ACTIONES LIBERAE IN CAUSA KURAMI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ACTIONES LIBERAE IN CAUSA KURAMI"

Si̇mge Sevim
4 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Av. Dr. Ayşe Özge ATALAY CEZA HUKUKUNDA ACTIONES LIBERAE IN CAUSA KURAMI

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 Birinci Bölüm ACTIONES LIBERAE IN CAUSA KURAMININ TANIMI, TARİHİ GELİŞİMİ VE SUÇ GENEL TEORİSİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ I. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA...7 A. GENEL AÇIKLAMALAR VE TANIM...7 B. TERMİNOLOJİK FARKLILIKLAR VE TÜRKÇE KARŞILIK...14 II. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA NIN CEZA HUKUKUNA GİRİŞİ VE MEVZUATTAKİ YERİ...19 A. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA NIN TARİHÇESİ Felsefi Temeller Kanonik Hukuk Dönemindeki Görünüm Samuel von Pufendorf un Görüşleri... 24

3 XII 4. Immanuel Kant ın Görüşleri Gershom Carmichael in Görüşleri Kurama İlişkin İlk Kodifikasyon Çalışmaları Modern Ceza Hukukunda Kuramın Ele Alınışı...32 B. İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELERİN İNCELENMESİ Uluslararası Hukuk ve Mukayeseli Hukuktaki İlgili Yasal Düzenlemeler a. Roma Statüsü Düzenlemesi b. Bazı Ülkelerin Ulusal Ceza Kanunlarından Örnekler...39 aa. İtalya bb. İspanya...41 cc. İsviçre...42 dd. Hollanda ee. Danimarka ff. Fransa...45 gg. Finlandiya hh. Polonya ii. İsveç...47 jj. Avusturya...47 c. Alman Ceza Hukuku Açısından İnceleme aa. Alman Ceza Kanunu nda Yer Alan Vollrausch (Kendini Bilemeyecek Derecede Sarhoşluk) Suçu (StGB 323a) aaa. StGB 323 a da Cezalandırılan Fiil (Vollrausch Suçu) bbb. Vollrausch Suçu ile Actiones Liberae in Causa nın Ortak Temeli ccc. Vollrausch Suçu ile Actiones Liberae in Causa Arasındaki Farklar ddd. StGB 323 a ya Yönelik Eleştiriler...61 bb. Alman Askeri Ceza Kanunu ndaki Sarhoşluk Düzenlemesi (WStG 7) Türk Hukukundaki İlgili Yasal Düzenlemeler a. 765 sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi... 66

4 XIII aa. TCK md. 48/1: Arızi Sebepten Kaynaklı Akli Maluliyet bb. TCK md. 48/2: İhtiyari Sarhoşluk ve Uyuşturucu Madde Kullanımı b sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi...73 aa. TCK md. 34: Geçici Nedenler, Alkol ve Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma...73 aaa. TCK md. 34/1: Failin İradesi Dışında Gerçekleşen Durumlar...75 bbb. TCK md. 34/2: Failin İradesi Dâhilinde Gerçekleşen Durumlar bb. TCK md. 34 e Yönelik Eleştiriler ve Değişiklik Önerileri...79 aaa. TCK md. 34/1 Açısından bbb. TCK md. 34/2 Açısından c. Türk Ceza Kanunu Dışında Mevzuatımızda Sarhoşluğun Ele Alınışı...85 aa. Askeri Ceza Kanunu Düzenlemesi...85 bb. Kabahatler Kanunu Düzenlemesi cc. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu Düzenlemesi...89 III. SUÇUN UNSURLARINDAN FİİL VE KUSURLULUK AÇISINDAN ACTIONES LIBERAE IN CAUSA NIN İNCELENMESİ...89 A. FİİL UNSURU AÇISINDAN ACTIONES LIBERAE IN CAUSA Genel Olarak Hareket...91 a. Hareketin Tanımı...91 b. Hareket Kavramına Yüklenen Anlam Bakımından Teoriler aa. Genel Olarak bb. Normativist Teori cc. Ontolojik Teoriler...98 aaa. Tabii Hareket Teorisi bbb. Amaççı Hareket Teorisi

