MÜZMN TOPLUMSAL ÇATIMA VELÜBNAN MEDYASI PROTRACTEDSOCIALCONFLICTANDLEBANESE MEDIA

Transkript

1 MÜZMN TOPLUMSAL ÇATIMA VELÜBNAN MEDYASI PROTRACTEDSOCIALCONFLICTANDLEBANESE MEDIA Yenal GÖKSUN Öz Uluslararası ya da yerel çatımalarda medyanın yapıcı ya da yıkıcı bir rol oynayabilecei kabul edilmektedir. Kitle iletiim araçları, izleyicilerin çatıma gibi kriz durumları karısında nasıl tutum alması gerektiine ilikin yönlendirmelerde bulunmaktadır. Medya, birletirici bir söylem benimseyebilirken, topluluklar üzerinde biz ve öteki kimliini pekitirerek ayrıcı ve yıkıcı bir rol de oynayabilmektedir. Bu makalede Edward Azar ın müzmin toplumsal çatıma (protractedsocialconflict) kavramından yola çıkılarak Lübnan medyasının, ülkedeki çatıma ortamının sürdürülebilirliine ve mevcut iktidar yapısının devamına nasıl katkıda bulunduu ortaya konulmaya çalıılmıtır. Bu balamda özellikle seçilmi travmaların, kolektif kimliin oluturulmasında ve düman grubun yaratılmasında büyük rol oynadıı ortaya konulmaktadır. Kimlik. Anahtar Kelimeler: Müzmin Toplumsal Çatıma, Seçilmi Travma, Lübnan, Hizbullah, Medya, Abstract It sarguedthatmedia can playa constructiveordestructive role duringlocalandinternationalconflicts. Masscommunicationtools can providetheinformationtoaudienceabout how theyshouldtakestand in times of crises. Media can adopt a unifyingdiscourseor can play a divisiveanddestructive role byreinforcingtheidentitiy of communities. Based on theprotractedsocialconflicttheory of Edward Azar, thisresearchaimstorevealhowlebenesemediacontributesthesustainability of theconflictandcontinuity of currentpowerstructure in Lebanon. It sargued in thispaperthatchosentraumasplay an important role forconstructingcollectiveidentitiesandcreatingthe other on themedia. Keywords: ProtractedSocialConflict, ChosenTrauma, Lebanon, Hezbollah, Media, Identitiy. Ar. Gör., Marmara Üniversitesi, letiim Fakültesi.

2 746 Giri Birinci Dünya Savaı sonrası Fransız sömürgesi olan Lübnan ancak 1943 yılında özgürlüüne kavuabilmitir yılları arasındaki iç savaın yanı sıra 2005 yılına kadar ülkede devam eden Suriye varlıı, srail saldırıları ve ülke içindeki topluluklar arasındaki çatımalar göz önünde bulundurulduunda ülkedeki istikrarsızlıın bugüne kadar devam ettii söylenebilir. Bu istikrarsızlıkta Lübnan ın çok renkli toplumsal yapısı kadar bölgesel sorunlar ve müdahaleler de etkili olmutur.günümüzde Lübnan, Suriye krizinden en fazla etkilenen ülkeler arasındadır ve bu durum ülke içinde çatıma alanlarının harekete geçmesine neden olabilmektedir. Trablus kentinde farklı mezhep gruplarının yaadıı mahalleler arasındaki çatımaların yanı sıra ülke genelinde ii bölgeleri hedef alan bombalı saldırılar bu çatımalara örnek olarak gösterilebilir. Etnik ve mezhepsel kimlik temelli topluluklar arasındaki süregelen bu çatıma ortamını Edward Azar protractedsocialconflict (müzmin, uzatılmı, kroniklemi toplumsal çatıma) olarak tanımlamaktadır. Bu çalımada Edward Azar ın müzmin toplumsal çatıma kuramından hareketle Lübnan medyasının yapısı incelenerek, bu yapının çatıma ortamını ve çatıan aktörlerin söylemlerini nasıl destekledii ortaya konulacaktır. Bu kapsamda 2013 ün son aylarında Lübnan da yaanan terör eylemleri ve gruplar arası çatımaların medyaya yansımaları temel veri olarak kullanılacaktır. Manuel Castells in kimlik inası üzerine kuramsal yaklaımı ve Vamık Volkan ın