CLP İLE GÜÇLENDİRİLMİŞ ÇELİK I-KİRİŞLERİN TERSİNİR YÜK DENEYLERİ

Transkript

1 -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA ÖZET: İLE GÜÇLENDİRİLMİŞ ÇELİK I-KİRİŞLERİN TERSİNİR YÜK DENEYLERİ D. Yormaz ve O.Ö. Eğilmez 2 İnş. Yük. Müh., İnşaat Müh. Bölümü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 2 Yard. Doç. Dr., İnşaat Müh. Bölümü, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İzmir doruk.yormaz@ogr.deu.edu.tr Moment aktaran çelik çerçevelerin (MAÇÇ) kiriş plastik mafsal bölgesinde bir deprem esnasında oluşabilecek başlık ve gövde yerel burkulmaları, bu sistemlerin arzu edilen plastik dönme değerlerine ulaşmalarını engelleyebilmektedir. Yeni yapılacak moment aktaran çelik çerçeveler için deprem yönetmeliklerinde şart koşulan narinlik oranlarına sahip olmayan mevcut kiriş-kolon birleşimleri başlık ve gövde yerel burkulmalarına karşı korunmasız durumdadırlar. Son yıllarda, çelik kesitlerin plastik dönme kapasitesini arttırmaya yönelik yerel başlık burkulmasını önlemede cam lifli polimer () kullanımı dikkat çekici bir uygulama olmaktadır. Bir çelik- sisteminde malzemesinin çeliğe nazaran oldukça düşük bir elastisite modülüne sahip olması plastik mafsal oluşumundaki yerel burkulmaların önlenmesi uygulamalarında önemli bir katma değer oluşturmaktadır. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü nde yürütülen bir çalışmada, malzemeler kullanılarak yerel burkulmaların önüne geçilmesi hem deneysel hem de analitik yöntemler kullanılarak araştırılmıştır. Bu çalışmanın amacı plastik mafsal bölgesinde ile güçlendirilen çelik I-kirişlerinin çevrimsel yükler altındaki davranışını incelemektir. Derinlik/genişlik oranı.26 ve başlık narinlik oranı.4 olan 4 avrupa tipi HE4AA kirişi %4 lük dönme değerine kadar çevrimsel olarak test edilmiştir. Çıplak kiriş ve farklı konfigürasyonlara sahip ile güçlendirilmiş kirişler, nin yerel başlık burkulmasını önlemede etkisini araştırmak amacıyla teste tabi tutulmuşlardır. Yapılan testler güçlendirmesinin plastik yerel burkulmasını önlemede orta derecede başarılı olduğunu göstermiştir. ANAHTAR KELİMELER : mevcut çelik yapılar, plastik yerel burkulma, cam lifli polimer. GİRİŞ Kaynaklı MAÇÇ lerdeki birleşimlerin sismik tasarımı 994 Northridge ve 995 Kobe depremleri sonrasında önemli ölçüde değişikliğe uğramıştır. 9 ların ortasında yapılan yoğun araştırmalar sonucunda, yeni ve mevcut yapılar için dizayn kılavuzları ve güçlendirme yöntemleri önerilmiştir (FEMA 2a, FEMA 2b, AISC 999). Bu araştırmaların asıl amacı sözü edilen depremler sonrasında kaynaklı MAÇÇ lerde gözlenen gevrek kaynak kopmasının önüne geçmek ve kiriş-kolon birleşim bölgelerindeki plastik dönme kapasitesini arttırmaktır. Kiriş başlığını kolona birleştiren kaynakların yenilenmesi uygulamalarının yanısıra bazı tipik yeni birleşimler de önerilmiştir. Bu gerçekleştirilen yeni yöntemlerle gevrek kaynak kırılmasının önüne geçilmesine rağmen plastik stabilite eksiklerinin azaltılması durumu tam olarak çözülememiştir. Plastik yerel burkulma sorunu, birleşimlerin yeterli miktarda plastik deformasyon yapmalarına engel olmaktadır. Okazaki, ve diğ. (26) ve Nakashima, ve diğ. (22 ve 23) deprem etkileri altındaki süneklik düzeyi yüksek MAÇÇ lerdeki kirişlerin stabilite gereksinimlerini araştırmışlar ve sistemin stabilitesini kontrol etmek amacıyla kullanılan deprem şartnamelerindeki mesnetlenmemiş boy ve genişlik/kalınlık oranı limitlerinin daha güvenli seviyede olması gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Bu tehdit özellikle mevcut deprem şartnamelerinde yeni binalar için ileri sürülen narinlik oranlarını aşan başlık narinlik oranına sahip mevcut MAÇÇ ler için geçerlidir.

