Uğur ÇOLAK. İstanbul (4) No lu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi Hakimi TÜRK MARKA HUKUKU

Transkript

1 Uğur ÇOLAK İstanbul (4) No lu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi Hakimi TÜRK MARKA HUKUKU

2 3. BASKIYA ÖNSÖZ... VII 2. BASKIYA ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR...XXXIII GIRIŞ I. GENEL OLARAK...1 I IV. 556 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME ÖNCESI DÖNEM SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME...2 MEHAZ AVRUPA BIRLIĞI MEVZUATI...3 V. MARKA HUKUKU ALANINDA TÜRKIYE NIN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR...3 VI. İÇİNDEKİLER YABANCI UNSURLU UYUŞMAZLIKLARDA UYGULANACAK HUKUK Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerinde Uygulanacak Hukuk Haksız Filler Nedeniyle Uygulanacak Hukuk Haksız Rekabet Nedeniyle Uygulanacak Hukuk...6 Birinci Bölüm MARKA KAVRAMI, MARKA TÜRLERI VE FONKSIYONLARI I. MARKA KAVRAMI Genel Olarak Marka Marka Hakkının Niteliği ve Süresi Tescilli Marka Tescilsiz Marka Ayrımı...9

3 XII 4. Tescilli Marka Korumasından Yararlanacak Kişiler (KHK md.3) Milletlerarası Anlaşmaların Öncelikle Uygulanması (KHK md.4) Yabancı Marka Sahiplerinin Açacakları Davalarda Teminat Gösterilmesi. 11 MARKA NIN FONKSİYONLARI Kaynak Gösterme Fonksiyonu Ayırd Etme Fonksiyonu Reklam, Yatırım ve İletişim Fonksiyonu Garanti ve Kalite Fonksiyonu I MARKA TÜRLERİ Kullanım Amacına Göre Tanınmışlık Derecesine Göre Sahiplerine Göre A. Bireysel Markalar B. Ortak Markalar ve Grup Markaları C. Garanti Markaları Tescil Amacına Göre İkinci Bölüm MARKA OLABILECEK İŞARETLER VE MARKA KATEGORILERI IV. MARKA OLABİLECEK İŞARETLER Bir İşaret in Mevcut Olması Koşulu Ayırd Edici Olma Koşulu A. Genel Olarak B. Ayırd Ediciliği Bulunmayan İşaretler a. Tanımlayıcı İşaretler b. Çok Anlamlı Sözcükler c. Grametik Eşdeğerler d. Fonetik Eşdeğerler C. Başlangıçtan Beri Ayırd Edici İşaretler D. Kullanım Yoluyla Sonradan Ayırd Edici Hale Gelen İşaretler a. Genel Olarak Ayırd Edici Hale Gelme b. Kompozit Markaları Oluşturan Tanımlayıcı Kısımların da Kullanım Yoluyla Ayırd Edicilik Kazanabilmesi... 49

4 XIII c. Ayırd Edici Hale Gelme İddiasının Hangi Tarih İtibarıyla İnceleneceği Hususu Grafik Temsil Koşulu V. MARKA ÇEŞİTLERİ Sözcük Markaları Harfler, Sayılar, Harf ve Sayı Kombinasyonları Desenler, İki Boyutlu Şekiller, Logo ve Amblemler Kişi Adları Coğrafi Yer Adları Sloganlar Renkler Ses Markaları Koku ve Tat Markaları Üç Boyutlu Şekiller Olay (etkinlik) Markaları Hareket Markaları Merchandising Markaları Hologram Markaları Koruma Markaları İnternet Alan Adı Markaları Pozisyon Markaları Hashtag Markaları Mağaza Tasarım Markaları Üçüncü Bölüm MARKANIN TESCIL BAŞVURUSU VE TESCILI I. GENEL OLARAK MARKA TESCİL BAŞVURUSU I BAŞVURUDA BULUNMANIN HUKUKİ SONUÇLARI Tescil Engeli Oluşturması Koşullu Olarak Hukuki ve Cezai Başvurularda Bulunma Hakkı Sağlaması... 97

5 XIV IV. 3. Kullanma Yükümlülüğünün Başlaması MARKANIN TESCİLİ İÇİN BAŞVURUDA BULUNABİLECEK KİMSELER V. MARKA VEKİLİNE TEBLİGAT YAPILMASI VI. V MARKA VEKİLLERİ TARAFINDAN TEMSİL TESCİL BAŞVURU USULÜ VI RÜÇHAN HAKKI IX. 1. Başvuru Rüçhanı Sergi (Fuar) Rüçhanı BAŞVURUNUN SINIFLANDIRILMASI X. BAŞVURUNUN İNCELENMESİ XI. X 1. Şekli İnceleme Rüçhan Talebi Yönünden İnceleme Başvuru Yapma Hakkı Yönünden İnceleme Mutlak Red Nedenleri Yönünden İnceleme Paris Sözleşmesi Gereği Menşe Ülkede Tescilli Markalar Yönünden Türkiye de de Tescil Zorunluluğu Hususu A. Kazanılmış Haklar B. Ayırd Ediciliğinin Bulunmaması C. Ahlaka ve Kamu Düzenine Aykırı Olması TPE nün Bir Dava Sonucunu Bekletici Mesele Yapıp YapamayacağıSorunu BAŞVURUNUN BÖLÜNMESİ BAŞVURUNUN YAYINLANMASI XI GÖRÜŞ VE İTİRAZLARIN BİLDİRİLMESİ XIV. XV. XVI. İTİRAZLARIN TPE TARAFINDAN İNCELENMESİ TPE KARARLARINA İTİRAZ YİDK KARARINA KARŞI İPTAL DAVASI AÇILMASI XV BASİT YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ XVI TPE NİN RE SEN TERKİN YETKİSİNİN OLMAMASI...117