kimliin psikolojik boyutuna ilikin yaklaımı, medya söylemini kimlik inası açısından analiz etmemizi salayacak paradigmayı oluturmaktadır. Makalenin sonunda, medyadaki çatımacı söylemin sadece medya kurumları üzerinde yapılacak düzenlemeler ile çözülemeyecei, sorunun yapısal olduu ve toplumsal ve siyasal aktörlerin oluturduu yapıda deiiklik olmadıkça, medyadaki çatımacı söylemin de deitirilemeyecei ortaya konulmaya çalıılacaktır. Müzmin Toplumsal Çatıma Müzmin toplumsal çatıma, uzun bir süreye yayılmı ve farklı younluk ve sıklıklarda karımıza çıkan bir çatıma türüdür (Azar, Jureidini ve McLaurin, 1978:50). Dolayısıyla belli bir zamanda gerçekleen bir takım olayı deil, bir süreci kapsamaktadır. Bir bölgedeki koulların çatımaya doru evrilmesi için bazı bileenlerin bir araya gelmesi ve bu bileenler arasındaki ilikinin çatımayı dourması gerekmektedir. Azar, bu bileenleri topluluk çeitlilii, ihtiyaçlar, yönetim ve devletin rolü ile uluslararası balantılar olarak sınıflandırmaktadır(azar, 1990:2). Müzmin toplumsal çatımayı ortaya çıkaran en önemli faktörlerden birini toplum bünyesindeki toplulukların çeitlilii olarak görmektedir.yani analizinin temeline toplulukların kimliini yerletirmektedir. Azar burada etnik, dinsel, dilsel ya da dier kültürel kimlik özelliklerini paylaan bireylerin oluturduu toplulukları kastetmektedir. Lübnan da, Azar ın belirttii üzere, sömürgeci yönetimin böl ve yönet ilkesi sonucu yapay biçimde ortaya çıkmı bir devlet olarak ele alınabilir(azar, 1990:7). Lübnan gibi farklı etnik ve mezhepsel gruplara ev sahiplii yapan ülkelerde devlet ile toplumun bütünleememe sorunu gündeme gelmekte, yönetimi elinde bulunduran topluluk ya da topluluklar koalisyonu, dier toplulukların ihtiyaçlarına karı duyarsız kalabilmektedir. Özellikle Lübnan iç savaı ele alındıında mücadelenin, ülkenin birliine mal olsa bile konfesyonalist sistemin korunması üzerine younlatıı görülmütür. Azar a göre Lübnan da mezhepsel kimlik, bireysel güvenlik kaynaı ve aynı zamanda siyasi düünce ve eylem için bir araç konumundadır (Azar, 1990:40). 19. Yüzyıldan bu yana Lübnanlı topluluklar arasında yaanan kanlı çatımalar gibi tarihsel vakalar da topluluklar arasında karılıklı güvensizliin ve korkunun yerlemesine neden olmutur. Her topluluun kendi baına var olma mücadelesi, ulusal birlii kuracak mekanizmaların gelimesine müsaade etmemitir. Kimlik temelli toplulukların en temel ihtiyaçlarının baında var olma ve varlıını koruyabilme gelmektedir. Bu ihtiyaçların karılanması Azar a göre piyasa ya da siyasi otorite gibi toplumun üst-yapısına eriebilmekle mümkün olmaktadır. Lübnan örneinde de topluluk kimliinin kabulü ve muhafazası, bu kimliin kamusal alanda tanınması en temel ihtiyaçların baındadır. Bu temel ihtiyaçların yanı sıra dier toplumsal talepleri yerine getiremeyen zayıf, kırılgan hükümetler, toplumsal çatımaya müsait ortamı yaratmaktadır. Hükümet ve devletin zayıflıı, ekonomik baımlılık ya da siyasi ve askeri patronaj yoluyla uluslararası aktörlerin müdahil olmasına yol açacak koulları da dourmaktadır. Tüm bu koullar bir araya geldiinde, çatımanın ortaya çıkması için Azar a göre dönüm noktası, bireysel maduriyetin kolektif olarak tanınmasıdır. Maduriyetin kolektif olarak sahiplenilmesi, ihtiyaçlara ulama amacıyla kitlelerin eyleme geçmesini salamaktadır. Dolayısıyla maduriyet kavramı, çatımayı açıklamak için önem arz etmektedir.

