BEYAZ HAZ. BET. AKARYAKIT ĠNġ. MAD. TAġ. TURZ. SAN. TĠC. LTD. ġtġ. KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESĠSĠ (39,41 Hektar)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BEYAZ HAZ. BET. AKARYAKIT ĠNġ. MAD. TAġ. TURZ. SAN. TĠC. LTD. ġtġ. KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESĠSĠ (39,41 Hektar)"

Transkript

1 BEYAZ HAZ. BET. AKARYAKIT ĠNġ. MAD. TAġ. TURZ. SAN. TĠC. LTD. ġtġ. KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESĠSĠ (39,41 Hektar) ÇEVRESEL ETKĠ DEĞERLENDĠRME RAPORU Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Köyü Ruhsat Numaralı Saha ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu MERS ÇEVRE MERS Çevre Madencilik Mühendislik Proje DanıĢmanlık iģ Sağ. Ve Güv. ĠnĢ.San. ve Tic. Ltd. ġti. ANKARA 2013

2 . PROJE SAHĠBĠNĠN ADI ADRESĠ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENĠN ADI BEYAZ HAZ. BET. AKARYAKIT ĠNġ. MAD. TAġ. TURZ. TĠC. LTD. ġtġ. Hollanda Cad. No: 41/6 Yıldız-Çankaya/ ANKARA --- KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESĠSĠ PROJE BEDELĠ PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN AÇIK ADRESĠ (ĠLĠ, ĠLÇESĠ, MEVKĠĠ) RUHSAT NUMARASI ,00 TL ANKARA ĠLĠ, MAMAK ĠLÇESĠ, KUTLUDÜĞÜN KÖYÜ RUHSAT NUMARALI SAHA ÇED ALANINA AĠT KOORDĠNATLAR Koor. Sırası: Sağa, Yukarı Koor. Sırası: Enlem, Boylam Datum: ED-50 Datum: WGS-84 Türü: UTM Türü: Coğrafik (Derece.kesir) D.O.M.: 33 D.O.M.: - Zon: 36 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - NO SAĞA YUKARI NO ENLEM BOYLAM ALAN: 39,41 Ha. 1 NOLU KIRMA ELEME TESĠS ALANINA AĠT KOORDĠNATLAR Koor. Sırası: Sağa, Yukarı Koor. Sırası: Enlem, Boylam Datum: ED-50 Datum: WGS-84 Türü: UTM Türü: Coğrafik (Derece.kesir) D.O.M.: 33 D.O.M.: - Zon: 36 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - NO SAĞA YUKARI NO ENLEM BOYLAM NOLU KIRMA ELEME TESĠS ALANINA AĠT KOORDĠNATLAR Koor. Sırası: Sağa, Yukarı Koor. Sırası: Enlem, Boylam Datum: ED-50 Datum: WGS-84 Türü: UTM Türü: Coğrafik (Derece.kesir) D.O.M.: 33 D.O.M.: - Zon: 36 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - NO SAĞA YUKARI NO ENLEM BOYLAM i

3 . HAZIR BETON TESĠS ALANINA AĠT KOORDĠNATLAR Koor. Sırası: Sağa, Yukarı Koor. Sırası: Enlem, Boylam Datum: ED-50 Datum: WGS-84 Türü: UTM Türü: Coğrafik (Derece.kesir) D.O.M.: 33 D.O.M.: - Zon: 36 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - NO SAĞA YUKARI NO ENLEM BOYLAM STOK ALANINA AĠT KOORDĠNATLAR Koor. Sırası: Sağa, Yukarı Koor. Sırası: Enlem, Boylam Datum: ED-50 Datum: WGS-84 Türü: UTM Türü: Coğrafik (Derece.kesir) D.O.M.: 33 D.O.M.: - Zon: 36 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - NO SAĞA YUKARI NO ENLEM BOYLAM BĠTKĠSEL TOPRAK DEPOLAMA ALANINA AĠT KOORDĠNATLAR Koor. Sırası: Sağa, Yukarı Koor. Sırası: Enlem, Boylam Datum: ED-50 Datum: WGS-84 Türü: UTM Türü: Coğrafik (Derece.kesir) D.O.M.: 33 D.O.M.: - Zon: 36 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - NO SAĞA YUKARI NO ENLEM BOYLAM tarih ve sayılı ÇED Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG ile değiģik) PROJENĠN ÇED YÖNETMELĠĞĠ KAPSAMINDAKĠ YERĠ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUġUN/ ÇALIġMA GRUBUNUN ADI EK-I Listesi: 25 Ruhsat hukuku ve aģamasına bakılmaksızın, a) 25 hektar ve üzeri çalıģma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık iģletme ve cevher hazırlama tesisleri, MERS ÇEVRE MADENCĠLĠK MÜH. PROJE DAN. Ġġ SAĞ. VE GÜV. ĠNġ. SAN. VE TĠC. LTD. ġtġ. Yeterlik Belge No : 236 Yeterlik Belgesi VeriliĢ Tarihi : ii

4 . RAPORU HAZIRLAYAN KURULUġUN/ ÇALIġMA GRUBUNUN ADRESĠ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI Cevizlidere Mah. Cevizlidere Cad. No:80/20 Çankay /ANKARA Tel : Faks : web: Rapor Sunum Tarihi ARALIK 2013 iii

5 ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa No TABLOLAR DĠZĠNĠ... VIII ġekġller DĠZĠNĠ... IX EKLER DĠZĠNĠ... X Bölüm 1: Projenin Tanımı ve Amacı... 1 a) Tanımı, hizmet amaçları, önem ve gerekliliği, projenin zamanlama tablosu... 1 Bölüm 2: Proje Alanı ve Etki Alanına Ait Mevcut Durumun Belirlenmesi ve Özellikleri (Proje yeri ve etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel özelliklerin belirtilmesi) Proje Ġçin Seçilen Yerin Konumu Proje yer seçimi (Ġlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmıģ olan yerin, Onanlı Çevre Düzen Planı veya Ġmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Proje kapsamındaki ünitelerin konumu Ocak Kırma-Eleme tesisi Stok alanı Bitkisel toprak depo alanı ġantiye/ġdari bina Nakliye güzergahı Diğer Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Projenin Özellikleri Proje Kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, ĠĢ akım ġeması, ÇalıĢacak Personel Sayısı, Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin miktar ve Özellikleri Üretim Sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım durumları, taģınmaları ve depolanmaları Proje Kapsamındaki UlaĢtırma Altyapısı Planı (UlaĢtırma Güzergahı, Güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleģim yerlerine göre konumu, yapılması düģünülen tamir, bakım ve iyileģtirme çalıģmaları vb.)...13 Bölüm 3: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları Proje Ve Etki Alanının Mevcut Ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri Ekonomik özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluģturun baģlıca sektörler) Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaģ sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı) Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar) Ġnsan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler GerçekleĢmesi beklenen gelir artıģlar; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri Yöredeki sosyal alt yapı hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür hizmetleri)...19 IV

6 3.1.7 ÇalıĢacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçları Projenin Fayda- Maliyet Analizi Projeden etkilenen yerleģim yerleri Projenin ekonomik ömrü Zamanlama tablosu Diğer Hususlar...23 Bölüm 4: Mevcut Çevresel Özellikler ve Doğal Kaynakların Kullanımı Arazi kullanım ve mülkiyet durumu...24 a) Tarım ve hayvancılık...24 a.1 Arazinin İlgili mevzuata göre durumu...24 a.2 Sulu ve kuru tarım arazilerin büyüklüğü...24 a.3 Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları...25 a.4 Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları...26 b) Orman alanları...27 b.1 Ağaç türleri ve miktarı veya kapladığı alan büyüklükleri...27 b.2 Ocak yerinin iģlendiği mescere haritası ve yorumu...28 b.3 Sahanın yangın görüp görmediği...28 c) Proje yerinde elden çıkarılacak alanın değerlendirmesi...28 c.1 Proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve ne kadar alanda bu iģlerin yapılacağı...28 c.2 Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti...28 c.3 Etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu iģlerin yapılacağı...29 c.4 Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu...29 c.5 Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Toprak Özellikleri...29 a) Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması...29 b) Yamaç stabilitesi...31 c) Erozyon...31 d) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında toprağa etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Jeolojik Özellikleri...33 a) Bölge Jeolojisi...33 b) Proje Alanı jeolojisi...35 c) CevherleĢme...35 d) Depremsellik...35 e) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında jeolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Hidrojeolojik Özellikleri...36 a) Bölge ve proje alanı hidrojeolojik özellikler...36 b) Yüzeysel su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri...37 c) Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri (su seviyeleri, miktarları, emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri, mevcut ve planlanan kullanımı)...39 V

7 d) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler ve alınacak önlemler ( arazi hazırlık, inģaatı iģletme ve iģletme sonrası) Hidrolojik Özellikleri...40 a) Bölge ve proje alanı hidrolojik özellikler...40 b) Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu...42 c) Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma, sulama suyu, su ürünleri istihsali, ulaģım, turizm, elektirik üretimi, diğer kullanımlar)...43 d) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve alınacak önlemler ( arazi hazırlık, inģaati iģletme ve iģletme sonrası) Meteorolojik ve iklimsel Özellikler...44 a) Bölgesel ve proje alanı meteorolojik ve iklimsel özellikler...44 b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler sırasında yerel ve bölgesel iklimde oluģabilecek meterolojik ve iklimsel etkiler ile alınacak önlemler(arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Flora-Fauna...58 a) Proje alanı ve proje etki alanı flora-fauna...58 b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler sırasında flora ve fauna üzerine etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Koruma alanları (Ek-V deki duyarlı yöreler listesi kapsamında)...72 a) Proje alanı ve proje etki alanı koruma alanları ( Bölgede yer alan Tarihi ve Kültürel Alanlar özellikle irdelenmelidir)...77 b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında koruma alanlarına etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler ( Askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluģlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiģ alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile SınırlandırılmıĢ Alanlar v.b.)...78 a) Proje alanı ve proje etki alanı...78 b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında etki ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası)...78 Bölüm 5: Proje kapsamındaki faaliyetlerin değerlendirilmesi Emisyon hesaplamaları (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Su kullanımı ve bertarafı (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası olmak üzere temin edileceği kaynaklar, su miktarı, içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım amaçlarına göre miktarları, kullanımı sonrası oluģacak atık suların miktarları ve bertarafı) Atıklar (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası olmak üzere atık türleri, miktarları, bertarafı) Gürültü Kaynakları Seviyeleri (Akustik Rapor) Sağlık Koruma Bandı Mesafesi Doğaya yeniden kazandırma çalıģmaları ve rehabilitasyon planı Risk analizi a) Proje alanı ve proje etki alanı analizi (Bölgede tarım alanları, taģıma güzergahı, karayolu, yerleģim alanları ve yüzeysel su kaynaklarına muhtemel etkiler özellikle incelenmelidir) b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında risk durumlarında alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Diğer Hususlar Bölüm 6: Projenin Alternatifleri Bölüm 7: Ġzleme Programı VI

8 7.1 Projenin inģaatı için önerilen izleme programı, projenin iģletmesi ve iģletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda Yeterlilik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluģların yükümlülükleri baģlığının 4. Maddesinde yer alan hususların gerçekleģtirilmesi ile ilgili program Bölüm 8: Halkın Katılımı Bölüm 9: Sonuçlar: NOTLAR ve KAYNAKLAR PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYAN UZMANLARIN LĠSTESĠ VII

9 TABLOLAR DĠZĠNĠ Sayfa No Tablo Ruhsat No lu Saha Sınır Koordinatları... 5 Tablo 2.2. ÇED Alanı Koordinatları... 5 Tablo 2.3. Kırma-Eleme Tesisi 1 Sınır Koordinatları... 5 Tablo 2.4 Kırma-Eleme Tesisi 2 Sınır Koordinatları... 5 Tablo 2.5. Hazır Beton Tesisi Sınır Koordinatları... 5 Tablo 2.6. Stok Alanı Sınır Koordinatları... 6 Tablo 2.7. Bitkisel Toprak Depolama Sınır Koordinatları... 6 Tablo 2.8. Üretim Miktarları... 8 Tablo 2.9. Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi...11 Tablo Hazır Beton Tesisi Makine Ekipman Listesi...11 Tablo No lu Kalker Ocağı Patlatma Yönteminin Teknik Özellikleri...13 Tablo 3.1. Türkiye, Ankara ve Mamak na Ait Kentsel ve Kırsal Nüfus Verileri...17 Tablo 3.2. YaĢ Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus Verileri...18 Tablo 3.3. Toplam Makine ve Donanım Tutarı...20 Tablo 3.4. Personel Gideri...20 Tablo 3.5. Projenin Zamanlama Tablosu...22 Tablo 4.1. Arazi Kullanım Sınıfları...24 Tablo 4.2. Tarım Arazilerinin Dağılımı...24 Tablo 4.3. Ġldeki Tarla Ürünleri Üretim Tablosu (2009 Yılı)...25 Tablo 4.4. Ġldeki Meyve Ağaçları Üretim ve Veri Tablosu (2009)...25 Tablo 4.5. Ġlde Sebze Üretimi ve Miktarı (2009)...25 Tablo 4.6. Organik Tarım Bilgi Sistemi (OTBĠS) Verileri Tablosu...26 Tablo 4.7. Hayvan Tür ve Adetleri (2009)...26 Tablo 4.8. Ankara Ġli Topraklarının Verimlilik Kriterlerinin % Olarak Dağılımı...29 Tablo 4.9. Ankara Ġli Büyük Toprak Grupları (ha)...30 Tablo Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları (AKK) (ha)...30 Tablo 4.8.Ankara Ġli Doğal Gölleri...38 Tablo 4.9. Yeraltı Suyu Havzaları Yeri ve ĠĢletme Rezervleri...39 Tablo 4.10.Ankara Ġli Doğal Gölleri...42 Tablo Ankara Ġli Basınç (hpa) Değerleri...44 Tablo Ankara Ġli Sıcaklık Değerleri...45 Tablo Ankara Ġli ne Ait YağıĢ Değerleri...47 Tablo Ankara Ġli ne Ait Nem Değerleri...47 Tablo Ankara Ġli Sayılı Günler...48 Tablo Maksimum Kar Kalınlığı...49 Tablo Ankara Ġli ne Ait Ortalama Açık Yüzey BuharlaĢması...50 Tablo Ankara Merkez Meteoroloji Ġstasyonu Verilerine Göre Rüzgârın Aylık ve Yıllık Esme Sayılarının Dağılımları...51 Tablo Ankara Merkez Meteoroloji Ġstasyonu Verilerine Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Sayılarının Dağılımları...52 Tablo Ankara Ġli Meteoroloji Ġstasyonu Verilerine Göre Rüzgârların Aylık ve Yıllık Esme Hızları Dağılımları (m/sec)...52 Tablo Ankara Ġli Yıllık ve Aylık Rüzgâr Dağılımı...53 Tablo IUCN red List Kategorileri ve Türkçe KarĢılıkları...59 Tablo Prof. Dr. Ali Demirsoy a (1996) Göre Red Data Book Kategorileri...59 Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü üzerinde planlanan Kalker Ocağı ve Kırma- Eleme Tesisi ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan flora türleri, Türkçe Ġsimleri, Fitocoğrafik Bölgeleri, Habitatları, Nispi Bolluğu, Endemizm Durumu, IUCN Red Data Book ve Bern Ek-I Kategorileri Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan sürüngen türleri, Latince ve Türkçe Adları, Habitatları, Bern, IUCN Red Data Book ve MAK Kategorileri...66 Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan kuģ türleri, Latince ve Türkçe Adları, Bern, IUCN Red Data Book ve Korunma Statüleri ve MAK Kategorileri...67 Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan memeli türleri, Latince ve Türkçe Adları, Habitatları, Bern, IUCN Red Data Book ve MAK Kategorileri...68 Tablo 5.1. Toz Emisyon Faktörleri-Dekapaj...79 Tablo 5.2. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak SKHKKY Emisyon Faktörleri...81 Tablo 5.3. Kırıcı Ünitelerinde Toz Emisyon Faktörleri...82 Tablo 5.4. Üretimde OluĢacak Toz Emisyon Debisi ve Alınacak Önlemler...86 Tablo 5.5. Tesiste OluĢması Muhtemel Ambalaj Atıklar ve Miktarları...91 Tablo 5.6. Tesiste OluĢması Muhtemel Tehlikeli Atıklar ve Miktarları...91 VIII

10 Tablo 5.7. Arazi Hazırlık ve ĠnĢaat AĢamasında Kullanılacak Makine Ve Ekipmanların Miktar ve Özellikleri,...97 Tablo 5.8. Arazi Hazırlık ve ĠnĢaat AĢamasında Tüm Kaynaklardan OluĢacak Ortalama Ses Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı,...98 Tablo 5.9. ġantiye Alanı Ġçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri...99 Tablo Risk Analizinde Kullanılan Değerlendirme Verileri Tablo Proje Etki Alanı Olası Tehlikelerin Değerlendirilmesi ġekġller DĠZĠNĠ Sayfa No ġekil 2.1. Proje alanını gösterir Uydu Görüntüsü... 7 ġekil 2.2. Proje Genel ĠĢ Akım ġeması...10 ġekil Yılı Trafik Hacmi Haritası...14 ġekil 4.1. Ankara Ġli Jeotermal Alanları Gösterir Harita...40 ġekil 4.2. Ankara Ġli ne Ait Aylık Basınç Değerleri...45 ġekil 4.3. Ankara Ġli ne Ait Aylık Sıcaklık Değerleri...46 ġekil 4.4. Ankara Ġli ne Ait Aylık Sıcaklık Değerleri...46 ġekil 4.5. Ankara Ġli Aylara Göre YağıĢ Miktarları...47 ġekil 4.6. Ankara Ġli Aylara Göre YağıĢ Miktarları...48 ġekil 4.7. Ankara Ġli Aylara Göre Sayılı Günler Dağılımı ġekil 4.9. Ankara Ġli Aylara Göre Maksimum Kar Kalınlığı...50 ġekil Konya Ġli Aylara göre Ortalama ve Maksimum Açık Yüzey BuharlaĢması...51 ġekil 4.11 Ankara Ġli ne Ait Aylara Göre Ortalama Ve Maksimum Rüzgar Hızları...53 ġekil Ankara Ġli ne Ait Aylara Göre Ortalama Fırtınalı Gün ve Ortalama Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı...53 ġekil Ankara Ġli Yıllık Esme Sayısına Göre Yaz Mevsimi Rüzgâr Yönleri...57 ġekil Ankara Ġli Yıllık Esme Sayısına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgâr Yönleri...57 ġekil IUCN Red List Kategorileri...58 ġekil P. H Davis Grid Kareleme Sistemi...60 ġekil 5.1. Kamyona Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi...93 ġekil 5.2. Ekskavatöre Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi...94 ġekil 5.3. Mobil Vince Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi...94 ġekil 5.4. Jeneratöre Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi...94 ġekil 5.5. Beton Mikserine Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi...95 ġekil 5.6. Yükleyiciye Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi...95 ġekil 5.7. A, B ve C Ağırlıklı Ses (Gürültü) Düzeyleri için Çevirim Eğrileri...97 ġekil 5.8. Arazi Hazırlık ve ĠnĢaat AĢamasında Tüm Kaynaklardan OluĢacak Ortalama Ses Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı Grafiği...98 ġekil 5.9. Risk Analizi ve Değerlendirme Tablosu ġekil 7.1. Acil Eylem Planı Koordinasyon Yapısı ġekil 7.2. Koruma Ekibinin Görev ve Sorumlulukları, ġekil 7.3. Kurtarma Ekibinin Görev ve Sorumlulukları, ġekil 7.4. Ġlk Yardım Ekibinin Görev ve Sorumlulukları, ġekil 7.5. Yangın Ekibinin Görev ve Sorumlulukları, IX

11 EKLER DĠZĠNĠ Ek-1 Ek-2 Ek-3 Ek-4 Ek-5 Ek-6 Ek-7 Ek-8 Ek-9 Ek-10 Ek-11 Ek-12 Ek-13 Faaliyet Alanına Ait Yer Bulduru Haritası ve Uydu Görüntüsü ĠĢletme Ruhsatı Faaliyet Alanına Ait 1/ Ölçekli Vaziyet Planı Faaliyet Alanının 1/ Ölçekli Topoğrafik Haritası Faaliyet Alanına Ait 1/ Ölçekli Termin (Ġmalat) Planı Faaliyet Alanının 1/ Ölçekli Jeolojik Haritası Faaliyet Alanının Ait Deprem Haritası Devir SözleĢmesi Faaliyet Alanını Gösterir Fotoğraflar Fosseptik Tip Planı Kadastro Mülkiyet Durumunu Gösterir Harita Orman Ġnceleme ve Değerlendirme Formu Mamak Belediyesinden alınan Kullanma Suyu Temini Yazısı X

12 Bölüm 1: Projenin Tanımı ve Amacı 1.1. Tanımı, hizmet amaçları, önem ve gerekliliği, projenin zamanlama tablosu Proje konusu faaliyet Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında 1/ ölçekli i30 a1,a4 paftalarında yer alan, Beyaz Hazır Beton Akaryakıt ĠnĢ. Mad. TaĢ. Turz. San. Tic. Ltd. ġti.'ye ait ruhsat nolu sahada Kalker Ocağı ve Kırma- Eleme Tesisi iģletmesi planlanmaktadır. Projeye ait halkın katılım toplantısı tarihinde gerçekleģtirilmiģtir. Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı ise tarihinde gerçekleģtirilmiģi olup Çevre ve ġehircilik bakanlığının vermiģ olduğu özel formata göre bu proje hazırlanmıģtır. Söz konusu ruhsat nolu saha tarihinde Çesan Mad. ĠnĢ. Turz. San. Tic. Ltd. ġti. den Beyaz Hazır Beton Akaryakıt ĠnĢ. Mad. TaĢ. Turz. San. Tic. Ltd. ġti.'ye devri gerçekleģtirilmiģ olup devir sözleģmesi EK-8 sunulmuģtur ruhsat nolu sahaya ait iģletme ruhsatı tarihinde Maden ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından verilmiģtir. Bahse konu ruhsat Ek.2 de sunulmuģtur ruhsat nolu sahadan yıllık ortalama ton kalker cevheri üretimi gerçekleģtirilmesi planlanmaktadır. Üretilen cevherin tamamı kırma-eleme tesisinde iģlendikten sonra cevherin bir kısmı hazır beton üretimi için hazır beton tesisine gönderilecek bir kısmı ise ocak içerisinde belirlenen stok alanında depolanacak ve piyasaya satıģa sunulacaktır. Projeye konu mevcut kırma-eleme tesisi faaliyeti için tarih ve sayılı ÇED Yönetmeliği Madde 7 kapsamında kapasite artıģına yönelik ÇED süreci baģlatılmıģtır. Proje alanı Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında, Kutludüğün Beldesi nin yaklaģık olarak 3,2 km güneyinde yer almaktadır. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası ve uydu görüntüsü ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK-1). Proje alanına en yakın yerleģim birimi yaklaģık 500 m. kuzeyinde yer alan konuttur. Proje alanı etki incelemesi hesaplamalarında alana en yakın konumda bulunan ve yaklaģık olarak 500 m. kuzeyinde yer alan, Kutludüğün Beldesi'ne bağlı ev dikkate alınmıģtır. 39,41 hektarlık proje alanının toplam 0,93 ha.lık kısmında 1 nolu kırma-eleme tesisi, 0,96 ha. kısmında 2. Nolu kırma eleme tesisi, 1,2 ha.lık kısmında Hazır Beton Tesisi bulunacaktır. Ayrıca 4,52 ha.lık kısmında stok alanı ve 1,78 ha.lık kısmında ise bitkisel toprak depolama alanı yer alacaktır. Söz konusu alanları gösterir vaziyet planı EK-3 de sunulmuģtur. Proje alanı çevresinde mevsimlik yağıģlarla beslenen kuru dere ve akar dere yataklarına rastlanmaktadır. Sahanın kuģ uçuģu 150 m. kuzeyinden kuru dere niteliğinde bir dere yatağı geçmektedir. Arazi hazırlık, inģaat ve üretim faaliyetleri sırasında ve sonrasında bu su yüzeylerine hiçbir Ģekilde müdahale edilmeyecek atık malzeme bırakılmayacaktır. Tesisin bulunduğu alan hazine ve orman arazileri kapsamındadır. Proje alanı mülkiyet durumunu gösterir onaylı kadastro haritası ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. Ek 11). 1

13 Sahada tesis iģletme faaliyetlerine proje sahibi firma tarafından devam edilecektir. Faaliyetler sırasında proje alanında toplam 30 personel çalıģacaktır. Piyasanın hammadde ihtiyacı devam ettiği sürece ve günün teknolojik geliģmelerine paralel olarak yapılması muhtemel iyileģtirme çalıģmaları doğrultusunda tesisin uzun yıllar çalıģacağı düģünülmektedir. Kalker Cevherinin Genel Özellikleri Genel olarak, kimyasal bileģiminde en az % 90 CaCO 3 (kalsiyum karbonat) içeren kayaçlara kalker ya da kireçtaģı adı verilmektedir. Ayrıca mineralojik bileģiminde en az % 90 kalsit minerali bulunan kayaçlar da kalker olarak adlandırılmaktadır. Kalker saf halde kalsit ve çok az miktarda aragonit kristallerinden oluģur. Kalsit ve aragonit kalsiyum karbonatın iki ayrı kristal Ģekli olup, teorik olarak % 56 CaO ve % 44 CO 2 içerir. Ancak doğada hiçbir zaman saf olarak bulunmaz. Ġkincil derecede değiģik madde ve bileģiklerin içinde yer alması nedeniyle orijinal halde sarı, kahverengi ve siyah renklerde de görülebilmektedir. Kalkerin, özgül ağırlığı 2,5 2,7 gr/cm 3 arasındadır. Fiziksel, Kimyasal ve Mineralojik Özellikleri: Kalkerin genel olarak sertliği 3, kabarma katsayısı 1,6 dır. Kırılma dayanımı (basma dayanımı) kg/cm 2, kırılma indeksi 60 kg/cm 2, elastisite modülü kg/mm 2, genleģme katsayısı 0,00022, 1 santigrat derece ( derece için) reaksiyon ısısı 426 kcal/gr-mol (25 santigrat derece) dür. Tesislerde iģlenen kalker cevherinin tamamı proje alanı içerisinde açılacak olan ocak alanından temin edilecektir. Kalker cevherinin ortalama yoğunluğu 2,5 ton/m 3 'tür. 2

14 Bölüm 2: Proje Alanı ve Etki Alanına Ait Mevcut Durumun Belirlenmesi ve Özellikleri*** (Proje yeri ve etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel özelliklerin belirtilmesi) Proje etki alanı, sahada gerçekleģtirilecek üretim faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel etkilerin ilgili yönetmelikler çerçevesinde değerlendirilip, söz konusu yönetmeliklerdeki sınır değerlerin altına indiği mesafeler göz önüne alınarak belirlenir. Bu tür faaliyetlerde etki alanı belirlemesindeki en önemli faktörlerden toz emisyonları ve gürültü dağılımları dikkate alınarak civardaki yerleģim yerleri ve hassas alanlara göre aģağıdaki değerlendirmeler yapılmıģtır. Faaliyetin Toz Emisyonları Açısından Değerlendirilmesi: Proje alanında yapılacak üretim faaliyetlerinden kaynaklanan toz kütlesel debileri için modelleme çalıģması yapılmıģ olup, Hava Kalitesi Modelleme Raporunun son Ģekli ÇED Raporu çoğaltma iģlemleri sırasında sunulacaktır. Modelleme çalıģması sonucu hesaplanan UVD Uzun Vadeli Değer) ve KVD (Kısa Vadeli Değer) ler, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği UVS ve KVS sınır değerlerinin altında kalmaktadır. Sahada üretim faaliyetleri sırasında gerekli tüm önlemler alınacaktır. Üretim faaliyetleri sırasında ocak ayna önü ve ocak içi ve bağlantı yolları mevsim Ģartlarına uygun olarak sulanarak nemlendirilecektir. Ayrıca üretim sırasında malzemenin kamyonlara savurma yapmadan yüklenmesine, nakliye sırasında kamyonlarda malzeme üstünün branda ile örtülmesine ve araçların hız sınırlamalarına uymasına özen gösterilecektir. Proje kapsamındaki faaliyetler için yapılan toz modellemesi incelendiğinde toz konsantrasyonlarının proje alanı içerisinde sınır değerlerin altına indiği görülmektedir. Faaliyetin Gürültü Kirliliği Açısından Değerlendirilmesi: Sahada yapılacak üretim faaliyetleri sırasında çalıģacak makine ekipmandan kaynaklı olarak gürültü oluģması söz konusudur. Sahada oluģması muhtemel gürültünün çevreye olabilecek etkilerinin incelenebilmesi amacıyla tarih ve sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği esaslarına uygun olarak ilgili bölümde gürültü düzeyi hesaplamaları yapılmıģtır. Faaliyetten kaynaklı gürültü dağılımı incelendiğinde, oluģması muhtemel gürültü düzeyinin yaklaģık olarak 200 metre mesafede yönetmelik sınır değerlerinin altına indiği görülmüģtür. ÇalıĢma alanında gerçekleģtirilecek faaliyetlerden kaynaklanan çevresel etkilerin emisyon ve gürültü dağılımları incelendiğinde yaklaģık olarak 200 metre mesafede yönetmeliklerdeki sınır değerlerinin altına inildiği görülmekte olduğundan, proje alanı sınırından itibaren etki mesafesi 200 m olarak belirlenmiģtir. Faaliyetlerden kaynaklı toz ve gürültü hesaplamaları yapılırken etki mesafesi olan 200 metre yarıçaplı alandan daha geniģ bir alan dikkate alınmıģ ve modelleme çalıģmaları toz için yaklaģık 39,41 hektarlık alanda yapılmıģtır. Bununla birlikte gürültü hesaplamaları ve dağılımı ise sahaya en yakın yerleģim yerine olan mesafe dikkate alınarak gerçekleģtirilmiģtir. 3

15 2.1 Proje Ġçin Seçilen Yerin Konumu Proje yer seçimi (Ġlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmıģ olan yerin, Onanlı Çevre Düzen Planı veya Ġmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Proje konusu faaliyet Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında 1/ ölçekli i30 a1,a4 paftalarında yer alan, Beyaz Hazır Beton Akaryakıt ĠnĢ. Mad. TaĢ. Turz. San. Tic. Ltd. ġti.'ye ait ruhsat nolu sahada Kalker Ocağı ve Kırma- Eleme Tesisi iģletmesi yapılması planlanmaktadır. Projeye ait halkın katılım toplantısı tarihinde gerçekleģtirilmiģtir. Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı ise tarihinde gerçekleģtirilmiģi olup Çevre ve ġehircilik bakanlığının vermiģ olduğu özel formata göre bu proje hazırlanmıģtır. Proje alanı sınırları 1/ ölçekli topografik harita üzerine iģlenmiģtir (Bkz. Ek 7). Proje alanı Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında, Kutludüğün Beldesi nin yaklaģık olarak 3,2 km güneyinde yer almaktadır. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası ve uydu görüntüsü ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK-1). Proje alanına en yakın yerleģim birimi yaklaģık 500 m. kuzeyinde yer alan konuttur. Proje alanı etki incelemesi hesaplamalarında alana en yakın konumda bulunan ve yaklaģık olarak 500 m. kuzeyinde yer alan, Kutludüğün Beldesi'ne bağlı ev dikkate alınmıģtır. 39,41 hektarlık proje alanının toplam 0,93 ha.lık kısmında 1 nolu kırma-eleme tesisi, 0,96 ha. kısmında 2. Nolu kırma eleme tesisi, 1,2 ha.lık kısmında Hazır Beton Tesisi bulunacaktır. Ayrıca 4,52 ha.lık kısmında stok alanı ve 1,78 ha.lık kısmında ise bitkisel toprak depolama alanı yer alacaktır. Söz konusu alanları gösterir vaziyet planı EK-3 sunulmuģtur. Proje alanının 2023 BaĢkent Ankara Nazım Ġmar Planı nda hangi bölgede kaldığını gösterir harita ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. Ek 10). Söz konusu haritada faaliyet alanı diğer tarım alanları ve marjinal ve dikili tarım alanları içerisinde kalmaktadır. Proje alanı hazine arazileri kapsamındadır. Proje alanı mülkiyet durumunu gösterir onaylı kadastro haritası ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. Ek 9). Ankara Ġli ne ait 1/50.000, 1/ , 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı ve bölgeye ait 1/5.000 ölçekli Nazım Ġmar Planı ve 1/1.000 ölçekli Uygulama Ġmar Planı bulunmamaktadır. 4

16 Tablo Ruhsat No lu Saha Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Alan: 90,73 Ha. 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Tablo 2.2. ÇED Alanı Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Alan: 39,40 Ha. Tablo 2.3. Kırma-Eleme Tesisi 1 Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Alan: 90,73 Ha. Tablo 2.4 Kırma-Eleme Tesisi 2 Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Alan: 0,96 Ha. Tablo 2.5. Hazır Beton Tesisi Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Alan: 1,20 Ha. 5

17 2.1.2 Proje kapsamındaki ünitelerin konumu ruhsat no lu 90,73 hektarlık sahanın 39,41 hektarlık kısmı projeye konu faaliyetler kapsamında kullanılacaktır. Proje Alanı içerisinde ocak, tesis alanları, Ģantiye ve stok alanlarının yerleģimini gösterir 1/ ölçekli Vaziyet Planı ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK 6) Ocak 39,41 hektarlık proje alanında tesis ve stok alanlarının dıģında kalan 30,02 hektarlık kısmı kalker üretimi için ocak alanı olarak kullanılacaktır Kırma-Eleme tesisi 39,41 hektarlık proje alanının toplam 0,93 ha.lık kısmında 1 nolu kırma-eleme tesisi, 0,96 ha. kısmında 2. Nolu kırma eleme tesisi, 1,2 ha.lık kısmında Hazır Beton Tesisi bulunmaktadır. Ayrıca 4,52 ha.lık kısmında stok alanı ve 1,78 ha.lık kısmında ise bitkisel toprak depolama alanı bulunmaktadır. Söz konusu alanları gösteriri vaziyet planı EK-3 de sunulmuģtur. Sahada üretim faaliyetleri sırasında sürekli olarak bulunacak personelin sosyal ihtiyaçları için Ģantiye ve sosyal tesis kurulacaktır. Ayrıca sahada çalıģacak personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksuların toplanması amacıyla sızdırmasız fosseptik ve hazır beton tesisinden çıkacak yıkama suları için fiziksel arıtım ünitesi kurulacaktır. Sızdırmasız fosseptik kırma-eleme tesisi alanına, fiziksel arıtım ünitesi ise hazır beton tesisi alanına yerleģtirilecektir Stok alanı 39,41 hektarlık proje alanında tesis ve stok alanlarının dıģında kalan 30,02 hektarlık kısmı kalker üretimi için ocak alanı olarak kullanılacaktır. Tablo 2.6. Stok Alanı Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Alan: 4,52 Ha Bitkisel toprak depo alanı 39,41 hektarlık proje alanında tesis ve stok alanlarının dıģında kalan 30,02 hektarlık kısmı kalker üretimi için ocak alanı olarak kullanılacaktır. Tablo 2.7. Bitkisel Toprak Depolama Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Alan: 1,78 Ha. 6

18 ġantiye/ġdari bina 39,41 hektarlık proje alanında tesis ve stok alanlarının dıģında kalan 30,02 hektarlık kısmı kalker üretimi için ocak alanı olarak kullanılacaktır Nakliye güzergahı Proje alanı Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında, Kutludüğün Beldesi nin yaklaģık olarak 3,2 km güneyinde yer almaktadır. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası ve uydu görüntüsü ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK-1). Tesise Kutludüğün'den doğu istikametine ayrılan mevcut yol vasıtasıyla ulaģmak mümkündür Diğer Bu bölümde anlatılacak baģka bir özellik yoktur. 2.2 Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Mahallesi sınırlarında mevcut durumda faaliyetini sürdüren birden çok maden ocağı bulunmaktadır. GerçekleĢtirilmesi planlanan projenin faal olarak çalıģan en yakın maden ocağına mesafesi yaklaģık olarak 750 metredir. ġekil 2.1. Proje alanını gösterir Uydu Görüntüsü Bahse konu maden ocakları uzun yıllardır faaliyetlerini sürdürmektedir. Dolayısıyla ilgili ocaklara ait dökümanlara ulaģarak bu bölgede ki mevcut çevresel kirliliği tespit etmek mümkün olabilecektir. Konu ile ilgili Ankara Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğüne baģvuru yapılmıģ ve bölgede yer alan ocaklara ait patlatma paternleri, kütlesel emisyon debileri, yıllık üretim miktarı gibi bilgiler istenilmiģtir. Ankara Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğünden alınacak bilgilere göre, hem mevcut durum hemde Beyaz Hazır Beton tarafından 7

19 gerçekleģtirilecek faaliyetin hem çevreye hem tarım arazilerine hemde yer altı suyuna etkileri kümülatif olarak incelenecektir. Bu durumla ilgili Aksaray Üniversitesi ile ortak bir çalıģma yürütülmektedir. Bahse konu üniversite raporu 1. ĠDK toplantısından önce tamamlanacak olup Ankara Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü ile Çevre ve ġehircilik Bakanlığına sunulacaktır. 2.3 Projenin Özellikleri Proje Kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, ĠĢ akım ġeması, ÇalıĢacak Personel Sayısı, Proje kapsamında 2 adet kırma-eleme tesisi ve 1 adet hazır beton tesisi kurulacaktır. Kırma-eleme tesislerinin kapasiteleri ton olup, toplamda tondur. Proje alanı içerisinde üretilen kalker cevherinin tamamı kırma eleme tesisinde boyutlandırılacaktır. Tesislerde boyutlandırılan cevherin bir kısmı kurulacak olan Hazır Beton Tesisinde beton üretiminde kullanılacaktır. Hazır beton tesisinin yıllık üretim kapasitesi 374,400 m 3 /yıl olarak planlamıģtır. Boyutlandırılan kalker cevherinin hazır beton tesislerine ve piyasaya satıģı yapılacaktır. Tesiste boyutlandırılan cevherin yoğunluğu ortalama 2,5 gr/cm 3 edilmiģtir. olarak kabul Sahada yılda 260 gün, günde 8 saat çalıģma yapılacaktır. Üretim miktarlarına yönelik ayrıntılar aģağıdaki tabloda sunulmuģtur. Tablo 2.8. Üretim Miktarları Cevher Üretimi Kırma Eleme Tesisi Yıllık Üretim Günlük Üretim (ortalama) Saatlik Üretim (ortalama) Vardiya sayısı ton/yıl ton/gün 961,5 ton/saat 8 Saat / 1 Vardiya Kırma Eleme Tesisi Üretim Faaliyetleri Proje kapsamında kurulması planlanan kırma-eleme tesislerinde yılda ton kalker boyutlandırılması planlanmaktadır. Kırma eleme tesisinin ekipmanları ve genel iģ akımı aģağıda açıklanmıģtır. Primer Çeneli Kırıcı: Çeneli kırıcılar ocak, granit ve benzeri sert karakterli ve kalker tipi daha yumuģak karakterli ocak malzemesi ile dere malzemesi, muhtelif cins ve karakterdeki cevherin kırılması için kullanılabilmektedir. Bu tip kırıcılar tesislerde genel olarak birincil (primer) kırıcı olarak kullanılır. Bütün maden ve agrega sektörlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Çok sert ve aģındırıcı malzemelerde dahi üstün performans gösteren ve malzeme gerilimini alıp sekonder ve tersiyer kırıcıları önemli ölçüde rahatlatan, aģınma parçaları kolay temin edilebilen, iģletme kolaylığı sağlayan ters düz çene kullanabilirliği olan bir kırıcı çeģididir. Üretimi gerçekleģtirilen kalker cevheri, kırma eleme tesisinin besleyici ünitesine getirilecek ve birincil kırıcıda (çeneli kırıcı) kırılacaktır. Kırıcıdan çıkan malzeme by-pass eleğinden geçerek burada yaklaģık olarak % 15 by-pass malzeme (0-25 mm) ayrılacaktır. Tesise beslenen malzemenin yaklaģık % 85 i birincil kırıcıdan bant konveyörler yardımıyla çok katlı eleğe gönderilecek ve buradaki elek üstü malzeme (+25 mm) de darbeli (sekonder) kırıcıya gönderilecektir. Sekonder kırıcıya giren malzeme miktarı toplam 8

20 malzeme miktarının % 65 i kadardır. 0-5 mm, 5-15 mm. ve mm. boyutlarına indirgenen malzeme ise depolanmak üzere stok alanına gönderilebilecektir. Sekonder Darbeli Kırıcı: Orta ve yüksek sertlikte malzemeleri (kireçtaģı, dolomit, granit, bazalt vb.) asfalt ve beton agregası iriliğinde kıran kırıcılardır. Ġri malzeme beslenebilme, kübik ürün, yüksek küçültme oranı, yüksek kapasite, düģük yatırım ve iģletme maliyeti bu tip kırıcıları, kırma eleme tesislerinde ideal sekonder kırıcı yapmaktadır. Ana kırıcılardan sonra ikinci kırıcı olarak kullanılmaktadır. Bu makinede kırılan malzemeler istenilen ebatlarda ise daha sonraki iģlem bölgesine geçer; bir sonraki iģleme geçemeyecek kadar büyük olan parçalar elek, konveyör vb. ekipmanlar ile tekrar sekonder darbeli kırıcılara verilir. Böylece malzeme istenilen ebatlara düģürülene kadar bu iģlem devam eder. Sekonder kırıcıda kırılarak istenen ebatlara getirilen malzeme, boyutlarına göre ayrılmak üzere titreģimli elek ünitesine gönderilir. Malzeme boyutları faaliyet kapsamında hazır beton tesislerine ve piyasada hammadde olarak kullanılacak malzeme boyutlarına uygun olarak belirlenmiģtir. TitreĢimli elek ünitesi ile malzeme 3 fraksiyonda (0-5 mm, 5-15 mm, mm) sınıflandırılarak depolanacaktır. 25 mm. üstünde kalan malzeme ise tekrar sekonder kırıcıya gönderilecektir. 9

21 KIRMA ELEME TESİSİ Primer Besleyici Primer Çeneli Kırıcı Bypass Eleği Konveyör Bant Konveyör Bant Sekonder (Darbeli) Kırıcı Çok Katlı Elek Konveyör Bant Konveyör Bant (Toz ve Gürültü) Konveyör Bant 0-5 mm mm mm. +25 mm. Stok Alanı Hazır Beton Tesisi Piyasaya Satış ġekil 2.2. Proje Genel ĠĢ Akım ġeması Kırma eleme tesisinde Çevre ve ġehircilik Bakanlığı genelgesi gereği kapalı sisteme geçilecek olup, tozlanmayı en aza indirmek için bant konveyör ve kırıcıların üstü kapatılacaktır. Kırma-eleme tesisinin çalıģması esnasında toz indirgeme sistemiyle tesise pülvarize su verilerek kırıcı ünitelerinde oluģması muhtemel tozun malzemeye yapıģması sağlanarak toz çıkıģı önlenecektir. Kırma-eleme tesisinde iģlemden geçirilen malzeme ekte sunulan vaziyet planında yeri gösterilen stok alanında depolanacak ve buradan hazır beton tesislerine ve piyasaya satıģa sunulacaktır (Bkz. Ek 8). Depolama sırasında yüksek yığınlar oluģturulmayacak, tozumaya karģı ise gerekirse malzeme üstü yeterli derecede nemli tutulacaktır. 10