2 -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA Son yıllarda çelik yapıların güçlendirilmesinde lifli polimere (LP) olan rağbet artmıştır. LP ile çelik yapı güçlendirmesi ve tadilatında genellikle kirişlerin çekme bölgesi başlığına yapıştırılan karbon lifli polimer (KLP) kullanılmaktadır (Miller ve diğ. 22, Chen ve Das 29). Çeliğe benzer nitelikte yüksek elastisite modülüne sahip olan KLP bu tarz güçlendirme uygulamalarında başarılı sonuçlar vermektedir. LP-çelik kompozit sistemlerde yeni bir uygulama da yapısal çelik elemanların yerel stabilitesini artırmada cam lifli polimer () kullanımıdır. malzemesinin düşük modülü çelik kesitin mukavemetinde, dolayısıyla birleşim kaynaklarındaki gerilmelerde, belirgin bir artışa olanak vermezken nin eğilme mukavemeti, altındaki başlık veya gövdeye destek sağlayarak yerel burkulmaları engelleyebilecektir. Bu şekilde çalışan bir sistem, malzemesinde veya çelik- bağlayıcı elemanında beklenmedik bir göçme olmaması koşuluyla, kiriş birleşimlerinin plastik dönme kapasitelerini artırabilecektir. Bu çalışmanın amacı plastik mafsal bölgesinde ile güçlendirilen çelik I-kirişlerinin çevrimsel yük altındaki davranışını incelemektir. Mevcut MAÇÇ ler, plastik mafsal bölgesini kolon yüzünden uzaklaştırmak ve birleşimin sismik performansını arttırmak amacıyla, genelikle kaynaklı kemerli takviye veya zayıflatılmış kesit uygulamaları ile güçlendirilmektedirler. Bu sebeple, mevcut uygulama ile uygunluk açısından alt başlığında kaynaklı kemer takviye bulunan kirişler incelenmiştir. Zayıflatılmış kesit uygulaması, plastik mafsal bölgesinde BNO yu azaltmasından dolayı dikkate alınmamıştır. Derinlik/genişlik oranı.26 ve BNO su.53 olan 4 adet avrupa tipi HE4AA kirişi % 4 dönmeye kadar konsol bir test düzeneği halinde test edilmiştir. Çıplak kirişler ve li kirişler, başlık yerel burkulmasının azaltılmasında etkisini incelemek amacıyla test edilmişlerdir. Ayrıca, çeşitli şekillerde uygulamaları dikkate alınmıştır. 2. MEVCUT ÇALIŞMALAR Çelik elemanların plastik yerel burkulmalarının kararlılığıyla ilgili en önemli çalışma Accord ve diğ. (26) tarafından yapılan analitik bir çalışmadır. Bu çalışmada levhalar ile takviye edilmiş ve statik yüklemeye tabi tutulmuş konsol çelik kirişlerin plastik dönme kapasiteleri üç boyutlu sonlu elemanlar yöntemiyle analitik olarak incelenmiştir. takviyeli kirişlerin plastik dönme kapasitelerinin çıplak kirişlerin plastik dönme kapasitelerinin oldukça üstünde olduğu tesbit edilmiş; aynı zamanda çelik kesitin mukavemetinin %25 oranında arttığı sonucu gözlenmiştir. Ancak bahsedilen çalışmada çelik- ara yüzey kayma gerilmeleri kontrol edilmemiştir. Ekiz ve diğ. (24) deneysel bir çalışma ile plastik mafsal bölgesi KLP kompozit malzemesiyle sarılmış çift U-kesit çelik elemanların plastik dönme kapasitelerini incelemiştir. Bu çalışmada KLP nin plastik mafsal bölgesini genişlettiği ve plastik yerel burkulmaların geciktirildiği gözlemlenmiştir. Sayed-Ahmed (24) de sonlu elemanlar yöntemiyle analitik bir çalışma yürütmüş ve çelik I-kiriş gövdelerinin basınç altındaki bölgelerinde KLP şeritlerinin yerel gövde burkulmalarına etkilerini incelemiştir. Çalışma sonuçları, KLP şeritleri ile yerel burkulmaların geciktirilebilecğini göstermiştir. 