3 747 Kimliin nası ve Seçilmi Travma Dümanımın gösüne kurunlar ektim. Can verdim, varlıı yendim. Hüseyin in kanından bir damlayım ben, Yaramın sebebi Kerbela dır. 1 Manuel Castells kimlik denilince kültürel özelikler üzerine anlam ina etme sürecine dikkat çekmektedir. Kimliin inası sürecinde tarihten, corafyadan, kolektif hafızadan, kiisel fantezilerden, dinsel ritüellerden çeitli ekillerde faydalanılır (Castells, 2010:7). Kolektif kimlik ina edilirken, bu kimliin sembolik içerii ve bu kimliin kendini bu kimlikle tanımlayanlar veya bu kimliin dıına yerletirilenler için taıdıı anlam da büyük ölçüde belirlenir. Dolayısıyla kimlik inası aynı zamanda biz ve öteki nin yaratılma sürecidir. Castells kimlik inasını, merulatırıcı kimlik, direni kimlii ve proje kimlii olarak üç farklı kategoride ele almıtır ve her ina sürecinin farklı bir toplumsal yapının ortaya çıkmasına neden olduunu belirtmektedir. Merulatırıcı kimlik sivil toplumun ortaya çıkmasını salarken, proje kimlii öznelerin ortaya çıkmasına vesile olmaktadır. Direni kimlii olarak tanımladıı kimlik inası süreci de toplulukların (communes) ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Direni kimlii, baskı sonucu deersizletirilmi aktörler tarafından ina edilmektedir. Örnein etnik temelli milliyetçilik bir yandan yabancılama duygusundan dier yandan siyasi, ekonomik ya da toplumsal dılanmılıktan duyulan öfke sonucu ortaya çıkmaktadır(castells, 2010:9). Her iki durumda da bir maduriyet söz konusudur ve bu madur olma durumu sadece mevcut zaman diliminde deil, tarihin her hangi bir döneminde gerçeklemi ve yeni nesillere aktarılmı olabilmektedir. Vamık Volkan seçilmi travma (chosentrauma) kavramı ile kimlik inası sürecinin psikolojik boyutuna dikkat çekmektedir. Seçilmi travmaların çou kez abartılar ve sübjektif deerlendirmeler eliinde kültürün çeitli alanlarına girdiini ve hafızalara kazındıını belirtmektedir (Yılmaz, 2006:26). Bu bazen arkılarda, iirlerde, yazıtlarda karımıza çıkabilecei gibi gazete, dergi ve televizyon gibi kitle iletiim araçlarında da ilenebilmektedir. Kuaktan kuaa aktarılan tarihsel travmalar, zamanla kolektif kimliin de bir parçası haline gelmektedir. Örnein Ermeniler için 1915 tehciri, iiler için de Kerbela olayı seçilmi travmalara örnek olarak gösterilebilir. Özellikle Lübnan örneine baktıımızda hemen hemen tüm toplulukların seçilmi travmaları olduu ve bunu gündelik hayatın her anında, konumalarında, duvar yazılarında, yazılı ve görsel yayın organlarında sürekli hatırlattıkları görülmektedir. Tarihteki bu deneyimi bizzat yaamamı 1El-Manar Televizyonunda yayınlanan Hizbullah propoganda videosu (Aralık 2013). yeni nesiller de, bu travmaları sahiplenerek sorumlulardan intikam alma hissine kapılabilmektedir. Dolayısıyla tarihsel travmaların etnik çatımalara yönelik negatif etkide bulunduu düünülmektedir. Kitle iletiim araçları tarihsel travmaların vekolektif kimliin aktarıldıı etkili bir araçtır. Medya, hem topluluun kültürel deerlerinin bir ürünüdür, hem de kendisi anlam üreterek topluluk üyelerinin kimlik inasına katkıda bulunmaktadır. Lübnan medyası da bugünkü yapısına büyük oranda iç sava döneminde kavumutur. ç sava sırasında devlet televizyonunun ülkedeki çatımaya