22 2.3.2 Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin miktar ve Özellikleri Faaliyet kapsamında çalıģacak makine ekipmanlar aģağıdaki tabloda sunulmuģtur. Tablo 2.9. Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi Makine-Ekipman Darbeli Kırıcı (110'luk) 2 Çeneli Kırıcı 2 Toprak Eleği 2 Besleyici Elek 2 Çok Katlı Elek 2 Adedi Konveyör Bant 17 Kamyon 4 Lastik Tekerlekli Yükleyici 1 Kırma eleme tesisinde Çevre ve ġehircilik Bakanlığı genelgesi gereği kapalı sisteme geçilecek olup, tozlanmayı en aza indirmek için bant, konveyör ve kırıcıların üstü kapatılacaktır. Kırma-eleme tesisinin çalıģması esnasında toz indirgeme sistemiyle tesise pülvarize su sistemiyle kırıcı ünitelerinde oluģması muhtemel tozun malzemeye yapıģması sağlanarak toz çıkıģı önlenecektir. Hazır Beton Tesisi Makine Ekipmanları Hazır beton tesisinde kullanılacak makine ekipman özellikleri aģağıdaki tabloda verilmiģtir. Tablo Hazır Beton Tesisi Makine Ekipman Listesi Makine-Ekipman Adet Kapasite YaĢ Sistem Beton Santrali m 3 /saat (max.) Beton Pompası 1 37 m Beton Katkı Tankı Çimento Silosu ton Çimento BoĢaltma Kompressorü Lastik Tekerlekli Yükleyici (Beko-Loder) 1 3-3,5 m 3 Transmikser m Üretim Sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım durumları, taģınmaları ve depolanmaları Sahada kalker cevherleģmesi sert bir yapı gösterdiğinden ocak iģletmeciliği açık iģletme yöntemi ile basamaklarda delme patlatma yapılarak gerçekleģtirilecektir. Patlayıcı maddeler ocakta kalker üretiminde kullanılacak olup, ruhsat alanında depolanması söz konusu değildir. Patlayıcı madde, ilgili firmadan ihtiyaca göre temin edilecektir. 11

23 Patlatma işlemlerinde dikkat edilecek unsurlar; Faaliyet alanı çevresindeki atımlardan etkilenebilecek yakın çevredeki köylere patlatmaların yapılacağı tarih ve saat bildirilecektir. AteĢleme sahasına yetkililerden baģkası kesinlikle girmeyecektir. Patlamayan delikler içindeki patlayıcı madde gerekli emniyet tedbirleri alındıktan sonra etkisiz hale getirilecektir. Patlayıcı malzemelerin ateģleme yerine getirilmesinde bu iģ için yetiģmiģ yetenekli personel görevlendirilecektir. Patlatma iģlemi ateģleme ehliyetine sahip kiģilerce yapılacak. Dinamit ve kapsüllerin ayrı ayrı taģınmasına itina gösterilecektir. AteĢleme yapıldıktan sonra bölgenin sorumlu nezaretçisi gerekli kontrolü yapacak ve iģ makinelerini tehlikeye sokacak bloklar, basamak Ģevinde askıda kalmıģ ise önlemi alınacaktır. Bu üretim yönteminde; üç sıra olarak tanımlanan delikler delindikten sonra ateģleme yapılarak bir patlatmadan ortalama Ton malzeme gevģetilecektir. Yılda sahadan ton malzeme söküleceğinden yılda yaklaģık olarak 100 patlatma yapılması öngörülmektedir. (1) Deliklerin delinmesi: Sert blokların gevģetilmesinde iģin ilk aģamasını patlatma deliklerinin delinmesi iģlemi oluģturmaktadır. Ocak üretiminde delik dizaynı belirlendikten sonra, delik çapı, delikler arası mesafe ve delik boyları hesaplanır. Pnömatik deliciler vasıtasıyla delme iģlemi gerçekleģtirilir. Deliklerin delinmesi sırasında toz ve gürültü kaynağı oluģacaktır. Her patlatma grubu 3 sıradan teģekkül edecek olup; sıralar arası mesafe 3 m olarak ayarlanacaktır. Her sırada delikler arası mesafe 3 metre olacaktır. Delik boyları 11 m ve delik çapları 90 mm civarında olacaktır. 3 sıra halinde delinecek delik sayısı toplam 87 delik olup bir sırada 29 adet delik delinecektir. (2) Deliklere patlayıcının doldurularak patlatmanın yapılması: Patlatma delikleri oluģturulduktan sonra, deliklerin patlayıcı ile doldurulması iģlemi gerçekleģmektedir. Ortalama 11 m. derinliğinde açılacak patlatma deliklerine, kapsül, yemleyici, çoğunlukla anfo, gerek duyulduğu takdirde emulite 150 kullanılacak ve sıkılama malzemesi yerleģtirildikten sonra ateģleme iģlemi yapılacaktır. AteĢlemede Excel veya Nonel elektriksiz kapsüller kullanılmaktadır. Bu sistemde tüm delikler tek tek patlatılarak delikler arasında gecikme verilmektedir. AteĢleme düzeni, çevresel etkileri azaltmak ve iģ güvenliğini artırmak amacıyla elektriğe duyarsız Excell elektriksiz kapsülleri (25 ms gecikmeli) kullanılarak yapılacaktır. ANFO kullanılması durumunda her delikte 2 yemleyici kapsüle (Excell kapsül), duyarlı Powergel kullanılacak, deliklerde 3 m sıkılama payı bırakılacaktır. Her delik için 1 kg powergell kullanılacaktır. Her patlatmada bir delik için kullanılacak ANFO miktarı yaklaģık 46 kg olacaktır. Dolayısıyla bir patlatmada toplam kg ANFO kullanımı ile sahada yılda toplam kg/yıl patlayıcı madde kullanılacaktır. 12

24 Patlatmada delik baģına kullanılacak anfo miktarı aģağıdaki gibi hesaplanmıģtır. (0,090 / 2) 2 * π * 8,00 m * 0,9 gr/cm 3 46 kg Sahada kullanılacak patlayıcılara iliģkin yıllık miktarlar aģağıda hesaplandığı gibidir. Yılda delinecek delik sayısı: 87 * 100 = adet Yılda kullanılacak ANFO miktarı: 46 kg * 87 * 100 = kg/yıl Yılda kullanılacak olan dinamit miktarı: 1 kg * 87 * 100 = kg / yıl Yılda kullanılacak olan kapsül adedi: 2 * 87 * 100 = adet/yıl Patlayıcı maddelerin kullanımlarında, taģıma ve depolanmalarında "Tekel dıģı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taģınması, saklanması, depolanması, satıģı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esasları" na iliģkin tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 87/12028 karar sayılı Tüzük hükümlerine uygun Ģekilde çalıģılacaktır. Proje sahasında kullanılacak delme patlatma yönteminin teknik özellikleri aģağıdaki tabloda özetlenmiģtir. Tablo No lu Kalker Ocağı Patlatma Yönteminin Teknik Özellikleri Sıralar Arası Mesafe Delikler arası Mesafe Sıkılama Delik Çapı (mm) Delik Boyu Ort. (m) ġarj Boyu (m) Ort. (m) Ort. (m) Boyu Ort. (m) Delik Çapı (mm) Delik BaĢına patlayıcı Madde Miktarı (kg) Bir Delikten Alınan Malzeme Tonajı ton için patlatılacak delik sayısı (Ort.) Sıra Sayısı Yılda Delinecek Toplam Delik Sayısı Proje Kapsamındaki UlaĢtırma Altyapısı Planı (UlaĢtırma Güzergahı, Güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleģim yerlerine göre konumu, yapılması düģünülen tamir, bakım ve iyileģtirme çalıģmaları vb.) Proje konusu faaliyet Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında 1/ ölçekli i30 a1,a4 paftalarında yer alan, Beyaz Hazır Beton Akaryakıt ĠnĢ. Mad. TaĢ. Turz. San. Tic. Ltd. ġti.'ye ait ruhsat nolu sahada Kalker Ocağı ve Kırma- Eleme Tesisi iģletmesi yapılması planlanmaktadır. Proje alanı Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında, Kutludüğün Beldesi nin yaklaģık olarak 3,2 km güneyinde yer almaktadır. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası ve uydu görüntüsü ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK-1). 13

25 Proje alanına en yakın yerleģim birimi yaklaģık 500 m. kuzeyinde yer alan konuttur. Proje alanı etki incelemesi hesaplamalarında alana en yakın konumda bulunan ve yaklaģık olarak 500 m. kuzeyinde yer alan, Kutludüğün Beldesi'ne bağlı ev dikkate alınmıģtır. T.C. UlaĢtırma Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleģtirilen Trafik Hacim Haritası çalıģması kapsamında proje alanı civarındaki karayolları 2013 yılı trafik hacmi haritası aģağıda verilmiģtir. 2 1 ġekil Yılı Trafik Hacmi Haritası Projeye konu alandaki mevcut çalıģmalar sırasında üretilen malzemenin tesis dıģına nakliyesi için günlük ortalama taģıt yükü 30 taģıt(sefer)/gün civarındadır. Kapasite artıģı sonrası yapılacak çalıģmalar neticesinde tesis dıģına nakliye sırasında taģıt yükünün 122 taģıt(sefer)/gün olması beklenmektedir. Dolayısıyla malzemenin nakli için kullanılacak yollarda toplam 92 taģıt/gün lük bir artıģ olması beklenmektedir. Proje alanından nakliye sırasında çoğunlukla Samsun-Ankara Konya karayolu kullanılacaktır. Söz konusu karayolunun Mamak mevkiindeki yükü yukarıda verilen trafik hacmi haritasında iģaretlenmiģtir. ĠĢaretlenen her iki yolda da üretilen malzemenin nakli ile yük artıģı gerçekleģecektir. Yük artıģı yüzdeleri aģağıda hesaplanmıģtır: 1. Güzergâh için : (92 / ) * 100 = % 0,3 lük bir artıģ 2. Güzergâh için : (92 / ) * 100 = % 0,4 lük bir artıģ olması beklenmektedir. Faaliyetler sırasında çalıģacak iģçilerin tamamı yakın yerleģim birimlerinden geleceği için servis saatlerinde ana ulaģım yollarındaki yoğunluğa olumsuz bir katkı söz konusu olmayacaktır. Sahada yapılacak faaliyetler sırasında 2918 sayılı Trafik Kanunu ve Karayolları ile ilgili tüm kanun ve yönetmeliklere riayet edilecektir. 14

26 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Trafikte Seyreden Motorlu Kara TaĢıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Nakliye esnasında gerekli bütün emniyet tedbirleri alınacaktır. Bu doğrultuda kamyon Ģoförlerine gerekli eğitimler verilecektir. Nakliye esnasında kamyonların hız sınırlarına uymasına dikkat edilecek ve malzemenin üzeri branda ile örtülecektir. Kamyonlara aks yükü doğrultusunda yükleme yapılacak olup, aģırı yükleme söz konusu olmayacaktır. Bölüm 3: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları 3.1 Proje Ve Etki Alanının Mevcut Ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri Ekonomik özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluģturun baģlıca sektörler) Ankara nüfusunun dörtte üçü hizmet sektöründe çalıģır ve bu sektör ilin gayrisafi hasılasında en büyük paya sahiptir. Sektörün bu kadar geliģmesinin nedeni, göçle gelen nüfusa istihdam sağlayacak kadar büyük sanayinin bulunmamasıdır. Ġl, Türkiye gayrisafi milli hasılasının % 9 una sahiptir. Ülkenin toplam vergi gelirlerinin % 12 si, bütçe gelirlerinin % 12,3 ü buradan toplanır; buna karģılık ilin ülke bütçesinden aldığı pay % 6,4 tür yılında Ankara bütçe vergi gelirlerine 16,5 milyar TL, toplam bütçe gelirlerine de 21,1 milyar TL katkıda bulunmuģ, bütçeden ise 11,3 milyar TL pay almıģtır yılı itibariyle gayrisafi yurtiçi hasılasının Ankara'ya düģen kısmının % 45 i ticaretten, % 23 ü ulaģtırma ve haberleģmeden, % 14 ü devlet hizmetinden kaynaklanmaktadır. Ankara ilinde özel sektörün katma değer içindeki payı % 85 in üzerindedir. Ġlin sanayisi baģlıca küçük ve orta boy iģletmelerden oluģur. Bunların % 40 ı, savunma ve taģıt üretimi yapan büyük kuruluģların talep gösterdiği makine ve metal alanında üretim yapmaktadır. Bunun ardından gıda ve tekstil sanayileri gelir. Üretim açısından en önemli sektörler, gıda (Ģeker, un, makarna, süt, içki), taģıt, makine (tarım araçları, taģıt, traktör), savaģ, çimento ve dokumadır (yünlü dokuma, trikotaj, konfeksiyon). Ayrıca tarım ilaçları, mobilya, Ģekercilik ve matbaacılık da önemlidir. Savunma sanayi, yazılım ve elektronik sektörlerinde Ankara Türkiye'de baģta gelen illerdendir. Ankara Sanayi Odası'na (ASO) kayıtlı yaklaģık Ģirket vardır. Türkiye'nin en büyük 500 Ģirketinin 48 inin ASO'ya bağlı olmasıyla Ankara, 2009 yılında Ġstanbul'dan sonra Türkiye'nin 2. sanayi merkezi sayılmaktadır. Ankara'daki sanayi üretimin büyük kısmı Sincan, Akyurt, Çubuk ve il merkezine yakın olan Ġvedik ile Ortadoğu Sanayi ve Ticaret merkezi (OSTĠM) organize sanayi bölgelerinde gerçekleģmektedir. OSTĠM, Türkiye'nin en büyük küçük ve orta boy sanayi üretim alanıdır da Ekonomi ve DıĢ Politika AraĢtırmalar Merkezi tarafından hazırlanan bir çalıģmaya göre, en rekabetçi il Ankara'dır. Ankara, "rekabetçilik" endeksini oluģturan alt endeksler arasında insani sermaye, yaratıcı sermaye ve sosyal sermaye endekslerinde ilk sırada yer almıģtır. Üniversite ve öğretim üyesi sayısının yüksekliği, patent ve benzeri baģvurular gibi faktörler Ankara yı özellikle yaratıcı sermaye endeksinde Türkiye'de birinci yapmaktadır. 15

27 Tarım, hayvancılık ve ormancılık: Ankara il genelinde toprakların % 60 ı tarım alanı olarak kullanılır ve bu oran Türkiye ortalamasının oldukça üzerindedir. En önemli tarla ürünleri buğday, arpa ve Ģeker pancarıdır. Diğer önemli ürünler kavun, karpuz, domates, havuç, armut, elma, viģne ve üzümdür. Tarla arazilerinin yaklaģık % 24 ünde buğday, % 23 ünde arpa, kalanında ise diğer ürünler yetiģtirilmektedir. Polatlı Türkiye nin ikinci büyük "tahıl ambarı" olması dolayısıyla en aktif tahıl borsalarından birine sahiptir. Ankara rakım ve mera özellikleri açısından, küçükbaģ hayvancılığa daha elveriģlidir. Hayvancılık il ekonomisinde önceleri önemli olan yerini giderek kaybetmektedir. Ġlde koyun (ak ve karaman cinsi) ve sığır beslenir. Tavuk yetiģtiriciliği de önemli boyuttadır. Ankara keçisi olarak bilinen tiftik keçisi sayısı 1970'lerdeki sayılarının onda birinin altındadır ve korunması amacıyla, günümüzde yetiģtiricilerine ücret verilmektedir. Ankara orman varlığı bakımından pek zengin değildir verilerine göre ilin % 13 ü ormanlarla kaplı olup, yüzölçümünün % 7 sini bozuk ormanlar, % 6 sını ise normal ormanlar oluģturmaktadır. Kayda değer bir ormancılık üretimi yoktur. Ancak, Türkiye çapında mobilyacılık, döģemecilik gibi alanları kapsayan önemli düzeyde bir ağaç iģleri sektörü geliģmiģtir. Enerji: Nallıhan da Çayırhan Termik Santrali linyit (634 MW güçlü), Esenboğa termik santrali ise fuel oil (54 MW) yakarak enerji üretir. Ayrıca, Sarıyar Barajı (160 MW), Hirfanlı Barajı (Evren) (128 MW) ve Kesikköprü Barajı (76 MW) hidrolelektrik enerji üretir. Madencilik: Ankara, Türkiye'nin madencilik potansiyeli fazla olan illerindendir. Ġlin Beypazarı ve Nallıhan ilçelerinde Türkiye nin en önemli linyit yataklarından bazıları bulunur. Ayrıca Tuz Gölü ve çevresinde tuz çıkarılır. Türkiye de Ġzmir'deki Çamaltı Tuzlası'ndan sonra en fazla tuz çıkarılan yer Tuz Gölü ve çevresidir. Ġlde ayrıca, Beypazarı ve Kızılcahamam çevresinde sodacılık geliģmiģtir. Ankara taģı olarak da bilinen "Andezit" GölbaĢı ilçesine özgü önemli değerlerden biridir. Heykel yapımında da kullanılan andezit taģından yapılmıģ çalıģmalar Andezit TaĢı Heykel Açık Hava Müzesi nde sergilenmektedir. Su Kaynakları: Hidroelektrik enerji sağlayan barajların yanı sıra, Ankara'da içme suyu ve sulama suyu sağlayan barajlar da bulunmaktadır. Bunlardan Çubuk-1 Barajı, Çubuk-2 Barajı, Kesikköprü Barajı ve Çamlıdere Barajı içme suyu sağlar, Asartepe Barajı sulama suyu sağlar; Kurtboğazı Barajı ise hem içme hem sulama suyu sağlar. Bu su kaynakları büyüyen Ģehrin ihtiyacını karģılamaya yetmediği için, 2008 de Kızılırmak tan da baģkente su getirilmeye baģlanmıģtır. Sanayi: Sanayi ve ticaret bakımından memleketimizin baģta gelen merkezlerindendir. Sanayi, imalat ve gıda kolunda oldukça geliģmiģtir. Un, makarna, Ģeker, yağ, dokuma fabrikaları, süt, tereyağı, et kombinaları, deri ve trikotaj tesisleri vardır. Çimento, tuğla, kiremit ve inģaat makineleri imal eden fabrikalar hızla artmaktadır. Merkezi ve ilçelerinde fabrika sayısı oldukça fazladır. ġehir, 1956 dan bu yana Enterkonnekte enerji sistemine bağlıdır. Ġlin enerji ihtiyacının çoğu Hirfanlı, Sarıyar, Kesikköprü, Çatalağzı ve Çayırhan 16

28 hidroelektrik santrallerinden karģılanır. Ankara ilinde tehlikeli boyutlara ulaģan hava kirliliği son yıllarda alınan tedbirlerle azaltılmıģtır. Proje alanına en yakın yerleģim birimi olan Kutludüğün Beldesi'nin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yörede ayrıca kalker ocağı iģletmeciliği de yapılmaktadır Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaģ sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı) Ankara Ġli 38 33' ve 40 47' kuzey enlemleri ile 30 52' ve 34 06' doğu boylamları arasında yer almaktadır. Ġç Anadolu Bölgesi ndedir. Ankara ilinin ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) 2008 Nüfus Sayımı sonuçlarına göre yıllık nüfus artıģ hızı dönemi için % 18,23 olarak gerçekleģmiģtir. Proje alanının içerisinde yer aldığı Ankara Ġli ve Mamak Ġlçesi ne ait ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) verilerine göre 2011 yılı nüfus verileri ile Türkiye nin nüfus verileri aģağıdaki tabloda karģılaģtırmalı olarak verilmiģtir. Tablo 3.1. Türkiye, Ankara ve Mamak na Ait Kentsel ve Kırsal Nüfus Verileri ġehir Nüfusu Belde/Köy Nüfusu Toplam Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Türkiye Ankara Mamak *Kaynak: TUĠK ADNKS, Mamak ilçesinin nüfusu yapılaģmanın artmasıyla son yıllarda artıģ göstermektedir yılı genel nüfus sayımında kiģi olan nüfus, 2011 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre kiģi olmuģtur. Proje alanına en yakın yerleģim birimi olan Kutludüğün Beldesi nin 2000 yılı nüfus sayımına göre nüfusu kiģidir. Ankara ili Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2011 Nüfus Sayımı sonuçlarına göre YaĢ Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus verileri aģağıdaki tabloda sunulmuģtur. 17

29 Tablo 3.2. YaĢ Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus Verileri YAġ GRUBU TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM Kaynak: Türkiye Ġstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi(ADNKS) tarihli 2009 Nüfus Sayımı Sonuçları Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar) Mamak Ġlçesi'nde, tarihinden itibaren Aile Hekimliği Sistemi'ne geçilmiģtir. Ġlçede sağlık hizmetleri Sağlık Grup BaĢkanlığı bünyesinde yer alan 1 Toplum Sağlığı Merkezi ve ona bağlı 35 Aile Sağlığı Merkezi ile 1 adet Ağız ve DiĢ Sağlığı Polikliniği, 2 AÇS/AP Merkezi ve 1 Ağız ve DiĢ Sağlığı Merkezi tarafından yürütülmektedir. Sağlık Grup BaĢkanlığı ve Toplum Sağlığı Merkezi Mamak Hükümet Konağı'nda hizmet vermektedir. Mevcut odalar ihtiyacı karģılamaktadır. Kutludüğün Beldesi nde sağlık ocağı bulunmaktadır Ġnsan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler Tesiste yıllık ton kalker cevherinin boyutlandırılması planlanmaktadır. Tesiste boyutlandırılan malzemenin bir kısmı hazır beton tesislerine hammadde olarak satılacak, geriye kalan kısmı ise doğrudan piyasaya satıģa sunulacaktır. Proje alanında kırma-eleme tesisi ile yükleme ve nakliye faaliyetlerinden dolayı toz oluģumu söz konusudur. ĠĢletme faaliyetleri sırasında tozdan dolayı olumsuz yönde etkilenmelerin en aza indirilmesi için; Sayılı ĠĢ Kanunu ve ĠĢ Kanunu uyarınca çıkartılan yönetmelik, tüzük, genelge ve yönergelere uyulacaktır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen ilgili hususlara uyulacaktır. - Tesis faaliyetleri sırasında toz indirgeme sistemi olarak pulvarize sulama sistemi kullanılacaktır. 18

30 - ĠĢçilerin toz ve gürültüden etkilenmemeleri için gerektiğinde toz maskesi ve kulaklık kullanmaları sağlanacaktır. Ayrıca personel çalıģma saatleri 8 saat ile sınırlıdır. Bundan sonraki faaliyet dönemlerinde makine ve ekipman sürekli bakımda tutulacak ve gerekli önlemler alınacaktır. ÇalıĢanların sağlık ve güvenliklerini sağlayabilmek için 4857 sayılı yasaya ve bu yasaya bağlı olarak hazırlanıp yayınlanmıģ olan ve yürürlükte bulunan mevzuata uyulacaktır GerçekleĢmesi beklenen gelir artıģlar; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri Proje alanında yapılan üretim faaliyetleri esnasında toplam 25 personel görev alacaktır. ĠnĢaat sektöründeki geliģmelere paralel olarak hammadde ihtiyacı gün geçtikçe önem kazanmakta, geliģen inģaat ve altyapı yatırımları doğrultusunda hızla artmaktadır. Sektörde artan talebi karģılamak için mevcut yatırımlarda kapasite artırımına ve yeni iģletme çalıģmalarına ağırlık verilmiģtir. Söz konusu faaliyet nüfus hareketine neden olacak kadar büyük bir istihdam yaratmayacaktır. Bununla birlikte ihtiyaç duyulan personelin öncelikle bulunduğu yakın yöreden temini yoluna gidilecektir. Bu da personel ailelerinin geçimine katkı sağlayacaktır. Projeye konu faaliyetlerin gerçekleģtirilmesi çerçevesinde mal ve hizmet sektöründe (lojistik, yedek parça, konaklama, araç bakım ve onarım atölyesi, restoran, kafeterya, market, kantin, dinlenme tesisi, akaryakıt istasyonu vb.) yörede ilave bir hareketlilik olacaktır Yöredeki sosyal alt yapı hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür hizmetleri) Proje alanına en yakın yerleģim birimi Kutludüğün Beldesi dir. Proje alanı, Mamak Ġlçesi ne 10 km. ve Ankara Ġli ne 17 km. mesafededir. Kutludüğün Beldesi 1932 yılında belde statüsü kazanarak Çankaya Ġlçesi'ne, son olarak da 1983 yılında Mamak Ġlçesi'ne bağlanmıģtır. Kutludüğün'de 4 Haziran 1972 tarihinde yapılan yerel seçimle belediye teģkilatı kurulmuģtur. Beldede bir adet sağlık ocağı bulunmaktadır. Beldede halkın eğitimi orta düzeyde olup halkın % 85 inden fazlası okur yazardır. Beldede üç adet ilköğretim okulu, iki adet lise ve Kutludüğün Halk Kütüphanesi bulunmaktadır ÇalıĢacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçları Proje alanı Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında, Kutludüğün Beldesi nin yaklaģık olarak 3,2 km güneyinde yer almaktadır. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası ve uydu görüntüsü ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK-1). Proje alanına en yakın yerleģim birimi yaklaģık 500 m. kuzeyinde yer alan konuttur. Proje alanı etki incelemesi hesaplamalarında alana en yakın konumda bulunan ve yaklaģık olarak 500 m. kuzeyinde yer alan, Kutludüğün Beldesi'ne bağlı ev dikkate alınmıģtır. Proje alanında toplam 30 personel görev alması planlanmaktadır. 19

31 Proje alanı içerisinde üretim faaliyetleri sırasında çalıģacak personelin sosyal ihtiyaçlarının (WC, lavabo, duģ, mutfak vb.) karģılanacağı bir Ģantiye binası mevcuttur Projenin Fayda- Maliyet Analizi Proje kapsamında kırma eleme tesislerinden yılda yaklaģık ton kalker cevheri boyutlandırılacaktır. Kırma eleme tesisinde istenilen ebatlara getirilen malzeme tesis alanının mücavirinde belirlenen stok alanında stoklanmaktadır. Stoklanan malzemenin bir kısmı proje alanı içerisinde bulunan hazır beton tesisinde hammadde olarak kullanılacaktır. beton santrallerine ve piyasaya satıģa sunulmaktadır. Proje kapsamında yapılacak çalıģmalar ile ilgili olarak yapılan maliyetleri içeren açıklamalar baģlıklar halinde aģağıda sunulmaktadır. Makine Donanım Giderleri Tablo 3.3. Toplam Makine ve Donanım Tutarı Adet Birim Fiyat (TL) Toplam Fiyat (TL) Darbeli Kırıcı (110'luk) Çeneli Kırıcı Toprak Eleği Besleyici Elek Çok Katlı Elek Konveyör Bant Kamyon Lastik Tekerlekli Yükleyici Toplam Personel Giderleri Tablo 3.4. Personel Gideri ADI ADEDĠ AYLIK ÜCRETĠ (TL) ÇALIġMA SÜRESĠ (ay) YILLIK ÜCRET (TL) Ocak-Eleme Tesisi ĠĢçisi Ġdari Personel Toplam Elektrik Giderleri ĠĢletmede yıllık elektrik giderleri TL civarında olacağı tahmin edilmektedir. Bakım ve Onarım Giderleri ĠĢletmenin sürekli ve kesintisiz çalıģmaları sağlanarak, ulaģılabileceği en yüksek kapasite kullanım oranında üretim yapması amaçlanır. ĠĢletmenin karlılık düzeyi en üst seviyede tutulabilir. Bu gider makine teçhizat oranının %5 i olarak alınmıģtır TL x 0.05 = TL Yakıt, Yağ giderleri Kamyon; Güç Toplamı Yıllık ÇalıĢma Süresi Birim Mazot Sarfiyatı : 110 Hp : 260 gün x 8 saat/gün = saat : 0.10 lt/hp. Saat 20

32 Birim Mak. Yağı Sarfiyatı Yıllık Akaryakıt Sarfiyatı Yıllık Mak. Yağı Sarfiyatı : lt/hp. Saat : 110 x 0.10 x x 6 adet = Litre : 110 x x x 6 adet =1372,8 Litre Lastik Tekerlekli Yükleyici; Güç Toplamı Yıllık ÇalıĢma Süresi Birim Mazot Sarfiyatı Birim Mak. Yağı Sarfiyatı Yıllık Akaryakıt Sarfiyatı Yıllık Mak. Yağı Sarfiyatı : 126 Hp : 260 gün x 8 saat/gün = saat : 0.12 lt./hp. Saat : lt./hp. Saat : 126 x 0.12 x x 2 adet = Litre : 126 x x x 2 adet = 2620,8 Litre Ekskavatör; Güç Toplamı Yıllık ÇalıĢma Süresi Birim Mazot Sarfiyatı Birim Mak. Yağı Sarfiyatı Yıllık Akaryakıt Sarfiyatı Yıllık Mak. Yağı Sarfiyatı Arazöz; Güç Toplamı Yıllık ÇalıĢma Süresi Birim Mazot Sarfiyatı Birim Mak. Yağı Sarfiyatı Yıllık Akaryakıt Sarfiyatı Yıllık Mak. Yağı Sarfiyatı : 115 Hp : 260 gün x 8 saat/gün =2.080 saat : 0.12 lt./hp. Saat : lt./hp. Saat : 115 x 0.12 x x 1 adet = Litre : 115 x x x 1 adet = 1196 Litre : 80 Hp : 260 gün x 8 saat/gün = saat : 0.10 lt/hp. Saat : lt/hp.saat : 80 x 0.10 x 2080 x 1adet = Litre : 80 x x 2080 x 1 adet= 166,4 Litre Forklift; Güç Toplamı : 80 Hp Yıllık ÇalıĢma Süresi : 260 gün x 16 saat/gün = 4160 saat Birim Mazot Sarfiyatı : 0.10 lt/hp. Saat Birim Mak. Yağı Sarfiyatı : lt/hp.saat Yıllık Akaryakıt Sarfiyatı : 80 x 0.10 x 4160 x 5adet = Litre Yıllık Mak. Yağı Sarfiyatı : 80 x x 4160 x 5 adet = 1664 Litre Toplam Mazot Sarfiyatı : Litre Toplam Makine Yağı Sarfiyatı : Litre 1 Litre Mazot : 4.00,00 TL 1 Litre Makine Yağı : 7.00,00 TL Yıllık Mazot Gideri : TL Yıllık Makine Yağı Gideri : TL Toplam Akaryakıt Yağ Gideri : ,00 TL. Toplam Gider Makine ve Donanım Yakıt ve Yağ ĠĢçilik ve Personel Elektrik Bakım, Onarım : ,00 TL : ,00 TL : ,00 TL : ,00 TL : ,00 TL 21

33 Hazır Beton üretimi için satın alınan malzeme bedelleri: ,00 TL TOPLAM : ,00 TL Projeden etkilenen yerleģim yerleri Proje alanı Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi civarında, Kutludüğün Beldesi nin yaklaģık olarak 3,2 km güneyinde yer almaktadır. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası ve uydu görüntüsü ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK-1). Proje alanına en yakın yerleģim birimi yaklaģık 500 m. kuzeyinde yer alan konuttur. Proje alanı etki incelemesi hesaplamalarında alana en yakın konumda bulunan ve yaklaģık olarak 500 m. kuzeyinde yer alan, Kutludüğün Beldesi'ne bağlı ev dikkate alınmıģtır Projenin ekonomik ömrü Proje kapsamında ocak alanından yılda yaklaģık ton kalker üretimi yapılması planlanmaktadır. Proje alanı için belirlenen toplam rezerv miktarı tondur. Proje alanından yılda Ton/Yıl kalker üretimi yapılması planlanmaktadır. Sahaya ait iģletme ruhsatı süresi 2023 yılına kadar devam edecektir. Süre bitimine kadar sahadan ton üretim yapılması planlanmaktadır. Günün ekonomik koģulları ve rezerv durumu göz önüne alınarak ruhsat süresi sonunda temdit (süre uzatımı) taleplerinde bulunulacaktır. Böylece temdit ruhsat dönemlerinde de sahada faaliyetlere devam edilecektir. Ayrıca rezerv ve üretim miktarına bağlı olarak da proje süresi değiģebilecektir. Projenin ekonomiye katkı değeri Bölüm de açıklanmıģtır Zamanlama tablosu Proje alanında kırma eleme tesisi kurulu durumda olup üretim faaliyetlerine devam edilmektedir. Proje kapsamındaki zamanlama tablosu aģağıda sunulmuģtur. AÇIKLAMA ÇED BaĢvuru Dosyası Hazırlanması ve Çevre ve ġehircilik Bakanlığı na Sunulması Yerel ve Ulusal Gazete Ġlanlarının Verilmesi Halkın Katılım Toplantısı ve Kapsam Belirleme Toplantısının Yapılması Tablo 3.5. Projenin Zamanlama Tablosu YIL Aylar ÇED Özel Formatının Alınması, ÇED Raporunun Hazırlanması ve Çevre ve ġehircilik Bakanlığı na Sunulması

34 3.2 Diğer Hususlar Bu bölümde belirtilecek baģka bir husus bulunmamaktadır. 23

35 Bölüm 4: Mevcut Çevresel Özellikler ve Doğal Kaynakların Kullanımı (Bölgesel ve çalıģma alanı, baz alınarak mevcut ve planlanan durum verilmelidir.) 4.1 Arazi kullanım ve mülkiyet durumu ruhsat nolu sahaya ait EK-12 sunulan ÇED Ġnceleme Değerlendirme raporuna göre 3,30 hektarlık kısmı orman sayılan araziler içerisinde kalmaktadır. Söz konusu alanda çalıģma yapılması durumunda üretim faaliyetlerine geçilmeden önce Orman Bölge Müdürlüğünden gerekli izinler alınacaktır. Sahanın diğer kısımlarında ise hazine arazileri ve Ģahıs parselleri bulunmaktadır. Sahada üretim faaliyetlerine geçilmeden önce bütün izinler alınacak ve daha sonra üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. Sahaya ait kadastro haritası EK-14 sunulmuģtur. a) Tarım ve hayvancılık a.1 Arazinin Ġlgili mevzuata göre durumu Projeye konu alanın mülkiyet durumu ekler bölümünde sunulan Kadastro Haritası'nda gösterilmiģtir (Bkz. Ek 9). Mülkiyet durumunu gösterir Kadastro Haritasında da görüleceği üzere proje alanı hazine arazisi niteliğindedir. Proje kapsamında gerçekleģtirilecek faaliyet ile ilgili olarak, ÇED sürecinde oluģturulan Ġnceleme ve Değerlendirme Komisyonu üyelerinden Tarım Ġl Müdürlüğü nce 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 1380 Sayılı Su ürünleri Kanunu ve 4342 Sayılı Mera Kanunu açısından gerekli değerlendirme yapılacaktır. a.2 Sulu ve kuru tarım arazilerin büyüklüğü Ankara Ġli nde tarım arazilerinin hektarı sulanabilecek alandır. Bunun tarım alanlarına oranı % 15 tir. Ġlde toplam sulanan alan ha olup, toplam sulanabilir alana oranı 48 dir. Sulanan arazilerin %72 si devlet sulaması, % 28 i ise halk sulaması Ģeklindedir. Ġl genelinde susuz tarım arazilerinde özellikle hububat üretimi, sulu tarımın yapıldığı alanlarda ise endüstriyel bitkiler, meyve ve sebze üretimi gerçekleģtirilmektedir. Ayrıca Ankara Ġli nde organik tarım ile de ürün yetiģtiriliciği yapılmaktadır. Ankara ili genel ve GölbaĢı ilçesi arazi kullanım sınıfları aģağıdaki gibidir. Tablo 4.1. Arazi Kullanım Sınıfları ĠL/ĠLÇE Sulu Tarım (Ha) Kuru Tarım (Ha) KarıĢık Tarım (Ha) Mera Orman ġehir ve Endsütriyel Kullanım Sulak Alanlar Tuzsuz Çıplak Alan ANKARA GölbaĢı Kaynak: Tarımsal AraĢtırma Genel Müdürlüğü, Tarla Bitkileri Merkez AraĢtırma Ens.-CBS UA Bölümü, Yılı Ankara Ġl Çevre Durum Raporu ĠL/ĠLÇE Tablo 4.2. Tarım Arazilerinin Dağılımı Tahıl Alanı (Ha) Baklagil Alanı (Ha) Endüstri Bitkileri Alanı (Ha) Yağlı Tohumlu Bitkiler Alanı (Ha) Yem Bitkileri Alanı (Ha) Yumru Bitkileri Alanı (Ha) Toplam Tarla Alanı (Ha) ANKARA , , , , ,6 GölbaĢı , ,7 Kaynak: Ankara Valiliği, Ġl Gıda,Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü,

36 82613 no lu sahanın bu proje kapsamında 39,41 hektarlık kısmı faaliyetler için kullanılacaktır. Proje alanında öncelikle orman sayılan alanlarda üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. Tapulu alanda üretim faaliyetinde bulunulması gerektiğinde öncesinde mülkiyet (satın alınacak ya da muvafakat) izni ve bu alan için Ġl Tarım Müdürlüğü nden tarım dıģı amaçla kullanım izni alınacaktır. TAHILLAR BAKLAGĠLLER ENDÜSTRĠ BĠTKĠLERĠ a.3 Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları Ankara da yetiģtirilen ürünlere ait bilgiler aģağıdaki tablolarda verilmiģtir. Tablo 4.3. Ġldeki Tarla Ürünleri Üretim Tablosu (2009 Yılı) ÜRÜN ADI EKĠLEN ALAN (HEKTAR) ÜRETĠM MĠKTARI (TON) ORTALAMA VERĠM (KG/HEKTAR) Buğday , Arpa , Fiğ(dane) , Nohut , Fasulye * 1.875, YeĢil Mercimek * 5.230, ġeker pancarı 8.467, , Pamuk* Kimyon* Ayçiçeği (Yağlık)* 8.992, Ayçiçeği (Çerezlik)* Aspir* 534, YUMRULU BĠTKĠLER Kuru soğan YEM BĠTKĠSĠ YUMUġAK ÇEKĠRDEKLĠ Fiğ 6.151, Yonca 3.358, Mısır 2.197, Korunga 581, Yulaf Mısır Sorgum Burçak Mürdümük 5 7, Kaynak: Ankara Ġl Çevre ve Durum Raporu-2010, Ankara Valiliği, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2011 * Ankara Valiliği, Ġl Tarım Müdürlüğü, 2010 Tablo 4.4. Ġldeki Meyve Ağaçları Üretim ve Veri Tablosu (2009) AĞAÇ SAYISI MEYVELER Meyve Veren Meyve Vermeyen Üretim (Ton) (Adet) (Adet) Elma ViĢne Armut Kiraz Kayısı SERT KABUKLULAR Ceviz Dut ÜZÜMSÜLER Üzüm (Bağ Alanı Ha) 4.582, , Ankara Valiliği, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2011 Tablo 4.5. Ġlde Sebze Üretimi ve Miktarı (2009) EKĠLEN ALAN VERĠM SEBZELER ÜRETĠM (TON) ( DEKAR ) ( KG ) Kavun Karpuz 3.886, Domates 3.540,

37 Marul 2.559, Havuç 2.290, Hıyar 1.074, Taze fasulye 769, Ankara Valiliği, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2011 Tablo 4.6. Organik Tarım Bilgi Sistemi (OTBĠS) Verileri Tablosu ĠLÇE ÇĠFTÇĠ SAYISI ALAN(da) YETĠġTĠRĠLEN ÜRÜN AyaĢ Nohut, Kabak Bala Arpa, Buğday,Kimyon,Mısır Beypazarı Elma, Domates, Biber, Patlıcan Elmadağ 3 44 Elma, Armut GölbaĢı 1 10 Elma, Armut, Kayısı, Erik Kalecik Bağ, Badem, Domates, Biber, Patlıcan Kazan 1 3 Elma, Armut Polatlı Buğday, Arpa, Kimyon Sincan 1 12 Elma, Armut Nallıhan Tarla ĠġLETME SAYISI FAALĠYET ALANI Organik Gıda Üretim Ve SatıĢı Organik Gübre Üretimi 17 Organik Hububat ĠĢlemesi Organik Bağ Üretim Alanı Organik Ceviz Ve Badem Kaynak: Ankara Valiliği, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2011 Ġlde basta buğday olmak üzere, arpa, ayçiçeği, fiğ, nohut, soğan ve Ģeker pancarı yetiģtiriciliği yapılmaktadır. GölbaĢı Ġlçesi nde göller bölgesini içine alan havzada oldukça verimli olan I. ve II. sınıf tarım arazileri mevcuttur. Bu tarım arazilerinde kuru tarım yapılmaktadır. Ġlçede tahıllardan; buğday, arpa, çavdar ve yulaf, baklagillerden; nohut, fasulye ve mercimek, endüstriyel bitkilerden; Ģekerpancarı ve ayçiçeği yetiģtirilmektedir. Alanın %90 ı tahıl, %5 i baklagil, %5 i yağlı tohum için kullanılmaktadır. Nadaslı kuru tarım yapılan bölgede vadi tabanlarında yer yer sebze üretimine ve sık olmamak üzere meyve bahçelerine rastlanır. Ġlçede yetiģen sebze türleri ise domates, kavun, soğan, bayır turpu, taze fasulye ve patlıcandır. YetiĢtirilen meyveler elma, kayısı, armut, ayva, kiraz, viģne, badem ve eriktir. Projeye konu alanın bulunduğu bölgede buğday yetiģtiriciliği yaygındır. a.4 Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları Ankara ili geneli ve GölbaĢı ilçesi hayvancılık verileri aģağıdaki tabloda gösterilmiģtir. Tablo 4.7. Hayvan Tür ve Adetleri (2009) ĠL/ĠLÇE BüyükbaĢ (BaĢ) KüçükbaĢ (BaĢ) Kovan Sayısı (Adet) Yumurta Tavuğu Miktarı (Adet) ANKARA GölbaĢı Kaynak: Ankara Valiliği, Ġl Gıda,Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Yılı Ankara Ġl Çevre Durum Raporu Et Tavuğu Miktar (Adet)

38 Büyükbaş Hayvancılık ( Adet) a- Sığır Adet b- Manda 586 Adet Küçük Baş Hayvancılık a- Keçi (Kıl+Tiftik) Adet b- Koyun Adet Kümes Hayvancılığı ( Kanatlı Üretimi ) a- Broiler Adet b- Yumurta Tavuğu Adet c- Hindi Adet Su Ürünleri ve Arıcılık Su Ürünleri: a- Kültür balıkçılığı Kg b- Alabalık yavrusu Adet c- Tatlı su balıkları Kg Arıcılık: Arı kovanı (Eski+Yeni) Bal (kg): 475,5 Proje alanının bulunduğu bölgede tarımsal faaliyetlere bağlı olarak hayvan yetiģtiriciliği de yapılmaktadır. Proje alanının çevresinde bulunan yerleģimlerde çoğunlukla küçükbaģ hayvancılığa ve zati (kiģiye özel) hayvan yetiģtiriciliğine rastlanmıģtır. b) Orman alanları ruhsat nolu sahaya ait EK-12 sunulan ÇED Ġnceleme Değerlendirme raporuna göre 3,30 hektarlık kısmı orman sayılan araziler içerisinde kalmaktadır. Faaliyet kapsamında kullanılacak orman sayılan alanlar için, 6831 Sayılı Orman Kanunu nun 16. Maddesi gereğince orman izni alınacaktır. b.1 Ağaç türleri ve miktarı veya kapladığı alan büyüklükleri Proje alanı ile ilgili olarak Ankara Orman Bölge Müdürlüğü ne yapılan baģvuru sonucu ilgili kurum tarafından ÇED Ġnceleme ve Değerlendirme Formu düzenlenmiģtir (Bkz. EK 18). Buna göre, söz konusu ruhsatlı saha Ankara Serisi olarak adlandırılan 457 bölge numaralı MeĢe, maki bitki florasına sahip ağaç türlerini kapsamakta ve ağaçsız orman toprağı ile zirai alanları içermektedir. Bununla birlikte incelemeye konu bölgede orman kadastrosu ve 2/b çalıģmaları henüz yapılmadığından, incelemeye konu alandaki ormanlık alanların tespiti iģlemi teknik ve idari orman sınırı belirlenmesi çerçevesinde kadastro talimatının 58. Maddesinde belirtilen; talep sahanın dahilindeki mülkiyetler, idare kayıtları, taģınmaza ait değiģik tarihli memleket haritaları, amenajman planı, planın ilgili mescere haritalarındaki bulgular ve 27

