Tam Gün Yasası nın bedelini halk öder

Transkript

1 MEDICAL PARK SAĞLIK GRUBU YÖNETĠM KURULU BAġKANI MUHARREM USTA Tam Gün Yasası nın bedelini halk öder Özel sektörün genç girişimcilerinden biri Muharrem Usta yılı başına kadar İstanbul un çeşitli semtlerinde hastane açtı. Sektörün büyümeye meyil göstermesiyle hedef büyüttü; hastaneler zinciri kurmayı ve uluslararası marka olmayı hedefledi. Bu hedefleri gerçekleştirmek için de Hedef Alliance ile ortaklığa gitti. Medical Park Sağlık Grubu nun bugün 17 hastanesi hizmette. İşte Grup Başkanı Muharrem Usta ile yeni hedeflerini ve sağlık sektörünün tüm sorunlarını konuştuk. Hastane Hospital News: Sağlık sektörüne yatırım yapan bir giriģimcisiniz ama aynı zaman doktorsunuz. Ġlk olarak neden KBB branģını seçtiğinizi sormak istiyorum. Muharrem Usta: 1989 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunuyum. O yıl yapılan TUS sınavında İzmir birincisi Türkiye 47.si olarak kulak burun boğaza girdim. Hızlı ve aceleci olmak genetik şifremde var ki, baktım, kulak burun boğaz ve gözün ihtisas süreleri 3 yıl. Ayrıca bir profesörümüz vardı aram çok iyiydi ve yaptığı işi seviyordum de ihtisasımı bitirdim. Ancak mecburi hizmet kurasında bu branşta hizmet veremeyeceğim bir yer çıktı. Gitmedim. O günkü şartlarda klinik açmaya karar verdim de Gaziosmanpaşa Sultançiftliği nde Sultan Kliniğini açtım. HHN: Genlerinizde giriģimcilik de varmıģ Usta: Muhtemelen. Çünkü klinikten sonra o süreç hastaneye doğru ilerledi başına kadar İstanbul un çeşitli semtlerinde hastane açtım li yıllarda sektörün büyümeye doğru meyil gösterdiğini görünce daha komplike hastaneler açmamız gerektiğine inandım. Ve hastaneleri satıp daha büyük hastaneler zinciri kurmayı ve marka olmayı hedefledim. HHN: Siz mesleki örgütlerde de oldukça faalsiniz Usta: Altı yıl İstanbul Ticaret Odası nda sağlıkta meclis üyeliği ve sağlık grup başkanlığı; sekiz yıl İstanbul Büyükşehir Belediyesi nde meclis üyeliği ve sağlık grup başkanlığı; dört yıl da Özel Sağlık Kuruluşları Derneği nde başkan yardımcılığı yaptım. Bu görevlerim sırasında gördüm ki Türkiye de sağlık sistemi başka bir mecraya gidiyor; küçük kalma ihtimaliniz yok. Dünyadaki gelişmelere baktığınızda da şirketler büyümeyi evliliklerle yapıyorlar. Ben de bu yolu tercih ettim. Kısmet Hedef Alliance laymış. İstanbul, Antalya ve Bursa nın en iyi yerlerinde en iyi hastaneleri açma projelerim vardı. İlk halka olarak 2006 sonunda Bursa yı açtık: Sonra İstanbul Bahçelievler ve Tokat ta açtık. İlk planımız 4 büyük hastane açıp sektörde önemli bir yere gelmekti. Bunun ikisi İstanbul un Avrupa ve Anadolu yakasında. E5 üzerinde. Ancak yola çıktığımızda gördük ki şartlar bizi daha fazla

2 hastane açmaya doğru götürüyor. Sağlık sektörü hızla büyüyor ve burada yer almak için daha fazla hastane açmalıyız. Bu defa şu hedefi koyduk önümüze 2008 sonuna kadar Türkiye de 30 hastane açacağız. Bu sayı bugün itibariyle 17 oldu Şubat a kadar 14 ü faaliyete geçmiş olacak. HHN: Medical Park olarak halkı A grubu hastanelerle buluģturma hedefinizle de dikkat çektiniz. Maliyeti kaliteden ödün vermeden karģılayabilecek misiniz? Usta: Toplumun yüzde 60 ının çok rahat gidebileceği