MALİYE POLİTİKALARI ANALİZ VE DEĞERLENDİRME MODELLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ EKONOMİK VE SEKTÖREL VERİ ANALİZİ SÖZLÜĞÜ 106G133
|
|
- Canan Güven
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 MALİYE POLİTİKALARI ANALİZ VE DEĞERLENDİRME MODELLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ EKONOMİK VE SEKTÖREL VERİ ANALİZİ SÖZLÜĞÜ 106G133
2 İçindekiler TÜRKİYE İÇİN HESAPLANABİLİR GENEL DENGE MODELİ SÖZLÜĞÜ... 3 SAĞLIKTA ÇIKTIYA DAYALI ÖDEME YÖNTEMİ SÖZLÜĞÜ... 4 TÜRKİYE DE SİGARA İLE MÜCADELE KAMPANYASININ... 7 FAYDA-MALİYET ANALİZİ VERİ SÖZLÜĞÜ... 7 ENERJİ FAYDA MALİYET ANALİZİ SÖZLÜĞÜ... 10
3 TÜRKİYE İÇİN HESAPLANABİLİR GENEL DENGE MODELİ SÖZLÜĞÜ Genel Denge Modeli: Tüm piyasaların, birbirleriyle etkileşim içerisinde olduğu ve eş zamanlı olarak çözülen bir denklem sistemi ile temsil edilen modellerdir. Model içerisinde fiziksel aktivite değerleri fiyatlar ile eş zamanlı, içsel olarak belirlenmekte böylelikle bir piyasada meydana gelen değişikliklerin ekonominin diğer aktörleri ve piyasaları üzerindeki etkilerini izlemek mümkün olmaktadır. İçsel Değişken: Modelde önceden tanımlanmış olan ancak değeri dışarıdan verilmeyerek, model çözümü sırasında diğer değişkenlere bağlı şekilde belirlenen değişkenlerdir. Dışsal Değişken: Modelde önceden tanımlanmış olan ve değeri dışarıdan verilen değişkenlerdir. Dışsal Şok: Modelde tanımlanmış olan ekonominin dışsal değişkenlerinde meydana gelerek modelin içsel değişkenleri üzerinde etkisi olacağı öngörülerek modele dışarıdan verilen değişikliklerdir. Kapama Kuralları: Genel denge modellerinde temel nedensellik ilişkilerini sağlayan, kamu dengesi, ödemeler dengesi ve yatırım-tasarruf dengesinde hangi değişkenlerin içsel, hangi değişkenlerin dışsal olacağını belirleyen makro ekonomik özdeşliklerdir. Statik Genel Denge Modeli: Temel alınan yıla göre kurulan statik model, o yıl için farklı kapama kuralları ve dışsal şoklar ya da araçlarla sonuçlar arasında farklı politika kararlarının etkisini ölçmek için kullanılan, istenilen zaman aralığında, her bir dönem için ayrı ayrı çözülen modellerdir. Yarı Dinamik Genel Denge Modeli: Her bir dönem için ayrı ayrı çözülen statik genel denge modellerindeki, parametrelerin, makro ve/veya mikro dışsal değişkenlerin dışsal ve içsel güncellenmesi dönemler arasındaki bağlantının sağlandığı ve orta vadeli çözüm aranan genel denge modelleridir. Dinamik Genel Denge Modeli: Dönemler arası bağlantının modelde içsel olarak oluşturulduğu belirli bir zaman aralığı için çözüm sunan modellerdir. Sosyal Hesaplar Matrisi: Milli hesaplar, kamu kesimi genel dengesi ve ödemeler dengesi gibi farklı muhasebe ve hesap işlemleriyle farklı kurum ve kuruluşlarca meydana getirilen ekonomik verileri aynı çerçevede birleştirerek uyumlaştıran bir veri tabanı ve hesap sistemidir. Mal ve Hizmet Piyasaları: Üretim faktörlerinin (işgücü, sermaye ve ara malları) kullanılarak, modelde tanılanmış olan üretim süreçleri sonucunda ortaya çıkan mal ve
4 hizmetlerin tüketiciler tarafından talep edildiği ve arz-talep dengesine göre fiyatlarının belirlendiği piyasalardır. İşgücü Piyasaları: Üretimin gerektirdiği işgücü girdisinin hanehalkları tarafından arz edildiği, firmalar tarafından talep edildiği ve bu arz-talep dengesi içerisinde ücretlerin oluştuğu piyasalardır. Kompozit Mallar: İthal edilen mallar ile iç piyasada üretilen malların ya da iç piyasada üretilen ve ihraç edilen malların bir araya gelmesiyle oluşan ve üretim sürecinde ara girdi olarak kullanılan mallardır. Katma Değer: Üretim faaliyetlerinde işgücü ve sermayenin bir araya gelerek oluşturduğu değerdir. Sürecin en son aşamasında toplulaştırılmış ara girdi ile birlikte nihai ürünü oluşturur. Tam İstihdam: Her bir işgücü kategorisindeki işgücü arzının bu kategorideki işgücü talebine eşit olması durumudur. Numeraire: Modeldeki ölçü birimidir. Bir kabul edilerek modeldeki tüm mal ve hizmetler ve üretim faktörleri buna göre değer alır. Hanehalkı: Modelde üretim faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesi için gereken girdilerden işgücünü ve sermayeyi kiralayan ve buradan elde ettiği gelirle tüketim ve tasarruf kararı veren aktörlerdir. Kurumlar: Modelde tarif edilmekte olan ekonomide Hanehalklarını da kapsayan yurtiçindeki, yurtdışındaki, kamu ve kamu dışı tüm aktörlerdir. SAĞLIKTA ÇIKTIYA DAYALI ÖDEME YÖNTEMİ SÖZLÜĞÜ
5 Çıktıya Dayalı Ödeme Yöntemi; Aile Hekimlerinin tanımlanacak çıktıları gerçekleştirme oranları doğrultusunda ücretlendirilmesi ya da performans primi ile ödüllendirilmesini sağlayan ödeme yöntemidir. Hizmet sunucuya yapılacak ödemeyi ölçümlenebilir çıktıların sağlanmasına şart koşan bir yöntemdir. Maaş; gerçekleştirilen bakım faaliyetlerine bakılmaksızın, hizmet sunuculara sıklıkla aylık bazda ve sabit olarak gerçekleştirilen bir ödeme yöntemidir. Muayene sayısının azaltılması amacıyla hastaların tedavi edilmemesi yoluyla hizmet maliyetlerinin ikinci basamağa kaymasına neden olmaktadır. Maaş yönteminde hizmet kalitesinin asgari düzeyde bile muhafaza edilmesine yönelik bir teşvik sağlanamamaktadır. Hizmet başı ödeme; sunulan hizmet miktarının hizmet için belirlenen liste fiyatı ile çarpılması sonucu hesaplanan bir ödeme yöntemidir. Hizmet başı ödeme bakım hizmetlerine ait aktivitelerin beklenenden fazla sunulması için doğrudan bir teşvik sağlamaktadır. Doktorları, mevcut hizmet başı ödeme planı ve buna bağlı ücretlendirme prensiplerinden hareketle, daha fazla sayıda hasta muayene etme, daha çok ve daha komplex tetkik ve müdahaleler isteme yada yapma konusunda teşvik etmektedir ki bu durum etkili ve uygun olmayan hizmet sunumuna sebep olabilmektedir. Hizmet başına ödemede, hizmet sunucu bakım maliyetleri konusunda risk taşımaz, bu konuda tüm riski ödeyen üstlenmektedir. Kişi başı ödeme; hizmet sunuculara belirli bir grup hasta yada tanımlanan bir nüfus grubuna gerekli sağlık hizmetlerini sunmaları karşılığında yapılan bir ödeme yöntemi olup, yaş ve cinsiyet gibi farklı parametreler temelinde farklılaşabilir. Genellikle nüfus bazlı hizmet sunumunu temel alan aile hekimliği uygulamalarında, sıklıkla bir yıllık periyod içinde, aile hekiminin listesine kayıtlı bireylere sunacağı hizmetler için gerçekleştirilen bir ödemedir. Hizmet başı ödemenin aksine, bakım hizmetlerine ait aktivitelerin sunulması için negatif bir teşvik sağlamakta, tek başına uygulandığında, doktorları listelerindeki bireyleri muhafaza edecek düzeyde bir aktivite ve kalite düzeyine teşvik etmektedir. Girdiye dayalı ödeme; genellikle hastanelere yapılacak ödemelerde sık kullanılan geleneksel ödeme yöntemlerden birisidir. Hastane yatak sayısı, çalışan personel sayısı vb. parametreler hizmet sunucuya yapılacak ödemelerde girdi anlamında kullanılmaktadır. Teşvik; Hizmet sunucu yada hizmeti alanlara yönelik finansal yada hizmet kazancı sağlama yöntemidir. Görev tahsisatı; Aile Hekimlerince kullanılan bazı kaynakların (personel, kira, elektrik, su, ısınma, kırtasiye vb. giderler) finansmanının sağlanması amacıyla ödenen parasal miktardır.