2. TEST PROGRAMI 2.. Test Düzeneği Önceki çalışmalarda çelik- kompozit sistemlerin plastik yerel burkulmaları engellemede yüksek potansiyele sahip olduğu belirtilmesine rağmen çevrimsel yükleme altında ile güçlendirilmiş çelik I-kirişlerinin gerçek davranışını gösteren bir çalışma bulunmamaktadır. Plastik mafsal bölgesinde ile güçlendirilmiş çelik I- kirişlerin gerçek çevrimsel davranışını gözlemlemek amacıyla konsol test düzeneği İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü yapı laboratuvarında kurulmuştur. Test düzeneği ve test kirişleri Şekil de gösterilmektedir. Birleşimin dönmesi mesafe ölçen sensörlerle test boyunca kaydedilmiş ve gerçek kiriş ucu dönmesini hesaplamak için toplam kiriş ucu dönme değerinden çıkarılmıştır. Deplasman kontröllü MTS yükleme sistemi çevrimsel yüklemeyi sağlamada kullanılmıştır. Kiriş ucuna, artan deplasman genlikleri ile quasi-statik çevrimsel yükleme veren 5 tonluk aktüatör bağlanmıştır. 2

3 -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA HE4AA Test Kirişi Rijit Çerçeve Yanal Destekler HD4 87 Şekil. Test Düzeneği ve Test Kirişi 2.2. Uygulaması ASTM standartlarına uygun küçük ölçekli laboratuvar testleri, ile çelik arasındaki arayüzey kayma dayanımlarının yanısıra nin basma, çekme ve katmanlarası kayma dayanımlarını saptamak için gerçekleştirilmiştir (Guven 29). uygulamasında ıslak el yatırması tekniği kullanılmıştır. nin sırasıyla çekme, basma ve katmanlararası kayma mukavemeti 375, 224 ve 3 MPa olarak elde edilmiştir. Yüzey hazırlığı için silan bazlı bir astar bileşimi kullanılmıştır. Bu astar malzemesi ile elde edilen çelik ile arasındaki kayma mukavemeti değeri MPa dır. Çelik yüzeyi pas ve tozdan arındırıldıktan sonra silan astar uygulaması gerçekleştirilmiştir. Daha sonra plastik mafsal bölgesi saat boyunca 8 C de sıcaklıkta tutularak silan astarın kür alması sağlanmıştır. Cam elyaf katmanları plastik mafsal bölgesine uygulanmış ve yeterli miktarda epoksi ile satüre edilmiştir. uygulaması bittikten sonra plastik mafsal bölgesi ahşap plakalar ile kaplanarak hafta süre için oda sıcaklığında kür almaya bırakılmıştır Test Kirişleri Toplam olarak 4 konsol kiriş testi gerçekleştirilmiştir. Bu testlerde kullanılan kesitler avrupa tipi HE4AA kesitleridir. Kirişlerin boyu 3 mm dir. Standart kuponlar (ASTM 23) ile gerçekleştirilen 3 adet çekme testinin ortalamasını alarak elde edilen HE4AA kesitinin çekme özellikleri Tablo de verilmiştir. Kesitlerin ölçülen boyutları ve plastik moment kapasiteleri Tablo 2 de sunulmaktadır. Tablo. HE4AA Kirişlerinin Standart Çekme Kupon Test Sonuçları Yer Akma Dayanımı Çekme Dayanımı (MPa) (MPa) % Uzama Üst Başlık Gövde Alt Başlık Tablo 2. HE4AA Kirişlerinin Gerçek Ölçüleri ve Plastik Mukavemet Özellikleri Gövde Başlık Z h b f t w t w Z f f Narinlik Narinlik (mm 3 ) (mm 3 M ) p (knm) (mm) (mm) (mm) (mm) Oranı Oranı

4 -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA Toplam olarak 4 konsol kiriş testi gerçekleştirilmiştir. Kirişlerin üçü ile güçlendirilmiştir. Çıplak kiriş ise güçlendirilmiş kirişleri kıyaslamak amacıyla test edilmiştir. uygulaması üst başlıkta alın levhasının yüzünden başlayarak berkitmenin 4 mm (kiriş yüksekliği) ötesine kadar uzatılarak yapılmıştır. Alt başlıkta ise kemer takviyenin berkitme levhasından itibaren 4 mm uzunluğunda uygulanmıştır. Testlerde değişen parametreler kalınlığı, gövde güçlendirmesi ve nin başlıklar etrafında sürekliliği olmuştur. Bu 4 test kirişi B, G, G2, G3 olarak adlandırılmıştır. B kesiti uygulamasının olmadığı kontrol kirişidir. G kirişinde, cam elyaflar üst ve alt başlıklarda süreklilik sağlayarak tek parça halinde başlıklara