OSMANİYE VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ OSMANİYE İL ÇEVRE DURUM RAPORU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "OSMANİYE VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ OSMANİYE İL ÇEVRE DURUM RAPORU"

Transkript

1 OSMANİYE VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ OSMANİYE İL ÇEVRE DURUM RAPORU OSMANİYE-2005

2 HAZIRLAYANLAR Ahmet DOLĞUN Zübeyir GÜVEL Celal SATİN İl Müdürü Çevre Yönetimi ve ÇEDP Şube Müdürü Makine Mühendisi Mustafa Ersin BALCIOĞLU Su Ürünleri Mühendisi Ayşe SARI Özlem Özgül SOYATİK Selma Filiz İDİLMAN Çevre Mühendisi Çevre Mühendisi Kimyager I

3 İÇİNDEKİLER HAZIRLAYANLAR İÇİNDEKİLER TABLOLAR DİZİNİ ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No: I II XV XVIII A. COĞRAFİ KAPSAM A.1. Giriş 1 A.2. İl ve İlçe Sınırları 1 A.3. İlin Coğrafi Durumu 3 A.4. İlin Topoğrafyası ve Jeomorfolojik Durumu 3 A.5. Jeolojik Yapı ve Stratigrafi 6 A.5.1. Metamorfizma ve Mağmatizma 16 A.5.2. Tektonik ve Paleocoğrafya 16 B. DOĞAL KAYNAKLAR B.1. Enerji Kaynakları 20 B.1.1. Güneş 20 B.1.2. Su Gücü 20 B.1.3. Kömür 21 B.1.4. Doğalgaz 21 B.1.5. Rüzgar 22 B.1.6. Biyokütle 22 B.1.7. Petrol 22 B.1.8. Jeotermal Sahalar 23 B.2. Biyolojik Çeşitlilik 23 B.2.1. Ormanlar 23 B Odun Üretimine Ayrılan Tarım Alanları 23 B.2.2. Çayır ve Mera 23 B.2.3. Sulak Alanlar 24 B.2.4. Flora 24 B.2.5. Fauna 24 B.2.6. Milli Parklar,Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı, Tabiatı Koruma Alanları ve Diğer Hassas Yöreler 24 B.3. Toprak 24 B.4. Su Kaynakları 25 B.4.1. İçme Suyu Kaynakları ve Barajlar 26 B.4.2. Yeraltı Su Kaynakları 28 B.4.3. Akarsular 29 B.4.4. Göller ve Göletler 32 B.5. Mineral Kaynaklar 33 B.5.1. Sanayi Madenleri 33 B.5.2. Metalik Madenler 35 B.5.3. Enerji Madenleri 39 B.5.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 39 II

4 C. HAVA (ATMOSFER VE İKLİM) C.1. İklim ve Hava 41 C.1.1. Doğal Değişkenler 41 C Rüzgar 41 C Basınç 44 C Nem 44 C Sıcaklık 45 C Buharlaşma 48 C Yağışlar 48 C Yağmur 48 C Kar, Dolu, Sis ve Kırağı 49 C Seller 50 C Kuraklık 50 C Mikroklima 50 C.1.2. Yapay Etmenler 50 C Plansız Kentleşme 50 C Yeşil Alanlar 51 C Isınmada Kullanılan Yakıtlar 54 C Endüstriyel Emisyonlar 60 C Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar 64 C.2. Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynakları 65 C.2.1. Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman 66 C.2.2. Partikül Madde (PM) Emisyonları 67 C.2.3. Karbonmonoksit Emisyonları 67 C.2.4. Azot Oksit (NOx) Emisyonları 68 C.2.5. Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları 68 C.3. Atmosferik Kirlilik 68 C.3.1. Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri 68 C.3.2. Asit Yağışlarının Etkileri 69 C.4. Hava Kirleticilerinin Çevreye Olan Etkileri 69 C.4.1. Doğal Çevreye Etkileri 70 C Su Üzerindeki Etkileri 70 C Toprak Üzerine Etkileri 70 C Flora ve Fauna Üzerindeki Etkileri 70 C İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri 71 C.4.2. Yapay Çevreye (Görüntü Kirliliği Üzerine) Etkileri 72 D. SU D.1. Su Kaynaklarının Kullanımı 73 D.1.1. Yeraltı Suları 73 D.1.2. Jeotermal Kaynaklar 75 D.1.3. Akarsular 75 D.1.4. Göller, Göletler ve Rezervuarlar 78 D.1.5. Denizler 86 III

5 D.2. Doğal Drenaj Sistemleri 86 D.3. Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye Etkileri 86 D.3.1. Yeraltı Suları ve Kirlilik 86 D.3.2. Akarsularda Kirlilik 86 D.3.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik 87 D.3.4. Denizlerde Kirlilik 87 D.4. Su ve Kıyı Yönetimi, Strateji ve Politikaları 87 D.5. Su Kaynaklarında Kirlilik Etkenleri 87 D.5.1. Tuzluluk 87 D.5.2. Zehirli Gazlar 87 D.5.3. Azot ve Fosforun Yol Açtığı Kirlilik 88 D.5.4. Ağır Metaller ve İz Elementler 88 D.5.5. Zehirli Organik Bileşikler 88 D Siyanürler 88 D Petrol ve Türevleri 88 D Polikloro Naftalinler ve Bifeniller 88 D Pestisitler ve Su Kirliliği 88 D Gübreler ve Su Kirliliği 88 D Deterjanlar ve Su Kirliliği 88 D.5.6. Çözünmüş Organik Maddeler 88 D.5.7. Patojenler 88 D.5.8. Askıda Katı Maddeler 88 D.5.9. Radyoaktif Kirleticiler ve Su Kirliliği 89 E. TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI E.1. Genel Toprak Yapısı 90 E.2. Toprak Kirliliği 91 E.2.1. Kimyasal Kirlenme 91 E Atmosferik Kirlenme 92 E Atıklardan Kirlenme 92 E.2.2. Mikrobiyal Kirlenme 92 E.3. Arazi 93 E.3.1. Arazi Varlığı 93 E Arazi Sınıfları 93 E Kullanma Durumu 94 E.3.2. Arazi Problemleri 96 F. FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELER F.1. Ekosistem Tipleri 98 F.1.1. Ormanlar 98 F Ormanların Ekolojik Yapısı 98 F İlin Orman Envanteri 98 IV

6 F Orman Varlığının Yararları 99 F Orman Kadastro ve Mülkiyet Konuları 100 F.1.2. Çayır ve Meralar 101 F.1.3. Sulak Alanlar 102 F.1.4. Diğer Alanlar (Stepler vb.) 102 F.2. Flora 102 F.2.1. Habitat ve Toplulukları 102 F.2.2. Türler ve Populasyonları 102 F.3. Fauna 113 F.3.1. Habitat ve Toplulukları 113 F.3.2. Türler ve Populasyonları 113 F.3.3. Hayvan Yaşama Hakları 117 F Evcil Hayvanlar 117 F Sahipli Hayvanlar 117 F Sahipsiz Hayvanlar 117 F Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel Evcil ve Yaban Hayvanlar 121 F Hayvan Hakları İhlalleri 121 F Valilikler, Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği 121 F.4. Hassas Yöreler Kapsamında Olup (*) Bölümündeki Bilgilerin İsteneceği Alanlar 121 F.4.1. Ülkemiz Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar 121 F Sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. Maddesinde Tanımlanan ve Bu Kanunun 3. Maddesi Uyarınca Belirlenen Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları ve Tabiat Koruma Alanları 121 F Sayılı Kara Avcılığı Kanunu Uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı nca Belirlenen Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları 173 F Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 2. Maddesinin a - Tanımlar Bendinin 1.,2.,3. ve 5. Alt Bentlerinde Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanı Olarak Tanımlanan ve Aynı Kanun ile 3386 Sayılı Kanunun (2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) İlgili Maddeleri Uyarınca Tespiti ve Tescili Yapılan Alanlar 175 F Sayılı Su Ürünleri Kanunu Kapsamında Olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları 175 F /9/1988 Tarihli ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nin 17 nci ve 1/7/1999 Tarihli ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Yönetmelikle Değişik 18.,19. ve 20. Maddelerinde Tanımlanan Alanlar 176 F /11/1986 Tarihli ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49. Maddesinde Tanımlanan Hassas Kirlenme Bölgeleri 176 F Sayılı Çevre Kanunu nun 9. Maddesi Uyarınca Bakanlar Kurulu Tarafından Özel Çevre Koruma Bölgeleri Olarak Tespit ve İlan Edilen Alanlar 176 F Sayılı Boğaziçi Kanunu na Göre Koruma Altına Alınan Alanlar 176 F Sayılı Orman Kanunu Gereğince Orman Alanı Sayılan Yerler 176 V

7 F Sayılı Kıyı Kanunu Gereğince Yapı Yasağı Getirilen Alanlar 177 F Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Belirtilen Alanlar 177 F Sayılı Mera Kanununda Belirtilen Alanlar 177 F Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde Belirtilen Alanlar 178 F.4.2. Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar 178 F /2/1984 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (BERN Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlardan Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları nda Belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları 178 F /6/1981 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi (Barcelona Sözleşmesi) Uyarınca Korumaya Alınan Alanlar 178 F /10/1988 Tarihli ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol Gereği Ülkemizde Özel Koruma Alanı Olarak Belirlenmiş Alanlar 179 F /9/1985 Tarihli Cenova Bildirgesi Gereği Seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı Tarafından Yayımlanmış Olan Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Listesinde Yer Alan Alanlar 179 F Cenova Deklerasyonu nun 17. Maddesinde Yer Alan Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin Yaşama ve Beslenme Ortamı Olan Kıyısal Alanlar 179 F /2/1983 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi nin 1. ve 2. Maddeleri Gereğince Kültür ve Turizm Bakanlığı Tarafından Koruma Altına Alınan Kültürel Miras ve Doğal Miras Statüsü Verilen Kültürel, Tarihi ve Doğal Alanlar 179 F /05/1994 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi (RAMSAR Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlar 179 F.4.3. Korunması Gereken Alanlar 179 F Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, Mevcut Özellikleri Korunacak Alan Olarak Tesbit Edilen ve Yapılaşma Yasağı Getirilen Alanlar (Tabii Karakteri Korunacak Alan, Biogenetik Rezerv Alanları, Jeotermal Alanlar vb.) 179 F Tarım Alanları: Tarımsal Kalkınma Alanları, Sulanan, Sulanması Mümkün ve Arazi Kullanma Kabiliyet Sınıfları I, II, III ve IV Olan Alanlar, Yağışa Bağlı Tarımda Kullanılan I. ve II. Sınıf ile, Özel Mahsul Plantasyon Alanlarının Tamamı 179 VI

8 F Sulak Alanlar: Doğal veya Yapay, Devamlı veya Geçici, Suların Durgun veya Akıntılı, Tatlı, Acı veya Tuzlu, Denizlerin Gel-Git Hareketinin Çekilme Devresinde 6 Metreyi Geçmeyen Derinlikleri Kapsayan, Başta Su Kuşları Olmak Üzere Canlıların Yaşama Ortamı Olarak Önem Taşıyan Bütün Sular, Bataklık Sazlık ve Turbiyeler ile Bu Alanların Kıyı Kenar Çizgisinden İtibaren Kara Tarafına Doğru Ekolojik Açıdan Sulak Alan Kalan Yerler 181 F Göller, Akarsular, Yeraltısuyu İşletme Sahaları 181 F Bilimsel Araştırmalar İçin Önem Arzeden ve/veya Nesli Tehlikeye Düşmüş veya Düşebilir Türler ve Ülkemiz İçin Endemik Olan Türlerin Yaşama Ortamı Olan Alanlar, Biyosfer Rezervi, Biyotoplar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Benzersiz Özelliklerdeki Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar 183 F Mesire Yerleri; 6831 Sayılı Orman Kanununa Tabi Alanlarda Halkın Rekrasyonel Kullanımını Düzenleyip, Kullanımının Doğal Yapının Tahribine Neden Olmadan Yönlendirilmesini Sağlamak Üzere Ayrılan Alanlar 183 (*) Hassas Yöreler Kapsamına Giren F.4. Bölümündeki Alanlar İçin İstenen Bilgiler 1. Alanın Resmi Adı 2. Coğrafi Konumu ve Koordinatları (Rakım vb. bilgiler dahil) 3. Alanı 3.1. Toplam Alan (km 2 ) 3.2. Kara Yüzeyi (km 2 ) 3.3. Su Yüzeyi (km 2 ) 3.4. Kıyı Uzunluğu (m) 4. Alanın Açıklamalı Tanıtımı 5. Yasal Konumu 6. Yerleşimler ve Nüfusları 7. Sosyo-ekonomik-Kültürel-Tarihsel Özellikler 8. Fiziksel Özellikler (Karasal-Denizsel) 8.1. İklim Özellikleri 8.2. Jeomorfoloji (Topografya vb. morfolojik özellikler) 8.3. Jeoloji (Varsa sedimantoloji ile ilgili bilgiler de dahil) 8.4. Hidroloji-Hidrojeoloji (Yerüstü ve yeraltı suları, varsa jeotermal kaynaklar da dahil) 8.5. Toprak Yapısı 8.6. Flora ve Fauna (Karasal, denizsel ve iç sular kapsamında, özellikleri, endemik ve tehdit altındaki) 9. Alan Kullanımı ve Mevcut Durumu (Tarım-envanter ve mülkiyet bilgileri varsa dahil, turizm, rekreasyon, ulaşım ve altyapı, vb.) 10. Mevcut Sorunlar (Hassas Bölgenin Doğal Yapıdan Uzaklaştığı Alanlar, vb.) VII

