1. STEP MOTOR Step Motorlann Tan ve Yap

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1. STEP MOTOR. 1.1. Step Motorlann Tan ve Yap"

Transkript

1 1. STEP MOTOR 1.1. Step Motorlann Tan ve Yap Ad m motorlan; ad ndan da anla lacagi gibi ad m ad m hareket eden yani sarg larmdan birinin enerjilenmesi ile sadece 1 ad m hareket eden motorlard r. Bu ad n kaç derece olacagi motorun tasanm na baghd r. Bu konu daha sonraki konularda anlat lacakt r. Ad m motor, elektrik enerjisini dönme hareketine? eviren eletro-mekanik bir cihazd r. Elektrik enerjisi almdiginda rotor ve buna bagh aft, sabit acisal birimlerde (ad m-ad m) dönmeye ba lar. Ad m motorlar,? ok yiiksek hizh anahtarlama özelli ine sahip bir süriiciiye baghd r (ad m motor siirücüsii). Bu süriicii; bir encoder, PC veya PLC'den giri palslan ahr. Ahnan her giri palsinde motor, bir ad m ilerler. Ad m motorlar, bir turundaki ad m say ile amhr. Örnek olarak 400 ad mhk bir ad m motor, bir tarn döniisiinde (360 ) 400 ad m yapar. Bu durumda bir ad n acis 360/400 = 0.9 derecedir. Bu de er, ad m motorun hassasiyetinin bir göstergesidir. Bir devirdeki ad m say yiikseldikçe ad m motor hassasiyeti ve dolay ile maliyeti artar.

2 Resim 1.1: Çe iitli ad m motorlar Ad m motorlar, yanm ad m modunda çahst klar nda hassasiyetleri daha da artar. Örnek olarak 400 ad m/tur de erindeki bir ad m motor, yanm ad m modunda tur ba na 800 ad m yapar. Bu da 0.9 ye oranla daha hassas olan bir ad m acis anlam na gelir. Baz ad m motorlarda mikroad m tekni i ile ad m aç lann n daha da azalt lmas söz konusudur. Resim 1.1 de de ik büyiikliiklerde ve çe itlerde ad m motor örnekleri göriilmektedir. Resim 1.2: Ad m Yap lanni ad m motorun inceleyelim. Bir ad m motor, göriildügii gibi stator, bir dis zarf, rotora hareket etmesini rulmanlardan Di zarf motorun kesiti anlayabilmek i? in bir kesitini resim 1.2 de resim 1.2 de rotor; bunlan kapatan bagh aft n rahat saglayan olu mu tur.

3 Ad m motor statorunun birçok kutbu (genellikle sekiz) vard r. Bunlann polaritesi elektronik anahtarlar yard yla de tirilir. Rotorun m knat sligi ise ya sabit m knat s ile veya dis uyart m metotlanyla olu turulur. Daha iyi seçicilik elde etmek için rotor ve stator iizerine kiiciik di ler acilmaktad r ( ekil 1.1). ekil 1.1: Sekiz kutuplu ad m motorun iç yap Ad m motorlar, robot teknolojisinde s kça kullan m alan bulmu tur. Aynca maliyetinin diisiik olmas di er motorlara (servo) kar bir üstünlügudiir. Ad m motorlann tercih edilmesinin ikinci bir nedeni, tutma karakteristli inin robotlarla ba da mas r. Ad m motorun çahsma prensibi ekil 1.2 de gösterilmi tir. Anahtarlar yard yla sarg lara enerji uygulandiginda rotor, enerji uygulanan sargimn kar na gelerek durur. Bu dönme miktan, motorun yap na bagh olarak de ir. Bu dönme afis, ad m motorlarda belirleyici bir parametredir. Ad m motoru siirekli hareket ettirmek istersek sarg lara s ras yla enerji vermeliyiz. Bir sarg ya enerji verdi imizde rotor sargimn kar na gelerek durur. Di er sarg ya eneryi verinceye kadar burada kitlenir. Bu da ad m motorlann bir özelli idir. ekil 1.2: Ad m motorun çahsma prensip emas Ad m motorlann özellikleri a agidaki gibi s ralanabilir. > Hata, yalmz ad m hatas r. > Motor bak kolayd r. > Tasanm maliyeti ucuzdur. > Otomatik kilitleme özelligine sahiptir. > Yiike yeterli momenti saglar. > Is nma gibi olumsuzluklardan meydana gelebilecek zararlar en azd r.

4 > programlama yoluyla ayarlanabilir. > Mikrobilgisayarlar ile kolayca kontrol edilebilir. > Çahsma s ras nda h sabit kal r. > Kullamm ömrii uzundur. Ad m motorlann kullan ldigi yerleri s ralayacak olursak; Bant siiriiciileri, imalat tezgâhlan, yaz lar, teyp siirüciileri, t bbi cihazlar, makine tezgâhlan, diki makineleri, taksimetreler, kart okuyucular olarak say labilir. Sonuç olarak ad m motorlar, her tiirlii kontrol edilmi hareket ve pozisyon gerekli olan yerlerde dijital bilgileri mekanik harekete çeviren bir transduser olarak görev yapar. Ad m motor seçiminde birçok k stas mevcuttur. En iyi seçimi yapabilmek için ekonomik olmasimn yamnda kapsamh mekanik yap, yiikiin durumu ve elektronik siiriicii devre ihtiyaçlarimn göz öniine almmas gerekir. En basit seçim, motorun tork ihtiyac bak ndan verimlili i esas al narak yap land r Step Motorlann Çe itleri Ad m motorlar yap lanna göre 5 çe ittir. > Sabit m knat sh ad m motorlar (PM) ki fazh sabit m knat sh iki fazl ad m motor Orta uflu sarg lara sahip sabit m knat sh ad m motor Disk tipi sabit m knat sh ad m motor Dört fazh sabit m knat sh ad m motor > De ken reliiktansh ad m motorlar (VR) Tek parçah Çok parçah > Hybrid ad m motorlar > Hidrolik ad m motorlar > Lineer ad m motorlar

5 Sabit M knat sh Ad m Motorlar Bu tip motorlar, de ken reliiktansh motorlara benzer. Fakat rotorlan, N ve S kutbuna saliip sabit m knat stan meydana gelir. Resim 13: Sabit m knat sh ad m motoru Sabit M knat sl ki Fazl Ad m Motor En basit olarak sabit m knat sh ad m motoru, oyuklu dört kutuplu stator içinde dönen iki kutuplu sabit m knat sh rotordan meydana gelmi tir. Böyle bir ad m motorun yap ekil 1.3 te verilmi tir. ekil 1.3: Sabit m knat sh ad m motorun yap Bu motorun çahsmas, temel çahsma prensibinde aciklandigi gibidir. Birinci sarg ya (faz l e) gerilim uygulandiginda rotor, bu sarg lann kar nda duracak ekilde hareket eder. Birinci sarg gerilimi kesilip ikinci sarg ya (faz 2 ye) gerilim uygulandiginda rotor, bu kez ikinci sarg lann kar nda olacak ekilde döner ve durur. Bu ekilde 90 lik dönme tamamlanmist r (birinci ad m=360 : 4 = 90 ). Dönmenin devam için bu kez faz l e uygulanacak gerilim öncekinin tersi yöniinde olmahd r. Bu, döniisiin aym yönde olmas için artt r. Cunkii faz l e gerilim de tirmeden uygulasayd k rotor, ilk durumuna geri dönecekti. Bir ileri bir geri hareket ise dönme hareketi vermeyecektir.

6 Orta U9I11 Sarg lara Sahip Sabit M knat sh Ad m Motor Faz 1 ve faz 2 ye uygulanacak gerilimi de tirmenin en kolay yolu, orta uçlu (merkez uçlu) sarg kullanmakt r ( ekil 1.4). Cunkii orta uca göre yan uçlara uygulanacak ayn gerilim birbirinin zitti manyetik alanlar olu turur. Aynca iki fazh orta uçlu bobinlere sahip ad m motora, orta uç iizerinden ayn ayn gerilim uygulan rsa dört fazh motor gibi çahsmas sa lanabilir. Bu durum, uyart m metotlannda anlat lacakt r. Ad m motorun sarg lanna uygulanacak gerilim yöniine göre rotorun hareketi saat ibresi yöniinde (CW) veya saat ibresinin tersi yöniinde (CCW) gerçekle tirilebilir. PM motorun stator sarg lan DC kare dalga ile siiriiliir. Kare dalga palsler ard arda uygulanacak olursa rotor, normal motorlarda oldu u gibi sabit h zda döner. ekil 1.4: Orta uflu sabit m knat sh ad m motorun yap Orta uçlu sabit m knat sh bir ad m motorun en basit kontrolii ekil 1.4 ile gerçekle tirilebilir. Ad m motorun çahsmas için SI, S2, S3 ve S4 anahtarlan iizerinden faz lve faz 2 sarg lanna s ras ile uygun faz ve gerilim uygunlanmahd r. Devrede kullamlan motorun 90 'lik ad mlarla dönmesini istersek tablo 1.1 de verilen dört de ik çahsma durumunu (kodlanm) ard arda uygulamahy z. Kod SI S3 S2 S Tablo 1.1: Sabit m knat sh orta uflu ad m motorun falisma tablosu ekil 1.5 deki anahtarlann dört de ik çahsma durumunu (kodunu) veren tablo 1 ve bu kodlara göre rotorun hareketleri ad m ad m çizilmi tir. Bu ekiller iizerinden SI, S2, S3 ve S4 anahtarlannin kapah (1) acik (0) olu lanna göre motorun iki kutup aras nda 90 'lik ad mlarla ve saat ibresinin tersi yöniinde (CCW) nas l döndiigii göriilmektedir.