6 XV Dördüncü Bölüm BAŞVURUNUN İNCELENMESI: MUTLAK VE NISPI RED NEDENLERI I. MARKA TESCİLİNDE MUTLAK RED NEDENLERİ (KHK MD. 7) Madde Kapsamına Girmeyen İşaretler (md. 7/1-a) A. Soyut Ayırd Ediciliği Bulunmayan İşaretler B. Çizimle Görüntülenemeyen, Baskı ile Çoğaltılamayan İşaretler Tescil Edilmiş veya Tescil Başvurusu Yapılmış Bir Marka veya İşaret ile Aynı veya Ayırd Edilemeyecek Kadar Benzer Olan Markalar (md. 7/1-b) A. Aynı veya Ayırd Edilemeyecek Kadar Benzer Markalar B. Markaların Ayırd Edilemeyecek Kadar Benzer ya da Benzer Olmasının Önemi (7/1-b ya da 8/1-b incelemesi) Tanımlayıcı Markalar (KHK md. 7/1-c) A. Genel Olarak B. Yabancı Dildeki Tanımlayıcı Markalar C. Kullanım Yoluyla Ayırd Edici Hale Gelme D. Kullanım Yoluyla Ayırd Edicilik ve Karıştırma İhtimali (Eski KHK 7-son Savunması) E. Kullanım Yoluyla Ayırd Edicilik Savunması ile Gerçek Hak Sahipliği nin Aşılıp Aşılamayacağı Sorunu F. Tanımlayıcılığa Bağlı Mutlak Tescil Engelinin Seri Marka Yoluyla Aşılıp Aşılamayacağı Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan İşaretler Malın Şeklinden, Özgün Yapısından Kaynaklanan İşaretler A. Malın Özgün Doğal Yapısından Ortaya Çıkan Şekiller B. Bir Teknik Sonucu Elde Etmek İçin Zorunlu Olan (Fonksiyonel) Şekiller C. Kendine Malın Şeklini veya Mala Asli Değerini Veren İşaretler Halkı Yanıltacak Markalar Paris Sözleşmesinin 2. Mükerrer 6. Maddesine Göre Reddedilecek Markalar Kamuyu İlgilendiren ve Halka Mal Olmuş Tarihi ve Kültürel Değerler Tanınmış Markalar A. Genel Olarak B. Tanınmış Markalar İçin Öngörülen Koruma Biçimleri...184

7 XVI a. Tescil Engeli Olarak Koruma b. Hükümsüzlük Nedeni Olarak Koruma c. Tecavüze Karşı Koruma C. Tescilsiz Tanınmış Markalar D. Tanınmışlığın Ne Şekilde Belirleneceği Sorunu E. Tanınmışlık Konusundaki WIPO Kriterleri a. Toplumun İlgili Kesiminde Markanın Tanınma Derecesi b. Markanın Kullanıldığı Coğrafi Alan, Kullanım Süresi ve Kullanımın Derecesi c. Marka Promosyonlarının Kapsadığı Coğrafi Alan, Promosyonların Süresi ve Derecesi d. Markanın Tanınmışlığını ya da Kullanım Derecesini Yansıtacak Derecedeki Tescillerin ya da Tescil Başvurularının Kapsadığı Coğrafi Alan e. Markanın Yetkili Makamlar tarafından Tanınmış Marka Olarak Kabulüne Dair Başarılı Uygulama Örnekleri f. Marka Değeri F. WIPO Kriterlerinin Değerlendirilmesi G. Tanınmışlığın Tespitinde Kullanılabilecek Diğer Göstergeler a. Markanın İhdas ve Tescil Tarihi ile Kullanımının Eskiliği b. Lisans veya Franchise Yoluyla Açılan Mağaza Sayısı c. Şube Sayısı d. Web Sitesinin İnternette Günlük Ortalama Ziyaretçi Sayısı e. İnternet Arama Motorlarında Aranma Sıklığı ve Sayısı f. Pazar Payı H. Tanınmışlık İddiasının Hangi Tarih İtibarıyla Araştırılacağı Hususu Dini Değer ve Sembolleri İçeren Markalar Kamu Düzenine ve Genel Ahlaka Aykırı Markalar MARKA TESCİLİNDE NİSPİ RED NEDENLERİ (KHK MD 8) Tescil Edilmiş veya Tescil Başvurusu Yapılmış Bir Marka veya İşaret ile Aynı olan ve Aynı Mal ve Hizmetleri Kapsayan Markalar (md. 8/1-a) Karıştırma İhtimaline Yol Açan Benzer Markalar (KHK md. 8/1-b) A. Genel Olarak Karıştırma İhtimali B. Güncel veya Satış Öncesi ya da Satış Sonrası Karıştırma İhtimali a. Satış Öncesi Karıştırma İhtimali...210