tarafsız kalma çabası, savatan neredeyse hiç bahsetmemesine neden olmutur. Kendilerini medya alanında ifade edemeyen savaan gruplar ise kaçak yollardan yayın yapmaya balamı ve iç sava döneminde çok sayıda korsan yayın organı ortaya çıkmıtır. Bu yayın organları ülkedeki iç sava sırasında kitlelerin politik ve mezhepsel mobilizasyonu için kullanılmıtır(dabbous-sensenig, 2007:7) yılında Lübnan iç savaına son veren Taif Antlaması, yaanan medya savaı na da bir son vererek yasadıı yayınlara son verilmesinin ve yayıncılık sektörünün yasal çerçevede düzenlenmesinin, milis güçlerin silah bırakması kadar önemli olduunu vurgulamıtır. Ancak bu yayın organlarının kapatılması giriimleri toplulukların direnciyle karılamıtır ve ancak 1994 yılında Yayıncılık Yasası kabul edilebilmitir. Bu yasayla birlikte iç sava sırasında kurulup yerleen yayın organları lisans alabilmitir. Lübnan Medyasının Yapısı Lübnan medyası, Ortadou ülkeleri arasında en çoulcu ve özgürlükçü yapıya sahip olanlar arasında sayılmaktadır. Bugün Lübnan merkezli yayın yapan 23 televizyon kanalı ve farklı görüleri yansıtan 14 günlük gazete göz önünde bulundurulduunda gerçekten çok sesli ve çoulcu bir medya yapısının var olduu öne sürülebilir. Ancak Lübnan medyasında görülen bu çeitlilik aslında ülkedeki mezhepsel ve siyasal bölünmenin bir yansıması olarak ortaya çıkmaktadır. Lübnan dakamusal yaamı ekillendiren feodal ailelere dayalızu emasistemi, ülkedeki çoulculuun ve çoksesliliin de sınırlarını belirlemektedir (Dabbous, 2010:728). Yayın organları, ülkedeki siyasi aktörlerin sözcülüü görevini üstlenirken, önceden paylaılmı bu alanın dıında farklı bir sesin kamuoyunda yer edinebilmesi ise pek mümkün olamamaktadır (Open Society Foundations, 2012). NabilDajanide Lübnan medyasının, halkın çıkarlarını temsil etme ve halka hesap verme yükümlülüü taımadıını, bunun yerine özel sektörün ihtiyaçlarına ve feodal liderlerin siyasi programlarına balı olduklarını belirtmektedir(dajani, 2005). Gerçekten de Lübnan ın yakın tarihine baktıımızda, medya alanında çizilmi özgürlük

4 748 sınırlarının dıına çıkan gazetecilerin baskı ve tehditlerle karılatıı görülmektedir yılında suikasta urayan En-Nahar Gazetesi köe yazarı Samir Qassir ve ondan 6 ay sonra bombalı saldırı sonucu hayatını kaybeden aynı gazetenin Genel Yayın Yönetmeni GebranTueni, medyanın karı karıya olduu tehdidin en yakın örnekleridir. Yine 2005 yılında Babakan Refik Hariri suikastının ardından El-Mustaqbal TV de olayın detaylarını aratıran siyasi bir program yapan FaresKhashan, aldıı ölüm tehditleri üzerine yurtdıına çıkmak zorunda kalmıtır. Çeitli dönemlerdesiyasi aktörlerin zayıflaması ya da güçlenmesine paralel olarak bazı yayın organlarına ve gazetecilere yaptırımlar uygulandıı ya da uygulanan yaptırımların kaldırıldıına rastlanmaktadır. Dolayısıyla ülkedeki siyasi konjonktür ile medyada baskın olan seslerarasında yakın bir ilikiden söz edilebilir. Lübnan da yayın yapan televizyon kanalları, ilikili oldukları siyasi partinin sözcülüü görevini üstlenmekte, gündem ve içeriini bu dorultuda ekillendirmektedir. El-Mustaqbal TV, Eski Babakan Refik Hariri nin partisi Gelecek Hareketi nin yayın organı ilevini görürken OTV, MichelAoun un partisi Özgür Vatansever