7 ekil 1.5: Sabit m knat sh ad m motorun fal^mas lk ad m, yani kod 1 için S2 ve S4 anahtarlan kapatihr. Faz lve faz 2 sarg lanna uygulanan gerilim sonucu rotor, ekil 1.5 deki kod 1 çahsmasim tamamlar ve durur.s4 anahtan kapal iken S2 acihp SI kapatihrsa rotor, bu kez kod 2 çahsmasim tamamlar. Yani 90 döner ve durur. Kod 3 çahsmas için SI anahtan kap yken S4 acihp S3 kapatihr. Aym ekilde kod 4 çahsmas için ise S3 kapal yken SI acihp S2 kapat lmal r. Anahtarlar bu s rayla de tirilmeye devam edildi inde rotor da dönmeye devam edecektir. Ad m motorun çali ma durumlan de i tirilmeye devam edildigi siirece buna bagh olarakta motor dönmeye devam edecektirad m motorun çah ma durumlanni degi tirmesinde sadece bir anahtarm de i ti ine dikkat ediniz. Bu durum, rotorun e it adimlarla ve aym yönde dönmesini sa lar Disk Tipi Sabit M knat sh Ad m Motor Rotoru ince ve m knat shgi seyrek olacak ekilde yap lan ad m motorlara disk tipi sabit m knat sh ad m motor denir.

8 ekil 1.6 : Disk tipi ad m motorun yap Disk eklindeki rotorun ince olu undan dolay, bu disk iizerine 100'tin iizerinde sabit manyetik kutuplar yerle tirilir. Bu manyetik kutuplar sadece diskin kenarlanna yerle tirilse bile yeterli olacakt r ( ekil 1.6). Disk tipi sabit m knat sh ad m motorun özelikleri unlard r. > Agirhk olarak di erlerine göre %60 daha hafif ve boyut olarak yan buyüklügiine sahiptir. > Disk, anti manyetik bir yere monte edilerek rotor olarak çahsmas sa lanm r. > Disk; ekil 1.6 da görüldügii gibi N\ S eklinde birbirinin zitti olarak knat slandinlmist r Dört Fazh Sabit M knat sh Ad m Motor ekil 1.7 de göriilen Sabit m knat sh ad m motorun dört faz ve her faza ait iki kutup bulunmaktad r. Motorun ad m acis 45 dir. Buna göre dört fazh sabit m knat sh ad m motorun çahsmasim u ekilde aciklayabiliriz:

9 ekil 1.7: Dört fazh sabit m knat sh ad m motorun yap Sabit m knat sh ad m motorun 180 lik hareket yapmas için faz sarg lan 1,4, 3, 2 ras yla enerjilendirilir.l. faz enerjilendirildi inde h ak mil deki kutup sarg lanndan geçerek devresini tamamlar. Rotorun N kutbunu kar ndaki stator k sm S ile kutuplandinl r. Rotorun S kutbunun kar ndaki stator k sm N ile kutuplandinhr. Birinci faz n enerjisi kesilip dördüncii faz enerjilendirildi inde I 4 ak 4 ve 4 nu.lu kutup sarg lanndan geçerek devresini tamamlar.4 nu.lu kutbun alt S ile 4 kutbunun iistii N ile kutuplamr. Böylece rotor 4-4 stator kutuplan hizas na gelerek 45 lik hareket gösterir. Dördiincii faz n enerjisi kesilip uciincii faz enerjilendirildi inde rotor, 45 lik hareketle 3-3 stator kutuplan hizas na gelir. Uciincii faz n enerjisi kesilip ikinci faz enerjilendirildi inde rotor, 45 lik hareketle 2-2 stator kutuplan hizas na gelir. Böylece rotor, 180 lik hareketini tamamlamis olur.

10 De ken Reliiktansh Ad m Motorlar De ken reliiktansh ad m motorlannda da sabit m knat sh ad m motorlarda oldu u gibi en az dört kutuplu stator bulunur. Sabit m knat sh ad m motorlanndan tek fark ise rotorun, sabit m knat s yerine art k m knat shk özelli i göstermeyen olmas ve di ler acilm yumu ak demirden imal edilmesidir. Di ler, silindir eksenine paralel olarak acilmis oluklarla ekillendirilmi itir. ekil 1.8 de tic fazl de ken reliiktansh ad m motorunun yap goriilmektedir. Statordaki di say simn rotordaki di say ndan fazla oldu u ekilden goriilmektedir. Örnekteki statorda 12 di (kutup), rotorda ise 8 di (kutup) bulunmaktad r. Stator kutuplan aras ndaki merkez aç 30 (360:12=30 ) oldu u hâlde, rotor kutuplan aras nda merkez aci 45 (360:8=45) olmaktad r Çahsmas Resim 1.4: De ken relüktansh step motor ekil 1.8: De ken m knat sh ad m motorun yap Faz l e ait seri bagh dört sarg ya DC gerilim uygulandiginda bu sarg lann etraf nda olu an manyetik alanlar; rotor kutuplanm, m knat slar ve rotoru bu sarg lann kar na getirecek kadar hareket ettirir. Bu anda diger kutuplar ise stator ve rotordaki di say e it olmadigindan stator kutuplan kar nda degildir. Bu durum, ekilde göriilmektedir. Faz lenerjisini kesip faz 2 ye uygularsak bu kez statorda faz 2 bobinleri etraf nda meydana gelen manyetik alan kutuplan, rotorun faz 1 kar ndaki kutuplanm kendine çeker. Böylece rotorun dönmesi sa lamr. lie fazh (iif sargih) sistemlerde rotorun devamh dönmesi için stator arg lan ard arda enerjilendirilmelidir. Faz 2 enerjisi kesilip faz 3 e uygulandiginda bu kez rotor kutuplan, statordaki faz 3 sarg lann n bulundugu kutuplarm karsis na gelecek ekilde döner ve durur. Rotorun dönme yönii (saat ibresi yönii veye tersi), fazlara uygulanacak gerilimlerin yöniine baghd r.

11 De ken reliiktansl motorlarda rotor, hafif ve kiiciik boyutlu yapihr. Rotor ölciilerinin kügiik olmas, eylemsizlik momentinin de kiiciik olmas sa lar. Bunun sonucu fazlara uygulanan gerilim meydana getirece i moment sebebiyle rotor çok h zh hareket eder. Degi ken reliiktansl motorlann harekete ba lama, durma ve dönme ad mlan, sabit reliiktansli ad m motorlanndan daha h zl r. De ken reliiktansl ad m motorlar iki çe ittir: > Tek pariah de ken reliiktansl ad m motorlar Stator kutuplan tek parçadan olu an ad m motorlard r. Rotorun ba langic pozisyonu Stator ve rotorlan tek di li olarak yap lan ad m motorlara tek parçal VR ad m motor denir. Tek parçal ad m motor kesiti ekil 1.9.a dad r. ekil 1.9: Tek parçal de ken relüktansh ad m motorun yap ve çahsma pozisyonu Birinci faz enerjilenirse rotor di lileri 1,4,7 ve 10 numaral stator di lilerinin kar na gelir ( ekill.9.b). Birinci ad m Uciincii faz enerjilendi inde rotor di lileri 2,5,8 ve 11 numaral stator di lilerinin kar na gelir ( ekil 1.9.c). Rotor hareketi saat ibresi yöniinde 7.50 dir. kinci ad m kinci faz enerjilendi inde rotor di lileri 3,6,9 ve 12 numaral stator di lilerinin kar na gelir ( ekil 1.9.d). Rotor hareketi saat ibresi yöniinde 7,50 dir. Toplam rotor hareketi 150 dir. Uciincii ad m Birinci faz enerjilendi inde rotor di lileri 1,4,7 ve 10 numaral stator di lilerinin kar na gelir ( ekil 1.9.e).

12 Rotor hareketi saat ibresi yönünde 7,50 dir. Toplam rotor hareketi ise 22,50 dir. Rotorun hareketinin saat ibresi yönünde devam etmesini istiyorsak 1, 3 ve 2 numaral fazlar s ras yla sürekli olarak enerjilendirmeliyiz. > Çok par? al de ken reliiktansh ad m motorlar Us fazh degi ken reliiktansh ad m motor dizayn ekil 1.10 da verilmi tir. Rotor 12 di li olarak yap lmist r. Stator ise her kutupta iis di li olmak iizere dört kutuptan ve böylece 12 di liden olu mu tur. ekil 1.10: Çok pariah de i^ken m knat sh ad m motorun yap ekilde de görüldiigii gibi stator di lilerinin aras 10 ve her kutupta u? di, her faz iis kutuptan olu tu u isin bir fazda toplam 12 ve iis faz isin toplam 36 kutup bulunmaktad r. Buna göre kutuplar aras ndaki a$i 360/36=10 olarak bulunur Hybrid Ad m Motorlar Hybrid ad m motorlar, sabit m knat sh ve de ken reliiktansh ad m motorlann birle tirilerek geli tirilmi eklidir. Resim 1.5 te hybrid ad m motoru ve par? alan göriilmektedir. Hybrid ad m motorlarda rotor, sabit m knat sh olup?e itli di li(kesit) say nda yap lmaktad r. Aynca her bir di li(kesit) iizerinde de se itli sayida di ler bulunmaktad r. Bu di lilerin aras, diskler yard yla yaht lmist r.