8 XVII b. Satış Sonrası Karıştırma İhtimali C. Bilinçaltı (subliminal) Karıştırma İhtimali D. Önceki Marka Kavramı E. Karıştırma İhtimali İncelemesi a. Global Değerlendirme b. Markaların Aynı ya da Benzer Olup Olmadığı ba. Görsel Benzerlik bb. İşitsel Benzerlik bc. Kavramsal Benzerlik c. Mal ve Hizmetlerin Aynı ya da Benzer Olup Olmadığı d. Mal ve Hizmet Bazında Kısmi Karıştırma İhtimali e. Ortalama Tüketicinin ve Dikkat Düzeyinin Belirlenmesi f. Markanın Ayırd Edicilik Derecesi : Güçlü Marka Zayıf Marka Ayrımı g. Markanın Tanınmış Olup Olmaması h. Markanın Asli ve Ayırd Edici Unsurları ile Jenerik Unsurlar ha. Kompozit Markalarda Karıştırma İhtimali hb. Coğrafi Yer Adları Yönünden Karıştırma İhtimali hc. İsim-Soyisim Markaları Yönünden Karıştırma İhtimali hd. İnternet Alan Adı Markaları Yönünden Karıştırma İhtimali i. Karıştırma Konusunda İhtimal in Yeterli Oluşu j. Çağrıştırma İhtimali k. Dolaylı Karıştırma (İşletmesel Bağlantı İhtimali) l. Seri Markalar ( Marka Ailesi ) m. Markaların Piyasada Birlikte Varolması (Coexistence) ve Birlikte Varolma Anlaşmaları (Coexistence Agreements) n. Hatalı Tescillerin Mevcudiyetinin Sonuca Etkili Olmaması o. Önceki Markanın Tanımlayıcı Olmasına Rağmen Hükümsüz Kılınmadıkça Dikkate Alınması p. Önceki Marka Tescilleri Nedeniyle Kazanılmış Hak q. Karıştırma İhtimali Konusunda Kesinleşmiş Mahkeme Kararının Mevcudiyeti r. Önceki İki Ayrı Markanın Birlikte Dikkate Alınıp Alınamayacağı Sorunu s. Karıştırma İhtimali Yaratma Kasdının Bulunmamasının Sonuca Etkili Olmaması t. Ortalama Tüketicilerin Bir Kısmında Dahi Karıştırma İhtimalinin Varlığının Yeterli Olması...299

9 XVIII u. Karıştırma İhtimali Konusunda CJEU ve OHIM Tarafından Referans Yapılan Başlıca Karar ve İlkeler ua. Puma-Sabel Kararı (CJEU C-251/95) ub. Canon-Metro GM Kararı (CJEU C-39/97) uc. Lloyd Schuhfabrik Klijsen Handel Kararı (CJEU C-425/98 ) v. Sınıf Benzerliği ve Karıştırma İhtimali Hususunda Bilirkişi İncelemesi va. Bilirkişiye Başvurmanın Gerçekten Gerekli Olup Olmadığı..302 vb. Uzman Görüşü Adı Altında Hukuki Mütalaa İbrazı Sorunu..307 w. Mahkeme Kararına Tarafların Marka Görünümlerinin Eklenip Eklenemeyeceği Sorunu Ticari Vekil veya Temsilcinin İzinsiz Olarak Markayı Kendi Adına Tescil Ettirmesi (KHK md. 8/2) Tescilsiz Markanın ya da İşaretin, Gerçek Hak Sahibinin İzni Dışında Tescil Ettirilmesi (KHK md. 8/3) KHK nin 8/4. Maddesine Göre Tanınmış ve Ayırd ediciliği Yüksek Markaların Farklı Mal ve Hizmetler Bakımından Korunması A. Genel Anlamda Sulandırma (Sulandırma, Haksız yararlanma ve İtibara Zarar Verme) B. Haklı Bir Neden Olmaksızın (Without Due Cause) İbaresi C. Sulandırma, Haksız yararlanma ve İtibara Zarar Verme Halleri a. Haksız Yararlanma (Unfair Advantage, Free-Riding, Parasitism).336 b. Markanın Ayırd Edici Karakterinin Zedelenmesi (Sulandırma) c. Markanın (ününe) İtibarına Zarar Verilmesi (Tarnishment, Degration) D. KHK nin 8/4. Maddesinde Düzenlenen Hallerin Her Somut olayda İncelenmesi Gereği E. KHK nin 8/4. Maddesinde Düzenlenen Hallerin Her Marka İçin Ayrı Ayrı İncelenmesi Gereği Başkasına Ait İsim, Fotoğraf, Telif Hakkı veya, Sınai Mülkiyet Hakkına İlişkin Tescil A. Başkasına Ait İsim B. Başkasına Ait Fotoğraf C. Başkasına Ait Telif hakkı D. Başkasına Ait Sınai Mülkiyet Hakkı Nispi Red Nedenlerine Dayalı İtirazda Bulunanın Kendi Markasını Kullanma Şartının Aranıp Aranmayacağı...357