Hareketi nin, El-Manar Televizyonu Hizbullah örgütünün, NBN televizyonu Emel örgütünün sözcülüünü yapmaktadır.murr TV ve LBC televizyonları 14 Mart koalisyonunu desteklerken El- Jadeed TV 8 Mart koalisyonuna yakın durmaktadır.lübnan medyasının politik duruunun yanı sıra yayın içeriinde de siyasi etkiye açık olduu görülmektedir. Lübnan da medya baımsızlıı üzerine yapılan bir aratırma medya içeriine en fazla etki eden grubun %72.1 ile reklam verenlerin, %71.3 ile siyasi grupların, %66.9 ile Lübnan hükümetinin ve %60.4 ile yabancı hükümetlerin olduunu ortaya koymaktadır. Medya içeriine en az etki eden grup ise sivil toplumdur (Dabbous-Sensenig 2007:76). Yayın organlarının politik konumlarının bu kadar net çizildii ve ülkedeki siyasi grupların yanı sıra yabancı hükümetlerin etkisine dahi açık olduu bir düzlemde karılıklı çatımanın yaanması da kaçınılmaz olmaktadır. Çatıma ortamı genellikle kimlik temelli söylemler üzerinden, seçilmi travmaların da kullanımıyla ekillendirilmektedir. Medyanın Seçilmi Travmaları Kullanması Lübnan da siyasi düzleme paralel ekilde birbirinden ayrılmı yayın organları, Lübnanlı za imlerin kendi topluluklarına seslenebilecekleri ve mesajlarını iletebilecekleri en önemli araçlardan biridir. Siyasi liderler televizyon platformunu kullanarak söylemlerini ina etmekte ve bunu gündelik yaamın her alanına ulatırabilmektedir. Televizyon kanalları program içeriklerini ve haber gündemlerini bu dorultuda ekillendirerek kendi cemaatlerinin ina edilmesine katkıda bulunmaktadır. Bu ina süreci genelde öteki yaratma, korku ve endie yayma, ortak maduriyetler ve tarihsel travmalardan beslenme yoluyla yürütülmektedir. Örnein El-Mustaqbal TV yayın akıı içerisinde, 2005 yılında suikasta kurban giden eski Babakan Refik Hariri nin görüntülerine yer vererek tarihsel travmadan yararlanmakta ve Lübnanlı Sünni topluluk için gurur duyulması gereken bir lider imgesi yaratmaktadır yılında devlet bakanı seçildikten hemen sonra bombalı suikasta urayan Falanjist lider Beir Cemayel de Lübnanlı Maruniler için hem örnek alınacak bir lider konumundadır, hem de suikast saldırısı seçilmi travma olarak hafızalardadır. El-Manar Televizyonu ise çeitli çatımalarda ya da saldırılarda hayatını kaybeden Hizbullah üyelerinin görüntülerini ehitlerimiz söylemiyle gün içerisinde aralıklarla yayınlayarak, en büyük düman srail imgesini canlı tutmakta, bu tehdit karısında kendi ii cemaatini daha kolay mobilize edebilmektedir. Suriye kriziyle birlikte en büyük düman srail in yanı sıra tekfiri ve terörist olarak tanımladıkları Suriyeli muhalif gruplar da düman algısının içine yerletirilmitir.cemaat ina etme ve cemaat üyeleri arasında safları sıkı tutma politikası Lübnan içindeki mezhepsel ve politik gruplar arasında karılıklı korku ve öfkenin de artmasına neden olabilmektedir. 