Hayvansal Gıdalarda VTÜ Kalıntı Mevzuatı-Türkiye

Transkript

1 Hayvansal Gıdalarda VTÜ Kalıntı Mevzuatı-Türkiye Dr. Bediha DEMİRÖZÜ Gıda Yüksek Mühendisi TKB-Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Dairesi

2 VTÜ Kalıntı Mevzuatı Temel Alınan Kanunlar 3285 sayılı Kanun 5179 sayılı Kanun 1380 sayılı Kanun 1734 sayılı Kanun 17, 21, 32/A, ve 33 ve 53 maddeleri 4, 10, 16, 17, 18, 29 maddeleri 23 madde, b bendi, 2inci fıkrası 5 ve 12 maddeleri 1262 sayılı Kanun (İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar) 6343 sayılı Kanun

3 Ana Yönetmelikler Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli Maddeler ile Bunların Kalıntılarının İzlenmesi İçin Alınacak Önlemlere Dair Yönetmelik Türk Gıda Kodeksi (TGK) Yönetmeliği

4 Diğer Yönetmelikler-Yem Yem Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik: 2005/24 sayılı Karma Yemlere Katılması ve Hayvanlara Yedirilmesi Yasak Olan Maddeler Hakkında Tebliğ yem katlı maddesi olarak antibiyotiklerin kullanımını yasaklar. 2006/1 sayılı Yem Katkıları ve Premikslerin Üretimi, İthalatı, İhracatı, Satışı ve Kullanımı Hakkındaki Tebliğ de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ antibiyotiklerle ilgili olarak daha önceden alınmış olan tescilleri tebliğ yayım tarihinden altı ay sonra iptal eder (RG: ).

5 Diğer Yönetmelikler-Yem Yem Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik: 2005/12 sayılı ilaçlı Yem Tebliği ilaçlı yem hazırlama kurallarını belirler. 2007/9 sayılı Yem Katkıları ve Premikslerin Üretimi, İthalatı, İhracatı, Satışı ve Kullanımı Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ yem katkısı olarak kullanılan antikoksidiallerin tescilini geçici bir süreye bağlar: Örnek: Lasolosid için hedef organ olan yumurtada MRL limiti 150 mcg/kg dır ve geçici olarak belirlenmiş olan bu değerin geçerlilik süresi 1 Ocak 2008 e kadardır.

6 Yasaklı Maddeler TGK ya bağlı 2002/30 sayılı Hayvansal Kökenli Gıdalarda Veteriner İlaçları Maksimum Kalıntı Limitleri Tebliğinin Ek-IV ünde yer alır. Kloramfenikol ve nitrofuranlar yasaklıdır. Diğer Yasaklılar: Aristolochia spp., Klorpromazin, Kloroform, Kolsişin ve Dapson ile Dimetridazol, Metridazol, Ronidazol (nitroimidazoller) Yasaklı maddeler için MRL belirlenmemiştir. TGK Yönetmeliğinin 37. maddesi MRL ile ilgili düzenlemeyi Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bırakır. TGK: Madde 37- Yönetmelikte Hüküm Bulunmayan Haller Bu Yönetmelik kapsamında yer almayan hususlar, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayacak şekilde Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca düzenlenir.

7 Yasaklı MRL leri Nerededir? 2006/05 sayılı Su Ürünleri, Kanatlı Hayvan ve Etleri, Bal ve Çiğ Sütte Kalıntı İzleme Genelgesine bağlı çıkarılmış olan 2007 Kalıntı İzleme Planları Talimatındadır. Bu talimatta KİP kapsamında aranan maddeler ve karar limitleri yer alır. Karar Limiti (ileri denetim ve yasal işlem başlatma seviyesini) Ülke bazında programın yer aldığı tablonun 9.sütunu karar limitini verir. Bu limit, 4. sütununda yer alan matriks için Türk Gıda Kodeksindeki maksimum kalıntı limitine (MRL) eşit olan değerdir. Maksimum kalıntı seviyesinin belirlenmediği durumlarda metot tespit düzeyi (Limit of Quantification) veya minimum gerekli performans limiti (MRPL) karar limitidir. Yasaklı maddelerde ise maddenin varlığının teyididir.

