÖLÜM: YARARlı ADRESLER

10 ı. BÖLÜM: FRANSA HAKKINDA GENEL BiLGiLER Adı Nüfus FRANSA (1996) Yüzölçümü km 2 Nüfus Yoğunluğu: 107,3 kişi/km 2 Nüfus Artış Hızı %: 0,5 Etnik Dağılım % : Yabancılar %6,0 halyahlar % 0,5 Turıuslular % 0,4 Zaman Ayarı Dil GMT + 1 (Türkiye'den 1 s~at geri) Fransızca 9

11 Din Hristiyan - Katolik Ayrıca Müslümanlar ve diğer dinlerden insanlar mevcuttur. Yönetim Sistemi: Yarı başkanlık sistemi Parlamento iki meclislidir: Milli Meclis beş yılda bir seçilir ve 577 üyesi vardır. Senato'nun 321 üyesi olup, 3 yılda bir üçte biri yenilenir, görev süresi dokuz yıldır. Önemli Yerleşim Yerleri.~~.~~~... ~. S21423 Marsilya Toulouse ~ ~i:4şs.... (.. Para Birimi Güncel Kur Fransız Frangı (FF) 1 FF = TL GSYiH (Milyar $) 1495 Kişibaşına GSYiH ($):

12 DIŞ TicARET Dış Ticaret (Milyar $) Belli Başlı ihraç Malları Et ve et ürünleri, süt mamulleri, alkollü içkiler, kimyasal mallar, parfümler, demir-çelik ürünleri, sınai ürünler, makine ve ulaştı rma teçhizatı. Belli Başlı ithal Malları : Hammaddeler, kimyasal ürünler, tekstil, araçlar, büro makineleri, genel amaçlı makineler, mobilyalar. 11

13 Türkiye ile Ticareti (Milyon $) TEMEL EKONOMiK GÖSTERGELER GSMH(GariFiyatlarla 1329 Milyar ABD$) Reeli(3Ş

14 >ÜRÜf.i HALKıN TÜKETiM MALLARı SAHiPLiGi Konut 49,6 Telefon 54,7 Te[evi~YQn.. Buzdolabı 95,7 çama.şır Makinesi Çamaşır Kurutma Makinesi 24,0. Bula.şıkMakineSi Mikrodalga Fırın 47,0 6,6 Müzik Seti 58,0 13

15

16 ii. BÖLÜM: SORULARLA YABANCI GiRişiMCiLERi ilgilendiren MEVZUAT 1 1. GENEL YAKLAŞıM 1.1. izin Yabancı sermayenin ticari faaliyette bulunabilmesi, yani bu ülkede bir şirket kurması ya da kurulu bir şirkete ortak olması için nasıl bir izin alınması gereklidir? Fransa'da oturma iznine sahip olmayan ve Avrupa Birliği dışındaki ülkelerden gelecek yabancı sermayenin Fransa'da şube açması, bir şirket kurması veya mevcut bir şirketten hisse alabilmesi için Ekonomi ve Maliye Bakanlığı'nın Hazine Bölümünden özel olarak izin alınması gerekmektedir. izin için müracaat edilmesi zorunlu olup, genellikle olumsuz durumlarda cevap verilmektedir. Fransa'da oturma iznine sahip olan Türk vatandaşlarının herhangi bir yerden izin alması gerekmemektedir. Bu kişilerin şahsi işletme açmaları da mümkündür. Şirket yöneticisinin Fransa'da oturma izninin bulunması şartı aranmakta olup, Türkiye'den Fransa'ya şirket yöneticisi olarak gelecek kişiler için önceden Türkiye'deki Fransa konsolosluklarından oturma izni talep edilmesi tavsiye edilmektedir. 1 T.C. Paris Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği tarafından bildirilen 26 Ağustos 1998 tarihli bilgileri kapsar. 15

