DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI"

Soner Karakaş
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI DR. GÜLİZ UYAR GÜLEÇ ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TıP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON H. VE KLİNİK MİK. AD- AYDIN UDAİS 2014

2 Giriş Diyabetin en sık ve ciddi komplikasyonlarından birisi ayak ülserleri DM lu hastaların % i ayak sorunu ile başvurur Bunların yaklaşık yarısında diyabetik ayak infeksiyonu ve bu infeksiyonların %50 60 ında osteomiyelit gelişir.

başvurur Bunların yaklaşık yarısında diyabetik ayak

3 Giriş Kemik eksizyonu %27 Her 1000 cerrahi girişimin i amputasyon Mobidite Mortalite

5 Sınıflamalar

6 Amaç Etiyoloji değişken Patolojik değişiklikler farklı Metabolik özellikler farklı Ülserler homojen değil

7 Değerlendirme-1 Deri/ ülser Tanımlama Boyut Lokalizasyon Sınıflama Deformite Eklem mobilitesi Kontraktürler

8 Değerlendirme-2 İnfeksiyon Gram boyama Kültür Radyoloji Sintigrafi Etyoloji Mekanik Termal Kimyasal

9 Değerlendirme-3 Vasküler Nabız Deri rengi Deri ısısı Doppler

10 Değerlendirme-4 Nöropati Duyu bozuklukları Monofilaman DTR

11 Diyabetik Ayak Sınıflaması Yara yerinin derinliği (parsiyel?, tam kat?) Ülserin boyutu Görünüm Lokalizasyonu İnfeksiyon var mı? Kemik tutulum var mı? Takip planı Araştırmalarda ortak Dili konuşmak Tedavi planı

12 Diyabetik Ayak Sınıflamaları 1975 de Shea Dekübit ülseri 1990 da Meggit- Wagner sınıflaması 1976 da Meggit sınıflaması 1981 de Wagner sınıflaması 1984 de Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması 1998 de Teksas Üniversitesi Sınıflaması S(AD) SAD sınıflaması 1999 PEDIS sınıflaması 2004 DEPA 2004 DUSS 2004 MAID 2006 Knighton 1986

ve Gamborg -Nielson sınıflaması 1998 de Teksas Üniversitesi Sınıflaması S(AD) SAD

13 IDSA Sınıflaması Amerika İnfeksiyon Hastalıkları Derneği, diyabetik ayak infeksiyonları tanı ve tedavi rehberi İnfeksiyon: lokal şişlik ya da endurasyon, eritem, lokal hassasiyet ya da ağrı, ısı artışı ve pürülan akıntıdan en az iki tanesinin bulunması olarak tanımlanmıştır.

ya da endurasyon, eritem, lokal hassasiyet ya da ağrı, ısı artışı ve

14 İnfeksiyonun klinik belirtileri İnfeksiyon belirti ve bulguları yok Yalnızca deri ve deri altı dokunun tutulduğu lokal infeksiyon Ülser etrafında eritem cm Deride inflamasyona neden olan diğer nedenler (travma, tromboz, kırık vd.) dışlanmalı Sistemik inflamasyon bulguları olmadan, >2 cm. eritemle lokal infeksiyon ya da deri-deri altı dokulardan daha derine uzanan yapıların tutulumu (apse, osteomiyelit, septik artrit, fasiit) IDSA İnfekte değil Hafif Orta Lokal infeksiyonla birlikte SIRS belirtilerinin en az iki tanesinin bulunması: Ateş >38 C ya da <36 C Kalp hızı >90 atım/dak. Solunum sayısı >20/dak ya da PaCO 2 <32 mmhg Beyaz küre sayısı >12000 ya da <4000 hücre/µl ya da %10 band formasyonu Ağır

eritemle lokal infeksiyon ya da deri-deri altı dokulardan daha derine uzanan yapıların tutulumu (apse, osteomiyelit, septik artrit, fasiit) IDSA İnfekte değil Hafif Orta Lokal

15 PEDIS- Uluslararası Diyabetik Ayak Konsensusu Perfüzyon =Doku beslenmesi Extent/size=Yaygınlık/büyüklük Depth/tissue loss=derinlik/doku kaybı Infection=İnfeksiyon Sensation=Duyu

16 Klinik bulgular PEDIS İnfeksiyon şiddeti PEDIS Pürülan akıntı yok, inflamasyon yok İnfekte değil 1 2 inflamasyon bulgusu (eritem, pürülan akıntı, ısı artışı, endürasyon) 2 cm 2 sellülit/eritem var İnfeksiyon deri ve yüzeyel dokuda var Sistemik bulgu yok Metabolik olarak hasta stabil ve 1 i var >2 cm 2 sellülit Lenfanjit, fasiit, derin doku apsesi Kas, tendon, kemik tutulumu Metabolik olarak stabil değil (Kan şekeri yüksek, azotemi) Ateş, taşikardi, hipotansiyon, konfüzyon, kusma Lökositoz Hafif 2 Orta 3 Şiddetli 4

Metabolik olarak hasta stabil ve 1 i var >2 cm 2 sellülit Lenfanjit, fasiit, derin doku apsesi Kas, tendon, kemik tutulumu

17 PEDIS 1 PEDIS 2

18 PEDIS 3

19 PEDIS 4

20 PEDİS Araştırma amaçlı oluşturulmuş, ucuz ve diyabet ilişkili ayak komplikasyonlarını öngörü değeri yüksek alt başlıklarının olması, çok ayrıntılı ve zaman alıcı IDSA- PEDIS ortak tabloda yer alabilir

değeri yüksek alt başlıklarının olması, çok

21 Meggitt-Wagner Sınıflaması 1976 Meggitt Wagner tarafından yaygınlaştırılmış 1990 Meggitt-Wagner sınıflaması

22 Wagner Sınıflaması-0 Ülser yok, fakat diyabetik ayak için yüksek risk vardır Nasır His kusuru Deformite

23 Wagner Sınıflaması-1 Yüzeyel ülser Cilt altı yağ dokusuna penetrasyon yoktur Yüzeyel infeksiyon bulgusu, sellülit olabilir Yara bakımı ile kolay iyileşebilir