9 G. TURİZM G.1. Yörenin Turistik Değerleri 184 G.1.1. Yörenin Doğal Değerleri 184 G Konum 184 G Fiziki Özellikler 184 G.1.2. Kültürel Değerler 185 G.2. Turizm Çeşitleri 201 G.3. Turistik Altyapı 202 G.4. Turist Sayısı 204 G.5. Turizm Ekonomisi 204 G.6. Turizm-Çevre İlişkisi 204 H. TARIM VE HAYVANCILIK H.1. Genel Tarımsal Yapı 205 H.2. Tarımsal Üretim 205 H.2.1. Bitkisel Üretim 206 H Tarla Bitkileri 207 H Buğdaygiller 208 H Baklagiller 208 H Yem Bitkileri 208 H Endüstriyel Bitkiler 208 H Bahçe Bitkileri 209 H Meyve Üretimi 209 H Sebze Üretimi 210 H Süs Bitkileri 211 H.2.2. Hayvansal Üretim 211 H Büyükbaş Hayvancılık 211 H Küçükbaş Hayvancılık 211 H Kümes Hayvancılığı ( Kanatlı Üretimi) 212 H Su Ürünleri 212 H Kürk Hayvancılığı 213 H Arıcılık ve İpekböcekçiliği 213 H.3. Organik Tarım 213 H.4. Tarımsal İşletmeler 213 H.4.1. Kamu İşletmeleri 213 H.4.2. Özel İşletmeler 214 H.5. Tarımsal Faaliyetler 215 H.5.1. Pestisit Kullanımı 215 H.5.2. Gübre Kullanımı 215 H.5.3. Toprak Kullanımı 215 I. MADENCİLİK I.1. Maden Kanununa Tabi Olan Madenler ve Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 216 I.1.1. Sanayi Madenleri 216 VIII

10 I.1.2. Metalik Madenler 217 I.1.3. Enerji Madenleri 219 I.1.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 219 I.2. Madencilik Faaliyetlerinin Yapıldığı Yerlerin Özellikleri 221 I.3. Cevher Zenginleştirme 221 I.4. Madencilik Faaliyetlerinin Çevre Üzerine Etkileri 221 I.5. Madencilik Faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla Yapılan Rehabilitasyon Çalışmaları 222 J. ENERJİ J.1. Birincil Enerji Kaynakları 223 J.1.1. Taşkömürü 223 J.1.2. Linyit 223 J.1.3. Asfaltit 223 J.1.4. Bitümlü Şist 223 J.1.5. Hampetrol 223 J.1.6. Doğalgaz 223 J.1.7. Nükleer Kaynaklar (Uranyum ve Toryum) 223 J.1.8. Orman 223 J.1.9. Hidrolik 224 J Jeotermal 225 J Güneş 225 J Rüzgar 225 J Biyokütle J.2. İkincil Enerji Kaynaları 226 J.2.1. Termik Enerji 226 J.2.2. Hidrolik Enerji 226 J.2.3. Nükleer Enerji 227 J.2.4. Yenilenebilir Elektrik Enerjisi Üretimi 227 J.3. Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı 228 J.4. Enerji Tasarrufu İle İlgili Yapılan Çalışmalar 228 K. SANAYİ VE TEKNOLOJİ K.1. İl Sanayinin Gelişimi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler 229 K.2. Genel Anlamda Sanayinin Gruplandırılması 229 K.3. Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı 231 K.4. Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayıları ve İstihdam Durumu 231 K.5. Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımı 231 K.6. Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Alınan Önlemler 232 K.6.1. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği 232 K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği 232 K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği 234 K.6.4. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği 234 K.6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar 234 IX

11 K.7. Sanayi Tesislerinin Acil Durum Planı 234 L. ALTYAPI, ULAŞIM VE HABERLEŞME L.1. Altyapı 235 L.1.1. Temiz Su Sistemi 235 L.1.2. Atık Su Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi 236 L.1.3. Yeşil Alanlar 237 L.1.4. Elektrik İletim Hatları 237 L.1.5. Doğalgaz Boru Hatları 237 L.2. Ulaşım 237 L.2.1. Karayolları 237 L Karayolları Genel 237 L Ulaşım Planlaması 238 L Toplu Taşım Sistemleri 238 L Kent İçi Yollar 238 L Araç Sayıları 239 L.2.2. Demiryolları 239 L Kullanılan Raylı Sistemler 239 L Taşımacılıkta Demiryolları 239 L.2.3. Deniz, Göl ve Nehir Taşımacılığı 239 L Limanlar 239 L Taşımacılık 239 L.2.4. Havayolları 240 L.3. Haberleşme 240 L.4. İlin Plan Durumu 240 L.5. İldeki Baz İstasyonları 240 M. YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUS M.1. Kentsel ve Kırsal Planlama 241 M.1.1. Kentsel Alanlar 241 M Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri 241 M Kentsel Büyüme Deseni 241 M Planlı Kentsel Gelişme Alanları 241 M Kentsel Alanlarda Yoğunluk 241 M Kentsel Yenileme Alanları 242 M Endüstri Alanları Yer Seçimi 242 M Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar 242 M.1.2. Kırsal Alanlar 242 M Kırsal Yerleşme Deseni 242 M Arazi Mülkiyeti 242 M.2. Altyapı 242 M.3. Binalar ve Yapı Çeşitleri 242 M.3.1. Kamu Binaları 242 M.3.2. Okullar 243 M.3.3. Hastaneler ve Sağlık Tesisleri 254 M.3.4. Sosyal ve Kültürel Tesisler 258 X

12 M.3.5. Endüstriyel Yapılar 258 M.3.6. Göçer ve Hareketli Barınaklar 258 M.3.7. Otel-Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar 258 M.3.8. Bürolar ve Dükkanlar 258 M.3.9. Kırsal Alanda Yapılaşma 258 M.3.10.Yerel Mimari Özellikler 259 M.3.11.Bina Yapımında Kullanılan Yerel Materyaller 259 M.4. Sosyo-Ekonomik Yapı 259 M.4.1. İş Alanları ve İşsizlik 259 M.4.2. Göçler 259 M.4.3. Göçebe İşçiler (Mevsimlik) 259 M.4.4. Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı 259 M.4.5. Konut Yapım Süreçleri 259 M.4.6. Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri 259 M.5. Yerleşim Yerlerinin Çevresel Etkileri 259 M.5.1. Görüntü Kirliliği 260 M.5.2. Binalarda Ses İzolasyonu 260 M.5.3. Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları 260 M.5.4. Ticari ve Endüstriyel Gürültü 260 M.5.5. Kentsel Atıklar 260 M.5.6. Binalarda Isı Yalıtımı 260 M.6. Nüfus 260 M.6.1. Nüfusun Yıllara Göre Değişimi 260 M.6.2. Nüfusun Yaş, Cinsiyet ve Eğitim Gruplarına Göre Dağılımı 262 M.6.3. İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları 263 M.6.4. Nüfus Değişim Oranı 263 N. ATIKLAR N.1. Evsel Katı Atıklar 264 N.2. Tehlikeli Atıklar 266 N.3. Özel Atıklar 266 N.3.1. Tıbbi Atıklar 266 N.3.2. Atık Yağlar 269 N.3.3. Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağlar 269 N.3.4. Pil ve Aküler 269 N.3.5. Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller 270 N.3.6. Tarama Çamurları 270 N.3.7. Elektrik ve Elektronik Atıklar 270 N.3.8. Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar 270 N.4. Diğer Atıklar 270 N.4.1. Ambalaj Atıkları 270 N.4.2. Hayvan Kadavraları 271 N.4.3. Mezbaha Atıkları 271 N.5. Atık Yönetimi 271 N.6. Katı Atıkların Miktar ve Kompozisyonu 271 N.7. Katı Atıkların Biriktirilmesi, Toplanması, Taşınması ve Aktarma Merkezleri 271 XI

13 N.8. Atıkların Bertaraf Yöntemleri 271 N.8.1. Katı Atıkların Depolanması 271 N.8.2. Atıkların Yakılması 271 N.8.3. Kompost 271 N.9. Atıkların Geri Kazanımı ve Değerlendirmesi 271 N.10. Atıkların Çevre Üzerindeki Etkileri 271 O. GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM O.1. Gürültü 273 O.1.1. Gürültü Kaynakları 273 O Trafik Gürültüsü 273 O Endüstri Gürültüsü 274 O İnşaat Gürültüsü 275 O Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler 275 O Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültü 276 O.1.2. Gürültü ile Mücadele 276 O.1.3. Gürültünün Çevreye Olan Etkileri 276 O Gürültünün Fiziksel Çevreye Olan Etkileri 276 O Gürültünün Sosyal Çevreye Olan Etkileri 276 O.1.4. Gürültünün İnsanlar Üzerine Olan Etkileri 276 O Fiziksel Etkileri 276 O Fizyolojik Etkileri 276 O Psikolojik Etkileri 276 O Performans Üzerine Etkileri 277 O.2. Titreşim 277 P. AFETLER P.1. Doğal Afetler 278 P.1.1. Depremler 278 P.1.2. Heyelan ve Çığlar 282 P.1.3. Seller 283 P.1.4. Orman, Otlak ve Sazlık Yangınları 284 P.1.5. Ormanlar Üzerinde Biyotik veya Abiyotik Faktörlerin Etkileri 284 P.1.6. Fırtınalar 284 P.2. Diğer Afetler 284 P.2.1. Radyoaktif Maddeler 285 P.2.2. Denize Dökülen Petrol ve Diğer Tehlikeli Atıklar 285 P.2.3. Tehlikeli Maddeler 285 P.3. Afetlerin Etkileri ve Yardım Tedbirleri 285 P.3.1. Sivil Savunma Birimleri 285 P.3.2. Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri 286 P.3.3. İlkyardım Servisleri 286 P.3.4. Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı 286 P.3.5. Tehlikeli Maddelerin Yurtiçi ve Sınırlararası Taşınımı İçin Alınan Tedbirler 286 XII

14 P.3.6. Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar 286 R. SAĞLIK VE ÇEVRE R.1. Temel Sağlık Hizmetleri 288 R.1.1. Sağlık Kurumlarının Dağılımı 288 R.1.2. Bulaşıcı Hastalıklar 290 R İçme, Kullanma ve Sulama Suları 291 R Denizler 293 R Zoonoz Hastalıklar 293 R.1.3. Gıda Hijyeni 293 R.1.4. Aşılama Çalışmaları 295 R.1.5. Bebek Ölümleri 295 R.1.6. Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı 296 R.1.7. Aile Planlaması Çalışmaları 297 R.2. Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Riskleri 297 R.2.1. Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 297 R.2.2. Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 298 R.2.3. Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 298 R.2.4. Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 298 R.2.5. Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 298 R.2.6. İyonize Radyasyondan Korunma 298 R.2.7. Baz İstasyonlarından Yayılan Radyasyonun İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 298 S. ÇEVRE EĞİTİMİ S.1. Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi ile İlgili Faaliyetleri 299 S.2. Çevre İle İlgili Gönüllü Kuruluşlar ve Faaliyetleri 299 S.2.1. Çevre Vakıfları 299 S.2.2. Çevre Dernekleri 299 S.2.3. Çevreyle İlgili Federasyonlar 299 T. ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMA T.1. Çevre Kirliliğinin ve Çevresel Tahribatın Önlenmesi 300 T.2. Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak Verimli Kullanımı, Korunması ve Geliştirilmesi 302 T.3. Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin Çevrenin Taşıma Kapasitesini Aşmayacak Biçimde Planlanması 302 T.4. Çevrenin İnsan- Psikososyal İhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanması 302 T.5. Çevre Duyarlı Arazi Kullanım Planlaması 302 T.6. Çevresel Etki Değerlendirmesi 303 XIII