22 Mart 2013 tarihinde Lübnan da Necip Mikati hükümetinin istifasıyla birlikte ülke 10 ay sürecek bir istikrarsızlıa sürüklenmitir. Bu süre içerisinde siyasi grupların anlaamaması ve birlik hükümetinin aylar boyunca kurulmaması, ülkede otorite boluu dourmutur. Dier yandan Suriye deki kriz nedeniyle Lübnan da da hissedilen çatıma ortamı, 2013 yılının Aralık ayından itibaren tırmanıa geçmi ve çok sayıda terör ve iddet olayı yaanmıtır.bu tarihten, 15 ubat 2014 tarihinde birlik hükümeti kurulmasına kadar geçen sürede medyada yer alan söylemler, çatıma ortamını destekleyici bir nitelik sergilemitir. Lübnan da özellikle 15 ubat 2014 tarihinde birlik hükümetinin kurulması öncesinde medya, ülkedeki tansiyonu yükselten bir rol oynamıtır. Lübnan da hükümet kurma sürecinde yayın organları, siyasi partilerin pazarlık argümanlarını güçlendirecek gündem maddeleri üzerinde durmular ve ulusal gündemi kendi politikaları dorultusunda ekillendirmek istemilerdir. Hükümetin kurulması aamasında 14 Mart koalisyonunun öne sürdüü en önemli koullardan biri Suriye de Esad yönetimi saflarında muhaliflere karı savaan Hizbullah ın geri çekilmesi olmutur. Aslında Hizbullah ın da aralarında bulunduu Lübnanlı siyasi partiler Temmuz 2012 de kabul edilen Baabda Deklarasyonu ile Suriye deki kriz sürecinde tarafsız bir tutum sergileyecekleri taahhüdünde bulunmulardır (Now, 2012). Ancak, önce Hizbullah savaçılarının Suriye de çatıtıkları haberleri ortaya çıkmı, daha sonra da Hizbullah lideri Hasan Nasrallah Suriye deki

5 çatımanın tarafı olduklarını ve bu kararın kendileri için bir varolu mücadelesi olduunu kamuoyuna duyurmutur (Reuters, 2013). Dolayısıyla müzmin çatımaya neden olan ve topluluun temel gereksinimlerinden en önemlisi olan var olma ve varlıını sürdürme ihtiyacının çatıma sebebi olduunu vurgulamıtır. Hizbullah ın Suriye deki krize müdahil olması birçok kesim tarafından eletirilse denasrallah, bu eletirilere en güçlü cevabını Aure günü etkinliklerinde Dahiye de binlerce kiiye seslendii konumasında vermitir. El-Manar Televizyonu nun farklı noktalardan ezamanlı görüntüler eliinde gerçekletirdii canlı yayında Nasrallah, Hizbullah ın Suriye deki eylemlerinin hükümet pazarlıklarında öne sürülmemesi gerektiini bir kez daha vurgulamıtır.lerleyen günlerde El-Manar a konuan Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Naim Qassim, Hizbullah ın yer almadıı bir hükümetin ülkeyi felakete sürükleyeceini belirtmitir (Dailystar, 2013). Marada Hareketi lideri SuleimanFranjieh de benzer bir uyarıyı aynı kanalda dile getirmitir (Now, 2013). Siyasi liderlerin, özellikle dini ritüeller sırasında politikaya dair getirdikleri önermeler, politika ve din alanına ilikin gerçek ve mitlerin içe içe geçmesine ve aradaki sınırın kalkmasına neden olabilmektedir. Bu önermelerin kitle iletiim araçları yoluyla topluluklara aktarımı, kolektif kimlii ina etme ve bireyin kendi konumunu ve çevresini anlamlandırma sürecini de ekillendirmektedir. Kendisine önerilen normların dıına çıkan birey, kolektif aidiyetin getirdii güvenli alanı da terk etmi olacaktır. Lübnan örneinde de iddete maruz kalma tehdidinin topluluk arasında sürekli canlı tutulması, bireyin kolektif aidiyetini pekitirmektedir. Siyasi liderinin arkasında duran birey böylece tehdide karı kendisini güvende hissetmesini salamaktadır ve tehdidi bertaraf etmek için eyleme geçmeye hazır hale gelebilmektedir. Nasrallah ın Aure günü konumasından altıgün sonra Beyrut taki ran Büyükelçilii önünde bombalı saldırı meydana gelmi ve 22 kii yaamını yitirmitir. Kanlı terör saldırısı ülkedeki tüm siyasi gruplar tarafından kınansa da Hizbullah ın