39 tespitler ıģığında mahallinde yapılan aktüel durumdaki arazi inlemeleri neticesinde tespit edildiği belirtilmiģtir. b.2 Ocak yerinin iģlendiği mescere haritası ve yorumu ÇED alanının 3,30 hektarlık kısmı orman sayılan araziler içerisinde kalmaktadır. Ankara Orman Bölge Müdürlüğü nce düzenlenen ÇED Ġnceleme ve Değerlendirme Formu Ek.12 de sunulmuģtur. b.3 Sahanın yangın görüp görmediği Ankara Orman Bölge Müdürlüğü nce düzenlenen ÇED Ġnceleme ve Değerlendirme Formu bilgilerine göre, ruhsat sahası ve proje alanı yerin 6831 sayılı Orman Kanununun 18. Maddesindeki; yangın görmüģ orman alanı, gençleģtirmeye ayrılmıģ ve ağaçlandırılan sahalarda baraj havzalarında kalmadığı belirtilmiģtir. Proje alanında çıkabilecek herhangi bir yangına karģı yeterli sayıda yangın söndürme cihazı ve yangın söndürme ekipmanı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacaktır. ÇalıĢanların topluca bulunduğu alanlara Yangın Söndürme Talimatnamesi asılacak ve talimatnamenin eksiksiz uygulanması konusunda hassas davranılacaktır. Orman Bölge Müdürlüğü nden orman yangınları ile ilgili afiģ broģür v.b yayınlar temin edilerek çalıģanların bu konuda bilinçlenmesi sağlanacaktır. Herhangi bir yangın ihtimaline karģı ilgili emniyet ve jandarma birimleri ile iliģki kurulacaktır. c) Proje yerinde elden çıkarılacak alanın değerlendirmesi 39,41 hektarlık proje alanının toplam 0,93 ha.lık kısmında 1 nolu kırma-eleme tesisi, 0,96 ha. kısmında 2. Nolu kırma eleme tesisi, 1,2 ha.lık kısmında Hazır Beton Tesisi bulunacaktır. Ayrıca 4,52 ha.lık kısmında stok alanı ve 1,78 ha.lık kısmında ise bitkisel toprak depolama alanı yer alacaktır. Söz konusu alanları gösterir vaziyet planı EK-3 de sunulmuģtur. c.1 Proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler Ġncelemeye konu bölgede orman kadastrosu ve 2/b çalıģmaları henüz yapılmadığından proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve sayıları Orman izni alınması aģamasında ilgili Ģeflik ve müdürlük tarafından belirlenecektir. Ruhsatlı sahada ocak alanı olarak belirlenen alanda kalker cevherleģmesi yüzeyde gözlenmekte olup, vejetasyon ocak alanının bir kısmında zayıf denebilecek düzeydedir. Kalker cevherleģmesinin yüzeyde bulunmasından dolayı, ocak alanında üretim faaliyetleri sırasında herhangi bir dekapaj iģlemi yapılmayacaktır. Ocak alanında herhangi bir sebepten dolayı çıkabilecek yangına karģı yeterli sayıda yangın söndürme cihazı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacak, tesis ve ocak alanı hiçbir zaman boģ bırakılmayacak, bunun için sürekli bir bekçi görev alacaktır. Faaliyet sahasında bir telsiz telefon bulundurulacaktır. Yangın konusunda hassas davranılacak olup, sahada ateģ yakılmayacak, çalıģan iģçiler sürekli kontrol edilecek ve uyarılacaktır. c.2 Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti Söz konusu proje alanı içerisinde hazine arazisi ve ormanlık alanlar bulunmaktadır. Nazim imar planına göre marjinal tarım arazisi niteliğindedir. Proje alanı içerisindeki arazilerde çalıģılmadan önce gerekli izinler için değiģikliği talebte bulunulacaktır. 28

40 c.3 Etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu iģlerin yapılacağı ÇalıĢma yapılacak sahanın bulunduğu bölgeye ait flora listesi Bölüm 4.7 de verilmiģtir ruhsat nolu sahaya ait EK-12 sunulan ÇED Ġnceleme Değerlendirme raporuna göre 3,30 hektarlık kısmı orman sayılan araziler içerisinde kalmaktadır. Ormanlık alanda çalıģılmadan önce izin alınırken, rehabilitasyon projesi yaptırılacak, aynı Ģekilde diğer alanlarda geri kazanım ve tarım alanının tarım dıģı kullanılması esnasında da toprak koruma projeleri yaptırılacaktır. Böylece çalıģmalardan etkilenecek olan proje alanının doğal yapısına en uygun Ģekilde rehabilite edilmesi sağlanacaktır. Doğal bitki örtüsünün geri kazanılması sağlanacaktır. c.4 Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu Proje alanı içerisinde ve yakın civarında herhangi bir kültür ve tabiat varlığı bulunmamaktadır. Proje alanı ve yakın civarının Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin EK-V Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak yapılan değerlendirmesi Bölüm de detaylı olarak açıklanmıģtır. c.5 Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Sahada hazırlık, inģaat ve üretim çalıģmaları sırasında sahaya yabancı kiģilerin girmesi önlenecektir. Sahada bekçi bulundurulacaktır. Ocak alanı ve etrafına gerekli uyarı levhaları konacaktır. Ocak alanına halkın ve yetiģtirdiği hayvanların girmemesi ve zarar görmemesi açısından gerekli önlemler alınarak faaliyette bulunulacaktır. Ayrıca sahadan üretilecek malzemenin nakli sırasında yerleģim yeri, tarım alanları ve hayvanların otlatıldığı bölgelerden geçilirken hız sınırlamalarına riayet edilecektir. Üretim faaliyetleri sonucunda orman sayılan alanlar için orman izni alınırken verilen rehabilitasyon projesine, diğer alanlarla ilgili de yine izin alınırken verilecek geri kazanım ve toprak koruma projelerine uygun olarak rehabilitasyon çalıģmalarında bulunulacaktır. Orman sayılan alanlar üretim faaliyetlerinin tamamlanması ile ağaçlandırmaya hazır hale getirilerek, orman izni alım aģamasında Orman Bölge Müdürlüğü ne verilecek taahhüt gereği, ağaçlandırmaya hazır hale getirilerek bölge müdürlüğüne teslim edilecektir. Ocak üretiminin yapıldığı veya tamamlandığı alanlarda çevre ve insan güvenliliğini tehlikeye sokabilecek yüksek Ģevlerin veya çukur alanların oluģmaması sağlanacaktır. OluĢması halinde bu alanların çevresi tel çitle çevrilerek, uyarı levhaları konacak ve gerekli güvenlik tedbirleri alınacaktır. 4.2 Toprak Özellikleri a) Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması Toprak bünyesi, toprak verimlilik düzeyini belirleyen önemli fiziksel özelliklerdendir. Gübreleme yönünden büyük önem taģır. Su tutma kapasitesi, havalanma, toprak amenajmanı vb. verimlilik faktörlerinin üzerinde direk etkisi vardır. Bunun yanında ph, % kireç içeriği, organik madde kapsamı, bitki besin maddeleri içeriklerinin miktarı ve % tuzluluk durumları da toprakların verimliliğinde baz alınan kriterler olup gübreleme yönünden bilinmesi gereken kriterlerdir. Ankara ili topraklarının verimlilik kriterleri ile ilgili tablo aģağıda verilmiģtir. Tablo 4.8. Ankara Ġli Topraklarının Verimlilik Kriterlerinin % Olarak Dağılımı 29

41 BÜNYE ph Organik Madde Kireç Toplam Tuz K 2O P 2O 5 Kategori Kumlu Tınlı Killi Tınlı Killi Ağır Killi % Dağılım 2,4 67,1 29, Kategori K.Asit O.Asit H.Asit Nötr H.Alkali K.Alkali % Dağılım ,6 13,8 85,4 0,2 Kategori Çok Az Az Orta Ġyi Yüksek % Dağılım 29,1 51,3 16,4 2,6 0,6 Kategori Az Kireçli Kireçli Orta Kireçli Fazla Kireçli Çok Fazla Kireçli % Dağılım 6,4 14,9 42,7 23,7 12,3 Kategori Tuzsuz Hafif Tuzlu Orta Tuzlu Çok Tuzlu % Dağılım 95,6 3,8 0,4 0,2 Kategori Az Orta Yeter Yüksek % Dağılım 0,60 1,25 1,80 96,35 Kategori Çok Az Az Orta Yüksek Çok Yüksek % Dağılım ,3 10,8 21,9 Kaynak: Ankara Valiliği, Ġl Tarım Müdürlüğü, 2009 Ankara Ġli Arazi Varlığı verilerine dayanarak, proje alanı VII. sınıf arazi vasfında olup, kahverengi toprak grubundadır. Kahverengi topraklar, çeģitli ana maddelerden oluģan (ABC) profilli topraklardır. OluĢumlarında kalsifikasyon rol oynar. Bu iģlem sonucu profillerinde çok miktarda kalsiyum bulunur. Erozyona uğrayanlarında A ve C horizonları görülür. Doğal drenajları iyidir. Kahverengi topraklarda bütün profil kireçlidir. Yazın uzun periyotlar kuru kalır ve bu süreçte kimyasal, biyolojik etkinlikleri yavaģtır. Kahverengi topraklara ilin tüm ilçelerinde rastlamak mümkündür. VI. ve VII. sınıf topraklar ise genellikle dik eğim, erozyon,toprak sığlığı, taģlılık, yaģlık, tuzluluk ve sodiklik gibi kültür bitkilerinin yetiģtirilmesini engelleyen sınıflandırmalara sahiptir. Fiziksel özellikleri tohumlama ve kireçleme yapmak, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları tesis etmek gibi iyileģtirme, kontrol uygulamalarına elveriģli olmadığından, çayır-mera ıslahı için kullanılma olanakları sınırlıdır. Toprak muhafaza önlemleri almak veya alttaki arazileri korumak için ağaç dikimi veya ot tohumu aģılaması yapıldığı, hatta istisnai bazı hallerde kültür bitkileri bile yetiģtirildiği olursa da, bu durumlar VII. sınıf araziler için genel özellik sayılmaz. (Kaynak: Ankara Ġli Arazi Varlığı, 1992) Ankara Ġli büyük toprak grupları ve arazi kullanım kabiliyeti ile ilgili bilgiler aģağıdaki tablolarda verilmiģtir. Tablo 4.9. Ankara Ġli Büyük Toprak Grupları (ha) Ġl Su, Kestane Kırmızımsı Hidromorfik Kahverengi Kolüvyal YerleĢim Alüvyal rengi Kahverengi Alüvyal Topraklar Topraklar Ġlçe vb. Topraklar Topraklar Topraklar ANKARA Mamak Kireçsiz Ġl Kahverengi Kireçsiz Kahverengi Organik Regoseller Orman Kahverengi Toplam Orman Topraklar Ġlçe Toprakları Topraklar Toprakları ANKARA Mamak Kaynak: Tarımsal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü, TARLA Bitkileri Merkez AraĢtırma Enstitüsü-CBS UA Bölümü, 2010; Ankara Ġl Çevre Durum Raporu, 2010 Not: Alan bilgileri 1: ölçekli Türkiye Toprak Veri Tabanı haritasından Coğrafi Bilgi Sistemi Analizi ile elde edilmiģtir. Tablo Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları (AKK) (ha) 30

42 Ġl Su, YerleĢim I II III IV V VI VII VIII Toplam Ġlçe vb. ANKARA Mamak Kaynak: Tarımsal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü, TARLA Bitkileri Merkez AraĢtırma Enstitüsü-CBS UA Bölümü, 2010; Ankara Ġl Çevre Durum Raporu,2010 Not: Alan bilgileri 1: ölçekli Türkiye Toprak Veri Tabanı haritasından Coğrafi Bilgi Sistemi Analizi ile elde edilmiģtir. Proje alanındaki çalıģmalar uzun yıllardır devam etmekte olup, alanın geneli faaliyetler için kullanılmaktadır. Proje alanında yeni bir hafriyat vb. çalıģma yapılması düģünülmemektedir ve alanın genelinde sıyrılabilir ve tekrar kullanılabilir nitelikte toprak tabakası bulunmamaktadır. b) Yamaç stabilitesi Proje alanının genel arazi yapısı ve topografisi incelendiğinde, sahanın orjinalinde eğimli bir arazi yapısına sahip olduğu görülmektedir. Bugüne kadarki faaliyetler sonucunda proje alanındaki topografik durumda değiģiklikler meydana gelmiģtir. Mevcut durumda veya kapasite artıģı sonrası dönemde sahanın mevcut arazi yapısına zarar verecek herhangi bir faaliyet söz konusu değildir. c) Erozyon Ankara YeĢil KuĢak Ağaçlandırma Projesi ile Ankara da hava kirliliğine karģı bir tedbir alınması ile Ģehrin sel ve taģkınlardan korunması düģünülmüģ ve günümüzde büyük önem kazanan rekreasyon alanlarının çoğaltılması ve düzensiz yerleģmelerinin önüne yeģil bir set çekilmesi, gecekondulaģmanın durdurulması hedeflenmiģtir. Ayrıca erozyonla mücadele çerçevesinde ağaçlandırmaya büyük önem verilmiģtir. Ankara ilinde ciddi toprak sorunlarından biri olan erozyon, taban araziler hariç her yerde kendini az veya çok göstermektedir. Ġl içinde ırmak taģkınları, su yüzeyleri ve çıplak kayalıkların dıģında kalan alanların hektarında su erozyonu, 505 hektarında da rüzgar erozyonu hüküm sürmektedir. Erozyona maruz hektar toprakların hektar tutan % 18,02 lik kısmı hiç erozyona uğramamıģ veya çok az uğramıģtır. Arazi varlığı verilerine göre, proje alanındaki topraklar % 6-30 arasında eğime sahip, toprak derinliği 0-50 cm arasında değiģen sığ ve çok sığ olan Ģiddetli erozyon ve taģlılık sorunu olan bir yapıdadır. Faaliyet alanının yağıģ olduğu zamanlarda yüzeysel su erozyonuna maruz kalabileceği düģüncesi ile aģağıda su erozyonu tanımlanmıģ ve alınacak önlemler açıklanmıģtır. Su Erozyonu Su erozyonu diğer erozyon çeģitleri içerisinde en yaygın ve etkilisidir. Eğimli arazilerde vejetasyon zayıflığı veya vejetasyonun tamamı yok olduğu zaman yere düģen yağmur damlaları darbe etkisi ile toprak parçalarını yerinden koparır, parçalar ve yüzeysel akıģa geçen yağmur suları bu toprak parçalarını sürükleyerek aģağılara taģırlar. Su erozyonunu meydana getiren ana faktörler, hareket halinde bulunan suyun hidrolik, mekanik ve çözücü (eritici) etkileridir. Su erozyonuna etki eden faktörler ise iklim, topografya, vejetasyon, toprak ve insandır. Yüzey Erozyonu 31

43 Yüzey erozyonu, eğimli bir arazi üzerinde toprak parçacıklarının yağmur sularının etkisi ile yerlerinden oynatılıp, eğim yönünde aģağıya doğru taģınması olayıdır. Arazi eğiminin muntazam ve yüzeyin düz olduğu yerlerde, yüzeysel akıģın çizgi halinde veya derecikler Ģeklindeki belli kanallarda yoğunlaģmadığı durumlarda, yağmur damlacıklarının etkisi ile yerinden kopan toprak parçacıklarının, yüzeysel akıģa geçen suların taģınması ile meydana gelen erozyondur. DeğiĢik kullanımlar altındaki yamaç arazilerde, erozyon olayının durdurulmasında genellikle iki ilkeden hareket edilmektedir: - Yağmur damlasının toprak yüzeyi üzerindeki tahripkar etkisini ortadan kaldırmak, - Yüzeysel akıģın tehlikesiz bir Ģekilde akmasını ve toprak içine infiltrasyonunu sağlamak. Bu ilkelerden yola çıkarak faaliyet sahasında üretim aģamasında erozyonla mücadele ile ilgili gerekli önlemler alınacaktır. d) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında toprağa etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Projeye konu sahada ÇED sürecinin olumlu tamamlanması durumunda ilgili diğer kurumlardan gerekli izinler alınarak yatırım çalıģmalarına baģlanacaktır. Proje alanında kalker üretimi yapılacak alanda cevherleģme yüzeyde gözlenmektedir. Ancak ocak alanının bazı kısımlarında bitkisel toprak dekapajı yapılabilecektir. Üretim açık iģletme yöntemlerinden basamaklarda delme-patlatma Ģeklinde ve iģ makineleri vasıtası ile yapılacaktır. Bitkisel toprak ise bitkisel toprak depolama alanı içerisinde uygun bir alanda üretim sırasında çıkabilecek pasa malzemeden ayrı olarak depolanacaktır. Bitkisel toprağın depolanması sırasında erozyona karģı gerekli önlemler alınacaktır. Depolanan üst örtü ve pasa malzeme daha sonra ocak rehabilitasyonunda kullanılacaktır. Üretim sırasında çıkabilecek pasa malzemenin depolanacağı alan belirlenirken, erozyona, heyelana sebep olmayacak meyilde arazi seçilecektir. Saha çevresindeki dere, baraj göl, gölet gibi su yüzeylerini kirletmeyecek Ģekilde gerekli önlemler alınacak, izne konu olmayan yerlere ve ormanlara pasa malzeme dökülmeyecektir. Diğer taraftan proje alanı içerisinde yapılması planlanan Ģantiye binası, kırma-eleme tesisi ve hazır beton tesisinin kurulması aģamasında yapılacak hafriyat iģlemleri sırasında çıkan malzeme öncelikle arazi düzenlemesinde kullanılacaktır. Artan malzeme olursa bu malzeme ve proje alanında yapılacak üretim çalıģmaları sırasında kullanılamayan pasa malzeme çıkması durumunda, ortaya çıkacak malzeme ile birlikte ocak alanı içerisinde biriktirilecektir. Pasa malzeme üretimi tamamlanan alanlarda uygun yerlere serilecek veya üretim sırasında oluģabilecek çukur alanların doldurulmasında kullanılabilecektir. Pasa malzeme serilen alanlara gerekli görülmesi durumunda ocak dıģından bitkisel toprak getirilerek serilecek ve üretim öncesi vejetasyonun bölgede yeniden oluģması için bir zemin oluģturulacaktır. 90,73 hektarlık iģletme ruhsatlı sahanın proje kapsamında kullanılması planlanan 39,40 hektarlık proje alanının 3,30 hektarlık kısmı orman sayılan alan, diğer kısımları ise hazine arazi ve Ģahıs parselleri niteliğindedir. Orman sayılan alanlar, Orman Bölge Müdürlüğü ne verilen taahhütname gereği ağaçlandırmaya hazır hale getirilerek, rehabilitasyon projesine uygun olarak terk edilecektir. Yine hazine arazilerinde de aynı 32

44 Ģekilde üretim sonrası geri dönüģüm projesine uygun olarak rehabilite edildikten sonra saha terk edilecektir. Proje alanında yapılacak çalıģmalar fiziksel nitelikte olduğu için içinde yeraldığı toprağın yapısını bozacak nitelikte değildir. 4.3 Jeolojik Özellikleri a) Bölge Jeolojisi Proje alanının içinde yer aldığı bölgede Keçikaya formasyonu, Elmadağ formasyonu, Emir formasyonu ve Permiyen KireçtaĢı Blokları gözlenmektedir. Proje alanı ve çevresini gösterir jeoloji haritası ve kesitleri ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. Ek 13). Keçikaya Formasyonu (TRk) : Gri, beyaz renkli yer yer dolomitize kireçtaģı ve kumlu kireçtaģından oluģan birim Akyürek ve diğerleri tarafından Keçikaya formasyonu olarak adlandırılmıģtır. Bölgede kuzeydoğu-güneybatı yönünde dağılım gösteren Elmadağ ve Ortaköy formasyonlarının yaygın olduğu kesimlerde izlenir. Birim kireçtaģı ve kumlu kireçtaģından oluģur. Orta ve kalın tabakalı olup bol kırıklı ve çatlaklı olması ve tabaka yüzeylerinin kolay aģınma özelliği nedeniyle her yerde tabakalanma belirgin olarak izlenemez. Keçikaya formasyonu, altta Elmadağ formasyonu ve Ortaköy formasyonu ile geçiģlidir. GeçiĢ zonunda kireçtaģı tabakaları artar. Ortaköy formasyonunu oluģturan volkanitler ise Keçikaya formasyonunun alt düzeyleri ile sıcak ilģkilidir. Üstte ise Hasanoğlan formasyonu, çakıltaģı, kumtaģı düzeyleri ile Keçikaya formasyonunu uyumsuz olarak örter. Keçikaya formasyonunun yaģı Orta-Üst, Üst Triyas olarak belirlenmiģtir. Birim altta fliģ karakterindeki kayatürlerinin çökelmesinden sonra ortamın gittikçe sığlaģması ve sakinleģmesi sonucunda oluģmuģtur. GeçiĢ zonunda kumlu kireçtaģı, silttaģı, kumtaģı ardalanmasından kireçtaģına geçilmektedir. Elmadağ Formasyonu (TRel): Birim bölgede güneybatı-kuzeydoğu yönünde uzanır. Elmadağ formasyonu alttan üste doğru metamorfizması gittikçe azalan ilksel halini kısmen koruyan ve/veya yeģil Ģist fasiyesi sınırları içinde metamorfizma geçirmiģ konglomera, kumtaģı, çamurtaģı, kumlu kireçtaģı, kireçtaģı ile volkarenit, aglomera, volkanit ve tüften oluģur. Birimin içinde Karbonifer ve Permiyen yaģlı kireçtaģından oluģan değiģik boyutlu bloklar yer alır. Elmadağ formasyonu yaygın olarak sarı, boz, kahverengi, gri renklerdedir. Ġnce ve orta kalınlıkta tabakalanmalı olan birim, sık kıvrımlıdır. Kıvrımlanmalar ince taneli ve ince tabakalı kesimlerde belirgindir. Elmadağ formasyonu altta Emir formasyonu ile, üstte ise Keçikaya formasyonu ile geçiģlidir. Elmadağ formasyonu geçiģ zonunda kumtaģı, kumlu kireçtaģı ardalanması olarak devam ederek Keçikaya formasyonuna geçer. Elmadağ formasyonu yanal olarak metavolkanit, metatüf, volkarenit ve aglomeradan oluģan Ortaköy formasyonu ile giriktir. Elmadağ formasyonu Alt, Orta-Üst Triyas yaģında kabul edilmiģtir. 33

45 Elmadağ formasyonu genellikle fliģ karakterindeki kaya türleri ile belirgindir. Birim genel olarak kumtaģı ve Ģeyl ardalanması Ģeklinde çöken kayatürlerinden ve bunların içinde geliģmiģ çakıltaģlı kanal çökellerinden oluģmuģtur. Birim çökelimine devam ederken geliģen volkanizma ve bunların ürünleri değiģik evrelerde çökelime katılmıģlardır. Çökelim ve volkanizma devam ederken, Karbonifer ve Permiyen yaģlı kireçtaģları değiģik boyutlarda bloklar halinde çökelme havzasına gelmiģ ve çökelime katılmıģlardır. Emir Formasyonu (TRe): Bölgede otoklon olarak izlenen en eski birimdir. Killi, kumlu ve volkanik kayaçların bölgesel metamorfizmaya uğraması sonucu yeģilģist fasiyesinde metamorfizma geçirmiģtir. Muskovit-kuvars Ģist, serisit-kloritkuvars Ģist, serisit-klorit Ģist, fillit, kuvarsalbitklorit Ģistlerden oluģmaktadır. Genellikle sarı, boz ve kahverengi renklerdedir. Ankara merkez olmak üzere kuzeydoğu-güneybatı uzanımlıdır. Emir formasyonunu oluģturan kaya türleri sık kıvrımlıdır. Ġnce taneli ve ince tabakalı kesimlerde kıvrımlar daha belirgindir. Ġnce taneli kayaçların yanı sıra, iri taneli çakıltaģları da metamorfizmaya uğramıģtır. Çakıllarda belirgin uzama ve yönlenme gözlenir. Birim ince-orta tabakalı olup tabakalanmaya paralel olarak yönlenme geliģmiģtir. Emir formasyonunun yaģı Alt Triyas olarak belirlenmiģtir. Ġnce ve orta taneli kayaçların ardalanmalı olarak çökelimi sırasında geliģen volkanitler ve bunların tüfleri çökelmekte olan kayatürleri arasına girerek çökelime katılmıģlardır. Emir formasyonunun ilksel çökelimi fliģtir. Çökelim anında bölgedeki ultramafik kütleler, çökeller arasına girmiģ ve daha sonraki dönemde birlikte metamorfizmaya uğramıģtır. Permiyen YaĢlı KireçtaĢı Blokları (Pkb) : Elmadağ formasyonu ve Ortaköy formasyonu içinde kaya türüne bağlı olarak ayırtlanmıģtır. Permiyen yaģlı kireçtaģı blokları daha yaygın ve değiģik boyutlarda izlenir. Permiyen yaģlı kireçtaģları, gri, beyaz renkli, yer yer kristalize, çatlaklı, ince-orta tabakalanmalıdır. KireçtaĢları sparikalsit çamur ve çoğunlukla fosilden oluģurlar ve içlerinde kuvars taneleri de bulunur. Bloklar ilksel yerinde resif, resif önü ve havza kenarında çökelmiģtir. Resiflerden ve bryozoa kolonilerinden kopan parçalar çökel ortamına gelerek henüz taģlaģmamıģ kireçtaģları içine gömülmüģlerdir. Diyajenezini tamalayan kireçtaģı daha sonra bloklar halinde Elmadağ ve Ortaköy formasyonlarının çökelimine katılmıģlardır. Yapısal Jeoloji : Ankara ili alanı Kuzey Anadolu Fayı (KAF) güneyinde Anatolit tektonik kuģağı içerisinde yer alır. Tektonik yapısını ise Alpin Orojenik evresi ile kazanmıģtır. Bölgede Paleotetis okyanusunun izlerine Ankara Grubunu oluģturan kayatürlerinde, Neotetis okyanusunun izlerine ise bölgede yaygın olarak gözlenen Eldivan ofiyolit topluluğunu oluģturan kayatürlerinde rastlanır. I- Uyumsuzluklar: Bölgede ilk uyumsuzluk Triyas yaģlı Ankara Grubu ile Jura yaģlı Hasanoğlan formasyonu arasında gözlenir. Bölgede iç düzeni kısmen korunmuģ olarak görülen Eldivan ofiyolit topluluğu ve/veya Dereköy ofiyolitli melanjı ile Kılıçlar grubunu oluģturan Hisarköy formasyonu ve/veya Karadağ formasyonu arasında görülen uyumsuzluk ise Neotetis okyanusunun kayatürlerinin kalıntılarını gösterir. Oligosen yaģlı Miskincedere formasyonu ile Miyosen yaģlı volkanitler ve çökeller arasındaki uyumsuzluk ise bölgede denizel çökelmenin sona erdiğini ve karasal rejimin egemen olduğu çökellerin varlığını gösterir. Bölgedeki volkanizmanın son ürünü olan Bozdağ bazaltı ile üzerinde 34

46 geliģen havzanın çökelleri olan GölbaĢı formasyonu arasındaki uyumsuzluk ise her yerde gözlenemez. II- Faylar: Bölgede düģük açılı bindirmeler, ters faylar, doğrultu atımlı fay (olasılı) ve düģey faylar saptanmıģtır. a) Bindirmeler: Bölgede kuzeydoğu-güneybatı yönünde yaygın olarak izlenen bindirmeler kuzeyde Eldivan dağında, güneyde Beynam köyü güneyinde Eldivan ofiyolit topluluğunu oluģturan birimlerin arasında, Eldivan ofiyolit topluluğu ile Hisarköy formasyonu arasında, güneybatıda Oyaca doğusunda Jura yaģlı Hasanoğlan ve Akbayır formasyonları ile Dereköy ofiyolitli melanjı arasında, Deveciköyü-Dereköy kuzeyinde Ankara grubu birimleri ile Dereköy ofiyolitli melanjı arasında, Dereköy güneyinde Dereköy ofiyolitli melanjı ile Karadağ formasyonu, Haymana formasyonu ve Eskipolatlı formasyonu arasında gözlenir. b) Ters faylar: Deveciköyü batısında Triyas yaģlı Ankara grubunu oluģturan birimler, Akbayır ve Hasanoğlan formasyonları üzerine ve bu birimlerde hep birlikte Dereköy ofiyolitli melanjı üzerine itilmiģ olarak izlenir. c) Doğrultu atımlı faylar: Beynam Köyünün güneyinde Dereköy ofiyolitli melanjı ile Bozdağ bazaltı arasındaki ve Eldivan ofiyolit topluluğu birimlerinden pelajik arakatkılı volkanitler ile Dereköy ofiyolitli melanjı arasındaki kuzeydoğugüneybatı yönlü fayın büyük bir olasılıkla doğrultu atımlı olabileceği düģünülmektedir. Ayrıca Karaali kuzeyinde doğrultu atımlı olan fay saptanmıģtır. d) DüĢey faylar: Bölgede düģey ve düģeye yakın faylar gözlenmiģ ve ayırtlanmıģtır. Bunlardan Oyaca doğusunda kuzey-güney doğrultulu fayın yarıklarından Kabasinan tepede Oğulbey dasiti çıkmıģtır. Kuzeybatıda Tersiyer yaģlı Tekke volkanitleri ile Hançili formasyonu, Mamak formasyonu, GölbaĢı formasyonu arasında izlenir. b) Proje Alanı jeolojisi Proje alanı ve çevresini gösterir jeoloji haritası ve kesitleri ekler kısmında sunulmuģtur (Bkz. EK 13). Proje alanı Elmadağ formasyonu ile Permiyen YaĢlı KireçtaĢı Blokları birimi içerisinde kalmaktadır. Alanın doğu-güneydoğu ve güneyi Permiyen YaĢlı KireçtaĢı Blokları birimi üzerinde yer alırken geri kalan kısmı ise Elmadağ formasyonu birimi üzerinde yer almaktadır. Birimlerle ilgili jeolojik detay yukarıda açıklanmıģtır. c) CevherleĢme CevherleĢme ile ilgili jeolojik detay yukarıda açıklanmıģtır. d) Depremsellik Ankara yaklaģık 100 km. kuzeyinde bulunan Kuzey Anadolu Fayı ile yaklaģık km. güneydoğusunda bulunan KırĢehir-Keskin fay zonundaki depremlerden önemli ölçüde etkilenmiģtir. Ankara, 50 km.lik bir alan içinde oluģacak küçük depremlerin (M < 5,5) ve büyük depremlerin (M > 7,0) etkisi altında kalan bir kenttir. Ankara yı etkileyen deprem kaynakları km. uzaklıkta olduğundan kent uzun periyotlu yüzey dalgalarından daha çok etkilenecektir. Bu dalgaların özellikle genç alüvyal alanlarla kalın Pliyosen dolgu alanlar üzerinde rezonans nedeniyle genliklerinin büyümesi olasılığı vardır. Kaya zeminlerle, doğal titreģim periyotları 0,5 sn.nin altında olan zeminler 35

47 genellikle daha küçük yer hareket ivmesi vereceklerdir. Genç alüvyonlar ve Pliyosen yaģlı kalın dolguların bulunduğu alanlar ve üstünde bulunan yapılar, civarda olabilecek depremlerde daha büyük ivme değerli ve daha uzun deprem devam süresi verebilecek en tehlikeli yerlerdir. Bu durumda gittikçe yükselen ve dolayısıyla titreģim periyotları zemin hakim titreģim periyoduna oldukça yaklaģmıģ olan bu yöredeki yapılara deprem kuvvetlerinin etkimesi daha büyük olacaktır. Bakanlar Kurulu nun tarih ve 96/8109 sayılı kararıyla yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre Ankara Ġli merkezi 4.derece deprem bölgesinde bulunmaktadır. Proje alanı ise 3. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Proje alanında depremden direk etkilenecek bir faaliyet bulunmamaktadır. Ankara Ġli Deprem Haritası ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. Ek 14). e) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında jeolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Alanda açık iģletme yöntemi ile basamaklar Ģeklinde kalker cevheri üretimi gerçekleģtirilecektir. Cevher yataklanmasına, topografik ve jeolojik yapıya uygun olarak basamak duraylılığı sağlanacaktır. Basamak yükseklikleri, basamak geniģlikleri ve genel Ģev açısı basamakların kaymadan durmasını sağlayacak Ģekilde düzenlenecektir. Basamak uzunlukları topografik yapıya uygun olarak düzenlenecektir. Basamak geniģliklerinin 10 m ve yüksekliklerinin de 10 ar metre olması öngörülmektedir. Ayrıca nihai durumda sahada genel Ģev açısının 45 derece civarında olmasına dikkat edilecektir. Dolayısıyla heyelan ve basamaklarda kayma olması önlenecektir. Ayrıca proje kapsamında kurulacak tesisler için bu tür tesislerin kurulmasında öngörülen yapılaģmaya uygun olarak inģa edilecektir. Üretim sona erdiğinde bu tesislerin sahadan sökülerek uzaklaģtırılması sağlanacaktır. 4.4 Hidrojeolojik Özellikleri a) Bölge ve proje alanı hidrojeolojik özellikler Proje alanı ve çevresinde yapılan gözlemlere dayanarak proje alanı içerisinde sürekli akan bir dere veya akarsu bulunmamaktadır. Ayrıca ruhsat sahası içerisinde herhangi bir göl, gölet, baraj bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde mevsimlik yağıģlarla beslenen kuru dere ve akar dere yataklarına rastlanmaktadır. Sahanın kuģ uçuģu 800 m. kuzeyinden akar dere niteliğindeki Yunuslar Dere ve 400 m. doğusundan Çam Dere geçmektedir. Sahada yapılacak çalıģmalar sırasında ve sonrasında, proje alanı çevresinde yer alan akar dere yataklarına ve mevsimsel yağıģlarla beslenen kuru dere yataklarına müdahale edilmeyecek ve herhangi bir atık malzeme verilmeyecektir. Sahaya en yakın baraj Bayındır Barajı olup sahanın 6 km kuzeybatısında bulunmaktadır. Bayındır Barajı, Ankara'da, Bayındır Çayı üzerinde, içme suyu temini amacı ile yılları arasında inģa edilmiģ bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi m³, akarsu yatağından yüksekliği 30 m'dir. Ankara BüyükĢehir Belediyesi'ne devredilen Bayındır Barajı, büyük bir rekreasyon alanına dönüģtürülmüģ ve baraj içindeki 6,5 milyon m 3 'lük su mavi renginden esinlenerek "Mavi Göl" adını almıģtır. Ġç Anadolu Bölgesi nin en büyük ırmağı olan Kızılırmak, Ankara ili sınırları içinden geçmektedir. Söz konusu nehir projeye konu alanın yaklaģık 35 km doğusunda bulunmaktadır. Söz konusu akarsular proje alanına oldukça uzak mesafededirler. 36

48 b) Yüzeysel su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri Proje alanı ve çevresinde yapılan gözlemlere dayanarak proje sahası içerisinde herhangi bir akarsu, göl, gölet, baraj, sulak alan, bataklık vs. bulunmamaktadır. Bölgedeki en büyük su kütleleri Mavi Göl ile Mogan ve Eymir gölleridir. Bayındır Barajı, büyük bir rekreasyon alanına dönüģtürülmüģ ve baraj içindeki 6,5 milyon m 3 'lük su mavi renginden esinlenerek "Mavi Göl" adını almıģtır. Ankara ili geneli ve bölgeye ait hidrolojik özellikler aģağıda açıklanmıģtır. Akarsular : Ankara ve çevresi, su ve toprak potansiyeli olarak Türkiye geneline göre ortalamanın altında sayılabilecek bir yöreyi temsil etmektedir. Ankara ve çevresi su sistemi açısından, önemli su kaynaklarından baģlıcaları, Kızılırmak nehri havzasının büyük bir bölümü ve Delice, Acıçay, Devres çayı gibi büyük kolları, Sakarya havzasının bir bölümü ve Kirmir çayı, Ankara çayı gibi büyük kolları, Batı Karadeniz havzasının bir bölümü ve Büyük Melen, Küçük Melen, Gerede çayı gibi büyük kolları söylenebilir. Bölgenin 11,26 milyar m 3 yerüstü potansiyeli mevcuttur. Gerek akarsular ve gerek kolları üzerine kurulan barajlar aracılığıyla içme suyu, kullanma suyu, sulama suyu, taģkın koruma ve enerji amaçlı kullanımlardan yararlanılır. Ġldeki akarsuların rejimleri ulaģım, taģımacılık ve su sporları yapmaya uygun değildir. Dere ve çaylar üzerinde yer yer kum ocakları yer alır. Ankara daki en önemli akarsular ve kolları aģağıda verilmiģtir: 1- Kızılırmak nehri ve kolları Terme çayı, Balaban çayı 2- Sakarya nehri ve kolları Aladağ çayı, Nalderesi, Girmir çayı ve Ankara çayı 3- Peçeneközü çayı Ankara ili Türkiye deki 3 akarsu havzası içinde kalmaktadır. Bunlar Sakarya, Kızılırmak ve Konya Kapalı Havzaları dır. Ġl sınırları dahilindeki akarsu yüzeyleri toplam alanı ha dır. Ankara daki baģlıca akarsuların ortalama debileri Ģu Ģekildedir: Ġl çıkıģı toplam ortalama akım : hm 3 /yıl Sakarya Nehri : hm 3 /yıl Kızılırmak Nehri : hm 3 /yıl Peçeneközü Çayı : 30 hm 3 /yıl Hatip Ovası Akarsuları: Hatip çayının baģlangıcını ovanın doğusunda Hasanoğlan bucağının kuzeyindeki Hasanoğlan deresi teģkil eder. Hatip çayı kuzeyden ġaraplıdere, Kuru çay, güneyden Yandere, Aralık dere, Karabayırdere, Bayındır çayı ve Kusunlar çayını alır. Ankara Ģehri içinden geçerken Çubuk çayı ve Ġncesu deresi ile birleģir. Ankara Çayı adını aldıktan sonra batıya doğru kuzeyden gelen Macun deresi, güneyden gelen Kuyucakdere, Altıncıoğlu dere, Kutuğun dere, Kepiryatak dere, Sazçayır dere ve Kavaklıboğaz dere gibi kolları alır. Sincan batısında havza dıģına çıkar. Mürted Ovası Akarsuları : Ova çayı baģlıca akarsuyu teģkil eder. Kurtboğazı deresi ise Ova çayının en büyük koludur. Ova çayına batıdan ve doğudan çok sayıda yan dere karıģır. Çubuk Ovası Akarsuları: Bu alandaki baģlıca su kaynağı Çubuk Çayı'dır. Ġki kol halinde Aydos Dağları'ndan doğan ve 70 km uzunluğunda olan Çubuk Çayı, Çubuk ilçesinin 5 km kuzeyindeki Çubuk-II Barajı'nı beslemektedir. Çubuk Çayı'na ova içerisinde, batıdan Azman Çayı ile, doğudan Koyunözü Deresi, Ravli Deresi, Balıkhisar Deresi, Özçay Deresi ile birleģtikten sonra Çubuk-I Barajı'nı beslemektedir. Daha sonra Çubuk 37

49 Çayı, Ankara ilinin içerisinden geçmekte, Hatip Çayı ile birleģerek Ankara Çayı adını almakta ve Sakarya Nehri'ne katılmaktadır. Göller : Ankara il sınırları içinde kalan göller ve yüzey alanları aģağıda verilmiģtir. Mogan, Eymir, Tuz Gölü ve Samsam Gölü ildeki önemli doğal göllerdir. Göl Yüzeyleri : ,7 ha - Tuz Gölü : ha - Mogan Gölü : 567,5 ha - Eymir Gölü : 111,9 ha - Diğer göller : 19,3 ha Gölün Adı Tablo 4.8.Ankara Ġli Doğal Gölleri Yüzölçümü (km 2 ) Ġl Ġçindeki Kalan Kısmın Yüzölçümü (km 2 ) En Derin Noktası (m) Denizden Yüksekliği (m) Özellikleri Tuz Gölü , Tuzlu Mogan Gölü 5, Amatör balıkçılık turistik, su sporu, kürek Amatör balıkçılık turistik, su Eymir Gölü 1, usporu, kürek Kaynak: DSĠ Genel Müdürlüğü, 2009 Tuz Gölü; ġereflikoçhisar ilçesinin 10 km batısındadır. Toplam göl alanı 490 km 2 olup bunun 160 km 2 si Ankara ili sınırları içerisinde yer alır. Göl sularının tuzluluğu nedeniyle içme, kullanma ve sulama suyu olarak yararlanılamamaktadır. Türkiye nin tuz ihtiyacının yarısından fazlası Tuz Gölü bölgesindeki üç tuzla (Kaldırım, Kayacık ve YavĢan tuzlaları) ve ikincil tuz endüstrisi ile gerçekleģtirilmektedir. Ayrıca Alkim Sodyum Sülfat tesisleri de bu alanda bulunmaktadır. Mogan Gölü; Mogan Gölü Ankara nın yaklaģık 20 km güneyindedir. Normal su kotu 972 m, normal su kotunda göl alanı 6,35 km 2, göl çevresi uzunluğu 14 km, göl uzunluğu 5,5 km, göl ortalama derinliği 3-5 m ve normal su seviyesinde göl hacmi 13,34 milyon m 3 tür. Kirlilik nedeniyle içme, kullanma ve sulama suyu olarak yararlanılamamaktadır. Gölün kuzey yarısı günübirlik tesislerle çevrilidir. Ticari balıkçılığın yasak olduğu gölde, kuģ gözlemciliği, sportif balıkçılık, kürekçilik, yelkencilik ve doğa fotoğrafçılığı gibi faaliyetler yapılır. Göl kıyıları özellikle hafta sonlarında yoğun olarak piknik amaçlı kullanılmaktadır. Göl yazları genellikle kuruyan küçük dereler ile beslenmekte, göl suyu kuzeydoğusundaki regülatör kontrolünde Eymir Gölü'ne akmaktadır. Mogan Gölü yer altı suyu beslemesi oldukça düģük olup, su girdisi düzensiz rejimli balıkçılık yasaktır. Eymir Gölü; Ankara nın 15 km güneyindedir. Tamamı ODTÜ arazisi içerisinde yer almaktadır. Normal su kotu 968,5 m, normal su kotunda göl alanı 1,25 km 2, göl çevresi uzunluğu 9 km, göl uzunluğu 4,2 km, göl ortalama derinliği 6-10 m, ve normal su seviyesinde göl hacmi 3,88 milyon m 3 'tür. Mogan Gölü suyu kuzeydoğusundaki regülatör kontrolünde Eymir Gölü'ne akmaktadır. Proje alanının içerisinde herhangi bir kuyu, kaynak, sondaj kuyusuna ve keson kuyuya rastlanmamıģtır. Proje alanı çevresinde mevsimlik yağıģlarla beslenen kuru dere ve akar dere yataklarına rastlanmaktadır. Sahanın kuģ uçuģu 275 m. güneybatısından akar dere niteliğindeki Yunuslar Dere ve 250 m. batısından ve yaklaģık 100 m. güneybatısından ise Yunuslar Dere'nin kolları olan kuru dereler geçmektedir. 38