hastaneler projesini başlatarak Türkiye de yeni bir kulvar açtık. Uyguladığımız fiyat politikası maliyetlerimizi karşılıyor. Çünkü bu, ölçeği nereden alıp kıyasladığınıza bağlı; bugüne kadar hastanelerin uyguladığı fiyat politikasıyla mı kıyaslanacak yoksa yatırım maliyetinizin geri dönüşüyle mi? Yaptığımız yatırımın 8-9 senede dönmesi bizim için rantabldır deyip fiyat politikamızı buna göre belirliyoruz. Ama toplumda A grubu hastane çok pahalıdır imajı var. Bu, bugüne kadar oluşmuş tabloya bakılarak söylenemez. Biz, bizim maliyetlerimize uygun bir fiyat politikası uyguluyoruz ve ortaya toplumun yüzde 60 ının rahat girebileceği bir hastane modeli çıkıyor. HHN: Rakipleriniz bunu nasıl karģılıyor? Usta: Tabii bizimle birlikte maliyetler yeniden masaya yatırılıyor. Ama biz olmasak da bunu birileri yapacaktı. Yarın aynı kulvara başkası da girecek. Biz ilki denedik Türkiye de ilk olmak önemlidir. Ama ilk olmak hep ayakta kalmayı gerektirmez. Bizimle aynı kulvarda hastaneler ortaya çıkacak bizim de onlarla rekabetlerimiz olacak. Bu vatandaşa pozitif yansır. HHN: Fiyat politikanıza somut bir örnek verebilir misiniz? Usta: Örneğin sezaryen. Sosyal güvenlik kurumunun ödediğinin üzerine yaklaşık 1.5 milyar ödeyerek bizde sezaryen olunuyor. Halbuki alışılagelmiş fiyat politikasında bu rakam 3-4 kat daha fazladır. Muayenede ise kamunun verdiğinin üzerine ortalama 30 YTL alarak hastanemizi çalıştırabiliyoruz. Tabii eskiden sosyal güvenlik kurumları ile anlaşmalar yoktu. Vatandaş A grubu hastaneye gittiğinde her şeyi cebinden ödüyordu. Hasta sayısı az olunca rakamlar da yüksekti. Ama yeni duruma göre biz başka bir model ortaya koyduk. Ülkenin sağlık politikası ve genel ekonomi ile ilgili gidişatı bütün sektörleri etkiliyor. Bugün sağlık sektörü varsa bu kamunun yaptığı reformlarla ve istikrarla ilgilidir. Yoksa biz bulunmaz hint kumaşları değiliz. Biz dün de vardık bugün de varız ama şartların olumluya dönmesi ve Türkiye nin böyle bir açılıma gitmesi sonucunda bizler de potansiyelimizi ortaya koyduk. HHN: Peki sağlık sisteminin hala hukuktan yoksun olması sorun yaratmıyor mu? Usta: Türkiye de kamuda sağlıkla ilgili mevzuat arapsaçına dönmüş durumda. Sağlık Bakanlığı ndan bu anlamda çok ciddi reform bekliyoruz. Ancak yasada hangi iyileştirmeler yapılırsa yapılsın buna pozitif bakanlar var bir de baltalayanlar. Yapılan her iyileştirme içeriğine bakılmadan Danıştay a dava haline getiriliyor. Sonuçta da çözümsüz bir başka tabloyu ortaya çıkarıyor. HHN: Sektörün STK larından görüģ alınmıyor mu düzenlemeler yapılırken Usta: STK ları, Türkiye de sağlık sisteminin bu gidişatına destek verenler ve karşısında duranlar diye ikiye ayırmak lazım. Karşısında duran Danıştay a koşuyor. Biz ise açılımdan yanayız ve destek veriyoruz. Danıştay dan çıkan sonuç da ne hikmetse açılımın kapatılması yönünde oluyor. Sonuç olarak yeni bir mevzuatın hazırlanıp özel hastanelerle kamu hastanelerinin ayrılmaması gerekiyor. Çünkü özelden istenen bir takım şeyler kamudan istenmiyor. Bu dönemde 65 senelik birbiri içine girmiş ve çıkılmaz hal almış olan mevzuatın yerine yeni bir milatla hastaneler kanunu çıkarılıp düzenlemeye doğru gidilecek gibi görünüyor.