10 XIX I BAŞVURUNUN KÖTÜNİYETLİ OLDUĞU İTİRAZI Beşinci Bölüm MARKANIN SICILE KAYDI (TESCIL) I. MARKANIN SİCİLE KAYDININ YAPILMASI I KORUMA SÜRESİ MARKANIN YENİLENMESİ Altıncı Bölüm MARKA HAKININ ELDE EDILMESI, KAPSAMI VE KORUNMASI I. MARKA HAKKININ ELDE EDİLMESİ Tescil İlkesi Gerçek Hak Sahipliği Teklik İlkesi ve Aynı Markanın Birden Fazla Sahibinin Olup Olmayacağı Sorunu MARKA TESCİLİNDEN DOĞAN HAKLARIN KAPSAMI Genel Olarak Markasal Kullanım Markanın Ticaret Unvanında Çekirdek Unsur Olarak Yer Alması Nedeniyle Unvan Terkini Ünvan Tescilinin, Marka Tescilinden Önce Olması ve Ünvan Sahibinin Eskiye Dayalı Kullanım Hali Ünvan Tescilinin Üzerinden Uzun Bir Süre Geçmiş Olması Hali Ünvan Tescili Yönünden Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kaybının, İnternet Alan Adı Bakımından da Söz Konusu Olup Olmayacağı Tescilli Ticaret Ünvanının Markasal Kullanımı Markanın, Kötüniyetli Olarak Tescil Ettirilen Tasarım Tescil Belgesine Dayalı Olarak Kullanımı Markanın Tescilden Farklı Kullanımı Marka ve Coğrafi İşaret İlişkisi...400

11 XX Yedinci Bölüm MARKA HAKKINA TECAVÜZ I. MARKA HAKKINA TECAVÜZ SAYILAN HALLER Tescilli Markanın Aynısını Kullanarak Marka Hakkına Tecavüz (KHK md. 61/1-b ve 9/1-a) Tescilli Markanın Aynısını veya Ayırd edilemeyecek Derecede Benzerini Kullanmak Suretiyle Markayı Taklit Etmek A. KHK nin 9/1a ve 61/1-b Maddelerinin Karşılaştırılması B. Taklit (veya sahte) Mal Kavramı Tescilli Marka ile Karıştırılma İhtimali Yaratarak Marka Hakkına Tecavüz (KHK md. 9/1-b) Tescilli Tanınmış Markanın Sulandırılması ve Markanın Tanınmışlığından Haksız yararlanma Yoluyla Marka Hakkına Tecavüz(KHK 9/1-c) Marka Hakkına Tecavüz Oluşturan Malın Ticaretini Yapmak (KHK md. 61/1-c) İşaretin Mal veya Ambalajı Üzerine Konulması. (KHK md. 9/2-a) İşareti Taşıyan Malın Piyasaya Sürülmesi veya Bu Amaçla Stoklanması, Teslim Edilebileceğinin Teklif Edilmesi veya O İşaret Altında Hizmetlerin Sunulması veya Sağlanması (KHK md. 9/2-b) İşareti Taşıyan Malın Gümrük Bölgesine Girmesi, Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma Tabi Tutulması (KHK md. 9/2-c) A. Transit Geçişler B. Gümrükte Ele Geçen Mallar Nedeniyle Hukuki Sorumluluk a. Taklit Malı Üreten Kimsenin Sorumluluğu b. Taklit Malı İhraç İçin Gümrüğe Sevkeden veya İthal Eden Kimselerin Sorumluluğu c. Gümrük Müşavirlerinin, Komisyoncularının ve Acentelerinin Sorumluluğu d. Taşıyıcı Firmaların Sorumluluğu e. Dış Ticaret Şirketlerinin Sorumluluğu C. Gümrükte Ele Geçen Mallar Nedeniyle Tazminat D. Gümrük Depolama ve Sundurma Ücretleri İşaretin, Teşebbüsün İş Evrakı ve Reklamlarında Kullanılması (KHK md. 9/2-d)...453

12 XXI 10. Tescilli Markanın Ticari Etki Yaratacak şekilde İnternet Ortamında Kullanılması (KHK md. 9/2-e) A. Markayı İnternette Kullanan Kişinin Meşru Bir Bağlantısı Olmaması B. Kullanımının, Ticari Etki Yaratacak Biçimde Olması C. Markayı Oluşturan İşaretin Aynısının ya da Benzerinin İnternet Ortamında Alan Adı Olarak Kullanılması D. Markanın, İnternet Arama Motorlarında, Adwords Reklam Sisteminde Sponsor Bağlantı Biçiminde, Yönlendirici kod veya Anahtar Sözcük olarak kullanılması E. Marka ile İnternet Sayfasının İçeriğinin Aynı veya Benzer Mal ve/veya Hizmetleri İçermesi F. Markaya Tecavüz Oluşturduğu İddia Edilen İnternet Alan Adının, Davalıya Ait Ticaret Unvanının Çekirdek Unsuru Olması G. İnternet Ortamındaki Marka Hakkı İhlalleri ve Bu İhlallerden Dolayı Sorumluluk a. İnternet Ortamındaki Aktörler (süjeler) aa. İçerik sağlayıcılar ab. Yer sağlayıcılar ac. Erişim Sağlayıcılar ad. Kullanıcı ve Toplu Kullanıcılar ae. İnternet Arama Motorları b. İnternet Ortamındaki Marka İhlallerinden Dolayı Sorumluluk ba. Genel olarak bb sayılı yasa öncesi ve sonrası bc ve 5651 sayılı yasalar ile getirilen düzenleme : Uyar ve Kaldır (notice and take down) Yöntemi bd. İnternet Servis Sağlayıcıların (ISS) faaliyetleri be. Sorumluluğun Belirlenmesi ve Sorumluluktan Kurtulma Marka Sahibi Tarafından Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletmek veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devretmek (KHK md. 61/1-d) A. Süre Bakımından Genişletme B. Miktar Bakımından Genişletme C. Yer Bakımından Genişletme D. Mal ve Hizmet Sınıfları Bakımından Genişletme E. İzinsiz Olarak Alt Lisans Verilmesi F. Lisans Kapsamındaki Orijinal Malları Satmaları İçin 3. Kişilere Devretmek...492