6 Parametre İl Ortalaması; Belirlenen parametreye ait çıktının il bazında gerçekleştirilme oranıdır. Yüzde olarak ifade edilir. Parametre Aile Hekimi Ortalaması; Belirlenen parametreye ait çıktının Aile Hekimince gerçekleştirilme oranıdır. Yüzde olarak ifade edilir. Kaba Performans Puanı; Parametre il ortalaması ile Aile Hekimi ortalaması arasındaki farkdır. Yüzde olarak ifade edilir. Performans Ayarlama Faktörü; Ödeyici kurum tarafından, tesbit edilen parametreye ait çıktının önem derecesini belirlemek amacıyla tanımlanan katsayıdır. Parametre Performans Puanı; Kaba performans puanı ile Performans ayarlama faktörünün çarpımı sonucunda elde edilen rakamdır. Koruyucu Hizmetler Performans Puanı; Koruyucu hizmetlere ait çıktıların elde edilme durumunu gösteren puandır. Poliklinik Hizmetleri Performans Puanı; Poliklinik hizmetlerine ait çıktıların elde edilme durumunu gösteren puandır. 2. Basamağa Sevk Performans Puanı; ikinci basamak sağlık kuruluşlarına yapılan sevklere ait çıktıların elde edilme durumunu gösteren puandır.
7 TÜRKİYE DE SİGARA İLE MÜCADELE KAMPANYASININ FAYDA-MALİYET ANALİZİ VERİ SÖZLÜĞÜ Bugünkü Değer (present value): Bugünkü değer, gelecekteki nakit akışlarının belirli bir iskonto oranıyla azaltılmasıyla elde edilen toplam değeridir. Çevresel Tütün Dumanı (ÇTD): ÇTD sigara içen bir kişi tarafından bulunulan ortama verilen, sigara içmeyen kişilerin de etkilendiği dumandır. Ekonomik Fayda-Maliyet analizi (EFMA): EFMA yaklaşımında maliyetler fırsat maliyeti olarak tanımlanır ve çoğunlukla ilgilenilen politika değişikliğinin toplumun geneli üzerindeki refah etkileri merak edildiği zaman kullanılır. Temel varsayım bireylerin kendi refahlarını ençoklamaya çalıştıkları ve rasyonel davrandıklarıdır. Ekonomik maliyetlerin çoğu üretim veya tüketimdeki dışsallıklardan veya bilgi eksikliği nedeniyle kararların yanlış verilmiş olmasından kaynaklanır. Bu yaklaşımda hem doğrudan ve dolaylı maliyetlerin, hem de elle tutulan (tangible) ve tutulmayan (intangible) maliyetlerin tamamı hesaba katılır. Ancak bu yaklaşımda maliyetlerin sadece beklenmeyen kısmı hesaba katılır; beklenen, bilinen kısmı dikkate alınmaz, çünkü bireylerin kararlarını verirken bilinen maliyetleri zaten hesaplarına dahil ettikleri varsayılır. (Lightwood ve diğerleri, 2000) Emekliliğe kadar kazanç: Her cinsiyet-yaş grubu için bir kişinin emeklilik yaşına kadar çalışması durumunda ortalama olarak elde edeceği gelir. Göreceli Ölüm Oranı: bkz. Tehlike Oranı GSYİH Bazlı Sosyal Maliyet Analizi (GSMA): GSMA yaklaşımında maliyet vazgeçilen (foregone) üretimin değeri olarak tanımlanmıştır. Bu yaklaşımda toplumun tamamı ele alınabileceği gibi, ekonominin bir sektörü veya kamu kesimi esas ilgi alanı olabilir. Bu yaklaşımın EFMA dan farkını açıklamak için şu örneği kullanabiliriz: Sigara nedeniyle beklenenden önce gerçekleşen bir ölümün ekonomik maliyeti, sigara içenin ölüm olasılığındaki beklenenin üstünde artışın yarattığı refah kaybı olarak tanımlanır. GSMA yaklaşımına göre maliyeti ise erken ölümün yarattığı üretim kaybıdır, beklenen ve beklenmeyen ayrımı yapılmadan toplam kayıp ölçülür. GSMA yaklaşımı elle tutulmayan (intangible) maliyetleri hesaba katmaz, mesela hastalık ve ölüm nedeniyle duyulan acının parasal maliyeti göz ardı edilir, sadece (aynen Milli Gelir hesabında olduğu gibi) piyasası olan işlemlerin maliyeti dikkate alınır. (Lightwood ve diğerleri, 2000) Harcamalara Bağlı Maliyet Analizi (HMA): HMA yaklaşımında söz konusu aktivitenin belli bir sektörde yarattığı doğrudan gelirler ve doğrudan giderler dikkate alınır; elle tutulamayan maliyetler ve fırsat maliyetleri hesaba katılmaz. Örneğin, sigara
8 kullanımının yarattığı hastalıkların hastaya ve çevresine verdiği psikolojik zarar veya hastanın yaşam kaybının ekonomik değeri hesaba katılmaz. Bu yaklaşımda sektör tanımı önemlidir. HMA yaklaşımında sektörler arası transfer ödemeleri hesaba katılırken sektörün kendi içindeki ödemeler hesaba katılmaz. Her iki tür transfer ödemesinin de ekonomik maliyet olarak sayılmayacağı, dolayısıyla EFMA açısından hesaba katılmayacağı zaten açıktır. (Lightwood ve diğerleri, 2000) Hayatın İstatistiksel Değeri (Value of Statistical Life (VSL)): Ortalama saatlik ücret ile hayat boyu çalışılan saat sayısının çarpımı olarak elde edilen, bir kişinin yaşam boyu ortalama gelirini gösteren değer. İnsidans Oranı: Bir olay (hastalık vb.)'ın belli bir nüfusta, belirli süre içindeki görülüş sayısı; sıklık. (Kocatürk U., Açıklamalı Tıp Terimleri Sözlüğü, 2000) İskonto Oranı (Discount Rate): İskonto oranı bugünkü değer hesaplamasında gelecekte gerçekleşecek nakit akışlarının azaltılmasında kullanılan, paranın zaman değerini yansıtan orandır. İşe devamsızlık nedeniyle üretim kaybı: Bir kişinin rahatsızlık vs. gibi bir nedenle işe devam edememesi durumunda kaybolan üretim değeri. Modelde bir günlük işgücü maliyeti olarak alınmıştır. Mortalite Maliyeti: Mortalite maliyeti her hastalık için bir yıl içinde meydana geleceği tahmin edilen ölümlerin ortalama ücrete sahip bir çalışanın emekliliğe kadar elde edeceği toplam gelir ile çarpımı olarak hesaplanmıştır. Mortalite Oranı: Belli bir nüfus içinde belli bir zaman sürecinde görülen ölümlerin binde olarak ifade edilen miktarı; ölüm oranı. (Kocatürk U., Açıklamalı Tıp Terimleri Sözlüğü, 2000) Ortalama Günlük İşgücü Maliyeti: Ortalama aylık işgücü maliyetinin 20 işgününe bölünmesi ile elde edilen değer. Ölüm Oranı: bkz. Mortalite Oranı Pasif Etkilenim: bkz. Pasif İçicilik Pasif İçicilik: Sigara içmeyen kişilerin çevresel tütün dumanından etkilenme durumu. Pasif Maruziyet: bkz. Pasif İçicilik
9 Sigara Bırakma Oranı: Sigarayı bırakma oranı, sigarayı bırakmış olanların sigara içmekte olanlar ve bırakmış olanların toplamına oranı olarak tanımlanmaktadır. Sigara İçme Oranı: Verilen bir cinsiyet-yaş grubu içinde sigara içen bireylerin oranı. Sigara İçme Prevalansı: bkz. Sigara İçme Oranı Sigara kullanım statüsüne bağlı insidans-mortalite oranları: Verilen bir cinsiyet-yaş grubu ve sigara içme durumu (içen-bırakmış-hiç içmemiş) için belirli bir hastalığın insidans-mortalite oranı. Tedavi Maliyeti: Tedavi maliyeti modelde her hastalık için bir yıl içinde oluşacağı tahmin edilen yeni vaka sayısı ile vaka başı maliyetlerin çarpımı olarak hesaplanmıştır. Tehlike Oranı (Hazard Ratio): Tehlike oranı modelde "göreli risk" olarak kabul edilmiştir. İki farklı grubun risklerinin (insidans/mortalite) oranı olarak hesaplanmıştır. Her cinsiyet-yaş grubu için sigara içmeyen grup referans olup göreli riski 1 kabul edilmiştir. Telafi Edici Ücret Farkları (compensating wage differentials) Teorisi: Bu teoriye göre tüm özellikleri aynı olan iki işten riski daha yüksek olan daha fazla ücret ödemelidir. Vaka başına Tedavi Maliyeti: Bir hastalık için oluşan her yeni vakanın maliyeti. Yaşam Yılının İstatistiksel Değeri (Value of Statistical Life Year (VSLY)): Hayatın istatistiksel değeri (VSL) üzerinden hesaplanan, bir yılda bir kişinin elde edeceği ortalama gelir.