50 c) Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri (su seviyeleri, miktarları, emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri, mevcut ve planlanan kullanımı) Ankara Ġli yeraltı suyu potansiyelinin büyük bir bölümü Ankara ovası, Kazan- Mürted ovası, Polatlı güneyi ve ġereflikoçhisar-peçenek havzasında yer almaktadır. Yeraltı suyu potansiyeli yönünden verimli diğer havzalar ise Kirmir havzası (Kızılcahamam-Beypazarı arası), Nallıhan havzası ve Çubuk ovasıdır. Ankara ilinde yeraltı suyuna olan talep son yıllarda artıģ göstermektedir. Özellikle AyaĢ, Beypazarı, Polatlı, Kazan, GölbaĢı ve Çubuk ilçelerinde çoğunluğu sulama amaçlı olmak üzere çok sayıda kuyu açılmaktadır. Ayrıca kent içinde ve çevresindeki sitelere veya villalara ait park ve bahçelerin yeraltı suyundan sulanması için kuyu açma faaliyetleri her geçen gün yoğunlaģmaktadır yılında onaylanan 2023 Ankara BaĢkent Nazım Ġmar Planına ait Açıklama Raporu na göre Ankara ili bazında yer altı suyu havzaları yeri ve iģletme rezervleri aģağıdaki tabloda verilmiģtir. Tablo 4.9. Yeraltı Suyu Havzaları Yeri ve ĠĢletme Rezervleri YERĠ ĠġLETME REZERVĠ (hm 3 /yıl) YERĠ ĠġLETME REZERVĠ (hm 3 /yıl) Ankara Güneyi 4,5 Mürted Ovası 15,5 Bala 1,5 AyaĢ-Beypazarı- Güdül Çubuk Ovası 9,0 YERĠ ĠġLETME REZERVĠ (hm 3 /yıl) 5,5 Temelli 0,5 Kızılcahamam 0,4 Tuzgölü doğusu ve Peçenek 3,0 Elmadağ 8,2 Hatip Ovası 33,0 Bursal vadisi 1,5 Kalecik 1,6 Kurakçöl 2,0 GölbaĢı çevresi 2,23 Polatlı 0,1 Yenimahalle 1,85 Kazan 0,54 Kaynak: 2023 Ankara BaĢkent Nazım Ġmar Planı Açıklama Raporu, 2007 Devlet Su ĠĢleri V. Bölge Müdürlüğü 2010 yılı verilerine göre Ankara ili yer altı suyu iģletme rezervi 196 hm 3 /yıl ve tahsis edilen miktar 184 hm 3 /yıl dır. Sulanan arazi ise ha dır. Proje alanı içerisinde açılmıģ bir kuyu bulunmamaktadır. Ankara ili jeotermal alanlar bakımından da önemli potansiyele sahip olup, il sanayisi ve turizminin geliģiminde jeotermal kaynaklar belirgin rol oynamaktadır. Kızılcahamam ilçesi ildeki önemli jeotermal sahalardandır. Ġlçedeki sıcak su kaynakları Ģehir ısıtılması ve yerli turizmin geliģimde ilçe ekonomisine önemli oranlarda katkı sağlamaktadır. Bunun dıģında il sınırları içerisinde AyaĢ Ġçmeceleri, Haymana, Seyhamamı, Çubuk-MelikĢah, Beypazarı-Dutlu, Beypazarı-Kapullu sahaları gibi çok sayıda jeotermal alan bulunmaktadır. Ankara ve civarında elektrik, ısınma, sağlık ve çeģitli kimyasal iģlemlerde kullanılan jeotermal enerji konusunda özellikle MTA tarafından da bazı çalıģmalar yapılmıģ ve bu konuda potansiyel ve kullanılabilir alanlar incelenmiģtir. Ankara Ġli Jeotermal Alanları (AkkuĢ ve diğ. 2007) gösterir harita aģağıda sunulmuģtur. 39

51 ġekil 4.1. Ankara Ġli Jeotermal Alanları Gösterir Harita Kaynak: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 2009; Ankara Ġl Çevre Durum Raporu, 2011 Proje alanı içerisinde ve yakın civarında herhangi bir termal su kaynağı bulunmamaktadır. d) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler ve alınacak önlemler ( arazi hazırlık, inģaatı iģletme ve iģletme sonrası) Proje alanında kırma-eleme tesislerinde tozumayı engelleyici pulvarize sulama sistemi ve yollarda tozumayı engelleyici sulama iģlemi için ve çalıģan personelin sosyal amaçlı kullanım suyuna ihtiyaç bulunmaktadır. Sosyal ihtiyaçlar ve tozlanmaya karģı ihtiyaç duyulan su il Mamak Belediyesinden karģılanacaktır. Mamak Belediyesinden kullanma suyu temini ile ilgili yazı Ek-13 de sunulmuģtur. Bununla birlikte ilerleyen dönemlerde yer altı suyundan faydalanılması söz konusu olursa DSĠ 5. Bölge Müdürlüğü nden gerekli yer altı suyu (YAS) arama ve kullanma izin belgesi alınacaktır. 4.5 Hidrolojik Özellikleri a) Bölge ve proje alanı hidrolojik özellikler Proje alanı ve çevresinde yapılan gözlemlere dayanarak proje sahası içerisinde herhangi bir akarsu, göl, gölet, baraj, sulak alan, bataklık vs. bulunmamaktadır. Bölgedeki en büyük su kütleleri Mavi Göl ile Mogan ve Eymir gölleridir. Bayındır Barajı, büyük bir rekreasyon alanına dönüģtürülmüģ ve baraj içindeki 6,5 milyon m 3 'lük su mavi renginden esinlenerek "Mavi Göl" adını almıģtır. 40

52 Ankara ili geneli ve bölgeye ait hidrolojik özellikler aģağıda açıklanmıģtır. Akarsular : Ankara ve çevresi, su ve toprak potansiyeli olarak Türkiye geneline göre ortalamanın altında sayılabilecek bir yöreyi temsil etmektedir. Ankara ve çevresi su sistemi açısından, önemli su kaynaklarından baģlıcaları, Kızılırmak nehri havzasının büyük bir bölümü ve Delice, Acıçay, Devres çayı gibi büyük kolları, Sakarya havzasının bir bölümü ve Kirmir çayı, Ankara çayı gibi büyük kolları, Batı Karadeniz havzasının bir bölümü ve Büyük Melen, Küçük Melen, Gerede çayı gibi büyük kolları söylenebilir. Bölgenin 11,26 milyar m 3 yerüstü potansiyeli mevcuttur. Gerek akarsular ve gerek kolları üzerine kurulan barajlar aracılığıyla içme suyu, kullanma suyu, sulama suyu, taģkın koruma ve enerji amaçlı kullanımlardan yararlanılır. Ġldeki akarsuların rejimleri ulaģım, taģımacılık ve su sporları yapmaya uygun değildir. Dere ve çaylar üzerinde yer yer kum ocakları yer alır. Ankara daki en önemli akarsular ve kolları aģağıda verilmiģtir: 1- Kızılırmak nehri ve kolları Terme çayı, Balaban çayı 2- Sakarya nehri ve kolları Aladağ çayı, Nalderesi, Girmir çayı ve Ankara çayı 3- Peçeneközü çayı Ankara ili Türkiye deki 3 akarsu havzası içinde kalmaktadır. Bunlar Sakarya, Kızılırmak ve Konya Kapalı Havzaları dır. Ġl sınırları dahilindeki akarsu yüzeyleri toplam alanı ha dır. Ankara daki baģlıca akarsuların ortalama debileri Ģu Ģekildedir: Ġl çıkıģı toplam ortalama akım : hm 3 /yıl Sakarya Nehri : hm 3 /yıl Kızılırmak Nehri : hm 3 /yıl Peçeneközü Çayı : 30 hm 3 /yıl Hatip Ovası Akarsuları: Hatip çayının baģlangıcını ovanın doğusunda Hasanoğlan bucağının kuzeyindeki Hasanoğlan deresi teģkil eder. Hatip çayı kuzeyden ġaraplıdere, Kuru çay, güneyden Yandere, Aralık dere, Karabayırdere, Bayındır çayı ve Kusunlar çayını alır. Ankara Ģehri içinden geçerken Çubuk çayı ve Ġncesu deresi ile birleģir. Ankara Çayı adını aldıktan sonra batıya doğru kuzeyden gelen Macun deresi, güneyden gelen Kuyucakdere, Altıncıoğlu dere, Kutuğun dere, Kepiryatak dere, Sazçayır dere ve Kavaklıboğaz dere gibi kolları alır. Sincan batısında havza dıģına çıkar. Mürted Ovası Akarsuları : Ova çayı baģlıca akarsuyu teģkil eder. Kurtboğazı deresi ise Ova çayının en büyük koludur. Ova çayına batıdan ve doğudan çok sayıda yan dere karıģır. Çubuk Ovası Akarsuları: Bu alandaki baģlıca su kaynağı Çubuk Çayı'dır. Ġki kol halinde Aydos Dağları'ndan doğan ve 70 km uzunluğunda olan Çubuk Çayı, Çubuk ilçesinin 5 km kuzeyindeki Çubuk-II Barajı'nı beslemektedir. Çubuk Çayı'na ova içerisinde, batıdan Azman Çayı ile, doğudan Koyunözü Deresi, Ravli Deresi, Balıkhisar Deresi, Özçay Deresi ile birleģtikten sonra Çubuk-I Barajı'nı beslemektedir. Daha sonra Çubuk Çayı, Ankara ilinin içerisinden geçmekte, Hatip Çayı ile birleģerek Ankara Çayı adını almakta ve Sakarya Nehri'ne katılmaktadır. Göller : Ankara il sınırları içinde kalan göller ve yüzey alanları aģağıda verilmiģtir. Mogan, Eymir, Tuz Gölü ve Samsam Gölü ildeki önemli doğal göllerdir. Göl Yüzeyleri : ,7 ha - Tuz Gölü : ha 41

53 Gölün Adı - Mogan Gölü : 567,5 ha - Eymir Gölü : 111,9 ha - Diğer göller : 19,3 ha Tablo 4.10.Ankara Ġli Doğal Gölleri Yüzölçümü (km 2 ) Ġl Ġçindeki Kalan Kısmın Yüzölçümü (km 2 ) En Derin Noktası (m) Denizden Yüksekliği (m) Özellikleri Tuz Gölü , Tuzlu Mogan Gölü 5, Amatör balıkçılık turistik, su sporu, kürek Eymir Gölü 1, Amatör balıkçılık turistik, su usporu, kürek Kaynak: DSĠ Genel Müdürlüğü, 2009 Tuz Gölü; ġereflikoçhisar ilçesinin 10 km batısındadır. Toplam göl alanı 490 km 2 olup bunun 160 km 2 si Ankara ili sınırları içerisinde yer alır. Göl sularının tuzluluğu nedeniyle içme, kullanma ve sulama suyu olarak yararlanılamamaktadır. Türkiye nin tuz ihtiyacının yarısından fazlası Tuz Gölü bölgesindeki üç tuzla (Kaldırım, Kayacık ve YavĢan tuzlaları) ve ikincil tuz endüstrisi ile gerçekleģtirilmektedir. Ayrıca Alkim Sodyum Sülfat tesisleri de bu alanda bulunmaktadır. Mogan Gölü; Mogan Gölü Ankara nın yaklaģık 20 km güneyindedir. Normal su kotu 972 m, normal su kotunda göl alanı 6,35 km 2, göl çevresi uzunluğu 14 km, göl uzunluğu 5,5 km, göl ortalama derinliği 3-5 m ve normal su seviyesinde göl hacmi 13,34 milyon m 3 tür. Kirlilik nedeniyle içme, kullanma ve sulama suyu olarak yararlanılamamaktadır. Gölün kuzey yarısı günübirlik tesislerle çevrilidir. Ticari balıkçılığın yasak olduğu gölde, kuģ gözlemciliği, sportif balıkçılık, kürekçilik, yelkencilik ve doğa fotoğrafçılığı gibi faaliyetler yapılır. Göl kıyıları özellikle hafta sonlarında yoğun olarak piknik amaçlı kullanılmaktadır. Göl yazları genellikle kuruyan küçük dereler ile beslenmekte, göl suyu kuzeydoğusundaki regülatör kontrolünde Eymir Gölü'ne akmaktadır. Mogan Gölü yer altı suyu beslemesi oldukça düģük olup, su girdisi düzensiz rejimli balıkçılık yasaktır. Eymir Gölü; Ankara nın 15 km güneyindedir. Tamamı ODTÜ arazisi içerisinde yer almaktadır. Normal su kotu 968,5 m, normal su kotunda göl alanı 1,25 km 2, göl çevresi uzunluğu 9 km, göl uzunluğu 4,2 km, göl ortalama derinliği 6-10 m, ve normal su seviyesinde göl hacmi 3,88 milyon m 3 'tür. Mogan Gölü suyu kuzeydoğusundaki regülatör kontrolünde Eymir Gölü'ne akmaktadır. Proje alanının içerisinde herhangi bir kuyu, kaynak, sondaj kuyusuna ve keson kuyuya rastlanmamıģtır. Proje alanı çevresinde mevsimlik yağıģlarla beslenen kuru dere ve akar dere yataklarına rastlanmaktadır. Sahanın kuģ uçuģu 275 m. güneybatısından akar dere niteliğindeki Yunuslar Dere ve 250 m. batısından ve yaklaģık 100 m. güneybatısından ise Yunuslar Dere'nin kolları olan kuru dereler geçmektedir. b) Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu Proje alanı içerisinde herhangi bir akarsu, baraj, göl veya baģka bir sulak alan bulunmamaktadır. Proje alanına en yakın göl Eymir Gölü dür. Eymir Gölü sahadan yaklaģık 19 km uzaklıkta ve sahanın batısında yer almaktadır. Ayrıca proje alanının 24 km güneybatısında Mogan Gölü ve 44 km güneybatısında Ġkizce Gölü yer almaktadır. 42

54 Bunların dıģında proje alanından yaklaģık 76 km mesafede Tuz Gölü bulunmaktadır. Tuz Gölü ġereflikoçhisar ilçesinin 10 km batısındadır ve bu gölün 160 km 2 'si Ankara Ġli sınırları içerisinde kalmaktadır. Proje alanıyla söz konusu göller arasındaki mesafe oldukça fazla olduğundan, proje alanında yapılacak çalıģmaların bu göllere herhangi bir olumsuz etkisi söz konusu değildir. Proje alanına en yakın baraj, proje alanının yaklaģık 4 km kuzeyinde yer alan Bayındır Barajı (Mavi Göl)'dır. Bayındır Barajı, Ankara'da, Bayındır Çayı üzerinde, içme suyu temini amacı ile yılları arasında inģa edilmiģ bir barajdır. Ankara BüyükĢehir Belediyesi'ne devredilen Bayındır Barajı, büyük bir rekreasyon alanına dönüģtürülmüģ ve baraj içindeki 6,5 milyon m 3 'lük su mavi renginden esinlenerek "Mavi Göl" adını almıģtır. Ayrıca proje alanından yaklaģık 19 km mesafede, alanın kuzeyinde Çubuk I barajı bulunmaktadır. Proje alanına en yakın akarsu, alanın yaklaģık 26 km batısında bulunan Ankara Çayı dır. Ankara Çayı Sakarya Nehri havzası içinde yer almaktadır. Çubuk ve Hatip çaylarının birleģmesiyle oluģmuģtur. 140 km uzunluğundaki bu çay Sakarya nehrine dökülmektedir. Ankara Çayı nın proje alanında yapılacak çalıģmalardan etkilenmesi söz konusu değildir. Çubuk Çayı ise proje alanından yaklaģık 38 km uzaklıkta alanın kuzeyinde yer almaktadır. c) Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma, sulama suyu, su ürünleri istihsali, ulaģım, turizm, elektirik üretimi, diğer kullanımlar) Proje alanının içerisinde herhangi bir kuyu, kaynak, sondaj kuyusu veya keson kuyu bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde mevsimlik yağıģlarla beslenen kuru dere ve akar dere yataklarına rastlanmaktadır Proje alanı çevresinde mevsimlik yağıģlarla beslenen kuru dere ve akar dere yataklarına rastlanmaktadır. Sahanın kuģ uçuģu 800 m. kuzeyinden akar dere niteliğindeki Yunuslar Dere ve 400 m. doğusundan Çam Dere geçmektedir. Birçoğu mevsimsel olarak akan pınar ve kaynakların bu proje kapsamında kullanımı söz konusu olmayacaktır. Proje alanı yakın çevresinde ulaģım, turizm, elektrik üretimi amaçlı su yüzeyi bulunmamaktadır. Sosyal ihtiyaçlar ve tozlanmaya karģı ihtiyaç duyulan su il Mamak Belediyesinden karģılanacaktır. Mamak Belediyesinden kullanma suyu temini ile ilgili yazı Ek-13 de sunulmuģtur. d) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve alınacak önlemler ( arazi hazırlık, inģaati iģletme ve iģletme sonrası) Proje alanı çevresinde tespit edilen su kaynak ve pınarlarına müdahale edilmeyecek, çalıģmalardan etkilenmemesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Yapılacak çalıģmalar sırasında ve sonrasında proje alanının çevresinde bulunan mevsimlik yağıģlarla beslenen kuru dere yataklarına ve yarı akar dere yataklarına müdahale edilmeyecek, herhangi bir atık bırakılmayacak ve atık su deģarjı olmayacaktır. ĠĢletme faaliyete kapandıktan sonra ve iģletme esnasında herhangi bir yan ürün 43

55 oluģmadığından civarda yer alan kuru dere yataklarına herhangi bir etki, katkı veya madde karıģımı söz konusu olmayacaktır. 4.6 Meteorolojik ve iklimsel Özellikler a) Bölgesel ve proje alanı meteorolojik ve iklimsel özellikler Bölgenin genel ve lokal iklim Ģartları Beyaz Hazır Beton Akaryakıt ĠnĢ. Mad. TaĢ. Turz. San. Tic. Ltd. ġti. tarafından Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi yapılması planlanan proje Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesinde yer almaktadır. Proje için seçilen bölgenin meteorolojik ve iklimsel özellikleri incelenirken Devlet Meteoroloji ĠĢler Genel Müdürlüğü Merkez Meteoroloji Ġstasyonu yılları çalıģa süresini kapsayan bülten verileri kullanılmıģtır. Ankara Ġli nin geniģ arazisi coğrafik konumu itibariyle kara ikliminin etkisi altındadır Doğusunda dağlık ve yüksek Doğu Anadolu Bölgesi'nin yer alması; güney, batı ve kuzey kesimlerini kuģatan dağlık alanların denizle olan etkileģimi kesmesi bölgede kara ikliminin egemen olmasına yol açar. Kurulması planlanan faaliyet alanı iklim koģulları açısından Ankara Ġli iklim özelliklerinden etkilenmektedir Projenin gerçekleģtirildiği faaliyet alanı olan Mamak Ġlçesi iklim koģulları açısından Ankara ilinin iklim özelliklerinden etkilenmektedir. Kara ikliminin hüküm sürdüğü bu bölgede kıģ sıcaklıkları düģük, yaz ise yüksek geçer. Mamak Ġlçesinde yıllık ortalama sıcaklık 11,98 C dir. Rasat sonuçlarına göre (rasat süresi: yılları arası) ölçülen en yüksek sıcaklık 40,8 C olup, Temmuz ayında tespit edilmiģtir. En düģük sıcaklık ise -21,5 C ile ġubat ayında kaydedilmiģtir. Basınç Devlet Meteoroloji ĠĢler Genel Müdürlüğü Merkez Meteoroloji Ġstasyonu yılları arası gözlem kayıtlarına göre ortalama basıncın yıllık ortalama değeri 912,87 hpa dır. Yıllık maksimum basınç 935,1 hpa dır. Yıllık minimum basınç 887,9 hpa olarak gözlemlenmiģtir. Ortalama basınç, maksimum basınç, minimum basınç değerlerini gösteren tablo ve grafikler aģağıdaki tablo ve Ģekillerde verilmiģtir. Tablo Ankara Ġli Basınç (hpa) Değerleri AYLAR Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ocak 914,9 935,1 887,9 ġubat 912,9 929,6 892,8 Mart 912,0 933,2 890,1 Nisan 910,9 923,9 897,7 Mayıs 912,0 921,3 901,3 Haziran 911,7 921,0 900,5 Temmuz 910,7 918,9 899,3 Ağustos 911,4 918,8 901,5 Eylül 913,9 923,1 901,5 Ekim 916,0 926,7 904,1 Kasım 916,3 927,6 898,6 Aralık 915,6 935,0 891,6 YILLIK 912,97 935,1 887,9 44

56 Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) ġekil 4.2. Ankara Ġli ne Ait Aylık Basınç Değerleri Sıcaklık Ankara Ġli nde yıllık ortalama sıcaklık 12,042 C dir. Rasat sonuçlarına göre (rasat süresi: yılları arası) ölçülen en yüksek sıcaklık 41,0 C olup, Temmuz ayında tespit edilmiģtir. En düģük sıcaklık ise -21,5 C ile ġubat ayında kaydedilmiģtir. Ayrıca ölçülen ortalama maksimum sıcaklık 17,86 C olup, ortalama minimum sıcaklık 6,45 C Temmuz ayında tespit edilmiģtir. Ankara Ġli ne ait aylara göre sıcaklık değerleri aģağıdaki tabloda verilmiģ olup, aylara göre aylık sıcaklık grafikleri ġekil 4.3. ve ġekil 4.4. de verilmiģtir. Tablo Ankara Ġli Sıcaklık Değerleri AYLAR ORTALAMA SICAKLIK ( C) ORTALAMA MAKSĠMUM SICAKLIK ( C) ORTALAMA MĠNĠMUM SICAKLIK ( C) MAKSĠMUM SICAKLIK ( C) MĠNĠMUM SICAKLIK ( C) Ocak 0,4 4,3-3,0 16,6-21,2 ġubat 1,9 6,7-2,0 19,9-21,5 Mart 6,2 11,9 1,1 26,4-19,2 Nisan 11,3 17,1 5,7 30,6-6,7 Mayıs 16,1 22,2 9,7 33,0-1,6 Haziran 20,2 26,6 13,1 37,0 4,7 Temmuz 23,6 30,3 16,1 41,0 6,8 Ağustos 23,3 30,2 16,1 40,4 6,3 Eylül 18,7 26,0 12,0 36,0 2,5 Ekim 13,0 19,7 7,4 32,2-3,4 Kasım 7,1 12,4 2,2 24,4-10,5 Aralık 2,7 6,2-1,0 19,8-17,2 AYILLIK 12,042 30,3-3, ,5 45

57 ORTALAMA SICAKLIK ( C) ORTALAMA MAKSİMUM SICAKLIK ( C) ORTALAMA MİNİMUM SICAKLIK ( C) 0-5 ġekil 4.3. Ankara Ġli ne Ait Aylık Sıcaklık Değerleri MAKSİMUM SICAKLIK ( C) MİNİMUM SICAKLIK ( C) ġekil 4.4. Ankara Ġli ne Ait Aylık Sıcaklık Değerleri YağıĢ Ankara Ġli Merkez Rasat Ġstasyonunda tespit edilen yıllık ortalama yağıģ miktarı 405,9 mm dir. Tespit edilen günlük maksimum yağıģ miktarı ise 88,9 mm ile Haziran ayına aittir. Ankara Ġli ne ait yılları arasındaki karakteristik yağıģ değerleri aģağıdaki tablo ve Ģekillerde verilmiģtir. 46

58 Tablo Ankara Ġli ne Ait YağıĢ Değerleri AYLAR Ortalama Toplam YağıĢ Miktarı(mm) Ortalama Maksimum YağıĢ Ocak 41,9 Miktarı(mm) 37,7 ġubat 36,9 28,2 Mart 39,1 33,3 Nisan 49,0 29,4 Mayıs 50,7 42,5 Haziran 35,2 88,9 Temmuz 14,5 62,6 Ağustos 10,7 40,8 Eylül 18,2 32,2 Ekim 30,1 46,2 Kasım 33,6 36,0 Aralık 46,0 36,7 YILLIK 405,9 88, Ortalama Toplam Yağış Miktarı(mm) Ortalama Maksimum Yağış Miktarı(mm) ġekil 4.5. Ankara Ġli Aylara Göre YağıĢ Miktarları Nem Ankara Ġli Merkez Rasat Ġstasyonunda tespit edilen yıllık ortalama nem % 60,62 minimum nem ise % 4 ile Eylül ayında tespit edilmiģtir. Ankara Ġli ne ait yılları arasındaki ortalama ve minimum nem değerleri Tablo de ve ġekil 4.6. da verilmiģtir. Tablo Ankara Ġli ne Ait Nem Değerleri AYLAR Ortalama Nem % Minimum Nem % Ocak 76,4 26 ġubat 72,1 15 Mart 64,0 12 Nisan 59,8 12 Mayıs 56,9 9 Haziran 51,8 9 Temmuz 45,4 6 Ağustos 44,9 5 Eylül 49,3 4 Ekim 60,1 6 Kasım 70,2 15 Aralık 76,6 23 YILLIK 60,

59 Ortalama Nem % Minimum Nem % ġekil 4.6. Ankara Ġli Aylara Göre YağıĢ Miktarları Sayılı Günler Ankara Ġli Merkez Meteoroloji Ġstasyonu yılları arasındaki verilere göre ilde kar yağıģlı gün sayısı toplam 29,8 gün, kar örtülü günler sayısı toplam 22,4 gün, ortalama sisli günler sayısı toplam 9,5 gün, ortalama dolulu günler sayısı 4,0 gün, ortalama kırağılı günler sayısı toplamı 31,7 gün ve ortalama orajlı günler sayısı 26,7 gündür. Ankara Ġli ne ait sayılı günler tablosu Tablo 4.15 de ve sayılı günler grafiksel dağılımı ġekil 4.7 ve ġekil 4.8. de verilmiģtir. AYLAR Tablo Ankara Ġli Sayılı Günler Kar YağıĢlı Günler Sayısı Kar Örtülü Günler Sayısı Sisli Günler Sayısı Ortalaması Dolulu Günler Sayısı Ortalaması Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Ocak 9,0 9,4 4,6 0,2 7,4 0,1 ġubat 7,3 7,0 2,3 0,4 6,0 0,4 Mart 4,9 1,9 0,8 0,5 3,9 0,8 Nisan 1,1 0,1 0,3 0,9 1,1 2,9 Mayıs 0,0-0,2 1,0 0,0 6,9 Haziran - - 0,1 0,4-5,9 Temmuz ,0-3,2 Ağustos ,1-2,6 Eylül - - 0,1 0,1 0,0 1,9 Ekim 0,1 0,3 0,1 1,0 1,4 Kasım 1,9 0,5 1,8 0,2 4,9 0,4 Aralık 5,5 3,5 3,6 0,1 7,4 0,2 YILLIK 29,8 22,4 9,5 4,0 31,7 26,7 48

60 Kar Yağışlı Günler Sayısı Kar Örtülü Günler Sayısı Sisli Günler Sayısı Ortalaması ġekil 4.7. Ankara Ġli Aylara Göre Sayılı Günler Dağılımı Dolulu Günler Sayısı Ortalaması Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Şekil 4.8. Ankara İli Aylara Göre Sayılı Günler Dağılımı-2 Maksimum Kar Kalınlığı Ankara Ġli Merkez Meteoroloji Ġstasyonu verilerine göre yıllık toplam kar kalınlığı 128 cm ve maksimum kar kalınlığı ise Ocak ayında 97 cm olarak gözlemlenmiģtir. Ankara Ġli ne aylara göre ait maksimum kar kalınlığı Tablo ve ġekil 4.9. da verilmiģtir. Tablo Maksimum Kar Kalınlığı AYLAR Maksimum kar kalınlığı ( cm ) Ocak 97 ġubat 30 Mart 26 Nisan 7 Mayıs 0 Haziran 0 Temmuz 0 Ağustos 0 Eylül 0 Ekim 0 Kasım 10 Aralık 25 YILLIK 97 49

61 Maksimum kar kalınlığı BEYAZ HAZIR BETON AKARYAKIT ĠNġ ġekil 4.9. Ankara Ġli Aylara Göre Maksimum Kar Kalınlığı BuharlaĢma Ankara Ġli Merkez Meteoroloji Ġstasyonu yılları arası verilerine göre Ankara Ġli nde tespit edilen yıllık ortalama açık yüzey buharlaģması 1166,6 mm olup, günlük maksimum açık yüzey buharlaģması 18 mm ile Ağustos ayında gözlenmiģtir. Ankara Ġli ne ait ortalama ve günlük açık yüzey buharlaģma verileri Tablo ve ġekil da verilmiģtir. Tablo Ankara Ġli ne Ait Ortalama Açık Yüzey BuharlaĢması AYLAR Ortalama Açık Yüzey BuharlaĢması Günlük maksimum açık yüzey Ocak (mm 0 ) buharlaģması 0 (mm ) ġubat 0 0 Mart 0,9 7,0 Nisan 89,5 12,0 Mayıs 149,7 12,0 Haziran 190,2 18,0 Temmuz 245,8 15,2 Ağustos 226,0 18,0 Eylül 153,9 11,8 Ekim 87,2 10,0 Kasım 22,7 8,0 Aralık 0,7 2,8 YILLIK 1166,6 18,0 50

62 Ortalama ve Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması ( mm ) Günlük maksimum açık yüzey buharlaşması (mm ) ġekil Konya Ġli Aylara göre Ortalama ve Maksimum Açık Yüzey BuharlaĢması Bölgenin Rüzgâr Dağılımı (Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgâr Yönü Dağılımı; Yönlere Göre Rüzgâr Hızı; Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Dağılımı Grafiğinin Çizilmesi; En Hızlı Esen Rüzgâr Yön ve Hızı, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı) Ankara Ġli Merkez Meteoroloji Ġstasyonu verilerine göre kaydedilen aylık ve yıllık rüzgâr esme sayı ve hız dağılımları aģağıdaki tablolarda verilmektedir. Buna göre, ildeki hâkim rüzgâr yönü Kuzeydoğu yönünden esmektedir. Diğer hâkim rüzgâr yönleri incelendiğinde 2.derece hâkim rüzgâr yönü Doğu-Kuzeydoğu 3.derece hâkim rüzgâr yönünün Batı-Güneybatı yönü olduğu DMĠ verilerinden tespit edilmiģtir. Ankara Ġli nde rüzgârın aylık ve yıllık esme sayılarının dağılımları rüzgârın aylık ve yıllık esme hızlarına ait veriler Tablolarda verilmiģtir. Tablo Ankara Merkez Meteoroloji Ġstasyonu Verilerine Göre Rüzgârın Aylık ve Yıllık Esme Sayılarının Dağılımları YÖNLER OCAK ġubat MART NĠSAN MAYIS HAZĠRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKĠM KASIM ARALIK YILLIK N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW

63 Tablo Ankara Merkez Meteoroloji Ġstasyonu Verilerine Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Sayılarının Dağılımları YÖNLER KIġ ĠLKBAHAR YAZ SONBAHAR N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Tablo Ankara Ġli Meteoroloji Ġstasyonu Verilerine Göre Rüzgârların Aylık ve Yıllık Esme Hızları Dağılımları (m/sec) YÖNLER OCAK ġubat MART NĠSAN MAYIS HAZĠRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKĠM KASIM ARALIK YILLIK N ,23 NNE ,3 NE ,34 ENE ,10 E ,76 ESE ,68 SE ,8 SSE ,85 S ,9 SSW ,80 SW ,92 WSW ,95 W ,95 WNW ,8 NW ,9 NNW , yılları arasında Ankara Merkez Meteoroloji Ġstasyonu kayıtlarından elde edilen veriler doğrultusunda, rasat süresi boyunca en hızlı esen rüzgârın Kuzey rüzgârı olduğu ve hızının 32,1 m/sec a ulaģtığı kaydedilmiģtir. Yıllık ortalama rüzgâr hızı ise 2,16 m/sec tır. Rasat süresince yıl içerisinde toplam 4 günün fırtınalı, 49,9 günün kuvvetli rüzgârlı geçtiği saptanmıģtır. Söz konusu veriler aģağıdaki tablo ve Ģekillerde açıklanmıģtır. 52

64 Tablo Ankara Ġli Yıllık ve Aylık Rüzgâr Dağılımı AYLAR Ortalama Rüzgâr Hızları Maksimum Rüzgâr Hızı Maksimum Rüzgâr Yönü Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı Ortalama Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Ocak 2,0 32,1 SSE 0,5 2,2 ġubat 2,2 26,5 SSE 0,4 3,6 Mart 2,2 29,2 N 0,6 4,9 Nisan 2,2 29,6 SW 0,7 6,1 Mayıs 2,2 22,2 SSE 0,3 5,4 Haziran 2,3 26,7 WSW 0,4 5,8 Temmuz 2,7 25,1 SW 0,3 5,9 Ağustos 2,5 22,7 W 0,1 5,0 Eylül 2,1 24,4 SW 0,1 2,6 Ekim 1,9 22,0 SW 0,1 2,1 Kasım 1,8 21,7 SW 0,2 2,0 Aralık 1,9 22,0 SSE 0,3 3,3 Yıllık 2,16 32,1 N 4,0 49, Ortalama Rüzgâr Hızları Maksimum Rüzgâr Hızı 5 0 ġekil 4.11 Ankara Ġli ne Ait Aylara Göre Ortalama Ve Maksimum Rüzgar Hızları Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı Ortalama Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı 0 Şekil Ankara İli ne Ait Aylara Göre Ortalama Fırtınalı Gün ve Ortalama Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı 53

65 Ankara Ġli Merkez Meteoroloji istasyonunda kaydedilen aylık ve aylık temelde alınan ölçümlerden elde edilen yıllık ve mevsimsel rüzgâr hızları ve yönleri Ģekillerde verilen rüzgâr diyagramları ile gösterilmiģtir. KIŞ Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) WNW NNW NW 3 N NNE 2 NE 1 ENE W 0 E KIŞ Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 4.13 Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre Kış Mevsimi Ortalama Rüzgâr Hızları İLKBAHAR Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) WNW W WSW NNW NW 3 N NNE 2 NE 1 ENE 0 E ESE İLKBAHAR Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) SW SE SSW SSE S Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre İlkbahar Mevsimi Ortalama Rüzgâr Hızları 54

66 YAZ Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) 3,5 N NNW NNE NW 2,5 NE WNW W 1,5 0,5-0,5 ENE E YAZ Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) WSW ESE SW SSW S SSE SE Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre Yaz Mevsimi Ortalama Rüzgâr Hızları SONBAHAR Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) 2,5 N NNW NNE NW 2 1,5 WNW 1 0,5 W 0 WSW NE ENE E ESE SONBAHAR Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) SW SE SSW SSE S Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre Sonbahar Mevsimi Ortalama Rüzgâr Hızları Mevsimlik Ortalama Rüzgar Hızları (m/s) WNW W NNW NW 3 N NNE 2 NE 1 ENE 0 E KIŞ Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) İLKBAHAR Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) YAZ Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) WSW SW SSW S SSE Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre Mevsimlik ve Yıllık Ortalama Rüzgâr Hızları SE ESE SONBAHAR Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) YILLIK Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) 55

67 YILLIK Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) WNW W WSW NNW NW SW SSW 3 N NNE 2 NE 1 ENE 0 E ESE SE SSE S YILLIK Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre Rüzgâr Ortalama Rüzgâr Hızı Ankara Ġli Merkez Meteoroloji istasyonunda kaydedilen aylık ve aylık temelde alınan ölçümlerden elde edilen yıllık ve mevsimsel rüzgâr esme sayıları ve yönleri Ģekillerde verilen rüzgâr diyagramları ile gösterilmiģtir. Ankara Ġli nde Kuzeydoğu rüzgârları hâkimdir. WNW W NW NNW N NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW S SSE Yıllık ortalama esme sayısı Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre Rüzgâr Yönleri KIġ WNW W NW NNW N NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW S SSE KıĢ ayı yıllık ortalama esme sayısı Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre Kış Mevsimi Rüzgâr Yönleri 56

68 ĠLKBAHAR WNW W NW NNW N NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW S SSE Ġlkbahar ayı yıllık ortalama esme sayısı Şekil Ankara İli Yıllık Esme Sayısına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgâr Yönleri YAZ WNW W NW NNW N NNE NE ENE E WSW ESE SW SSW S SSE SE Yaz ayı yıllık ortalama esme sayısı ġekil Ankara Ġli Yıllık Esme Sayısına Göre Yaz Mevsimi Rüzgâr Yönleri SONBAHAR WNW W NW NNW N NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW S SSE Sonbahar ayı yıllık ortalama esme sayısı ġekil Ankara Ġli Yıllık Esme Sayısına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgâr Yönleri 57

69 b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler sırasında yerel ve bölgesel iklimde oluģabilecek meterolojik ve iklimsel etkiler ile alınacak önlemler(arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Proje kapsamında gerçekleģtirilecek faaliyetler sırasında ve sonrasında meteorolojik elemanlara herhangi bir etki beklenmemektedir. 4.7 Flora-Fauna a) Proje alanı ve proje etki alanı flora-fauna Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü üzerinde planlanan Kalker Ocağı ve Kırma- Elem Tesisi ÇED Raporunu flora ve fauna çalıģmaları Aralık (2013) ayında Ayhan ULUTAġ tarafından yapılmıģtır. FLORA VE FAUNA ĠÇEREN SÖZLEġMELER VE KATEGORĠLER IUCN Red List Kategorileri IUCN (The World Conservation Union: The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources = Doğayı ve Doğal Kaynakları Korumaya Yönelik Uluslararası Topluluk - Dünya Koruma Topluluğu) nesli tükenme tehditi altında olan türlerin kırmızı listesi ve bitki hayvan türlerinin dünyadaki en kapsamlı küresel koruma durumu envanteridir. IUCN Red List Uluslar arası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından sürdürülmektedir. IUCN Red List, kesin ölçüt kullanılarak binlerce tür ve alt türlerin nesillerini tükenme riskini değerlendirerek oluģturmaktadır. Bu ölçüt tüm türlerle ve dünyanın her bölgesi ile ilgilidir. Avrupa ülkelerinde IUCN risk sınıflarına göre flora ve fauna türlerinin sınıflandırılması 1970 li yıllardan itibaren gerçekleģtirilmeye baģlanmıģtır. IUCN kategorileri 9 grupta incelenmiģtir. Tükenme hızı, nüfus büyüklüğü, coğrafi dağılım alanları ile nüfus ve dağılım derecesi kriterleri dikkate alınmıģtır. ġekil IUCN Red List Kategorileri Kaynak: 58

70 Tablo IUCN red List Kategorileri ve Türkçe KarĢılıkları Kategori Türkçe KarĢılığı Adequate data Yeterli data mevcut Evaluated Değerlendirmeye alınmıģ Not Evaluated Değerlendirmeye alınmamıģ Data Deficient Yeterli data mevcut değil(data eksik) Extinct Türü tamamen yok olmuģ,nesli tükenmiģ tür Extinct in the Wild VahĢi doğada nesli tükenmiģ tür Critically Endangered Önemli derecede yok olma tehlikesi olan tür Endangered Yok olma tehlikesi olan tür Vulnerable Koruma önlemi alınmazsa ileride yok olma tehlikesi olan tür Near Threatened Neredeyse tehdit altında Least Concern En az kaygılanılan tür Tablo Prof. Dr. Ali Demirsoy a (1996) Göre Red Data Book Kategorileri Kategori Kısaltma Türkçe KarĢılığı Endangered E Tehlikede Extinct Ex Soyu tükenmiģ Indeterminate I Bilinmiyor Isufficiently known K Yetersiz bilinenler Not threatened Nt Takson henüz tehlike altında değil Out of danger O Takson tehlike dıģı Rare R Nadir Vulnerable V Zarar görebilir 1. BERN SÖZLEġMESĠ Bern SözleĢmesi, yaban hayatı ve yaģama ortamlarının korunmasına iliģkin bir sözleģmedir. SözleĢmede korunan türler üç ayrı ek liste olarak belirtilmiģtir. Buna göre ek listelerden; Ek-I Listesi: Kesin olarak koruma altına alınan flora türlerini kapsar. Ek-II Listesi: Kesin olarak koruma altına alınan fauna türlerini kapsar. Ek-III Listesi: korunan fauna türlerini kapsar. 2. AV DÖNEMĠ MERKEZ AV KOMĠSYONU KARARLARI (MAK) T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nce 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları Ek-I (Orman Ve Su ĠĢleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları), Ek-II (Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları), Ek-III (Mak ca Avına Belli Edilen Sürelerde Ġzin Verilen Av Hayvanları) listeleri ilgili tablolara iģlenmiģtir. Ek-I listesinde bulunan yaban hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu nun 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı nca koruma altına alınmıģtır. Bu listede yer alan yaban hayvanlarını avlamak, ölü yada canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. Ek-II listesinde bulunan kuģlar ve memeliler, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu nun 4. maddesinin birinci fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde Merkez Av Komisyonunca koruma altına alınmıģtır. Bu listede yer alan av hayvanlarını avlamak, ölü ya da canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. 59

71 FLORA Faaliyet alanı, Grid Kareleme Sistemine göre B4 karesinde yer almaktadır. Flora ve fauna kısmını oluģturulurken; - Davis in Flora of Turkey and East Aegean Islands adlı eserinden, - Türkiye Florası ile ilgili yayınlanmıģ literatür çalıģmalarından, - Tübitak tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Servisi nden, - Bölgede yapılan birçok projenin hazırlanması sırasında hazırlanan verilerden yararlanılmıģtır. ġekil P. H Davis Grid Kareleme Sistemi *Kaynak: Davis P. H. Flora of Turkey and East Aegean Islands - Fitocoğrafik Bölge Ġç Anadolu Bölgesi nde bulunan Ankara ili, Fitocoğrafik bölge açısından Ġran Turan bölgesinde bağlıdır. GeniĢ anlamda Ġran Turan bölgesi Ġç Anadolu bölgesinden güneye doğru Filistin e kadar, doğuya doğru Moğolistan a kadar uzanır. Bölge vejetasyonu topografik yapı ve iklim özelliklerine bağlı bir oluģum gösterir. Ġran Turan Fitocoğrafik Bölgesi nde iklim; Akdeniz bölgesi ile Orta Anadolu bölgesi iklimleri arasında bir geçiģ özelliği gösterse de faaliyet alanı bölgesinde karasal iklim hakimdir. Step vejetasyonu görülmektedir. Step; yazın kuruyan, kıģın dinlenme halinde olan, genelde asitli olmayan topraklarda geliģen kserofil veya mezofil bitki türlerinin oluģturduğu açık bir vejetasyon tipidir. Ġç Anadolu stepinin sınırları kuzeyde Çankırı, Çorum ve Ilgaz dağlarına, güneybatıda Kayseri ye güneyde Toros dağlarına, batıda Sivrihisar-EskiĢehir, Beypazarı- Nallıhan, Afyon, Emirdağ ve doğuda Anadolu diyagonaline kadar Yozgat ı içine alacak Ģekilde yayılır. Doğu Anadolu da ekolojik koģulların değiģmesi ve iklimin uygun olmaması nedeniyle tamamen Ġran-Turan bitki coğrafyası kökenli step ve step öncesi bitkiler yerleģmiģ durumdadır. Ova stepi antropojenik bir flora ve vejetasyon göstermektedir. Genellikle ova stepinin primer bitki örtüsü bozulmuģ ve tarım arazisine dönüģtürülmüģ olduğu için pek çok alanda antropojenik sekonder bitki örtüsü bulunmaktadır. 60