13 XXII I IV. G. Mal ve Hizmet Kalitesi Bakımından Lisans Sözleşmesine Aykırılık H. Markanın Lisans Sözleşmesinde Yer Aldığından Farklı Şekilde Kullanılması I. Markanın, Lisans Sözleşmesinde Öngörülen Farklı Olarak ve Şube Görüntüsü Verecek Biçimde Kullanılması J. Diğer Sözleşmeye Aykırılık Hallerinin Genel Hükümlere Tabi Olması Tescil Kapsamının Aşılarak Kullanılması A. Markanın Tescilli Olduğundan Farklı Kullanımı B. Tescilin Kapsadığı Mal ve Hizmetler Bakımından Aşkın Kullanım KARŞILAŞTIRMALI REKLAMLAR VE KARŞILAŞTIRMA LİSTELERİ KULLANILMASI TESCİLLİ MARKA HAKKINA TECAVÜZ OLUŞTURMAMAKLA BİRLİKTE HAKSIZ REKABET SAYILAN BAŞLICA EYLEMLER Genel Olarak Haksız Rekabet Tescilsiz Markaya Tecavüz Nedeniyle Haksız Rekabet Diğer Başlıca Haksız Rekabet Halleri A. Ürün ya da Ambalaj Benzerliği Nedeniyle Haksız Rekabet B. Boş LPG Tüpleri Nedeniyle Haksız Rekabet C. Futbol Kulüpleriyle Özdeşleşen Renklerin, Sloganların İltibas Yaratacak Şekilde Kullanılması D. Başka İşletmelerle Özdeşleşen Renklerin Kullanımı Yoluyla Haksız Rekabet E. İnternet Alan Adlarının Birer Tanıtma İşareti Niteliğinde Olup Olmadığı ve Alan Adı Yoluyla Haksız Rekabet F. İnternet Web Sitesinin Taklit Edilmesi Yoluyla Haksız Rekabet G. Aldatıcı Reklamlar H. Markayı, Marka Sahibi İşletmeyi Kötülemek, İncitici, Küçük Düşürücü Hal ve Hareketlerde Bulunmak I. Gerçeğe Aykırı ve Aldatıcı Beyanlarda Bulunmak J. Haksız Rekabet nedeniyle Açılacak Davalarda Görevli ve Yetkili Mahkeme MARKA HAKKINA TECAVÜZ NEDENİYLE AÇILAN DAVALARDA BEKLENMESİ GEREKEN HALLER Davacının Marka Tescil Başvuru Sonucu Davalının Dava Tarihinden Önce Yapılmış Marka Tescil Başvurusunun Mevcut Olması...524

14 XXIII 3. Davacının Markası Aleyhinde Açılmış Bir Hükümsüzlük Davasının Mevcut Olması Ceza Mahkemesi Kararının Beklenip Beklenmeyeceği Sorunu Sekizinci Bölüm MARKA HAKKININ SINIRLARI VE TECAVÜZ DAVALARINDA SAVUNMALAR I. MARKA HAKKININ TÜKENMESİ I 1. Genel olarak Tükenme Çeşitleri A. Ülkesel Tükenme B. Bölgesel Tükenme C. Uluslararası Tükenme Türkiye deki Durum Gri Piyasa Paralel İthalat Tekrar İthalat Bayiiler ya da Diğer Perakende Satıcılar Tarafından Tükenmeye Konu Malların Reklam ve Tanıtımının Yapılması Kötüleştirme ve Değiştirme Hallerinde Tükenme İlkesinin Uygulanmaması Yeniden Paketleme ve Markalama HUKUKA UYGUN KULLANIM SAVUNMASI (KHK MD. 12 ) DİĞER SAVUNMALAR Gerçek Hak Sahipliği Savunması Marka Üzerinde Müşterek Hak Sahipliği Savunması A. Miras Nedeniyle Müşterek Marka Sahipliği Halinde Tecavüzün Söz Konusu Olmaması B. Geçmişteki Ortaklık Nedeniyle Müşterek Marka Sahipliği Halinde Tecavüzün Söz Konusu Olmaması Markadaki Tali ve Jenerik Unsurun Kullanılması İdari Makamlardan İzin Alındığı Savunması Süsleme (Dekoratif Kullanım) Savunması...588

