Genişletilmiş kısa mesai parası daha iyi düzenlemeler getiriyor. Kısa mesaiyle krizi aşmak

Transkript

1 Genişletilmiş kısa mesai parası daha iyi düzenlemeler getiriyor Kısa mesaiyle krizi aşmak

2 Önsöz Uluslararası krizin sonuçları belirgin olarak hissediliyor. Federal hükümet, iktisadi gelişmeye destek olmak ve istihdamı güvenceye almak için bütün imkanlardan yararlanıyor. İşverenlere ısrarlı tavsiyem: Elemanlarınızı elinizden çıkarmayın. Biz bu konuda size yardımcı olacağız. Çünkü en geç, talep yeniden artmaya başladığında, bugün deneyimli elemanlarını muhafaza etmek ve onlara meslek içi eğitim vermek için gayret gösterenler, diğerlerine göre çok daha avantajlı konumda olacaklar. İyi bir meslek eğitimi görmüş elemanlar başarılı bir işletmenin belkemiğidir. Biz, işverenlere, kısa mesai parası (Kurzarbeitergeld) aracılığıyla, çalışanlarını kriz dönemlerinde de muhafaza etmekte yardımcı oluyoruz. Elemanlarına tam mesai yaptıramayanlar, kısa mesai uygulamasıyla, ücretten doğan masrafı hemen düşürme imkanına kavuşuyor. Dolayısıyla, kısa mesai uygulaması, işverenler için de, işten çıkarmalara karşı cazip bir seçenek sunuyor. Elemanlar, çalışılamayan ilk saatten başlamak üzere, ücret yerine kısa mesai parası alabiliyor. Ayrıca, kısa mesai yapılan süre, elemanların daha vasıflı hale getirilmesi için de değerlendirilebiliyor. Bunu da maddi olarak destekliyoruz. 2

3 Ekonomik kriz, başlangıçta yapılan tahminlere oranla daha derin olduğu ve daha uzun sürdüğü için,»genişletilmiş kısa mesai parası«(kurzarbeitergeld plus) ile kısa mesai parasının destek kapsamını bir kez daha iyileştirdik ve bu paranın ödenme süresini azami 24 aya çıkardık. Bu yüzden artık Federal Çalışma Ajansı kısa mesai parası ödemelerinin 7. ayından itibaren sosyal sigorta primlerini tamamen karşılayacak; kısa mesai uygulamasıyla aynı anda bir mesleki vasıflandırma eğitiminin görüldüğü hallerde ise, başından itibaren karşılamaya devam edecek. Bütün bunları, Almanya daki çalışanların istihdamını güvenceye almak için yapıyoruz. Böylece, elemanlarını işten çıkarmamayı tercih eden bütün şirketleri destekliyoruz ve onlara güvenilir planlar yapma imkanı sunuyoruz. Çünkü kısa mesai işsizliği önler. Çalışanların da krizden daha güçlü çıkması için, Federal Çalışma Ajansı bu süre içinde çeşitli meslek içi eğitim programlarına maddi teşvik veriyor. Bu imkandan yararlanan çalışanlar, bu sayede istihdam piyasasında sahip oldukları olanakları, seçecekleri hedef doğrultusunda ve kalıcı olarak artırabilirler. Biz, bu uygulamayla, işletmelere, krizi elemanlarıyla birlikte daha iyi aşabilmeleri için destek sunuyoruz. Bugün bir işletmenin alabileceği en akıllıca karar:»işten çıkarma yerine kısa mesai«ve»çalışana yol vermek yerine vasıf kazandırmak«olacaktır. Olaf Scholz Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı 3

4 Kısa mesaiyle krizi aşmak İşletmelere ve çalışanlara gecikmeden yardım Federal Hükümet»genişletilmiş kısa mesai parası«ve konjonktür paketleriyle, istihdam piyasasını istikrara kavuşturucu ilave tedbirler getirdi. Bu tedbirler, küçük, orta ve büyük işletmelere, talebin ve cironun konjonktürel nedenlerle azaldığı dönemleri, işçi çıkarmaya başvurmadan atlatmakta yardımcı oluyor. Böylece, çalışanların sahip olduğu değerli bilgi birikimi muhafaza ediliyor ve işler yeniden canlandığında hemen yeniden değerlendirilebilir hale geliyor. Kısa mesai parası, işletmelere, eleman çıkarma karşısında başka avantajlar da sunuyor. Bu uygulamayla, ücretlerden doğan masraflar hemen düşürülebiliyor. İlaveten, şirketler, zor dönemi atlattıktan sonra, hem yoğun zaman, hem de para harcamayı gerektiren bir külfetten, yani istedikleri vasıflara sahip yeni eleman arama zorunluluğundan kurtuluyor; ayrıca, yeni elemanların da önce işe intibakının sağlanması gerek. İçinde bulunduğumuz dönemde, bir süre kısa mesai yapmak, çalışanlara da faydalar sağlıyor. Çünkü kısa mesai işlerini kaybetmelerini önlüyor. Buna ilaveten, Federal Çalışma Ajansı, bu süre içinde görecekleri meslek içi eğitime maddi teşvik sunuyor. Bu sayede, çalışanlar, kısa mesai döneminde mesleklerinde ilerleme ve önemli ek mesleki vasıflar edinme imkanına sahip oluyor. 4