10 ENERJİ FAYDA MALİYET ANALİZİ SÖZLÜĞÜ Asit Yağmurları: Sulfürdioksit (SO2) ve azotoksitler (NOx) havaya salındıklarında, nem ile birleştiklerinde asit oluşturarak yağmur ve kar ile yeryüzüne inmektedirler. Asit yağmurları orman ve su ekosistemlerini olumsuz etkilemekteyken, tarihi, kültürel, artistik yapıların yanı sıra, ev ve araba gibi kullandığımız eşya ve yapıların yıpranmasına neden olmaktadır. Aşağıdan-yukarıya modeller: Teknoloji-açık (technology-explicit) da denilen bu çok ayrıntılı modellerin temel özelliği enerji sektörlerine teker teker odaklanılmasıdır. Bu modellerde odaklanılan her bir enerji-kullanan teknoloji, girdilerinin, çıktılarının, birim maliyetlerinin ve diğer teknik ve ekonomik özelliklerinin detaylı serimiyle tanımlanır; her bir sektör birbirine girdileri ve çıktıları ile bağlanmış rasyonel dizilmiş teknolojiler toplamı olarak görülür. Birincil Enerji Kaynakları: Doğada herhangi bir dönüşüme ya da çevrime konu olmadan bulunan enerji kaynaklarıdır (Wikipedia, 21 Aralık 2010, Çevresel Faydalar: Ekonomik faaliyetlerin doğal çevre üzerinde oluşturduğu olumlu etkiler. Hali hazırda var olan negatif veya olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması olumlu etki olarak sınıflandırılmaktadır. Çevresel Dışsallıklar: Bir ekonomideki oyuncuların asıl etkinliklerini yaparken doğal çevreye olan ikincil olumlu ya da olumsuz etkileridir. Dışsallık: Bir ekonomik faaliyetin, bu ekonomik faaliyetin dışında kalan aktörlerin refahlarını olumlu veya olumsuz etkilemesi durumudur. Doğrudan Fayda: Maddi ve ölçülebilen faydalara doğrudan fayda olarak adlandırılmaktadır. (Tokatoğlu, 2005). Dolaylı Fayda: Ölçülebilen veya ölçülemeyen olumlu dışsallıkları kapsamaktadır. Dönemsel Maliyetler: Sadece belli dönemlerde üstlenilmesi gereken maliyetlere denir. Enerjinin Toplumsal Üretim Maliyeti: Üretilen enerjinin, bu üretim dolayısıyla oluşan çevresel ve toplumsal dışsallıklar da dâhil tüm maliyetlerinin toplam parasal değeridir. Eskalasyon (escalation) Oranı: Söz konusu üretim için gerekli ham maddelerin fiyatlarındaki zaman içerisindeki artış oranı.
11 Etki Analizi: Bir projenin, politikanın, programın ya da olayın etkilerini analiz etmeye yarayan bir yöntemdir. Analiz, uygulama öncesinde ya da uygulama sonrasında yapılabilmektedir. Politikaların ya da projelerin düzenlemeye dönüştürülmesi sürecinde istenmeyen etkilerin azaltılmasına ve pozitif etkilerin artırılmasına katkıda bulunmaktadır (Ekici, 2006; Karaosmanoğlu, 2006). Fayda-Maliyet Oranı: Fayda Maliyet Analizinde bir projenin toplam parasal değerini özetleyen bir göstergedir. Parasal cinsten ifade edilen faydaların, yine parasal olarak ifade edilen maliyetlere oranıdır. Bütün fayda ve maliyetler şimdiki değerde ifade edilmelidir (Pogue, 2004). Fırsat Maliyeti: Bir sonuca götüren seçeneklerden birinde karar kılındığında, diğer seçenekleri seçmeyerek vazgeçilen (feda edilen) faydaların toplam değeri. İkinci aternatif seçeneğin değeri olarak da ifade edilmektedir. Fosil Yakıtlar: Yerkürenin oluşumundan bugüne kadar yeraltında oluşmuş ve birikmiş olan, tükenebilen, yakıt olarak kullanılan kaynaklardır. Geri Ödeme Süresi: Paranın zaman değerini dikkate almayan bir ölçüttür. Bu yaklaşıma göre, projeler ilk yatırım maliyetlerinin ne kadar süre içinde geri alınabileceğine göre sıralanırlar. Bu yaklaşım daha çok geleceğin belirsiz ve yatırımların çok riskli olduğu durumlarda tercih edilmektedir (İşgüden, 1980). Gömülü (sunk) Maliyetler: olmayan maliyetler Hali hazırda üstlenilmiş ve geri getirilmesi mümkün İç Getiri Oranı: Farklı yatırımların kârlılıklarını karşılaştırmak için kullanılan getiri oranıdır. Bu oranda, yatırımın maliyetleri, getirilerine eşitlenir; diğer bir ifadeyle, net şimdiki değerin sıfırlandığı orandır. Yüksek iç getiri oranı, yatırımın karlılığını gösterir (Pogue, 2004). İlk Maliyetler: Herhangi bir projenin ömrü boyunca gerçekleşecek tüm maliyetlerin projenin başlangıcında sarf edilen miktarı. İskonto (discount) Oranı: Zaman içerisinde gerçekleşecek olan gelir ve gider akımlarının bugüne karşılık gelen değerlerinin hesaplanmasında (bugüne indirgenmesinde) kullanılan orana denir. İşletim Maliyetleri: Bir işin ya da projenin yürütülürken meydana gelen maliyetlerin tümüne denir. Sabit ve değişken maliyetler olmak üzere iki gruba ayrılır.