13 Hybrid ad m motorlarda stator, çok parçal de ken reliiktansh tipindedir. Genel olarak stator kutbu 8 kadard r ve her bir kutup 2-8 aras di say na sahiptir. Stator kutuplan iizerine sarg lar sanlmak suretiyle çe itli kutup say lan elde edilir. Resim 1.5: Hybrid ad m motor ve parçalar

14 Resim 1.6: Hybrid ad m motorun yap

15 Resim 1.6 da afta (mile) paralel olarak kesiti yap lmi hybrid tipi ad m motor ekli verilmi tir. ekil 1.11 de verilen ad m motorun A ve B kesitlerinde rotor digli say si 30, stator digli say 24 ve ad m acis 3 dir. ki fazh hybrid ad m motorun, birinci faz 1,3,5,7 ve ikinci faz kutuplanna yerle tirilir Çah mas ekil 1.11: Hybrid ad m motorun A - B kesitlerinin göriinü ii ekil 1.11 de gösterilen N ve S kutuplanndan miite ekkil say lar s ras yla enerjilenerek motor uyanhr. Saat ibresi yönii (CW) için faz uçlan ekil 1.12 de görüldii ii gibi T, 2", T, 2 +, 1 + eklinde beslenir. Birinci faz ve ikinci faz sarg lannin enerjilenme s ras motorun d6nii yöniinii ayarlar. Faz sarg lanna 1 + diiz gerilim, T ise ters gerilim uygulandigim gosterir. Ad m motorlar senkron çah an makineler (rotor döner manyetik alam izler) olup her uyart mda bir manyetik hareket saglanmaktad r. Söz konusu motorda, hareket uyart m kademesinden sonra ilk uyart m bicimine döniilerek siirdiirülmektedir. Bilinen miktarda hareketin siirdiirülmesi, bu andaki rotorun bir di ad kadar hareket etmesine baghd r.

16 ekil 1.12: Hybrid ad m motorlarda ak m devresi ekil 1.11 de verilen ad m motorun birinci faz sarg lan enerjilendi i zamanki manyetik ak n takip ettigi yol ekil 1.12 de gösterilmi tir. Manyetik ak n yolu; N den S ye do rudur. N kutbundan c kan ak, A kesitindeki 1 ve 5 numaral kutup sarg lannin oldugu mdan cikar. B kesitindeki 3 ve 7 numaral kutup sarg lanndan girerek S kutbuna ulasir. En fazla manyetik ak n oldu u yol, rotor ve stator di lilerindedir Hidrolik Ad m Motorlar Bir hidrolik motora ait servo valfinin bas nç giri yolunu translatörlerle (dönebilir lineer? eviriciyle) kontrol eden ad m motorlara hidrolik ad m motor denir. saca hidrolik motorun bas nçh ya yolunu denetlemek suretiyle aft n hareketini ve yönünii tayin eden ad m motorlara hidrolik ad m motor denir. Hidrolik ad m motorlara elektrohidrolik ad m motorlar da denilmektedir.

17 ekil 1.13: Hidrolik ad m motor ekil 1.13 te kesiti göriilen hidrolik ad m motor ba l ca u par? alardan olu maktad r: Ø Ø Ø Ø Ø Ad m motor Hidrolik motor Valf Translatör Elektronik konnektör Lineer Ad m Motorlar Mekanik hareketi dairesel bir hareket olmay p da yatay eksen ( x veya y eksenleri ) üzerinde hareket eden motorlara lineer motor denir. Yani lineer motorlar, X ve Y yönlerinde veya X ve Y düzleminde herhangi bir vektör yönünde hareket ederler. Bu tür motorlar n tasar yap rsa motor bir gövde üzerinde iki tane ortogonal elektromanyetik alan içerir. Bu alan tamamlamak için demir nüve kare eklinde yap r. Böylece iki eksenli lineer ad m motor olu turulur. Bu tip ad m motorlara örnek olarak 1969 y nda Kaliforniya da gerçekle tirilen sawyer ad m motoru gösterilebilir. Resim 1.7 de lineer ad m motorlar ve sürücüleri görülmektedir. Resim 1.7: Lineer ad m motorlar ve süriicüleri Bu motor, iki ana mekanik bile enden olu ur. Birinci mekanik bile en, giicii olu turan hareketli armatürdiir. Armatiirün statora sabitlendi i (demir niive) k m, ikinci bile endir

18 ekil 1. 14). Armatiir ve stator aras nda sabit bir mil yatagi (hava araligi) olup, kapal geometrik ekilde dönmeye izin verir. Yiikii harekete geçirmek, demir niive uzunlu una bagh olan giiçle degi ir. Bu de im, bir yiikii getiren motorun rotor hareketine benzemez. Aynca giic iletimi icin mekanik avantajlara sahip de ildir. ekil 1.14 te gösterildi i gibi lineer ad m motor, sabit m knat s (PM) ve dört kutuplu iki elektrom knat s (EM) olu ur Çahsmas ekil 1.14: ki fazh lineer ad m motorun prensip $emas Manyetik alan n alt ve demir niivenin iist noktalan aras ndaki hava araligi olu ur. Kutup yiizeylerine sawyer motorda oldu u gibi oluklar acilmist r. Oluklar, örnekteki demir niivenin eklinde yap hrlar.aynca oluklar aras ndaki bo luklar manyetik olmayan maddeler taraf ndan doldurulmu olup bu diiz yiizeyler manyetik alan n alt ve demir niivenin iist noktas ndaki hava arahgim olu turur. Manyetik alan içerisindeki kiifiik deliklerden hava bas nc saglanmas yla bu i ger? ekle tirilebilir. Bu hava arahginda ihmal edilmeyecek bir hareketli siirtiinme yiizeyi olu turur. Sabit m knat s, demir niive ve manyetik alan n etkisinin olmadigi k sm birlikte etkiler (bu k sma hava araligi dahil de ildir). Buna bagh olarak demir niivenin iizerindeki manyetik alam, alta veya iiste hareket ettirmek miimkiindiir. Ak m olmadigi durumda PM akis hava arahgindaki ekli demir niive ve EM akis EM nin iki kutbunda da e it olur. Manyetik kutuplar, yakla k olarak aym reliiktansa sahip olduklanndan PM akis EM nin iki kutbunda da e it olur ( ekil 1.15.a 3.ve 4.kutuplar). E er ak m, elektrom knat slar taraf ndan anahtarlamrsa bu durumda degi im olur. Genel olarak sabit m knat s taraf ndan olu turulan ak m, manyetik alan sarg lannda iiretilen ak ma yakla k olarak e ittir. Yani ak m de ti inde manyetik ak, maksimumdan s ra kadar de ir.

19 ekil 1.15: ki fazh lineer ad m motorun hareketi Elektromanyetik alan ile demir niive di leri aras ndaki bu de im, demir niiveye paralel; di lere ise dik ekildedir. EM di leri, bir kutuptan di erine s ralandigi için PM akis kutup di lerinin birle ti i yerde sabit m knat s taraf nda de tirilir. Sonuc olarak böyle te etsel kuvvet, Elektromanyetik alan ve demir niive boyunca hareket eder. Aynca Elektromanyetik alan ile demir niiveyi birbirine do ru çeken ve hava araligi ifin bir ön yiik olu turan kuvvet vard r. ekil 1.15 (a-d), yukanda anlat lan i lemleri göstermektedir. Her bir ekilde ak m ve manyetik akimn yönleri oklarla gösterilmi tir. E er elektrom knat sta manyetik alan olu ursa maksimum ak yo unlu u ikinci kutupta aym h zda olu ur ve bu ekil 1.15.a da gösterilmi tir. Elektromanyetik m knat s enerjilenmeyip (EMA), EMB enerjilenirse maksimum ak yo unlugu 3. kutupta, minimum yo unluk ise 4. kutupta olu ur. 3. kutuptaki bu kuvvet, demir niivenin sag taraftaki kutup ile aym s raya gelir. Böylece di in sa a hareketi, dörtte bir olarak gerçeklesir. Burada motor ve elektromanyetik alan ili kisi ekil 1.15.b de gösterilmi tir.