17 1.2. FAALiYET KısıTLAMALARı Yabancı sermayeli şirketlerin faaliyet konularıyla ilgili kısıtlamalar var mıdır? Yabancı sermayenin Fransa'nın milli çıkarlarına aykırı olmaması, ekonomiyi sıkıntıya düşürmemesi ve bazı mesleki işletmelerde lisans sahibi olunması gibi şartlar vardır. Örneğin, taşımacılık yapacak bir yabancı sermayeli firmada veya eczacılıkta bu konuda lisans sahibi yöneticinin istihdam edilmesi gerekmektedir. Bu lisanslar ise Fransız vatandaşı olmayan kişilere verilmez EKONOMiK FAALiYETLERLE ilgili MEVZUATIN UYGULANMASıNDA EşiTLiK Vergi, dış ticaret, kambiyo ve teşvik gibi konulardaki mevzuat uygulamalarında yerli ve yabancı şirketler arasında ayırım yapılıyor mu? Yerli ve yabancı şirketler arasında mevzuat uygulamalarında fark bulunmamaktadır. 2. YABANCI SERMAYELi ŞiRKET KURULUŞUNDA ARANilAN ŞARTLAR VE FORMAliTELER 2.1. SERMAYE PAYı KıSıTLAMASı Yabancı sermayeli şirkette yabancı yatırımcının sermaye 16

18 payı konusunda kısıtlama var mıdır? Yabancı sermayeli şirket kuruluşunda yabancı yatırımcının sermaye payı kısıtlaması, yerli ortak bulunması zorunluluğu yoktur ASGARi SERMAYE ŞARTı Yabancı yatırımcının getirmesi gereken asgari sermaye konusunda bir düzenleme var mıdır? Aranılan asgari sermaye sınırı şirket sermayesinin yerli veya yabancı oluşuna göre değil, kurulacak şirketin türüne göre değişiklik göstermektedir. Anonim şirketlerde (asgari 7 ortaklı) asgari sermaye FF (yaklaşık $) seviyesindedir. Limited şirketlerde ise (tek ortaklı limited şirket dahil) asgari sermaye FF (yaklaşık $) düzeyindedir. Komandit şirketlerde asgari sermaye şartı yoktur ŞiRKET ŞEKLi Yabancı sermayeli şirketlerin sahip olabileceği hukuki şekiller konusunda kısıtlama var mıdır? Yabancı sermayeli şirket kuruluşunda şirket şekli bakımından bir sınırlama getirilmemiştir. 17

19 2.4. ŞiRKET KURULUŞ işlemleri BAKIMINDAN FARKLAR Yerli ve yabancı sermayeli şirketlerin kuruluş işlemlerinde hangi farklar vardır? Yabancı sermayeli şirketler için gerekli olan ön izin haricinde yerli ve yabancı sermayeli şirketler arasında şirket kuruluşu açısından fark yoktur YABANCI SERMAYELi ŞiRKET KURULUŞU Yabancı sermayeli şirketlerin kuruluşu nasıl yapılmaktadır? Türkiye'den gelecek yatırımcılar için ilk önce ön izin alınması gerekmektedir Başvuru Mercileri Ön izin için başvuru yerinin adresi aşağıdadır: Directian du Tresor Bureau D3, teledoc , rue de Bercy PARIS CEDEX 12 Telefon:

20 Başvuruda istenilen Belgeler Bu başvuru için gerekli olan belgeler şunlardır: - Ön izin başvurusu için hazırlanmış form, - Yukarıda belirtilen formda istenen belgeler izin ve Kuruluş Masrafları Resmi işlemler için yaklaşık 3000 FF tutarında masraf çıkmaktadır. Bu müracaat ve kuruluşu gerçekleştirmek için yardımcı olacak muhasebeci veya avukatların ücretleri ise minimum FF'dan başlamaktadır. 3. YABANCI YATıRıMCıLARA TANıNAN HAKLAR 3.1. GAYRIMENKUL iktisabi Yabancı yatırımcı hangi koşullarda gayrımenkul edinebilir? Yabancı yatırımcının gayrımenkul edinmesi halinde herhangi bir izin sözkonusu değildir. Serbestçe gayrımenkul alınabilir. Ancak şarapçılık ve bağcılık amacıyla arazi alımlarında izin gereklidir KAR TRANSFERi Yabancı yatırımcının karını transfer etme, mevcut yatırımında kullanma, yeni yatırımlarda kullanma gibi 19