15 TABLOLAR Tablo B Ortalama Güneşlenme Süresi 20 Tablo B Enerjiye Dönüştürülebilecek Su Kaynakları 20 Tablo B Ortalama Rüzgar Hızı 22 Tablo B İlimiz Arazilerinin İlçeler Üzerinden Kullanım Durumlarına Göre Dağılımı 26 Tablo B İçme Suyu Kaynakları 26 Tablo B Barajlar 28 Tablo B Yer altı Su Kaynakları 28 Tablo B Akarsular 29 Tablo C Aylık ve Yıllık Ortalama Rüzgar Hızı 41 Tablo C En Hızlı Esen Rüzgar Hızı ve Yönü 42 Tablo C Ortalama Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı 42 Tablo C Ortalama En Yüksek En Düşük Yerel Basınç, Aylık Ortalama Buhar Basıncı 44 Tablo C Ortalama ve En Düşük Bağıl Nem Aylık ve Yıllık Ortalama Sıcaklık 45 Tablo C Aylık ve Yıllık Ortalama Sıcaklık 45 Tablo C En Yüksek Sıcaklık Günü 46 Tablo C En Düşük Sıcaklık Günü 47 Tablo C Ortalama ve Günlük En Çok Buharlaşma Miktarı 48 Tablo C Ortalama Toplam Yağış Miktarı 48 Tablo C Kar,Dolu,Sis ve Kırağı 49 Tablo C İlde Kişi Başına Düşen Yeşil Alan, Toplam Kentsel Alanların Yüzölçümü,Kent Koşullarına Uyum Sağlamış Bitki Türleri,Ağaçlandırma Planları 53 Tablo C Sınır Değerlerin Aşıldığı İl ve İlçelerde Kullanılacak Yerli Kömürlerin Özellikleri 55 Tablo C Sınır Değerlerin Aşılmadığı İl ve İlçelerde Kullanılacak Yerli Kömürlerin Özellikleri 56 Tablo C Kirlilik İncelemesi Yapılmış Olan İl ve İlçeler Dışında Kalan Yerleşim Yerlerinde Kullanılabilecek Kömür Özellikleri 56 XIV

16 Tablo C Isınma Amaçlı İthal Taş ve Linyit Kömürü Özellikleri ve Sınırları 57 Tablo C Sanayi Amaçlı İthal Edilecek Kömür Özellikleri 57 Tablo C Kömür Briketlerinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri 58 Tablo C Yerli Kömür ve İthal Kömür Torba Örneği 59 Tablo C İlimiz Sınırları İçinde Faaliyet Gösteren Emisyon İznine Tabi Tesislerin Listesi 61 Tablo C İlimiz Sınırları İçinde Faaliyet Gösteren Emisyon İznine Tabi Olmayanların Listesi 62 Tablo C İlimizde Trafiğe Kayıtlı Motorlu Taşıtların Cins ve Sayıları ve Kullanılan Akaryakıt Miktarı 64 Tablo D DSİ Tarafından İnşa Edilerek İşletmeye Açılan Sulama Sahaları 75 Tablo D Savrun Çayı Analiz Sonuçları 77 Tablo D Hamis Çayı Analiz Sonuçları 79 Tablo D Aslantaş Barajı Analiz Sonuçları 80 Tablo D Mehmetli Barajı Analiz Sonuçları 82 Tablo D Kalecik Barajı Analiz Sonuçları 83 Tablo D Osmaniye İlinde İşletmeye Açılan Sulama ve enerji Amaçlı Baraj ve Hidroelektrik Santralleri 85 Tablo E Osmaniye İli Arazi Sınıfları 93 Tablo E Yılı ilimiz tarım Alanlarının Kullanım Durumu 95 Tablo F İlimizde Devlet Ormanlarından Hasat Edilip Kullanıma Sunulan Belli Başlı Orman Ürünleri 99 Tablo F Kadastro Yapılan Köyler ve Miktarları 100 Tablo F Türlerin Floristik Bölgelere Göre Dağılımı 113 Tablo F Sahipli Hayvanlar 117 Tablo F Sokak Hayvanlarının Kontrol Altına Alınması İçin Yapılan Aylık Çalışmalar (Osmaniye İli Sokak Hayvanları Üç Aylık İzleme Cetveli Ocak-Şubat-Mart 2005) 118 Tablo F Sokak Hayvanlarının Kontrol Altına Alınması İçin Yapılan Aylık Çalışmalar (Osmaniye İli Sokak XV

17 Hayvanları Üç Aylık İzleme Cetveli Nisan-Mayıs- Haziran 2005) 119 Sokak Hayvanlarının Kontrol Altına Alınması İçin Tablo F Yapılan Aylık Çalışmalar (Osmaniye İli Sokak Hayvanları Altı Aylık İzleme Cetveli Temmuz-Ağustos- Eylül 2005) 120 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Parkı İçinde ve Yakın Çevresinde Bulunan Köylerin Toplam Nüfusları 126 Tablo F Köy Nüfusunun Cinsiyet Gruplarına Göre Dağılımı 126 Tablo F Hane Halkı Sayısı ve Kadın Nüfusun Doğurganlık Durumu 127 Tablo F Nüfusun Yaş ve Cinsiyet Gruplarına Göre Dağılımı 127 Tablo F Arasında İçe Göç, Dışa Göç, Net Göç ve Net Göç Hızı 128 Tablo F Milli Park ve Çevresinde Köy ve Mahallelerdeki Nüfusun Göç Ettikleri İller ve Göç Nedeni Bakımından Durumları 129 Tablo F Planlama Alanı Arazilerinin Eğim Gruplarına Göre Dağılımı 137 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Parkı Büyük Toprak Grupları 138 Tablo F Karatepe: Arazi Kullanma Kabiliyet Sınıfları 140 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Parkı Toprak Yetenek Sınıfları 141 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Park Alanı ve Yakın Çevresinde Varlığı Saptanan Kuş Türleri ve Özellikleri 146 Tablo F Tehlike Sınıflarının Tanımları 152 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Park Alanı ve Yakın İçerisinde Varlığı Saptanan Kuş Türlerinden Kırmızı Listeye Girenler ve Tehlike Dereceleri 153 Tablo F Park Alanında Belirlenen Memeli Hayvanlar 156 Tablo F Tablo F Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Park Alanında Varlığı Saptanan Sürüngenler 157 Karatepe-Aslantaş Milli Park Alanında Varlığı Saptanan Amfibiler 158 Karatepe-Aslantaş Milli Park Alanında Varlığı Saptanan XVI

18 Balık Türleri 158 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Park Alanında Varlığı Saptanan Böcekler 160 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Parkında Bulunan Köyler ve Arazi Miktarları 161 Tablo F Karatepe-Aslantaş Milli Parkı Arazileri Mülkiyet Yapısının Milli Park İçinde Arazisi Bulunan Köylere Göre Durumu 164 Tablo F Karatepe Milli Park Alanı 175 Tablo F DSİ, KHGM ve Halk Tarafından Sulanan Alanların Dağılımı 177 Tablo F Osmaniye İli Arazi Sınıfları 180 Tablo F Suni Göller 182 Tablo F Akarsular 182 Tablo G Haruniye Kaplıcası 185 Tablo G Gebeli Maden Suyu 185 Tablo G.3.1. İşletme Belgeli Tesisler 203 Tablo G.3.2. Otel ve Turistik Tesisler 203 Tablo H Yılı İlçeler Üzerinden Tarla Ürünleri Ekiliş Miktarları 206 Tablo H Yılı Tarla Bitkileri Üretim Değerleri 207 Tablo H Yılı İl Genelinde Üretimi Yapılan Buğdaygiller 208 Tablo H Yılı İl Genelinde Üretimi Yapılan Yem Bitkileri 208 Tablo H Yılı İl Genelinde Üretimi yapılan Endüstriyel 208 Bitkiler Tablo H İlçeler Üzerinden Meyve Ürünleri Ekiliş Müktarları 209 Tablo H Yılı İl Geneli Sebze Ürünleri Üretimi 210 Tablo H İlimizde 2005 Yılı İlçeler Üzerinde Hayvan Varlığı 211 Tablo H Yılı Hayvansal Ürünler Üretim ve Değerleri 212 Tablo H Yılı İlçeler Üzerinden Su Ürünleri İşletmeleri Varlığı Su Ürünleri Üretimi ve Değerleri 212 Tablo H Yılı Su Ürünleri Üretimi ve Değerleri 213 XVII

19 Tablo H.4.2. Özel İşletmeler Listesi 214 Tablo I İlimizde Hammadde Üretim İzni Bulunan Kalker Maden Ocağı Listesi 216 Tablo I İl Özel İdare Müdürlüğü Tarafından Ruhsat Verilen 1-A Grubu Ruhsatlar Listesi 219 Tablo I Maden İşleri Genel Müdürlüğü Tarafından Ruhsat Verilen 1-A Grubu Ruhsatlar Listesi 220 Tablo I Maden İşleri Genel Müdürlüğü Tarafından Ruhsat Verilen 1-A Grubu Hammadde Üretim İzinleri Listesi 220 Tablo I Maden İşleri Genel Müdürlüğünce Verilen 1-B Grubu ve Diğer Grup Madenlerin Hammadde Üretim İzinleri Listesi 221 Tablo J.3. Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı 228 Tablo K.2.1. İlimizdeki Küçük Sanayi Siteleri 229 Tablo K.2.2. İlimizdeki Sanayi Alanlarının Kent İçindeki Dağılımı ve Büyüklükleri 230 Tablo K.2.3. İlimizdeki Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayıları 230 Tablo K.3.1 Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı 231 Tablo K.4.1. Osmaniye İlinde 25 Kişiden Fazla Çalışanı Olana Küçük ve Büyük Ölçekli İşletmelerin İsimleri 232 Tablo K Deşarj İznine tabi Tesisler 233 Tablo K Başer Kimya San. Tic. Aş.nin Atık su Analiz Ölçüm Değeri 234 Tablo L Şebekeye Verilen Suyun Kimyasal Analiz Sonucu 235 Tablo L Yılı 362-Otoyplları ve Devlet Yolları Üzerinde Taşıt-Km, Yolcu-Km ve Ton-Km Değerleri 238 Tablo L Yılı İl Genelinde Hareket Eden İl Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Müdürlüğüne Kayıtlı Araç Sayısı 239 Tablo M Okul Öncesi Okulların Listesi 243 Tablo M İlköğretim Okulları Listesi 243 Tablo M Liselerin Listesi 252 Tablo M Kentteki Hastanelerin Listesi 254 XVIII

20 Tablo M Poliklinikler Listesi 255 Tablo M Sağlık Ocakları Listesi 256 Tablo M Yılı Nüfus Tespit Sonuçlarına Göre İlçelerin Nüfus Dağılımı 261 Tablo M Nüfusun yıllara Göre Şehir ve Köy Nüfusu Değişimi 261 Tablo M Yılı İtibarı ile Mevcut İlçelerin Şehir Nüfuslarına Yaş Grupları ve Cinsiyete Göre Dağılımı 262 Tablo M İlin Yıllara Göre Nüfusu 263 Tablo N.1.1. Merkez İlçe ve Diğer Belediyelerde Oluşan Katı Atıkların Toplanma,Taşıma ve Bertaraf Yöntemi 265 Tablo N İl Sınırları İçerisinde Tıbbi Atıkların Toplanması, Taşınması ve Bertaraf Edilmesi 266 Tablo N İl Sınırları İçerisindeki Resmi Sağlık Kuruluşlarından Kaynaklanan Tıbbi Atık Miktarları 267 Tablo O Karayolu Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 273 Tablo O Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 275 Tablo O Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 275 Tablo P.1.1. Enlemi º Kuzey Boylamı 36.23º Doğu, Osmaniye Merkez Olmak Üzere Ortalama 100 km Yarıçaplı Alana İsabet Eden Depremlerin Listesi Seçilen En Büyük Aletsel Büyüklük (Manyetüd) Servisi Tablo R Yılı İl Genelinde Bulaşıcı Hastalıkların Adları ve Aylara Göre Dağılımı 290 Tablo R Yılı İl Genelinde Yapılan Su Analizleri 291 Tablo R Yılı İl genelinde Yapılan Su Analizleri Bakteriyoloji Tahlili 291 Tablo R Yılı İl Genelinde Yapılan Su Analizleri Kimyasal Tahlili 291 Tablo R Yılı İl Genelinde Yapılan Su Analizleri Klor Tahlili 291 Tablo R Serbest Bakiyeklor Arama Sonuçlarının Aylara Göre Dağılımı (2003) 292 Tablo R İl Genelinde Gıda Numuneleri Analizleri 293 Tablo R İl Genelinde Gıda İmal Yerlerinin Kontrolü 294 XIX