12 İşletme Hakkı Devri: Kamu iktisadi teşebbüslerinin müessese, işletme, bağlı ortaklıklarına ve benzerlerine ait tesislerin belirli süre ve şartlar dâhilinde gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletilmesi ve varsa mamullerinin pazarlama ve dağıtımının yapılması hakkının devrini ifade etmektedir. Mülkiyet devri söz konusu olmamakla birlikte işletme ve yönetim hakları doğrudan bir bedel karşılığı devredilmektedir (Kilci, 1994, tr/kit/kilcim/ozelles.pdf). Karbon Dioksit Eşdeğeri: Her bir sera gazının küresel ısınmaya katkı potansiyeli, atmosferde kalış sürelerine bağlı olarak, farklı seviyelerdedir. Bu gazların emisyonlarının birbirleri ile karşılaştırılabilmelerini sağlamak amacı ile etkileri karbondioksit biriminden ifade edilmektedir. Kaynağın Ekonomik Değeri: Bir kaynağın kullanım, potansiyel ve kullanım dışı değerlerinin toplamıdır. Kullanım değeri, tüketim ve tüketim dışı kullanımları ile ortaya çıkan değerdir. Gelecekte kullanım opsiyonunun var olmasının değeri ise potansiyel değeri oluşturur. Kaynağın kullanılmamasına rağmen sadece var olmasından elde edilen değere ise kullanım dışı değer olarak adlandırılır. (Tietenberg, 2006). Maliyet-Etkinliği Analizi: Faydaların parasallaştırılamadığı durumlarda kısıtlı kaynakların en etkin yolla kullanımını tanımlamaya yarayan bir tekniktir. Fayda-maliyet analizine kıyasla daha sınırlı analiz imkânı sunan bu teknikte belirlenmiş bir amaca/faydaya ulaşmak için mevcut olasılıkların maliyetleri karşılaştırılır. Her bir olasılığın dolaylı ve dolaysız tüm maliyetleri göz önüne alınarak birim fayda başına maliyeti hesaplanır ve birim fayda başına toplam maliyeti en düşük olan seçilir. (Ekici, 2006; Karaosmanoğlu, 2006; Güven v.d., 2008; Marjinal Maliyetler: Bir birim daha mal ya da hizmet üretilmesinin toplam maliyet üzerinde meydana getirdiği artışa denir. MegaWatt (MW): Watt ın bir milyon katıdır. Santrallerin üretim kapasitesi bu birim ile ifade edilir (Wikipedia, 21 Aralık 2010, Melez (hibrid) Modeller: Hem yukarıdan-aşağıya hem de aşağıdan-yukarıya öğeler içeren modellerdir. Net Şimdiki Değer: Net şimdiki değer, nakit girişlerinin şimdiki değerinden nakit çıkışlarının şimdiki değerinin çıkarılması ile bulunur. Net şimdiki değerin pozitif ve yüksek olması istenir (Khan, 1993).
13 Net Toplumsal Yarar Akımı: Proje/program/politika ufkundaki her bir dönemin parasallaştırılmış toplumsal faydalarının toplamıyla toplumsal maliyetlerinin toplamının farklarından oluşan akım (dizi). Otoprodüktör: Esas olarak kendi elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak üzere elektrik üretimi ile iştigal eden tüzel kişidir (20/2/2001 tarihli 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, Madde 1). Özel Elektrik Üreticileri: Sahip oldukları, finansal kiralama yoluyla edindikleri veya işletme hakkını devraldıkları üretim tesisi ya da tesislerinde elektrik enerjisi üretimi ve satışı ile iştigal eden özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerdir (20/2/2001 tarihli 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, Madde 2). RETScreen: Ücretsiz, bir çok dilde komut ve destek dosyaları olan, özellikle yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projelerinin fizibilite öncesi çalışmalarının maliyetini düşürmek için Kanada Doğal Kaynaklar Bakanlığınca yaptırılmış bir enerji proje değerlendirme yazılımıdır; çeşitli enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin üretim ve tasarruflarını, yaşam çevrim maliyetlerini, emisyon azaltımlarını, finansal yapılabilirliklerini ve risklerini hesaplar. ( Sabit Maliyetler: Üretilen mal ya da hizmetin üretim seviyesinden bağımsız olarak ortaya çıkan maliyetlerdir. Senaryo: Olası demografik ve iktisadi koşullar kümesidir ( Sera Gazları: Yeryüzüne gelen ve tekrar uzaya yansıyan ısıyı tutarak yeryüzünün ısınmasına neden olan gazlardır. Metan, Karbondioksit, Azotoksit, Halokarbonlar (Hidrofluorokarbonlar, Perfluorokarbonlar, Sülfürheksafluorit). Sosyal Fayda-Maliyet Analizi (SFMA) Yöntemi: 1844 yılında Dupuit (1952) tarafından teorik temelleri atılan Fayda-maliyet analizi, bir projenin, programın ya da politikanın toplumun bütün üyeleri üzerindeki etkilerinin tamamının parasal değerinin ölçülmeye çalışıldığı bir proje değerlendirme metodudur. Fayda-Maliyet analizinin (FMA) geçmişi, 1808 de ABD nin su projelerinin faydalarını ve maliyetlerini belirlemesine kadar dayanmaktadır. Ancak, 1930 larda iktisadın modern aracı olarak yükselişe geçtiği görülmektedir (Boardman v.d., 2006; Ergen, 2008; İşgüden, 1980; Sosyo-ekonomik Faydalar: Demografik, istihdam, eğitim, mali, sağlık gibi sosyal ve ekonomik alanlarda oluşan faydalardır.
14 Sosyo-ekonomik Maliyetler: Söz konusu yatırımın ya da işin istihdam, halk sağlığı, demografi gibi alanlarda sebep olduğu maliyetlerdir. Şalt Sahası: Transformatörler kullanılarak gerilimin yüksek formdan alçak veya ters forma dönüştürüldüğü elektrik üretim, iletim ve dağıtım sisteminin bir alt istasyonudur. Elektrik, üretim santrali ve müşteriler arasındaki birkaç istasyonda akabilir ve gerilim birkaç adımda değişebilir. (Wikipedia, 20 Aralık 2010, Şimdiki Değer: Paranın zaman değerini ya da yatırım riski gibi diğer etmenleri yansıtmak için gelecek ödemelerin değerinin iskonto edilmesidir (Khan, 1993). Tahkim: Taraflar arasında çıkan uyuşmazlıkların devletin resmi yargı organları yerine, kendileri tarafından belirlenen hakemlerce çözümlendiği bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Kimi görüşlere göre bir alternatif uyuşmazlık çözümü yöntemi olan tahkim, kimilerine göre doğrudan yargısal bir faaliyettir. (Wikipedia, 20 Aralık 2010, Toplumsal Sürdürülebilirlik Göstergeleri (ölçütleri): Bir proje/program/politikanın, çevresel ve toplumsal dışsallıklarını da hesaba katarak ilgili toplumun sahip olduğu kaynaklar ve bunların kullanımları bakımından, kuşaklar arası adaleti de gözeterek, uygulanabilirliğini ölçmeye yarayan göstergelerdir. Watt: Enerji dönüşümü oranını ölçen uluslararası standart güç birimidir. Buhar makinesi mucidi James Watt'ın katkısına izafeten Uluslararası Birimler Sisteminde güç birimi olarak kabul edilmiştir (Wikipedia, 21 Aralık 2010, Yan Hizmetler: Şebekenin güvenli bir biçimde işletiminin temini için ihtiyaç duyulan ve üretim yapan üniteler ile bazı iletim teçhizatlarınca sağlanması gerekli olan destek hizmetleridir. (Tör, Osman B., 2008,TOBB-ETÜ, Maliye Bakanlığı, KAMAG 106G133 Projesi, Yan Hizmetler Sunumu, s. 3) Yenilenebilir Enerji: Doğal süreçlerle kendilerini tekrar üreterek doğada sürekli var olan kaynaklardan üretilen enerjidir. (Ör: Güneş, rüzgâr, akarsu, gel-git, dalga enerjileri) Yukarıdan-aşağıya Modeller: Bu modellerde bütün bir ekonomi görece az sayıda değişken ve denklemle açıklanır. Denklemler, ekonominin genelinden (yukarıdan) başlayarak sektörlere, alt-sektörlere ve işletmelere (aşağıya) doğru kurulur.