20 er EMB enerjilendirmez EMA enerjilendirilirse bu durumda da hareket tekrar sa a do ru olur. Bu durumda birinci kutbun ak yo unlu u maksimum ikincininki minimumdur (3. ve 4. kutuplara ise PM uygulanmist r). Bu andaki EM alan ekil 1.15.c de gösterilmi tir. Sonuç olarak EMA enerjilendirilmeyip EMB enerjilendirilirse 4. kutup maksimum ak m, 3. kutupta ise minimum ak yo unlugu olur (bu durumda 1. ve 2. kutuplara PM uygulanmist r). Bir devri tamamlamak için sekil 1.15.a da gösterildi i gibi EMA tekrar enerjilendirilir ve sistem hareketi, demir niivenin bir di i kadar olur. Bir periyot boyunca ak n frekans, EM alamn hareket h yla belirlenir. Elektromanyetik alamn demir niive ile olan bu pozisyonlannda ak n her periyot boyunca yukanda tammlandigi gibi de mesi, bu ikisi aras ndaki ili kiyi acikça gösterir. Bu durumda lineer ad m motorlar, kutup di leri taraf ndan bir full ad m rezolusyonuna sahiptir. Tipik bir örnek olarak bu de er 0.04 tiir. Yani ekil 1.15.a da gösterilen s rah hareket, her dörtte bir hareket için bu deger 0,01 dir. Bu hareketler, bazen kardinal ad m olarak adlandinhr. Ad m basamaklan aras nda daha iyi rezoliisyon elde etmek için full-ad m modunda çahsmada bu dörtte bir hareketler aras nda bir ak m de eri bulamamak mümkündür. Daha önce de anlattigim z gibi lineer ad m motorlar, direkt süriiciilii motorlard r. Direkt siirücülii, kontrol rezoliisyonu ve yiikii siirmek için uygulanan kuvvet motorun yetene i olarak tammlamr. Yani herhangi bir uygulama için gerekli di li rezoliisyonu micro ad m motor kontrolii için istenilen rezoliisyonda kullamlmas daha iyidir. Aynca motor siiriicii devresi için çizilen h z-kuvvet e risi, motorun i lem h iizerindeki gerekli kuvvetleri iiretebilecek durumda olmahd r. Lineer ad m motorlarda yukanda anlat lan aym özellikler göriiliir ve senkronize kay plan, ad m motorun rotorunda oldu u gibidir. Ama bu tiir motorlann kontrolii, iki karakteristik acis ndan daha zordur. Bunlardan birincisi, devrenin kendisinde olan spring dir. Motor armatiirii iki di li arahgi, geni lige kadar k sma oturur. Bundan dolay, bu harici kuvvetlerin giderilmesi gerekir. Eger armatiir hareketini engelleyen bu kuwetlerin etkisi giderilmezse motorun senkronize kay plan çok olacakt r. Micro ad m motorlann kontroliinii zorla ran ikinci karakteristik ise, hava arahgi yiizeyinde armatiir rezonans olu turan karakteristiktir. Yani spring kiitlesinin söniimiinii sa layan armatiir ve engelleyici kuvvet taraf ndan olu turulan bir etken vard r. Bu art motorun uyanlmas ifin gereken ak m frekans rezonans frekans na yak nd r. Yani hareket boyunca istenmeyen kans khktan dolay motorun rezonans frekans na gelmesi uzun siirebilir. Lineer ad m motorlann en büyük avantajlan unlard r: > Yiiksek giivenli i bulunmaktad r. > Gerekli i lemleri yerine getirmek i? in az ve basit devre elemanlarmdan olu ur. > Uzun mesafeler aras nda yiiksek hizla hareket ederken yiiksek hassasiyete sahip olmaland r. > Hava arahgi, hemen hemen manyetik alandan bagims z oldu u için hie bak m gerektirmezler. Bu tür motorlann lineer siiriicii katlan fiyat, s kça bilinen de servomotor ve geribesleme kat na göre daha yiiksektir. Bu tür motorlann fiyat dezavantaj yan nda, gerekli elektronik siiriiciiler osilasyonu ve senkronize kay tlan azalt r. Aynca kuvvet azalmas dahil

21 z artis saglar. Lineer ad m motoru, ticari endiistriyel robotlarda kullamlmaz. Bununla birlikte bunlann maliyeti diisiiriiliirse bu tür direkt siirücii motorlar, minimum eleman kullanarak giivenilir uygulama alanlan bulunabilir Step Motorlann Çah tinlma ekilleri ve Teknikleri Ad m motorlar, çalismalannda oldu u gibi uyart mda da fazla esnekli e sahiptirler. Bu esneklik; maksimum ç kis giic, maksimum etki, maksimum tepki ve minimum giri giiciinde olmaktad r Ba la-dur Ad mlama Oran Motor sarg lannin sadece birisinin uyanldigi uyart m cinsine tek-faz (single coil) uyart m denir. Uyart m CW (saat yönii) için 1000,0100,0010,0001 eklinde; CCW (saat yöniiniin tersi) için 0001,0010,0100,1000 eklinde olmal r. Ad m Faz 1 Faz 2 Faz 3 Faz Diizgiin H z Tablo 1.2:Tek faz uyart m tablosu Motor sarg lann n ikisinin s ra ile aym anda uyanltigi uyart ldigi ekline denir. iki faz uyart mda rotorun geçici durum tepkisi tek-faz uyart ma göre daha h zl r. Ancak burada gii? kaynagindan? ekilen giic, iki kat na? ikm r. Ad m Faz 1 Faz 2 Faz 3 Faz Tablo 1.3: iki faz uyart m tablosu

22 Rampalama Bu uyart m modunda tek faz ve iki faz ard arda uygulamr. Burada rotor, her bir uyart m sinyali için yanm ad mhk bir hareket yapmaktad r. Bu uyart m modu sayesinde örne in fabrika cikis 2 derece olan bir motorun ad m acis 1 dereceye dusiirmus oluruz. Ad m Faz 1 Faz 2 Faz 3 Faz Tablo 1.4: Yanm ad m uyart m tablosu Ad m (Step) Motorunun Ad m Acis n Hesaplanmas Step motor, belirli ad mlarla devrini tamamlar.360 'lik bir dönme için gerekli ad m miktan, statora sanlan sarg lann faz say na ve rotorunun ç ntih kutup say na baghd r. Buna göre step motorun ad m aç a agidaki formülle hesaplamr: 360 N s. Nr Formiildeki: e s =Step motorun ad m acis N s =Statordaki bobin grubu say sim (step motor faz say ) N r =Rotorun cik nt h kutup say sim (hibrid motorlarda rotor parçalarmin tamam say hr) ifade etmektedir. Örnekl.l: Birbirine seri bagh dört faz bobininden olu an dört fazl step motorun rotorunda u? cik nt h kutup oldu una göre bu motorun ad m acis hesaplayimz. Çözüm 1.1 Bu step motor 4 fazh oldu una göre (Ns=4), Rotorunun kutup say 3 olduguna göre (Nr=3), Dolay yla bu motorun ad m acis : H= = = = 30 dir N s. Nr 4x3 12

23 Ad m (Step) Motorunun Bir Devri? in Gerekli Ad m Say n Bulunmas Step motorlann bir devri için gerekli ad m say n bulunmas nda a agidaki formiilden yararlamhr: 360 e s Formiildeki: S=Bir devir (360 ) için gerekli ad m say sim e s =Step motorun ad m aç sim ifade etmektedir. Örnek 1.2 Bir ad 0,9 olan hybrid motorun (e s =0,9 ) u? tam devir dönmesi için gerekli ad m say sim hesaplayimz. Çözüm 1.2 Bir tam devir dönmesi için gerekli ad m say : 360 S= = 400 ad md r. 0,9 Bir tam devirde 400 ad m atarsa, tic tam devirde 400x3= 1200 ad m atmas gerekir. Örnek 1.3 Bir ad 0,5 mm olan bir motor, 10 cm ilerledi inde tam bir tur atmist r.bu motorun ad m acisim hesaplayimz. Çözüm cm=100 mm dir. Bu motor 100 mm yi 100/0,5=200 ad mda kateder. 360 S= formüliine göre: e s 360 Ad m acis : 6 S = = 1,8 dir. 200

24 > Mekanik yap daki farkhhk ki fazh motorlarda stator kiiciik di lerden meydana gelen 8 manyetik kutuptan olu ur. 5 fazh motorlarda ise stator, on manyetik kutuptan olu ur. > Faz say ve ad m a^is farkhhgi ki fazh motorlarda 2 adet (A,B) ayn ayn enerjilenebilen bobin grubu bulunurken; 5 fazh step motorlarda 5 adet (A,B,C,D,E) ayn ayn enerjilenebilen faz bobin grubu mevcuttur. Devir yönii, sarg lara uygulanan ak m yöniine bagh olarak de ir. ki fazh motorlarda, ad ndan da anla ldigi gibi faz say 2 dir.rotoru ise bir parças nda 50 di olan iki parçah (toplam 100 di ) endiividen olu maktad r. Dolay yla bir ad m acis : H = = = = ] A Qir N s. Nr 2x Be fazh motorlarda ise faz say 5 tir. Rotoru da iki fazh motorlarda oldu u gibi bir par? as nda 50 di olan iki parçah (toplam 100 di ) endiividen olu maktad r. Dolay yla bir ad m acis ; = = = = Q 7y Qir N s. Nr 5x Step Motorda Kullan lan Aktarma Organlan aparatlan gibi parçalardan olu maktad r. Resim 1.8: Çe itli step motor aktarma organlar

25 Hareket Yönlendirici Step motorun hareket aktarma organ nda en yayg n olarak vida somun metodu kullan hr. Motor miline ba vida dönerken, somun da vida iizerinde ilerler ve bagh bulundugu mekanizmay beraberinde süriikler. Uygulamada somun ile vida aras nda bo luk olmamahd r. Resim 1.9: Hareket yönlendirici Bo luk oldu u taktirde vida, bo luk mesafesi kapanana kadar bo ta dönecek ve somun, ancak bo luk bitiminden itibaren ilerlemeye ba layacakt r. Bu olay devir yöniiniin her de iminde ortaya cikar ve bu olaya backlash denir. Makine tasar mlar nda bo lu u 50k kiiciik vidalar seçilmelidir. Step motor bak esnas nda bu bo luklar kontrol edilir ve bo luksuz vidalar segilir Acme Nut Tipi Vidalar Step motorlann döngii aktarma orgam olarak kullanihr. Step motorlarda hareketi motor milinden tezgâha vb. kullamm alan na aktaran acme nut olarak adlandinlan vida somun ikilisi motor miline dogrudan ba lamr. Vida somun ikilisinden olu an bu hareket aktarma mekanizmas nda sürtiinmeyi azaltmak için genellikle plastik ya da derlin gibi malzemelerden yap hr. Kiiciik cihazlarda bu vida tiirii tercih edilir. Bo lu u ayarlanabilir somunlar bu i ifin idealdir. Resim 1.10: Acme nut tipi vidalar Step motorlar ile birlikte kullamlan vidalar as l motor hareketlerinin yönlendirilmesinde kullamlmaktad r. Ancak bu vidalann bo luk ve do rusalhk problemi, bak m s ras nda gözden kafinlmamahd r. Bilyeli vidalar, di er vidalara k yasla 50k daha pahahd r. Vida di leri ile somun di leri aras na hareket edebilen, minik bilyeler yerle tirilmi tir. Böyle bir yap, rulmanlarda oldu u gibi 50k diisiik siirtiinme sa lar; aynca bo luklan da 50k kuciiktiir.