3 HHN: Özel hastanelerin yaģadığı bir baģka sorun da yönetici bulamaması değil mi? Usta: Evet özel sağlık sektörünün en önemli sorunu yönetici. Çünkü Türkiye de sağlık sektörüne ait yönetici kadrolar olması gerektiği şekilde yetiştirilmiyor. HHN: Ne tıp ne de iģletme fakültelerinde hastane yöneticiliği ile ilgili bölüm var Usta: Tıpta zaten olmamalı. Dünyaya da baktığınızda sağlık yöneticiliği ayrı bir branştır. Tıp kökenliler yönetici olmamalı. Biz ayrıksı otlarız; bizim gibi tesadüfen birkaç tane çıkar. Ama doktorların yöneticiliğe soyunduğu her organizasyonda büyük oranda sorunlar vardır. Çünkü işletmecilik ayrı bir sanat ve bilim alanı. Onun eğitimini almak lazım. Öğrenerek bu iş yapılmaya kalkılırsa bizim gibi 15 seneyi harcamanız gerekiyor. Düşe kalka acı tecrübelerle bugüne geldik. Türkiye bu alanda çok geri kaldı. Sağlık yöneticisi yetiştiren okullar var ama onlar da dünyadan kopuklar. Bu okullarda yetişen arkadaşlara destek vermeye çalışıyoruz ama maalesef ihtiyacımızı karşılamaktan çok ama çok uzaklar. Türkiye de özel sektörle üniversiteler birbirlerinden kopuk durumdalar; her iki taraf da kendi dünyasında özgürce hareket ediyor. Birbirinin gerçeklerini bilmiyorlar. Halbuki üniversiteler bir ülkenin özel sektörünü kalkındırmak için vardır ve ihtiyaca göre eğitimi şekillendirmelidir. Türkiye de özel sektör para cambazı, üniversiteler de dünyayı kurtaracak imparatorlar yetiştiren kurumlar olarak algılanır. Sonra sahaya çıkarlar ki farklı dünyalardan gelmişler. HHN: Grup olarak siz yönetici sorununu nasıl çözdünüz? Usta: Biz hastanelerimize yöneticilerimizi kendi içimizde yetiştirerek üst düzey yöneticiler yapmaya çalışıyoruz. Halbuki böyle olmaması lazım. Türkiye de doktor ve hemşire sıkıntısı var. Hastane yöneticisi sıkıntısı onlardan daha fazla. Biz olmazlar arasında olurları oluşturmaya çalışıyoruz. HHN: DanıĢtay ın son aldığı karara göre Ġl Sağlık Müdür yardımcıları ve bazı Ģube müdürlerinde deneyim koģulu aranacak artık Usta: Türkiye de toplam 1000 in üzerinde hastane var. Bu karar uygulanırsa bu hastanelerin yüzde 85 i boş kalır. Eğer deneyimden kastedilen o kadroda bir süre bulunmuş olmaksa onlarca sene aynı kadroda bulunup hiçbir faydası olmayan insanlar var. Halbuki biz işin ehline verilmesi gerektiğini savunuyoruz. Bunun için de o insanın o işle ilgili eğitimli ve deneyimli olması lazım. Sağlık Bakanlığı na bağlı hastanelerde yöneticiler doktor ve bunlar her yeni gelen iktidarla birlikte değişir. Ama hiçbir zaman da devlet kaliteli hizmet üretmemiştir. Devlet ne üretiyorsa kötü üretiyor; bu kesin. Oysa devlet üretmez, düzenler ve denetler. Kuralları koyar. Uzman olmuş bir doktoru yönetici yapıp üretirim diyor ama biz hastanelerimizde uzman olmuş doktorları yönetici yapmıyoruz. Üretemiyorlar. Uzman olmuş doktora kendi alanında doktorluk yaptırıyoruz. Yönetici olarak işleri yönetmek olan profesyonelleri istihdam ediyoruz hastanemizde. Danıştay o kararla sorun çözmüş olmuyor. Ben yöneticilik yapan doktorlara da bir doktor olarak üzülüyorum. Hastanenin tuvalet kağıdından kenar temizliğine jeneratörlere kadar her şeyi sevk ve idare edebiliyor olması lazım. Bir doktordan bunu istemek ona yapılacak