8 Kullanımı Sınırlandırılmış Madde 2007/17 sayılı Hayvansal Kökenli Gıdalarda Veteriner İlaçları Maksimum Kalıntı Limitleri Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ Maksimum kalıntı limiti olmayan farmakolojik maddelerin verildiği Ek-II sine göre; Progesteron için Gıda Değeri Olan Hayvanlara Uygulanması Yasaklanan ve Belli Şartlara Bağlanan Hormon ve Benzeri Maddeler Hakkında Tebliğ ile uyumlu olarak sadece tedavi veya zootekni amaçlı olarak vagina içi kullanım durumunda MRL değeri yok iken bu maddenin büyümeyi geliştirici ve düzenleyici amaçla implant olarak kullanımı yasaktır.

9 Kullanımı Sınırlandırılmış Madde Farmakolojik Etkili Madde Progesteron 17ß-Ostradiol Hayvan Türü Sığır, koyun, keçi, tek tırnaklı (dişi) Gıda üretiminde kullanılan memeli türleri Diğer Koşullar Gıda Değeri Olan Hayvanlara Uygulanması Yasaklanan ve Belli Şartlara Bağlanan Hormon ve Benzeri Maddeler Hakkında Tebliğ ile uyumlu olarak sadece tedavi veya zootekni amaçlı olarak vagina içi kullanım Sadece tedavi ve zootekni amaçlı kullanım Gıda Değeri Olan Hayvanlara Uygulanması Yasaklanan ve Belli Şartlara Bağlanan Hormon ve Benzeri Maddeler Hakkında Tebliğ e göre; Testesteron anılan tebliğe göre progesteron ile aynı koşullarda kullanım iznine sahiptir. Zeranol yasaklı maddedir ve hiçbir koşulda üretimi, ithalatı ve kullanımı izinli değildir. Zeranol, TGK nin bağlı Tebliğlerinde yer almaz ve bu madde için de karar limit varlığının teyididir.

10 Etiket dışı uygulama Veteriner İspençiyari ve Tıbbi Müstehzarlar Ruhsat Yönetmeliği 44. maddesi etiket dışı uygulamayı açıklar: Ruhsatlı ilaç yoksa Vet. Hek. Kontrolündeki hayvanlar için uygulanabilir. Üretici etiket dışı uygulama hakkında bilgilendirilmelidir. Müstahzarları etiket dışı kullananlar veya kullandıranlar etkinlik ve güvenlikle ilgili sorumluluğu önceden kabul etmiş sayılırlar. Arınma süresi belirlenmemişse; Bakanlık asgari bir süre ve/veya kurallar tavsiye edebilir. 2007/18 sayılı Ruhsatsız İlaç Kullanımı ve Yasaklanmış Maddeler Genelge sinde arınma süreleri ve etiket dışı uygulama ile ilgili detaylı kurallar yer alır.

11 İzin Verilmeyen Uygulama KİP Yönetmeliğinin 4. maddesine göre; İzin verilmeyen uygulama; Kullanımına müsaade edilmeyen maddeler veya ürünlerin kullanımı veya izin verilen madde veya ürünlerin ilgili mevzuatında belirtilen amaç ve koşullar haricinde kullanımıdır. İzin verilmeyen uygulama olduğuna nasıl karar veririz? TGK, VTÜ Tebliğinin Ek I, Ek II ve Ek III ünde yer almayan VTÜ leri TGK, VTÜ Tebliğinin Ek I, Ek II ve Ek III ünde VTÜ için uygulanma yapılacak türün yer almaması

12 İzin Verilmeyen Uygulama-Açıklama Boyalar grubunda yer alan malaşit yeşili, gıda değeri olan hayvanlarda izin verilmeyen uygulamadır. (Bu maddenin tespitinde kullanılacak olan analitik metodun MRPL nin 2 ppb olması gereklidir ve bu değer karar limitidir) Arılarda antibiyotik kullanımı izin verilmeyen uygulamadır. TGK, 2007/18 sayılı Tebliğden örnek; Farmakolojik Etkili Madde Belirleyici Kalıntı Hayvan Türü Maksimum Kalıntı Limiti Hedef Organ Diğer Koşullar Sülfonamid grubuna ait tüm maddeler Sülfonamid grubuna ait tüm maddeler Ana madde Ana madde Tüm türler için izinli midir? Gıda üreten/üretilen bütün türler Sığır, koyun, keçi 100 mg/kg 100 mg/kg 100 mg/kg 100 mg/kg 100 mg/kg Süt? Evet HAYIR Bal yoktur. Kas Yağ Karaciğer Böbrek Sülfonamid grubunda bulunan bütün maddelerin toplam kalıntı miktarı 100 mg/kg ı geçemez