sarılarak uygulanmıştır. G2 kirişinde cam elyaflar bütün kiriş kesitini sarmak şeklinde başlıklar ve gövdeye uygulanmıştır. G3 kirişinde ise elyaflar ayrı parçalar halinde başlıkların altına ve üstüne yapıştırılmıştır. Kullanılan cam elyaf katmanları G ve G2 kirişlerinde 3 G3 kirişinde ise 5 tir. Şekil 2 ve 3 de HE4AA testlerinde kullanılan uygulamaları gösterilmektedir. a) Welded Haunch Kemerli d b Toplam = 3 Katmanı Welded Haunch Kemerli b) Şekil 2. a) Çıplak Kiriş b) G Kirişi d b Toplam = 3 Katmanı a) Welded Haunch Kemerli d b Toplam = 5 Katmanı Welded Haunch Kemerli b) Şekil 3. a) G2 Kirişi b) G3 Kirişi 4

5 -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA 2.3. Yükleme Protokolü ve Ölçümler Moment aktaran kolon-kiriş birleşim bölgeleri için AISC (25b) yönetmeliğinde tanımlanan yükleme protokolü benimsenmiştir. Çelik çerçevede ve kolon-kiriş bulonlu birleşiminde meydana gelen daha önceden tahmin edilemeyen küçük deplasmanlardan dolayı yükleme protokolünde test sırasında ufak değişiklikler yaşanmıştır. Şekil 4 de 4 test kirişine uygulanan yük adımları gösterilmektedir. Aktüatör mesafe ölçen sensör ve yük hücresine sahiptir. Bütün test kirişlerinde 3 mesafe ölçen sensör ve birçok gerinim pulu kullanılmıştır. Ucu Dönmesi Ucu Dönmesi Döngü Sayısı Döngü Sayısı a) b) Ucu Dönmesi Ucu Dönmesi 3. TEST SONUÇLARI Döngü Sayısı Döngü Sayısı c) d) Şekil 4. a) Çıplak b) G c) G2 d) G3 Kiriş Testlerinde Uygulanan Yükleme Adımları 4 HE4AA kirişinin yük kiriş ucu dönmesi ilişkisi Şekil 5 de verlmektedir. Bu grafikler M nin kaynaklı kemer takviye yüzü momenti, M p nin de Tablo 2 de sunulan gerçek akma dayanımı ile hesaplanan kesitin plastik momenti olduğu normalize edilmiş moment eksenlerini içermektedir. Kiriş ucu dönmesi de takviye yüzüne göre hesaplanmıştır. Grafiklerdeki pozitif dönme değerleri üst başlığın basınçta olduğunu anlatmaktadır. Çıplak kiriş için maksimum M/M p değerleri sırasıyla pozitif ve negatif eğilmeler için.6 ve.4 olmaktadır. Bu değerler G ve G2 kirişleri için.9 ve.6, G3 kirişi için ise.4 ve.7 dir. Bütün kesitlerde %.2-.3 dönme değerlerinde akma başlamıştır. G2 ve G3 kirişlerinde ankastreye yakın kaynak ısısından etkilenmiş olan bölgede üst başlık yırtılması meydana gelmiştir. G kirişi % 4.3 lük dönmenin iki döngüsünü de tamamlayabilmiştir. Bütün kirişlerde üst başlık yerel burkulması kaynaklı kemer takviyenin içinde kolon yüzüne yakın bölgede meydana gelmiştir. Çıplak kiriş ve G kirişinde üst başlık yerel burkulmalarının aşamaları Şekil 6 da gösterilmektedir. Bütün kirişlerde, alt başlık yerel burkulması kaynaklı kemer takviyenin dışında berkitme 5

6 . Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA yüzüne yakın olan bölgede meydana gelmiştir. Çıplak kirişte alt başlık yerel burkulması ilk olarak %-2.4 lük dönmenin ilk döngüsünde meydana gelmiştir. Fakat, G kirişinde ilk burkulma anı %-3.3 lük dönmenin ilk döngüsüdür. Şekil 7 de çıplak kiriş ve G kirişinin farklı dönmelerdeki alt başlık yerel burkulmaları gösterilmektedir. 