en büyük kötülüktür. Hekim kendi sanatını icra etmeli. Peki bugün hastaneleri yöneticilerle yöneteceğiz desek sorunu çözdük mü? Hayır. Çünkü yönetici yok. HHN: Tam Gün Yasası hakkında ne düģünüyorsunuz? Usta: Türkiye de full-time a geçilecekse bunun hiç olmazsa bu konuda söz söyleyebilecek kapasitede olanlarla tartışılması lazım. Sağlık Bakanlığı nın bu anlamda konuyu masaya yatırmasında fayda görüyorum. Hekimler iki uçtan birine zorlanıyor; ya özel sektöre gidin ya devlet hastanesine gelin deniyor. Aslında bu yasa, özel ile devlet hastaneleri arasındaki uçurumun büyümesine daha da katkı sağlayacaktır. Sağlık Bakanı taraf olarak, ne yapın yapın devlet tarafında yer alın diyor. Full-time yasası doktorların büyük oranda özelden kopması demek. Bu ayrım Türkiye ye fayda sağlamaz. Bu karar özeli de kamuyu da hastayı da yıpratacak. Ayrıca kamuda, part-time çalışan doktorların full-time çalışanlardan çok daha fazla hizmet ürettiğine şahidim. Eğer bu doktorlar özelden çekilip

4 kamuda kalırlarsa, size söyleyeyim; küsecekler. Bu kadar fazla üretmenin ne faydası var, sonuç olarak 5 bin YTL alacağım; yatsam da alırım çalışsam da alırım diyecekler. Rusya da eski komünist sistemde eşit işe eşti ücret vardı sonra bakıldı ki bu hayal bile değilmiş. Ve tutmadı. Kapasitesi düşük olanla yüksek olanı aynı kategoriye koyarsanız eşitleme yüksekte değil düşük olanda olur. Bu yasa kamu hastanelerinde olağan üstü verimsizliği ortaya çıkaracak. HHN: Peki bu sizin grubu nasıl etkileyecek? Usta: Ben bir grup doktorun kamudan ayrılacağını, bir kısmının da devlet hastanelerinde kalacağını ve bunun Türkiye de var olan hekim sorununu çok daha büyük bir kriz olarak ortaya çıkaracağını düşünüyorum. Özel sektör kolay kolay doktor bulamayacak; kamuda ise gereğinden fazla doktor, en az üretimde eşitlenmek üzere çalışmaya devam edecek. Ve kamu hastaneleri çok daha hantallaşırken özel hastaneler de kendi içinde yaşam mücadelesi vermek için çok daha rekabetçi olacak ve hekim ücretleri artacak. Bu artış başlangıçta cazibe doğurup kamuda çalışanların özele geçmesini sağlayabilir ama unutmayalım ki bunun faturasını halk öder. Özel daha pahalıya hizmet üretmeye kalkarsa bunun bedelini bir yerden çıkaracak. Onun için ben iki yanlıştan birinin tercih edilmesi gibi bir zorunluluk olduğunu görüyorum ve Sağlık Bakanlığı nın bu işi tekrar masaya yatırıp Başbakan ı bilgilendirmeyi de bu çerçevede yapmasında fayda görüyorum. HHN: GeliĢmiĢ ülkelerde sistem nasıl iģliyor? Usta: Gelişmiş ülkelerde eğer doktor sorunu yoksa sistemin nasıl işlediği fark etmez. Bugün Türkiye de 100 bin doktor daha olsa part-time ya da full-time sorun olmaz. Unutmayalım ki bugün de geçerli olduğu gibi Türkiye de devlet memuru olmayana kız vermezler. Bu doktorlar için de geçerli; devlet güvencesini arkasına almış bir doktor kolay kolay kamudan ayrılmaz. En azından şunu düşünecekler, 6 ay sineye çekeriz 6 ay sonra zaten bu iş patlayacaktır devletten istifa etmemiş oluruz sistem açılınca gene part-time devam etmiş oluruz diyecekler. Ama bunun sıkıntısını özel sektör çekecek, iktidar çekecek, halk çekecek Sağlık Bakanlığı çekecek. HHN: Son zamanlarda uygulanmaya baģlanan paket sistem hakkında