26 > Step motorlu tezgâhlarda daha 50k rastlanan bu vidalann bagh bulundu u yataklarda: Siirtiinme ve a nmalar Olu abilecek vida bo luklar Ya lama sistemleri gözden geçirilerek kontrol edilir. > Vida iizerinde Bilyeli Vidalar Di lerinde bozulma, Somunda genle me kontrol edilir. Bozulan somunlar tespit edilerek yenisi ile de tirilir. Resim 1.11 de göriilmekte olan bilyeli vidalar, di er vidalara k yasla 50k daha pahahd r. Vida di leri ile somun di leri aras na, hareket edebilen minik bilyeler yerle tirilmi tir. Böyle bir yap, rulmanlarda oldu u gibi 50k du iik sürtiinme sa lar. Aynca bo luklan da 50k kuciiktiir Bilyeli K zaklar Resim 1.11: Bilyeli vida Mil ve rulmana alternatif bilyeli k zaklar resim 1.12 de göriilmektedir. Haz r bilyeli zaklar bo luksuzdur. Step motor ile hareket ettirilen do rusal hareketli tezgâhlarda kullamlan haz r bilyeli k zaklar, fotokopi makinelerinde, yaz larda ve çizicilerde kullamlmaktad rlar. Resim 1.12: Bilyeli k zak Resim 1.13: Kaplin

SABİT MIKNATISLI MOTORLAR ve SÜRÜCÜLERİ

SABİT MIKNATISLI MOTORLAR ve SÜRÜCÜLERİ SABİT MIKNATISLI MOTORLAR ve SÜRÜCÜLERİ 1-Step Motorlar - Sabit mıknatıslı Step Motorlar 2- Sorvo motorlar - Sabit mıknatıslı Servo motorlar 1- STEP (ADIM) MOTOR NEDİR Açısal konumu adımlar halinde değiştiren,

Detaylı

5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ

5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ 5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Kumanda Devreleri 2. Doğru Akım Motorları Kumanda Devreleri 3. Alternatif Akım Motorları Kumanda Devreleri GİRİŞ Otomatik kumanda devrelerinde motorun

Detaylı

ASENKRON (İNDÜKSİYON)

ASENKRON (İNDÜKSİYON) ASENKRON (İNDÜKSİYON) Genel MOTOR Tek fazlı indüksiyon motoru Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle birlikte, jeneratör olarak kullanım rüzgar santralleri haricinde yaygın değildir.

Detaylı

Üç-fazlı 480 volt AC güç, normalde-açık "L1", "L2" ve "L3" olarak etiketlenmiş vida bağlantı uçları yoluyla kontaktörün tepesinde kontak hale gelir

Üç-fazlı 480 volt AC güç, normalde-açık L1, L2 ve L3 olarak etiketlenmiş vida bağlantı uçları yoluyla kontaktörün tepesinde kontak hale gelir Kontaktörler Röle kontakları üzerinden büyük bir miktar elektrik gücü anahtarlamak için kullanıldığında kontaktör terimi ile adlandırılır.. Kontaktörler tipik olarak çoklu kontaklara sahiptir ve kontakları

Detaylı

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda

Detaylı

Elektrik Makinaları I. Senkron Makinalar Stator Sargılarının oluşturduğu Alternatif Alan ve Döner Alan, Sargıda Endüklenen Hareket Gerilimi

Elektrik Makinaları I. Senkron Makinalar Stator Sargılarının oluşturduğu Alternatif Alan ve Döner Alan, Sargıda Endüklenen Hareket Gerilimi Elektrik Makinaları I Senkron Makinalar Stator Sargılarının oluşturduğu Alternatif Alan ve Döner Alan, Sargıda Endüklenen Hareket Gerilimi Bir fazlı, iki kutuplu bir stator sargısının hava aralığında oluşturduğu

Detaylı

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI 1 Güç Kaynağı AC Motor DC Motor Diesel Motor Otto Motor GÜÇ AKIŞI M i, ω i Güç transmisyon sistemi M 0, ω 0 F 0, v 0 Makina (doğrusal veya dairesel hareket) Mekanik

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ STEP MOTORUN MEKANİK BAKIMI ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından

Detaylı

BÖLÜM 9 DC Harici Uyart ml Jeneratör Testleri

BÖLÜM 9 DC Harici Uyart ml Jeneratör Testleri BÖLÜM 9 DC Harici Uyart ml Jeneratör Testleri 9-1 DENEY 9-1 Bo ta Çal ma Doyma Karakteristi i AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC harici uyart ml jeneratörün bo ta çal ma doyma karakteristi inin belirlenmesi

Detaylı

DENEY Ba lant ve Motor Yönü Kontrolü AMAÇ GEREKL TEÇH ZAT

DENEY Ba lant ve Motor Yönü Kontrolü AMAÇ GEREKL TEÇH ZAT DENEY 14-1 Ba lant ve Motor Yönü Kontrolü AMAÇ Deneyler tamamland ktan sonra üç fazl ç k k kutuplu senkron motorunun ba lant s ve motorun devir yönü kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir.

Detaylı

Deneyler tamamland ktan sonra üç fazl ç k k kutuplu senkron jeneratörün endüvi direncinin ölçümü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir.

Deneyler tamamland ktan sonra üç fazl ç k k kutuplu senkron jeneratörün endüvi direncinin ölçümü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. DENEY 15-1 Endüvi Direncinin Ölçümü AMAÇ Deneyler tamamland ktan sonra üç fazl ç k k kutuplu senkron jeneratörün endüvi direncinin ölçümü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT

Detaylı

Deneyler tamamland ktan sonra üç fazl ç k k kutuplu senkron jeneratörün yük alt ndaki davran hakk nda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir.

Deneyler tamamland ktan sonra üç fazl ç k k kutuplu senkron jeneratörün yük alt ndaki davran hakk nda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. DENEY 15-4 Yük Karakteristi i AMAÇ Deneyler tamamland ktan sonra üç fazl ç k k kutuplu senkron jeneratörün yük alt ndaki davran hakk nda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet Tan

Detaylı

ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER

ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER Eyleyiciler (Aktuatörler) Bir cismi hareket ettiren veya kontrol eden mekanik cihazlara denir. Elektrik motorları ve elektrikli sürücüler Hidrolik sürücüler Pinomatik sürücüler

Detaylı

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ Asenkron motorların endüstrideki önemi Turmetre ile asenkron motorun devrinin ölçülmesi ve kayma deneyi Senkron hız, Asenkron

Detaylı

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Mak-204 Üretim Yöntemleri II Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Üretim Yöntemleri 1

Detaylı

BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri

BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri 10-1 DENEY 10-1 DC Düz Kompunt Jeneratörün Yük Karakteristi i AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt jeneratörün yük alt nda çal ma karakteristi inin belirlenmesi

Detaylı

ubat 2010 PANTERA 4-Eksen Unipolar Mikro-Step Motor Sürücü Kullan m Klavuzu www.gnexlab.com 1

ubat 2010 PANTERA 4-Eksen Unipolar Mikro-Step Motor Sürücü Kullan m Klavuzu www.gnexlab.com 1 PANTERA 4-Eksen Unipolar Mikro-Step Motor Sürücü Kullan m Klavuzu ubat 2010 1 çindekiler Genel Aç klama... 3 Özellikler... 3 Uygulamalar... 3 Dikkat... 4 Kart n Kullan lmas çin Gerekli ve Önerilen Di er

Detaylı

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Bu bölümde; Fizik ve Fizi in Yöntemleri, Fiziksel Nicelikler, Standartlar ve Birimler, Uluslararas Birim Sistemi (SI), Uzunluk, Kütle ve

Detaylı

DEVRELER VE ELEKTRONİK LABORATUVARI

DEVRELER VE ELEKTRONİK LABORATUVARI DENEY NO: 1 DENEY GRUBU: C DİRENÇ ELEMANLARI, 1-KAPILI DİRENÇ DEVRELERİ VE KIRCHHOFF UN GERİLİMLER YASASI Malzeme ve Cihaz Listesi: 1. 10 Ω direnç 1 adet 2. 100 Ω direnç 3 adet 3. 180 Ω direnç 1 adet 4.