4 M/MpUcunda at WH Tip M/Mp Load Yük Beam Rotation at WH Tip Ucu Dönmesi b) 4.5 M/MpUcunda at WH TipM/Mp N Load Load Yük M/Mp at WH Tip Ucunda M/Mp Beam Rotation at WH Tip Ucu Dönmesi a) BeamUcu Rotation at WH Tip Dönmesi Load Yük at WH Tip M/Mp Ucunda M/Mp.5 3 Load Yük Beam Rotation at WH Tip Ucu Dönmesi c) d) Şekil 5. a) Çıplak b) G c) G2 d) G3 Kirişleri M/Mp Kiriş Dönmesi Grafikleri Şekil 5 de görüldüğü üzere pozitif eğilmede B ile G kirişlerinin davranışları nerdeyse benzerdir. Bunun sebebi üst başlık yerel burkulmasının kolon yüzünde meydana gelmesi ve yerel burulma öncesinde meydana gelen ayrışmalarıdır. ayrışmasının yaklaşık olarak %.5 dönmede meydana geldiği gözlenmiştir. Fakat, yerel burkulma %2 lik dönmeye kadar oluşmamıştır. güçlendirmesinin katkısı negatif eğilmede gözlenebilir. Negatif eğilmede çıplak kirişin yük taşıma kapasitesi (M/Mp) %-2.4 dönmede en yüksek olan -.4 değerine ulaştıktan sonra düşmeye başlamıştır. Öte yandan, G kirişi %-4.3 dönmeye kadar yük taşımaya devam etmiştir. En yüksek normalize edilmiş moment %-4.3 dönmenin ilk çevriminde -.6 olarak kaydedilmiştir. G ve G2 kirişlerinin davranışları kıyaslandığında (Şekil 5) gövdeye yapıştırılan nin pek de katkıda bulunmadığı gözlenmektedir. Kirişlerin hiçbirinde belirgin gövde burkulması meydana gelmemiştir. G2 kirişi hata moduna kadar benzer alt başlık burkulması davranışı göstermiştir. Bu iki kirişin üst başlık burkulma davranışları da kaynaklı kemer takviyenin içindeki güçlendirme detayının birbirine çok yakın olmasından dolayı benzerdir. G ve G3 kirişlerinin davranışları kıyaslandığında (Şekil 5) yi sürekli parçalar halinde üst ve alt başlıklara kıvırarak yapıştırma işleminin başlıklara ayrı parçalar halinde yapıştırmaya göre daha başarılı olduğu gözlenmiştir. G3 kirişinin yük taşıma kapasitesi %3.4 dönmenin 2. çevriminde azalmaya başlamıştır. Oysaki, yük taşıma kapasitesi azalması G kirişinde %4.3 dönmenin 2. çevriminde başlamıştır. 6

7 . Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA Çıplak % 2. Döngü 2 Çıplak % 3.4 Döngü G % 2.2 Döngü G % 2.2 Döngü 2 G % 3.3 Döngü G % 3.3 Döngü 2 G % 4.3 Döngü G % 4.3 Döngü 2 Çıplak % 2.4 Döngü 2 Çıplak % 3.4 Döngü 2 Şekil 6. Çıplak ve G Kiriş Testlerinde Üst Başlık Yerel Burkulmaları Çıplak %-2.4 Döngü Çıplak %-3.4 Döngü G %-2.2 Döngü G %-2.2 Döngü 2 G %-3.3 Döngü G %-3.3 Döngü 2 G %-4.3 Döngü G %-4.3 Döngü 2 Çıplak %-2.4 Döngü 2 Çıplak %-3.4 Döngü 2 Şekil 7. Çıplak ve G Kiriş Testlerinde Alt Başlık Yerel Burkulmaları 4. SONUÇLAR Araştırma programının deneysel kısmında test edilen HE4AA kirişleri analitik kısımda analiz edilen kesitlerin bir kısmını kapsamaktadır. Yükleme sistemi kapasitesi ve yüksek başlık narinlik oranı test edilen kesitlerin derinliğini kısıtlamıştır. Analitik çalışmada odaklanılan kirişlerin derinlik/genişlik oranları 2.79 (derin), 2. (orta) ve.38 (sığ) olarak sıralanmıştır. HE4AA kesitinin derinlik/genişlik oranı.26 dır. Yine de, test programından elde edilen bulgular analitik çalışma sonucu edinilmiş bazı sonuçları doğrulamaktadır. Analitik çalışmada önerilen uygulama şekli deneysel çalışmada benimsenmiştir. güçlendirmesi, sadece yerel burkulma başlamasını geciktirmekte kalmayıp aynı zamanda %4 dönmede burkulma şiddetini de azaltmıştır. Üst başlıkta plastik yerel burkulma kaynaklı kemer takviye iç bölgesinde meydana gelmiş ve güçlendirmesi alt başlıkta olduğu kadar burada başarılı bir performans sergileyememiştir. Fakat, dikkate alınmalıdır ki; kesitin 7