13 KİP Yönetmeliği ve Kalıntı İzleme Planları

14 KİP Yönetmeliği-Özetle Canlı hayvan ve hayvansal birincil ürünlerde belirli maddeler ve bunların kalıntılarının izlenmesi ile ilgili usul ve esasları belirlemeyi amaçlar. Yönetmeliğin kapsadığı maddeleri açıklar. Kapsadığı maddelerin kalıntılarının aranmasının ne şekilde yapılacağını açıklar. İlgili kurum, kuruluş ve kişilerin sorumluluklarını tanımlar. Yönetmelik hükümlerine uyulmaması durumunda yapılacak yasal işlemleri kapsar.

15 Kalıntı İzleme Planları (KİP) Hedef: Gıda Güvenliğinin sağlanmaktır. Ne şekilde yürütülür? KIP Yönetmeliği kapsamında, izleme ve denetim programı İnceleme yapılan türler ve gıdalar: Gıda değeri olan canlı hayvanlar ve bunlardan elde edilen birincil gıdalar Sıklık: Yıllık bazdadır. Ülke üretim rakamları esas alınır. Ne araştırılır? Gıda güvenliğini riske edebilecek tehlikelerin varlığı

16 KİP nın amacı Hayvan sağlığını korumak ve verimliliği arttırmak amaçlı olarak kullanımı söz konusu olabilen Veteriner Tıp Ürünlerinin (VTU) atım sürelerinin gözlemlendiğini, yasaklı maddelerin kullanılmadığını garanti etmek ve Üretim zinciri sırasında (yem, su, vd.) yapıya girmesi muhtemel bulaşanlar ve bazı maddelerin varlığını izlemektir.

17 Kapsamı; Tarımsal Üretim Dönüştürme Taşıma Veteriner İlaçları Tarım İlaçları Mikotoksinler Çevresel bulaşanlar Proses kimyasalları Depolama Metaller Üretim Taşı şıma Dezenfektanlar Dağı ğıtım KİP nın Yürütüldüğü Gıda Zinciri Pazar Tüketici KİP: Kalıntı İzleme Planı

18 S O N Ü R Ü N Kapsamı: BİRİNCİL ÜRÜN İŞLEYEN İŞLETME P R O S E S HAM- MADDE KABUL 1 1 RAMPAS I 1 Köy n (üreticiler ) 1 TOPLAMA MERKEZİ Çiftlik 2 (küçük Ticari) 1 ÇİFTLİK (Ticari) 1 Ürün 2 4 * 4 7/8 Yem Fabrikası 2 1 ÇİFTLİK (Ticari) 3* 1 Hayvan 2 kontrolü 1 İlaç üretim/ithalat 3 1 Kooperatif Parti Ürün Kayıt 2 Kontrolü Köy m Üretici 1 Köy 1 (üreticiler ) Ecza Deposu Üretici 2 Üretici 3 2 Yasaklı madde tespiti Köy 2 (üreticiler ) V E T. H E K İ M Eczane 6 Köy 3 1 Üretici 1 1 Üretici.. 1 Üretici n V E T. H E K İ M 5 2

19 UKİP-Türkiye

20 UKIP Kontrol Programının yürütülme şekli; İzleme ve geri izleme olmak üzere iki aşamada yürütülür. İzleme ve geri izleme basamağının her birinde cezai yaptırımlar vardır.

21 İzleme basamağında; Numune alımı bir asıl olarak yapılır ve işletme kayıtları kontrol edilir. Kontroller 2006/05 sayılı Genelge belirtilen detaylı kurallara göre 5179 sayılı Kanunun md.leri kapsamında yürütülür. İzlememenin başlatıldığı nokta farklı olabilir: Birincil ürün üreten işletme Toplama merkezi Kooperatif/Birlik Birincil üretici Uygunsuzlukta cezai yaptırımı vardır. Gerçekleşen fiili duruma göre 5179 Kanun 29/a, 29/d, 29/g, 29/h maddelerinin bir veya daha fazlası uygulanır.