Suriye krizine müdahil oluunun Lübnan ı istikrarsızlatırdıı tezi medyada yer bulmutur. El-Mustaqbal Televizyonu na konuan 14 Mart grubundan milletvekili ve MeclisBakan VekiliFaridMakari, ran Büyükelçiliine düzenlenen saldırının, Hizbullah ın Suriye ye müdahalesine bir karılık olduunu belirtmitir(el- Mustaqbal, 2013).Bu süreçte El- MustaqbalTelevizyonu nun, Hizbullah ı ülkedeki iddet ve kaosu arttırmakla itham eden söylemi devam etmitir. Bu olaydan sonra Lübnan da ii hedeflerine yönelik bombalı saldırılar yaanmaya devam etmitir. 749 Sahadaki aktörler, karılıklı güç mücadelesinde iddet yöntemlerine bavurarak rakipleri karısında üstünlük salamaya çalıırken Lübnan medyası da iddet içerikli söylemi ekrana taıyarak kamuoyuna aktarma ilevi görmektedir. Ülkede yaanan terör eylemlerinin medyada verili ekli, toplumda öfke ve nefretin yayılmasına neden olabilmektedir. Patlama sonrası olay mahallinden geçilen, ceset ve ölüm sahnelerini içeren ham görüntüler, korku ve panik atmosferinin yayılmasını tevik etmektedir. Olay sonrası siyasilerin karılıklı suçlamaları ve nefret söylemine dayalı üslupları, toplumda karılıklı önyargıların pekitirilmesineve mezhepler arasında gerilimin arttırılmasına neden olabilmektedir. Lübnan medyasında bu ve benzeri örneklere sıkça rastlamak mümkünüdür. Lübnan medyası sadece ülke içinde karılıklı nefret söylemi üzerinden bir mücadele yürütmekle kalmamakta, Suriye krizi gibi bölgesel sorunlar üzerinde farklı tutumlar sergileyerek destekledikleri siyasi gruplar için kamuoyu destei aramaktadır. El-Manar ve El-Meyadin televizyonları Suriye hakkındaki haberlerinde Esad yönetimi lehine bir söylem benimsemektedir. Bu televizyonların sahadaki muhabirleri Suriye askerleri ile çatıma bölgelerine girerek rejimin elde ettii kazanımları ve terörist olarak niteledikleri grupların yenilgilerini izleyiciye aktarmaktadır. Muhaliflerin uyguladıkları iddet ön plana çıkartılarak Hizbullah ın Suriye deki varlıı meru kılınmakta ve Hizbullah ın Lübnan siyasetinde gördüü baskı azaltılmaya çalıılmaktadır. Nitekim bunun kaarısında El-Mustaqbal TV, Suriye yönetiminin siviller üzerinde uyguladıı katliamları ön plana çıkararak Suriyeli muhaliflerin eylemlerini meru kılmaktadır. Bu söylem aynı zamanda Lübnan içerisinde Suriye muhalefetine destek veren grupların üzerindeki baskıyı azaltmayı amaçlamaktadır. Dolayısıyla Suriye krizinin, Lübnan medyası için yeni bir çatıma alanı olarak ortaya çıktıı ve mezhepler arasındaki gerginliin artmasında rol oynadıı söylenebilir. Kimlik temelli çatımacı söylemin Lübnan medyasında hakim olması, müzmin toplumsal çatımanın da sürekliliini salamaktadır. Sonuç Medyanın terör ve iddet olaylarını ele alı biçimi her ne kadar etik bir sorun gibi gözükse de bilinçli bir politikanın sonucu olarak yorumlanabilir.2011 yılından bu yana devam eden Suriye krizi Lübnan daki siyasi konjonktürü etkiledii gibi, medyadaki ayrımayı da derinletirmitir. Bu ayrıma medyada terör ve iddetin daha fazla yer bulmasına ve mezhepler arası gerginliin daha da artmasına neden olmaktadır. Öte yandan kriz dönemlerinde siyasi aktörler, kendi topluluklarını bir arada tutabilmek ve daha kolay mobilize edebilmek amacıyla korku ve kaos ortamından faydalanmaktadır.