5 XIV ccc. Sosyal Hareket Teorisi c. Hareket Şekilleri aa. İcrai Hareket bb. İhmali Hareket d. Actiones Liberae in Causa Kuramının Yapısını Oluşturan İki Aşamalı Hareket aa. Genel Olarak bb. Öncül Hareket (Actio Praecedens ) cc. Ardıl Hareket (Actio Subsequens) dd. İki Aşamalı Hareket Yapısının Teşebbüs Açısından Değerlendirilmesi ee. İki Aşamalı Hareket Yapısının Gönüllü Vazgeçme Açısından Değerlendirilmesi Netice Nedensellik Bağı a. Nedensellik Bağının Tanımı b. Actiones Liberae in Causa Açısından Nedensellik Bağı aa. Şart Teorisinin Esas Alınması İhtimali bb. Diğer Teorilerin Esas Alınması İhtimalleri B. KUSURLULUK UNSURU AÇISINDAN ACTIONES LIBERAE IN CAUSA Kusur İlkesi ve Kusurun Tanımı Kusurluluğun Esasını Açıklayan Teoriler a. Psikolojik Teori b. Normatif Teori Kusur Yeteneği ve Unsurları a. Kusur Yeteneğinin Tanımı b. Kusur Yeteneğinin Unsurları aa. Algılama Yeteneği bb. İrade Yeteneği Kusur Yeteneğini Etkileyen Geçici Nedenler a. Genel Olarak b. Sarhoşluk...161

6 XV aa. Genel Olarak Sarhoşluk bb. Kriminolojik Açıdan Sarhoşluk cc. Sarhoşluk Türleri aaa. Meydana Geliş Şekline Göre Sarhoşluk Türleri aaaa. İradi Olmayan Sarhoşluk bbbb. İradi Sarhoşluk aaaaa. Taksirli Sarhoşluk bbbbb. Kasti Sarhoşluk ccccc. Tasarlanmış Sarhoşluk bbb. Yoğunluğuna Göre Sarhoşluk Türleri aaaa. Tam Sarhoşluk bbbb. Kısmi Sarhoşluk dd. Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı aaa. Genel Açıklamalar bbb. Ceza Sorumluluğu Açısından Değerlendirme.189 c. Kitle Psikolojisinin Geçici Neden Sayılıp Sayılamayacağı ve Actiones Liberae in Causa ile İlişkisi Kusur Yeteneğinin Aranacağı Zaman ve Actiones Liberae in Causa Açısından Önemi İkinci Bölüm ACTIONES LIBERAE IN CAUSA NIN HUKUKİ ESASINA İLİŞKİN TEORİLER, ACTIONES LIBERAE IN CAUSA TÜRLERİ VE BENZER HUKUKİ YAPILARIN FARKLARI I. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA NIN HUKUKİ ESASINA İLİŞKİN TEORİLER A. GENEL OLARAK TEORİLERİN ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ B. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA KURAMINI HUKUKLA BAĞDAŞTIRMAYA YÖNELİK TEORİLER...209

7 XVI 1. Önceden Yükleme Teorisi / Tipiklik Modeli (Vorverlagerungstheorie / Tatbestandsmodell) a. Teorinin Açıklanması aa. Genel Açıklamalar bb. Teori Açısından Hazırlık Hareketi-İcra Başlangıcı Ayrımı b. Teoriye Yönelik Eleştiriler c. Sınırlı Önceden Yükleme Teorisi (eingeschränkte Vorverlagerungstheorie) Genişleme Teorisi (Ausdehnungstheorie) a. Teorinin Açıklanması b. Teoriye Yönelik Eleştiriler Haksızlık Teorisi (Unrechtstheorie) a. Teorinin Açıklanması b. Teoriye Yönelik Eleştiriler İstisna Teorisi (Ausnahmetheorie) a. Teorinin Açıklanması aa. Genel Açıklamalar bb. İstisna Teorisi Açısından Kanunilik İlkesinin Ele Alınışı b. Teoriye Yönelik Eleştiriler Dolaylı Faillik / Araç Teorisi (mittelbare Täterschaft / Werkzeugtheorie) a. Teorinin Açıklanması b. Teoriye Yönelik Eleştiriler aa. Dolaylı Failin Başka Biri Olması Gerekliliği bb. Teorinin Taksirli Actiones Liberae in Causa Açısından Uygulanamaması cc. Dolaylı Faillik Yoluyla İşlenemeyecek Suçların Varlığı dd. Gönüllü Vazgeçme Bakımından Yaşanan Sorunlar.. 254