Aile Hekimliği İçin Ödeme Yöntemi Önerisi
Aile Hekimliği İçin Ödeme Yöntemi Önerisi TEPAV Dr. N.Yalçın KAYA Dünyada Aile Hekimliği Avustralya da birinci basamak hizmetler tüm hekimlerin %42 si olan ve Medicare ile kontratlı olarak özel çalışan
DetaylıTürkiye de Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamaları ve Yasal Durum
E P D K Türkiye de Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamaları ve Yasal Durum Rıza GÜNGÖR Grup Başkanı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EİE Toplantı Salonu 21 Mart 2007 E P D K Kojenerasyon Nedir? Isı ve elektrik
DetaylıTÜRKİYE DE SİGARA İLE MÜCADELE KAMPANYASININ FAYDA-MALİYET ANALİZİ
TÜRKİYE DE SİGARA İLE MÜCADELE KAMPANYASININ FAYDA-MALİYET ANALİZİ Haziran 2010 Katkıda bulunanlar (Soyadına göre alfabetik): Selin Arslanhan, Asena Caner, Kerem Helvacıoğlu, Tuncay Teksöz Mevzuat 7 Ekim
DetaylıTTGV Enerji Verimliliği. Desteği
Enerjiye Yönelik Bölgesel Teşvik Uygulamaları Enerji Verimliliği 5. Bölge Teşvikleri Enerjiye Yönelik Genel Teşvik Uygulamaları Yek Destekleme Mekanizması Yerli Ürün Kullanımı Gönüllü Anlaşma Desteği Lisanssız
DetaylıİSTİHDAMA KATKISI. Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası
ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN İSTİHDAMA KATKISI Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası Enerji Verimliliği Danışmanı Türkiye de İstihdam Türkiye nin çalışma çağındaki nüfusu önümüzdeki
DetaylıEK : DIŞSAL TASARRUFLAR ( EKONOMİLER )
EK : DIŞSAL TASARRUFLAR ( EKONOMİLER ) Genel denge teorisinin sonuçlarının yatırım kararlarında uygulanamamasının iki temel nedeni şunlardır: 1) Genel denge teorisinin tam bölünebilirlik varsayımı her
DetaylıTEBLİĞ. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından: KOJENERASYON VE MİKROKOJENERASYON TESİSLERİNİN VERİMLİLİĞİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN
18 Eylül 2014 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29123 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından: TEBLİĞ KOJENERASYON VE MİKROKOJENERASYON TESİSLERİNİN VERİMLİLİĞİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA
DetaylıEK 2 EMEKLİLİĞE YÖNELİK TAAHHÜTTE BULUNAN KURULUŞLAR İÇİN AKTÜERYA RAPORU REHBERİ
EK 2 EMEKLİLİĞE YÖNELİK TAAHHÜTTE BULUNAN KURULUŞLAR İÇİN AKTÜERYA RAPORU REHBERİ 1. AMAÇ ve KAPSAM Bu rehber, üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel
DetaylıGENEL DEĞERLENDİRME TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
GENEL DEĞERLENDİRME Küresel kriz sonrası özellikle gelişmiş ülkelerde iktisadi faaliyeti iyileştirmeye yönelik alınan tedbirler sonucunda küresel iktisadi koşulların bir önceki Rapor dönemine kıyasla olumlu
DetaylıSürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme. 30 Mayıs 2012
Sürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme 30 Mayıs 2012 Sürdürülebilir Kalkınma gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin bugünün ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma
DetaylıÖRNEK SERA GAZI EMİSYON RAPORU ÖRNEK SERA GAZI EMİSYON RAPORLARI
1. Tesis Bilgileri: (a) Tesisin adı ve tam yazışma adresi ABC Ltd. Şti. Tuzla Kimyacılar OSB 3. Cadde (b) Tesiste yürütülen ve Yönetmeliğin ek1 inde yer alan faaliyetlerin tipleri ve sayıları, Yakıtların
DetaylıSürdürülebilir Gelecek İçin Sürdürülebilir Enerji: Kısa ve Orta Vadeli Öneriler Rapordan Önemli Satır Başları
Sürdürülebilir Gelecek İçin Sürdürülebilir Enerji: Kısa ve Orta Vadeli Öneriler Rapordan Önemli Satır Başları Ekonomiye yıllık 36 milyar $ katkı ve 820.000 haneye istihdam Elektrik ve doğal gaz sektörlerinin
DetaylıMühendislik Ekonomisi
Mühendislik Ekonomisi Dersin Koordinatörü Prof. Dr. Orhan TORKUL Dersi Verenler Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Yrd. Doç. Dr. Abdülkadir HIZIROĞLU Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Dr. Halil İbrahim CEBECİ Dersin
DetaylıMikroşebekeler ve Uygulamaları
Ders 1 Güz 2017 1 Dağıtık Enerji Üretimi ve Mikroşebekeler 2 Başlangıçta... Elektriğin üretimi DC Küçük güçte üretim DC şebeke Üretim-tüketim mesafesi yakın Üretim-tüketim dengesi batarya ile sağlanıyor
DetaylıALMANYA DA SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ SEÇKİN KESGİN
ALMANYA DA SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ SEÇKİN KESGİN Almanya; Orta Avrupa da bir ülkedir. Kuzeyinde Kuzey denizi, Danimarka, ve Baltık denizi; doğusunda Polonya ve Çek cumhuriyeti; güneyinde Avusturya ve İsviçre;
DetaylıDaha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi
Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi Bu sunum Greener and Smarter, ICTs, the Environment and Climate Change başlıklı Eylül 2010 tarihli OECD raporundan uyarlanmıştır.
DetaylıKOJENERASYON VE MİKROKOJENERASYON TESİSLERİNİN VERİMLİLİĞİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ TASLAĞI (SIRA NO: 2014 /...
KOJENERASYON VE MİKROKOJENERASYON TESİSLERİNİN VERİMLİLİĞİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ TASLAĞI (SIRA NO: 2014 /... ) Amaç MADDE 1- (1) Bu Tebliğ, ısı ve elektrik ve/veya mekanik
DetaylıENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı
ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL
DetaylıKOMPRESÖR SEÇİMİ. Ümit ÇİFTÇİ ÖZET
105 KOMPRESÖR SEÇİMİ Ümit ÇİFTÇİ ÖZET Günümüzde, basınçlı havanın otomasyonda kullanılması hayli yaygındır. Hemen her işletmede bir kompresör bulunması mümkündür. Üretimi arttırmak ve işgücü kullanımını
DetaylıULUSLAR ARASI KARBON PİYASASI
ULUSLAR ARASI KARBON PİYASASI Doç. Dr. Cevdet DEMİR Uludağ Üniversitesi 06 Nisan 2007 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Karbon piyasası nedir? Ülkelerin ve şirketlerin sera gazları hedeflerine ulaşabilmeleri
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek.
DetaylıDünyada Enerji Görünümü
22 Ocak 2015 Dünyada Enerji Görünümü Gelir ve nüfus artışına paralel olarak dünyada birincil enerji talebi hız kazanmaktadır. Özellikle OECD dışı ülkelerdeki artan nüfusun yanı sıra, bu ülkelerde kentleşme
DetaylıSOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE
SOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE Bu doküman, Söke Rüzgar Enerji Santrali Projesi nin (Söke RES) Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak
DetaylıTEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU. Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa
TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU Prof. Dr. Hüsamettin BULUT Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa KISA ÖZGEÇMİŞ Doç. Dr. Hüsamettin BULUT EĞİTİM
DetaylıMUTLUCAN TUZ MADENCİLİK İNŞAAT İNŞAAT TURİZM OTOMOTİV PETROL NAKLİYE SAN.
İş bu rapor, İnfo Yatırım A.Ş. tarafından, Sermaye Piyasası Kurulu nun 12.02.2013 tarih ve 5/145 sayılı kararında yer alan; payları ilk kez halka arzı öncesi uygulanacak esasların 7. maddesine dayanılarak
DetaylıERZURUM DA HAVA KİRLİLİĞİNİ AZALTMAK İÇİN BİNALARDA ISI YALITIMININ DEVLET DESTEĞİ İLE SAĞLANMASI
ERZURUM DA HAVA KİRLİLİĞİNİ AZALTMAK İÇİN BİNALARDA ISI YALITIMININ DEVLET DESTEĞİ İLE SAĞLANMASI Rasim Buluç, Fikret Büyüksoy Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Erzurum Daha önce Bayındırlık ve İskân İl
DetaylıBiliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan
Biliyor musunuz? Enerji İklim Değişikliği İle Mücadelede En Kritik Alan Enerji üretimi için kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımı sanayileşme devriminden beri artarak devam etmektedir.