72 - Flora Türlerinin Fitocoğrafik Bölgelere Göre Dağılımı Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı yüksek olan taksonların fitocoğrafik bölgelerinin belirtilmesinde çeģitli kısaltmalar kullanılmıģtır. Buna göre; Avr.-Sib. Ele. (Avrupa-Sibirya Elementi ni), D. Akd. Ele. (Doğu Akdeniz Elementi ni), Akd. Ele. (Akdeniz Elementi ni) ve Ġr.-Tur. Ele. (Ġran-Turan Elementi ni) ifade etmektedir. GeniĢ yayılıģlı ya da fitocoğrafik bölgesi tam olarak bilinmeyenler için (-) iģareti konmuģtur. Flora listesinde tür ve tür altı düzeyde yer alan 62 bitki taksonunun fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; Iran-Turan elementi 16, Avrupa-Sibirya elementi 2, Akdeniz elementi 4 ve Doğu Akdeniz elementi 3 tür. Geri kalan 37 tür kozmopolit veya fitocoğrafik bölgesi belirsizler kategorisinde yer almaktadır. - Flora Türlerinin Endemizm ve Tehlike Sınıfları Açısından Durumu Flora listesinde tür ve tür altı düzeyde yer alan 62 adet bitki taksonu IUCN (The World Conservation Union: The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources = Doğayı ve Doğal Kaynakları Korumaya Yönelik Uluslararası Topluluk - Dünya Koruma Topluluğu) Red List Kategorilerinde bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ile çevresinde; nadir, nesli tehlikede olan ve Avrupa nın Yaban Hayatı ve YaĢama Ortamlarını Koruma SözleĢmesi (Bern SözleĢmesi) Ek-I listesine göre koruma altına alınması gereken bitki türü bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve çevresinde toplam 7 tane endemik tür bulunmaktadır. Bunlardan 1 tür yaygın endemik, 1 tür lokal endemik, geri kalan 5 tür (ise bölgesel endemik olup faaliyet alanında yapılan tahribat sonucu nesillerinin yok olma tehlikesi bulunmamaktadır. FİTOCOĞRAFİK BÖLGE DAĞILIMI İr. - Tur. Böl. 26% Belirsiz 60% Av. - Sib. Böl. 3% Akd. Böl. 6% Doğu Akd. Böl. 5% 61

73 . Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü üzerinde planlanan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan flora türleri, Türkçe Ġsimleri, Fitocoğrafik Bölgeleri, Habitatları, Nispi Bolluğu, Endemizm Durumu, IUCN Red Data Book ve Bern Ek-I Kategorileri. FAMĠLYA Latince Tür adı Türkçe Ġsim F.C.B Habitat Nispi bolluk Endemizm Tehlike Sınıfı L B Y (-) Bern IUCN Artedia squamata L. - - X X X X X - - G Kaynak Bupleurum flavum FORSSK. - Bupleurum sulphureum - D. Akd. Ele. Ġr.-Tur. Ele. X X X X - - L X X X X - - G Caucalis platycarpos L. - - X X X X X - - D APIACEAE / UMBELLIFERAE Echinophora tournefortii JAUB. ET SPACH Ferula rigidula Çörtük otu ÇakĢır otu Ġr.-Tur. Ele. Ġr.-Tur. Ele. X X X X - - G X X X X - - L Opopanax hispidus Kaymak otu - X X X X X - - G Scandix australis L. subsp. grandiflora (L.) THELL. KiĢkiĢ - X X X X X X - - G Torilis arvensis (HUDS.) LINK subsp. arvensis (HUDS.) LINK - - X X X X X X - - G ARACEAE Arum detruncatum Yılanyastığı - X X X X X - - L ARISTOLOCHĠACEAE Aristolochia maurorum - Anthemis cretica L. subsp. tenuiloba (DC.) GRIERSON Ġr.-Tur. Ele. X X X X X - - L Dağ papatyası - X X X X X - - L Anthemis tinctoria L. var. tinctoria L. Sarı papatya - X X X X X X - - L Anthemis tinctoria L. var. pallida DC. Papatya - X X X X X - - L ASTERACEAE / COMPOSITAE Centaurea depressa BIEB. Bodur peygamber çiçeği - X X X X - - L Centaurea diffusa LAM. Peygamber çiçeği Akd. Ele. X X X X X X - - L Centaurea drabifolia SM. subsp. detonsa (BORNM.) WAGENITZ Chardinia orientalis (L.) O. KUNTZE - Hieracium pannosum - Picris strigosa X X X - - G Ġr.-Tur. Ele. D. Akd. Ele. Ġr.-Tur. Ele. X X X X - - L X X X X - - G X X X X - - L 62

74 . Habitat Nispi bolluk Endemizm Tehlike FAMĠLYA Latince Tür adı Türkçe Ġsim F.C.B Sınıfı Kaynak L B Y (-) Bern IUCN Taraxacum buttleri VAN SOEST Karahindiba - X X X X X - - L Tragopogon longirostis BISCH. EX SCHULTZ BİP. var. abbreviatus BOISS. Tragopogon longirostis BISCH. EX SCHULTZ BIP. var. longirostis BISCH. EX SCHULTES Tekesakalı - X X X X X - - D Tekesakalı - X X X X X - - G Xanthium spinosum L. Pıtrak - X X X X X X - - G Xanthium strumarium L. subsp. strumarium L. Pıtrak - X X X - - L Xanthium strumarium L. subsp. cavanillesii (SCHOUW) D. LÖVE ET P. DANSEREAU Alkana orientalis Pıtrak - X X X X - - G Tosbağa otu Ġr.-Tur. Ele. X X X X - - L Anchusa azurea MILLER var. azurea MILLER Sığırdili - X X X X - - G Echium italicum L. Engerek otu Akd. Ele. X X X X X X - - L BORAGINACEAE Heliotropium suaveolens BIEB. Siğil otu D. Akd. Ele. X X X X - - G Lappula squarrosa (RETZ.) DUMORT. - - X X X X - - G Onosma isauricum Emzik otu Onosma polyanthum Emzik otu Aethionema armenum - Ġr.-Tur. Ele. Ġr.-Tur. Ele. Ġr.-Tur. Ele. X X X - - L X X X X - - L X X X - - L Brassica elongata - - X X X X - - G BRASSICACEAE Clypeola jonthlaspi - - X X X - - L Erysimum smyrnaeum - - X X X - - G Hesperis bicuspidata - - X X X X - - L CAMPANULACEAE Campanula argaea Çıngırak otu CARYOPHYLLACEAE Gypsophila pilosa HUDSON Çöven Ġr.-Tur. Ele. Ġr.-Tur. Ele. 63 X X X - - G X X X X X - - G Saponaria orientalis L. Sabun otu - X X X X X - - L

75 . Habitat Nispi bolluk Endemizm Tehlike FAMĠLYA Latince Tür adı Türkçe Ġsim F.C.B Sınıfı Kaynak L B Y (-) Bern IUCN Cephalaria syriaca Pelemir - X X X X - - L DIPSACACEAE Dipsacus laciniatus L. Çobantarağı - X X X X X - - L Pterocephalus plumosus (L.) COULTER - - X X X X X - - G Astragalus angustiflorus C. KOCH subsp. angustiflorus C. KOCH Geven Ġr.-Tur. Ele. X X X X - - L Astragalus christianus Geven - X X X X X - - G FABACEAE / LEGUMINOSAE Chamaecytisus pygmaeus - Genista aucheri - Av. Sib. Ele. Ġr.-Tur. Ele. X X X X - - L X X X X - - G Melilotus alba - - X X X X - - G Onobrychis argyrea - Ġr.-Tur. Ele. X X X X X - - L Trifolium hirtum - Akd. Ele. X X X X - - G ILLECEBRACEAE Herniaria incana LAM. - - X X X X - - L PAPAVERACEAE Papaver rhoeas L. Gelincik - X X X X X X - - L Bromus scoparius L. - - X X X X - - L POACEAE Digitaria sanguinalis (L.) SCOP. Çatal otu - X X X X X - - L Stipa pulcherrima C. KOCH subsp. crassiculmis (P. SMIRNOV) TZVELEV Palak - X X X X X - - L RESEDACEAE ROSACEAE Reseda lutea L. var. lutea L. Kuzu otu - X X X X X X - - G Reseda lutea L. var. mutans BOISS. Kuzu otu - X X X X X X - - L Sanguisorba minor SCOP. subsp. muricata (SPACH) BRIQ. Çayır düğmesi - X X X X - - G RUBIACEAE Asperula arvensis L. Tarla yapıģkan otu Akd. Ele. X X X X - - G SCROPHULARIACEAE Linaria genistifolia (L.) MILLER subsp. genistifolia (L.) MILLER Veronica multifida L. - YavĢan otu Avr.-Sib. Ele. Ġr.-Tur. Ele. X X X X X X - - G X X X X X X - - G 64

76 . FAMĠLYA Latince Tür adı Türkçe Ġsim F.C.B HABĠTAT ENDEMĠZM NĠSPĠ BOLLUK 1. Orman (-): Endemik Değil 1. Çok nadir 2. Maki L: Lokal endemik 2. Nadir 3. Frigana (çoğu dikenli, alçak boylu ve yumak yastık oluģturan bitkiler) B: Bölgesel endemik 3. Orta derece bol 4. Kültür alanları (bağ, bahçe vb.) Y: Yaygın endemik 4. Bol 5. Kum çayır 5. Çok bol 6. Nemli çayır, bataklık, sulak alan 7. Yol kenarı 8. Kayalık Habitat Nispi bolluk Endemizm Tehlike Sınıfı L B Y (-) Bern IUCN KAYNAKLAR: AKMAN, Y. 1995, TÜRKĠYE ORMAN VEJETASYONU, ANK. ÜNĠV. FEN FAKÜLTESĠ BOTANĠK A.B.D., ANKARA. (TÜRKĠYE BĠTKĠLERĠ VERĠ SERVĠSĠ - TÜBĠTAK) BAYTOP, T. 1994, TÜRKÇE BĠTKĠ ADLARI SÖZLÜĞÜ, T.D.K. BASIMEVĠ, ANKARA. DAVIS, P.H , FLORA OF TURKEY AND EAST AEGEAN ISLANDS, VOL. 1 9, EDĠNBURGH UNĠVERSĠTY PRESS, EDĠNBURGH. EKĠM, T. VE ARK. 2000, TÜRKĠYE BĠTKĠLERĠ KIRMIZI KĠTABI, T.T.K.DERNEĞĠ, ANKARA. GÜNER, A. VE ARK. 2000, FLORA OF TURKEY AND EAST AEGEAN ISLANDS, (SUPPLEMENT 2), VOL. 11, EDĠNBURG UNĠVERSĠTY PRESS, EDĠNBURGH. YĠĞĠT, N. VE ARK. 2002, ÇEVRESEL ETKĠ DEĞERLENDĠRME ÇED, KILAVUZ, ANKARA Kaynak 65

77 . FAUNA Faaliyet alanı ile çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel fauna türlerinden; Tablo 4. de sürüngen türleri, Tablo 5. te kuģ türleri ve Tablo 6. da memeli türleri verilmiģtir. Fauna ile ilgili tablolarda her türün familyası, Türkçe adı, habitatı, IUCN kategorisi, Red Data Book Kategorisi, Bern SözleĢmesi Ek-II ve Ek-III listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiģtir. Bern SözleĢmesi Ek-II ve Ek-III listesinde yer almayan türler için (-) iģareti konulmuģtur. Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan sürüngen türleri, Latince ve Türkçe Adları, Habitatları, Bern, IUCN Red Data Book ve MAK Kategorileri FAMĠLYA LATĠNCE ADI TÜRKÇE ADI HABĠTAT IUCN RDB BERN MAK KAYNAK AGAMIDAE LACERTIDAE Agama ruderata Bozkır Keleri Bozkır, taģlık ve çıplak topraklı alanlar LC nt Ek-III Ek-I G Agama stellio stellio Dikenli keler TaĢlık ve kayalık yerlerde - nt Ek-II Ek-I L Lacerta parva Cüce Kertenkele Bozkır, taģlık ve çıplak topraklı alanlar LC nt Ek-II Ek-I G Lacerta saxicola Kaya Kertenkelesi Bozkır, taģlık ve çıplak topraklı alanlar LC nt Ek-III - L TESTUDINIDAE Testudo graeca ibera Tosbağa Kuru, taģlı ve kumlu araziler, bağ ve bahçeler VU nt Ek-II Ek-I G TYPHLOPIDAE Typhlops vermicularis Kör yılan Nemli toprak içi ve taģ altları - nt Ek-III Ek-I L Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar Sürüngenler, KuĢlar ve Memeliler Meteksan A.ġ., Ankara. Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları Sürüngenler, Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K Ankara. MAK= T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları G: Gözlem L: Literatür 66

78 . Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan kuģ türleri, Latince ve Türkçe Adları, Bern, IUCN Red Data Book ve Korunma Statüleri ve MAK Kategorileri FAMĠLYA LATĠNCE ADI TÜRKÇE ADI ĠNGĠLĠZCE ADI IUCN RDB STATÜ BERN MAK KAYNAK ALAUDIDAE Alauda arvensis TarlakuĢu Sky lark LC - Y Ek-III - L Melanocorypha leucoptera Akkanat TarlakuĢu White winged lark LC - G Ek-II Ek-I L Melanocorypha bimaculata Küçük Boğmaklı TarlakuĢu Bimaculated lark LC - Y, G Ek-II Ek-I G CICONIIDAE Ciconia ciconia Leylek White stork LC A.3 Y, G, T Ek-II Ek-I L COLUMBIDAE CORVIDAE Columba palambus Tahtalı Güvercini Wood pigeon - A.4 Y - Ek-III G Streptopelia decato Kumru Collard dove - - Y Ek-III Ek-II G Streptopelia turtur Üveyik Turtle dove LC A.2 G Ek-III Ek-III L Corvus corone LeĢ Kargası Hooded LC - Y Ek-III Ek-III L Pica pica Saksağan Magpie LC - Y - Ek-III G EMBERIZIDAE Emberiza calandra KarataĢ Tarla KirazkuĢu Blck heded bunting LC - Y Ek-III Ek-II L FALCONIDAE Falco tinnunculus Kerkenez Kestrel LC A.4 Y Ek-II Ek-I L FRINGILLIDAE HIRUNDINIDAE Fringilla coelebs Ġspinoz Chaffinch LC - Y Ek-III Ek-II G Carduelis cannabina Keten kuģu Linnet LC A.4 Y, KZ Ek-II - G Hirundo rustica Ġs kırlangıcı Swallow LC - G Ek-III - L Delichon urbica Ev kırlangıcı House martin LC A.4 G Ek-III - G LANIIDAE Lanius collurio Kızılsırtlı örümcekkuģu Red blacked shrike LC - G Ek-II Ek-I L MOTACILLIDAE Motacilla alba Ak Kuyruksallayan Pied wagtail LC A.4 Y Ek-II Ek-I L PASSERIDAE Passer domesticus Ev Serçesi House sparrow LC - Y - - G STURNIDAE Sturnus vulgaris Sığırcık Starling LC - Y - Ek-II L TURDIDAE Turdus pilaris Ardıç Field fare LC - KZ Ek-III Ek-I L Turdus merula Karatavuk Black bird LC - Y Ek-III Ek-III L Saxicola torquata TaĢkuĢu Stonechat LC - Y Ek-II Ek-I L Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar Sürüngenler, KuĢlar ve Memeliler Meteksan A.ġ., Ankara. Kaynak: Kiziroğlu, Ġ, 1993, The Birds of Türkiye (Species List in Red Data Book), TTKD, Ankara. MAK= T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları G: Gözlem L: Literatür Prof. Dr. Ġlhami Kiziroğlu tarafından hazırlanan The Birds of Türkiye adlı yayında, kuģ türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan semboller: A1 : Nesli tükenmiģ veya tükenme tehlikesi altında olan türler A1.1 : Nesli tükenmiģ olan türler A1.2 : Tüm Türkiye deki birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler A2 : Birey sayısı çift altında kalan ve yayılıģ gösterdikleri bölgelerde büyük risk altında olan türler 67

79 . A3 A4 B B1 B2-B3 Y G K KZ : Birey sayısı (500) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça azalmıģ türler : Birey sayıları fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmıģ olan türler. : Geçici olarak Türkiye ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk alına girecek türler : Anadolu yu kıģlak olarak kullanan ancak Anadolu da üremeyen türler : Anadolu dan transit olarak geçen veya Anadolu yu kıģlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düģük olan türler : Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuģ türleri : Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler : Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdir : KıĢ aylarını yurdumuzda geçiren, kıģ ziyaretçisi türlerdir Tablo Ankara Ġli, Mamak ilçesi, Kutludüğün Köyü ve çevresinde bulunma olasılığı yüksek olan memeli türleri, Latince ve Türkçe Adları, Habitatları, Bern, IUCN Red Data Book ve MAK Kategorileri FAMĠLYA LATĠNCE ADI TÜRKÇE ADI HABĠTAT IUCN RDB BERN MAK KAYNAK CANIDAE Canis familiaris Köpek YerleĢim yerleri - nt - - G Canis lupus Kurt Orman, step, açık araziler LC R/V Ek-II Ek-I L Vulpes vulpes Tilki Orman ve çalılık alanlar, tarlalar, açık araziler LC nt - Ek-III L CRICETIDAE Cricetulus migratorius Cüce avurtlak Çayır, tarla ve stepler LC nt - - L ERINACEIDAE Erinaeus europaeus Kirpi Seyrek ormanlık yerler, yerleģim yerleri, tarlalar, bahçeler - nt Ek-III - G LEPORIDAE Lepus europaeus Yabani tavģan Orman, step, açık araziler LC nt - Ek-III G MURĠDAE Apodemus mystacimus Kayalık Faresi TaĢlık ve kayalık alanlar - nt - - L Rattus norvegicus Göçmen fare Her türlü ortam LC nt - - G SORICIDAE Crocidura leucodon Sivri fare Açık araziler ve çalılıklar LC nt - - G SCIURIDAE Citellus xanthophrymnus Gelengi Açık araziler, tarlalar, nadasa bırakılmıģ araziler - nt - - L Spalax leucodon Kösnü Toprak içinde açtığı galeriler DD nt - - L Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar Sürüngenler, KuĢlar ve Memeliler Meteksan A.ġ., Ankara. Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları Memeliler, Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K Ankara. MAK= T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları G: Gözlem L: Literatür 68

80 . Sürüngenler Tesisin planlandığı alanlar ile çevresinde bulunan ve habitat özelliği sebebiyle bulunması olası 6 sürüngen türünden 3 tanesi Bern Ek-2, 3 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır IUCN Red List Kategorileri Listesi nde Sürüngen türlerinden 3 tanesi Eirenis modestus ve Lacerta parva ve Agama ruderata LC kategorisinde bulunmasına rağmen, Eirenis modestus ve Lacerta parva ve Agama ruderata Demirsoy (1996) tarafından yapılan çalıģmalara göre nt kategorisinde değerlendirilmiģtir IUCN Red List Kategorileri Listesi nde Testudo graeca ibera türü VU kategorisinde olmasına rağmen Demirsoy (1996) tarafından yapılan çalıģmalara göre nt kategorisinde değerlendirilmiģtir. Geri kalan 2 sürüngen türü 2013 IUCN Red List Kategorileri Listesi nde bulunmamaktadır. nt kategorisindeki türler; Türkiye de oldukça yaygın ve bol olup, Ģu anda herhangi bir tehdit altında değildir. Sürüngen türlerinden Lacerta saxicola hariç geri kalanı T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nce 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları nın açıklandığı en son listelere göre Ek-I (Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları) listesinde bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde yer alan Sürüngen türlerinin nesillerinin tehlikeye girmesi günümüzde söz konusu değildir. Kuşlar Faaliyet ünitelerinin planlandığı alanlar ile çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 22 kuģ türünden 8 i Bern Ek-2, 10 u da Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Geri kalan 4 tür Bern SözleĢmesinde bulunmamaktadır. KuĢ türlerinin 20 tanesi 2013 IUCN Red List Kategorileri nde LC kategorisine (en az kaygılanılan tür) yer almaktadır. Geri kalan 2 tür ise (Columba palambus ve Pica pica) IUCN Red List Kategorileri nde bulunmamaktadır. T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nce 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları nın açıklandığı en son listelere göre; 8 tane kuģ türü Ek-I, yani Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları listesinde; 4 tane kuģ türü Ek-II, yani Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları listesinde; 9 kuģ türü ise Ek-III de yani Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde Ġzin Verilen Av Hayvanları listesinde bulunmaktadır. Geri kalan 5 tür ise bu listelerde yer almamaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde bulunan KuĢ türlerinin nesillerinin tehlikeye girmesi günümüzde söz konusu değildir. Memeliler Faaliyet ünitelerinin planlandığı alanlar ile çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 11 memeli türünden 1 tanesi Bern Ek-II, 1 tanesi de Bern Ek-III listesinde yer almaktadır. Geri kalan 9 memeli türü Bern SözleĢmesinde bulunmamaktadır. 69

81 . Memeli türlerinin 6 tanesi 2013 IUCN Red List Kategorileri nde LC kategorisinde, 1 tanesi ise DD kategorisinde yer almaktadır. IUCN Red List de yer alan 10 tür Demirsoy (1996) tarafından belirlenen Red Data Book Kategorileri ne göre nt kategorisinde, 1 tür ise R/V kategorisinde bulunmaktadır. nt kategorisindeki türler Türkiye de oldukça yaygın ve bol olarak bulunmakta olup, tehlike altında değildir. T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nce 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları nın açıklandığı en son listelere göre; 1 tane memeli türü Ek-I, yani Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları listesinde; 2 tane kuģ türü ise Ek-III de yani Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde Ġzin Verilen Av Hayvanları listesinde yer almaktadır. Geri kalan 8 tür ise listelerde bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde bulunan memeli türlerinin nesillerinin tehlikeye girmesi günümüzde söz konusu değildir. Bern SözleĢmesi Madde 6 hükümleri Her Âkit Taraf, II no.lu ek listede belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu türler için özellikle aģağıdaki hususlar yasaklanacaktır: a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme Ģekilleri; b) Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek; c) Yabani faunayı, bu SözleĢmenin amacına ters düģecek Ģekilde, özellikle üreme, geliģtirme ve kıs uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek; d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya bos dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak; e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiģ hayvanlar ve hayvandan elde edilmiģ kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti Bern SözleĢmesi Madde 7 hükümleri 1 - Her Âkit Taraf, III no.lu ek listede belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. 2 - III no.lu ek listede belirtilen yabani faunanın her türlü isletme sekli, 2. Maddenin Ģartları göz önünde tutularak, populasyonlarının varlığını tehlikeye düģürmeyecek Ģekilde düzenlenmiģ olacaktır. 3 - Alınacak önlemler; a)kapalı av mevsimlerini ve/veya isletmeyi düzenleyen diğer esasları, b)yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaģtırmak amacıyla, uygun durumlarda, isletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını, 70

82 . c)yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satısının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satıģa çıkarılmasının uygun Ģekilde düzenlenmesi hususlarını, kapsayacaktır. KAYNAKLAR 1. Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar Sürüngenler, KuĢlar ve Memeliler Meteksan A.ġ., Ankara. 2. Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları Memeliler, Meteksan A.ġ., Ankara. 3. T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nce 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları 4. Kiziroğlu, Ġ, 1993, The Birds of Türkiye (Species List in Red Data Book), TTKD, Ankara. 5. Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları Amfibiler, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü nden (Baytop T., 1994, TDK, Ankara 8. Ankara Üniversitesi, Türkiye Vejetasyonu Ders Notları, Ege Üniversitesi Türkiye Florası Ders Notları, TUBĠVES 11. Kurt A., Yiğit N., Çolak E., Ketenoğlu O., Sözen M., Hamzaoğlu E., KrataĢ A., Özkurt ġ., 2002, Çevresel Etki Değerendirme ÇED, Ankara Ankara Çevre Durum Raporu, b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler sırasında flora ve fauna üzerine etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Yapılması planlanan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisinin iģletme sırasında meydana gelecek hafriyat, kazı çalıģmaları, iģ makineleri araç ve ekipmanların çıkardığı gürültü ve titreģim, toz ve emisyonları, katı atık, sıvı atıklar yapılması planlanan tesisin faaliyet alanı ve yakın çevresi üzerindeki muhtemel olumsuzluklardır. Alanda bulunan flora türleri, yurdumuzda dar ve sınırlı yayılıģ gösteren ya da baskı altında olan türler olmayıp, aksine geniģ dağılımlar arz etmektedirler. Dolayısıyla, bu projenin hayata geçirilmesiyle, kendini tekrar eden habitat özelliği gösteren alanda bulunan geniģ yayılıģlı ve bol bulunan türlerin nesillerinin ortadan kalkması gibi bir tehdit unsuru söz konusu olmayacaktır. Projenin gerçekleģtiği ve inceleme alanında kalan bölgede bitki örtüsünü daha çok otsu yapıda bitkiler oluģturmaktadır. Hafriyat aģamasında alanda sıyırma iģlemiyle bitkisel toprak otsu türler arazideki iģ makinaların çalıģmaları sonucu olarak ortadan kalkacaktır. Ancak iģletmenin baģlangıcında yüzeyden alınarak faaliyetin yapılmadığı alanda depolanan üst toprak katmanı (organik madde ve mineralce zengin toprak) inģaat çalıģmaları tamamlandıktan sonra iģletme alanı yakın çevresindeki uygun habitatlara yeniden serilerek, çalı ve otsu türler arazi ıslahıyla birlikte yakın çevredeki habitatlarda tekrar yayılım gösterebilecektir. Yapılan bu çalıģmalar sonucu inģaat ve iģletme aģamasında bu flora türleri için çevresel açıdan olumsuz bir etki oluģmayacaktır. Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi iģletmesinin kurulum aģamasında iģ makinelerinin kullanımından kaynaklanacak kütlesel emisyon miktarının, Hava Kalitesinin Kontrolü Yönetmeliğinde bu emisyonlar için belirlenen sınır değerlerinin kontrolü ile hava kirliliği önlenecektir. Emisyonlar normal yoğunluklarda oldukları zaman bitkiler ve hayvanlar için 71

83 . zararlı değildir. Bu yüzden tesisin kurulum aģamasında flora ve faunanın bulunduğu çevre üzerine geçici bir etki söz konusu olmaktadır. Yapılması planlanan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi iģletme aģamasında araçlardan ve makinelerden kaynaklanacak atıklardan (atık yağ, filtreler,.) oluģabilecek atıkların habitat bozulumu oluģturarak flora ve faunanın yaģamsal faaliyetlerini kısıtlamasına ve tür kaybına yol açmaması için söz konusu atıklar lisanslı toplama ve bertaraf edici firmalara verilecektir. Personelden kaynaklı herhangi bir evsel kaynaklı katı ve sıvı atık oluģmayacaktır çünkü alanda personelin konaklayacağı bir mekan olmayacak olup personeller Beyaz Hazır Betona ait o bölgede daha önceden kurulmuģ idari binaya gelerek günlük ihtiyaçlarını karģılayacağından evsel atık oluģmayacaktır. ĠĢletme ve hafriyat aģamasında gürültü ve toz oluģumu söz konusu olacaktır. Sahada kullanılan ekipmanların oluģturacağı gürültü düzeyleri, ekipmanların motor güçleri ile ilgili olup gürültü düzeyleri hesaplanmıģtır. ĠĢletme aģamasında oluģacak gürültü seviyesine ait hesaplamalarla mevcut gürültü düzeyinin sınırları aģmaması sağlanacaktır. Gürültü anlık ve geçici olduğundan çevrede olabilecek flora ve fauna üzerine rahatsız edici bir durum söz konusu olmayacaktır. Toz oluģumu önlemek için inģaat ve iģletme aģamasında sulama yapılıp tozun önlenmesi sağlanarak bitkiler ve faunanın kullanabileceği sulak alanların bulunabileceği habitatların tozdan etkilenmemeleri sağlanacaktır. ĠĢletme ve hafriyat aģamasında flora ve fauna üzerine oluģabilecek olumsuz durumlar karģısında özellikle fauna türlerinin su içme, yem kaynağına ulaģma, barınma, üreme alanlarına müdahale edilmeyecektir aynı zamanda av yasaklarına uygun hareket edilecek olması ve alınacak önlemlerle flora ve faunanın yaģamsal faaliyetlerine engel olunmayacaktır. Faaliyetten ötürü, yukarıdaki fauna listelerinde belirtilen ve Uluslar arası sözleģmelerle koruma altına alınan türler ve diğer yaban hayatı türleri üzerine, faaliyetle ilgili olarak hiçbir ticari kaygı güdülmeyeceğinden bu türlerin avlanması, kasıtlı olarak öldürülmesi veya alı konması, yumurtalarına zarar verilmesi gibi etkiler söz konusu olmayacaktır. Alınabilecek önlemlere ek olarak proje alanında hassas ve zarar görebilir durumda, koruma altına alınmıģ herhangi fauna türü tespit edildiği takdirde, ilgili yönetmeliklere göre hareket edilecek, 4915 sayılı Kara avcılığı Kanunu ve Yönetmelikleri (av yasaklarına) ve uluslar arası sözleģmelerdeki (BERN SözleĢmesi) önlemlere bağlı kalınarak söz konusu türler korunacaktır. 4.8 Koruma alanları (Ek-V deki duyarlı yöreler listesi kapsamında) Projeye konu kırma-eleme tesisi Ankara Ġli, Mamak Ġlçesi, Kutludüğün Beldesi, TopraktaĢ Ocaklar Mevkii civarında yer almaktadır. Proje alanı ve yakın civarının Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin EK-V Duyarlı Yöreler Listesi aģağıdaki kaynakların incelenmesi sonucu hazırlanmıģtır. Ankara Ġli Ġl Çevre Durum Raporu T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Coğrafi Veri Portalı 2011 ( Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı IX. Bölge Müdürlüğü 72

84 . (Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlükleri) Kaynakların incelenmesi sonucu yapılan değerlendirmeler aģağıdaki gibidir. 1. Ülkemiz Mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar : a) tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları ve Tabiat Koruma Alanları ; Ankara Ġli sınırları içerisinde bir adet Milli Park Alanı (Soğuksu Milli Parkı) bulunmaktadır. Soğuksu Milli Parkı proje alanına uzak mesafede (yaklaģık 78 km) yer almaktadır. Ankara Ġli sınırları içerisinde 8 adet Tabiat Parkı bulunmaktadır. Bu parklar proje alanına uzak mesafededir ve bulundukları ilçelerle birlikte aģağıda verilmiģtir. Karagöl Tabiat Parkı (Çubuk) Tekkedağı Tabiat Parkı (Beypazarı) Eğriova Tabiat Parkı (Beypazarı) Sorgun Tabiat Parkı (Güdül) Aluçdağı Tabiat Parkı (Çamlıdere) ġahinler Tabiat Parkı (Kızılcahamam) Kartaltepe Tabiat Parkı (Kızılcahamam) Çamkoru Tabiat Parkı (Çamlıdere) Ankara Ġli sınırları içerisinde Asarlık Tepeler Tabiat Anıtı ile Kabaardıç Tabiat Anıtı olmak üzere 2 adet Tabiat Anıtı yer almaktadır. Tabiat Anıtları Nallıhan Ġlçesi sınırlarında bulunmaktadır ve proje alanına uzak mesafede yer almaktadır. Proje alanının yakın çevresinde Tabiatı Koruma Alanı bulunmamaktadır. b) tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Orman ve Su İşleri Bakanlığı nca belirlenen Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları ; Ankara Ġli sınırları içerisinde; Beypazarı Kapaklı, Nallıhan Saçak, Nallıhan Davutoğlan ve Nallıhan Emremsultan Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahaları olmak üzere dört adet Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası bulunmaktadır. Bu sahaların tamamı ruhsatlı sahaya uzak mesafede yer almaktadır. Ankara Ġli nde 5 adet Yaban Hayvanı YerleĢtirme Sahası bulunmaktadır. Bu sahalar; Çubuk Ġlçesi YHYS, Kazan ve Yenimahalle Ġlçesi YHYS, Polatlı Ġlçesi YHYS, Nallıhan Ġlçesi YHYS (A & B) dır. Proje alanı bu sahalardan Kazan ve Yenimahalle YHYS na kuģuçuģu yaklaģık 35,6 km uzaklıktadır. Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahaları ve Yaban Hayvanı YerleĢtirme Sahaları Merkez Av Komisyonu nun kararıyla Ava Yasaklanan Sahalar içerisinde yer almaktadır. Bunların dıģında Ankara Ġli sınırları içerisinde 15 adet Av Dönemi MAK Kararıyla Yasaklanan Sahalar bulunmaktadır. Avlanmaya yasaklanan sahalardan proje alanına en yakın mesafede bulunanı Akyurt ilçe sınırları içerisinde yer alan sahadır. Bu 73

85 . koruma alanı proje alanına kuģ uçuģu 17 km uzaklıkta bulunmaktadır ve sınırları aģağıda verilmiģtir. 1- Akyurt Ġlçesi: Doğusu: Akyurt Kalecik ilçe sınırı. Kuzeyi: Ankara Çankırı karayolu. Batısı: Akyurt-Pursaklar ilçe sınırı Güneyi: Akyurt-Elmadağ ilçe sınırı. Ayrıca Ankara Ġli sınırları içerisinde 4 adet Örnek Avlak Olarak Tescil Edilen ve Ava Yasaklanan Sahalar bulunmaktadır. Bu sahaların adları; Kızılcahamam Mercimekli Örnek Avlağı, Nallıhan Hocadağı Örnek Avlağı, Beypazarı Depel Örnek Avlağı, Çamlıdere Elmalı Örnek Avlağı olup proje alanına uzak mesafededirler. c) tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının Tanımlar başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanı olarak tanımlanan ve aynı Kanun ile tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar; Ankara Ġli nde bulunan TaĢınmaz Kültür Varlıkları ile Sit Alanları istatistik verileri aģağıda sunulmuģtur. TaĢınmaz Kültür Varlıkları Sit Alanları Sivil Mimarlık Örneği: 1238 Dinsel Yapılar: 205 Kültürel Yapılar: 163 Arkeolojik Sit Alanı: 556 Ġdari Yapılar: 146 Kentsel Sit Alanı: 8 Askeri Yapılar: 7 Doğal Sit Alanı: 28 Endüstriyel ve Ticari Yapılar: 83 Tarihi Sit Alanı: 4 Mezarlıklar: 19 Kentsel Arkeolojik Sit Alanı: - ġehitlikler: 2 Diğer Sit Alanları (üst üste sit alanları): - Anıt ve Abideler: 33 Arkeolojik ve Doğal Sit: 5 Doğal Varlıklar: 30 Tarihi ve Kentsel Sit: 1 Kalıntılar: 19 Korunmaya Alınan Sokaklar: - TOPLAM: 1945 TOPLAM: 602 (Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Proje alanında Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit Alanı ve Koruma Alanı olarak tanımlanan özel alanlardan hiçbiri bulunmamaktadır. Proje alanına kuģ uçuģu yaklaģık 4 km mesafede Kıbrıs Köyü Vadisi 1. Derecede Doğal Sit ve 1. Derecede Arkeolojik Sit Alanı bulunmaktadır. (Kaynak:2011 Yılı Ankara İli İl Çevre Durum Raporu) ç) tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları; Proje alanı ve yakın civarında bu tür alanlar bulunmamaktadır. d) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar; Proje alanında bu tür alanlar bulunmamaktadır. 74

86 . e) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49 uncu maddesinde tanımlanan Hassas Kirlenme Bölgeleri ; Proje alanı içerisinde göl, gölet, baraj bulunmamaktadır. f) tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından Özel Çevre Koruma Bölgeleri olarak tespit ve ilan edilen alanlar; Ankara Ġli nde Tuz Gölü ve GölbaĢı Özel Çevre Koruma Bölgesi yer almaktadır. Bu alanlardan proje alanına en yakını GölbaĢı Özel Çevre Koruma Bölgesi olup, alanın kuģ uçuģu yaklaģık 21,5 km güneybatısında yer almaktadır. Ankara metropolünün ortalama 20 km. güneyinde, GölbaĢı Ġlçesi yakın bitiģiğinde yer alan, bu nedenle yoğun bir kentsel-endüstriyel kirlilik baskısı altında bulunan Mogan-Eymir Gölleri ile yakın çevresinde bulunan sulak-bataklık alanlar, ekolojik ve rekreasyonel önemleri nedeniyle, Çevre Kanunu nun 9. maddesine dayanılarak tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile GölbaĢı Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak tespit ve ilan edilmiģtir. Bölge toplam 273 m 2 lik bir alanı kaplamaktadır. g) tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar; Ġlgili kanunda koordinatları verilerek tanımlanan alan ile proje alanının etkileģimi söz konusu değildir. ğ) tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler; ÇED alanının 3,30 hektarlık kısmı orman sayılan araziler içerisinde kalmaktadır. h) tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar; Proje alanı içerisinde böyle bir alan söz konusu değildir. ı) tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun da belirtilen alanlar; Proje alanı içersinde ve yakın civarında böyle bir alan söz konusu değildir. i) tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu nda belirtilen alanlar; Proje alanı mera vasıflı arazi niteliğinde değildir. j) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar; Ankara Ġli nde Çöl Gölü ve Çalıkdüzü, Mogan Gölü, Hirfanlı Barajı ve Sarıyar Barajı olmak üzere 4 adet sulak alan mevcuttur. Bu alanlardan proje alanına en yakın olan Mogan Gölü dür. (Kaynak: Doğa Koruma Ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Sulak Alanlarımız) Proje alanına kuģ uçuģu yaklaģık 24 km uzaklıkta Mogan Gölü ve 19 km uzaklıkta Eymir Gölü yer almaktadır. Mogan Gölü Ankara nın 20 km güneyinde yer alan sığ bir göldür. Göl, yazları genellikle kuruyan küçük dereler ile beslenmektedir. Gölün güneyinde bulunan yaklaģık 750 hektarlık bataklık ve ıslak çayır alanları birçok farklı hayvana, özellikle de kuģ türlerine yaģam ortamı sağlamaktadır. Bu nedenle Mogan Gölü, özel çevre koruma alanı 75

87 . statüsünde olup son yıllarda gölün rehabilitasyonu ve korunması için birçok çalıģma yapılmaktadır. 2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleģmeler uyarınca korunması gerekli alanlar: a) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları ; Proje alanı içerisinde ilgili sözleģmede belirtilen flora, fauna, deniz kaplumbağası, üreme alanlarında belirtilen I. ve II. koruma bölgeleri, Akdeniz foku yaģama ve üreme Alanları bulunmamaktadır. b) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınan alanlar; Proje alanının Akdeniz in Kirlenmeye KarĢı Korunması SözleĢmesi (Barcelona SözleĢmesi) uyarınca koruma altına alınan alanlar ile ilgisi bulunmamaktadır. ı tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol gereği ülkemizde Özel Koruma Alanı olarak belirlenmiģ alanlar Proje alanı yukarıda belirtilen alanlar içerisinde kalmamaktadır. ıı tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiģ ve BirleĢmiĢ Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmıģ olan Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit listesinde yer alan alanlar Proje alanı yukarıda belirtilen alanlar içerisinde kalmamaktadır. ııı. Cenova Deklarasyonunun 17 nci maddesinde yer alan Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin yaģama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar Proje alanı çevresinde yukarıda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. c) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından Kültürel Miras ve Doğal Miras statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar; Proje alanı içerisinde Kültürel Miras ve Doğal Miras statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar bulunmamaktadır. ç) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar ; Proje alanı içerisinde böyle bir alan bulunmamaktadır. d) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi; 76

88 . Proje alanı içerisinde böyle bir alan bulunmamaktadır. 3. Korunması gereken alanlar: a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar v.b.); Proje alanının 2023 BaĢkent Ankara Nazım Ġmar Planı nda hangi bölgede kaldığını gösterir harita ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. Ek 10). Söz konusu haritada faaliyet alanı diğer tarım alanları ve marjinal ve dikili tarım alanları içerisinde kalmaktadır. Ankara Ġli ne ait 1/50.000, 1/ , 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı ve bölgeye ait 1/5.000 ölçekli Nazım Ġmar Planı ve 1/1.000 ölçekli Uygulama Ġmar Planı bulunmamaktadır. b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. sınıf ile özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı; Proje alanı içerisinde sulanan, sulanması mümkün olan araziler ile yağıģa bağlı tarımda kullanılan özel mahsul plantasyon alanları bulunmamaktadır. c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketlerinin çekilme devresinde derinliği 6 metreyi geçmeyen deinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler; Proje alanı içerisinde yukarıda belirtilen nitelikte sulak alanlar bulunmamaktadır. ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları; Proje alanı içerisinde göl, akarsu ve yer altı suyu iģletme sahası bulunmamaktadır. Bölgedeki en büyük su kütleleri Mavi Göl ile Mogan ve Eymir gölleridir. Mavi Göl (Bayındır Barajı) proje alanının kuģ uçuģu yaklaģık 4 km. kuzeybatısında yer almaktadır. Bayındır Barajı, Ankara'da Bayındır Çayı üzerinde içme suyu temini amacı ile yılları arasında inģa edilmiģ bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi m³, akarsu yatağından yüksekliği 30,00 m'dir. Ankara BüyükĢehir Belediyesi'ne devredilen Bayındır Barajı, büyük bir rekreasyon alanına dönüģtürülmüģ ve baraj "Mavi Göl" adını almıģtır. d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar; Yukarıda belirtilen alanların hiçbiri proje alanı içerisinde bulunmamaktadır. a) Proje alanı ve proje etki alanı koruma alanları ( Bölgede yer alan Tarihi ve Kültürel Alanlar özellikle irdelenmelidir) Proje alanı ve proje etki alanı çevresinde MAK kararı ile ava yasaklanan sahalar kapsamında değildir. 77

89 . Proje alana harita üzerinden yaklaģık 9,1 km uzaklıkta Mogan Gölü yer almaktadır. Mogan Gölü Ankaranın 20 km güneyinde yer alan sığ bir göldür. Göl, yazları genellikle kuruyan küçük dereler ile beslenmektedir. Mogan Gölü nün proje alanında yapılacak çalıģmalardan olumsuz etkilenmesi söz konusu değildir. Projeye konu ruhsatlı sahanın GölbaĢı Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları dıģında kalmaktadır. b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında koruma alanlarına etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Proje alanı ve proje etki alanı çevresinde MAK kararı ile ava yasaklanan sahalar kapsamında değildir. Proje alana harita üzerinden yaklaģık 9,1 km uzaklıkta Mogan Gölü yer almaktadır. Mogan Gölü Ankaranın 20 km güneyinde yer alan sığ bir göldür. Göl, yazları genellikle kuruyan küçük dereler ile beslenmektedir. Mogan Gölü nün proje alanında yapılacak çalıģmalardan olumsuz etkilenmesi söz konusu değildir. 4.9 Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler ( Askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluģlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiģ alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile SınırlandırılmıĢ Alanlar v.b.) a) Proje alanı ve proje etki alanı Proje alanı ve proje etki alanında askeri yasak bölgeler ile ayrıca kamu kurum ve kuruluģlara tahsis edilmiģ alanlar veya 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmıģ alanlar bulunmamaktadır. b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında etki ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Projeye konu alanda, askeri yasak bölgeler ile ayrıca kamu kurum ve kuruluģlara tahsis edilmiģ alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmıģ alanlar bulunmadığından, proje kapsamında bu tür alanlara herhangi bir etki söz konusu değildir. 78