22 Geri izleme basamağında; Birinci aşamada alınan numunede uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda geri izleme başlatılır. İlk numune alımı birincil ürün işleyen işletmede gerçekleştirildiyse bu işletmede Gıda Mevzuatı gereği ileri denetim başlatılır. Bu kapsamda; İşletme denetimi ( hammadde kabul otokontrol sonuçlarının denetimi ve HACCP denetimi) ve/veya resmi numune alımı, Denetimde uygunsuzluk tespit edildi ise 5179/29. md gereği cezai işlemler Gerekirse malın piyasadan geri çağırılması, Diğer gerekli kontrol ve yaptırımlar uygulanır.

23 Geri izleme basamağında; Orijin çiftlikte numune alımı ve kontroller gerçekleştirilir. Yasaklı/izin verilmeyen uygulama varsa temsili örnekleme ile numune alımı gerçekleştirilir (bir asıl, bir şahit olmak üzere mümkünse en az 6 takım). Diğer durumlarda bir asıl, bir şahit olmak üzere bir takım geri izleme numunesi alınır. Kontrol ve denetimler 2006/05 sayılı Genelgedeki kurallar çerçevesinde 3285 sayılı Kanun 33. md. ve 5179 sayılı Kanun 16. ve 17. md. kapsamında yürütülür. Uygunsuzlukta cezai yaptırımı vardır. Gerçekleşen fiili duruma göre 3285 Kanun 33. ve 53. md. leri ile 5179 Kanun 29/d, 29/e, 29/g, 29/h 29/ı bentlerinin bir veya daha fazlası uygulanır.

24 UKİP Sorum- Kalıntı Hayvan Program Örnekleme Örnek Programda çalışılan ana kalıntılar luluk Kontrol Programı Türleri ürünler Uygulama sıklığı Tipi Alınma yeri İzinsiz maddeler Veteriner tıp ürünleri Bakanlık İl Müd. ile İKLM ve VKAEM Programlar AB 96/23/EC direktifine tam uyumlu Yönetmelik esaslarına göre yürütülür. UKİP de çalışılan ve çalışılması planlanan gıda grupları Kanatlı Su ürünleri Süt Bal 1999 dan beri düzenli aralıklarla 1998 den beri düzenli aralıklarla 1999 dan beri düzenli aralıklarla 1999 dan beri düzenli aralıklarla Kırmızı et Planlanan Başlama Tarihi: 2007/2008 yumurta Planlanan Başlama Tarihi: 2007/2008 Hedefe yönelik Hedefe yönelik Hedefe yönelik Hedefe yönelik Hedefe yönelik Hedefe yönelik Yasadışı büyümeyi geliştiricile r Pestisitler kimyasal kontaminantlar,çevresel bulaşanlar Mezbaha ve çiftlik X X X X Çiftlik ve Paketleme tesisi Çiftlik ve işletme (süt kabul rampası) işleme tesisi/ toplama merk. ve üreticiler Mezbaha ve üreticiler çiftlik X X X X X X X X X X X X X X X

25 Yürütücü Birimler Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü (KKGM) Ulusal Kalıntı İzleme Planlarının (UKİP) uygulama esaslarını belirleyen merkez birimdir. KKGM, UKİP i hazırlar ve izler. KKGM bünyesinde yer alan Halk Sağlığı Hizmetleri Daire Başkanlığı UKİP koordinatörüdür. KKGM nin bünyesinde yetki sahibi olan 4 Daire daha vardır: İlaç ruhsatlama ve kontrolleri: İlaç-Alet Hizmetleri Dairesi Su ürünleri programı: Su Ürünleri Hiz. Dairesi Bal ve süt ve kanatlı eti programı: Gıda Kontrol Hiz. Dairesi Hayvan Sağlığı Hiz. Dairesi

26 Yürütücü Birimler Bakanlık İl ve İlçe Müdürlükleri il bazında UKİP i yürüten, denetimleri yapan ve sonuçları değerlendiren birimlerdir. Bakanlık Etlik, Pendik, Bornova VKAEM ile Ankara ve İzmir İKLM analizleri yapar. UKİP te görev alan lab.lar görevli oldukları konularda Ulusal Referans Laboratuvardır (URL). Şahit numune analizlerinde URL ve CSL-UK yetkili laboratuvardır. Ulusal programın bir parçası olarak ihraç ürünlerimizle ilgili yurtdışı programda nitrofuran ve nitroimidazol analizleri de yaptırılmaktadır.