DetaylıSERMAYE VE DOĞAL KAYNAK PİYASALARI 2
SERMAYE VE DOĞAL KAYNAK PİYASALARI 2 1. SERMAYE, YATIRIM VE TASARRUF 2 1.1. SERMAYE VE YATIRIM 2 1.2. TASARRUF VE PORTFÖY TERCİHİ 2 1.3. SERMAYE PİYASASI 3 2. SERMAYE TALEBİ 3 2.1. YATIRIMIN NET BUGÜNKÜ
DetaylıEkonomi II. 23.Uluslararası Finans. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından
Ekonomi II 23.Uluslararası Finans Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 23.Uluslararası Finans 23.1.Dış Ödemeler
Detaylıİçindekiler kısa tablosu
İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM
DetaylıBANKA DIŞI FİNANS KESİMİNİN GELİŞİMİ VE GELECEĞİ DR. GÜRMAN TEVFİK KURUMSAL YATIRIMCI YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ
BANKA DIŞI FİNANS KESİMİNİN GELİŞİMİ VE GELECEĞİ DR. GÜRMAN TEVFİK KURUMSAL YATIRIMCI YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ SERMAYE PİYASASI KURUMU KONFERANSI 8 MAYIS 2003 1 FİNANSAL SİSTEMİN İŞLEVLERİ I Malların, hizmetlerin
DetaylıProf. Dr. Ali DURMAZ Gazi Üniversitesi Enerji-Çevre Sistemleri ve Endüstriyel Rehabilitasyon (GEÇER) Araştırma Merkezi Direktörü
MEVCUT DURUM NELER YAPMALI? Prof. Dr. Ali DURMAZ Gazi Üniversitesi Enerji-Çevre Sistemleri ve Endüstriyel Rehabilitasyon (GEÇER) Araştırma Merkezi Direktörü 29.Enerji Verimliliği Haftası Paneli İstanbul
DetaylıAraştırma Notu #002 HER HARCAMA DÜZEYİ İÇİN FARKLI ENFLASYON. Seyfettin Gürsel ve Nazan Şak. Yönetici Özeti
Araştırma Notu #002 14 Nisan 2008 HER HARCAMA DÜZEYİ İÇİN FARKLI ENFLASYON Seyfettin Gürsel ve Nazan Şak Yönetici Özeti İstatistik kurumları tüketici enflasyonunu ortalama tüketicinin tüketim sepetini
DetaylıFinansal Yatırım ve Portföy Yönetimi. Ders 7 Modern Portföy Teorisi
Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi Ders 7 Modern Portföy Teorisi Kurucusu Markowitz dir. 1990 yılında bu çalışmasıyla Nobel Ekonomi ödülünü MertonH. Miller ve William F. Sharpe ilepaylaşmıştır. Modern
DetaylıULUSLARARASI TİCARET VE FİNANS TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS MÜFREDATI
ULUSLARARASI TİCARET VE FİNANS TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS MÜFREDATI I. Yarıyıl II. Yarıyıl Seçmeli (4 ders) 32 AKTS ULTF 570 Seminer 4 AKTS III. Yarıyıl ULTF 560 Bitirme Projesi 14 AKTS Seçmeli
DetaylıELEKTRİK PİYASASI KAPASİTE MEKANİZMASI YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
ELEKTRİK PİYASASI KAPASİTE MEKANİZMASI YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, elektrik piyasasında arz güvenliğinin temini için gerekli yedek
DetaylıOPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
Resmi Gazete Tarihi: 28.06.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28337 OPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam,
DetaylıBüyük Resim: 2. Kısım - Değerleme
Değerleme 1 Büyük Resim: 2. Kısım - Değerleme A. Değerleme: Serbest Nakit Akışları ve Risk 1 Nisan Ders: Serbest Nakit Akışları Değerlemesi 3 Nisan Vaka: Ameritrade B. Değerleme: AOSM (WACC) ve DBD (APV)
Detaylı9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI
9. DERS : IS LM EĞRİLERİ: MALİYE VE PARA POLİTİKALARI 1. Maliye Politikası ve Dışlama Etkisi...2 A. Uyumlu Maliye ve Para Politikaları...4 2. Para Arzı ve Açık Piyasa İşlemleri...5 3. Klasik Para ve Faiz
DetaylıKüresel. İklim Değişikliği. ÇEVRE KORUMA ve KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Küresel İklim Değişikliği ÇEVRE KORUMA ve KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI 1 Sera etkisi ve İklim Değişikliği Nedir? Dünya, üzerine düşen güneş ışınlarından çok, dünyadan yansıyan güneş ışınlarıyla ısınır. Bu
Detaylı2010 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen
DetaylıStratejik Pazarlama 7. Hafta. Doç. Dr. Hayrettin Zengin
Stratejik Pazarlama 7. Hafta Doç. Dr. Hayrettin Zengin Pazar Fırsatları Ölçümü ve Pazar Çekiciliği Analizi Pazar fırsatı Mevcut ve gelecekteki olası değişimler sonucunda tüketicilerde ortaya çıkabilecek
DetaylıSANAYİ SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRMELER. 26.02.2011, Ankara Canan DERİNÖZ GENCEL ENVE 95-ENVE 98. Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Çevre Koordinatörü
SANAYİ SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRMELER 26.02.2011, Ankara Canan DERİNÖZ GENCEL ENVE 95-ENVE 98 Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Çevre Koordinatörü Sunum Akışı 1) Değerlendirmeler Cancun Kararları Ulusal
DetaylıEMİSYON ENVANTERİ NASIL HAZIRLANIR
EMİSYON ENVANTERİ NASIL HAZIRLANIR Dr. Ali CAN 17.07.2009 1 EMISYON ENVANTERI Bir ülkenin emisyon envanteri 2 bileşenden oluşmaktadır. 17.07.2009 2 EMISYON ENVANTERI Ulusal Emisyon Envanter Raporu Metodolojiler
DetaylıAfşin-Elbistan Termik Santralleri Elektrik Üretiminden Çok İklimi Değiştiriyor
Afşin-Elbistan Termik Santralleri Elektrik Üretiminden Çok İklimi Değiştiriyor Kasım 2015 Hazırlayan Önder Algedik 2 İçindekiler Özet... 3 Afşin Elbistan Linyit Rezervi... 4 Elektrik Üretimi... 5 Afşin
Detaylı7. HAFTA MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ. Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGÜL Değerleme Yöntemleri I
7. HAFTA MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGÜL Değerleme Yöntemleri I Değerleme ve Değer nedir? Bir gayrimenkul projesinin veya gayrimenkule bağlı hak ve faydaların belli bir tarihteki değerinin
DetaylıDERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ
DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ Bugünki dersin içeriği: 1. MALİYE POLİTİKASI VE DIŞLAMA ETKİSİ... 1 2. UYUMLU MALİYE VE
DetaylıMarmaray ın Ekonomik Faydalarının Değerlendirilmesi
Marmaray ın Ekonomik Faydalarının Değerlendirilmesi Tarihte ilk defa, Avrupa ile Asya'yı birbirine demiryolu ile bağlayan Marmaray; 29 Ekim 2013 te hizmete açıldı. İstanbul'da, iki kıtayı bir araya getiren;
DetaylıSağlık Hizmetlerinde Maliyet
Sağlık Hizmetlerinde Maliyet Sağlık İşletmelerinde Maliyet Sağlık işletmelerinde maliyetleri oluşturan faktörlerin bilinmesi ve bütçedeki yeri Artan maliyetlerin kontrol altına alınması Üretimin/kaynakların
DetaylıSigorta Sözleşmeleri. Sunum / Açıklama Gereklilikleri. Standarda Referans
UFRS 4 Standarda (standardın ilgili paragraflarına referans verilmiştir) Sigorta Sözleşmeleri Kontrol listesinin bu kısmı sigorta sözleşmesini düzenleyen (sigortacı olarak tanımlanan) herhangi bir işletmenin
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ. Etüt Çalışmaları ve Yasal Durum. Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ Etüt Çalışmaları ve Yasal Durum Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar
DetaylıTELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU
TELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU Ülkemizde, gıda ve elektrik enerjisine olan ihtiyaç, sanayileşme, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi nedenlerden
Detaylı1. Temel Finansal Kavramlar. 2. Finansal Analiz ve Planlama. 3. Yatırım ve Çalışma Sermayesi. 4. Fizibilite Etüdleri- Yatırım Kararının Alınması