90 . Bölüm 5: Proje kapsamındaki faaliyetlerin değerlendirilmesi (Ġlgili yönetmelikler kapsamında ve kümülatif olarak gerekli değerlendirme yapılacaktır) 5.1 Emisyon hesaplamaları (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Arazi Hazırlık AĢamasında OluĢacak Emisyonlara ĠliĢkin Hesaplamalar Tesislerin kurulum aģamasında bu alanlarda bir miktar dekapaj iģlemi yapılacaktır. Tesis alanlarındaki dekapaj iģlemi sırasında alınacak üst örtü yine aynı alanlarda düzenleme iģlemlerinde kullanılacaktır. Tesis alanlarında yapılacak düzenlemeler ayrı zamanlarda yapılacak olup, hesaplamalar bu doğrultuda değerlendirilmiģtir. Toz kütlesel debi hesaplarında kullanılan emisyon faktörleri aģağıdaki tabloda verilmiģtir. Tablo 5.1. Toz Emisyon Faktörleri-Dekapaj Kaynaklar Kontrolsüz Emisyon Faktörleri Kontrollü Dekapaj (kg/ton) 0,025 0,0125 Yükleme/BoĢaltma (kg/ton) 0,010 0,005 Yukarıdaki tabloda özetlenen emisyon faktörleri tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK 12 Tablo 12.6 da verilmiģtir. Hesaplamalar bu değerler üzerinde aģağıda yapılmıģtır. Kırma Eleme Tesisleri Arazi Hazırlık Çalışmaları Kırma eleme tesisleri, belirlenen tesis alanlarında topografik eğime uygun olarak kurulacaktır. Dolayısıyla büyük bir alanda düzenleme çalıģması yapılması söz konusu olmayacaktır. Tesis alanı içerisinde yaklaģık olarak 1,89 hektarlık kısımda ortalama 0,5 m dekapaj yapılacaktır. Dekapaj iģlemleri 60 gün içerisinde tamamlanacaktır. Dekapaj tabakası yoğunluğu 1,5 m 3 /ton kabul edildiğinde, tesis alanından alınacak toplam dekapaj miktarı; m 2 * 0,5 m * 1,5 m 3 /ton = ton Sahadan alınacak dekapaj toprağı yinekırma eleme tesisi alanında dogu iģlemlerinde kullanılacaktır. Dolayısıyla alandan taģınması veya depolanması söz konusu olmayacaktır. Toplam Dekapaj Miktarı Günlük Dekapaj Miktarı Saatlik Dekapaj Miktarı = Ton = 236,4 Ton = 29,5 Ton a) Dekapaj sırasında meydana gelebilecek olan toz miktarı; Toz Emisyon Debisi = 29,5 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 0,37 kg/saat b) Dekapaj toprağının kamyonlara yüklenmesi ve boşaltılması sırasında meydana gelebilecek olan toz miktarı; Toz Emisyon Debisi = 29,5 ton/saat x 0,005 kg/ton x 2 = 0,30 kg/saat 79

91 . Kırma eleme tesisindeki arazi düzenleme çalıģmaları sırasında meydana gelebilecek olan toplam toz kütlesel debisi aģağıda hesaplandığı gibidir. 0,37 kg/saat + 0,30 kg/saat = 0,67 Kg/Saat Bu değer Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 2 Tablo 2.1 de belirtilen 1,0 kg/saat lik sınır değerinin altında olmasından dolayı toz modellemesi yapılmamıģtır. Hazır Beton Tesisi Arazi Hazırlık Çalışmaları Hazır beton tesisinin kurulması planlanan alanda yüksek kotlarda bir miktar temel kazısı yapılarak, düģük kotlu alanlara serilerek arazi düzenleme çalıģmaları yapılacaktır. Tesis alanı içerisinde yaklaģık olarak 1,2 hektarlık kısımda ortalama 1 m dekapaj yapılacaktır. Dekapaj iģlemleri 60 gün içerisinde tamamlanacaktır. Dekapaj tabakası yoğunluğu 1,5 m 3 /ton kabul edildiğinde, tesis alanından alınacak toplam dekapaj miktarı; m 2 * 1,00 m * 1,5 m 3 /ton = ton Sahadan alınacak dekapaj toprağı yine alanda dolgu iģlemlerinde kullanılacaktır. Dolayısıyla alandan taģınması veya depolanması söz konusu olmayacaktır. Toplam Dekapaj Miktarı Günlük Dekapaj Miktarı Saatlik Dekapaj Miktarı = Ton = 300 Ton = 37,50 Ton a) Dekapaj sırasında meydana gelebilecek olan toz miktarı; Toz Emisyon Debisi = 37,50 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 0,47 kg/saat b) Dekapaj toprağının kamyonlara yüklenmesi ve boģaltılması sırasında meydana gelebilecek olan toz miktarı; Toz Emisyon Debisi = 37,50 ton/saat x 0,005 kg/ton x 2 = 0,38 kg/saat Hazır beton tesisi arazi düzenleme çalıģmaları sırasında meydana gelebilecek olan toplam toz kütlesel debisi aģağıda hesaplandığı gibidir. 0,47 kg/saat + 0,38 kg/saat = 0,85 Kg/Saat Bu değer Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 2 Tablo 2.1 de belirtilen 1,0 kg/saat lik sınır değerinin altında olmasından dolayı toz modellemesi yapılmamıģtır. ĠĢletme Faaliyetleri Sırasında OluĢacak Emisyonlara ĠliĢkin Hesaplamalar Faaliyet kapsamında yapılacak iģlemler sırasında patlatma ile üretim, yükleme, taģıma ve tesis faaliyetleri esnasında toz yayılımı olacaktır. Sahada bulunan cevher açık iģletme yöntemi ile basamaklarda delme-patlatma yapılarak gerçekleģtirilecektir. Proje sahasında gerçekleģtirilecek iģlemlerden kaynaklanan toz emisyonu kütlesel debisinin büyük bir kısmı, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK 12 d.1 Maddesi 80

92 . gereği, EK 12 Tablo 12.6 da yer alan emisyon faktörleri kullanılarak hesaplanmıģtır. Yönetmelikte emisyon faktörü verilmeyen iģlemler için emisyon faktörleri USEPA nın Office of Air and Radiation Office of Air Quality Planning and Standart, Ocak 1995 eserinden alınmıģtır. Hesaplamalarda kullanılan emisyon faktörleri aģağıdaki tabloda sunulmuģtur. Tablo 5.2. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak SKHKKY Emisyon Faktörleri Kaynaklar Emisyon Faktörleri Kontrolsüz Patlatma (kg/ton)* 0, Kontrollü Yükleme/BoĢaltma (kg/ton)* 0,010 0,005 Nakliye (gidiģ-dönüģ toplam mesafesi) (kg/km/araç)* 0,7 0,35 Depolama (kg/hektar.gün)* 5,8 2,9 Birincil Kırıcı* 0,243 0,0243 Ġkincil Kırıcı* 0,585 0,0585 Agrega Bunkeri (kg/ton)** 0,01 TaĢıyıcı Bant (kg/ton)** 0,0016 Çimento Silosu (kg/ton)** 0,0047 Çimento BoĢaltım Kompresörü (kg/ton)** 0,0012 * tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK 12 Tablo 12.6 ** EPA, Office of Air and Radiation Office of Air Quality Planning and Standart, Ocak 1995 Proje alanında yapılacak üretim faaliyetleri sırasında (yükleme/boģaltma, nakliye ve depolama) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK 1 de belirtilen önlemler alınacak olduğundan, yönetmelik EK 12 d.2 maddesine istinaden bu iģlemlerden kaynaklanan toz emisyonu kütlesel debileri yukarıdaki tabloda sunulan kontrollü emisyon faktörleri kullanılarak hesaplanmıģtır. Hesaplamalar aģağıda açıklanmıģtır. 1. Delme - patlatma esnasında oluşacak toz: Delik delme iģleminde kullanılacak makine, hidrolik delicidir. Patlatma sırasında oluģan tozlanmayı azaltmak için patlatma öncesi ocak aynasının üstü ve aynanın önü arazöz ile tamamen sulanarak ince taneli partiküllerin birbirine yapıģması sağlandığından meydana gelen toz miktarı kontrolsüz patlatmaya oranla yaklaģık % oranında azalmaktadır. Bu sebeple toz oranını daha aza indirgemek için ocak aynasının üstünde ve önünde spreyleme yapılacaktır. 1 patlatmada alınacak malzeme miktarı = ton Delme-patlatmada emisyon faktörü Toplam kütlesel emisyon debisi = 0,08 kg/ton = kg Patlatma sırasında meydana gelen toplam toz % 20 si 10µ dan küçük partiküllerden oluģturmaktadır. OluĢan tozun 10 µ dan büyük olan % 80 lik kısmı patlatma sonrası hemen çökmekte olup, % 20 lik kısmının etkisi yaklaģık bir saat sürebilmektedir. Dolayısıyla yukarıda hesaplanan toz kütlesel emisyon debisinin % 20 si saatlik emisyon olarak değerlendirilmiģtir. Patlatma Kütlesel Emisyon Debisi = kg * 0,2 = 320 kg 81

93 . Patlatma için hesaplanan saatlik toz emisyonu 320 kg/saat tir. Bu hesaplanan miktar Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 2 Tablo 2.1 de belirtilen 1,0 kg/saat lik sınır değerinin üzerinde kalmaktadır. Ocak alanından yılda ton üretim yapılması planlanmaktadır. Ocaktan üretilecek günlük malzeme miktarı ton/gün; saatlik malzeme miktarı 961,5 kg/saat tir. Malzemenin tamamı kırma eleme tesisine beslenecektir. 2. Malzemenin ocaktan kamyona yüklenmesi, tesise boşaltılması: Nakliye için kullanılacak kamyonlara aks yüküne göre yükleme yapılacaktır. Kamyonların yük kapasitesi ortalama 30 ton kabul edilmiģtir. Yükleme iģleminde oluģacak tozlanmaya karģı önlem olarak yüklemenin savurma yapılmadan ve yavaģ yavaģ yapılmasına dikkat edilecektir. Malzemenin yüklenmesi ve boģaltılması sırasında oluģacak toz miktarı aģağıda hesaplandığı gibidir ton /8saat * 0,005 kg / ton * 2 9,61 kg/saat 3. Malzemenin tesise nakli esnasında oluşacak toz: Sahadan istihsal edilen cevherin tamamı proje alanı içerisinde kurulacak kırma-eleme tesislerine nakledilecektir. Ocak alanından tesis alanlarına ortalama yol mesafesi 500 m civarındadır. Tesis alanlarına nakliye sırasında gidiģ-geliģ tek seferde ortalama metrelik toprak yol kullanılacaktır. Günlük üretimi gerçekleģtirilecek yaklaģık ton malzeme için 4 adet kamyon ile 64 sefer yapılması planlanmaktadır. Toz Emisyon Debisi=0,35kg/km/sefer*4kamyon*(64sefer/8saat)*1,0 km=34,8 kg/saat 4. Kırma-eleme tesisinde oluşacak toz miktarı: Kırma eleme tesisinde boyutlandırma iģlemleri sırasında çoğunlukla kırıcı ünitelerin çalıģmasından kaynaklanan toz yayılımı meydana gelecektir. Kırıcı ünitelerinin toz emisyon faktörleri aģağıda sunulmuģtur. Tablo 5.3. Kırıcı Ünitelerinde Toz Emisyon Faktörleri Kontrolsüz Kontrollü Birincil Kırıcı 0,243 0,0243 Ġkincil Kırıcı 0,585 0,0585 Ocak alanından üretimi gerçekleģtirilecek olan kalker cevherinin tamamı ( m 3 /yıl) kırma eleme tesisine gönderilecektir. Kırma eleme tesisi besleyici ünitesinden ön elekte elenen malzemenin minimum % 0,5 i by-pass malzeme olarak ayrılacaktır. Dolayısıyla % 95 i birincil kırıcıya gönderilecektir. Kırıcılarda iģlemden geçirilecek malzeme miktarı aģağıda hesaplanmıģtır; Yıllık kırılan malzeme miktarı: ton/yıl * 0,95 = ton/yıl Günlük kırılan malzeme miktarı: ton / (10 ay * 26 gün) = ton/gün Kırma-eleme tesisinde toz çıkıģını önlemek amacıyla tesis üniteleri kapalı sistemde kurulacaktır. Dolayısıyla tesiste toz çıkıģı kontrollü hale getirilmiģ olacaktır. Bununla birlikte tesiste sulama sistemi kullanılacaktır. Sulama sistemi ile genel olarak toz tutma verimi % 95 civarındadır. Sulama sistemi verimi hesaplarda kullanılmıģtır. 82

94 . a. Birincil kırıcı ünitesinde oluşacak toz miktarı: 7308ton / 8 saat * 0,0243 kg / ton *2adet 44,40 kg/saat tir. b. İkincil kırıcı ünitesinde oluşacak toz miktarı: 7308 ton / 8 saat * 0,0585 kg / ton *2a det 106,88 kg/saat tir. Malzemenin kırma-eleme tesisinde kırılması esnasında oluģacak kontrollü ve kontrolsüz toplam toz debileri aģağıda hesaplanmıģtır; Malzemenin kırma eleme tesisinde kırılması esnasında oluģacak toplam toz miktarı; 44,40 kg/saat + 106,88 kg/ saat = 151,28 kg / saat 5. Malzemenin kırma eleme tesisinden yüklenmesi ve stok alanına boşaltılması esnasında oluşacak toz miktarı : Malzemenin yüklenmesi ve boģaltılması sırasında oluģacak toz miktarı aģağıda hesaplandığı gibidir ton / 8 saat * 0,005 kg / ton * 2 9,135 kg/saat 6. Malzemenin stok alanına nakli esnasında oluşacak toz miktarı : Tesis alanından stok alanına ortalama yol mesafesi 100 m. civarındadır. Stok alanına nakliye sırasında gidiģ-geliģ tek seferde ortalama 200 metrelik toprak yol kullanılacaktır. Günlük üretimi gerçekleģtirilecek yaklaģık ton malzeme için 4 adet kamyon ile toplam 61 sefer yapılması planlanmaktadır. Toz Emisyon Debisi = 0,35kg/km/sefer * 4kamyon * (61sefer/8saat) * 0,2km=2,14 kg/saat 7. Stok alanında malzeme depolanması esnasında oluşacak toz: Proje alanında cevher stok alanında depolanacaktır. Stok alanı yaklaģık olarak 4,52 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Malzemenin 4,52 hektarlık stok alanında depolanması esnasında oluģabilecek toz miktarı aģağıda hesaplanmıģtır. 4,52 hektar * 2,9 kg / hektar. gün* 1 gün / 24 saat 0,55 kg/saat Stok alanında depolanan boyutlandırılmıģ malzemenin bir kısmı hazır beton tesisine nakledilecek, geriye kalan kısmı stoktan nakledilecektir. 8. Stok alanından malzemenin diğer tesislere nakli esnasında oluşacak toz: Hazır beton tesisi ton malzeme nakledilecektir. Nakliye iģlemleri sırasında 100 m.lik yol kullanılacaktır. GidiĢ geliģ bu yolda toplam mesafe 200 metredir. Günlük maksimum nakledilecek malzeme yaklaģık 865 ton malzeme için 2 adet kamyon ile toplam 14 sefer yapılması planlanmaktadır. Toz Emisyon Debisi = 0,35kg/km/sefer*2kamyon*(14sefer/8saat) * 0,2km=0,25 kg/saat 83

95 . 9. Stok alanından malzemenin yüklenmesi ve diğer tesislere boşaltılması esnasında oluşacak toz: 865 ton /8saat * 0,005 kg / ton * 2 1,08 kg/saat 10. Hazır beton santralinde oluşacak toz: Hazır beton santrali faaliyetleri için emisyon faktörleri EPA dan alınmıģtır. a. Agrega bunkerinde oluşacak toz: Beton üretiminde kullanılacak günlük agrega miktarı 865 ton olacaktır. Yıllık agrega miktarı üzerinden bunkerde oluģacak toz miktarı aģağıda hesaplandığı gibidir; ton /8saat * 0,01kg / ton 865 1,08 kg/saat b. Taşıyıcı bantta oluşacak toz: ton /8saat * 0,0016 kg / ton 865 0,17 kg/saat c. Çimento silosunda oluşacak toz: Beton üretiminde kullanılacak çimento tondur. Yıllık çimento miktarı üzerinden siloda oluģacak toz miktarı aģağıda hesaplandığı gibidir;.300ton / 260gün/8saat * 0,0047 kg / ton 24 0,055 kg/saat d. Çimento boşaltım kompresoründe oluşacak toz:.300ton / 260gün/8saat * 0,0012 kg / ton 24 0,014 kg/saat Tesiste oluşabilecek toplam toz kütlesel debisi; 1,08 kg/saat +0,17 kg/saat +0,055 kg/saat +0,014 kg/saat 1,319 kg/saat Üretim faaliyetleri sırasında meydana gelebilecek olan toplam toz kütlesel debisi; 9,61 kg/saat + 34,8 kg / saat + 151,28 kg/saat + 9,135 kg/saat + 2,14 kg/saat + 0,55 kg/saat + 0,25 kg/saat + 1,08 kg/saat + 1,319 kg/saat Toplam Kütlesel Debi = 210,884 kg/saat Üretim sırasında meydana gelebilecek olan toz debisi kg/saat tir. Bu değer, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 2 Tablo 2.1 de belirtilen 1,0 kg/saat lik sınır değerinin üzerinde kalmaktadır. Yönetmelik hükümleri gereğince saatlik meteoroloji verileri kullanılarak, dört farklı zaman dilimi için (yıllık, aylık, günlük, saatlik) madelleme çalıģması yapılmıģ ve faaliyet için Hava Kalitesi Modelleme Raporu hazırlanmıģtır. Hazırlanan Hava Kalitesi Raporu ÇED Raporu çoğaltma iģlemleri sırasında sunulacaktır. 84

96 . Hava Kalitesi Modelleme Çalışması Genel Tanımlaması Hava kalitesi modelleme çalıģmasında USEPA tarafından geliģtirilmiģ ISCST-3 (Industrial Source Complex Dispersion Short Term Model) programı kullanılmıģtır. ISCST modeli, kullanıcı tarafından tanımlanan bir ağ sisteminde çalıģmakta, hesaplar ağ sistemini oluģturan her bir alıcı ortam elemanının köģe noktaları için yapılmaktadır. ISCST3 modelinin kullanıldığı ağ sistemi dıģında da ayrık alıcı noktalar belirlenerek bu noktalarda daha detaylı hesaplar yapılabilmektedir. Programda engebeli araziyi göz önüne almak için de bir seçenek bulunmaktadır. ISCST3 modeli aģağıda belirtilen değiģik veri türlerini kullanılmaktadır: - Topografik Veriler: Alıcı ortam olarak tanımlanan ağ sistemindeki her bir elemanının koordinatları ve yükseklikleri. - Meteorolojik Veriler: Rüzgar yönü, rüzgar hızı, sıcaklık, atmosferik stabilite sınıfı (Pasquill kararlılık sınıfı), karıģım yüksekliği ve rüzgar profil eksponenti ile potansiyel dikey sıcaklık farkını içeren içeren saatlik meteorolojik veri seti. - Kaynak Parametreleri: Tespit edilen bir baģlangıç noktasına göre belirlenen kirletici kaynak koordinatları, yüksekliği, çapı, kirletici çıkıģ hızı, sıcaklığı ve emisyon debisini içeren kaynak verileri. Gaz ve toz halinde kirleticilerin ortam havasındaki konsantrasyonlarının matematiksel hesaplamalar yoluyla tahmin edilmesi sağlayan modelleme çalıģması aģağıdaki basamaklardan oluģmaktadır: - Kaynaklara ait dağılım bölgesinin belirlenmesi - Belirlenen dağılım bölgesinin Kartezyen sistemde belirli boyutlardaki karelere ayrılarak enlem, boylam ve yükseklik değerlerinin temin edilmesi veya polar sistemde açısal olarak enlem, boylam ve yükseklik değerlerinin temin edilmesi - Kirletici Kaynaklarına ait bilgilerin belirlenmesi (kaynak kütlesel debisi, kaynak yüksekliği, kaynak çapı, gaz çıkıģ hızı, gaz sıcaklığı veya kaynağın boyutu ) - Temsili bir yıla ait saatlik meteorolojik verilen temin edilmesi (saatlik sıcaklık değerleri, saatlik rüzgar esme hızları ve yönleri...) - Meteorolojik veriler kullanılarak saatlik kararlılık sınıflarının belirlenmesi ve karıģım yüksekliklerinin hesaplanması. Yukarıda sıralanan iģlemlerin programa aktarılması sonrasında modelleme programının çalıģtırılmasıyla, kirleticilerin ortam havasındaki saatlik, günlük ve yıllık muhtemel yer seviyesi konsantrasyon değerleri tahmin edilebilmektedir. Modelleme çalıģması ruhsat no.lu sahada yapılacak üretim faaliyetleri sırasında oluģması muhtemel hava kirliliğinin tahmin edilmesi amacıyla yapılmıģtır. Bu çalıģmada, ocak ve tesis faaliyetlerinden kaynaklanan PM (Partikül Madde - Toz) ve çöken toz kirletici parametresi modellenmiģtir. Modelleme sonuçlarına göre yakın yerleģim birimlerinde hesaplanan konsantrasyonlar özetlenmiģtir. Modelleme çalıģmaları sonucu kirletici parametrelerinin en yakın yerleģim birimindeki konsantrasyonları özetlenmiģtir. 85

97 . Projeye konu faaliyet, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken Ġzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik EK 2 (Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler) de 2.14, 2.16, 2.17, 2.18, 2.19 maddeleri kapsamında değerlendirilmektedir. Sonuç olarak söz konusu faaliyet için yönetmelik kapsamında Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü ne baģvurularak Çevre Ġzni alınacaktır. Ocaktaki faaliyetler esnasında, tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanan Maden ve TaĢocakları ĠĢletmelerinde ve Tünel Yapımında Tozla Mücadeleyle Ġlgili Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca faaliyet sırasında tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanan ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği nin ilgili maddelerine uyulacaktır. Faaliyet sahasında çıkabilecek herhangi bir yangına karģı yeterli sayıda yangın söndürme cihazı ve yangın söndürme ekipmanı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacaktır. ÇalıĢanların topluca bulunduğu alanlara Yangın Söndürme Talimatnamesi asılacak ve talimatnamenin eksiksiz uygulanması konusunda hassas davranılacaktır. Orman yangınları ile ilgili afiģ broģür vb. yayınlar temin edilerek çalıģanların bu konuda bilinçlenmesi sağlanacaktır. İşletmede Oluşacak Toza Karşı Alınacak Önlemler, Proje alanında toz oluģumunun meydana geleceği her aģamada, tozlanmaya karģı gerekli bütün önlemler alınacaktır. Alınacak önlemler aģağıda maddeler halinde özetlenmiģtir, Ocak alanında malzemenin kamyonlara yüklenmesi ile ilgili olarak, gerekli bütün önlemler alınacaktır. Yükleme ve boģaltmada oluģacak tozlanmaya karģı önlem olarak, yükleme ve boģaltma iģlemlerinin savurma yapılmadan ve yavaģ yavaģ yapılması toz çıkıģında bir miktar azalmaya sebep olacaktır. Sahada yapılacak nakliye sırasında ocak asfalt yol bağlantısı periyodik olarak sulanacaktır. Nakliye esnasında hız kurallarına riayet edilmesine dikkat edilecektir. Kamyonların üstü branda ile örtülecektir. Maddeler halinde verilen bu toz yayıcı iģlemlerin aynı anda yapılacağı varsayıldığında, oluģacak toplam toz miktarı ile debisi ve alınacak önlemler sonucu oluģan toz miktarı ile debisi bir tablo halinde özetlenerek aģağıda verilmiģtir. Reel olarak tüm bu iģlemler aynı anda yapılamayacağından, alınacak önlemler sonucu ortaya çıkan emisyon debisi, hesaplanan emisyon debisinden çok daha alt sınırlarda kalacaktır. Tablo 5.4. Üretimde OluĢacak Toz Emisyon Debisi ve Alınacak Önlemler Toz yayıcı iģlem Emisyon debisi (kg/saat) Alınacak Ġlave Önlem Delme Patlatma Ġle Üretim 320 Ocak ayna üstü ve önü sulanacak, spreyleme yapılacak, pnömatik deliciler kullanılacak Toplam* 320 Ocakta malzemenin yüklenmesi ve tesise boģaltılması Malzemenin tesise nakli 34,8 Kırma-eleme tesisi 195,68 Malzemenin tesiste yüklenmesi ve stok alanında boģaltılması Malzemenin stok alanına nakli 2,14 9,61 Yükleme ve boģaltma savurma yapılmadan yapılacaktır. Yol yüzeyi % 10 nemde tutulacak Ģekilde sulanacaktır. Nakledilecek malzemenin üstü kapatılacaktır. Üniteler kapalı ortama alınacak ve toz indirgeme sistemi kurulacaktır. 9,135 Yükleme ve boģaltma savurma yapılmadan yapılacaktır. Yol yüzeyi % 10 nemde tutulacak Ģekilde sulanacaktır. Nakledilecek malzemenin üstü kapatılacaktır. 86

98 . Stok alanında mazemenin depolanması 0,55 Düzenli olarak su ile spreyleme yapılacaktır. Malzemenin diğer tesislere nakli 0,25 Yol yüzeyi % 10 nemde tutulacak Ģekilde sulanacaktır. Nakledilecek malzemenin üstü kapatılacaktır. Malzemenin stoktan yüklenmesi ve diğer tesislere boģaltılması 1,80 Yükleme ve boģaltma savurma yapılmadan yapılacaktır. Hazır Beton Tesisi 1,79 Silolarda toz torbalı filtre bulunacaktır. TOPLAM (**) 255,05 * Patlatma iģlemi tek baģına bir emisyon kaynağı olup, aynı anda baģka iģlemlerin yapılıyor olması kesinlikle söz konusu değildir. Verilen toz emisyonu 1 patlatma çıkan miktardır. ** Malzemenin kamyonlara yüklenmesi iģlemi ve tesis faaliyetleri, ocak mahallinde gerçekleģtirilecek bir iģlemdir. Diğer taraftan nakil yapılabilecektir. Malzeme nakli lokal bir iģlem olmayıp, gidiģ-geliģ toplam 18,6 km'lik bir mesafe içine dağılmıģtır ve farklı noktalarda emisyon söz konusudur. Faaliyet süresince Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen UVS ve KVS sınırları aģılmayacak ve yönetmeliğin EK 1 c, d, e bentlerinde belirtilen esaslara uyulacaktır. 5.2 Su kullanımı ve bertarafı (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası olmak üzere temin edileceği kaynaklar, su miktarı, içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım amaçlarına göre miktarları, kullanımı sonrası oluģacak atık suların miktarları ve bertarafı) Su Kullanımı Sahada iģletme faaliyetleri esnasında, sosyal ihtiyaçlar için (personelin içme ve kullanma suyu) ve hazır beton tesisinde üretimde kullanılmak üzere suya ihtiyaç vardır. Ocak alanında kalker cevherinin üretim faaliyetleri için doğrudan bir suya ihtiyaç bulunmamakla birlikte, ocak içi bağlantı yollarından, nakliye yol güzergahından ve kırma eleme tesisinin çalıģmasından kaynaklanan toz çıkıģını önlemek amacıyla su kullanımı söz konusu olacaktır. Sahadaki su ihtiyacı öncelikli olarak taģıma yolu ile (su tankeri) en yakın yerleģim birimi olan Kutludüğün Beldesi nden temin edilecektir. Bu kapsamında Kutludüğün Beldesi kaynaklarının debileri ölçülecek ve bunların kullanımına iliģkin olarak Ġl Özel Ġdaresi nden gerekli izin alınacaktır. Sahada çalıģacak personelin içme suyu ihtiyacı ambalajlı olarak piyasadan temin edilecektir. Personel Kullanımı İçin Gerekli Olan Su İhtiyacı GerçekleĢtirilmesi planlanan proje kapsamında tesiste toplam 30 kiģi çalıģacaktır. Bu kapsamda içme ve kullanma suyu amaçlı su kullanımı söz konusudur. 30*150 lt/gün=4500 lt/gün= 4,5 m 3 /gün Tesiste kullanılan içme ve kullanma suyu niteliklerinin tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ġnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olması sağlanacaktır. Ayrıca personelin içme suyu ihtiyacı için kullanılacak suyun hijyenik Ģartları sağlanacaktır. Personel kullanımından kaynaklı olarak evsel nitelikli atıksu oluģması söz konusu olacaktır. Yolların Sulanması Faaliyet kapsamında ocak içi ve stabilize bağlantı yollarında toz çıkıģını önlemek amacıyla mevsime ve buharlaģma hızına bağlı olarak su ile spreyleme yapılacaktır. Yolların 87

99 . sulanması iģlemi 10 ton kapasiteli sulama aracı ile en fazla günde 2 kez yapılacaktır. Buna göre günlük toplam 20 ton su kullanımı hesaplanmıģtır. Bu kullanımda, su buharlaģacağından atıksu oluģması söz konusu değildir. Kırma-Eleme Tesisi Tozlanmaya Karşı Su İhtiyacı Kırma-Eleme Tesisinde boyutlandırma iģlemleri sırasında tozlanmanın en aza indirilmesi için toz torbalı filtre sistemi bulunacak, bunun yanı sıra gerekli görülmesi durumunda sulu sistem de kurulabilecektir. Su sistemi kurulması durumunda, su sisteminde 1 ton malzemenin nemlendirilmesi için yaklaģık olarak 1,5 lt suya ihtiyaç duyulacaktır. Yılda ton üretim yapılacağı düģünüldüğünde günlük üretim miktarı yaklaģık 7692,3 ton civarında olacaktır. Bu malzemenin tamamı kırma-eleme tesislerinde iģlenecek olup, nemlendirme için gerekli olan su miktarı aģağıda hesaplandığı gibidir; 7692,3 ton * 1,5 lt/ton = ,4 lt = 11,53 m 3 /gün Tesiste kullanılacak su malzeme üst yüzeyine yapıģacağından bu kullanımdan kaynaklı olarak atıksu oluģması söz konusu değildir. Sahada toz çıkıģını önlemek amacıyla tesiste, ocak bağlantı yollarında ve nakliye yolunda kullanılacak su buharlaģma yolu ile bertaraf olacaktır. Bununla birlikte hazır beton tesislerinde üretimde su kullanılacaktır. Hazır beton tesisinde kullanılacak su malzeme içeriğinde kalacaktır. Dolayısıyla bütün bu kullanımlardan kaynaklı atıksu oluģumu söz konusu olmayacaktır. Sahada yalnızca personel kullanımından kaynaklanan bir atık su söz konusudur. Proje alanında ihtiyaç duyulan su miktarları, bunların temin edileceği kaynaklar aģağıdaki tabloda özetlenmiģtir. Atık Suların Bertarafı Tesiste personelden dolayı oluģan atıksuyu bertaraf etmek amacıyla tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Lağım Mecrası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik te belirtilen esaslara uygun 4 m. x 4 m. x 3 m ebatlarında sızdırmasız fosseptik çukur inģa edilecek ve fosseptik çukurunun % 80 doluluk oranına eriģmesi durumunda içindeki atık su vidanjörler ile alınarak Mamak Belediyesi alt yapı sistemine deģarj edilecektir. Verilen fosseptik çukur boyutlarına ve oluģacak günlük atık su miktarına göre vidanjörün sahaya ortalama uğrama süresi; = Vfosseptik * %80 / Qatıksu t = 4 m x 4 m x 3 m x 0.80 / 1,65 m 3 /gün = 23 gün olmaktadır. Evsel nitelikli atık sular Proje alanında personel kullanımından kaynaklı olarak evsel nitelikli atıksu oluģacaktır. OluĢacak evsel nitelikli atıksular kırma eleme tesis alanında kurulacak sızdırmasız fosseptikte biriktirilecektir. Fosseptik planı ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. EK 25). Sızdırmasız fosseptikte biriktirilen atıksular Mamak Belediyesi nden temin edilecek vidanjör ile ücret mukabili çekiler sahadan bertaraf edilecektir. Üretim faaliyetleri sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. 88

100 . 5.3 Atıklar (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası olmak üzere atık türleri, miktarları, bertarafı) ĠĢletme alanında faaliyetten ve iģletme Ģeklinden dolayı; gerek çalıģacak personelden ve gerekse üretim çalıģmalardan dolayı hafriyat, atıksu, katı atık, emisyonlar ve gürültü kirliliği oluģması söz konusu olacaktır. Bitkisel Toprak Ocakta üretim çalıģmaları ve örtü tabakası alınması iģlemleri genellikle birlikte yürütülmekte olup günlük olarak gerçekleģtirilecektir. Örtü tabakası alınması iģlemleri yıl içerisinde üretimle eģ zamanlı olarak yapılacaktır. Örtü tabakası toprak ve bitki köklerinden oluģmaktadır. Bu malzeme çalıģma alanı içerisinde yer alan 0,05 ha lık bitkisel toprak depolama alanında dekapaj yapılan toprak malzemeden ayrı olarak arazi düzenleme çalısmasında kullanılmak üzere stoklanacaktır. ÇED çalıģma alanından yıllık alınacak bitkisel toprak miktarı; Talep edilen ÇED alanı : 39,41 ha Sıyrılacak Bitkisel Toprak Kalınlığı : 0,10 m Toprak Yoğunluğu : 1,60 ton/m 3 Faaliyetin Ömrü : 10 yıl Hafredilecek Bitkisel Toprak Miktarı =39,41 hax(10 4 m 2 /ha)x0.1mx1,60 ton/m 3 = ton/yıl 10 yıllık üretim periyodu boyunca toplamda ton bitkisel toprak hafredilecek olup yıllık sıyrılacak bitkisel toprak miktarı ise 6305,6 ton/yıl dır. Bitkisel üst örtü toprağı sıyırılması iģlemi sırasında herhangi bir patlayıcı ve parlayıcı madde kullanılmayacaktır. ĠĢ makinalarıyla sıyrılan ve kürenen malzeme kamyonlara yüklenerek bitkisel toprak depo alanına sevk edilecektir. Bitkisel toprağın depolanacağı yer % 5 den fazla eğimli olmayacaktır. Bitkisel toprağın saklanma sürecinde üzeri çimlendirilecek, kayıplar önlenecek ve toprağın kalitesi korunacaktır. Sahadan sıyrılan bitkisel toprak üretim sonucu açılan boģlukların traģlanarak veya tırnak atılarak kayma veya Ģevin göçmesi gibi olasılıkların engellenmesinin ardından rehabilitasyon çalıģmalarında kullanılmak üzere saha alanının üzerine serilecektir. Hafriyat ve Pasa Söz konusu sahada cevher sahanın tamamına yayılmıģ olup, büyük bir kısmı yüzeyde gözlenmektedir. Bu nedenle bitkisel toprağın sıyrılmasının ardından herhangi bir dekapaj iģlemi gerçekleģtirilmeyecek doğrudan üretim faaliyetlerine geçilecektir. Üretim faaliyetleri sırasında pasa malzeme çıkması durumunda proje alanı içerisinde belirlenen pasa malzeme depolama alanında depolanacak. Daha sonra üretim çalıģmaları biten kısımlara ve çalıģmalar sırasında oluģacak olan çukurluklara doldurularak sahanın rehabilitasyonu sağlanacaktır. 89

101 . Evsel Nitelikli Sıvı Atıklar Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi projesinin iģletme aģamasında toplam 30 kiģi çalıģması planlanmaktadır. KiĢi baģına kullanılacak günlük içme ve kullanma suyu miktarı 150 lt/gün 1 olduğunda toplam kullanılacak su miktarı; 30 x 150 lt/gün = 4500 lt/gün = 4,5 m 3 /gün olacaktır. Kullanılan suyun % 100 ünün atık su olarak geri döndüğü kabulüyle oluģacak evsel nitelikli atıksu miktarı 4,5 m 3 /gün olarak hesaplanır. Faaliyet alanında nakliye iģlemlerinde kullanılacak toprak yollardan oluģacak tozumayı önlemek amacıyla sahada sürekli sulama iģlemi yapılacak olup kullanılan su (20 m 3 / gün) buharlaģma ile bertaraf olduğundan, bu kullanımdan kaynaklı bir atıksu oluģumu söz konusu olmayacaktır. ÇalıĢan personelin barınma ve sosyal ihtiyaçlarını karģılamak üzere proje alanı içerisine bir adet sosyal tesis kurulacaktır. Katı Atıklar ve Ambalaj Atıkları Katı Atıklar Kalker Ocağı projesi kapsamında üretim aģamasında personelden kaynaklanan evsel nitelikli katı atıklar dıģında katı atık oluģmayacaktır. Proje kapsamında iģletme aģamasında 30 kiģi çalıģacak olup söz konusu personelden dolayı oluģan evsel nitelikli katı atık miktarının hesabında günlük kiģi baģına üretilen katı atık miktarı 1,34 kg/kiģi-gün 2 kabul edilmiģtir. Kalker Ocağı ĠĢletmesi TOPLAM :30 kiģi x 1,34 kg/gün-kiģi = 40,2 kg/gün :40,2 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluģacaktır. OluĢacak katı atıklar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (DeğiĢiklik: tarih ve sayılı R.G) 18. Madde gereğince çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun çöp bidonunda toplanacak ve uygun bir araç ile Mamak Belediyesi ne ait katı atık depolama alanına götürülerek bertaraf edilecektir. Ambalaj Atıkları Proje konusu faaliyette iģletme aģamaları sırasında PVC-Naylon, Kağıt-Karton, Metal- Alüminyum Cam gibi atıklar oluģması beklenmektedir. Tesiste oluģması muhtemel ambalaj atıklarının, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına ĠliĢkin Yönetmelik, Ek-4 te verilen listeye göre atık kodları ve oluģması muhtemel miktarları Tablo 1.ç.1. de verilmiģtir. 1 Kaynak: Su Temini ve Atıksu UzaklaĢtırılması Uygulamaları ĠTÜ , Prof. Dr. Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 2 Devlet Ġstatistik Enstitüsü, 2001, Çevre Ġstatistikleri Hane Halkı Katı Atık Kompozisyon AraĢtırması ve Eğilim Anketi, Ankara 90

102 . Tablo 5.5. Tesiste OluĢması Muhtemel Ambalaj Atıklar ve Miktarları Atık Kodu Atık Cinsi OluĢması Beklenen Miktarları PVC-Naylon 20 kg/ay Kağıt-Karton 15 kg/ay Metal-Alüminyum 15 kg/ay Cam 20 kg/ay Atık Yağ ve Tehlikeli Atık OluĢumu Atık Yağ Proje kapsamında çalıģan iģ makinaları ve kamyonların bakım ve onarımları proje sahasında yapılmayacak olup, en yakın yetkili servislerde ve/veya akaryakıt istasyonlarında yaptırılacaktır. Ancak araç bakımlarının proje sahasında yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda oluģması muhtemel atık yağların bertarafı için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG ve tarih ve sayılı RG ile değiģik) hükümleri uygulanacaktır. Araçların tesis içerisinde bakım ve onarımları sızdırmazlığı sağlanmıģ bir alanda yapılacak olup, yapılacak çalıģmalar esnasında Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren "Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı KirlenmiĢ Sahalara Dair Yönetmelik"te belirtilen hükümlere uyulacaktır. Tehlikeli Atık Tesiste üretim aģamasında kimyasal maddeler ile kontamine olmuģ ambalaj atıkları, kontamine atıklar (eldiven vb.), kontamine cam atıklar ve atık filtreler oluģacaktır. Tesiste oluģacak tehlikeli atıkların, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına ĠliĢkin Yönetmelik, Ek-4 te verilen listeye göre atık kodları ve oluģması muhtemel miktarları Tablo 1.ç.2 de verilmiģtir. Tablo 5.6. Tesiste OluĢması Muhtemel Tehlikeli Atıklar ve Miktarları Atık Kodu Atık Cinsi Atık Kaynağı Bertaraf Yöntemi Kontamine Atık Ambalaj (sac varil, ıbc, plastik bidon) Tehlikeli maddelerle kirlenmiģ absorban ve filtreler ĠĢletme aģaması ĠĢletme aģaması Geri Kazanım Yakma OluĢması miktarları 30 kg/ay 20 kg/ay muhtemel Tıbbi Atık Atık Pil ve Akümülatörler Tıbbi Atık Faaliyet sırasında çalıģacak personelin herhangi bir kaza ile karģı karģıya kaldıklarında ilk müdahaleyi yapabilecek kapasitede tıbbi donanım bulundurulacaktır. Enjeksiyon, dikiģ gibi tıbbi müdahaleler yapılmayacak olup kesici, delici tıbbi atıklar oluģayacaktır. Daha ağır yaralanmalar ve kazalar olması durumunda ise Mamak Merkezde bulunan sağlık kuruluģlarına ivedilikle sevk edilecektir. Bu kapsamda tesiste oluģacak atıkların miktarı belirlenememekle birlikte çok az miktarda olması tahmin edilmektedir. 91

103 . OluĢması muhtemel tüm tıbbi atıklar; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taģımaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikiģli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DĠKKAT TIBBĠ ATIK ibaresini taģıyan kırmızı renkli plastik torbalara konulacaktır. Torbalar en fazla ¾ oranında doldurularak ağızları sıkıca bağlanacak ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanacaktır. Kesici ve delici özelliği olan atıklar ise diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıģtırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DĠKKAT! KESĠCĠ ve DELĠCĠ TIBBĠ ATIK ibaresi taģıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmıģ kutu veya konteynerler içinde toplanacaktır. Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulacak ve ağızları kapatılarak kırmızı plastik torbalara konulacaktır. Kesicidelici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıģtırılmayacak, açılmayacak, boģaltılmayacak ve geri kazanılmayacaktır. Projenin tüm aģamalarında Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun hareket edilecektir. Atık Pil ve Akümülatörler Faaliyet kapsamında pil ile çalıģan telsiz vb. ekipmanlar için Ģarjlı piller kullanılacağından Atık Pil oluģumu söz konusu değildir. Öngörülemeyen bir durumda, söz konusu atıkların faaliyet kapsamında oluģması halinde, atık piller tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği'nin (DeğiĢiklik: tarih ve sayılı R.G.) ilgili hükümlerine uyularak, evsel atıklardan ayrı toplanacak, pil ürünlerinin dağıtımı ve satıģını yapan iģletmelere veya belediyelerce oluģturulan toplama noktalarına teslim edilecektir. Faaliyet kapsamında, alanda kullanılacak araçların bakım ve onarımları yetkili servislerde yapılacağından Atık Akümülatör oluģumu söz konusu değildir. Öngörülemeyen bir durumda, söz konusu atıkların faaliyet kapsamında oluģması halinde atık akümülatörler, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği'nin (DeğiĢiklik: tarih ve sayılı R.G.) ilgili hükümlerine uyularak, sızdırmasız zeminli alanda bekletilecek, alanda 90 günden fazla depolanmayacak ve Yönetmeliğin 13. Maddesi uyarınca akümülatör ürünlerinin dağıtım ve satıģını yapan iģletmelere veya araç bakım-onarım yerlerini iģletenlerin oluģturduğu geçici depolama alanlarına teslim edileceklerdir. Ömrünü Tamamlamış Lastikler Faaliyet kapsamında kullanılacak araçların bakım ve onarımları yetkili servislerde yapılacak olduğundan ömrünü tamamlamıģ lastik oluģumu söz konusu değildir. Öngörülemeyen bir durumda, söz konusu atıkların faaliyet kapsamında oluģması halinde, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü TamamlamıĢ Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (DeğiĢiklik: tarih ve sayılı 92