6 Tarihte yaanmı ve kimi hatırda kalan, kimi unutulan seçilmi travmalar, televizyon ekranlarında tekrar hatırlatılmakta ve geçmi maduriyetler ile bugünkü olaylar arasında balantılar kurulmaktadır. Terör eylemleri onlarca sivilin hayatını kaybetmesine neden olurken siyasi liderler, aldıkları kararlardan vazgeçmeyeceklerini ve bu tür eylemlere yine iddetle karılık vereceklerini vurgulamaktadır. Maruz kalınan iddet, siyasi aktörün uyguladıı iddeti merulatıran bir araç olarak ilev görmektedir. Bu sayede ilgili siyasi örgüt, kendi topluluunun rızasını ve desteini daha fazla kazanabilmektedir. Farklı kültürel kimlikler üzerine kurulu toplumsal yapı, bu toplulukların varlıklarını koruyabilme ve temel ihtiyaçlarını giderebilme mücadelesi sonucunda çatımalara sahne olmaktadır. Muhakkak ki bu kültürel kimliin inasında tek etkili faktör medya deildir. Ancak medyada yer alan iddet dili, ülkedeki çatıma ortamının sürdürülebilirliine ve mevcut iktidar yapısının devamına katkıda bulunmaktadır. Lübnan da etnik-dini kimliin Lübnanlı kimliinden önce gelmesi, güçlü bir hükümetin bulunmayıı, asker ve polis dıında silahlı milis güçlerin varlıı ve dı güçlerin müdahalesi nedeniyle iktidar ilikisi, çatımacı bir zemin üzerine kurulmutur.dolayısıyla bu iktidar yapısı medyayı da etkilemektedir. ktidar ile kurulan her iliki aynı zamanda bir varolu mücadelesi olarak görülmektedir. Mevcut toplumsal koullar göz önünde bulundurulduunda, iddet kullanımına dayanan iktidar yapısının deitirilmesi kolay gözükmemektedir. Konuya sadece medya özelinden baktıımızda ise, terör eylemlerinde karımıza çıkan sorumsuz yayıncılık ve toplum genelinde korku ve dehetin yayılması, Lübnan medyasının sorgulaması gereken sorunların baında gelmektedir. Ancak daha önce de belirttiimiz gibi halkın çıkarlarını temsil etme ve halka hesap verme yükümlülüü taımayan, bunun yerine özel sektörün ihtiyaçlarına ve feodal liderlerin siyasi programlarına balı olan yayın organlarının bu sorgulamayı gerçekletirmeleri, kendiliinden mümkün gözükmemektedir. Üstelik kimlik temelli parçalanmı bir toplumda bunun gerçekletirilmesi daha da zor gözükmektedir. Bu nedenle Lübnan medyasının reformdan geçebilmesi için öncelikle siyasi aktörlerin halka hesap verebilirliinin salanması ve toplum çıkarlarını ön planda tutan bir anlayıın gelitirilmesi gerekmektedir. 750 DABBOUS, Yasmine T. (2010). "Media With a Mission: Why Fairness and Balance Are Not Priorities in Lebanon's Journalistic Codes." International Journal of Communication DABBOUS-SENSENIG, Dima(2007). ACRLI 2007 Country Report: Media in Lebanon. Beyrut: Arab Center for the Rule of Law and Integrity. DAJANI, Nabil(2005). "The Re-feudalization of the Public Sphere: Lebanese Television News Coverage and the Lebanese Political Process." New Media in the Middle East International Conference. YILMAZ, Muzaffer Ercan(2006). "Souk Sava Sonrası Dönemde Sınır çi Etnik Çatımalar." Uluslararası Hukuk ve Politika 2 (6): Open Society Foundations, (2012). "Mapping Digital Media: Lebanon." Now, Franjieh warns fait accompli cabinet. Eriim Tarihi: The Daily Star, Hezbollah warns Sleiman against fait accompli Cabinet. News/2013/Dec-26/ hezbollah-warns-sleiman-against-faitaccompli-cabinet.ashx. Eriim Tarihi: Reuters, Nasrallah says Hezbollah will bring victory to Syrian ally Assad. Eriim Tarihi: The Daily Star, Sleiman demands action over Virgin Mary photo scandal. News/2014/Feb-14/ sleiman-demands-action-over-virginmary-photo-scandal.ashx. Eriim Tarihi: Now, Sleiman: Baabda Declaration reference for future governments. on_reference_for_future_governments. Eriim Tarihi: El-Mostqabal TV, :. Eriim Tarihi: KAYNAKÇA AZAR, Edward E. (1990). The Management of Protracted Social Conflict. Hampshire: Darmouth. AZAR, Edward. E., JUREIDINI, Paul, and MCLAURIN, Ronald (1978). "Protracted Social Conflict; Theory and Practice in the Middle East." Journal of Palestine Studies 8 (Autumn): CASTELLS, Manuel(2010). The Power of Identity. UK: Blackwell.