ne düģünüyorsunuz? Usta: Bütün tedaviler pakette artık. Özel sektör fark aldığı için bu sistemin altından kalkıyor. Ancak Genel Sağlık Sigortası devreye girdiğinde ikiye ayrılacak hastaneler; Sosyal Güvenlik Kurumunun fiyatını kabul eden hastaneler fark almayacaklar. Kabul etmeyenlere SGK yüzde 30 eksik ödeyecek ama fark almada serbest bırakacak. Yasa böyle şu anda. Bu konuyu bu hafta Çalışma Bakanı ile konuşacağız. Çünkü hükümet değişiklik yapıp fark hiç alınmasın istiyor. HHN: ÇalıĢma Bakanına öneriniz ne olacak? Usta: Devlet hizmet üretirken binayı kuruyor, cihazını alıyor, maaşları ödüyor sonra da her hastaya bir para ödüyor. Bunlarla ilgili toplam hizmeti kaça ürettiği belli devletin. Devlet aynı maliyeti özel sektöre de vermeli. Çünkü özel sektörden aynı maliyetle çok daha kaliteli hizmet alacak. Biz diyoruz ki maliyeti ver, özel sektörün önemli bir kısmı fark almadan sağlık hizmeti sunsun, vatandaş da memnun olsun. Ama bir kısım hastane dışarıda kalsın ona yüzde 30 öde o da fark alsın. Çünkü sektör de kendi içinde gelişmeli. Ama devlet maliyeti vermemekte ısrarcı ve hala devlete giden hastayı çok daha pahalıya mal ediyor. Aynı hasta özel sektöre giderse özel sektörü cezalandırıyor. İşte üretimden çekilen devlet bunun yapmaz. Üreteceğim diye inat edersen kendi tarafını desteklersin aynı şartlarda hizmet eden özel sektörü baltalarsın. Ama Türkiye geçiş döneminde, bunlara çözüm bulunacağı kanaatindeyim. Maliyetlerin özel sektöre verileceği umuyor ve bekliyoruz. Onlar da artık bunu biliyor.

5 HHN: TTB BaĢkanı Gençay Gürsoy un özel sektörde sendikasızlaģma eğilimi olduğuna dair bir eleģtirisi var. Doktorlarımız özel sektörde haklarını arayamıyor mu? Usta: Özel sektörde çalışanlar Tabip Odası nın kaynağını teşkil ederler. Bu kaynağın üzerine oturup özel sektör düşmanlığı yapan bir kurumdur Tabipler Birliği. Ama unutmayalım ki onların sahip çıkıyor gibi gördükleri tabipler geçimlerini özel sektörden sağlıyor. Doktorlarla hastaneler etle tırnak gibiyiz birbirimizin dostuyuz. Aramızı bu gibi konularla açmaya çalışıyorlar. Hekimler bizim ortaklarımızdır, onlar yoksa biz de yokuz. Biz de onlar için öyleyiz. Tabip Odası ndan biri ezkaza bir poliklinik, tıp merkezi ya da hastaneye ortak olursa düne kadar bize düşman olan kişiye o günden itibaren Tabip Odası düşman oluyor. O da bizim dostumuz oluyor. Tablo bu. Onun için eleştiriyi hiç önemsemiyorum. Bizim hastalarla işimiz var. Onlar da sendikayı falan bıraksınlar F tipi cezaevleri ile uğraşsınlar. Aslında biz kapalı kapılar ardında konuştuğumuzda anlaşıyoruz. Ancak iş söyleme geldiğinde değişiyor. Ama biz kapalı kapılar arkasında da burada aynı şeyi söylüyoruz. Onların ise durumu farklı; belirli yerlere mesaj göndermeleri lazım. Düşünebiliyor musunuz sektörün sorunlarına çözüm getirmek, sektörde çalışan on binlerce doktora katkı sağlamak için özel hastaneler yönetmeliği değişiyor ama Tabip Odası, avukatını çağırıp hangi maddeler değişiyorsa kırmızı ile işaretleyip hepsini mahkemeye veriyor. Bütün özet bu. Danıştay da iptal veriyor. Biz bunlarla uğraşıyoruz. İptal ettirdikleri maddelerin hiçbiri kendi çalıştıkları hastanelerde yok. Tabip Odası başkanlarının çalıştığı