21 hakları bakımından hangi kısıtlamalar vardir? Yabancı yatırımcının karını transfer etme, mevcut yatırımda kullanma veya yeni yatırımlarda kullanma konusunda engel yoktur YATıRıLMıŞ YABANCI SERMAYENiN ÇiKARILMASI Yabancı yatırımcı şirketin tasfiyesi veya sermaye payının satılması halinde elde edeceği tutarı ülke dışına transfer edebilir mi? Yabancı yatırımcının yatırımını tasfiye ederek veya satarak elde ettiği parayı ülke dışına serbestçe transfer etmesi mümkündür YABANCI YATıRıMLARıN KORUNMASI Yabancı sermaye yatırımları mevzuat değişiklikleri, kamulaştırma gibi değişikliklere karşı korunmuş mudur? Yabancı sermaye yatırımları ile yerli sermaye yatırımlarının korunması arasında farklılık bulunmamaktadır. 4. YATIRIM TEşviKLERi Yabancı ve yerli yatırımcılar arasında teşvikler yönünden ayırım yapılmamaktadır. işsizliği ve sosyal dengeyi sağlıycı politikalar çerçevesinde sınırlı pilot bölgelerde vergi indirimleri ve muafiyetler uygulanmaktadır. 20

22 ithalatta gümrük muafiyeti veya indirimi sözkonusu değildir. Yerel idareler tarafından bazı bölgelerde arsa veya işyeri temini veya tahsisinde yatırımcılara avantaj sağlanmaktadır. Devlet tarafından düşük faizi i kredi veya özel finansman kolaylıkları sağlanması sözkonusu değildir. Kredi veren veya finansman sağlayan özel veya kamu kuruluşları kendi kriterleri çerçevesinde finansman sağlarlar. Yukarıda bahsedildiği gibi bölgeselolarak yerel idareler tarafından veya sosyal dengeyi sağlamak için merkezi idare tarafından pilot bölge olarak ilan edilen yerlerde sınırlı bölgesel avantajlar vardır. ilave olarak, Avrupa Birliği normlarında AB'nin ilgili komisyonlarının (bölgesel kalkınma gibi) yardımlarından yararlanma imkanı bulunmaktadır. 5. VERGiYÜKÜ 5.1. YABANCI YATıRıMCıNıN TABi OLDUGU VERGi YÜKÜ Yabancı yatırımcının tabi olduğu vergiler ve vergi yükü ne kadardır? Fransa'da uygulanan kurumlar vergisi yaklaşık olarak % 33 oranındadır. Şirketlerde kar dağıtımı olması halinde ortakların ödemesi gereken gelir vergisi oranı genelolarak gelirifl % SO'si 21

23 olmakla birlikte, kişilerin meslek gruplarına göre % 10 ile % 30 arasında indirimler uygulanabilmektedir. Genel KDVoranı ise % 20,6 dır DiGER ÖDEMELER Yabancı yatırımcıların da ödemesi gerekecek sigorta primi, çevre gibi vergi niteliğinde diğer hangi ödemeler vardır? Çalışan kişilerin vergilendirilmesinde ise, çalışanın eline geçen net paranın % 80'i oranında ilave sosyal ödemeleri (Sigorta primi, sağlık sigortası, işsizlik sigortası vb. gibi) Çalışan kişi, eline geçen net ücreti üzerinden daha sonra gelir vergisini kendisi öder. 22

24 III. BÖLÜM: YARARlı ADRESLER o T.C. Paris Büyükelçiliği 16, Avenue de Lamballe, Paris/Fransa Tel (33-1) Faks: (33-1) o T.C. Paris Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği 16, Avenue de Lamballe, Paris/Fransa Tel (33-1) Faks: (33-1) o T.C. Paris Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 16, Avenue de Lamballe, Paris/Fransa Tel (33-1) Faks: (33-1) o Ekonomi, Maliye ve Sanayi Bakanlığı 139, rue de Bercy, Paris Cedex 12 Fransa Tel (33-1) Faks: (33-1) o işletmeler ve iktisadi Kalkınma Bakanlığı 101 rue de Grenelle Paris/Fransa Tel (33-1) Faks: (33-1)

25 o Fransa Bankası (Merkez Bankası) 39 rue Croix des Petits Champs BP , Paris/Fransa Tel (33-1) Faks: (33-1) o Odalar Birliği (Assamblee des Chambers Françaises dı9 Commerce et d'lndustrie) 45, ave d'lena, Paris Tel: (33-1) o Paris Ticaret ve Sanayi Odası {Chambre de Commerce et d'lndustrie de Paris) 27 ave de Friedland, Paris CedexJ8 Tel (33-1) Faks: (33-1)