Detaylı

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır. Yazıyı PDF Yapan : Seyhan Tekelioğlu seyhan@hotmail.com http://www.seyhan.biz Topolojiler Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol

Detaylı

1. DO RU AKIM MOTORLARI

1. DO RU AKIM MOTORLARI 1. DO RU AKIM MOTORLARI 1.1. DA Makinesinin Yap Do ru ak m makineleri dönen k m (endiivi), duran k m (endiiktör), yatak, kapak, rça ve kolektörden olu ur.(resim 1.1) govde Resim 1.1: Do ru ak m motoru

Detaylı

Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar

Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar Kollmorgen, Universal Robots'un daha hafif ve daha güçlü olmasını sağlıyor Altı eksenli robotlar; örneğin, işleme ve üretim tesislerinde kullanılmaktadır. Bu robotlar,

Detaylı

EEM 334. Elektrik Makinaları Laboratuvarı

EEM 334. Elektrik Makinaları Laboratuvarı EEM 334 Elektrik Makinaları Laboratuvarı Öğrencinin Adı-Soyadı: Öğrenci Numarası: Grup Numarası: Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Deney No:2 Deneyin Adı:

Detaylı

BÖLÜM 6 DC Kompunt Motor Testleri

BÖLÜM 6 DC Kompunt Motor Testleri BÖLÜM 6 DC Kompunt Motor Testleri 6-1 DENEY 6-1 Düz Kompunt Motorun Ba lant ve Motor Yönü Kontrolü AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt motorun ba lant s ve motorun devir yönü kontrolü konusunda

Detaylı

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla

Detaylı

DENEY 6-3 DC Düz Kompunt Motorun Devir Say s Kontrolü

DENEY 6-3 DC Düz Kompunt Motorun Devir Say s Kontrolü DENEY 6-3 DC Düz Kompunt Motorun Devir Say s Kontrolü AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt motorun devir say s kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet

Detaylı

RTX6_LRN Kod öğrenmeli Uzaktan kumanda

RTX6_LRN Kod öğrenmeli Uzaktan kumanda RTX6_LRN Kod öğrenmeli Uzaktan kumanda delab Deniz Elektronik Laboratuvarı Tel:026-348 65 2 Genel amaçlı, 6 Röle çıkışlı toggle (buton tip) geçici hafızalı (momentary) ve latch olarak çalışabilen alıcı,verici

Detaylı

MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ (Ders Notu) Manyetik Özellikler Doç.Dr. Özkan ÖZDEMİR MANYETİK ÖZELLİK Giriş Bazı malzemelerde mevcut manyetik kutup çiftleri, elektriksel kutuplara benzer şekilde, çevredeki

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Şaban ULUS Haziran 2012 KAYSERİ

Detaylı

Bu konuda cevap verilecek sorular?

Bu konuda cevap verilecek sorular? MANYETİK ALAN Bu konuda cevap verilecek sorular? 1. Manyetik alan nedir? 2. Maddeler manyetik özelliklerine göre nasıl sınıflandırılır? 3. Manyetik alanın varlığı nasıl anlaşılır? 4. Mıknatısın manyetik

Detaylı

DENEY 1 Direnç Ölçümü

DENEY 1 Direnç Ölçümü DENEY 1 Direnç Ölçümü DENEY N AMACI 1. Ohmmetrenin temel yap s n ö renmek. 2. Ohmmetre kullanarak nas l direnç ölçülece ini ö renmek. GENEL B LG LER Tüm malzemeler, bir devrede elektrik ak m ak na kar

Detaylı

mikroc Dili ile Mikrodenetleyici Programlama Ders Notları / Dr. Serkan DİŞLİTAŞ

mikroc Dili ile Mikrodenetleyici Programlama Ders Notları / Dr. Serkan DİŞLİTAŞ 12. Motor Kontrolü Motorlar, elektrik enerjisini hareket enerjisine çeviren elektromekanik sistemlerdir. Motorlar temel olarak 2 kısımdan oluşur: Stator: Hareketsiz dış gövde kısmı Rotor: Stator içerisinde

Detaylı

Testler tamamland ktan sonra DC seri motorun devir say s kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir.

Testler tamamland ktan sonra DC seri motorun devir say s kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. DENEY 4-3 Devir Say s Kontrolü AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC seri motorun devir say s kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet Tan m Katalog No 1 DC Seri Makine

Detaylı

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 SUPAP SİSTEMLERİ 1. KÜLBÜTOR MEKANİZMASI Eksantrik milinden aldığı hareketle silindirlerde emme ve egzoz zamanlarının

Detaylı

HİDROLİK VE PNÖMATİK E ALTERNATİF ÇÖZÜM; DOĞRUSAL MOTORLAR

HİDROLİK VE PNÖMATİK E ALTERNATİF ÇÖZÜM; DOĞRUSAL MOTORLAR 489 HİDROLİK VE PNÖMATİK E ALTERNATİF ÇÖZÜM; DOĞRUSAL MOTORLAR Ersoy KARAÇAR ÖZET Hidrolik ve Pnömatik in ufukta görünen ortağı; Teknolojideki gelişmeler neticesinde doğrusal tahrik elemanlarına alternatif

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

DENEY 2: PROTOBOARD TANITIMI VE DEVRE KURMA

DENEY 2: PROTOBOARD TANITIMI VE DEVRE KURMA A. DENEYİN AMACI : Protoboard kullanımını öğrenmek ve protoboard üzerinde basit direnç devreleri kurmak. B. KULLANILACAK ARAÇ VE MALZEMELER : 1. DC güç kaynağı, 2. Multimetre, 3. Protoboard, 4. Değişik

Detaylı

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7. 7. GELĠġMĠġ ÖZELLĠKLER

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7. 7. GELĠġMĠġ ÖZELLĠKLER ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7 AMAÇ ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7 Bu faaliyette verilen bilgiler ile hazırlamıģ olduğunuz belgeye uygun baģvuruları (Ġçindekiler Tablosu, Dipnot/sonnot, Ģekil tablosu, resim yazısı vb.) hatasız

Detaylı

6. ÜNİTE TRANSFARMATÖR VE REDRESÖR BAĞLANTILARI

6. ÜNİTE TRANSFARMATÖR VE REDRESÖR BAĞLANTILARI 6. ÜNİTE TRANSFARMATÖR VE REDRESÖR BAĞLANTILARI 1. Transformatör Bağlantıları 2. Redresör Bağlantıları KONULAR 6.1. Transformatör Bağlantıları 6.1.1. Güç Trafoları sargı Bağlantı Şekilleri 6.1.1.1. Bağlantı

Detaylı

M6410C/L M7410C KÜÇÜK LİNEER VANA MOTORLARI

M6410C/L M7410C KÜÇÜK LİNEER VANA MOTORLARI Honeywell M6410/L M7410 KÜÇÜK LİNEER VANA MOTORLARI UYGULAMA ÜRÜN SPESİFİKASYONU M6410/L, M7410 Küçük lineer vana motorları; fancoil kontrülü, ikincil ısıtma soğutma üniteleri ve zon kontrolü uygulamalarında,

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 MEKATRONİK SİSTEMLERDE KULLANILAN DİĞER ELEMANLARIN TANITILMASI DENEY SORUMLUSU Arş. Gör.

Detaylı

Konvörlü folyo makinesi : FOLYOHSTFOIL.500.20

Konvörlü folyo makinesi : FOLYOHSTFOIL.500.20 Konvörlü folyo makinesi : FOLYOHSTFOIL.500.20 ÜRETİCİ FİRMA BİLGİLERİ : HİSTORY LTD STİ. AYAZ ELEKTRONİK BİLGİSAYAR SAN. VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ. Www.ayazshop.com bilgi@ayazshop.com Tel: +90 212 6909894 avcılar

Detaylı

T8400C, T8401C Standart Elektronik Termostat

T8400C, T8401C Standart Elektronik Termostat T8400C, T8401C Standart Elektronik Termostat ÖZELLİKLER ÜRÜN SPEFİKASYONU UYGULAMA T8400C, T8401C standart termostatları ile 24V AC ısıtma-soğutma sistemlerinin tek-kademe kontrolu sağlanır. Isıtma-soğutma

Detaylı

F İ R M a. Herşey Bir Kaynaktan. Düz profillerin ve baraların işlenmesinde uzman

F İ R M a. Herşey Bir Kaynaktan. Düz profillerin ve baraların işlenmesinde uzman F İ R M a Düz profillerin ve baraların işlenmesinde uzman EHRT ürün yelpazesi, busbarların komple işlemlerini (kesme, zımbalama ve büküm) içerir. Çalıştığımız firmalar genellikle elektrik endüstrisine

Detaylı

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ tasarım BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ Nihat GEMALMAYAN Y. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Hüseyin ĐNCEÇAM Gazi Üniversitesi,

Detaylı

Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları

Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları 11/22/2014 İçerik Bağlama Elemanlarının Sınıflandırılması Şekil Bağlı bağlama elemanlarının hesabı Kuvvet

Detaylı

Duyucular (sensörler)

Duyucular (sensörler) Duyucular (sensörler) Duyucular, sistem dışından gelen uyarılara tepki veren, bunları algılayan, ve önceden belirlenmiş bazı değişkenleri ölçebilen algılayıcı cihazlardır. Çağdaş mekatronik teknoloji kapsamında

Detaylı

OTOMATİK TRANSMİSYONLAR

OTOMATİK TRANSMİSYONLAR OTOMATİK TRANSMİSYONLAR Taşıtın hızına, gaz kelebeği pozisyonuna yük ve yol şartlarına bağlı olarak viteslerin otomatik olarak değişmelerine imkan veren bir sistemdir. Otomatik transmisyonla,mekanik ve

Detaylı

PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER

PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER 279 PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER Ahmet DİNÇER ÖZET Akışı bölmek, hidrolik uygulamalarda karşılaşılan en büyük problemlerden birisidir. Hidrolik enerji en kolay hareket ettirebildiği

Detaylı

BÖLÜM 9. Sayıcılar, S7 200 CPU 212...226 serilerinde C ile gösterilir. Sayıcılar, S7 200 CPU 212...226 serilerinde: Yukarı sayıcı (Counter up CTU ),

BÖLÜM 9. Sayıcılar, S7 200 CPU 212...226 serilerinde C ile gösterilir. Sayıcılar, S7 200 CPU 212...226 serilerinde: Yukarı sayıcı (Counter up CTU ), BÖLÜM 9 SAYICILA ( Counters) ( C ) Sayıcılar, girişine verilen ve 0 sinyalinin belirli sayısından sonra çıkışını yapan elemanlardır Sayma işlemi yukarı olabildiği gibi aşağı da olabilir Sayıcılar, batarya

Detaylı

Yedi Karat Kullanım Klavuzu. Yedi Karat nedir? Neden Karat?