15 XXIV 6. Tescile Dayalı Kullanım Savunması Tescilli Ticaret Ünvanının Kullanıldığı Savunması Kullanımın Markasal Olmadığı Savunması Kötüniyetli Tescile Dayanılarak, Orijinal Malların Türkiye ye İthalinin Engellenemeyeceği Savunması Markanın Jenerik Hale Geldiği ve Cins Adı Olarak Kullanıldığı Savunması Paralel İthalat Savunması Paris Sözleşmesi nin 8. Maddesine Göre Tescilsiz Korunma Savunması.610 Dokuzuncu Bölüm MARKA VE MARKA BAŞVURUSU ILE İLGILI HUKUKI İŞLEMLER I. GENEL OLARAK MARKANIN DEVRİ Genel Olarak Marka Devri Karıştırma İhtimali Yaratan Devirler Halkı Yanılgıya Düşürebilecek Devirler Devir Nedeniyle Eylemin Hukuka Uygun Hale Gelip Gelmeyeceği Muvazaalı, Kötüniyetli, Yetkisiz veya Geçersiz Devirler Devir İşleminin TPE Siciline Kaydı Dava Açılmadan Önce Markanın Devri Dava Açıldıktan Sonra Markanın Devri Mahkemece Hükümsüzlüğüne Karar Verildikten Sonra Markanın Devri Sicile Kaydedilmeyen Marka Devri Halinde, Hükümsüzlük Davasının Kime Karşı Açılacağı Sorunu Yargılama Sırasında Markanın Devri Halinde Taraf Değişikliği Marka Devri Nedeniyle, Devralan Kişiye Karşı Ayrı Bir Dava Açılmış Olması Ticari Vekil veya Temsilci Adına Tescilli Markanın Devri Mahkeme Kararı ile Devir Marka üzerinde Ortak Hak sahipliği Nedeniyle Marka Devrinin Mümkün Olmaması...636

16 XXV I IV. 16. Hükümsüzlük Kararı Verilen Bir Markanın Devrinin İstenip İstenemeyeceği Hacizli Markanın Devri MARKANIN MİRAS YOLUYLA İNTİKALİ MARKANIN HACZİ V. MARKANIN TEMİNAT OLARAK GÖSTERİLMESİ (MARKANIN REHNİ) VI. LISANS VERILMESI İnhisari Olmayan Lisans (Basit/Adi Lisans) İnhisari (Münhasır) Lisans Lisans Sözleşmesinde Süre Lisans Sahiplerinin Dava Açma Yetkisi A. İnhisari (Münhasır) Lisans Sahibinin Dava Açma Yetkisi B. İnhisari (Münhasır) Olmayan Lisans Sahibinin Dava Açma Yetkisi C. Marka Lisans Sözleşmesine Dayalı Dava Açma Yetkisi Olmasa Bile Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Dava Açılıp Açılamayacağı Lisans Sözleşmesinin Geçersizliği Onuncu Bölüm MARKA HAKKINA TECAVÜZ HALINDE AÇILABILECEK DAVALAR I. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN TESPİTİ DAVASI MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN DURDURULMASI VE ÖNLENMESİ (MEN) DAVASI Genel Olarak Davacı Davalı Men Davasının Açılabileceği Süre Tecavüzün Men i Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme Franchise Sözleşmelerinden Kaynaklanan Davalarda Görev Sorunu Distribütörlük Sözleşmelerinden Kaynaklanan Davalarda Görev Sorunu Hükümsüzlük ya da İptal Davası ile Tecavüze Dayalı Davaların Birlikte Açılması Halinde Yetki Sorunu...678

17 XXVI I IV. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN GİDERİLMESİ (REF İ) DAVASI Genel Olarak Tecavüzün Giderilmesi (Ref) Davasını Açabilecek Kimseler Tecavüzün Giderilmesi (Ref) Davasının Açılabileceği Kimseler Tecavüzün Giderilmesi (Ref) Davasının Açılabileceği Süre Tecavüzün Giderilmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme TAZMİNAT DAVALARI Genel olarak Tazminat Sorumluluğu Taklit Malların Ticari Dolaşımını Sağlamak ve Bu Malları herhangi Bir Şekilde Kullanmak Maddi Tazminat Davası A. Genel Olarak B. Kusur Şartı C. Tazminat Hesabı D. TSE Ürün Belgelendirme Yönergesi ne Göre Tazminat Hesabı E. Yoksun Kalınan Kar Seçeneklerine Göre Hesaplama a. Marka Sahibinin Muhtemel Geliri ( KHK md. 66/1-a ) b. Mütecavizin Geliri ( KHK md. 66/1-b ) c. Lisans Örneksemesi (KHK md. 66/1-c) F. Yabancı Para Üzerinden Tazminata Hükmolunması G. Zarar Miktarının Hakim Tarafından Takdiri H. Yoksun Kalınan Kazancın 67. Maddeye Göre Artırılması I. Maddi Tazminat Davasının Tarafları a. Davacı b. Davalı ba. Davanın Mütecavize Karşı Açılması bb. Taklit Mal Satan Kimselerin Müteselsil Sorumluluğu ve Rücu bc. Dava Açılamayacak Kişiler Manevi Tazminat Davası İtibar Tazminatı Tazminat Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme V. MARKA HAKKINA TECAVÜZ NEDENİYLE AÇILACAK DAVALARDA ZAMANAŞIMI VI. V MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN İSPATI MARKA HAKKINA TECAVÜZ HALİNDE YAPILABİLECEK DİĞER TALEPLER...746