27 Laboratuvar Görev Dağılımı Bornova VKAEM: Antibakteriyel madde analizleri (B1), kloramfenikol ve nitrofuran izleme (A6). Pendik VKAEM; Nitrofurans ve nitroimidazoles (A6), antihelmintikler (B2a), antikoksidialler ve imidazoller (B2b), NSAID (B2e), balda fumagillin (B2f) and kloramfenikol ve nitrofuranların konfirmasyonu (A6). Etlik MVKAEM; Stilbens/steroid (A1 ve A3), antithiroid ajanlar (A2), resorsilik asit laktonları (A4) and beta agonistler (A5) and pestisitler (B2c, B3a, B3b). İzmir İKLM Ağır metaller (B3c) and balda naftalin Ankara İKLM Sütte kurşun (B3c), mikotoksinler (B3d) and malaşit yeşili (B3e).

28 Uygulama Yıllık planlar, KKGM tarafından İl Müdürlüklerine (İM) ve laboratuvarlara bildirilir. İM tüm ürünler için kendi programını yıl boyunca eşit dağılım sağlayacak şekilde hazırlar ve program başlar. Kalıntı izleme programlarının uygulaması izleme ve geri izleme olmak üzere iki kısımda gerçekleştirilir. Numuneler, İM denetçileri tarafından, birincil ürün işleyen işletme, toplama merkezi, çiftlik ve üreticilerden alınır. Numune alımı hedefe yönelik olarak, önceden haber vermeksizin gerçekleştirilir.

29 Uygulama İzleme sonucunda uygun olamayan bir sonuç çıkması halinde İM üreticiye uyarı mektubu verir. Orijin çiftlikte geri izleme (Gİ) kapsamında detaylı denetim başlatır. İzin verilmeyen uygulamanın tespiti durumunda çiftlikten temsili numune alımını gerçekleştirilir. Eş zamanlı olarak çiftlikteki tüm hayvanlardan numune alınır. Maksimum kalıntı limitlerinin aşılması durumunda iki takım (biri şahit) numune alımı yapılır. Numune alınan hayvanlar resmi olarak işaretlenir. Resmi kontroller sonuçlanıncaya kadar hayvanların çiftlikten ayrılmasına izin verilmez.

30 Uygulama Türk Mevzuatına göre olumsuz çıkan bir sonuca itiraz durumunda şahit numune analizinin yapılmalıdır. Şahit analizler ücret karşılığı yapılan analizlerdir. Analiz ücreti dekontu İl Müdürlüğüne ibraz edilmelidir. Tebligatta cevaben gelen itiraz dilekçesinde şahit numune analiz talebi ve laboratuvar seçimi yapılmalı ve analiz ücreti ödenmelidir. Bunlardan birinin yapılmaması durumunda şahit analiz hakkı kullanılmamış kabul edilir ve şahit numune analize gönderilmez (Yönetmelik 17inci madde b fıkrası). İlk numunede elde edilen sonuç kararda esas alınır. Şahit numune analizi Bakanlıkça belirlenecek AB Referans/akredite laboratuarında veya ilk analizin yapıldığı Ulusal Referans Laboratuvarında gerçekleştirilir (Yönetmelik 16ıncı ve 17inci madde b fıkrası). Analizin yapılacağı laboratuvarın seçiminde tesis ve/veya üreticinin talebi esas alınır.

31 Uygulama-Geri İzleme ihlal durumu Yapılan Tespit İzin Verilmeyen Uygulama (Yasaklı veya izinsiz ilaç kullanımı) Resmi kontrol altındaki pozitif bulgu tespit edilmiş hayvanların gıda zincirine girişi yasaklanır. Bu yasaklama hayvanın yaşamı boyunca sürer. Kısıtlaması süren hayvanın gıda zincirine girişini önlemek için tüm tedbirler alınır. Bu tedbirler aşağıdaki uygulamaları da kapsar: Büyük baş hayvanlarda TURKVET veri tabanı üzerinden kısıtlamanın duyurulması Birincil ürün işleyen işletmelere söz konusu partinin gıda zincirine girişinin engellendiğinin Uyarı Mektubu ile bildirimi, Her hangi bir şekilde gıda zincirine girdiğinin belirlenmesi durumunda 5179 sayılı Kanun gereği malların müsaderesini de kapsayacak şekilde gerekli yasal işlemlerin yürütülmesi.