8 -4 Ekim 2 ODTÜ ANKARA derinlik/genişlik oranı arttıkça kaynaklı kemer takviyenin uzunlamasına boyu artacak ve PGCE güçlendirmesi bu iç bölgede de etkili olacaktır. Çelik I-kirişlerinin plastik mafsal bölgesindeki alt ve üst başlıklara boylamasına eklenen güçlendirmesi plastik mafsallaşma anında yerel burkulma oluşumuna karşı başlıkları desteklemeye çalışmaktadır. Bu davranış biçimi kirişlerin moment taşıma kapasitesini arttırmakta ve aynı zamanda birleşimin enerji yutma kapasitesinde artışa neden olmaktadır. güçlendirmesi, plastik yerel burkulmayı önlemede orta derecede başarılı olmakta ve kesitlerin süneklik düzeyi normal çerçeveler için gerekli olan olan.2 rad dönme değerine ulaşmalarına yardımcı olmaktadır. KAYNAKLAR Accord, N. B., and Earls, C. J. (26). Use of fiber-reinforced polymer composite elements to enhance structural steel member ductility. Journal of Composites for Construction :4, American Institute of Steel Construction (AISC). (25a). Seismic provisions for structural steel buildings, ANSI/AISC 34-5, AISC, Chicago, IL. American Institute of Steel Construction (AISC). (25b). Prequalified connections for special and intermediate steel moment frames for seismic applications, ANSI/AISC 358-5, AISC, Chicago, IL. American Institute of Steel Construction (AISC). (999). Modification of existing welded steel moment connections for seismic resistance, Steel Design Guide Series 2, AISC, Chicago, IL. American Society for Testing and Materials (ASTM). (23). Standard test method for tension testing of metallic materials (Metric), ASTM, Designation 3.: E8M. Chen, M. and Das, S. (29). Experimental study on repair of corroded steel beam using CFRP. Steel and Composite Structures 9:2, 3-8. Egilmez, O.O., Alkan D. and Ozdemir, T. 29. Cyclic behavior of steel I-beams by a welded haunch and reinforced with. Steel and Composite Structures 9:5, Egilmez, O.O., Yormaz, D. 2. Cyclic testing of steel I-beams reinforced with. Steel and Composite Structures :2, Ekiz, E., El-Tawil, S. Parra-Montesinos, G., and Goel, S. (24). Enhancing plastic hinge behavior in steel flexural members using CFRP wraps. Proceedings of the 3th World Conference on Earthquake Engineering, Vancouver,Canada. Federal Emergency Management Agency (FEMA). (2a). Recommended seismic design criteria for new steel moment-frame buildings, FEMA 35, Washington, D.C. Federal Emergency Management Agency (FEMA). (2b). Recommended seismic evaluation and upgrade for existing welded steel moment-frame buildings, FEMA 35, Washington, D.C.. Guven, C. A. (29). Experimental Study on Improving Local Buckling Behavior of Steel Plates with Glass Fiber Reinforced Polymers, Yüksek Lisans Tezi, İnşaat Müh. Bölümü, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İzmir. Miller, T. C., Chajes, M. J., Mertz, D. R., and Hastings, J. N. (22). Strengthening of a steel bridge girder using CFRP plates. Journal of Bridge Engineering 6:6, Nakashima, M., Kanao, I., and Liu, D. (22), Lateral instability and lateral bracing of steel beams subjected to cyclic loading. Journal of Structural Engineering 28:, Nakashima, M., Liu, D., and Kanao, I. (23), Lateral-torsional and local instability of steel beams subjected to large cyclic loading. Journal of Steel Structures 3:3, Okazaki, T., Liu, D., Nakashima, M., and Engelhardt, M.D. (26), Stability requirements for beams in seismic steel moment frames. Journal of Structural Engineering 32:9, Sayed-Ahmet, E.Y. (24). Strengthening of thin-walled steel I-section beams using CFRP strips. Proceedings of the 4th Advanced Composites for Bridges and Structures Conference, Calgary, Canada. Yormaz, D. (2). Seismic Behavior of Steel I-beams Reinforced with Glass Fiber Reinforced Polymers: An Experimental Study. Yüksek Lisans Tezi, İnşaat Müh. Bölümü, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İzmir. 8