8 XVII C. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA KURAMINI HUKUKEN REDDEDEN TEORİ Bağdaşmazlık Teorisi (Unvereinbarkeitstheorie) Alman Federal Yüksek Mahkemesi nin Tartışmalı Kararı ve Güncel Durum Alman Ceza Hukuku Doktrininde Önerilen Yasal Düzenlemeler a. Genel Olarak b. StGB 20 nin Değiştirilmesine Yönelik Öneriler c. StGB 20 ye Yeni Bir Fıkra Eklenmesine Yönelik Öneriler II. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA TÜRLERİNE İLİŞKİN AYRIM A. AYRIM YAPILIRKEN ESAS ALINAN HUSUSLAR B. KASTİ ACTIONES LIBERAE IN CAUSA Genel Olarak Kast Kasti Actiones Liberae in Causa a. Genel Açıklamalar b. Kusur Yeteneğinin Kasten Ortadan Kaldırılıp Kasten Suç İşlenmesi (Çifte Kast / Doppelvorsatz) c. Çifte Kast (Doppelvorsatz) İçin Gerekli Olan Kastın Türü C. TAKSİRLİ ACTIONES LIBERAE IN CAUSA Genel Olarak Taksir Taksirli Actiones Liberae in Causa a. Genel Açıklamalar b. Birinci İhtimal: Kusur Yeteneğinin Kasten Ortadan Kaldırılıp Taksirle Suç İşlenmesi c. İkinci İhtimal: Kusur Yeteneğinin Taksirle Ortadan Kaldırılıp Kasten Suç İşlenmesi d. Üçüncü İhtimal: Kusur Yeteneğinin Taksirle Ortadan Kaldırılıp Taksirle Suç İşlenmesi

9 XVIII D. BİYOTEKNOLOJİ KAYNAKLI YENİ İHTİMALLER Genel Olarak Beyin Pillerinin ve Nanorobotların Kusur Yeteneği Üzerindeki Etkileri III. ACTIONES LIBERAE IN CAUSA YA BENZER HUKUKİ YAPILAR VE ARALARINDAKİ FARKLAR A. GENEL OLARAK B. OMISSIO LIBERA IN CAUSA Tanım ve Genel Açıklamalar İhmali Suçlar Açısından Kusur Yeteneğinin İradi Olarak Ortadan Kaldırılması C. ACTIO ILLICITA IN CAUSA Tanım ve Genel Açıklamalar Eleştiri Noktaları Uygulanma Koşulları ve Üç Aşamalı Teori (Drei Stufen Theorie) Meşru Savunma veya Zorunluluk Hali Koşullarının Fail Tarafından Oluşturulması a. Meşru Savunma Açısından b. Zorunluluk Hali Açısından D. ANGLO-SAKSON HUKUK SİSTEMİ NDE İRADİ SARHOŞLUK (VOLUNTARY INTOXICATION) Anglo-Sakson Hukukunda İradi Sarhoşluğun Ele Alınışı Suçun Manevi Unsuru Açısından Yapılan Ayrım Actiones Liberae in Causa Açısından Değerlendirme SONUÇ KAYNAKÇA K AVR A M DİZİNİ

Benzer belgeler

Dr. SALİH OKTAR. TÜRK CEZA KANUNUNDA ÇOCUK DÜŞÜRTME VE ÇOCUK DÜŞÜRME SUÇLARI (TCK. m )

Dr. SALİH OKTAR. TÜRK CEZA KANUNUNDA ÇOCUK DÜŞÜRTME VE ÇOCUK DÜŞÜRME SUÇLARI (TCK. m ) Dr. SALİH OKTAR TÜRK CEZA KANUNUNDA ÇOCUK DÜŞÜRTME VE ÇOCUK DÜŞÜRME SUÇLARI (TCK. m. 99-100) İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII SUNUŞ... XI İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Genel Bilgiler