18 XXVII 1. Delillerin Tespiti (KHK md. 75) İhtiyati Tedbir Talebi (KHK md. 76) A. İhtiyati Tedbir Talebinin Yapılması ve İncelenmesi B. Verilebilecek İhtiyati Tedbirin Niteliği ve Gerekçe C. İhtiyati Tedbir Kararına Karşı İtiraz D. Haksız İhtiyati Tedbirden Dolayı Sorumluluk E. Tedbire Muhalefet Suçu (HMK 398. md) El Koyma Talebi (md. 62/1-c) Gümrükte El Koyma Talebi (KHK md 79) Bilgi Talebi (KHK md 65) El Konulan Ürünler Üzerinde Mülkiyet Hakkı Tanınması Talebi (KHK md. 62/d) El Konulan Ürünlerin İmhası Talebi ( KHK md. 62/1-e ) Hükmün İlgililere Tebliği ve İlanı Talebi (KHK md. 62/f ve 72) Marka Hakkına Tecavüzün Devamını Önlemek Üzere Tedbirlerin Alınması(KHK md. 62/e) İnternet Alan Adının Terkini İnternet Sitesine Erişimin Durdurulması ve Engellenmesi İnternet Ortamında Gerçekleşen ve Faili Belirlenemeyen Marka İhlallerinde Taraf Teşkili Sorunu Onbirinci Bölüm SESSIZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBI I. KAVRAM VE HUKUKİ DÜZENLEMELER I IV. SESSİZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBININ KOŞULLARI Haberdar Olma Koşulu Sessiz Kalma Koşulu Süre Koşulu İyiniyetli Olma Koşulu SESSIZ KALMA YOLUYLA KISMI HAK KAYBI MUTLAK RED NEDENLERİNE DAYALI HALLERDE SESSİZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBININ SÖZ KONUSU OLMAMASI V. KULLANMAMA NEDENİYLE İPTAL DAVALARINDA DA SESSİZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBININ SÖZ KONUSU OLMAMASI...804

19 XXVIII VI. V TESCİLSİZ KULLANIMA SESSİZ KALINMA DURUMUNDA BU SÜRENİN, HÜKÜMSÜZLÜK DAVASI BAKIMINDAN SESSİZ KALMA SÜRESİ İLE BİRLEŞTİRİLEMEMESİ SESSİZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBININ RE SEN DİKKATE ALINIP ALINAMAYACAĞI SORUNU VI SESSİZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBININ SONUÇLARI Onikinci Bölüm DIĞER DAVALAR I. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN OLMADIĞININ TESPİTİ DAVASI I IV. MARKANIN TANINMIŞLIĞININ TESPİTİ DAVASI Tanınmışlığın Tespiti Davası Açılabilmesi İçin TPE ye İdari Başvuru Gerekip Gerekmediği Sorunu Sadece TPE Nezdinde Tescilli Markalar İçin Tanınmışlığın Tespiti Talebinde Bulunulabilmesi KHK nin 8/4. Madde Anlamında Tanınmışlığın Tespitine Biçiminde Karar Verilip Verilemeyeceği Tanınmışlığın Tespiti Taleplerinde TPE İnceleme Kriterleri Markanın Tanınmış Olmadığı Yönünde Menfi Tespit Davası Açılıp Açılamayacağı Sorunu Yetkili ve Görevli Mahkeme TPE YİDK KARARLARININ İPTALİ DAVASI Genel Olarak Dava Açma Süresi TPE YİDK Kararlarına Karşı Açılacak İptal Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme MARKANIN DEVRİ DAVASI V. MARKA DEVİR SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜNÜN TESPİTİ VE MARKA DEVRİNİN İPTALİ DAVASI VI. V MARKA LİSANS SÖZLEŞMESİNİN FESİH VE HÜKÜMSÜZLÜĞÜNÜN TESPİTİ DAVASI MARKA KULLANIM YETKİSİ VEREN SÖZLEŞMELERİN HAKSIZ FESHİ NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI VI KAYIT İPTAL VE TESCİL DAVASI...831

20 IX. XXIX GÜMRÜKTE HAKSIZ EL KOYMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI X. HAKSIZ ŞİKAYET NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI XI. X HAKSIZ DELİL TESPİTİ NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI HAKSIZ İHTİYATİ TEDBİR NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI Onüçüncü Bölüm MARKA HAKKININ SONA ERMESI İPTALI VE MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ I. MARKA HAKKININ SONA ERMESİ Markanın Yenilenmemesi Vazgeçme Markanın Hükümsüzlüğüne Karar Verilmesi MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE İPTALİ Hükümsüzlük Nedenleri A. 7. Maddede Sayılan Haller (Mutlak Red Nedenleri-KHK md. 42/1-a) B. 8. Maddede Sayılan Haller (Nispi Red Nedenleri - KHK md. 42/1-b) a. Ortak Markaların ya da Garanti Markalarının Sona Ermesinden Sonra Aynı veya Benzer Marka İçin Tescil Başvurusu b. Koruma Süresi Dolup Yenilenmeyen Markaların Aynısı ve Benzeri Marka Tescili C. Kullanmama Nedeniyle İptal (KHK md. 42/1-c) a. Kullanma Kavramı b. Kullanımın Gerçekleştiği Yer c. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve/veya Hizmetlerde Kullanılması d. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve/veya Hizmetlerin Reklam ve Tanıtımlarında Kullanılması e. Tescilli Markanın Ayırt Edici Karakterini Değiştirmeden Markanın Farklı Unsurlarla Kullanılması f. Markanın Yalnız İhracat Amacıyla Mal ya da Ambalajlarında Kullanılması g. Markanın, Bir Malın Hammaddesi veya İçeriğinde Kullanılması.863