32 Uygulama-Geri İzleme ihlal durumu Temsili örnekleme ile alınan sonuçların en az birinin izin verilmeyen uygulamayı göstermesi durumunda, her bir hayvanın kontrolü yapılır ve sadece izin verilmeyen uygulama yapılmamış olan hayvanların kısıtlaması kaldırılır. Temsilî örnekleme ile alınan numunelerin yarısı veya daha fazlasının pozitif olması durumunda; Yönetmelik gereği çiftlikteki tüm hayvanlar pozitif kabul edildiğinden hayvan sahibine bu durum Tebligat ile bildirilir ve şüphe edilen çiftlikteki bütün hayvanların kontrol edilmesi veya tüm hayvanların kısıtlamasının sürdürülmesi arasında derhal bir seçim yapmak zorunda bırakılır. Aynı üreticiye ait başka çiftlik varsa o çiftliklerden de izleme programında olduğu gibi kontroller yapılarak numune alımı gerçekleştirilir. İzin verilmeyen uygulamanın yapıldığı belirlenen çiftliklerde en az 12 ay süre ile sıkılaştırılmış denetim uygulanır.

33 Uygulama-Geri İzleme ihlal durumu Yapılan Tespit MKS (Maksimum Kalıntı Seviyesi) Aşımı (İzinli TVÜ, metal, pestisit, toksin ve diğer bulaşanlar) MRL aşımı tespit edilen hayvan/ürünlerin satışına izin verilmez. MRL i aşan canlı partilerin satışının yapılabilmesi için denetçi tarafından yapılan tekrarlanan kontrol sonucunun/alınan numunenin analiz raporunun uygun olması şartı aranır. MRL aşımı tespit edilen ürünün gıda zincirine girişine izin verilmez. Analiz ve kontrol masrafları üreticinin sorumluluğundadır. Maksimum kalıntı seviyesinin tekrarlanan ihlâlleri durumunda, bu çiftlikte 6 ay süre ile sıkılaştırılmış denetim tedbirleri uygulanır.

34 KIP mevzuatı açısından Gıda işletmecisi -Sorumluluklar Birincil ürün üreten gıda işletmelerin sorumlulukları Birincil ürünler için genel hijyen şartlarını sağlamak, bu kapsamda İşletmesine getirilen hayvan veya birincil ürün konusunda izinli VTU için atım süresinin gözlemlendiği, yasaklıların kullanılmadığından emin olmak üzere gerekli tedbirleri (otokontrol analizleri ve/veya belge kontrolü) almak Kendi mevzuatında yer alan kalite gereksinimlerini yerine getirmek, Hammadde tedarikçileri dahil olmak üzere tüm üretim aşamalarında tam izlenebilirliği sağlamak, Yürüttüğü çalışmaları ve sonuçlarını ve sorumlu olduğu İl Müdürlüğünün kontrolüne açmak, Yapılan denetimde MRL aşımı veya izin verilmeyen uygulamanın tespit edildiği ürünle ilgili ileri denetimlerde işyeri sorumluluklarını yerine getirmek (Birincil ürün işleyen tesise getirilen hayvanda olumsuzluk çıkması durumunda, İl Müdürlüğünün bilgilendirilmesi yasal zorunluluktur. Bu durumunda bundan hayvanı tesise getiren kişi sorumludur (KIP Yönetmeliği, 11,c-2 maddesi))

35 KIP mevzuatı açısından Gıda işletmecisi -Sorumluluklar Birincil ürün üreten hayvancılık işletmeleri kayıt altına alınmış olmalıdır. kendi kontrollerini yapmalı ve ilaç atım sürelerini gözlemlemelidirler. Yasaklanmış madde kullanmamalıdır. Çiftlikte ilaç uygulaması sadece Veteriner Hekim tarafından yapılabilir. Kayıtlar 5 yıl süre ile saklanmalıdır. Hayvan kesime geldiğinde kayıtlar ibraz edilmelidir.

36 Sunumda yer alan bilgilerin nereden temin edilebileceği

37 Mevzuat Türk Gıda Kodeksi Ruhsatlı Veteriner ilaçları

38 Kanunlar

39 Yönetmelikler

40 Genelgeler

41 UKİP Planları ve Sonuçları

42 TEŞEKKÜRLER...