21 Tablo R Gıda Satış Yerlerinin Kontrolleri 294 Tablo R Gıda İmalathanelerinin Kontrolleri 294 Tablo R Aşı Çalışmaları 295 Tablo R İl Genelinde Bebek Ölümleri 295 Tablo R Bebek Ölümlerinin İlk 10 Hastalığa Göre Dağılımı 296 Tablo R.1.6 Ölümlerin, Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı 296 Tablo R Yaş Kadınların Yöntem Kullanma Durumları 297 Tablo R Yılı İçerisinde Meydana Gelen Bebek Ölüm Hızı 297 Tablo T.6.1. ÇED Olumlu/Olumsuz Kararı Verilen Faaliyetler Listesi 303 Tablo T.6.2. ÇED Gereklidir/Gerekli Değildir Kararı Verilen Faaliyetler Listesi 303 XX

22 ŞEKİLLER Şekil A.1. Osmaniye İl Haritası 4 Şekil A.5.1. Osmaniye İli Jeoloji Haritası 7 Şekil A.5.2. Orta Amanoslarda Eğri Bucak Dolayında Palezoyik Yaşlı Birimlerin Dizilim ve Yapısal Konumlarını Gösteren Enine Kesit 17 Şekil A.5.3. Bahçe İndere Yöresi Ölçülmüş Stanatigrafi Kesiti 18 Şekil B Ceyhan Havzası Hidrometeoroloji Haritası 31 Şekil C Rüzgar Diyagramı 43 Şekil D Uzun Yıllık Yağış ve Kuyu Su Seviyesi Hidrografları 74 Şekil D Osmaniye Ovası Hidrojeoloji Haritası 76 Şekil D Haruniye Ovası Hidrojeoloji Haritası 81 Şekil E Osmaniye İli Tarım Topraklarının Sınıflara Göre Oransal Dağılımı 94 Şekil E İlimiz Tarım Alanlarının Kullanım Durumu 94 Şekil F Karatepe - Aslantaş Milli Parkının Genişletilmiş Dikme Kesiti 133 Şekil F Doğu Batı Kesitinde Jeolojik Formasyonlar İle Aktüel Bitki Örtüsü Formasyonlarının İlişkisi 143 Şekil F Osmaniye İlinde 1997 Yılına Göre Zeytin Ağaç Sayısındaki Değişim Oranları 177 Şekil F Mera Alanlarının Bölgelere Göre Dağılımı 178 XXI

23 A. COĞRAFİ KAPSAM A.1. Giriş Osmaniye Türkiye nin sekseninci Vilayeti olup, Akdeniz Bölgesinin doğusunda Çukurovanın bitim noktasında ve en önemlisi doğu ile batı arasında bir geçiş yolu üzerinde kurulmuş bir ildir. Osmaniye batıdan kuzeye doğru Orta Toroslar, doğu ve güneydoğu kesiminde Amanos Dağları ile çevrili olup, doğusunda Gaziantep, güneyinde Hatay, batısında Adana, kuzeyinde ise Kahramanmaraş illeri ile çevrilidir. İlin Yüzölçümü : 3222 km 2 İlin Nüfusu : kişi Nüfus Yoğunluğu : 147 kişi/km 2 Denizden Yüksekliği (Rakımı) : 118 m İlçe Sayısı : 7 Köy Sayısı : 158 OSMANİYE NİN TARİHİ Bazı araştırmacılara göre Osmaniye nin kuruluş tarihi 1082 yılında Ulaşlılar Aşiretinin Torosların güneyine inerek bugünkü Osmaniye nin Haraz Mevkiine yerleşmeleri ile başlamıştır. Bu olay Osmaniye nin kuruluşunun başlangıcı kabul edilmektedir. Bölge 1917 yılında Cebelibereket Vilayeti olarak değerlendirilmiş, 1933 yılında vilayet unvanı elinden alınarak tekrar kaza statüsüne indirilerek Adana iline dahil edilmiştir. 24 ekim 1996 tarihinde il statüsü verilmiş ve Osmaniye il olmuştur. A.2. İl ve İlçe Sınırları İlin Yüzölçümü : 3222 km 2 Nüfus : kişi Nüfus Yoğunluğu : 147 kişi/km 2 Rakım : 118 m İlçe Sayısı : 7 Köy Sayısı : 158 İlçeler : Merkez İlçe Toprakkale Kadirli Sumbas Düziçi Bahçe Hasanbeyli 1

24 Merkez İlçe : İlçe Merkezi Nüfusu : kişi İlçeye Bağlı Köy Sayısı : 37 Köy Nüfusu : kişi Toplam Nüfus (Köyler Dahil): kişi Yüzölçümü : 747 km 2 Toprakkale : İl merkezine 8 km uzaklıkta, 1996 yılına kadar Osmaniye nin nahiyesi idi. Osmaniye ye il statüsü verilen kanunla ilçe durumuna getirilmiştir. İlçe Merkezi Nüfusu : 8413 kişi İlçeye Bağlı Köy Sayısı : 5 Köy Nüfusu : 6106 kişi Toplam Nüfus (Köyler Dahil): kişi Yüzölçümü : 125 km 2 Kadirli : 1996 yılına kadar Adana nın bir ilçesi iken bu tarihten itibaren Osmaniye ye bağlanmış, Osmaniye nin merkezden sonra en fazla nüfusa ve yüzölçümüne sahip ilçesidir. Merkeze uzaklığı 46 km dir. İlçe Merkezi Nüfusu : kişi İlçeye bağlı köy sayısı : 59 Köy Nüfusu : kişi Toplam Nüfus (Köyler Dahil): kişi Yüzölçümü : km 2 Sumbas : 1996 yılına kadar Kadirliye bağlı köy iken, aynı tarihte İlçe yapılarak Osmaniye ye bağlanmıştır. Merkeze uzaklığı 64 km dir. İlçe Merkezi Nüfusu : kişi İlçeye Bağlı Köy Sayısı : 13 Köy Nüfusu : kişi Toplam Nüfus (Köyler Dahil): kişi Yüzölçümü : 398 km 2 Düziçi : 1996 yılına kadar Adana nın ilçesi iken bu tarihten itibaren Osmaniye ye bağlanmıştır. Merkeze uzaklığı 34 km dir. İlçe Merkezi Nüfusu : kişi İlçeye Bağlı Köy Sayısı : 23 Köy Nüfusu : kişi Toplam Nüfus (Köyler Dahil): kişi Yüzölçümü : 501 km 2 2

25 Bahçe : 1996 tarihine kadar Adana nın bir ilçesi iken bu tarihten sonra Osmaniye ye bağlanmıştır. Merkeze uzaklığı 41 km dir. İlçe Merkezi Nüfusu : kişi İlçeye Bağlı Köy Sayısı : 15 Köy Nüfusu : kişi Toplam Nüfus (Köyler Dahil): kişi Yüzölçümü : 182 km 2 Hasanbeyli : 1996 tarihine kadar Bahçe İlçesinin bucak merkezi iken bu tarihten itibaren ilçe statüsü verilerek Osmaniye ye bağlanmıştır. Merkeze uzaklığı 39 km dir. İlçe Merkezi Nüfusu : kişi İlçeye Bağlı Köy Sayısı : 6 Köy Nüfusu : kişi Toplam Nüfus (Köyler Dahil): kişi Yüzölçümü : 121 km 2 A.3. İlin Coğrafi Durumu Osmaniye; Akdeniz Bölgesinin doğusunda yer alan aynı bölgenin iklim özelliklerini taşıyan, batıdan kuzeye doğru Orta Toroslar, Doğu ve Güneydoğu kesiminde Amanos Ddağları ile yükselen, kuzey yarım kürede 30 o o.08 ı kuzey enlemi ile 36 o.13 ı -36 o.20 ı doğu boylamları arasında yer almaktadır. Batısında Adana, Güneyinde Hatay, Doğusunda Gaziantep Kuzeyinde ise Kahramanmaraş il toprakları ile çevrilidir. A.4. İlin Topoğrafyası ve Jeomorfolojik Durumu İl yüzey şekilleri bakımından ovalık ve dağlık olmak üzere ikiye ayrılır. Dağlık alanların yüzey şekilleri oldukça dalgalı ve yer yer dik bir özellik gösterir. Genelde kuzey batısına yamaçlar hakim olmasına rağmen, diğer yönlere bakan yamaçlar ve vadiler de bulunmaktadır. En önemli akarsu Karaçay, Hamis Çayı ve Ceyhan Nehridir. En önemli dağları Koyuntepe (2168 m), Dumanlıdağı (2102 m), Yağlıpınar Dazı Tepe (2085 m), Topbarnaz Tepe (2067 m), Cerleme Tepesi (1965 m), Binboğa Dağları. Dağlık alanlarda kireçli ve kireçsiz kahverengi orman toprakları ve kırmızı Akdeniz toprakları hakimdir. Eğilimin sarp ve dik olduğu yerlerde anakaya yüzeye çıkmış ve toprak oluşumu yoktur. 3

26 Şekil A.1.Osmaniye İl Haritası 4

27 Kaynak: Bayındırlık Müdürlüğü-2001 OVALIK ALAN Osmaniye, Kadirli ve Ceyhan Ovaları Çukurova nın bir devamıdır. Ceyhan Nehri, Karaçay ve Savrun Çayının getirmiş olduğu birikinti metaryellerinden oluşan aluviyal topraklardan oluşmuştur. Osmaniye Ovası : Osmaniye Ovası, kuzeyi Kozan, Kadirli güneyinde Yumurtalık Dağları, batısında ise Kırmıtlı Beldesi ile sınırlı olan Ceyhan Ovasının doğusunda hektarlık alan kaplamakta olup 10 km genişliğinde, 27 km uzunluğundadır. Denizden yüksekliği yaklaşık m arasındadır. Osmaniye ili bu ova üzerinde kurulmuştur. Haruniye (Düziçi) Ovası : Haruniye (Düziçi) Ovası, Osmaniye Ovasının kuzeyinde, Bahçe İlçesinin batısında yer almakta yüksek ve düz bir ovadır. Uzunluğu doğu-batı doğrultusunda 17 km genişliği güney-kuzey yönünde 13 km dir. Haruniye Ovası hektarlık bir alan kaplamaktadır. Denizden yüksekliği m arasında değişmektedir. EŞİK SAHALAR Güneyden kuzeye doğru genç dağ silsileleri ile ovalar arasında kalan engebeli görünüm arzeden sahalardır. Yüksekliği m ye çıkmayan arazide eğim %5-%20 arasındadır. Bu eğim zaman zaman daha da fazlalaşır. Osmaniye nin Bahçe İlçesi bu eşik sahalar üzerine kurulmuş ilçelerden bir tanesidir.bahçe İlçesi Çukurova nın kuzey doğu sınırını oluşturan Toros Dağlarının eşik sahasında yer alır. Bu ovanın vadi kısımları alüvyal (Kuvaterner) dolgu ile kaplıdır. Eğimli kısımlarda ise Terra-Rossa toprakları mevcuttur. Bu sahada Ceyhan Nehri ve diğer akarsular derin vadilerle eşik sahaları parçalar. Yer yer çam ormanları ve fundalık arazi geniş alanlar kaplamasına rağmen çıplak kayalıklarada rastlanır. Eşik sahalarda en çok karşılaşılan doğal afet türü heyelan (Yer kayması) dır. Kireçtaşı falezlerinin olduğu bölgelerde ise kaya dümesi olayları görülmektedir. DAĞLAR Osmaniye; Akdeniz Bölgesinin doğusunda yer alan aynı bölgesinin iklim özelliklerini taşıyan batıdan kuzeye doğru Orta Toroslar, doğu güneydoğu kesimin de Amonos Dağları ile yükselen, kuzey yarımkürede kuzey enlemi ile boylamları arasında yer almaktadır. Osmaniye İli merkez sınırları içerisindeki dağlara coğrafyacılar Amonoslar, yöre halkı Gavurdağları demişlerdir. 5