1. Temel Finansal Kavramlar 2. Finansal Analiz ve Planlama 3. Yatırım ve Çalışma Sermayesi 4. Fizibilite Etüdleri- Yatırım Kararının Alınması 5. Girişimcilikte Finansal Destekler 1 6. Alternatif Finansal
DetaylıDOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ
DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ Konusu İstanbul da Yazılım, Bilgisayar ve Video Oyunları Sektörü Durum Analizi ve Sektörün Geleceği Gerekçesi 2014-2023 İstanbul Bölge Planı nın ekonomik gelişme ekseni küresel
DetaylıYÖNETMELİK ELEKTRİK PİYASASI KAPASİTE MEKANİZMASI YÖNETMELİĞİ
20 Ocak 2018 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 30307 Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan: YÖNETMELİK ELEKTRİK PİYASASI KAPASİTE MEKANİZMASI YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ A. Naci IŞIKLI EYODER Başkan naci.isikli@gmail.com 11 Aralık 2015 ENERJİ VERİMLİLİĞİ ve YÖNETİMİ DERNEĞİ (EYODER) Kuruluşu: Mayıs 2010 Amaçlar: Sinerji yaratmak
Detaylı1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 13 1.1.İktisadın Konusu ve Kapsamı 14 1.2. İktisadın Bölümleri 15 1.2.1.Mikro ve Makro İktisat 15 1.2.2. Pozitif İktisat ve Normatif İktisat
DetaylıKARBON YÖNETĐMĐ STANDARTLARI
7. GERĐ DÖNÜŞÜM, ÇEVRE TEKNOLOJĐLERĐ VE ATIK YÖNETĐMĐ ULUSLARARASI FUARI Uluslararası Enerji ve Çevre Teknolojileri Mühendislik Müşavirlik A.Ş. KARBON YÖNETĐMĐ STANDARTLARI 10 HAZĐRAN 2011 TÜYAP FUAR VE
DetaylıENERJİ TASARRUFUNDA KOMBİNE ÇEVRİM VE KOJENERASYONUN YERİ VE ÖNEMİ. Yavuz Aydın 10 Ocak 2014
ENERJİ TASARRUFUNDA KOMBİNE ÇEVRİM VE KOJENERASYONUN YERİ VE ÖNEMİ Yavuz Aydın 10 Ocak 2014 Enerji Tasarrufunda Kombine Çevrim ve Kojenerasyon Yaşadığımız dünyada elektrik üretiminin % 80 i fosil yakıtlardan
DetaylıSAĞLIK YÖNETİMİ HASTANE YÖNETİMİ
SAĞLIK YÖNETİMİ HASTANE YÖNETİMİ Kaynak: Sağlık İşletmeleri Yönetimi Prof. Dr. Dilaver TENGİLİMOĞLU Yrd. Doç. Dr. Oğuz IŞIK Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT *Hastanelerin Tanımı *Hastanelerin Özellikleri *Hastanelerin
DetaylıÇEŞME YARIMADASI RÜZGÂR SANTRALLERİNİN İLETİM SİSTEMİNE BAĞLANTISI
1 ÇEŞME YARIMADASI RÜZGÂR SANTRALLERİNİN İLETİM SİSTEMİNE BAĞLANTISI İ. Kürşat BÜLBÜL 1 ÖZET Bu çalışmada; rüzgâr santrallerinin güç sistemlerine entegrasyonu, iletim sistemi operatörünün bakış açısından
DetaylıBGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU
BGT Mavi Enerji Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama Sanayi ve Ticaret SU KENARI HİDROELEKTRİK SANTRALİ BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU
DetaylıTPIS Değerlendirme Raporu
TPIS Değerlendirme Raporu Fiyat neden «0» çıktı? 2 Temmuz 2012 Fiyat Neden «0» çıktı? 18 Haziran 2012 günü 05 ve 06 saatlerinde Gün Öncesi Piyasasında elektriğin fiyatı 0 olarak gerçekleşmiştir. 1 ve 2
DetaylıSera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti. Politika ve Strateji Geliştirme. Ozon Tabakasının Korunması. İklim Değişikliği Uyum
Politika ve Strateji Geliştirme Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti Ozon Tabakasının Korunması İklim Değişikliği Uyum 1 Birleşmiş Milletler İklim değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve ilgili uluslararası
DetaylıTürkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz
EWEA-TWEA Policy Workshop Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz Mustafa Özgür Berke, WWF-Türkiye 27.03.2013, Ankara 27-Mar-13 / 1 Photo: Michel Roggo / WWF-Canon KISACA WWF +100 5 kıtada,
DetaylıSERA GAZI EMİSYON AZALTIMI SAĞLAYAN PROJELERE İLİŞKİN SİCİL İŞLEMLERİ TEBLİĞİ
SERA GAZI EMİSYON AZALTIMI SAĞLAYAN PROJELERE İLİŞKİN SİCİL İŞLEMLERİ TEBLİĞİ Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; iklim değişikliği ile mücadele kapsamında sera gazı emisyonlarının azaltılması, sınırlandırılması
DetaylıTürkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK
Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK Çalışmanın amacı Türkiye nin 2013-2017 dönemi elektrik
DetaylıFinansal Piyasa Dinamikleri. Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com
Finansal Piyasa Dinamikleri Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com Neleri İşleyeceğiz? Finansal Sistemin Resmi Makro Göstergeler ve Yorumlanması Para ve Maliye Politikaları Merkez Bankası ve Piyasalar Finansal Piyasalardaki
Detaylı19-20 Eylül 2013 - İstanbul
19-20 Eylül 2013 - İstanbul Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve sağlık harcamalarının ülkelerin ekonomik gelişmişlik düzeyinden aldığı pay her ülkede tartışılmakta ve sağlık politikalarını belirleyenlerin
DetaylıÖdemeler Dengesi Tanım ve Kapsam:
Ödemeler Dengesi Ödemeler bilançosu, bir ülkede yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yabancı ülkelerle yaptıkları iktisadi işlemlerin sistematik kayıtlar olarak tutulmasıdır. Mal ve hizmetlerin yanı sıra
DetaylıFırsat Maliyeti. Ayşe Güler Şubat 2007
Fırsat Maliyeti Ayşe Güler Şubat 2007 Ekonomi İnsanların ve toplumların para kullanarak ya da kullanmadan, zaman içinde çeşitli mallar üretmek ve bunları bugün ve gelecekte tüketmek üzere, toplumdaki bireyler
Detaylı2014/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI İLERİ DÜZEYDE FİNANSAL MUHASEBE 22 Ekim 2014-Çarşamba 18:00
2014/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI İLERİ DÜZEYDE FİNANSAL MUHASEBE 22 Ekim 2014-Çarşamba 18:00 SORULAR SORU-1 : TMS 7 Nakit Akış Tabloları Standardına göre; nakit akış tablosunun sunumu çerçevesinde,
DetaylıGazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. ENM 307 Mühendislik Ekonomisi. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR
Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü ENM 307 Mühendislik Ekonomisi Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR Oda No:850 Telefon: 231 74 00/2850 E-mail: zulal@mmf.gazi.edu.tr Gazi Üniversitesi Endüstri
DetaylıNazlı Karamollaoğlu 1 Ege Yazgan 2. İşletme Dinamikleri ve Verimlilik
Döviz Kurları ve Yaşama Şansı : Türkiye İmalat Sektörü Firmaları Üzerine Bir İnceleme Nazlı Karamollaoğlu 1 Ege Yazgan 2 1 MEF Üniversitesi 2 İstanbul Bilgi Üniversitesi İşletme Dinamikleri ve Verimlilik
DetaylıAYVACIK 5 MW Rüzgar Enerji Santrali
AYVACIK 5 MW Rüzgar Enerji Santrali Bu doküman, Ayvacık Rüzgar Enerji Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye
DetaylıTürkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi
Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre
DetaylıSORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA
SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA Problem 1 (KMS-2001) Kısa dönem toplam arz eğrisinin pozitif eğimli olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
DetaylıAsgari Kayıt Saklama Gereksinimleri
Asgari Kayıt Saklama Gereksinimleri Bazı vergi mükelleflerine yönelik olmak üzere, belirlenen konulara ilişkin kayıtların elektronik ortamda oluşturulması, muhafaza ve ibraz edilmesine dair usul ve esasların
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR...