104 . R.G.) hükümleri uyarınca, ömrünü tamamlamıģ lastikler tesiste depolanmayacak ve Yönetmeliğin 5. Maddesi ne uygun olarak lastik dağıtımını ve satıģını yapan iģletmelere veya yetkili taģıyıcılara teslim edilecektir. 5.4 Gürültü Kaynakları Seviyeleri (Akustik Rapor) Tablo 3 de listesi verilen makine ve ekipmanlar belirli bir sıra ile çalıģacak olup, aynı anda aynı yerde olma olasılıkları çok düģüktür. Ancak akustik rapor kapsamında yapılan gürültü hesaplamalarında en olumsuz senaryo baz alınarak proje alanında çalıģacak olan araçların hepsinin aynı anda, aynı yerde çalıģtıkları varsayılmıģtır. ĠĢ ekipmanı ve iģ ekipmanı kaynaklı gürültüler için ses basınç düzeyleri; Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından OluĢturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu Ġle Ġlgili Yönetmelikte, bu yönetmelikte olmayan değerler ise Doç. Dr. Nevzat Özgüven in Endüstriyel Gürültü Kontrolü, Makine Mühendisleri Odası yayınından alınmıģtır. Bu kapsamda projenin arazi hazırlık ve inģaat aģamasında çalıģacak olan araçların gürültü düzeylerine iliģkin bilgiler aģağıda sunulmuģtur. Kamyon (Truck: neutral) Kamyon (Truck: neutral) aracının oluģturacağı toplam gürültü düzeyi 94 dba olup, bunun frekanslara göre dağılımı ġekil 1 de verilmiģtir. ġekil 5.1. Kamyona Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi Ekskavatör (Excavator: Trench excavator ) Ekskavatör (Excavator: Trench excavator) aracının oluģturacağı toplam gürültü düzeyi 105 dba olup, bunun frekanslara göre dağılımı ġekil 2 de verilmiģtir. 93

105 . ġekil 5.2. Ekskavatöre Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi Arazöz (Construction crane: > 80 kw) Arazöz (Construction crane: > 80 kw) aracının oluģturacağı toplam gürültü düzeyi 105,0 dba olup, bunun frekanslara göre dağılımı ġekil 3 de verilmiģtir. ġekil 5.3. Mobil Vince Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi Jeneratör (Generator set < 50 kw) Jeneratör(Generator set < 50 kw) aracının oluģturacağı toplam gürültü düzeyi 106,0 dba olup, bunun frekanslara göre dağılımı ġekil 4. de verilmiģtir. ġekil 5.4. Jeneratöre Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi 94

106 . Eleme Tesisi (Concrete mixer: l, mec.filling) Eleme Tesisi (Concrete mixer: l, mec.filling) aracının oluģturacağı toplam gürültü düzeyi 108,0 dba olup, bunun frekanslara göre dağılımı ġekil 5. de verilmiģtir. ġekil 5.5. Beton Mikserine Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi Yükleyici (Loader: wheeled loader < 110 kw) Yükleyici (Loader: wheeled loader < 110 kw) aracının oluģturacağı toplam gürültü düzeyi 113 dba olup, bunun frekanslara göre dağılımı 6 da verilmiģtir. ġekil 5.6. Yükleyiciye Ait Gürültü Düzeyinin Frekans Analizi Projenin iģletme aģaması sırasında çalıģacak iģ makinelerinden kaynaklı gürültü oluģumu söz konusu olacaktır. En olumsuz koģullar göz önüne alındığında ortaya çıkacak ses basınç düzeyinin hesaplanmasında; n Lpi/10 L pt = 10 Log ( 10 ) formülü kullanılmaktadır. Formülde; i 1 L pt L pi = Toplam ses basınç düzeyi, = Her bir iģ makinesinden kaynaklanan ses basınç düzeyi olarak yer almaktadır. Kullanılacak her bir kaynaktan r uzaklıkta, her bir iģ makinesinin yaratacağı ses basınç düzeyinin (L pi ) hesaplanmasında da aģağıdaki formül kullanılmaktadır. L pi = L wi + 10 Log (Q/A) 95

107 . A = 4 π r 2 Q =Yönelme katsayısı (Yer düzeyindeki ses kaynağının yarı küresel dağılımı, Q =2) r = Kaynaktan uzaklık (m) = Her bir iģ makinesinin ses gücü düzeyi (db) L wi A atm olarak belirtilen atmosferin etkisiyle seste azalma, kaynağın frekansına ve kaynaktan uzaklığa bağlı olark değiģiklik göstermektedir. ĠĢ makineleri ve karayolu taģıtları için ortalama frekans aralığı Hertz olarak kabul edilmiģtir. Ortalama ses basınç seviyesindeki atmosferik rötuģ nedeniyle meydana gelecek hesaplanmasında aģağıdaki formül kullanılmaktadır. A atm = 7,4 x 10-8 x f 2 x r / Formülde; A atm = Atmosferik rötuģ ile ses basıncı düzeyindeki düģüģ (dba) f = Ġletilen Sesin Frekansı (3500) r = Kaynaktan Uzaklık (m) = Havanın Bağıl Nemi (% 64,42) (3) Ses (gürültü) düzeyinin hesabında ise aģağıdaki formül kullanılmaktadır. L = L pt - A atm +DF Formülde; L = Ses (gürültü) düzeyi (dba), DF = Düzeltme faktörü Ses düzeyi, ses basıncı düzeyinin belli bir eğriye göre ağırlıklı olarak bulunmuģ Ģeklidir. KarmaĢık seslerin ses yüksekliğini tek bir değerle ifade etmek için kullanılmaktadır. Kulağın duyarlılığı ile orantılı ağırlıklar kullanılmakta olup, bu ağırlıklar A, B ve C olarak adlandırılmıģtır. Ağırlıklı ses (gürültü) düzeylerinin hesaplanması için kullanılan düzeltme faktörü-frekans eğrisi ġekil 7 de verilmiģtir. 3 Mamak Meteoroloji Ġstasyonu,

108 . ġekil 5.7. A, B ve C Ağırlıklı Ses (Gürültü) Düzeyleri için Çevirim Eğrileri Kaynak: Özgüven, N. (Prof. Dr.), Endüstriyel Gürültü Kontrolü Faaliyetin arazi hazırlık ve inģaat aģaması sırasında yapılacak çalıģmalarda gürültüye neden olabilecek makine ve ekipmanların özellikleri Tablo 4'de verilmiģtir. Söz konusu araçlardan kaynaklanacak ortalama ses basınç seviyelerinin uzaklığa göre dağılımı Tablo 5 de, dağılımı gösterir grafik ise ġekil 8 de verilmiģtir. Tablo 5.7. Arazi Hazırlık ve ĠnĢaat AĢamasında Kullanılacak Makine Ve Ekipmanların Miktar ve Özellikleri, GÜRÜLTÜ KAYNAĞI SAYISI SES GÜCÜ SEVĠYESĠ (dba) Kamyon 4 Adet 94 Ekskavatör 2 Adet 105 Arazöz 1 Adet 94 Jeneratör 1 Adet 106 Eleme Tesisi 2 Adet 108 Yükleyici 2 Adet

109 Ses (Gürültü) Düzeyi (dba) BEYAZ HAZIR BETON AKARYAKIT ĠNġ. Tablo 5.8. Arazi Hazırlık ve ĠnĢaat AĢamasında Tüm Kaynaklardan OluĢacak Ortalama Ses Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı, r (m) L PT (dba) Aatm (dba) (f:500) DF (dba) (f=500) L (dba) (f:500) Aatm (dba) (f:1000) DF (dba) (f=1000) L (dba) (f:1000) Aatm (dba) (f:2000) DF (dba) (f=2000) L (dba) (f:2000) Aatm (dba) (f:4000) DF (dba) (f=4000) L (dba) (f:4000) L T (dba) f=500 Hz f=1.000 Hz f=2.000 Hz f=4.000 Hz Lt Mesafe (m) ġekil 5.8. Arazi Hazırlık ve ĠnĢaat AĢamasında Tüm Kaynaklardan OluĢacak Ortalama Ses Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı Grafiği 98

110 . Hesaplama sonucu elde edilen değerlerin ÇGDY Yönetmeliği Madde 23 çerçevesinde değerlendirilmesi Planlanan faaliyetin inģaat çalıģmalarında meydana gelecek olan toplam gürültü düzeyi, Akustik Raporun B.5 bölümünde hesaplanmıģtır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDDY) Madde 23 te Şantiye alanındaki faaliyet türlerinden çevreye yayılan gürültü seviyesi Ek-VII de yer alan Tablo-5 te verilen sınır değerleri aşamaz. Ġfadesi yer almaktadır. Anılan yönetmelikte Ek-VII, Tablo-5 de belirtilen, Ģantiye alanından kaynaklanacak çevresel gürültü düzeyi ve gürültünün önlenmesine iliģkin kabul edilebilir en yüksek gürültü seviyeleri Tablo 6 da verilmiģtir. Tablo 5.9. ġantiye Alanı Ġçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım) L gündüz (dba) Bina 70 Yol 75 Diğer kaynaklar 70 Tablo 5. de verilen gürültü düzeyleri; ÇGDYY nin Ek-VII Tablo-5 de belirtilen gürültü sınır değerleri ile karģılaģtırıldığında gündüz için yaklaģık 200 m mesafeden sonra 70 dba sınır değerini sağlandığı görülmektedir. Proje alanına en yakın yerleģim birimi kuzeyinde yer alan konut yaklaģık 500 m. mesafede ve faaliyet alanına en yakın yerleģim birimi olan Kutludüğün Beldesi yaklaģık 3200 m mesafede yer aldığı göz önünde bulundurulduğunda olumsuz gürültü Ģartlarından etkilenmesi söz konusu olmayacaktır. Yapılan hesaplamalarda arazi hazırlık ve inģaat aģamasında çalıģacak araçların aynı anda ve aynı yerde çalıģmaları göz önüne alınarak yapılmıģtır. Ancak inģaat çalıģmaları süresince bütün araçların aynı anda çalıģmaları söz konusu olmayacak olup, araçlar belli bir sıra halinde çalıģacaktır. Dolayısıyla projenin arazi hazırlık ve inģaat çalıģmaları esnasında hesapla elde edilen gürültü düzeylerinden daha düģük seviyelerde gürültü oluģması beklenmektedir. İnşaat alanı yakınında (en az 50 m lik mesafede) konut, hastane ve okul bulunması halinde makine ve ekipmanlara göre titreşimin oluşup oluşmayacağının Yönetmeliğin 25 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve titreşim oluşması halinde gerekli tedbirlerin alınacağının taahhüt edilmesi ĠnĢaat çalıģmalarının gerçekleģeceği proje alanına en yakın yerleģim yeri yaklaģık 3200 m uzaklıkta bulunana Kutludüğün Beldesi olup, inģaat alanı yakınında herhangi bir konut, hastane ve okul bulunmamaktadır. 5.5 Sağlık Koruma Bandı Mesafesi ruhsat no lu sahada faaliyetler kapsamında kullanılması planlanan alan 39,41 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Sahada üretim faaliyetlerine baģlanmadan önce, tarih ve sayılı resmi gazete de yayımlanan ĠĢ Yeri Açma ve ÇalıĢma Ruhsatlarına ĠliĢkin Yönetmelik ve tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanan ĠĢ Yeri Açma ve ÇalıĢma Ruhsatlarına ĠliĢkin Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ilgili hükümleri gereğince 1. Sınıf ĠĢ yeri açma ve çalıģma ruhsatı alınacaktır. Ruhsat alım aģamasında inceleme kurulu tarafından belirlenecek sağlık koruma bandı mesafesine uyulacaktır. Tesis iģletmeye alınmadan önce ilgili kurumlardan gerekli izinler alınacaktır. 99

111 . Ocak ve tesis faaliyetleri öncesinde ilgili kurumlardan gerekli izinler alınacaktır. 5.6 Doğaya yeniden kazandırma çalıģmaları ve rehabilitasyon planı Açık ocak yöntemiyle yapılan madencilik faaliyetlerinde mevcut ekosistemde tahribat oluģmakta, arazinin topografyası değiģtirilmekte, doğal bitki ve hayvan toplulukları kaybolmakta, yapay tepeler ve çukurlar oluģmakta ve hidrolojik döngüde önemli değiģmeler meydana gelmektedir. Madencilik çalıģmaları sonucunda, atık sahaları ve ocak çukurları iģletme sonrası kendi hallerine bırakılırsa, bu alanların kendilerini onarmaları ve tekrar kullanılabilir hale gelmeleri uzun yıllar alacaktır. Oysa yapılacak onarım çalıģmaları ile doğal yapısı bozulan bu alanların farklı amaçlar doğrultusunda geri kazanımları mümkündür. Bu kazanım çalıģmaları, madencilik faaliyetleri için yer seçim aģamasından baģlayarak onarım çalıģmalarının sonuçlanması aģamasına kadar olan geniģ bir zaman dilimini kapsar. Madencilik faaliyetleri sonrası bozulan arazilerin yeniden düzenlenmesi ve iyileģtirilmesinde baģlıca amaç; bu arazilerin güzel bir peyzaj görünüm kazanması yanında, eski ekolojik ve ekonomik değerine kavuģturulması veya daha da geliģtirilmesi olmalıdır. Çok yönlü disiplinler arası çalıģmayı gerektiren bu faaliyetler, ancak mevcut hukuksal, ekonomik ve zamansal olanaklar ölçüsünde gerçekleģtirilebilir. Proje alanında öncelikli olarak kullanım planlaması yapılacaktır. Arazi kullanım planlaması ile baģlıca amaç açık ocak iģletmeciliği sonrası bozulan arazilerin yeniden düzenlenmesi ve iyileģtirilmesidir. Peyzajda genel olarak 4 ana kullanım grubundan söz edilebilir. Söz konusu kullanım grupları aģağıda verilmiģtir. Arazi bu kullanım gruplarından birine ayrılabileceği gibi birden fazla kullanım tipi aynı alan içinde yer alabilir. a. Tarım (Tarla tarımı, bahçe tarımı, mera vs.), b. Orman (ticari ve ticari olmayan, fidan üretim sahaları), c. Rekreasyon (eğlence ve dinlenme yerleri açık ve yeģil alanlar) ve yaban yaģamı d. YerleĢim ve endüstriyel kullanım Proje alanında belirlenen ocak alanının büyük bir kısmında, kalker cevheri üzerinde iģ makineleri ile sıyrılabilecek, homojen kalınlıkta üst örtü tabakası yoktur. Dolayısıyla sahada üretim önce arazi hazırlık çalıģması kapsamında selektif bir üst örtü tabakası dekapajına gerek duyulmamaktadır. Sonuç olarak sahanın büyük bir kısmında doğrudan üretim faaliyetlerine geçilecektir. Ancak ocak alanının bazı kısımlarında bitkisel toprak dekapajı yapılabilecektir. Çıkabilecek bitkisel toprak (üst örtü) depolama alanı içerisinde uygun bir alanda depolanacaktır. Bitkisel toprağın depolanması sırasında erozyona karģı gerekli önlemler alınacaktır ruhsat nolu sahaya ait EK-12 sunulan ÇED Ġnceleme Değerlendirme raporuna göre 3,30 hektarlık kısmı orman sayılan araziler içerisinde kalmaktadır. Söz konusu alanda çalıģma yapılması durumunda üretim faaliyetlerine geçilmeden önce Orman Bölge Müdürlüğünden gerekli izinler alınacaktır. Üretim çalıģmaları sırasında kullanılamayan pasa malzeme çıkması durumunda, bu malzeme ocak alanı içerisinde biriktirilecektir. Pasa malzeme üretimi tamamlanan alanlarda uygun yerlere serilecek veya üretim sırasında oluģabilecek çukur alanların doldurulmasında kullanılabilecektir. Pasa malzeme serilen alanlara gerekli görülmesi durumunda ocak 100

112 . dıģından bitkisel toprak getirilerek serilecek ve üretim öncesi vejetasyonun bölgede yeniden oluģması için bir zemin oluģturulacaktır. Üretim faaliyetlerine orman sayılan alanlardan baģlanacaktır. Ġlerleyen faaliyet dönemlerinde hazine arazilerinde de üretim faaliyetlerinde bulunulabilecektir. Orman sayılan alanda çalıģılmadan önce izin alınırken, rehabilitasyon projesi yaptırılacak, aynı Ģekilde diğer alanlarla ilgili geri kazanım ve tarım alanının tarım dıģı kullanılması esnasında da toprak koruma projeleri yaptırılacaktır. Orman sayılan alanlar üretim faaliyetlerinin tamamlanması ile ağaçlandırmaya hazır hale getirilerek, orman izni alım aģamasında Orman Bölge Müdürlüğü ne verilecek taahhüt gereği, ağaçlandırmaya hazır hale getirilerek bölge müdürlüğüne teslim edilecektir. Proje alanında hazine alanda üretim faaliyetlerinin tamamlanması ile Ġl Tarım Gıda ve Hayvancılık müdürlüğü nün görüģleri doğrultusunda bitkilendirme çalıģması yapılacak ve doğal vejetasyonun tekrar oluģması sağlanacaktır. 5.7 Risk analizi ĠĢyerlerinde, çalıģma ortamı ve Ģartlarında veya çevrede mevcut olan tehlikeleri sistematik yöntemlerle belirleyerek, riskleri ortaya çıkarmak ve kontrol edebilmek için yapılan çalıģmaların bütünü risk değerlendirme olarak tanımlanır. Arama safhasından, üretim ve nakliyesine kadar madencilik bünyesinde barındırdığı çalıģmaların yapısı nedeniyle çok fazla risk içeren bir sektördür. Madencilikte sürekli değiģen ortam Ģartlarına göre çalıģmak yani doğanın sürekli değiģtirdiği sınırlarda üretim yapmak esastır. Bu durum madencilikteki risklerin doğru algılanmasının ve değerlendirilmesinin önemini gözler önüne sermektedir. Risk tehlikeden dolayı ölüm, yaralanma veya hastalığın meydana gelme olasılığıdır. Risk değerlendirmesi yapmak için iģ yerindeki tehlikelerin belirlenmesi gerekmektedir. Madencilik sektöründe temel olarak aģağıda sayılan konular üzerinde çalıģmalar yapmak tehlikeleri belirlenmesine yardımcı olacaktır; Toz Gürültü TitreĢim Patlatma Su Baskını Makine Kullanımı Tesis Faaliyetleri Malzeme ve Ġnsan Nakliyesi Psikolojik Faktörler Risk analizinde en yaygın olarak kullanılan metot matris yöntemidir. Bu yöntemde bir tehlikenin doğuracağı risk, ortaya çıkma olasılığının ne kadar sıklıkla görülebileceği üzerinden ve de Ģiddetinin doğuracağı olumsuz sonucun ne kadar ciddi olabileceği üzerinden analiz edilmektedir. Bu olasılık ve Ģiddet sayısal olarak derecelendirilir. Derecelendirmede kullanılacak değerlendirme aģağıda verilmiģtir. 101

113 OLASILIK BEYAZ HAZIR BETON AKARYAKIT ĠNġ. Tablo Risk Analizinde Kullanılan Değerlendirme Verileri Ġhtimal Ortaya Çıkma Frekansı Derece Çok Küçük Yılda bir 1 Küçük Üç ayda bir 2 Orta Ayda bir 3 Yüksek Haftada bir 4 Çok Yüksek Her gün 5 ġiddet Doğacak Sonuç Derece Çok hafif ĠĢ saati kaybı yok, ilk yardım 1 Hafif ĠĢ günü kaybı yok, ilk yardım 2 Orta Hafif yaralanma, tedavi gerektirir 3 Ciddi Ölüm, ciddi yaralanma, meslek hastalığı 4 Çok ciddi Birden çok ölüm, sürekli iģ göremezlik 5 Bulunan risk düzeyine göre yapılması gereken çalıģmanın boyutu belirlenebilir. Risk oluģturan olaylar için aģağıda Ģekilde gösterilen Risk SKOR Matrisi oluģturulur ve olayın risk durumu bu tablo üzerinden değerlendirilir. Risk analizi ve değerlendirilmesi ġekil 46 da verilmiģtir. ZARAR VERME ETKİ DERECESİ RİSK MATRİSİ ÇOK HAFİF (1) HAFİF (2) ORTA DERECE (3) CİDDİ (4) ÇOK CİDDİ (5) ÇOK KÜÇÜK ANLAMSIZ DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK (1) KÜÇÜK DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK ORTA ORTA (2) ORTA DERECE DÜŞÜK DÜŞÜK ORTA ORTA YÜKSEK (3) YÜKSEK DÜŞÜK ORTA ORTA YÜKSEK YÜKSEK (4) ÇOK YÜKSEK DÜŞÜK ORTA YÜKSEK YÜKSEK T. EDİLEMEZ (5) ġekil 5.9. Risk Analizi ve Değerlendirme Tablosu a) Proje alanı ve proje etki alanı analizi (Bölgede tarım alanları, taģıma güzergahı, karayolu, yerleģim alanları ve yüzeysel su kaynaklarına muhtemel etkiler özellikle incelenmelidir) Proje etki alanında oluģabilecek riskler için gerekli önlemler alınacak olup, ilgili bölümlerde açıklanmıģtır. 102

114 . Tablo Proje Etki Alanı Olası Tehlikelerin Değerlendirilmesi Tehlike Ġhtimal ġiddet Değerlendirme Açıklama Toz Kabul Edilebilir Risk: Acil tedbir gerektirmeyebilir Gürültü Kabul Edilebilir Risk: Acil tedbir gerektirmeyebilir TitreĢim Kabul Edilebilir Risk: Acil tedbir gerektirmeyebilir Patlatma Dikkate Değer Risk: Risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edilmeli Su Baskını Kabul Edilebilir Risk: Acil tedbir gerektirmeyebilir Makine Kullanımı Kabul Edilemez Risk: Riskleri azaltmak için hemen çalıģlma yapılmalı Malzeme ve Ġnsan Kabul Edilemez Risk: Riskleri azaltmak için hemen Nakliyesi çalıģma yapılmalı Faaliyetler kapsamında kullanılacak proje alanı bölgenin karayolu ağından oldukça uzak mesafede yer almaktadır. Dolayısıyla faaliyetler karayolları üzerinde doğrudan bir etkiye sahip değildir. Ancak nakliye iģlemlerinden kaynaklı olarak karayolları üzerinde az da olsa bir trafik yükü artıģı olması söz konusudur. Trafik yükü artıģına iliģkin hesaplamalar ilgili bölümde yapılmıģtır. Hesaplamalarda 2 güzergah üzerinde artıģ yüzdesi tayini yapılmıģ ve bu değerlerin mevcut trafik yükünü yüksek oranlarda etkilemeyeceği tespit edilmiģtir. Üretim dönemlerinde sahada kullanılacak iģ makinelerinin nakliyesi sırasında ağır ve geniģ araçlar için geçerli özel trafik kurallarına uyulacaktır. Bu iģ makineleri trafiğin az yoğun olduğu zamanlarda peyderpey getirilerek trafik yoğunluğu üzerinde devamlı ek bir yüke neden olunmayacaktır. Proje alanı içerisinde hazine vasıflı araziler ve ormanlık alan bulunmaktadır. Bu alanlarda ilerleyen faaliyet dönemlerinde ocak üretim faaliyetlerinde bulunulması planlanmaktadır. Söz konusu alanlarda üretim çalıģmalarında bulunulmadan önce gerekli izinler alınacaktır. Proje alanı çevresinde hazine vasıflı araziler ve ormanlık alan bulunmaktadır. faaliyetler kapsamında bu araziler, toz emisyonlarında etkilenebilecektir. Toz emisyonlarına iliģkin hesaplamalar ilgili bölümde verilmiģ olup, ÇED Raporu çoğaltma iģlemleri sırasında sunulacaktır. Faaliyetler kapsamında toz emisyonlarının en aza indirilmesi için gerekli tüm önlemler alınacaktır. Projeye iliģkin olarak ruhsat sahası içerisinde, bozuk orman alanlarında çalıģmalarda bulunulacaktır. Proje alanı çevresinde yüzeysel su kaynaklarına rastlanmaktadır. Yukarıda bahsedilen, ruhsat alanı içerisinde ve yakın çevresinde yer alan mevsimsel yağıģlarla beslenen kuru dere yataklarına ve akar derelere sahada yapılacak çalıģmalar sırasında ve sonrasında müdahale edilmeyecek ve herhangi bir atık malzeme verilmeyecektir. b) Proje kapsamında yapılacak iģ ve iģlemler kapsamında risk durumlarında alınacak önlemler (arazi hazırlık, inģaat, iģletme ve iģletme sonrası) Toz Emisyonlarına Karşı Alınacak Önlemler Proje alanında toz oluģumunun meydana geleceği her aģamada, tozlanmaya karģı gerekli bütün önlemler alınacaktır. Alınacak önlemler aģağıda maddeler halinde özetlenmiģtir, Ocak alanında malzemenin kamyonlara yüklenmesi ile ilgili olarak, gerekli bütün önlemler alınacaktır. Yükleme ve boģaltmada oluģacak tozlanmaya karģı önlem olarak, yükleme ve boģaltma iģlemlerinin savurma yapılmadan ve yavaģ yavaģ yapılması toz çıkıģında bir miktar azalmaya sebep olacaktır. 103

115 . Toz yayıcı iģlemlerin yapılacağı tesisler kapalı sistem olarak dizay edilecek ve üniteler kapalı ortamda faaliyet gösterecektir. Tesislerin hepsinde tozlanmaya karģı indirgeme sistemi kurulacak olup torbalı filtreler kullanılacaktır. Proje alanında yapılacak nakliye sırasında ocak içi yollar, ocak asfalt yol bağlantısı periyodik olarak sulanacaktır. Nakliye esnasında hız kurallarına riayet edilmesine dikkat edilecektir. Kamyonların üstü branda ile örtülecektir. Gürültüye Karşı Alınacak Önlemler ÇalıĢmalarda kullanılacak ekipmanların seçiminde düģük ses gücü seviyelerine sahip olmalarına dikkat edilecektir. Gürültünün kaynağında en aza indirilmesi için önümüzdeki üretim dönemlerinde makine ekipmanın periyodik muayene ve bakımları yapılacak, böylelikle tüm makinelerin uygun iģleyiģi sağlanacaktır. Makine ekipmanın yağ, su, filtre, lastik ve kasa kontrolleri operatörler tarafından yapılacak ve düzenli olarak makinelerin su, yağ, filtre değiģimleri yaptırılacaktır. Yapılacak bu tür düzenli bakımlarla makine ekipmanın gürültü seviyeleri % 50 ye varan oranlarda düģürülebilecektir. Gerektiğinde iģ makinelerinin egzos kısımlarına susturucu ekipman takılacak ve gürültü düzeylerinin azaltılması sağlanacaktır. Proje alanında makine ekipman rolantide bırakılmayacak, araç ve ekipman operatörlerine bu konu gerekli eğitimler verilecektir. ÇalıĢan personelin gürültüden etkilenmemesi için gerektiğinde ses seviyesi düģürücü kulaklık kullanmaları sağlanacaktır. Ocak alanında yüksek gürültü düzeylerinin bulunduğu bölgelere uyarı levhaları asılacaktır. Alınacak bu önlemlerle ocak faaliyetleri sırasında oluģacak gürültü en az seviyeye indirilmeye çalıģılacak ve yakın çevrenin gürültüden etkilenmesi önlenecektir. Makine Kullanımı Sahada iģ makinelerini kullanacak personel, ihtiyaç duyulan eğtimlerden geçirilecek veya konusunda ehil kiģiler bu çalıģmalar için seçilecektir. Personele makine kullanımı ve güvenlik tedbirlerine karģı gerekli eğitimler verilecektir. Su Baskınlarına Karşı Alınacak Önlemler Proje alanı içerisinde akar dere yatağı bulunmamaktadır. Ruhsat sahasının güneybatı sınırında mevsimlik yağıģlarla beslenen bir kuru dere yatağı bulunmaktadır. Dere yatağı yağıģlı havalarda su taģıma kapasitesine sahiptir. YağıĢ sularının üretim alanına gelmesini engellemek amacıyla en üst kotlarda yaklaģık % 0,5 1,0 eğimli, çevirici-akıtıcı kanal yapılacaktır. Bu sayede çevirici kanaldan akacak olan yağıģ sularının topraktaki infiltrasyon süresi uzatılacağı gibi üretim nedeniyle açılan alandan malzemenin yağıģ etkisiyle sürüklenmesi önlenmeye çalıģılacaktır. Ayrıca çevirici kanala girmesi engellenemeyen ve üretim alanına düģen yağıģ sularının erozyon etkisini azaltmak amacıyla basamaklar Ģevlere doğru % 0,5-1,0 eğimli olarak yapılacaktır. Böylece üst kotlardan alt kotlara doğru akıģa geçecek olan yağıģ suları her basamaktaki içe doğru % 0,5-1,0 lik eğimin etkisiyle kendisine 104

116 . topografyaya paralel bir akıģ kanalı oluģturacaktır. Böylece faaliyet alanında oluģabilecek suyun yüzey erozyonu etkisi en aza indirilmeye çalıģılacaktır. 5.8 Diğer Hususlar Bu aģamada belirtilecek baģka bir husus bulunmamaktadır. 105

117 . Bölüm 6: Projenin Alternatifleri ( Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karģılaģtırması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir) Hali hazırda ilgili kanun ve yönetmeliklere göre izinleri alınmıģ ve üretim faaliyetlerine devam edilmekte olan tesis için bu proje kapsamında kapasite artıģı talebi yapılmıģtır. Dolayısı ile çalıģılacak alanla ilgili bir alternatif söz konusu değildir. Kırma eleme tesisinde boyutlandırılacak kalker cevherinin büyük bir kısmı tesis alanının da içinde olduğu ruhsat nolu sahadan karģılanacaktır. Ġhtiyaç duyulursa, hammadde ihtiyacı yakın civardaki diğer sahalardan karģılanabilecektir. Proje kapsamında alınacak önlemler belirlenirken, bu tür projelerde ilgili yasa ve yönetmeliklerin öngördüğü değerler dikkate alınmıģtır. Diğer taraftan, proje çerçevesinde iģgücü bulabilme, pazarlama ve ulaģım sorunu söz konusu değildir. Yapılan mali analizler sonucu yatırımın karlılığı belirlenmiģtir. Bu durumda söz konusu proje kapsamında halen iģletilmekte olan kırma-eleme tesisi faaliyetlerinde yapılması planlanan kapasite artıģı esnasında kullanılacak yöntemler ve ekipmanlar, günün teknolojisine uygun olarak seçilmiģtir. Dolayısı ile proje ve yer için farklı bir alternatif düģünülmemiģtir. Proje alanına ait fotoğraflar ve uydu görüntüleri ekler bölümünde sunulmuģtur (Bkz. Ek 9, Ek 1). 106

118 . Bölüm 7: Ġzleme Programı 7.1 Projenin inģaatı için önerilen izleme programı, projenin iģletmesi ve iģletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı Projenin iģletmesi ve iģletme sonrası için önerilen Ġzleme Programı ve Acil Müdahale Planı aģağıda ayrı ayrı açıklanmıģtır. Faaliyetler Sırasında ve Sonrasında Yapılacak İzleme ve Kontrol Planı 1. Toz Emisyonları Proje alanında yapılacak üretim faaliyetleri sırasında toz yayıcı faaliyetler (yüklemeboģaltma, nakliye ve tesis faaliyetleri) sonucu oluģacak tozlanmanın ilgili yönetmeliklerde belirtilen sınırları aģmaması ve çevrede bulunan hassas noktaları (yerleģim birimleri, tarım alanları vb.) etkilememesi veya etkilerinin en aza indirilmesi amacıyla izleme ve kontroller yapılacak, aģağıdaki önlemler alınacaktır. Tesis alanı içerisinde kamyonlara yükleme-boģaltma iģlemlerinin savurma yapmadan yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Kamyonların hız sınırına uyup uymadığı kontrol edilecektir. Proje alanı içi bağlantı yollarında toz oluģumunun engellenmesi amacıyla mevsim Ģartlarına göre yolun düzenli olarak nemli olmasını sağlayacak sulamanın ve temizleme iģlemlerinin yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Asfalt ile ocak alanını bağlayan yolun bakım onarım çalıģmalarının yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Tesiste toz indirgeme sisteminin (pulvarize sulama sistemi) kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilecektir. 2. Gürültü Proje alanında yapılacak üretim faaliyetleri sırasında gürültü yayıcı tüm faaliyetler sonucu oluģacak gürültünün ilgili yönetmeliklerde belirtilen sınırları aģmaması ve çevrede bulunan hassas noktaların (yerleģim birimleri vb.) etkilenmemesi amacıyla izleme ve kontroller yapılacak, aģağıdaki önlemler alınacaktır. Malzemenin nakliyesi sırasında kamyonların yüksek hızlarda nakliye yapıp yapmadığının kontrolü yapılacaktır. Proje alanında çalıģacak personelin faaliyetler sırasında gerektiğinde baģlık, kulak tıkaçları veya kulaklık kullanması sağlanacaktır. 3. Atıklar ĠĢletme aģamasında personelden kaynaklı ve iģletme sonucu oluģacak katı ve sıvı atıkların ilgili yönetmeliklerde belirtilen sınırları aģmaması ve çevrede bulunan hassas noktaları (yerleģim birimleri, tarım alanları, su kaynakları vb.) etkilememesi veya etkilerinin en aza indirilmesi amacıyla izleme ve kontroller yapılacak, aģağıdaki önlemler alınacaktır. 107

119 . Sıvı atıklar Proje alanında sürekli bulunacak personelin kullanımından kaynaklanan evsel nitelikli atık sular proje alanındaki mevcut sızdırmasız fosseptikte biriktirilecektir. Sıvı atıkların toprağa sızması veya civardaki su yüzeylerine verilmesi önlenecek ve kontrol edilecektir. Katı Atıklar Faaliyet süresince personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıkların, çöp toplama alanı olarak belirlenecek kısımda ağzı kapaklı çöp bidonlarında gerekli önlemler alınarak biriktirilmesi sağlanacak, ocak alanında açıkta çöp depolanıp depolanmadığı kontrol edilecektir. Geri dönüģümü mümkün olan atıkların (cam, kağıt, çuval, metal, plastik vb.) ayrı ayrı biriktirilmesi ve bunların lisanslı geri kazanım firmalarına verilmesi sağlanacaktır. ĠĢletme aģamasında paketli malzeme kullanımından kaynaklanacak ambalaj atıklarının ayrı ayrı biriktirilerek lisanslı alıcı firmalara verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Atık Yağlar ĠĢ makinelerinin bakımının tesis alanında yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda ortaya çıkabilecek ve tesis ekipmanlarının bakımı sırasında oluģması muhtemel atık yağların sızdırmasız kapalı kaplarda gerekli önlemler alınarak saklanması sağlanacak ve bunların lisanslı firmalara verilip verilmediği kontrol edilecektir. OluĢması muhtemel bitkisel atık yağların ayrı olarak biriktirilmesi ve lisanslı firmalara verilmesi sağlanacaktır. Tehlikeli Atıklar Tehlikeli atık kapsamında olan atıkların diğer atıklardan ayrı olarak toplanması sağlanacak ve sızdırmaz zeminli atık alanında depolanıp depolanmadığı kontrol edilecektir. Depolanan tehlikeli atıkların, atık kodları doğrultusunda lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. 4. İş sağlığı ve Güvenliği Personele gerekli eğitimin verilip verilmediği kontrol edilecektir. ĠĢçilerin mesai saatlerine uygun çalıģıp çalıģmadığı kontrol edilecektir. Personelin gerekli koruyucuları (kulaklık, baģlık, iģ elbiseleri, çizme, yağmurluk vs.) kullanıp kullanmadığı kontrol edilecektir. Proje alanı içinde ve etrafında uyarıcı levhaların bulunup bulunmadığı incelenecektir. 108

120 . Acil Müdahale Planı Söz konusu kaza risklerini önlemek amacıyla teknik olarak yönetmeliklerin Ģart koģtuğu her türlü güvenlik tedbirleri alınacaktır. Personele iģ sağlığı ve güvenliği eğitimi verilerek faaliyet sahasında gözle görünür yerlere yönlendirme iģaretleri ve ikaz levha iģaretleri yerleģtirilecektir. Ayrıca Proje Alanı na tüm giriģ çıkıģlar kontrollü bir Ģekilde yapılacak, güvenlik görevlisi bulundurulacak, tehlike, ihbar ve ikaz panoları yerleģtirilecek, bakımlı makine ve ekipmanların kullanılması konularında gerekli her türlü önlemler alınarak, kazaların oluģması önlenecektir. Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Projesinde kaza riskinin oluģması söz konusu olduğunda faaliyet sahibi, ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında sağlık ve güvenlikle ilgili bazı hususları yerine getirmekle yükümlü olacaktır. Bu noktada proje sahibi, çalıģan iģçilerin sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil gerekli her türlü önlemi alarak, organizasyonu yapmak, araç ve gereçleri sağlamak zorundadır. ĠĢveren, sağlık ve güvenlik önlemlerinin değiģen Ģartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun sürekli iyileģtirilmesi amaç ve çalıģması içinde olacaktır. Faaliyet sahibi, sağlık ve güvenliğin korunması ile ilgili önlemlerin alınmasında risklerin önlenmesi, önlenmesi mümkün olmayan risklerin değerlendirilmesi, risklerle kaynağında mücadele edilmesi, teknolojinin, iģ organizasyonunun, çalıģma Ģartlarının, sosyal iliģkilerin ve çalıģma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan genel bir önleme politikasının geliģtirilmesi, toplu korunma önlemlerine, kiģisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi, iģçilere uygun talimatların verilmesi gibi genel prensiplere uyacaktır. Bununla birlikte Proje Alanı nda alanında oluģabilecek sel, deprem gibi doğal felaketlere, yangın, sabotaj ve endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlara anında müdahale edebilmek, meydana gelebilecek zararları en aza indirebilmek ve bunun çevresel etkilerini önleyebilmek amacı ile; görev alacak personel arasında bir organizasyon yapılacaktır. Bu organizasyona göre Koruma, Yangın, Kurtarma ve Ġlk Yardım Ekipleri oluģturulacaktır. Bu ekiplerin çalıģma prensipleri ayrı ayrı belirlenecek ve tüm bu organizasyon iģlemlerinden sorumlu olarak da bir Genel Koordinatör görevlendirilecektir. ġekil 7.1. Acil Eylem Planı Koordinasyon Yapısı Tesiste karģılaģılabilecek olası acil durumlara müdahalede öncelik sırası, aģağıda belirtilen Ģekilde olacaktır. HaberleĢmenin Temini, UlaĢtırmanın Sağlanması ve Trafiğin Düzenlenmesi, Kurtarma, 109

20058733 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU GAZİANTEP İLİ ŞEHİTKAMİL İLÇESİ TAŞLICA MAHALLESİ

20058733 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU GAZİANTEP İLİ ŞEHİTKAMİL İLÇESİ TAŞLICA MAHALLESİ SAN. VE TİC. A.Ş. 20058733 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU GAZİANTEP İLİ ŞEHİTKAMİL İLÇESİ TAŞLICA MAHALLESİ Bahçelievler Mah. 52. Sok. (Eski 6. Sok) No: 15/4

Detaylı

ÖZGÜNTAŞ MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

ÖZGÜNTAŞ MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ÖZGÜNTAŞ MERMER SAN. VE 48556 RUHSAT NO LU II. GRUP MERMER OCAĞI ÇED RAPORU BURSA İLİ, ORHANELİ İLÇESİ, ORTAKÖY KÖYÜ ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu KONYA 2013 PROJENİN SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS

Detaylı

KOBİMS BETON VE İNŞ. MALZ. SAN. TİC. A.Ş.

KOBİMS BETON VE İNŞ. MALZ. SAN. TİC. A.Ş. BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. KOBİMS BETON VE İNŞ. MALZ. SAN. TİC. A.Ş. 20050839 NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇED RAPORU ANKARA İLİ

Detaylı

HASAN SÜMER İNŞ. TİC. LTD. ŞTİ. (RUHSAT NUMARASI : 52523) (ERİŞİM NUMARASI : 2401809) (PAFTA :İ29-D1)

HASAN SÜMER İNŞ. TİC. LTD. ŞTİ. (RUHSAT NUMARASI : 52523) (ERİŞİM NUMARASI : 2401809) (PAFTA :İ29-D1) (RUHSAT NUMARASI : 52523) (ERİŞİM NUMARASI : 2401809) (PAFTA :İ29-D1) KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU ANKARA İLİ, SİNCAN İLÇESİ, HİSARLIKAYA MAHALLESİ ŞAHİN

Detaylı

KONYA ÇİMENTO SANAYİ A.Ş.

KONYA ÇİMENTO SANAYİ A.Ş. KONYA ÇİMENTO SANAYİ A.Ş. KALKER OCAĞI VE KONKASÖR TESİSİ ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU KONYA İLİ, SELÇUKLU İLÇESİ, SARICALAR KÖYÜ, OBRUK TEPE MEVKİİ, 69132 RUHSATLI SAHA AK-KO MEDİKAL MÜHENDİSLİK VE PATENT

Detaylı

WGS 84, COĞRAFİK Koor. Sırası: Enlem,Boylam Datum : ED-50. Datum : WGS-84 Türü : UTM. Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 33. D.O.M.

WGS 84, COĞRAFİK Koor. Sırası: Enlem,Boylam Datum : ED-50. Datum : WGS-84 Türü : UTM. Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 33. D.O.M. SAYIN PREFABRİK İNŞ.SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ Sayın Prefabrik İnşaat Ticaret ve Sanayi Ltd.Şti. Organize Sanayi Bölgesi 1.Cadde 1.Sokak No:45 Afyonkarahisar TELEFON VE FAKS NUMARALARI

Detaylı

KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI

KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI İNŞ. NAK. GIDA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU MERSİN İLİ, AKDENİZ İLÇESİ, CAMİLİ KÖYÜ, 20057549 SİCİL NOLU SAHA ESA Çevre Teknolojileri Mühendislik Dan.

Detaylı

200901721 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI PROJE TANITIM DOSYASI KIRKLARELİ İLİ PINARHİSAR İLÇESİ

200901721 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI PROJE TANITIM DOSYASI KIRKLARELİ İLİ PINARHİSAR İLÇESİ SAN. VE TİC. A.Ş. 200901721 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI PROJE TANITIM DOSYASI KIRKLARELİ İLİ PINARHİSAR İLÇESİ Bahçelievler Mah. 52. Sok. (Eski 6. Sok) No: 15/4 ÇANKAYA / ANKARA TEL : + 90 312 223 36 00 FAKS

Detaylı

TONBULLAR HAZIR BETON VE İNŞ. MLZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

TONBULLAR HAZIR BETON VE İNŞ. MLZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. TONBULLAR HAZIR BETON VE İNŞ. MLZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI NİHAİ KASTAMONU İLİ, MERKEZ İLÇESİ, GÖKÇEKENT KÖYÜ, ALÇAKDAĞ MEVKİİ AĞUSTOS-2013 BELGE NO: 14/857

Detaylı

KURTULUŞ MAH. 9.SOK NO:8 BUŞRA APT. ASMA KAT ADANA/TÜRKİYE BETON SANTRALİ PROJESİ BİR SONRAKİ SAYFADA

KURTULUŞ MAH. 9.SOK NO:8 BUŞRA APT. ASMA KAT ADANA/TÜRKİYE BETON SANTRALİ PROJESİ BİR SONRAKİ SAYFADA PROJE SAHİBİNİN ADI HASAN CAN MAD. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI KURTULUŞ MAH. 9.SOK NO:8 BUŞRA APT. ASMA KAT ADANA/TÜRKİYE Tel : (0 322) 459 06 26 Fax: (0 322)

Detaylı

KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) RAPORU

KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) RAPORU SAĞLAMLAR İNŞAAT TAAHHÜT TİCARET VE SANAYİ LTD. ŞTİ. KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) RAPORU AFYONKARAHİSAR İLİ, İSCEHİSAR İLÇESİ, ÇALIŞLAR KÖYÜ

Detaylı

HAMTAŞ MAD. TİC. VE SAN. A.Ş.