Yedi Karat Kullanım Klavuzu. Yedi Karat nedir? Neden Karat? Yedi Karat Kullanım Klavuzu Yedi Karat nedir? Karat, fiziksel dünya ile iletişim ve etkileşim kurulabilmesini sağlayan, elektronik prototip geliştirme kartıdır. Karat, tek başına çalışabilen interaktif

Detaylı

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1 MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1 LABORATUVARDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR Laboratuvara kesinlikle YİYECEK VE İÇECEK getirilmemelidir.

Detaylı

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 447 ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Hüseyin ÇAYCI Özlem YILMAZ ÖZET Yasal metroloji kapsamında bulunan ölçü aletlerinin, metrolojik ölçümleri dikkate alınmadan

Detaylı

1. Ç FT DEV RL ASENKRON MOTORLAR

1. Ç FT DEV RL ASENKRON MOTORLAR 1. Ç FT DEV RL ASENKRON MOTORLAR Giinümüzde endiistride en? ok kullamlan motorlar asenkron motorlard r. Endiistride birçok elektrik makinesi, degi ik birka? dönme say ya da fo u zaman siirekli h z ayan

Detaylı

YATAY SARIM MAKİNASI SB-YSM-500

YATAY SARIM MAKİNASI SB-YSM-500 YATAY SARIM MAKİNASI SB-YSM-500 Ana Parçaları ve çalışma şekli Nu. PARÇA AÇIKLAMA 1 Ana kontrol paneli 2 Sarıcı gövdesi 3 Baglantı aynası Dokunmatik ekran ile donatılmış, Operatör makine ve bileşenlerini

Detaylı

CER1000-A GEÇİŞ KONTROL ÜRÜNLERİ KULLANIM KILAVUZU BAĞIMSIZ DENETLEYİCİ GEÇİŞ KONTROL BİRİMİ İÇİNDEKİLER

CER1000-A GEÇİŞ KONTROL ÜRÜNLERİ KULLANIM KILAVUZU BAĞIMSIZ DENETLEYİCİ GEÇİŞ KONTROL BİRİMİ İÇİNDEKİLER GEÇİŞ KONTROL ÜRÜNLERİ KULLANIM KILAVUZU CER1000-A BAĞIMSIZ DENETLEYİCİ GEÇİŞ KONTROL BİRİMİ İÇİNDEKİLER 1. BAKIM ONARIM 2. KUTU İÇERİĞİ 3. EKLENEBİLEN EKİPMANLAR 4. ÜRÜN TANIMI 5. TEKNIK ÖZELLİKLER 6.

Detaylı

Q-BIZ VIEWER KULLANIM KILAVUZU

Q-BIZ VIEWER KULLANIM KILAVUZU Q-BIZ VIEWER KULLANIM KILAVUZU 1 İçindekiler 1. Q-BIZ VIEWER NEDİR?... 3 2. Q-Biz Viewer a Giriş... 3 3. Q-Biz Viewer Ayarları... 3 3.1. Yerleşim... 4 3.1.1. Pencere Yönetimi... 4 3.1.2. Paylaş... 5 3.1.3.

Detaylı

Kılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15

Kılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15 Kılavuz Çekmek Kılavuz çekme işlemlerinde kullanılan takımlar genellikle Yüksek Hız Çeliklerinden (HSS) yapılırlar. Bununla birlikte son zamanlarda kaplamalı(tin) kılavuz takımları da üretilmeye başlanmıştır.

Detaylı

DENEY DC Gerilim Ölçümü

DENEY DC Gerilim Ölçümü DENEY DC Gerilim Ölçümü DENEY N AMACI 1. DC gerilimin nas l ölçüldü ünü ö renmek. 2. KL-22001 Deney Düzene ini tan mak. 3. Voltmetrenin nas l kullan ld n ö renmek. GENEL B LG LER Devre eleman üzerinden

Detaylı

BQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK

BQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK Modbus Dijital Giriş 24 Kanal Kullanım Kılavuzu Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK İçindekiler İçindekiler... 2 1. Cihaz Özellikleri... 3 2. Genel Bilgi... 4 2.1. Genel Görünüm... 4 2.3 Cihaz Boyutları...

Detaylı

1- Hidrolik Aksesuar Ekipmanları

1- Hidrolik Aksesuar Ekipmanları 1- Hidrolik Aksesuar Ekipmanları Hidrolik vibrasyon kazıcıları, hidrolik ekskavatörlerinizin uygulama menzilini uzatır ve yeni operasyon alanları açar. Sürücüler üniversal mafsal ile vinç koluna eklenir

Detaylı

Haftalık Ders Saati. Okul Eğitimi Süresi

Haftalık Ders Saati. Okul Eğitimi Süresi DERSİN ADI BÖLÜM PROGRAM DÖNEMİ DERSİN DİLİ DERS KATEGORİSİ ÖN ŞARTLAR SÜRE VE DAĞILIMI KREDİ DERSİN AMACI ÖĞRENME ÇIKTILARI VE YETERLİKLER DERSİN İÇERİĞİ VE DAĞILIMI (MODÜLLER VE HAFTALARA GÖRE DAĞILIMI)

Detaylı

ELEZ101 Ölçme Tekniği Sunu No: 01. Öğr. Gör. Dr. Barış ERKUŞ

ELEZ101 Ölçme Tekniği Sunu No: 01. Öğr. Gör. Dr. Barış ERKUŞ ELEZ101 Ölçme Tekniği Sunu No: 01 Öğr. Gör. Dr. Barış ERKUŞ Elektriksel yük ve akım nedir? 1 Coulomb luk yük 6,24 10 18 adet elektronun yüküne eşittir. İletkenin herhangi bir noktasından 1 saniyede 6,24

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MEKATRONİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MEKATRONİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR Step (Adım) Motorlar Elektrik enerjisini açısal dönme hareketine çeviren motorlardır. Elektrik motorlarının uygulama alanlarında sürekli hareketin (fırçalı

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ FİLTREN DÖNDÜKÇE ELEKTRİK ELDE ET

ÖZEL EGE LİSESİ FİLTREN DÖNDÜKÇE ELEKTRİK ELDE ET ÖZEL EGE LİSESİ FİLTREN DÖNDÜKÇE ELEKTRİK ELDE ET HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER: Öykü Doğa TANSEL DANIŞMAN ÖĞRETMEN: Gökhan TUFAN İZMİR 2016 İÇİNDEKİLER 1. Projenin amacı.. 2 2. Projenin hedefi.. 2 3. Elektrik

Detaylı

TEMİZ SU DALGIÇ POMPA

TEMİZ SU DALGIÇ POMPA TEMİZ SU DALGIÇ POMPA MODEL RTM860 TANITMA VE KULLANIM KILAVUZU 1 CİHAZIN ÜNİTELERİ HORTUM BAĞLANTISI POMPA EMİŞ TABANI ELEKTRİK KABLOSU ÇALIŞTIRMA ANAHTARI Teknik Özellikler Ana voltaj 230 V Frekans 50

Detaylı

21.Bölge Müdürlü ü Test Grup Ba mühendisli i

21.Bölge Müdürlü ü Test Grup Ba mühendisli i 21.Bölge Müdürlü ü Test Grup Ba mühendisli i Genel: Enerji iletim sistemlerinin en büyük problemlerinden birisi enerjinin sürdürülebilir, verimli ve kaliteli bir ekilde iletilebilmesi bu ekipmanlar n sorunsuz

Detaylı

KONTROL SİSTEMLERİ Ders Notu

KONTROL SİSTEMLERİ Ders Notu TC Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Meslek Yüksekokulu KONTROL SİSTEMLERİ Ders Notu Mekatronik ve Elektronik Teknolojisi Programları için KASTAMONU 2012 1 ÖNSÖZ İnsan müdahalesi olmadan bir sistemin otomatik

Detaylı

Konveyörler NP, NI Serisi

Konveyörler NP, NI Serisi NP, NI Serisi NP Serisi T-Max konveyörleri, üretim şartlarınıza uygun olarak, Avrupa da, optimum verimde çalışacak şekilde imal edilmiştir. Alüminyum konstrüksiyon kasası, yüksek sıcaklığa dayanıklı bant

Detaylı

Soğutma kompresörlerini aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür. 5. Santrifüj (Turbo) Kompresörler( günümüzde pek kullanılmamaktadırlar)

Soğutma kompresörlerini aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür. 5. Santrifüj (Turbo) Kompresörler( günümüzde pek kullanılmamaktadırlar) 4. KOMPRESÖRLER Soğutucu akışkanın çevrim boyunca dolaştırılarak soğuk kaynaktan sıcak kaynağa ısı iletilmesi kompresörler yardımıyla meydana gelir.yani kompresörler, soğutma devrelerinde buharlaştırıcıda

Detaylı

Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri

Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri 2 Makinaya farklı bakış açıları sayesinde uzun veya kısa boylu operatör oturarak ya da ayakta çalışabilir - Rittal taşıyıcı kol sistemleriyle izleme ve kumanda

Detaylı

Mikrodenetleyici Tabanlı, Otomatik Kontrollü Çöp Kamyonu Tasarımı

Mikrodenetleyici Tabanlı, Otomatik Kontrollü Çöp Kamyonu Tasarımı Mikrodenetleyici Tabanlı, Otomatik Kontrollü Çöp Kamyonu Tasarımı Elif Tunç*, Suat Demir, Serap Altay Arpali elif.tunc@hotmail.com suat_demir@hotmail.com saltay@cankaya.edu.tr Çankaya Üniversitesi, Elektronik

Detaylı

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet 57 Yrd. Doç. Dr. Yakup EMÜL, Bilgisayar Programlama Ders Notları (B02) Şimdiye kadar C programlama dilinin, verileri ekrana yazdırma, kullanıcıdan verileri alma, işlemler

Detaylı

Yenilikçi Teknolojiler www.ermaksan.com.tr Lazer Serisi. Yeni Nesil Fiber Lazer Kesim Makinesi

Yenilikçi Teknolojiler www.ermaksan.com.tr Lazer Serisi. Yeni Nesil Fiber Lazer Kesim Makinesi Yenilikçi Teknolojiler www.ermaksan.com.tr Lazer Serisi Yeni Nesil Fiber Lazer Kesim Makinesi R YENİ Fiber Laser Kesim Makinesi Koruyucu Cam Lazer ışınlarının verebileceği zararları engellemek ve sac kesimini

Detaylı

İNCİRLİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ ALANI UMEM ELEKTRONİK MONTÖRÜ KURSU GÜNLÜK ÇALIŞMA PLANI DERS.

İNCİRLİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ ALANI UMEM ELEKTRONİK MONTÖRÜ KURSU GÜNLÜK ÇALIŞMA PLANI DERS. DERS Modül Adı KONULAR ÖĞRETMEN ADI 8.01.2016 7.01.2016 6.01.2016 5.01.2016 4.01.2016 CUMA PERŞEMBE ÇARŞAMBA SALI PAZARTESİ İş sağlığı ve güvenliği genel prensipler Temel Kavramlar İş güvenliği yönünden

Detaylı

AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON

AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON Dünyamızın son yıllarda karşı karşıya kaldığı enerji krizi, araştırmacıları bir yandan yeni enerji kaynaklarına yöneltirken diğer yandan daha verimli sistemlerin tasarlanması

Detaylı

Proje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama

Proje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama Proje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama İçerik Giriş Proje amacı Yöntem ve metotlar Örnek 2 Giriş 3 Alt Sorunlar Odaklama ve sorun analizi

Detaylı

JENERATÖRDE KULLANILAN ÖZET TEKNİK TERİMLER. : Sabit manyetik alana bağlı olarak periyodik sürelerde Yönünü ve alternas sayısı değişen akımdır.

JENERATÖRDE KULLANILAN ÖZET TEKNİK TERİMLER. : Sabit manyetik alana bağlı olarak periyodik sürelerde Yönünü ve alternas sayısı değişen akımdır. JENERATÖRDE KULLANILAN ÖZET TEKNİK TERİMLER ALTERNATİF AKIM DOĞRU AKIM AKÜ ŞARJ CİHAZI DİYOD FIRÇA (Kömür) ELEKTRİK DEVRESİ ŞALTER KONTAKTÖR CHANGE OWER SWİTCH BOBİN /SARGI TRANSFORMOTOR VERİM : Sabit

Detaylı

Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi

Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi 1 Motorlar: Çalışma prensibi Motorlar: Çalışma prensibi 2 Motorlar: Çalışma prensibi AC sinyal kutupları ters çevirir + - AC Motor AC motorun hızı üç değişkene

Detaylı

Bu iletkenin uçları arasında gerilim oluşturmak için pil, akümülatör, jeneratör, dinamo gibi araçlar kullanılır.

Bu iletkenin uçları arasında gerilim oluşturmak için pil, akümülatör, jeneratör, dinamo gibi araçlar kullanılır. ELEKTRİK VE MANYETİZMA ELEKTRİK Odamızda bulunan elektrik düğmesine bastığımızda lambamız yanar. Elektrik ocağının fişini prize takıp açtığımızda ocağın ısındığını görürüz. O halde elektrik; etkisini gerek

Detaylı

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch USB KVM Switch Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch Kullanma Kılavuzu DS-11403 (2 Portlu) DS-12402 (4 Portlu) 1 NOT Bu cihaz FCC kurallarının 15. Bölümü uyarınca,

Detaylı

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği-1. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014

Hızlandırıcı Fiziği-1. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014 Hızlandırıcı Fiziği-1 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014 1 İçerik Parçacıkları nasıl elde ediyoruz? Bazı dairesel hızlandırıcı çeşitleri Siklotron (cyclotron) Zayıf odaklama Sinkrotron (synchrotron)

Detaylı

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. KAVRAMLAR Büyüme ve Gelişme Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. Büyüme Büyüme, bedende gerçekleşen ve boy uzamasında olduğu gibi sayısal (nicel) değişikliklerle ifade edilebilecek yapısal

Detaylı

ENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi 4 + 0 + 0

ENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 ENERJĠ DAĞITIMI-I Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 Açma-Kapama Cihazları Elektrik enerjisinin açılması, ayrılması, kesilmesi veya kapatılması işlevlerini yapan cihazlardır. Alçak Gerilim Ayırıcı Nitelikli Orta

Detaylı

Mekatroniğe Giriş Dersi

Mekatroniğe Giriş Dersi Mekatroniğe Giriş Dersi 1. ve 2. Hafta Temel Kavramlar Mekatronik Nedir? Mekanik Sistemler Elektrik-Elektronik Sistemler Bilgi Sistemleri Bilgisayar Sistemleri Bu Haftanın Konu Başlıkları SAÜ - Sakarya

Detaylı

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER AliRıza ÇETİNKAYA Proje & Satış Müdürü Erhan EYOL Kalite Güvence Müdürü REAKTİF GÜÇ NEDİR? Elektrodinamik prensibine göre çalışan generatör, trafo, bobin, motor

Detaylı

R-2R LADDER SWITCHES 8-BIT DAC SUCCESSIVE APPROXIMATION REGISTER 3-STATE BUFFERS

R-2R LADDER SWITCHES 8-BIT DAC SUCCESSIVE APPROXIMATION REGISTER 3-STATE BUFFERS MİKROİŞLEMCİ UYUMLU A/D VE D/A ÇEVİRİCİLER A/D ve D/A çeviricilerin pratikte sıkça kullanılan türlerinden biri de mikroişlemci uyumlu olanlarıdır. Şekil.'de ZN8 D/A çeviricinin çalışma prensip şeması verilmiştir.

Detaylı

KIRILMA MEKANİĞİ Prof.Dr. İrfan AY MALZEME KUSURLARI

KIRILMA MEKANİĞİ Prof.Dr. İrfan AY MALZEME KUSURLARI MALZEME KUSURLARI Deformasyonda Birinci Özelliğe Sahip Hatalar: A. Noktasal Hatalar: Kafes düzeninin çok küçük bölgelerindeki (1-2 atom boyutu) bozukluğa verilen addır. Bunlar ; 1. Boşluklar : Kafeslerde

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 1. KARE VİDA AÇMA

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 1. KARE VİDA AÇMA ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Kare vida çekme işlemlerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Kare vidaların kullanım alanları hakkında bilgi toplayınız. 1. KARE VİDA AÇMA Diş dolusu ve diş boşluğu

Detaylı

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.

Detaylı

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet Tasarım Raporu Grup İsmi Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK Kısa Özet Tasarım raporumuzda öncelikle amacımızı belirledik. Otomasyonumuzun ana taslağını nasıl oluşturduğumuzu ve bu süreçte neler yaptığımıza karar

Detaylı

- TESTO 417 - Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU

- TESTO 417 - Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU - TESTO 417 - Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU 1 1. Ürün Açıklaması Testo 417 Testo 416 Pervane Prob Ekran Kontrol tuşları Pil kompartmanı Servis kompartmanı Cihazı açma /

Detaylı

HAUTAU PRIMAT. sistemi. Depolama, montaj, havaland rma, sabitleme, temizleme... Hiçbir şey bundan daha kolay değil!

HAUTAU PRIMAT. sistemi. Depolama, montaj, havaland rma, sabitleme, temizleme... Hiçbir şey bundan daha kolay değil! yüksek vasistas HAUTAU PRIMAT sistemi Depolama, montaj, havaland rma, sabitleme, temizleme... Hiçbir şey bundan daha kolay değil! Esneklik ve çok yönlülük alan nda HAUTAU PRIMAT kimseye söz b rakm yor:

Detaylı

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu Bu kılavuz, GBT En İyi Uygulamaları ve Kullanım Kılavuzu na bir tamamlayıcı kılavuz oluşturmak için tasarlanmıştır. Green Break Patlamasız Güvenlik Güç Kartuşlarının

Detaylı

6. Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu Hoş Geldiniz

6. Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu Hoş Geldiniz 6. Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu Hoş Geldiniz LiProKa Motor Prensibi ile çalışan Tork Motoru LiProKa Motor Prensibi ile Verimlilik Standart çıtasını IEC 60034-30 IE4-Super Premium un üzerine

Detaylı

Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli

Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli Sıva altı montaj için enerji tasarruflu Symaro sensörleri DELTA anahtarları serisi ile kullanım için uygun Answers for infrastructure

Detaylı

Basit Kafes Sistemler

Basit Kafes Sistemler YAPISAL ANALİZ 1 Basit Kafes Sistemler Kafes sistemler uç noktalarından birleştirilmiş narin elemanlardan oluşan yapılardır. Bu narin elemanlar, yapısal sistemlerde sıklıkla kullanılan ahşap gergi elemanları

Detaylı