GENEL İŞLETME. Dr. Öğr. Üyesi Lokman KANTAR

Transkript

1 GENEL İŞLETME Dr. Öğr. Üyesi Lokman KANTAR

2 İŞLETME NİN ÇEVRESİ 2000 li yıllardan itibaren bilgi ve teknolojideki gelişmelerin iş hayatına uygulanmasıyla iş hayatındaki rekabet, «kıran kırana mücadele»ye dönüşmüş ve yeni bir boyut kazanmıştır. İşletmeler; her alanda yeni yatırımlara, yeni mal ve hizmetlere, seri bir şekilde üretime yönelmiş, talebin artmasına karşılık, arzın daha da yüksek bir ivmeyle artması, şirketler arasındaki rekabeti daha da körüklemiştir. Kapitalist ticaret anlayışının bu rekabet mantığı «yok edici rekabet ve düşmanca ticaret!» olarak nitelendirilmektedir.(drucker,1994)

3 Açık sistem olarak işletme ve çevre ilişkisi Politika Rekabet İŞLETME Ekonomik Teknoloji ÇEVRE Diğer Kültürel

4 Çevrenin Tanımı İşletme Çevresi; İşletmelerin faaliyet gösterdiği çevrede yer alan tüm ilgili etmenler olarak ifade edilir.(thompson, Strickland ve Gamble 2007:49-50) Başka bir tanıma göre çevre; İşletmenin hayatını ve gelişimini etkileyen ve saran bütün güçler olarak tanımlanmıştır. (Mutlu, 2008:56) Bir işletmenin dış çevresi incelenirken; 3 farklı çevreden bahsedilmektedir. Bunlar; gerçek çevre, algılanan çevre ve karar alanı/uygulama çevresidir

5 Dış çevre Gerçek Çevre Algılanan Çevre Karar Alanı/Uygulanan çevre İşletmenin kendi iç çevresi dışında yer alan işletmeyle ilgili faktör ve şartların tamamından oluşur.(yasal düzenlemeler, rakipler, satıcılar, tüketiciler vb.) Yöneticilerin algıladığı çevre şeklinde ifade edilebilir. İşletmenin dışında gerçekleşen bir durum bazı yöneticiler için fırsat iken bazı yöneticiler için tehdittir. Yöneticilerin algıladığı çevre içinde tercih ettiği alanı ifade etmektedir. Yöneticiler sadece önemsedikleri ve öncelik verdikleri alanlarda karar alır ve uygulama yaparlar

6 Çevresel Faktörler İşletmeyi az ya da çok, dolaylı ya da doğrudan etkileyen ve kararlarını şekillendiren faktör dizisine «ilgili dış çevre faktörleri» adı verilmektedir.(koçel, 2007:188) İşletmeler, «Sermaye sahipleri», «tedarikçi işletmeler», «kredi kuruluşları», «devlet», «eğitsel çevre», «doğal çevre», «tüketiciler», «iş görenler», «uluslar arası kurumlar», «teknoloji» gibi bir çok çevresel faktör ile etkileşim içinde bulunmaktadır

7 Çevresel Faktörler II İç çevre faktörleri Yakın çevre faktörleri Ulusal(yapısal) çevre faktörleri Çalışanlar Yöneticiler İşletme sahipleri Hissedarlar Tüketiciler Rakipler Satıcılar Sendikalar Finansal kuruluşlar Ekonomik çevre koşulları(milli gelirdeki eğilimler, ekonomik büyüme ve yatırımlar, işsizlik oranları, faiz oranları, enflasyonist ve deflasyonist eğilimler, Hükümetlerin ekonomi politikaları, Dış ticaret ve ödemeler dengesi) Sosyo-kültürel ve demografik çevre faktörleri Hukuki ve politik çevre faktörleri Teknolojik çevre faktörleri Doğal çevre faktörleri Küresel çevre faktörleri EU-European Union NAFTA-North American Free Trade Agreement(ABD, Kanada, Meksika) ASEAN-Association of Southeast Asia Nations(Filipinler, Malezya, Tayland, Endonezya ve Singapur) GAFTA-Greater Arab Free Trade Area APEC-Asia-Pacific Economic Cooperation USAN- Union of South American Nations 7

8 Bölgesel Ticari İşbirliği ve Anlaşmalarına Üye Olan Ülkelerin Bazıları EU NAFTA USAN ASEAN APEC GAFTA Avusturya Belçika Bulgaristan Kıbrıs Çekya Danimarka Estonya Finlandiya Fransa Almanya Yunanistan Macaristan Kanada Meksika Amerika Arjantin Bolivya Brezilya Şili Kolombiya Ekvator Guyana Paraguay Peru Surinam Uruguay Venezuella Bruney Kamboçya Endonezya Laos Malezya Myanmar Filipinler Tayland Vietnam Avustralya Kanada Şili Hongkong Endonezya Japonya Kore Malezya Meksika Yeni Zelenda Papua Yeni Gine Peru Filipinler Ürdün Bahreyn Birleşik Arap Emirlikleri Tunus Suudi Arabistan Suriye Irak Umman Katar Kuveyt Lübnan Libya Mısır

9 İşletmelerde Büyüme Nedenleri Ölçek ekonomilerden Yararlanma ve Sinerji yaratma Faaliyeti çeşitlendirme Yetenekli Yönetime sahip olma ve yönetim değişikliği Kaynak sağlama kapasitesini genişletme Prestij sağlama Hisse senetlerinin değerini artırma Değerli sınai haklara sahip olma (patent vb.) Vergisel avantajlar Kişisel etmenler

10 Ekonomik Büyüme ile ilgili göstergeler Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, Milli Gelir ve İstihdam Enflasyon, işsizlik ve Beklentiler Merkez Bankası ve Para Arzı Ödemeler bilançosu ve Cari Açık Para politikaları ve maliye politikaları