28 Merkez sınırları içerisinde kalan bazı dağ ve tepelerin adı ve yükseklikleri aşağıdaki gibidir. Dağın Adı Yönü Yüksekliği Koyunmeleden Dağı Güneydoğu 2108 m. Keldaz Güneydoğu 1900 m. Kösür Doğu 1702 m. Büyük Kösür Güneydoğu 1626 m. Tozaklık Doğu 1616 m. Hacıdağı Doğu 1549 m. Honazın Gediği Günydoğu 1086 m. Haçbel Güneydoğu 1426 m. Boğaztepe Doğu 850 m. A.5. Jeomorfolojik Yapı ve Stratigrafi I. JEOMORFOLOJİ : Osmaniye ili sınırları içerisinde, değişik akarsu şekilleri ve bunların meydana getirdiği vadi yarmaları, dik yamaçlar, akarsuların yatak değiştirmesiyle oluşmuş küçük adacıklar ve ova kesiminde oluşmuş alüvyon yelpazeleri dikkati çeken morfolojik şekillerdir. Osmaniye ili merkezi kuzey ve güney olmak üzere iki bölümde incelenir. Kuzey kısmında Mesozoyik kireçtaşı serileri, şiddetli erozyonlar dolayısıyla orta Paleozoyike kadar kazılmış ve çok derin vadi oluşumlarına sebep olmuştur. Bütün bu yüksek ve çıplak bölgenin güneyi, Kadirli sırtlarının tamamen değişken Miyosen arazisinin nispeten daha yumuşak röliyefele ve özellikle Akdeniz iklimine mahsus ormanlarıyla tezat teşkil eder. Burada Anti Toros strüktür hatlarının işaretleri görülür. Kadirli-Ceyhan çöküntü havzasını dolduran genç alüvyoner ovalar, 250 m. ye kadar değişen yüksekliktedirler (PAMİR ve TOLUN 1975). II. BÖLGESEL JEOLOJİ : İnceleme alanı Toros kuşağında, Yumurtalık Fayı ile Amanos Dağları arasında yer almaktadır. Bu sınırlar içerisinde kalan Osmaniye ili ve çevresinin stratigrafisi Alt Paleozoikten baslayıp, Üst Kreatese, Eosen, Miyosen ve Plio- Kuvaternere kadar devam eden bir istif sunmaktadır. Doğuda Amanos Dağlarından başlayarak batıya doğru Alt Paleozoikten, Üst Kreatese ye kadar devamlı sayılabilecek bir istif sunmaktadır. İnceleme alanında Üst Kreatese de ofiyolit üzerlemesi bulunmakta ve yer yer de Eosen yüzeylemeleri gözlenmektedir. Tüm bunların üzerine Helvesiyen-Tortoniyen yaşındaki sığ deniz fasiyesi özelliklerini kapsayan çökeller ( Kızıldere Formasyonu ) gelmektedir. (BİLGİN ve diğ. 1981). Bu çökeller içerisinde yer yer resifal mercekler izlenmektedir. İnceleme alanında güney batıya doğru gidildikçe grabenleşmenin de etkisiyle bu formasyonlar üzerine Pliyo-Kuvaterner yaşlı genç çökeller gelmektedir. (Şekil A.5.1). Daha öncede anlatılan değişik özellikteki iki Miyosen istifi arasında, yanal ve düşey değişimli, içerisinde çok çeşitli yaş ve litolojide bloklar yada Andırın Formasyonuna ait nap dilimlerini kapsayan Alt-Orta Miyosen yaşlı Karataş Formasyonu bulunmaktadır. Çok kıvrımlı olan bu birim diğer formasyonlardan fauna bakımından değişiklikler arz etmektedir. 6

29 Misis-Andırın Baseni olarak tanımlanan kaya birimleri, Kreatese-Tersiyer zaman aralığında çökelmiştir. Melanj nitelikli ve volkanosedimanter fasiyes özellikleri sunar (Bilgin ve diğerleri, 1981). Şekil A.5.1. Osmaniye İli Jeoloji Hariası Kaynak: MTA Adana Böl. Müdürlüğü

30 III.STRATİGRAFİ : Osmaiye yi içine alan Adana Baseni batıda Ecemiş Fay Kuşağı, kuzeyde Orojenik Toros Dağ Kuşağı, doğuda Amanos Dağları ile sınırlıdır. Bölgede, temeli Paleozoyik yaşlı birimlerden oluşmaktadır. Bu Paleozoyik yaşlı istifin alt düzeyini oluşturan orta-üst Devoniyen yaşlı, mercanlı kireç taşı, kum taşı, silt taşı-şeyl den meydana gelmektedir. Mesozoyik te ise bölgede karbonatlar ile olifiyit karmaşığı yer almıştır. İstifin tabanında yeralan kireçtaşı, dolamit ve dolomitik kireçtaşından oluşmuş olup Üst Triyas- Kretase yaşlıdır. Bunun üzerine uyumlu olarak killi-kireçtaşı, kumtaşı-şeylden oluşan Üst Kretase yaşlı birim gelmektedir. Daha üstte ise; Rodyolarit Serpantinit. Ofiyolitik kayaç, lav vb. den oluşan Melaj ile ultrabasik kayaçlardan meydana gelen Ofiyolitik birim tektonik dokanaklı olarak yer alır. Adana baseni Tersiyer istifi; Toros orojenik kuşağını oluşturan Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı birimler üzerinde uyumsuz olarak yeralır. Oligosen-Pliyosen zaman aralığında çökelmiş olan bu birimler birbirleriyle geçişli 11 kayastrtgrafi biriminden oluşmaktadır. Osmaniye yi de içine alan Orta Amanoslardaki birimler ofiyolit önvesi ve ofiyolit sonrası olmak üzere iki grup altında incelenmiştir. Ofiyolit öncesi istif : Paleozoyik Sadan Formasyonu Zabuk Formasyonu Koruk Formasyonu Sosink Formasyonu Seydişehir grubu Kardere Formasyonu Kızlaç Formasyonu Alacadağ grubu Dedeler Formasyonu Bahçe Formasyonu Hasanbeyli Formasyonu Kırtaş Kuvarsit üyesi Ofiyolit sonrası istif : Paleojen Cona grubu Neojen Kızıldere bölgesi Şahankaya volkanikleri Kızıldere formasyonu 8

31 III.1. Sadan Formasyonu : Amanoslardaki paleozoik istifin görülür en alt düzeylerini oluşturan bu birim Amanos Antiklinalinin çekirdeği boyunca yüzeyler (Şekil A.5.2). Oldukça monoton görünümlü olan sadan formasyonu genel olarak silttaşı, şeyl ve yer yer grovaktan oluşmaktadır. Sadan formasyonu Orta Amonosların güney kesiminde Kömürçukuru ile Taşoluk köyleri arasında Amanos antiklinalinin batı kanadı boyunca mostra vermektedir. Bu formasyonun tabanı Amanoslarda görülmektedir. Bu yüzden alt dokanak ilişkisi bilinmemektedir. Üzerinde ise her yerde diskordan olarak zabuk formasyonu yer almaktadır. Tabanı görülmediğinden sadan formasyonunun toplam kalınlığı belirlenememiştir. Görünür kesimlerde ise değişik kalınlıklar sunmaktadır (1500 m). Birim içerisinde herhangi bir organizmaya rastlanmamıştır. Bu yüzden fosile dayalı bir yaş taini olanaklı değildir. İstifsel konumdan yararlanarak birimin yaşı alt kambriyen öncesi olabileceği düşünülmüştür. III.2. Zabuk Formasyon : Zabuk formasyon Amanosların doğu kenarı boyunca gözlenen yüksek dağ sırasının sırt ve zirvelerini oluşturmaktadır. Birim başlıca yeşilimsi renkli şeyl ara katmanlı boz-pembe-mor renkli orta-iyi boylanmalı kuvarsitle temsil edilir. Bu formasyonun ölçülebilir yaklaşık kalınlığı 180 m. Zabuk formasyonunun yaşı Alt-orta Kambriyen (Yetiş, 1991). Zabuk formasyonu kuvarsit ve kuvarsit kum taşının egemen bulunduğu bir topluluktur. Genel olarak alt düzeylerinde konglomera veya konglomeratik kum taşlarına da rastlanmaktadır. Konglomerayı oluşturan çakıllar bir yığışımdan çok kuvarstik bir hamur içindeki taneler halindedir. (Şekil A.5.3 ) Zabuk formasyonu tabanın görüldüğü her yerde sadan formasyonu üzerine uyumsuzlukla gelir. Üzerine ise hemen her yerde düşey yönde dereceli bir geçiş ile koruk formasyonu gelmektedir. Zabuk formasyonu içerisinde fosil bulunamamıştır. İstifsel konumu ve diğer birimlerle olan dokanak ilişkileri gözetildiğinde birimin yaşı alt-orta kambriyen olmalıdır. III.3. Koruk Formasyonu : Koruk formasyonu Toros kuşağının kuzey doğusunda yüzlek vermektedir.bu formasyonun belli başlı özellikleri; koyu gri-siyah-mavimsi renkli, orta-kalın tabakalı, ikincil kalsit damarlı yer yer çörtlü dolomotik kireçtaşı. Bu birimin yakalşık kalınlığı 167 m. dir. Koruk formasyonunun yaşı Alt-Orta Kambriyen (Yetiş, 1991). Bu özellikleri ile kolayca ayırt edilip haritalanabilen koruk formasyonu başlıca dolamit ve kireç taşlarından oluşmuştur. (Şekil A.5.3) Bu formasyondan sadan ve zabuk formasyonları gibi Orta Amonosların güney kesiminde Amonos Antiklinalinin kanatlarında, İndere vadisinde, Karalar köyü güneyinde mostra vermektedir. Koruk formasyonu altındaki zabuk ve üzerindeki sosink formasyonları ile geçişlidir. Alt ve üstündeki birimlerle olan uyumlu konum çok süreklidir. 9

32 Bu formasyonun kalınlığı bitevil değildir. Ortalama m arasında bir kalınlık göstermektedir. Koruk formasyonu ile sosink formasyonunun geçiş birimlerinde zengin bir trilobit faunası saptanmış ve orta kambriyen yaşından sonuca varımla koruk formasyonununda orta kambriyen yaşında olduğu söylenebilir. III.4. Sosink Formasyonu : Sosink formasyonu Toros kuşağının kuzey doğusunda, Amanos Dağlarında Alt Paleozoyik yaşlı birimler içerisinde en geniş yeri kaplamaktadır. Bu birim başlıca yeşilimsi renkli şeylerden oluşmaktadır. Bunula birlikte hakim yeşil rengin yanı sıra yer yer sarı-kahve renkli, iyi boylanmalı yuvarlak taneli, piritli, CO 3 veya silis çimentolu, orta-kalın tabakalı kumtaşı ara katkılı yarılgan killi, ince katmanlı şeyler Sosink formasyonunun belli başlı özellikleridir. Bu birimin kalınlığı 294 m. dir (Yetiş, 1991). Sosink formasyonu altındaki Koruk formasyonu ile konkordan ve düşey yönde dereceli geçişlidir. Üzerine ise yine konkordan olarak ve dereceli geçişli Kardere formasyonu gelmektedir. (Şekil A.5.3) III.5. Seydişehir Grubu formasyonlarından oluşmaktadır. : seydişehir grubu bölgede Kardere ve Kızlaç III.6. Kardere Formasyonu : Kardere formasyonu Toros kuşağının kuzey doğusunda, Amanos dağlarının doruk noktalarında yüzlek vermektedir.formasyon başlıca koyu yeşil renkli, ince tabakalı şeyl ara katkılı, ayrışmış yüzeyi kahverengi-açık yeşilimsi, taze kırık yüzeyi yeşil-gri renkli, yuvarlak taneli, orta boylanmalı, sert, laminalı, orta-kalın tabakalı kumtaşından oluşmaktadır. Birimin yaşı Üst Kabriyen-Ordovisiyen yaşlıdır. Birimin kalınlığı 2200 m. dir (Yetiş, 1991). Karderesi boyunca görülen tipik Mostraları da Kardere formasyonu olarak tanımlanmış ve adlandırılmıştır. Birimin en geniş Mostraları Bahçe-Yukarıdere köyü ile Sarılar köyü arasında görülmektedir. Birimin en ayırtman özelliği kuvarsitik katmanların ara yüzlerindeki canlı izleri ile çok yaygın ve iyi gelişmiş ripplemarklardır. Kardere formasyonu, altta Sosink, üstte Kızlaç formasyonu ile geçişli dokanak ilişkisine sahiptir. Bu iki birim düşey ve yanal olarak dereceli geçişler sunar.(şekil A.5.3) Üzerine ise konkordan olarak Kızlaç formasyonu gelir. Bu dokanakda dereceli geçişlidir. III.7. Kızlaç Formasyonu : Kızlaç formasyonu Toros kuşağının kuzey doğusunda ve Orta Amanoslarda yaygın bir şekilde yüzlek vermektedir. Lahner (1972) tarafından tipik kesitlerin görüldüğü Kızlaç Köyünden adlanan birimin başlıca Mostraları Orta Amanoslarda Kabaklar Köyü batısında, Güzelce Tepe dolaylarında, Fevzipaşa-Hasanbeyli yolu ve çevresinde, Bahçe Kömürler yolunda, Bahçe kuzeyinde, Karakaya Tepe ve çevresinde görülmektedir. 10