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... 1 1.1. EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER... 3 1.1.1. Romalıların Ekonomik Düşünceleri... 3 1.1.2. Orta Çağ da Ekonomik Düşünceler...
DetaylıTMS 7 NAKİT AKIŞ TABLOLARI
TMS 7 NAKİT AKIŞ TABLOLARI M. Vefa TOROSLU Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Mayıs 2009 Tanım Nakit akış tablosu, bir faaliyet dönemi içerisinde işletmede ortaya çıkan nakit akımlarını; işletme faaliyetlerine,
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ. Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü (bssozer@yegm.gov.tr) Döngüsel Ekonomi Kongresi, 5-6 Ekim 2017,
DetaylıICCI 2016 TÜREB Özel Oturumu Yenilenebilir Enerji Yatırımlarının Ülke Ekonomisine Katkısı
PF ICCI 2016 TÜREB Özel Oturumu Yenilenebilir Enerji Yatırımlarının Ülke Ekonomisine Katkısı 2 Enerji sektörü başarılı bir dönüşüm süreci geçirdi 2001 yılında yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Kanunu ile
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİ ARZI. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
SAĞLIK HİZMETLERİ ARZI Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Sağlık Hizmetleri Arzı Her düzeyde sağlık hizmeti sunan kişi ve kurumların toplamıdır. I, II, III. Basamakta yer alan sağlık ocağı, sağlık evi, dispanser,
Detaylı1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU ve TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Makro Ekonominin Doğuşu 12 1.1.1.Makro Ekonominin Doğuş Süreci 12 1.1.2.Mikro ve Makro Ekonomi Ayrımı 15 1.1.3.Makro Analiz
Detaylıİktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta
İktisada Giriş I 17 Ekim 2016 II. Hafta Ekonomilerdeki Temel Sorunlar İktisat Biliminin ortaya çıkış nedeni kıtlıkla savaştır. Tam kullanım sorunu: Tam istihdam Eksik İstihdam Etkin kullanım sorunu: Hangi
DetaylıMAKROEKONOMİK ANALİZİN ALTYAPISI: TEMEL MAKROEKONOMİK İLİŞKİLER
MAKROEKONOMİK ANALİZİN ALTYAPISI: TEMEL MAKROEKONOMİK İLİŞKİLER Bu ünite tamamlandığında; o Ekonomik karar birimlerini ve faaliyetlerini ortaya koyabileceğiz o Ekonomik faaliyetlerin bileşenlerini sıralayabileceğiz
DetaylıYasin ÇOBAN İŞLETME İKTİSADI
Yasin ÇOBAN İŞLETME İKTİSADI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... VII BİRİNCİ BÖLÜM İŞLETME İKTİSADI 1. İŞLETME İKTİSADININ TANIMI... 1 2. İŞLETME İKTİSADININ TARİHİ... 1 3. İŞLETME İKTİSADININ KONUSU... 1 4. İŞLETME
Detaylı01 OCAK 2012 30 HAZİRAN 2012 FAALİYET RAPORU
01 OCAK 2012 30 HAZİRAN 2012 FAALİYET RAPORU ORGE ENERJİ ELEKTRİK TAAHHÜT A.Ş Zümrütevler Mah.Hanımeli Cad.Prestij İş Merkezi No:10 K:1-2-3 Maltepe / İSTANBUL Tel:0216 457 32 63 PBX / Faks : 0216 457 32
DetaylıKadıköy Belediyesi Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı
Özet Rapor Haziran, 2013 İstanbul, Kadıköy, 2013 1 / 7 ÖZET RAPOR Belediye Başkanları Sözleşmesi Kadıköy Belediyesinin vizyonunun temeli İlçede yaşayanlar için daha sağlıklı bir çevre ve iyi yaşam kalitesinin
DetaylıİŞLETMENİN GELİR- GİDER VE KÂR HEDEFLERİ
İŞLETMENİN GELİR- GİDER VE KÂR HEDEFLERİ İşletme yöneticileri belli bir dönem sonunda belli miktarda kâr elde etmeyi hedeflerler. Kâr = Gelirler - Giderler Olduğuna göre, kârı yönetmek aslında gelirler
DetaylıGeri Bildirimlerin Özeti: Enerji Stratejisi Ülke İstişareleri
Ülke: Türkiye Yer: İstanbul Toplantı Tarihi: 1 Haziran 2010 Toplam Katılımcı Sayısı: 54 Geri Bildirimlerin Özeti: Enerji Stratejisi Ülke İstişareleri Özet Not: yetkilileri tarafından bildirilen görüşler
DetaylıTÜRKİYEDEKİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVZUATI. Ekim 2009. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Fen İşleri Daire Başkanlığı. Şehir Aydınlatma ve Enerji Müdürlüğü
TÜRKİYEDEKİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVZUATI Ekim 2009 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Daire Başkanlığı Şehir Aydınlatma ve Enerji Müdürlüğü Genel Enerji Durumu 2006 yılında, ülkemizin genel enerji
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİNDE DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE DURUM
ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE DURUM ARİF KÜNAR DEK ANKARA, DERS1-10.12.2018 SÜRDÜRÜLEBİLİR İŞLETME-YÖNETİM DOĞRU UYGULAMA ÖLÇME- DOĞRULAMA DOĞRU PROJE VE TEKNOLOJİ ETÜT-ENERJİ İZLEME VE YÖNETİM
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ İLE M A SERA ISI POMPALARI
YENİLENEBİLİR ENERJİ İLE M A SERA ISI POMPALARI ENERJİ SİSTEMLERİ A.Ş. İsmindeki (Can-inovate) inovasyon ruhu ile hareket eden şirketimiz, 1965 yılından beri elektronik, IT, haberleşme, enerji, inşaat,
DetaylıKOJENERASYON VE MİKROKOJENERASYON TESİSLERİNİN VERİMLİLİĞİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ TASLAĞI (SIRA NO: 2014 /...
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından: KOJENERASYON VE MİKROKOJENERASYON TESİSLERİNİN VERİMLİLİĞİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ TASLAĞI (SIRA NO: 2014 /... ) Amaç MADDE 1-
DetaylıYaz Puantı ve Talep Yönetimi
Yaz Puantı ve Talep Yönetimi Genel elektrik talebi kış aylarında ısıtma ve aydınlatma, yaz aylarında ise soğutma (klima) ihtiyacına bağlı olarak bölgesel ve mevsimsel farklılıklar oluşturur. modus Enerji
DetaylıKÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul
KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul Sera gazları ve kaynakları Kyoto Protokolü tarafından belirtilen 6 sera gazı: Karbon dioksit (CO
DetaylıÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI
ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI HATUN ÖZTÜRK 20338647 Küresel Isınma Küresel ısınma, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış için kullanılan bir terimdir. Fosil yakıtların
DetaylıÇALIŞMA SORULARI. S a y f a 1 / 6
1. LM eğrisini oluşturan noktalar neyi ifade etmektedir? LM eğrisinin nasıl elde edildiğini grafik yardımıyla açıklayınız. 2. Para talebinin gelir esnekliği artarsa LM eğrisi nasıl değişir? Grafik yardımıyla
Detaylı