hastanelerin ruhsatları yok. Adalet duyguları varsa çıksın söylesinler. Özel hastanelerde aradıkları ameliyathane şartlarını kendi çalıştıkları hastanelerde arasınlar bakalım. Özel sektör düşmanlığı Tabip Odası na hiçbir şey getirmez. Gelsin dost olsunlar, bizim onlara çok faydamız olur. Tabip Odası ndan birçok kişi çaktırmadan özel sektörde çalışıp para kazanıyor zaten. Özel sektör bunun bir soğuk savaş taktiği olduğunu biliyor ama bu numaraları yemiyor. HHN: Son olarak, grup olarak hedeflediğiniz 2010 da uluslararası marka olma konusunu sormak istiyorum Usta: Ben Türkiye nin geleceğinden endişe duymayanlardanım. 5-6 bin dolar geliri yakaladıktan sonra geriye dönemezsiniz. İnsanlar artık medyanın empoze ettiği şeylere inanmıyor; bana ne faydası var, ben ne elde ettim, ona bakıyor. Bizim İstanbul un göbeğinde konuştuğumuz konuları köye gittiğimizde konuştuklarını görüyorum. İletişim çağı bu. Üniversite mezunlarının bir oyu varsa çobanın olmasın diyenler utansın. Yaşam standardımız daha ileriye doğru gidecek. Türkiye de bugün bile uluslararası kalitede çok hastane var. Biz hekim kalitemiz, sağlık hizmetimiz ve uluslararası akreditasyon belgelerimizle hastanecilik alanında dünyaya kendimizi ispat etmiģ durumdayız. Bunları başarmışsak artık önümüzde uluslararası marka olmak için engel yok demektir. Sadece vizyon ve uluslararası ortak lazım. İyi bir marka olup onu ihraç etmeniz lazım. Bunun için de cesaret lazım. Bunlar varsa marka olunur hiç endişe etmemek lazım. Uluslar arası marka olmak sağlık turizminin patlaması demek, Türkiye nin imajına, geleceğine katkı sağlamak demek. Marka her şeydir. Marka değilseniz hiçbir şeysinizdir. Tekstil sektörünü gördük. Uçuyordu ama ortada marka yok. Biz de diyoruz ki sağlık sektöründe fason olmayacağız. Çok ciddi bir marka olacağız ve bu markayı da uluslararası arenaya cesaretle taşıyacağız. Bunun için birikimimiz var, ülkemizin alt yapısı var, sağlık tesislerimiz var. Artık bundan sonrası tamamen vizyonunuza bağlıdır. Bu vizyon da Medical Park grubunda fazlasıyla var. Biz iyi bir vizyonla iki sene sonra şurada olacağız diye çok iddialı oluyoruz. O iki sene dolduğunda görüyoruz ki iddiamızdan daha da ileriyiz den sonra Medical Park ı artık sınır ötesi organizasyonlarda göreceğiz. Bu da muhtemelen Avrupa, Kafkaslar, Ortadoğu ve Afrika yani çevremizdeki bölgelerde olacaktır.

6 PORTRE Muharrem USTA 1965 de Trabzon doğan Muharrem Usta, İzmir Dokuz Eylül Tıp Fakültesi mezunu yılları arasında KBB ihtisası yaptı. Mecburi hizmet kurasından sonra özel sektör faaliyetlerine sağlık hizmetinde İstanbul da başladı. Bir yandan özel hastanecilik yaparken, bir yandan da sağlık başta olmak üzeri sivil toplum kuruluşlarının birçoğunda görev aldı. İstanbul Ticaret Odası Sağlık Grubu nda iki dönem meclis üyeliği dışında sağlık grubunun başkanlığı görevinde de bulundu. Sekiz sene boyunca bir taraftan İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Sağlık Komisyon Başkanlığı, diğer taraftan da dört sene boyunca özel sektörün dernek yapılarında başkan yardımcılığı yaptı. OHSAD ın (Özel Hastaneler Derneği) kuruluşunda bulunan Usta; iki yılı aşkın süredir derneğin genel başkanlığını yapıyor.