33 Birim başlıca yeşil-kahverengimsi yeşil-gri renkli, orta boylanmalı, mikalı, piritli, ince kumtaşı arakatmanlı, şeylle başlar. Alt kesimlerde seyrek görülen kuvarsit ve kumtaşı ara katmanları üste doğru giderek artar. Kızlaç formasyonu klivaj gelişimi ile düşük dereceli metamorfizma izleri gözlenir. Alttaki Kardere formasyonu ile uyumludur. Birimin yaşı Üst Ordovisiyendir (Yetiş, 1991). Kızlaç Köyü doğu kesimlerinde birim, Kardere formasyonu üzerinde kahverengimsi, yeşil, gri renkli, ince taneli, dağılgan, laminalı, ince katmanlı, kumlu-killi şeyllerle başlar (Şekil A.5.3).Alt kesimlerde nispeten seyrek görülen kuvarsit ve kuvarsitik kum taşı katmanları üste doğru giderek artmaktadır. Pek çok araştırıcı birimin üst dokanağının normal olduğunu ve üzerine konkordan olarak Akçadağ grubunun veya Dedeler formasyonunun geldiğini ileri sürmüştür. (Yalçın 1979 ; Laher 1972 ; Ishmawi 1972). Bölgede çalışan araştırmacıların birimi üst ordovisyene ve Akçadağ grbunuda silüriyene yerleştirmeleride arada bir diskordansın olmadığı görüşünü kuvvetlendirmiştir. Sosink formasyonundan itibaren olan dizi, kıta önünde bir plaj ve ilerleyen delta ortamında geçtiği sanılan birimleri temsil etmektedir. III.8. Akçadağ grubu : Akçadağ grubu bölgede Dedeler ve Bahçe formasyonlarından meydana gelmektedir. III.9. Dedeler Formasyonu : Akçadağ grubunun genellikle alt kesimlerinde mor rengi ile kolayca ayırt edilebilen kumtaş-onglomera ve bunlarla ardalanan kumlu, killi şeyl kesimi Yalçın 1979) tarafından deleler formasyonu olarak adlandırılmıştır. III.10. Bahçe Formasyonu : Birim ilk kez Yalçın (1979) tarafından adlandığı tipik mevkii olan Bahçe İlçesi ve güneyinde ki alanlarda mostra vermektedir. Şeyl, kayrak ve feldispatik kum taşı litolojilerinden oluşmaktadır. Bahçe formasyonu, Akçadağ grubunun en üst seviyelerini oluşturur. Be nedenle altta Bahçe formasyonunun kuvarsit, kum taşı ve şeyl birimleri bulunur. Üstte ise Hasanbeyli formasyonu Mesozoyik karbonatları diskordan olarak yer almaktadır. Bahçe formasyonunun kalınlığı konusunda kesin bir şey söylenememektedir. Fakat yer yer 500 metreyi aştığı tahmin edilmektedir. Birim içerisinde birime yaş verecek fosil bulunamamıştır. Ancak stratigrafik konuma dayanarak silüriyen yaşı verilmiştir. (Bryant, 1960, Ishmawi.1972, Lahner, 1972). III.11. Kırtaş Kuvarsit Üyesi : Birim ilk kez Lahner (1972) tarafından Fevzipaşa kuzeyindeki taştepeden adlandırılmıştır. Orta amanoslarda Fevzipaşa güneyinde Usuralti Tepe ile Fevzipaşa arasında Domuzlugölet Tepe ile Gökboyun Sırtı arasında rastlanmaktadır. Koyu renkte, kaba taneli kötü boyalanmış, orta-kalın yer yer ince katmanlı kuvarsit ve kuvarsitik kum taşlarından ibaret bir litolojiye sahiptir. 11

OSMANİYE VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ OSMANİYE İL ÇEVRE DURUM RAPORU

OSMANİYE VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ OSMANİYE İL ÇEVRE DURUM RAPORU OSMANİYE VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ OSMANİYE İL ÇEVRE DURUM RAPORU OSMANİYE-2009 HAZIRLAYANLAR Ahmet DOLĞUN Hasan BOZAN Celal SATİN İl Müdürü Çevre Yönetimi ve ÇEDP Şube Müdürü Makine Mühendisi

Detaylı

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi Ocak 2009 Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi EK 5 ÇED YÖNETMELĠĞĠ EK V: DUYARLI YÖRELER Bu yönetmelik kapsamında bulunan projelere iliģkin yapılacak çalıģmalar

Detaylı

ANKARA VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA İL ÇEVRE DURUM RAPORU

ANKARA VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA İL ÇEVRE DURUM RAPORU ANKARA VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA İL ÇEVRE DURUM RAPORU 2003 İL ÇEVRE DURUM RAPORLARI REHBERİ ÇEVRE DURUM RAPORLARINDA KULLANILACAK REHBERİN ANA BAŞLIKLARI Sayfa COĞRAFİ KAPSAM... 10 DOĞAL

Detaylı

MUSTAFA ÇALIŞKAN Makina Yüksek Mühendisi EİE - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

MUSTAFA ÇALIŞKAN Makina Yüksek Mühendisi EİE - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü RÜZGAR ELEKTRİK SANTRALLERİ İÇİN KAYNAK ALANLARININ BELİRLENMESİ VE LİSANS BAŞVURULARININ TEKNİK DEĞERLENDİRİLMESİ İÇİN GEREKLİ BİLGİLERİN DÜZENLENMESİ MUSTAFA ÇALIŞKAN Makina Yüksek Mühendisi EİE - Yenilenebilir

Detaylı

GAZİANTEP İL ÇEVRE DURUM RAPORU

GAZİANTEP İL ÇEVRE DURUM RAPORU T.C. GAZİANTEP VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ GAZİANTEP İL ÇEVRE DURUM RAPORU GAZİANTEP - 2008-1 - - 2-2008 ÇEVRE DURUM RAPORU T.C. GAZİANTEP VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ GAZİANTEP İL ÇEVRE

Detaylı

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ İlker ŞENGÜLER* GİRİŞ Çalışma alanı Eskişehir grabeni içinde Eskişehir ilinin doğusunda, Sevinç ve Çavlum mahallesi ile Ağapınar köyünün kuzeyinde

Detaylı

ÇANKIRI VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ 2007 YILI ÇANKIRI İL ÇEVRE DURUM RAPORU

ÇANKIRI VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ 2007 YILI ÇANKIRI İL ÇEVRE DURUM RAPORU ÇANKIRI VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ 2007 YILI ÇANKIRI İL ÇEVRE DURUM RAPORU 1 2 ULUSAL ÇEVRE ANDI Şimdiki ve gelecek kuşakların temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu, gerçeğinden

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI Dr. Gülnur GENÇLER ABEŞ Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 06/02/2016 YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Sürekli devam eden

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-3 COĞRAFYA-1 TESTİ 26 HAZİRAN 2016 PAZAR Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

HEYELAN ETÜT VE ARAZİ GÖZLEM FORMU

HEYELAN ETÜT VE ARAZİ GÖZLEM FORMU HEYELAN ETÜT VE ARAZİ GÖZLEM FORMU İL HEYELAN AKTİVİTE DURUMU Olmuş Muhtemel Her ikisi FORMU DÜZENLEYENİN İLÇE AFETİN TARİHİ ADI SOYADI BELDE ETÜT TARİHİ TARİH KÖY GENEL HANE/NÜFUS İMZA MAH./MEZRA/MEVKİİ

Detaylı

Termik santrallerinin çevresel etkileri şöyle sıralanabilir: Hava Kirliliği Su Kirliliği Toprak Kirliliği Canlılar üzerinde Yaptığı Etkiler Arazi

Termik santrallerinin çevresel etkileri şöyle sıralanabilir: Hava Kirliliği Su Kirliliği Toprak Kirliliği Canlılar üzerinde Yaptığı Etkiler Arazi Termik santrallerinin çevresel etkileri şöyle sıralanabilir: 1. 2. 3. 4. 5. Hava Kirliliği Su Kirliliği Toprak Kirliliği Canlılar üzerinde Yaptığı Etkiler Arazi Kullanımı Üzerindeki etkileri ASİT YAĞMURLARI

Detaylı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇEVRECİ ŞEHİRLERE DOĞRU Kadir DEMİRBOLAT İklim Değişikliği Dairesi Başkanı 7 Temmuz 2012, Gaziantep Çevreci Şehircilik; Yaşam kalitesi yüksek, Çevreye duyarlı, Tarihi ve kültürel

Detaylı

Kitap Adı : Hatay İli nin Su Potansiyeli Ve Sürdürülebilir Yönetimi

Kitap Adı : Hatay İli nin Su Potansiyeli Ve Sürdürülebilir Yönetimi Kitap Adı : Hatay İli nin Su Potansiyeli Ve Sürdürülebilir Yönetimi Yazarlar :Doç.Dr.Hüseyin KORKMAZ Arş.Gör.Atilla KARATAŞ Baskı Yılı : 2012 Sayfa Sayısı : 176 Fiyatı : 14 TL Kitapların satışı Mustafa

Detaylı

Yüz ölçümü: 301 225 km² Nüfusu : 61.261.254 (2012) Önemli Şehirleri: Napoli, Milano, Torino, Venedik, Cenova

Yüz ölçümü: 301 225 km² Nüfusu : 61.261.254 (2012) Önemli Şehirleri: Napoli, Milano, Torino, Venedik, Cenova Yüz ölçümü: 301 225 km² Nüfusu : 61.261.254 (2012) Önemli Şehirleri: Napoli, Milano, Torino, Venedik, Cenova Başkenti: Roma Dili: İtalyanca Dini: Hristiyanlık Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 29.500dolar

Detaylı

Batman Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Güz

Batman Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Güz Batman Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği 2016-2017 Güz Kömür Nedir? Dünyadaki Yeri Kömür Oluşumları Kömürün Depolanması Kömürün fiziksel ve kimyasal özellikleri Kömürleşme

Detaylı

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. Ekolojik birimlerin küçükten büyüye doğru sıralaması: Ekoloji

Detaylı

Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti. Politika ve Strateji Geliştirme. Ozon Tabakasının Korunması. İklim Değişikliği Uyum

Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti. Politika ve Strateji Geliştirme. Ozon Tabakasının Korunması. İklim Değişikliği Uyum Politika ve Strateji Geliştirme Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti Ozon Tabakasının Korunması İklim Değişikliği Uyum 1 Birleşmiş Milletler İklim değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve ilgili uluslararası

Detaylı

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 2023 YILI HEDEFLERİ

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 2023 YILI HEDEFLERİ ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Sanayi tesislerinin alıcı ortama olan etkilerinin ve kirlilik yükünün azaltılması, yeni tesislerin kurulmasına karar verilmesi aşamasında alıcı ortam kapasitesinin dikkate alınarak

Detaylı

PROJE - FAALİYET KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI

PROJE - FAALİYET KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI ÇOB, DSİ, İB, Valilikler, Belediyeler, Üniversiteler, TÜBİTAK HSA/ÇİB 2 KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN SAĞLANMASI ÇOB, Valilikler HSA/ÇİB

Detaylı

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru

Detaylı

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen ix xiii xv xvii xix xxi 1. Çevre Kimyasına Giriş 3 1.1. Çevre Kimyasına Genel Bakış ve Önemi

Detaylı

GÖKSU DELTASI KIYI YÖNETİMİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ ÖZET

GÖKSU DELTASI KIYI YÖNETİMİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ ÖZET 6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 197 GÖKSU DELTASI KIYI YÖNETİMİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ Sibel MERİÇ Jeoloji Yüksek Mühendisi Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Ankara,TÜRKİYE sibelozilcan@gmail.com Seçkin

Detaylı

Analitik Etütlerin Mekansal Planlamadaki Yeri ve Önemi

Analitik Etütlerin Mekansal Planlamadaki Yeri ve Önemi Analitik Etütlerin Mekansal Planlamadaki Yeri ve Önemi 3.ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU 29-30 NİSAN 2013 Haliç Kongre Merkezi, İSTANBUL Cemal KAYNAK Teknik Uzman -Y.Şehir Plancısı İller Bankası A.Ş. Mekansal

Detaylı

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Konya İl Koordinasyon Kurulu 26-27 Kasım 2011 KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Yrd.Doç.Dr.Güler GÖÇMEZ. Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. gulergocmez@selcuk.edu.tr 1.GĐRĐŞ Jeotermal