26 1999/1 1999/2 1999/3 1999/4 1999/5 1999/6 1999/7 1999/8 1999/9 1999/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /40 istanbul TicARET ODASı YAYıNLARı (1999)* YEM VE GÜBRE SANAYi SEKTÖRÜ TÜRKiYE'DE BAlıKÇılıK VE SU ÜRÜNLERi ÜRETiM POTANSIYEli YURTiçi ENDÜSTRiYEL VE SEKTÖRELL FUARLAR TAKViM! CALENDAR OF INDUSTRIALAND TRADE FAIRS IN TURKEY GÜRCiSTAN ÜLKE PROFili MEVZUAT VE TÜRK GiRişiMCiLERi YURTDIŞI indirimli OTELLER KATALOGU (1999) YURTiçi indirimli OTELLER KATALOGU (1999) indirim SAGLAYAN SAGLlK KURULUŞLARı REHBERi (1999) SORULARLA AVRUPA BiRLiGi VE TÜRKiYE ilişkilerinde EURO ULUSAL KURULUŞLAR REHBERi BAŞARILI SATIŞ için TEMEL SATıcı DAVRANıŞLARı 1998 YILI ist. KÜÇÜK SANAYi KAPASiTE KULLANIM ARAŞTIRMASI KUVEYT ÜLKE ETÜDÜ ' SORULARLA DIŞ TicARETTE STANDARDiZASYON MEVZUATı TARiFELi UÇUŞLAR REHBERi YATIRIM DESTEKLERi KONUSUNDA SORU VE CEVAPLAR AB MERMER ÜRÜNLERi PiYASASı ARAŞTIRMASI 1998 YILI SEKTÖRLER itibariyleankete DAYAlı EKONOMiK DURUM ANALIZi SORULARLA YAT TURizMi VE TURizM işletmeciligi SORULARLA TURizM TEşviK MEVZUATı EL KiTABI TicARET sicili TÜZÜGÜ ETiYOPYA ÜLKE ETÜDÜ NATURAL RESOURCES OF TURKEY (VOLUME ii) WESTERN REGIONS BiRLEŞiK ARAP EMiRLiKLERi ÜLKE ETÜDÜ SORULARLA DANiMARKA YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA RUSYA FEDERASYONU YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA BEYAZ RUSYA YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLAAZERBAYCAN YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA HıRVATisTAN YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA ROMANYA YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA ÖZBEKisTAN YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA BOSNA-HERSEK YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA MACARisTAN YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLAALMANYA YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA FRANSA YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA BiRLEŞiK KRALlıK YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA italya YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA BELÇiKA KRALllGI YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA israil YABANCI SERMAYE MEVZUATı SORULARLA KKTC YABANCI SERMAYE MEVZUATı * Temmuz 1999 itibariyle,

27

28

29

30 "istanbul TiCARET" gazetesi size neler kazandırır? Istanbul Ticaret Odası ' nın yayın organı olarak her hafta çıkmakta olan ~ lstanbul Ticaret" gazetesi, Ulusal ve uluslararası ticarete ilişkin, en son g e li ş meleri veren haberleri, Mevzuata ilişkin açıklama ve yorumları, Yurt dışında gelen i ş tekliflerine aitlislerari ı Sektör ve ülke araştı rma ları ile size çok kazandırabıık. "Istanbul Ticaret'in yıllık abone bedeli, TL.'dir. Abone olmak için, aşağıdaki abone formunun bir benzerini düzenleyerek, abone bedelini Oda'mız veznesine yatırırkan, Basın ve Yayın Şubemize teslim etmeniz, bedeli, banka hesaplanmızdan birisine yatırmanız halinde ise, lormdaki bilgileri. banka makbuıu fotokopisi ile bırlıkte aynı ş ub e mize faksla (Faks: ) veya posta ile iletmeniz yeterli olacaktır. Abone Formu: Ticaret Sic:il No: Isim: ~ Adres:.... L~ 1.~I~~~~.~I.~I~~~~~~~77~7'~ ~ ~ ~ ~ Banka Hesap numaraları T. iş Bankası Küçükpazar Sb Ziraat Bankası Bahçekapı Sb. 8735