24 Wagner Sınıflaması-1

25 Wagner Sınıflaması-2 Derin ülser Cilt altı yağ dokusu, tendon, eklem kapsülü etkilenmiştir Kemik tutulumu ve derin dokularda apse yoktur

26 Wagner Sınıflaması-2

27 Wagner Sınıflaması-3 Derin ülser Kemik tutulumu vardır Nekrotizan fasiit, tendon kılıfı infeksiyonu ve apse de olaya eşlik edebilir

28 Wagner Sınıflaması-3

29 Wagner Sınıflaması-4 Lokal gangren bulgusu vardır Topuk, ayak ön kısmı, parmaklardan birinde olabilir Gangren dışındaki diğer bölümler kurtarılabilir

30 Wagner Sınıflaması-4

31 Wagner Sınıflaması-5 Tüm ayağı tutan gangren vardır Ekstremite ampütasyonu gerekebilir

32 Wagner Sınıflaması-5

33 Wagner sınıflaması basit, anlaşılır ve tedavi planında yardımcı olabilir Ancak; İskemi ve infeksiyon bulgularını içermemektedir Hasta ile ilgili riskler bulunmaması dezavantajıdır (nöropati??)

34 Knighton Yara Skoru 1986 da Trombosit kökenli yara bakım ürünü çalışması 15 değişkenli skorlama 0-97 arası puan

35 Knighton Yara Skoru Genel Yara Parametreleri Eritem- Ödem- Pürülans- Fibrin- Bacakta ödem- Bacakta renk değişikliği- Granülasyon Dolaşımın değerlendirilmesi Dorsalis pedis- Tibialis posterior Yara çapı (cm 2 )- Süre Tendona yayılım Kemiğe yayılım Derinlik (mm)- tünel (mm)

36 Knighton Yara Skoru Ayrıntılı, 15 değişken Dolaşım, Yara süresi, genişliği, derinliği + Nöropati? Tek çalışmada kullanılmış Tüm kronik yaralar?

37 Pecoraro ve Reiber 1990 yılında Morfolojik ve anatomik kriterler 10 puan üzerinden Subjektif bulunmuş İnfeksiyon ve iskemi?? Klinik çalışma??

38 Texas Üniversitesi (UT) Sınıflaması Lavery 1996 İnfeksiyon, iskemi Ülser derinliği 16 ayrı düzey

39 Teksas Üniversitesi Sınıflaması EVRE DERECE 0 Preülser/postülser 1 Yüzeyel ülser 2 Derin ülser (tendon ve kapsül tutulumu) 3 Kemik-eklem tutulumu A B C D Temiz Enfekte İskemik Enfekte+İskemik Temiz Enfekte İskemik Enfekte+İskemik Temiz Enfekte İskemik Enfekte+İskemik Temiz Enfekte İskemik Enfekte+İskemik

40 Texas Üniversitesi Sınıflaması 360 hastayı kapsayan bir çalışmada; İleri evrenin amputasyonla ilgisi gösterilmiş Meggitt- Wagner sınıflaması ile karşılaştırıldığında; Amputasyon açısından her iki sınıflama da başarılı Ancak UT iyileşme zamanını tahmin etmede başarılı

41 Teksas diyabetik ayak sınıflamasında infeksiyon ve iskemi yer alması avantajıdır Ancak; hasta ile ilgili faktörlerin olmaması dezavantajıdır. (Nöropati)

42 S(AD) SAD Sınıflaması 1999, Macfarlene ve Jeffcoate Size (Area and Depth)= Boyut (alan/derinlik) Sepsis= Sepsis Arteriopathy= Arteriyopati Denervation= Denervasyon

43 S(AD) SAD Sınıflaması Boyut Sepsis Arteriyopati Denervasyon Grade Alan Derinlik (ayakta nabız) (İğne batırma testi) 0 Cilt sağlam Cilt sağlam Yok var normal 1 <1 cm 2 Yüzeyel (cilt cilt altı) Yüzeyel azalmış azalmış cm 2 Tendon, periost, eklem kapsülü 3 >3 cm 2 Kemik veya eklem Sellülit Her ikisinde de yok Osteomiyelit Gangren var yok Charcot

44 S(AD) SAD -3

45 S(AD) SAD Sınıflaması Klinik çalışmada yara iyileşmesi ve amputasyonla ilgisi doğrulanmış Nöropati + Kriterler subjektif İnfeksiyon değerlendirmesi yeterli değil

46 SINBAD Skoru S(AD)SAD skorunun basitleştirilmesi Ince P et al En yaygın denenmiş skor Değişik etnik gruplarda çalışmaları var

47 SINBAD Skoru

48 SONUÇ Doğru sınıflama doğru değerlendirmeye dayanır! Sınıflandırma tedaviyi kolaylaştırmalı ve sonucu öngörmelidir

49 SONUÇ Hasta grubu heterojen Çok sayıda sınıflama mevcut S(AD)SAD, PEDIS klinik sınıflama Multipl ülserlerde?? Standart tanım??

Benzer belgeler

Diyabetik Ayakta Sınıflama Önerileri

Diyabetik Ayakta Sınıflama Önerileri Dr. Nur YAPAR DEÜ Tıp Fak. İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. 23 Ocak 2013, İZMİR Sunum Planı Giriş Sınıflama sistemleri Eski sınıflama sistemleri