Detaylı

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında

Detaylı

Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur

Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur - Doğa Koruma Mevzuat Tarihçe - Ulusal Mevzuat - Uluslar arası Sözleşmeler - Mevcut Kurumsal Yapı - Öngörülen Kurumsal Yapı - Ulusal

Detaylı

Yıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler

Yıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler 1. HAVZA KORUMA PLANI KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN 2. SAĞLANMASI 3. ATIK SU ve ALTYAPI YÖNETİMİ 3.1. Göl Yeşil Kuşaklama Alanındaki Yerleşimler Koruma Planı'nda önerilen koşullarda önlemlerin

Detaylı

TÜRKİYE NİN DÜNYA ÜZERİNDEKİ YERİ

TÜRKİYE NİN DÜNYA ÜZERİNDEKİ YERİ İ İ İ İ Ğ TÜRKİYE NİN DÜNYA ÜZERİNDEKİ YERİ TÜRKİYE VE YAKIN ÇEVRESİ NEOTEKTONİK HARİTASI TÜRKİYE VE ÇEVRESİ LEVHA HARİTASI TÜRKİYE VE ÇEVRESİ LEVHA HARİTASI-2 TÜRKİYE PALEOZOİK ARAZİLER HARİTASI TÜRKİYE

Detaylı

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde

Detaylı

MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları

MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları 18 19 Kasım 2015, ATO Congresium, Ankara MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları Dr. Engin Öncü SÜMER, Dr. Erol TİMUR, Yıldız NURLU, Pemra KUMTEPE ve Dr. Türkan

Detaylı

AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI

AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI Yılmaz BULUT* ve Ediz KIRMAN** 1. GİRİŞ MTA Genel Müdürlüğü tarafından ülkemizde kömür arama çalışmalarına 1938 yılında başlanılmış ve günümüzde de bu çalışmalar

Detaylı

BÖLÜMLERİ: - 1. Adana Bölümü - 2. Antalya Bölümü YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ: AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Akdeniz Bölgesi

BÖLÜMLERİ: - 1. Adana Bölümü - 2. Antalya Bölümü YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ: AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Akdeniz Bölgesi AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Bölge yurdumuzun güneyinde, Akdeniz boyunca bir şerit halinde uzanır. Komşuları Ege, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri, Suriye, Kıbrıs

Detaylı

TUFA ve TRAVERTEN-III

TUFA ve TRAVERTEN-III TUFA ve TRAVERTEN-III Dr.Esref ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi TRAVERTEN LİTOFASİYESLERİ Sıcak su travertenlerindeki çökeller farklı fasiyes tiplerinde olabilmektedir. Her traverten çökelinde tüm fasiyesler

Detaylı

Büyükşehir Alanlarında Kırsal Arazisi Kullanımına Yönelik Plan Altlık Gereksinimleri,

Büyükşehir Alanlarında Kırsal Arazisi Kullanımına Yönelik Plan Altlık Gereksinimleri, Büyükşehir Alanlarında Kırsal Arazisi Kullanımına Yönelik Plan Altlık Gereksinimleri, KIRSAL ARAZİ YÖNETİMİNDE ANALİTİK VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE SENTEZ PAFTALARININ ÜRETİLMESİ; Prof. Dr. Yusuf KURUCU

Detaylı

Murat TÜRKEŞ ve Telat KOÇ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, Çanakkale

Murat TÜRKEŞ ve Telat KOÇ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, Çanakkale (*)Türkeş, M. ve Koç, T. 2007. Kazdağı Yöresi ve dağlık alan (dağ sistemi) kavramları üzerine düşünceler. Troy Çanakkale 29:18-19. KAZ DAĞI YÖRESİ VE DAĞLIK ALAN (DAĞ SİSTEMİ) KAVRAMLARI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Detaylı

LiSE TURKIYE'NIN COGRAFYASI BEŞERİ VE E ON MI DOGAN. Celal AYDIN YAYINCILIK

LiSE TURKIYE'NIN COGRAFYASI BEŞERİ VE E ON MI DOGAN. Celal AYDIN YAYINCILIK LiSE TURKIYE'NIN BEŞERİ VE E ON MI COGRAFYASI Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kumlu'nun 31.03.1998 tarih ve 44 sayılı kararıyla beş yıl süreyle DERS KİTABI olarak kabul edilmiştir. Celal AYDIN

Detaylı

İÇİNDEKİLER SI BASKISI İÇİN ÖN SÖZ. xvi. xxi ÇEVİRİ EDİTÖRÜNDEN. BÖLÜM BİR Çevresel Problemlerin Belirlenmesi ve Çözülmesi 3

İÇİNDEKİLER SI BASKISI İÇİN ÖN SÖZ. xvi. xxi ÇEVİRİ EDİTÖRÜNDEN. BÖLÜM BİR Çevresel Problemlerin Belirlenmesi ve Çözülmesi 3 . İÇİNDEKİLER SI BASKISI İÇİN ÖN SÖZ xv ÖN SÖZ xvi YAZARLAR HAKKINDA xix ÇEVİRENLER xxi ÇEVİRİ EDİTÖRÜNDEN xxiii K I S I M B İ R ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ 1 BÖLÜM BİR Çevresel Problemlerin Belirlenmesi ve Çözülmesi

Detaylı

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel)

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel) Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel) The Cave With Multiple-Periods And Origins Characterizing The

Detaylı

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYASINDA YER ALAN KONULAR 3 ANA GRUPTA TOPLANMAKTADIR 1- PROJE ALANI VE

Detaylı

İL ÇEVRE DURUM RAPORLARI REHBERİ

İL ÇEVRE DURUM RAPORLARI REHBERİ T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI İL ÇEVRE DURUM RAPORLARI REHBERİ HAZIRLAYAN ÇED VE PLANLAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE ENVANTER İ DAİRES İ BAŞKANLIĞI ANKARA-2005 GEREKÇE Ülkemizin çevre değ erlerinin hali hazır

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla

Detaylı

İnce Burun Fener Fener İnce Burun BATI KARADENİZ BÖLGESİ KIYI GERİSİ DAĞLARI ÇAM DAĞI Batıdan Sakarya Irmağı, doğudan ise Melen Suyu tarafından sınırlanan ÇAM DAĞI, kuzeyde Kocaali; güneyde

Detaylı

Çevre ve Orman Bakanlığından SULAK ALANLARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi : 17/05/2005 Resmi Gazete Sayısı : 25818 BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin

Detaylı

Şehirsel Teknik Altyapı. 8. Hafta Ders tekrarı yeni eklemeler

Şehirsel Teknik Altyapı. 8. Hafta Ders tekrarı yeni eklemeler Şehirsel Teknik Altyapı 8. Hafta 10.11.2017 Ders tekrarı yeni eklemeler Altyapıda iki öncelikli konu Bölgesel düzeyde donatı ve altyapılar Kentsel altyapı ve donatı edinimi Bölgesel ve ulusal düzeyde Ulusal

Detaylı

SİVAS TA ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER. Yrd. Doç. Dr. Tahsin KARABULUT

SİVAS TA ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER. Yrd. Doç. Dr. Tahsin KARABULUT SİVAS TA ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER SİVAS İMALAT SANAYİİNDE ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER Ülkemizin en önemli sorunlarından birisi sanayimizin niteliğine ve niceliğine ilişkin sağlıklı bir envanterin bulunmamasıdır. Bu

Detaylı

GAZİ ANTEP VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ GAZİ ANTEP İL ÇEVRE DURUM RAPORU

GAZİ ANTEP VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ GAZİ ANTEP İL ÇEVRE DURUM RAPORU GAZİ ANTEP VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ GAZİ ANTEP İL ÇEVRE DURUM RAPORU 2003 T.C. GAZİ ANTEP VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ GAZİ ANTEP İLİ ÇEVRE DURUM RAPORU GAZİ ANTEP - 2003 I II Sertaç

Detaylı

MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası

MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası Şekil 1. Konya Karapınar Kömür Sahası nın coğrafik ve yer bulduru haritası. KONYA KARAPINAR Lokasyon: İç

Detaylı

Karasu Nehri Vadisinin Morfotektonik Gelişiminde Tiltlenme Etkisi

Karasu Nehri Vadisinin Morfotektonik Gelişiminde Tiltlenme Etkisi Karasu Nehri Vadisinin Morfotektonik Gelişiminde Tiltlenme Etkisi Tilting effect on the morpho-tectonic evolution of Karasu River valley Nurcan AVŞİN 1 1 Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Coğrafya Bölümü Öz: Karasu

Detaylı

BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, KUVA-İ MİLLİYE MAHALLESİ, 20J-II PAFTA, 863 ADA, 3 PARSELE AİT

BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, KUVA-İ MİLLİYE MAHALLESİ, 20J-II PAFTA, 863 ADA, 3 PARSELE AİT BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, KUVA-İ MİLLİYE MAHALLESİ, 20J-II PAFTA, 863 ADA, 3 PARSELE AİT 1 / 1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU ÇELİK ŞEHİR PLANLAMA KASAPLAR MH. VASIFÇINAR

Detaylı

Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Türkiye Bölümü

Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Türkiye Bölümü Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Türkiye Bölümü Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) - Ekler Haziran 2014 Ek 2.1: Ulusal Mevzuat URS-EIA-REP-203876 Genel Çevre Kanunu, Sayı: 2872 ÇED Yönetmeliği

Detaylı

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ:

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ: TARİHİ : Batı Toroslar ın zirvesinde 1288 yılında kurulan Akseki İlçesi nin tarihi, Roma İmparatorluğu dönemlerine kadar uzanmaktadır. O devirlerde Marla ( Marulya) gibi isimlerle adlandırılan İlçe, 1872

Detaylı

1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?

1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir? Soru - Yanýt 15 1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir? Yanýt: Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere kayaç denir.

Detaylı

Alanın Gelişimi ile İlgili Kriterler

Alanın Gelişimi ile İlgili Kriterler KORUNAN ALANLAR Korunan alanlar incelenip, değerlendirilirken ve ilan edilirken yalnız alanın yeri ile ilgili ve ekolojik kriterler değil, onların yanında tarih, kültürel ya da bilimsel değerleri de dikkate

Detaylı

AYAŞ İLÇESİ BAŞAYAŞ KÖYÜ ARAZİ İNCELEME GEZİSİ GÖREV RAPORU

AYAŞ İLÇESİ BAŞAYAŞ KÖYÜ ARAZİ İNCELEME GEZİSİ GÖREV RAPORU AYAŞ İLÇESİ BAŞAYAŞ KÖYÜ ARAZİ İNCELEME GEZİSİ GÖREV RAPORU Konu : Hümik asit ve Leonarditin fidan üretiminde kullanılması deneme çalıģmaları ve AyaĢ Ġlçesi BaĢayaĢ köyündeki erozyon sahasının teknik yönden

Detaylı

ELMADAĞ MADEN İŞLETMELERİ TAAH. İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş. BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.

ELMADAĞ MADEN İŞLETMELERİ TAAH. İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş. BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. ELMADAĞ MADEN İŞLETMELERİ 82683 NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI VE İLAVE HAZIR BETON TESİSİ VE ASFALT PLENT

Detaylı

BARAJLAR VE HİDROELEKTRİK YERİ

BARAJLAR VE HİDROELEKTRİK YERİ BARAJLAR VE HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇED DEKİ YERİ Barajların ÇED Yönetmeliği ndeki ndeki Yeri Ek-1 1 Listesi, Madde 15, Su depolama tesisleri (Göl( l hacmi 10 milyon m3 ve üzeri olan Baraj ve Göletler)

Detaylı

BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI YÖNETİMİ

BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI YÖNETİMİ BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI YÖNETİMİ PROF.DR.LALE BALAS GAZİ ÜNİVERSİTESİ DENİZ VE SU BİLİMLERİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ DÜNYA %29 Kara %71 Su RUZGAR TÜRKİYE GELGIT DALGALAR YOGUNLUK FARKLILAŞMASI 10

Detaylı

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Ülkemizin güney doğusunda yer alan bölge nüfus ve yüzölçümü en küçük bölgemizdir. Akdeniz, Doğu Anadolu Bölgeleriyle, Suriye ve Irak Devletleriyle

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ

SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ Atmosfer de bulunan su buharı başlangıç kabul edilirse buharın yoğunlaşarak yağışa dönüşmesi ve yer yüzüne ulaşıp çeşitli aşamalardan geçtik ten sonra tekrar atmosfere buhar

Detaylı

Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler. 2- Doğal Kaynaklar. 3- Teknolojik Gelişmeler. 4- İhtiyaç ve İstekler

Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler. 2- Doğal Kaynaklar. 3- Teknolojik Gelişmeler. 4- İhtiyaç ve İstekler Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler 2- Doğal Kaynaklar 3- Teknolojik Gelişmeler 4- İhtiyaç ve İstekler 5- Devletin Katkısı ve Desteği Tarımı Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar: 1-Tarım

Detaylı

SİVRİCE-MADEN YÖRESİNİN MEVZİİ COĞRAFYASI

SİVRİCE-MADEN YÖRESİNİN MEVZİİ COĞRAFYASI I T. C. FIRAT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ COĞRAFYA ANABİLİM DALI SİVRİCE-MADEN YÖRESİNİN MEVZİİ COĞRAFYASI (DOKTORA TEZİ) Tez Yöneticisi: Prof.Dr. H. Hilmi KARABORAN Hazırlayan: Ali YİĞİT ELAZIĞ

Detaylı

Çevre İçin Tehlikeler

Çevre İçin Tehlikeler Çevre ve Çöp Çevre Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, belirli bir ortamdaki bitki ve hayvan topluluğu, insan ve bunlar arasındaki faaliyetleri içine alan ortamdır.