21 XXX h. Markanın, Marka Sahibinin İzni ile Kullanılması i. Markayı Taşıyan Malın İthali j. Kullanımın Ciddi Olması k. Markanın Kullanılmamasının Haklı Bir Nedene Dayanması l. 14. Madde Anlamında Kullanma Sayılmayan Haller m. 5 Yıllık Sürenin Başlangıcı ve Hesaplanması n. Kullanmama Halinin, Bir İptal Sebebi Olması ve Def i Olarak İleri Sürülememesi o. Markanın Kullanıldığının ya da Kullanılmadığının İspatı oa. İspat Yükü ob. İspat Araçları oc. Benzer Mal veya Hizmetler Bakımından da Kullanımın İspatının Gerekli Oluşu p. Tanınmış Markaların da Kullanılması Zorunluluğu q. Kullanmama Nedeniyle İptalin Sadece Kullanılmayan Sınıf ve Alt Sınıf Mal ve/veya Hizmetler İçin Söz Konusu Olması D. Markanın Jenerik Ad Haline Gelmesi Nedeniyle Hükümsüzlük (KHK md. 42/1-d) E. Markanın Yanıltıcı Hale Gelmesi Nedeniyle Hükümsüzlük (KHK md. 42/1-d) F. Teknik Yönetmeliğe Aykırı Kullanım Nedeniyle Hükümsüzlük (KHK md. 42/1-f) G. Kötüniyetli Tescil Nedeniyle Hükümsüzlük a. Kötüniyetli Marka Tescili b. Tescilli Markanın Kötüniyetle Tasarım Olarak Tescil Ettirilmesi Kısmi Hükümsüzlük Hükümsüzlük Davalarına İlişkin Usul Hükümleri A. Hükümsüzlük Sebeplerinin Mahkemece Re sen Dikkate Alınıp Alınamayacağı Sorunu B. Marka Hükümsüzlüğü Davalarında Marka Tescil Edilebilirliğin Tartışılıp Tartışılamayacağı C. Markanın TPE Nezdinde Tescilli Olması Gereği a. Tescil Başvuru Aşamasındaki Markalar b. Müddet Markalar c. Türkiye de Tescilli Olmayan Markalar d. Hükümsüzlük ve İptal Davasında Beklenmesi Gereken Haller D. Hükümsüzlük ve İptal Davasının Tarafları...925

22 XXXI a. Davacı aa. Zarar Gören Kişiler ab. Cumhuriyet Savcıları ac. İlgili Resmi Makamlar b. Davalı E. HÜKÜMSÜZLÜK YA DA İPTAL DAVASI SIRASINDA MARKANIN DEVRİ a. Davacıya Ait markanın devri b. Davalıya ait olup, hükümsüzlüğü ya da iptali talep edilen markanın devri c. Dava konusu markanın, davacıya devri F. Görevli Mahkeme G. Yetkili Mahkeme a. Tescilli Bir Markaya Dayanarak, Marka Sahibinin Açacağı Hükümsüzlük ve İptal Davalarında Yetki b. Tescilli Bir Marka Sahibi Olmayan Kişilerce Açılacak Hükümsüzlük ve İptal Davalarında Yetki H. Hükümsüzlük Davalarında Hak Düşürücü Süre a. Kötüniyetli Tescil Halinde Hükümsüzlük Davasının Süreye bağlı Olmaksızın Açılabilmesi b. Kullanmama Nedeniyle İptal Davasında Süre Sorunu I. Hükümsüzlük ve İptal Kararının Yerine Getirilmesi J. Hükümsüzlük ve İptal Kararlarının İlanının Mümkün Olup Olmadığı K. Hükümsüzlük Kararının Geçmişe Etkisi a. Genel Olarak Hükümsüzlük Kararının Geçmişe Etkili Olması b. Geçmişe Yönelik Etkinin Sınırları ba. Bazı Hükümsüzlük Hallerinde ve Kullanmama Nedeniyle İptal Halinde Geçmişe Etkinin Farklı Tarihten İtibaren Söz Konusu olması bb. Markanın Hükümsüz Sayılmasından Önce, Bir Markaya Tecavüz Sebebiyle Verilen Hukuken Kesinleşmiş ve Uygulanmış Kararlar bc. Markanın Hükümsüzlüğüne Karar Verilmeden Önce, Yapılmış ve Uygulanmış Sözleşmeler bd. Marka Hükümsüz Kılınmadan Önce, Bu Markaya Dayanılarak Yapılan Hukuki ve Cezai Başvurular...962

23 XXXII Ondördüncü Bölüm MARKA UYUŞMAZLIKLARINA İLIŞKIN YABANCI MAHKEME KARARLARININ TENFIZI I. GENEL OLARAK TENFIZ I IV. TENFIZ KOŞULLARI Yabancı Mahkeme Kararının Kesinleşmiş Olması Tenfizi İstenen İlâmın, Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkisine Girmemesi A. Marka Hakkına Tecavüz İddiasına Dayalı Kararlar B. Marka Hükümsüzlüğü ve İptali Kararları Karşılıklılık Koşulu Savunma Hakkına Uyulmuş Olma Tenfizi İstenen Hükmün Kamu Düzenine Aykırı Olmaması GÖREVLI VE YETKILI MAHKEME YARGILAMA USULÜ, KARŞI TARAFA TEBLIĞ VE İTIRAZ V. TENFIZ KARARININ YERINE GETIRILMESI VE TEMYIZI MARKA TESCİL BAŞVURULARINA AİT MAL VE HİZMETLERİN SINIFLANDIRILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ KAYNAKÇA KAVRAMA GÖRE ARAMA CETVELİ