HAMTAŞ MAD. TİC. VE SAN. A.Ş. 20068693 Ruhsat No lu II. Grup Kalker Ocağı Ve Kırma Eleme Tesisi Kapasite Artışı ÇED RAPORU SAKARYA İLİ, FERİZLİ İLÇESİ, AKÇUKUR KÖYÜ AKÇEV MÜH. DAN. MAD. ÇEV. İNŞ. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇED Raporu Nihai

Detaylı

20062066 RUHSAT NO LU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ANKARA İLİ, POLATLI İLÇESİ, KARAKUYU KÖYÜ

20062066 RUHSAT NO LU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ANKARA İLİ, POLATLI İLÇESİ, KARAKUYU KÖYÜ TAMTAŞ YAPI MALZEMELERİ 20062066 RUHSAT NO LU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ANKARA İLİ, POLATLI İLÇESİ, KARAKUYU KÖYÜ Bahçelievler Mah. 52. Sok. (Eski 6. Sok) No: 15/4 ÇANKAYA

Detaylı

Elazığ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü 2009 ÇED Planlama ġube Müdürlüğü Ġzleme Kontrol Neden Yapılır.

Elazığ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü 2009 ÇED Planlama ġube Müdürlüğü Ġzleme Kontrol Neden Yapılır. Elazığ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü 2009 ÇED Planlama ġube Müdürlüğü Ġzleme Kontrol Neden Yapılır. ĠZLEME VE KONTROL NEDĠR? NĠÇĠN YAPILIR? 17 temmuz 2008 tarihli ve 26939 sayılı resmi gazete de yayımlanarak

Detaylı

KROMTAŞ MADENCİLİK SAN. VE TİC. A.Ş.

KROMTAŞ MADENCİLİK SAN. VE TİC. A.Ş. KROMTAŞ MADENCİLİK SAN. VE TİC. A.Ş. IR 20067775 VE KAPASİTE ARTIŞI, KROM OCAĞI MANYEZİT OCAĞI VE DEMİR OCAĞI Bursa İli, Büyükorhan İlçesi, Kınık Köyü ÇED BAŞVURU DOSYASI Adres: Barış Mah. Asır Sok. Gelincik

Detaylı

UĞURAL İNŞAAT TURİZM PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 10580 ve 18410 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE ENTEGRE TESİSLERİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

UĞURAL İNŞAAT TURİZM PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 10580 ve 18410 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE ENTEGRE TESİSLERİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. KALKER OCAĞI VE ENTEGRE TESİSLERİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ ANKARA İLİ, MAMAK İLÇESİ, KIBRIS MAHALLESİ ARÜV ÇEVRE MÜH. MÜŞ. HİZ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ÇED RAPORU ANKARA-2013

Detaylı

DORLĠON MAD. DOĞAL TAġLAR SAN. VE TĠC. LTD. ġtġ. ER:3272912 ve ĠR:80579 NO LU BAZALT OCAĞI VE KIRMA ELEME TESĠSĠ PROJE TANITIM DOSYASI

DORLĠON MAD. DOĞAL TAġLAR SAN. VE TĠC. LTD. ġtġ. ER:3272912 ve ĠR:80579 NO LU BAZALT OCAĞI VE KIRMA ELEME TESĠSĠ PROJE TANITIM DOSYASI DORLĠON MAD. DOĞAL TAġLAR SAN. VE TĠC. LTD. ġtġ. ER:3272912 ve ĠR:80579 NO LU BAZALT OCAĞI VE KIRMA ELEME TESĠSĠ PROJE ESKĠġEHĠR ĠLĠ, SEYĠTGAZĠ ĠLÇESĠ, BEYKIġLA KÖYÜ ESKĠġEHĠR 22 MAYIS 2014 PROJE SAHĠBĠNĠN

Detaylı

DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.

DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. SELİM SÜLEYMAN ÖZDEN 20059275 NOLU IV. GRUP KUVARSİT OCAĞI VE CEVHER HAZIRLAMA TESİSİ İLE KUVARS KUMU OCAĞI VE CEVHER HAZIRLAMA TESİSİ

Detaylı

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYASINDA YER ALAN KONULAR 3 ANA GRUPTA TOPLANMAKTADIR 1- PROJE ALANI VE

Detaylı

NAMIK KEMAL AYDOĞDU Adresi

NAMIK KEMAL AYDOĞDU Adresi İİR:51232 RUHSAT NUMARALII IIII.. GRUP KALKER OCAĞII REHABİİLİİTASYONU,, KIIRMA-ELEME TESİİSİİ VE DEKORATİİF TAŞ OCAĞII KAPASİİTE ARTIIŞII PROJESİİ ÇED BAŞVURU DOSYASII İİZMİİR İİLİİ,, ÇEŞME İİLÇESİİ,,

Detaylı

GERÇEK İNŞ. NAKL. VE TİC. LTD. ŞTİ. 1203/2 SOKAK KARDEŞLER 1 İŞ MERKEZİ NO:17/7 Adresi Proje YENİŞEHİR / KONAK / İZMİR

GERÇEK İNŞ. NAKL. VE TİC. LTD. ŞTİ. 1203/2 SOKAK KARDEŞLER 1 İŞ MERKEZİ NO:17/7 Adresi Proje YENİŞEHİR / KONAK / İZMİR GERÇEK İNŞ. NAKL. VE TİC. LTD. ŞTİ. İR:48760 RUHSAT NUMARALI II-A GRUBU ANDEZİT OCAĞI, KIRMA- ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI VE HAZIR BETON TESİSİ PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME RAPORU İZMİR İLİ, ALİAĞA

Detaylı

Ülkemizde ÇED Uygulamaları, Sorunları, Çözüm Önerileri. Nihat Ataman

Ülkemizde ÇED Uygulamaları, Sorunları, Çözüm Önerileri. Nihat Ataman Ülkemizde ÇED Uygulamaları, Sorunları, Çözüm Önerileri Nihat Ataman 1 2 ĠÇERĠK 1. GĠRĠġ 2. ÇEVRESEL ETKĠ DEĞERLENDĠRMESĠ 3. ÇED YÖNETMELĠĞĠ 4. HALKIN KATILIMI TOPLANTISI 5. ÇED RAPORU 6. ĠNCELEME DEĞERLENDĠRME

Detaylı

AYTEMĠZ MADENCĠLĠK LĠMĠTED ġġrketġ BAKIR MADENĠ OCAĞI ADANA ĠLĠ, FEKE ĠLÇESĠ, KOÇYAZI KÖYÜ, 201000974 SĠCĠL NOLU SAHA

AYTEMĠZ MADENCĠLĠK LĠMĠTED ġġrketġ BAKIR MADENĠ OCAĞI ADANA ĠLĠ, FEKE ĠLÇESĠ, KOÇYAZI KÖYÜ, 201000974 SĠCĠL NOLU SAHA AYTEMĠZ MADENCĠLĠK LĠMĠTED ġġrketġ BAKIR MADENĠ OCAĞI ADANA ĠLĠ, FEKE ĠLÇESĠ, KOÇYAZI KÖYÜ, 201000974 SĠCĠL NOLU SAHA ATASAR MÜHENDĠSLĠK ĠMAR ĠNġAAT MAD.PET. VE SAĞ.ÜRN.DAN.LTD.ġTĠ. Güzelyalı Mahallesi,81038

Detaylı

HAKTAŞ TAŞKIRMA VE MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 6612 RUHSAT NUMARALI SAHA KALKER OCAKLARI VE KIRMA-ELEME TESİSLERİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU

HAKTAŞ TAŞKIRMA VE MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 6612 RUHSAT NUMARALI SAHA KALKER OCAKLARI VE KIRMA-ELEME TESİSLERİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 6612 RUHSAT NUMARALI SAHA KALKER OCAKLARI VE KIRMA-ELEME TESİSLERİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ANKARA İLİ ELMADAĞ İLÇESİ HASANOĞLAN BELDESİ Bahçelievler Mah. 52. Sk. (Eski 6. Sk.) No: 15/4 Çankaya/ANKARA

Detaylı

PROJE TANITIM DOSYASI

PROJE TANITIM DOSYASI ALAGÖZLER KUM ÇAKIL TİC. VE SAN. A.Ş. PROJE TANITIM DOSYASI ZONGULDAK İLİ, ÇAYCUMA İLÇESİ GÖKÇELER KÖYÜ MEVKİİ 200904649 NO LU II-A GRUP İŞLETME RUHSATLI ALAN AKCA ÇEVRE MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK İNŞAAT

Detaylı

BAZTAŞ MAD. İNŞ. SAN. TİC. A.Ş. İR: 72340 RUHSAT NUMARALI BAZALT OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI

BAZTAŞ MAD. İNŞ. SAN. TİC. A.Ş. İR: 72340 RUHSAT NUMARALI BAZALT OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI İR: 72340 RUHSAT NUMARALI BAZALT OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI TEKİRDAĞ İLİ, MURATLI İLÇESİ, ÇEVRİMKAYA KÖYÜ x ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu RAPORU HAZIRLAYAN KURUM ANKARA, NİSAN 2014 PROJE

Detaylı

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ 1.1. Ruhsat Sahasının İli : İlçesi : Beldesi : Köyü : Ruhsat Numarası : Ruhsat Grubu : I (a) Maden Cinsi : BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ 1.2. Ruhsat Sahibinin Adı Soyadı : Adres :

Detaylı

İNCE BOYUTLU SİLİS KUMU DEPOLAMA SAHASI (III. SINIF)

İNCE BOYUTLU SİLİS KUMU DEPOLAMA SAHASI (III. SINIF) İNCE BOYUTLU SİLİS KUMU DEPOLAMA SAHASI (III. SINIF) KARABÜK İLİ, SAFRANBOLU İLÇESİ, ÇATAK KÖYÜ MEVKİİ ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu ALMER Çevre Denetim Müş. Müh.İş Sağ. ve Güv. Proje Tic. Ltd. Şti. ANKARA

Detaylı

ÇALIŞKAN MAD. NAK. YAPI ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İR: 200803370 RUHSAT NUMARALI BAZALT OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ

ÇALIŞKAN MAD. NAK. YAPI ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İR: 200803370 RUHSAT NUMARALI BAZALT OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ YAPI ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İR: 200803370 RUHSAT NUMARALI TEKİRDAĞ İLİ, MURATLI İLÇESİ, BALABANLI KÖYÜ x ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu RAPORU HAZIRLAYAN KURUM ANKARA, MART 2014 PROJE SAHİBİNİN

Detaylı

II (A) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ ÇED BAŞVURU DOSYASI. Adana İli, Ceyhan İlçesi, Gündoğan Köyü Mevkii

II (A) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ ÇED BAŞVURU DOSYASI. Adana İli, Ceyhan İlçesi, Gündoğan Köyü Mevkii YAPI SANAYİ A.Ş. II (A) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ Adana İli, Ceyhan İlçesi, Gündoğan Köyü Mevkii YERBİLİMLERİ VE ÇEVRE ETÜT MÜH.MÜŞ.İNŞ.TURZ.TİC. VE SAN.LTD.ŞTİ WWW.yercet.com MAYIS-

Detaylı

İR: 47936 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ ALAN GENİŞLETİLMESİ VE KAPASİTE ARTIRIMI

İR: 47936 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ ALAN GENİŞLETİLMESİ VE KAPASİTE ARTIRIMI İR: 47936 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ ALAN GENİŞLETİLMESİ VE KAPASİTE ARTIRIMI ÇANAKKALE İLİ, EZİNE İLÇESİ, DERBENTBAŞI KÖYÜ Fethiye Mah. Ferhat Sok. Şimşek Apt. No:269 Nilüfer-BURSA

Detaylı

BALIK AĞI ÜRETİMİ FAALİYETİ PROJE OZET DOSYASI

BALIK AĞI ÜRETİMİ FAALİYETİ PROJE OZET DOSYASI TİCARET ANONİM ŞİRKETİ BALIK AĞI ÜRETİMİ FAALİYETİ İSTİKLAL MAHALLESİ, YILDIRIM BEYAZID CADDESİ, NO: 14 ESENYURT / İSTANBUL F21D18C3C3D PAFTA, 159 ADA, 3 PARSEL URBAN ÇEVRE DANIŞMANLIK VE MÜHENDİSLİK TİC.

Detaylı

KALKER OCAĞI VE KONKASÖR TESĠSĠ

KALKER OCAĞI VE KONKASÖR TESĠSĠ ERDOĞANLAR ĠNġAAT TAAHHÜT GIDA AKARYAKIT ÜRN.NAK.TAR. YEM MAD.SAN. VE TĠC.LTD.ġTĠ. KALKER OCAĞI VE KONKASÖR TESĠSĠ ADANA ĠLĠ, ALADAĞ ĠLÇESĠ, CERĠTLER KÖYÜ, ER 3294181 NOLU SAHA ATASAR MÜHENDĠSLĠK ĠMAR

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) ĠĢletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)...... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İŞLETMELERİN FAALİYET KONULARI FARKLI OLSA

Detaylı

DERE MAD. İNŞ. YAPI MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş.

DERE MAD. İNŞ. YAPI MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş. BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. DERE MAD. İNŞ. YAPI MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş. KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI VE MICIR YIKAMA-ELEME TESİSİ İLE HAZIR BETON TESİSİ

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI Sayfa1 MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI 03.10.2013 tarihli ve 28784 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği nin 5. Maddesi gereği, 26. Maddesi kapsamında yer

Detaylı

KOÇ REGÜLATÖRÜ VE HES (7,773 MW m, 7,465 MW e )

KOÇ REGÜLATÖRÜ VE HES (7,773 MW m, 7,465 MW e ) KOÇ ELEKTRİK ÜRETİM LİMİTED ŞİRKETİ (7,773 MW m, 7,465 MW e ) ADIYAMAN İLİ, GÖLBAŞI İLÇESİ, HAMZALAR KÖYÜ, ÇORAK TEPE MALATYA İLİ, DOĞANŞEHİR İLÇESİ, KAPIDERE KÖYÜ, GÜVERCİN KAYASI MEVKİİ, KAPI DERESİ

Detaylı

GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Planlama Alanı : Bolu ili, Mengen ilçesi, Kadılar

Detaylı

İNCE BOYUTLU SİLİS KUMU DEPOLAMA SAHASI

İNCE BOYUTLU SİLİS KUMU DEPOLAMA SAHASI İNCE BOYUTLU SİLİS KUMU DEPOLAMA SAHASI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ BAŞVURU DOSYASI KARABÜK İLİ, SAFRANBOLU İLÇESİ, ÇATAK KÖYÜ MEVKİİ ALMER Çevre Denetim Müş. Müh.İş Sağ. ve Güv. Proje Tic. Ltd. Şti.

Detaylı

ÖZYÖRÜK MADEN SAN. VE TİC. A.Ş.

ÖZYÖRÜK MADEN SAN. VE TİC. A.Ş. ÖZYÖRÜK MADEN SAN. VE TİC. A.Ş. KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ (KAPASİTE ARTIŞI) PROJESİ (İ.R.:74170, İ.R.:50840) ANKARA İLİ, SİNCAN İLÇESİ, MALIKÖY MAH, KARAGEDİK MEVKİİ NİHAİ OCAK-2014 AK-TEL MÜHENDİSLİK

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI EK-2 FAALİYET BAŞVURU FORMU

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI EK-2 FAALİYET BAŞVURU FORMU 1. Başvuru sahibine ilişkin bilgiler: 1.1 Adı Soyadı 1.2 Adresi 1.3 T.C. Kimlik No 1.4 Telefon (GSM) 1.5 E-Posta 2. Firmaya ilişkin bilgiler: 2.1 Firma Adı 2.2 Adresi 2.3 Telefon No 2.4 Faks No 2.5 Sicil

Detaylı

DERE MAD. İNŞ. YAPI MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş.

DERE MAD. İNŞ. YAPI MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş. BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. DERE MAD. SAN. VE TİC. A.Ş. MOBİL VE SABİT KIRMA-ELEME TESİSİ, MICIR YIKAMA-ELEME TESİSİ İLE MICIR KARIŞTIRMA TESİSİ ÇED BAŞVURU DOSYASI

Detaylı

BARAJLAR VE HİDROELEKTRİK YERİ

BARAJLAR VE HİDROELEKTRİK YERİ BARAJLAR VE HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇED DEKİ YERİ Barajların ÇED Yönetmeliği ndeki ndeki Yeri Ek-1 1 Listesi, Madde 15, Su depolama tesisleri (Göl( l hacmi 10 milyon m3 ve üzeri olan Baraj ve Göletler)

Detaylı

GRUP: 3699 BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ METAL OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLER

GRUP: 3699 BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ METAL OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLER GRUP: 3699 BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ METAL OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLER Kilitli Parke taşı,beton bordür, beton ve betonarme borular, beton briket, beton blok, öngerilimli-öngerilimsiz prefabrik yapı elemanları

Detaylı

ALİ RIZA ONAT RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU ANKARA İLİ ÇUBUK İLÇESİ İKİPINAR MAHALLESİ

ALİ RIZA ONAT RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU ANKARA İLİ ÇUBUK İLÇESİ İKİPINAR MAHALLESİ 68665 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU ANKARA İLİ ÇUBUK İLÇESİ İKİPINAR MAHALLESİ Bahçelievler Mah. 52. Sk. (Eski 6. Sk.) No: 15/4 Çankaya/ANKARA Tel: 0 312 223 36 00

Detaylı

Kültür ve Turizm Bakanlığından: SAMSUN KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR 57.00/610 Toplantı Tarihi ve No : 09.10.2015-133 Karar Tarihi ve

Kültür ve Turizm Bakanlığından: SAMSUN KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR 57.00/610 Toplantı Tarihi ve No : 09.10.2015-133 Karar Tarihi ve Kültür ve Turizm Bakanlığından: SAMSUN KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR 57.00/610 Toplantı Tarihi ve No : 09.10.2015-133 Toplantı Yeri Karar Tarihi ve No : 09.10.2015-2951 SAMSUN Sinop Ġli,

Detaylı

ARTUĞ TUĞLA TOPRAK SANAYĠ A.ġ.

ARTUĞ TUĞLA TOPRAK SANAYĠ A.ġ. Artuğ Tuğla Toprak San. A.ġ. ARTUĞ TUĞLA TOPRAK SANAYĠ A.ġ. KĠL OCAĞI PROJE TANITIM DOSYASI PROJE YERĠ HATAY ĠLĠ, ARSUZ ĠLÇESĠ, KARAHÜSEYĠNLĠ MAH., 84715 RUHSAT NOLU SAHA PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYAN

Detaylı

ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU

ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU SIRA NO HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLAMA SÜRECİ (EN GEÇ) 1 İl Müdürlüğü Uygunluk Yazısı 1-Başvuru Dilekçesi 30 GÜN 2-

Detaylı

KUM-ÇAKIL OCAĞI, KIRMA-ELEMEYIKAMA VE KİLİTLİ PARKE TESİSİ PROJE TANITIM DOSYASI

KUM-ÇAKIL OCAĞI, KIRMA-ELEMEYIKAMA VE KİLİTLİ PARKE TESİSİ PROJE TANITIM DOSYASI AVANOS BELEDİYESİ KUM-ÇAKIL OCAĞI, KIRMA-ELEMEYIKAMA VE KİLİTLİ PARKE TESİSİ PROJE TANITIM DOSYASI NEVŞEHİR İLİ, AVANOS İLÇESİ ALAEDDİN MAHALLESİ, ALİBEYYERİ MEVKİİ (ER:3318167) SİVAS CAD. AHENK AP. NO:42/10

Detaylı

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN ÇEVRE YÖNETY NETİMİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ İZİN N VE DENETİM M DAİRES RESİ BAŞKANLI KANLIĞI ÇEVRE İZNİ VE LİSANSI L ŞUBESİ ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR L HAKKINDA YÖNETMELİK ÇEVRE İZNİ

Detaylı

DSİ 5. BÖLGE (ANKARA) MÜDÜRLÜĞÜ. ANKARA GÖLETLERİ (TEKKE) ve SULAMALARI PROJESİ KAPSAMINDA MALZEME OCAKLARI ve KIRMA-ELEME-YIKAMA TESİSİ PROJESİ

DSİ 5. BÖLGE (ANKARA) MÜDÜRLÜĞÜ. ANKARA GÖLETLERİ (TEKKE) ve SULAMALARI PROJESİ KAPSAMINDA MALZEME OCAKLARI ve KIRMA-ELEME-YIKAMA TESİSİ PROJESİ DSİ 5. BÖLGE (ANKARA) MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA GÖLETLERİ (TEKKE) ve SULAMALARI PROJESİ KAPSAMINDA MALZEME OCAKLARI ve KIRMA-ELEME-YIKAMA TESİSİ PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME RAPORU ANKARA İLİ, AYAŞ İLÇESİ,

Detaylı

ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU

ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU ÜNAL KORKMAZ HAZIR BET. ÇİM. MAD. İNŞ. GIDA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. SİCİL 63739 RUHSAT NUMARALI SAHA KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTTIRIMI ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU KONYA İLİ, SELÇUKLU İLÇESİ,

Detaylı

(770 ADET KONUT KAPASİTELİ)

(770 ADET KONUT KAPASİTELİ) S.S.SUKENT KONUT YAPI KOOPERATİFİ S.S.SUKENT KONUT YAPI KOOPERATİFİ (770 ADET KONUT KAPASİTELİ) ANKARA İLİ, ÇANKAYA İLÇESİ, LODUMU MAHALLESİ (BEYTEPE KÖYÜ), 29354 ADA, 1 NOLU PARSEL Proje Tanıtım Dosyası

Detaylı

AER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM LTD. ŞTİ. İLHAN REGÜLATÖRÜ VE HİDROELEKTRİK SANTRAL (HES) PROJESİ (9.28 MWm/9.00 MWe) ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU

AER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM LTD. ŞTİ. İLHAN REGÜLATÖRÜ VE HİDROELEKTRİK SANTRAL (HES) PROJESİ (9.28 MWm/9.00 MWe) ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU İLHAN REGÜLATÖRÜ VE HİDROELEKTRİK SANTRAL (HES) PROJESİ (9.28 MWm/9.00 MWe) ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU ARTVİN İLİ, BORÇKA İLÇESİ ÇED Raporu x Nihai ÇED Raporu ANKARA-HAZİRAN 2014 Öveçler Huzur

Detaylı

UĞURAL İNŞAAT TURİZM PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. II (a) GRUBU MADEN OCAĞI 200703663 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI PROJESİ

UĞURAL İNŞAAT TURİZM PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. II (a) GRUBU MADEN OCAĞI 200703663 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI PROJESİ PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 200703663 RUHSAT NUMARALI ANKARA İLİ, MAMAK İLÇESİ, KIBRIS MAHALLESİ ARÜV ÇEVRE MÜH. MÜŞ. HİZ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ÇED RAPORU ANKARA-2013 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON

Detaylı

KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ.

KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇEVREYE DAİR TÜM SORUNLARI ORTAYA KOYARAK, KALİTELİ HİZMET VERMEK AMACIMIZDIR. KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇALIŞMA GRUBUMUZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

İSTAŞ BETON ASFALT TAŞ. İNŞ. PET. ÜRÜN. MADEN TAR. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.

İSTAŞ BETON ASFALT TAŞ. İNŞ. PET. ÜRÜN. MADEN TAR. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. ÇED Raporu İSTAŞ BETON ASFALT TAŞ. İNŞ. PET. ÜRÜN. MADEN TAR. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. 200700368 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ANTALYA İLİ, KORKUTELİ İLÇESİ, SÖĞÜTCÜK

Detaylı

DSİ 7. BÖLGE (SAMSUN) MÜDÜRLÜĞÜ. TAŞKELİK GÖLETİ ve SULAMASI, MALZEME OCAKLARI, KIRMA-ELEME TESİSİ ve HAZIR BETON SANTRALİ PROJESİ

DSİ 7. BÖLGE (SAMSUN) MÜDÜRLÜĞÜ. TAŞKELİK GÖLETİ ve SULAMASI, MALZEME OCAKLARI, KIRMA-ELEME TESİSİ ve HAZIR BETON SANTRALİ PROJESİ DSİ 7. BÖLGE (SAMSUN) MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKELİK GÖLETİ ve SULAMASI, MALZEME OCAKLARI, KIRMA-ELEME TESİSİ ve HAZIR BETON SANTRALİ PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU SAMSUN İLİ, ALAÇAM İLÇESİ, TAŞKELİK

Detaylı

SÖNMEZ ÇİMENTO YAPI VE MADENCİLİK SANAYİ TİC. A.Ş. 200700175 RUHSAT NO LU KALKER KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI

SÖNMEZ ÇİMENTO YAPI VE MADENCİLİK SANAYİ TİC. A.Ş. 200700175 RUHSAT NO LU KALKER KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI SÖNMEZ ÇİMENTO YAPI VE MADENCİLİK SANAYİ TİC. A.Ş. 200700175 RUHSAT NO LU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ADANA İLİ, CEYHAN İLÇESİ ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu TOPÇUOĞLU MAD. SAN. 1 /

Detaylı

KORAT TEKSTİL MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

KORAT TEKSTİL MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. KORAT TEKSTİL MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. IR 71021, ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ Bursa İli, Büyükorhan İlçesi, Kınık Köyü ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU Adres: Barış Mah. Asır Sok. Gelincik Sitesi C Blok No:5/A

Detaylı

AŞKALE ÇİMENTO SANAYİ T.A.Ş. 200807145 RUHSAT ve 3185159 ERİŞİM NOLU II-(A) GRUBU PATLATMALI TAŞ (KALKER) OCAĞI ve KIRMA ELEME TESİSİ

AŞKALE ÇİMENTO SANAYİ T.A.Ş. 200807145 RUHSAT ve 3185159 ERİŞİM NOLU II-(A) GRUBU PATLATMALI TAŞ (KALKER) OCAĞI ve KIRMA ELEME TESİSİ 20080745 RUHSAT ve 38559 ERİŞİM NOU II(A) GRUBU PATATMAI TAŞ (KAKER) OCAĞI ve KIRMA EEME TESİSİ TRABZON İİ, MAÇKA İÇESİ, AKARSU KÖYÜ, AYRAASKA YAYA MEVKİİ KARÇEV ÇEVRE YÖTİM VE ARITIM TEKNOOJİERİ SAN.

Detaylı

DOSTLAR MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

DOSTLAR MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. DOSTLAR MERMER SAN. VE TİC. NİHAİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU BURSA İLİ, ORHANELİ İLÇESİ, KOÇU KÖYÜ İR: 55180 JMK ÇED DANIŞMANLIK VE MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ İNŞAAT VE MADENCİLİK SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ

Detaylı

İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN ULUSLARARASI 2.PİST VE MÜTEMMİMLERİ İNŞAATI

İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN ULUSLARARASI 2.PİST VE MÜTEMMİMLERİ İNŞAATI DEVLET HAVA MEYDANLARI İŞLETMESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN ULUSLARARASI HAVALİMANI 2.PİST VE MÜTEMMİMLERİ İNŞAATI İSTANBUL İLİ, PENDİK İLÇESİ, KURTKÖY X ÇED RAPORU NİHAİ ÇEDRAPORU ADRES: ŞEREFLİ

Detaylı

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi Ocak 2009 Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi EK 5 ÇED YÖNETMELĠĞĠ EK V: DUYARLI YÖRELER Bu yönetmelik kapsamında bulunan projelere iliģkin yapılacak çalıģmalar

Detaylı

T.C. KARTAL BELEDİYE BAŞKANLIĞI İSTANBUL

T.C. KARTAL BELEDİYE BAŞKANLIĞI İSTANBUL KARARIN ÖZÜ : Sivil Savunma Uzmanlığı nın Görev ve ÇalıĢma Yönetmeliği. TEKLİF : Sivil Savunma Uzmanlığı nın 31.03.2010 tarih, 2010/1043 sayılı teklifi. BAġKANLIK MAKAMI NA; Ġlgi: 18.03.2010 tarih ve 129

Detaylı

ÇETİN ENERJİ A.Ş. Tel : 0212 340 19 00 Faks : 0212 215 30 12. İli : Siirt İlçesi : Şirvan Mevkii : Yalkaya Köyü

ÇETİN ENERJİ A.Ş. Tel : 0212 340 19 00 Faks : 0212 215 30 12. İli : Siirt İlçesi : Şirvan Mevkii : Yalkaya Köyü PROJE SAHİBİNİN ADI ÇETİN ENERJİ A.Ş. ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI Büyükdere Cad. No:127 Astoria İş Merkezi A-Blok Kat 11 34394 Esentepe-Şişli/İSTANBUL Tel : 0212 340 19 00 Faks : 0212

Detaylı

MERSİN MUT BELEDİYESİ ÇORTAK KÖYÜ 616 NOLU PARSEL 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

MERSİN MUT BELEDİYESİ ÇORTAK KÖYÜ 616 NOLU PARSEL 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU MERSİN MUT BELEDİYESİ ÇORTAK KÖYÜ 616 NOLU PARSEL 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 1 ÇATAKLI PLANLAMA 2014 Sayfa ĠÇĠNDEKĠLER..2 HARĠTALAR DĠZĠNĠ 2 FOTOĞRAFLAR

Detaylı

Koor. Sırası : Sağa Değer, Yukarı Değer Saat Yönünde

Koor. Sırası : Sağa Değer, Yukarı Değer Saat Yönünde ETİ MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİSARCIK YENİ ATIK BARAJI (MADEN ATIĞI DÜZENLİ DEPOLAMA SAHASI) VE MALZEME OCAKLARI PROJESİ ÇED BAŞVURU DOSYASI KÜTAHYA

Detaylı

T.C. TEKİRDAĞ VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ KÖMÜR OCAĞI, KÖMÜR DEPOLAMA VE ELEME TESĠSLERĠNDE EMĠSYON KONTROLÜ

T.C. TEKİRDAĞ VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ KÖMÜR OCAĞI, KÖMÜR DEPOLAMA VE ELEME TESĠSLERĠNDE EMĠSYON KONTROLÜ T.C. TEKİRDAĞ VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ KÖMÜR OCAĞI, KÖMÜR DEPOLAMA VE ELEME TESĠSLERĠNDE EMĠSYON KONTROLÜ GĠRĠġ Çevresel bilincin önem kazandığı Ülkemizde kömür ocakları, depolama ve eleme

Detaylı

Bu Yönetmelik Gölyaka Belediye Meclisinin 05.07.2002 tarih ve 2002/5 Sayılı Kararı ile kabul edilmiştir.

Bu Yönetmelik Gölyaka Belediye Meclisinin 05.07.2002 tarih ve 2002/5 Sayılı Kararı ile kabul edilmiştir. -2002- Bu Yönetmelik Gölyaka Belediye Meclisinin 05.07.2002 tarih ve 2002/5 Sayılı Kararı ile kabul edilmiştir. İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM Sayfa No : Amaç 2 Kapsam 2 İKİNCİ BÖLÜM Katı Atıkların Depolanması,

Detaylı

MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK TİCARET LTD.ŞTİ.

MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK TİCARET LTD.ŞTİ. T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 23. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ELDEŞ GÖLETİ SULAMASI MALZEME OCAKLARI, KIRMA-ELEME VE YIKAMA- ELEME TESİSLERİ PROJESİ PROJE TANITIM DOSYASI BARTIN

Detaylı

Koor. Sırası : Sağa Değer, Yukarı Değer Saat Yönünde

Koor. Sırası : Sağa Değer, Yukarı Değer Saat Yönünde ETİ MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ESPEY YENİ ATIK BARAJI (MADEN ATIĞI DÜZENLİ DEPOLAMA SAHASI) VE MALZEME OCAKLARI PROJESİ ÇED BAŞVURU DOSYASI KÜTAHYA

Detaylı

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017113/3017080 Faks: 0232 4530922 E-Mail: abayram@deu.edu.tr

Detaylı

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK Lisans başvurusu Düzenli depolama tesisleri için tesisin bulunduğu belediyeden usulüne göre alınmış izin veya ruhsat üzerine Bakanlıktan lisans alınması

Detaylı

DSİ 5. BÖLGE (ANKARA) MÜDÜRLÜĞÜ

DSİ 5. BÖLGE (ANKARA) MÜDÜRLÜĞÜ DSİ 5. BÖLGE (ANKARA) MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA GÖLETLERİ (BAŞAYAŞ ve GÖKLER) ve SULAMALARI PROJESİ KAPSAMINDA MALZEME OCAKLARI ve KIRMA-ELEME TESİSİ PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME RAPORU ANKARA İLİ, AYAŞ

Detaylı

Kültür ve Turizm Bakanlığından: AYDIN KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR 09.06.892 Toplantı Tarihi ve No : 26.08.2015-104 Karar Tarihi ve

Kültür ve Turizm Bakanlığından: AYDIN KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR 09.06.892 Toplantı Tarihi ve No : 26.08.2015-104 Karar Tarihi ve Kültür ve Turizm Bakanlığından: AYDIN KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR 09.06.892 Toplantı Tarihi ve No : 26.08.2015-104 TOPLANTI YERĠ Karar Tarihi ve No : 26.08.2015-4121 AYDIN Aydın Ġli,

Detaylı

TAHSİN BİLİR İ.R: 82946. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ ADANA İLİ, TUFANBEYLİ İLÇESİ, AKPINAR KÖYÜ

TAHSİN BİLİR İ.R: 82946. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ ADANA İLİ, TUFANBEYLİ İLÇESİ, AKPINAR KÖYÜ İ.R: 82946 II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ ADANA İLİ, TUFANBEYLİ İLÇESİ, AKPINAR KÖYÜ GÖKER ÇEVRE ve MADEN MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ARITIM PETROL ÜRÜN. İNŞ. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. Yeterlik

Detaylı

ES BETON PREFABRİK YAPI MALZEMELERİ SAN. TİC. VE TAAH. A.Ş. 200906672 RUHSAT NO LU KALKER OCAĞI PROJE TANITIM DOSYASI

ES BETON PREFABRİK YAPI MALZEMELERİ SAN. TİC. VE TAAH. A.Ş. 200906672 RUHSAT NO LU KALKER OCAĞI PROJE TANITIM DOSYASI ES BETON PREFABRİK YAPI MALZEMELERİ SAN. TİC. VE TAAH. A.Ş. 200906672 RUHSAT NO LU KALKER OCAĞI ELAZIĞ İLİ, MERKEZ İLÇESİ, SÜTLÜCE KÖYÜ MEVKİİ KASIM-2015 AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞT.TUR.GD.SAN.TİC.LTD. ŞTİ.

Detaylı

200902983 ARAMA RUHSATLI IV. GRUP ALÇITAġI OCAĞI VE KONKASÖR TESĠSĠ

200902983 ARAMA RUHSATLI IV. GRUP ALÇITAġI OCAĞI VE KONKASÖR TESĠSĠ ĠNKAYA MADENCĠLĠK VE PETROL ÜRÜNLERĠ SANAYĠ VE TĠC.LTD.ġTĠ. 200902983 ARAMA RUHSATLI IV. GRUP ALÇITAġI OCAĞI VE KONKASÖR TESĠSĠ ADANA ĠLĠ, ÇUKUROVA ĠLÇESĠ, GÖKKUYU KÖYÜ, 200902983 NOLU SAHA ATASAR MÜHENDĠSLĠK

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Bu Tebliğ, 12 Mart 1989 tarihli ve 20106 sayılı Resmî Gazete de yayınlanmıştır. Amaç Madde 1 - Bu tebliğ, 9 Ağustos 1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre

Detaylı

KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi)

KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi) TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi) MART / 2017 I İÇİNDEKİLER

Detaylı

TÜFEKÇİKONAK HİDRO ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

TÜFEKÇİKONAK HİDRO ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. TÜFEKÇİKONAK HİDRO ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. TÜFEKÇİKONAK HİDROELEKTRİK SANTRALİ (HES) (5,4 MW m / 5.184 MW e Kapasiteli) REGÜLATÖR İLAVESİ VE PROJE DEĞİŞİKLİĞİ BURSA İLİ, İNEGÖL İLÇESİ TÜFEKÇİKONAĞI

Detaylı

TARAKLI TERMAL TURİZM A.Ş.

TARAKLI TERMAL TURİZM A.Ş. TERMAL TATİL KÖYÜ (763 ADET TERMAL DEVREMÜLK TESİSİ) SAKARYA İLİ, TARAKLI İLÇESİ, HACIYAKUP KÖYÜ, ULUCAMİ MAHALLESİ, YUKARIÇAY MEVKİİ, 30-31 PAFTA, 3168 PARSEL NOLU SAHA HAZIRLAYAN : HUŞ MÜHENDİSLİK ORMAN

Detaylı

KARTEN İNŞ. TAAH. PAZ. NAK. TİC. VE SAN LTD. ŞTİ. KUM ÇAKIL OCAĞI VE YIKAMA ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU

KARTEN İNŞ. TAAH. PAZ. NAK. TİC. VE SAN LTD. ŞTİ. KUM ÇAKIL OCAĞI VE YIKAMA ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU KARTEN İNŞ. TAAH. PAZ. NAK. TİC. VE SAN LTD. ŞTİ. KUM ÇAKIL OCAĞI VE YIKAMA ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI TEKİRDAĞ İLİ, ÇORLU İLÇESİ, ÖNERLER KÖYÜ TEMMUZ 2013 PROJE SAHİBİNİN ADI KARTEN İNŞ. TAAH. PAZ.

Detaylı

MEVZİİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU

MEVZİİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU SINIRLI SORUMLU KARAKÖY TARIMSAL KALKINMA KOOP. MEVZİİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU ÇANAKKALE İLİ BAYRAMİÇ İLÇESİ KARAKÖY KÖYÜ Pafta No : 1-4 Ada No: 120 Parsel No: 61 DANIŞMANLIK ÇEVRE

Detaylı

HAZIR BETON ÜRETĠM TESĠSLERĠNĠN ÇEVRE KĠRLĠLĠĞĠNE ETKĠSĠ

HAZIR BETON ÜRETĠM TESĠSLERĠNĠN ÇEVRE KĠRLĠLĠĞĠNE ETKĠSĠ HAZIR BETON ÜRETĠM TESĠSLERĠNĠN ÇEVRE KĠRLĠLĠĞĠNE ETKĠSĠ Hazır beton üretim tesislerinde; Agrega malzemeleri, çimento, su ve istenilen betonun özelliğine göre bazı kimyasal katkı maddelerle belirli oranlarda

Detaylı

MECLĠS KARARI SAYFA : (1) Karar Tarihi Karar No Kararın- Büyükçekmece 516 Ada 3 ve 4 Parsellerin 03 / 11 /2014 ( 94 ) Konusu değerlendirilmesi.

MECLĠS KARARI SAYFA : (1) Karar Tarihi Karar No Kararın- Büyükçekmece 516 Ada 3 ve 4 Parsellerin 03 / 11 /2014 ( 94 ) Konusu değerlendirilmesi. Karar Tarihi Karar No Kararın- Büyükçekmece 516 Ada 3 ve 4 Parsellerin 03 / 11 /2014 ( 94 ) Konusu değerlendirilmesi. ERYĠĞĠT (Katılmadı)-Dilek TEKĠN-Cemal KAYA-Ersel YAZICI-Emine DEMĠRCĠ -Muharem Aziz

Detaylı

SOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE

SOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE SOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE Bu doküman, Söke Rüzgar Enerji Santrali Projesi nin (Söke RES) Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak

Detaylı

HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ

HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ SIR A NO 1 HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ ÇED Yönetmeliği Kapsamında Başvuru Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği 03/10/2013 tarihli 28784 sayılı Resmi Gazete

Detaylı

AGREGA VE DOĞALTAŞ MADENCİLİĞİ PROJELERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

AGREGA VE DOĞALTAŞ MADENCİLİĞİ PROJELERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR AGREGA VE DOĞALTAŞ MADENCİLİĞİ PROJELERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR - 25.11 2014 tarih ve 29186 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-1

Detaylı

T.C. TARSUS BELEDĠYE MECLĠSĠ KARARI

T.C. TARSUS BELEDĠYE MECLĠSĠ KARARI Karar No : 2015/6-1 (47) Gündem maddesi gereğince; Emlak ve İstimlak Müdürlüğü nün 22/05/2015 tarih ve 14259 sayılı yazısının incelenmesi sonucunda; Mersin BüyükĢehir Belediyesi Emlak ve Ġstimlak Daire

Detaylı

Madencilik Yatırımları İzin ve Ruhsat Rehberi

Madencilik Yatırımları İzin ve Ruhsat Rehberi Madencilik Yatırımları İzin ve Ruhsat Rehberi Hazırlayan: Niğde Yatırım Destek Ofisi Koordinatörlüğü Başvuru Mercii: Arama faaliyetinde bulunacağı alanın niteliğine göre ilgili bakanlık ile kamu kurum

Detaylı

İR: 68519 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI

İR: 68519 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI İR: 68519 RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI BURSA İLİ, GEMLİK İLÇESİ, CİHATLI KÖYÜ Fethiye Mah. Ferhat Sok. Şimşek Apt. No:269 Nilüfer-BURSA Tel: 0 (224) 241 60 06 Fax:

Detaylı

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU YÖNETİMİ

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU YÖNETİMİ ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU YÖNETİMİ Ece SARAOĞLU Çevre ve Şehircilik Uzmanı 4. Türk-Alman Su İşbirliği Günleri 24.09.2014 Sunum İçeriği Atıksu Politikamız Atıksu Mevzuatı Su Kirliliği Kontrolü

Detaylı

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

ENDÜSTRĠYEL ATIK (CÜRUF) GERĠ KAZANIMI VE DEPOLAMA ALANI

ENDÜSTRĠYEL ATIK (CÜRUF) GERĠ KAZANIMI VE DEPOLAMA ALANI . ENDÜSTRĠYEL ATIK (CÜRUF) GERĠ KAZANIMI VE DEPOLAMA ALANI ÇEVRESEL ETKĠ DEĞERLENDĠRMESĠ RAPORU Kocaeli Ġli, Körfez Ġlçe, Yukarıhereke Mahallesi ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu ANKARA - MAYIS 2013 Öveçler

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 7. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SAMSUN

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 7. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SAMSUN T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 7. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SAMSUN SİNOP ERFELEK BALIFAKI GÖLETİ VE SULAMA PROJESİ ÇED MUAFİYET İÇİN PROJE ÖZETİ SİNOP İLİ ERFELEK İLÇESİ BALIFAKI

Detaylı

16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK

16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

ADO MADENCİLİK ELEKTRİK ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. ALAKIR-I REGÜLATÖRÜ VE HES KURULU GÜCÜ 3,968 MW m /3,79 MW e PROJESİ

ADO MADENCİLİK ELEKTRİK ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. ALAKIR-I REGÜLATÖRÜ VE HES KURULU GÜCÜ 3,968 MW m /3,79 MW e PROJESİ ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. ALAKIR-I REGÜLATÖRÜ VE HES PROJESİ ANTALYA İLİ, KUMLUCA İLÇESİ, BÜYÜKALAN KÖYÜ, ALAKIR ÇAYI ARÜV ÇEVRE MÜH. MÜŞ. HİZ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ANTALYA-2013 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ

Detaylı

6- ORMAN KADASTRO VE MÜLKİYETİ İLE İZİNLER

6- ORMAN KADASTRO VE MÜLKİYETİ İLE İZİNLER 6- ORMAN KADASTRO VE MÜLKİYETİ İLE İZİNLER 1- Orman Kadastro Komisyonu aşağıda belirtilen kimlerden ve kaç kişiden oluşur? I- Genel Müdürlükçe atanacak başkan, ormancı üye, ziraatçı üye ile mahalli ziraat

Detaylı