Detaylı

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır.

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. ÜLKEMİZİN KAYNAKLARI VE EKONOMİK FAALİYETLER TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. Buğday Un,Pamuk dokuma, zeytin, ayçiçeği- yağ, şeker

Detaylı

TÜRKİYE COĞRAFYASI VE JEOPOLİTİĞİ

TÜRKİYE COĞRAFYASI VE JEOPOLİTİĞİ Editör Doç.Dr.Asım Çoban TÜRKİYE COĞRAFYASI VE JEOPOLİTİĞİ Yazarlar Doç.Dr.Asım Çoban Doç.Dr.İbrahim Aydın Doç.Dr.Yüksel Güçlü Yrd.Doç.Dr.Esin Özcan Yrd.Doç.Dr.İsmail Taşlı Editör Doç.Dr.Asım Çoban Türkiye

Detaylı

OSMANiYE (ADANA) YÖRESi ÜST KRETASE (MESTRIHTIYEN) BENTİK FORAMİNİFER FAUNASI

OSMANiYE (ADANA) YÖRESi ÜST KRETASE (MESTRIHTIYEN) BENTİK FORAMİNİFER FAUNASI MTA Dergisi 113. 141-152, 1991 OSMANiYE (ADANA) YÖRESi ÜST KRETASE (MESTRIHTIYEN) BENTİK FORAMİNİFER FAUNASI Niyazi AVŞAR* ÖZ. - Bu çalışmada Osmaniye (Adana) yöresi Üst Kretase (Mestrihtiyen) çökellerinde

Detaylı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı JEOLOJİK OSEONOGRAFİ Genelde çok karmaşık bir yapıya sahip olan okyanus ve deniz

Detaylı

MANİSA İLİ, DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI

MANİSA İLİ, DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI MANİSA İLİ DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELE İLŞİKİN MANİSA İLİ, DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ

Detaylı

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir.

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir. PLANLAMA ALANININ KONUMU ve TANITIMI Çalışma alanı, Manisa İli Akhisar İlçesi Akhisar Belediyesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Manisa İli Akhisar ın doğusunda Gördes, güneyinde Gölmarmara, batısında

Detaylı

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 Türkiye de Arazi Kullanımı Türkiye yüzey şekilleri bakımından çok farklı özelliklere sahiptir. Ülkemizde oluşum özellikleri birbirinden farklı

Detaylı

T O S Y A L I METAL AMBALAJ SANAYİ A.Ş.

T O S Y A L I METAL AMBALAJ SANAYİ A.Ş. T O S Y A L I METAL AMBALAJ SANAYİ A.Ş. TEL ÇUBUK HADDEHANE TESİSİ ÇED RAPORU OSMANİYE İLİ-TOPRAKKALE İLÇESİ B.TÜYSÜZ MEVKİİ -ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ RAPORU HAZIRLAYAN: M İ M K O MÜHENDİSLİK, İMALAT, MÜŞAVİRLİK,

Detaylı

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki kısımda incelenir.

Detaylı

ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE

ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DERS 5 TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 1-Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının

Detaylı

1. Çevrede Kirletici Taşınımına Giriş

1. Çevrede Kirletici Taşınımına Giriş 1. Çevrede Kirletici Taşınımına Giriş ÇEV 3523 Çevresel Taşınım Süreçleri Prof.Dr. Alper ELÇİ Ders Tanıtımı Dersin Amacı Öğrenme Çıktıları Değerlendirme Yöntemi Ders Kitapları Ders Programı Çevresel Taşınım

Detaylı

2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir?

2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir? KPSS Coğrafya Kısa Bilgiler 1-Bitki çeşitliğinin en fazla olduğu bölgemiz hangisidir? -Marmara Bölgesi 2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir? -Doğu

Detaylı

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde

Detaylı

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar 10. SINIF KONU ANLATIMI 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tatlı su ve tuzlu su biyomları

Detaylı

VATANDAŞA SUNULAN HİZMETLERDE İSTENİLEN BELGELER ve İŞ BİTİRME SÜRELERİ

VATANDAŞA SUNULAN HİZMETLERDE İSTENİLEN BELGELER ve İŞ BİTİRME SÜRELERİ VATANDAŞA SUNULAN HİZMETLERDE İSTENİLEN BELGELER ve İŞ BİTİRME SÜRELERİ KONYA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SIRA NO HİZMETİN ADI 1. A, B, C ve D tipi Mesire yerlerinin kuruluşu BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER 1.

Detaylı

T.C. ÇORUM VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇORUM İL ÇEVRE DURUM RAPORU

T.C. ÇORUM VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇORUM İL ÇEVRE DURUM RAPORU T.C. ÇORUM VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇORUM İL ÇEVRE DURUM RAPORU 2009 ÇORUM İLİ ÇEVRE DURUM RAPORU TEŞEKKÜR Bu kitabın hazırlanışındaki katkılarından dolayı tüm Kamu Kurum ve Kuruluşlarına

Detaylı

DÜNYA KÖMÜR YATAKLARI GONDWANA KITASI BİTUMLU KÖMÜR YATAKLARI KUZEY AMERİKA VE AVRUPA TAŞKÖMÜR YATAKLARI

DÜNYA KÖMÜR YATAKLARI GONDWANA KITASI BİTUMLU KÖMÜR YATAKLARI KUZEY AMERİKA VE AVRUPA TAŞKÖMÜR YATAKLARI DÜNYA KÖMÜR YATAKLARI GONDWANA KITASI BİTUMLU KÖMÜR YATAKLARI KUZEY AMERİKA VE AVRUPA TAŞKÖMÜR YATAKLARI GONDWANA KITASI BİTUMLU KÖMÜR YATAKLARI Gondwanaland kömürlerinin çökelimi sırasındaki iklimsel

Detaylı

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA III.BÖLÜM Bu bölümde ağırlıklı olarak Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanan ve Kastamonu yu içine alan Batı Karadeniz Bölümü, Kastamonu ili, Araç

Detaylı

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? Canlıların hareket etme, büyüme ve yaşamlarını sürdürebilmeleri

Detaylı

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI Katman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları Cevher, çok kalın karbonatlı istifler içerisinde bulunur. Katman, mercek, damar, karstik boşluk dolgusu şekillidir.

Detaylı

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları ENERJİ KAYNAKLARI 1 4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları A nın Yanıtları 1. Günümüzde kullanılan nin maliyetinin düşük, çevreye zarar vermeyen... yenilenebilir ve güvenli olmasına önem verilmektedir. 12.

Detaylı

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Toprak Muhafaza ve Havza Islahı Dairesi Başkanı Havza? Hidrolojik olarak; Bir akarsu tarafından parçalanan, kendine

Detaylı

GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ

GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ Ülkemizde, gıda ve elektrik enerjisi ihtiyacı, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi nedenlerden dolayı hızla artmaktadır. Gıda miktarlarında, artan talebin karşılanamaması sonucunda

Detaylı

İlin yatırımlar yönünden cazibesi nedir? İlde hangi sektörler yatırımcıları çağırmaktadır?

İlin yatırımlar yönünden cazibesi nedir? İlde hangi sektörler yatırımcıları çağırmaktadır? İlin yatırımlar yönünden cazibesi nedir? İlde hangi sektörler yatırımcıları çağırmaktadır? 1. Konum (Taşımacılık ve Lojistik Avantaj) 2. Yetişmiş insan gücü 3. Zengin yer altı kaynakları (Maden, Termal)

Detaylı

TTGV Enerji Verimliliği. Desteği

TTGV Enerji Verimliliği. Desteği Enerjiye Yönelik Bölgesel Teşvik Uygulamaları Enerji Verimliliği 5. Bölge Teşvikleri Enerjiye Yönelik Genel Teşvik Uygulamaları Yek Destekleme Mekanizması Yerli Ürün Kullanımı Gönüllü Anlaşma Desteği Lisanssız

Detaylı

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi KİMLİK KARTI Başkent: Roma Yüz Ölçümü: 301.225 km 2 Nüfusu: 60.300.000 (2010) Resmi Dili: İtalyanca Dini: Hristiyanlık Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 29.500 $ Şehir Nüfus Oranı: %79 Ekonomik Faal Nüfus

Detaylı

İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği. Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı

İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği. Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı Günlük Hayatımızda Enerji Tüketimi Fosil Yakıtlar Kömür Petrol Doğalgaz

Detaylı

BELEDİYELERCE BİLGİ SAĞLANACAK İDEP EYLEMLERİ

BELEDİYELERCE BİLGİ SAĞLANACAK İDEP EYLEMLERİ Arazi Kullanımı ve Ormancılık 3. ORMAN, MERA, TARIM VE YERLEŞİM GİBİ ARAZİ KULLANIMLARI VE DEĞİŞİMLERİNİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEMESİNİ SINIRLANDIRMAK 5. 2012 yılında yerleşim alanlarında

Detaylı

BALIKESİR de. Yatırım Yapmak İçin 101 Neden

BALIKESİR de. Yatırım Yapmak İçin 101 Neden BALIKESİR de Yatırım Yapmak İçin 101 Neden Coğrafi Konum 1. Türkiye nin ekonomik hareketliliğinin en yüksek olduğu Marmara Bölgesi nde yer alması, 2. Marmara ve Ege Denizi ne kıyılarının bulunması, 3.

Detaylı

KORUNAN ALANLAR ULUSAL SINIFLANDIRMASI

KORUNAN ALANLAR ULUSAL SINIFLANDIRMASI KORUNAN ALANLAR ULUSAL SINIFLANDIRMASI 01a Mutlak Koruma Alanı 01a.01 Kesin Korunacak Hassas Alan Kaynak değerlerinin korunması için alan kullanımı ve alana tüm etkilerin sınırlandırıldığı, gerektiğinde

Detaylı

BÖLÜM 16 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GELİŞMESİ

BÖLÜM 16 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GELİŞMESİ BÖLÜM 16 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GELİŞMESİ TOPOĞRAFYA, YÜKSELTİ VE RÖLİYEF Yeryüzünü şekillendiren değişik yüksekliklere topoğrafya denir. Topoğrafyayı oluşturan şekillerin deniz seviyesine göre yüksekliklerine

Detaylı

KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI

KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI HAVA Etrafımızı saran gaz karışımıdır ( Atmosfer). Kuru Temiz hava içerisinde yaklaģık olarak ; - %78 Azot - %21 Oksijen - %0,03 Karbondioksit

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ I. Analitik Çerçeve ve Kapsam, Tanımlamalar ve Sınıflamalar a) Analitik Çerçeve ve Kapsam: Korunan alan istatistikleri; korunan alanlar (milli park, tabiat parkı,

Detaylı

YABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı. Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK

YABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı. Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK YABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK Dünyada kültüre alınıp yetiştirilmekte olan 138 meyve türünden, yaklaşık 16'sı subtropik meyve türü olan 75'e yakın tür ülkemizde

Detaylı

5. Ünite. ÇEVRE ve TOPLUM. 1. Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz?... 154. 2. Çevre Sorunları... 156. Konu Değerlendirme Testi... 158

5. Ünite. ÇEVRE ve TOPLUM. 1. Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz?... 154. 2. Çevre Sorunları... 156. Konu Değerlendirme Testi... 158 412 5. Ünite ÇEVRE ve TOPLUM 1. Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz?... 154 2. Çevre Sorunları... 156 Konu Değerlendirme Testi... 158 153 Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz? 413 414 İNSANLARIN DOĞAL ÇEVREYİ KULLANMA

Detaylı