5 Kısa mesai parasının işleyişi Tam mesai % 100 iş kaybında kısa mesai Net ücret % 67 kmp İşveren Çalışma ajansı İlke olarak, çalışanlar, alamadıkları net ücretin yüzde 60 ını kısa mesai parası (kmp) olarak alıyorlar. Çocuklu bir ev sözkonusuysa, ücretin yüzde 67 si ödeniyor. İşverenler kısa mesai parası tutarını hesaplıyor ve elemanlarına ödüyor. Kısa mesai parası işverenlere yerel çalışma ajansı tarafından geri ödeniyor. Kısa mesai parasına getirilen yenilikler Kısa mesai parasının azami ödenme süresi 24 aya çıkartılıyor. Bu düzenleme, kısa mesai parasından yararlanma haklarının 31 Aralık 2009 tarihine kadar doğmuş olduğu ya da olacağı bütün çalışanlar için geçerli. 1 Sosyal sigorta primleri, işverenlere, kısa mesainin ilk 6 ayında, çalışma ajansları tarafından yüzde 50 oranında iade ediliyor. 1 Yeni düzenlemeyle, kısa mesainin 7. ayından itibaren çalışma ajansları işverenlere sosyal sigorta primlerini yüzde 100 oranında iade ediyor. Bu yeni uygulama, bir işverenin bütün işletmeleri için geçerlilik taşıyor; ancak bunun için, işverenin, işletmelerinin en az birinde, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra 6 ay kısa mesai uygulamış olması gerekiyor. Kısa mesai döneminde 5

6 Kısa mesaiyle krizi aşmak meslek içi eğitim gören çalışanlar için sosyal sigorta primleri, başından itibaren tamamen karşılanabiliyor. 1 Bir ya da birden fazla çalışana ödenecek kısa mesai parası başvurusunda bulunabilmek için, ücrette yüzde 10 dan fazla bir azalmanın olduğunu belgelemek yeterli. Çalışanların en az üçte birinin böyle bir ücret düşüşünden etkilenmekte olması gerektiği koşulu, işverenin talebi üzerine kaldırılıyor. İşveren, başvuruda bulunurken, yeni düzenlemeden mi yararlanacağına, yoksa şimdiye kadar geçerli olan düzenlemeleri mi uygulayacağına kendisi karar verebiliyor. 1 İşverenler, kısa mesai uygulamasına 3 ay ya da daha uzun bir süre ara verilmesi halinde, daha önce onaylanmış olan ödeme süresi dahilinde, tekrar kısa mesai uygulamasına geçilmesinin çalışma ajansına yeniden bildiriminin şart koşulmamasını talep edebiliyorlar. Bu tür hallerde, kısa mesai parası, ara verilmeksizin, onaylanmış ödeme süresinin tamamı için ödenmeye devam ediliyor. 1 Ödenen ücretle fiilen çalışılan sürenin karşılaştırılıp dengelendiği çalışma süresi bakiye hesaplarının, kısa mesai parasının alınması öncesinde eksi hanesine indirilmesi gerekmiyor. 1 İstihdam güvencesi sözleşmeleri temelinde çalışma süresinde 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren yapılan geçici değişiklikler, kısa mesai parasının miktarı üzerinde olumsuz etkide bulunmuyor. 1 Kısa mesai başvurusu şimdi hiçbir kısıtlama olmaksızın kiralık işçiler için de talep edilebiliyor. 1 Ayrıca, çalışanlar için meslek içi eğitim tedbirleri kısa mesai süresince kapsamlı olarak destekleniyor. 1 Bu düzenlemeler süreli olup 2010 sonuna kadar geçerlidir. 6

7 İşveren ne ödüyor? Kısa mesai ve çalışanın vasıflandırılması, işveren için, mali açıdan da işten çıkarmaya en iyi seçeneği oluşturuyor. Çalışma ajansı, çalışılamayan saatler için kısa mesai parasını karşılıyor. İşverenlerinse, sadece tatil ve izin günleri için ücret ödemeleri gerekiyor. Ayrıca, kısa mesai yüzünden çalışılamayan çalışma süresi için, sosyal sigorta primleri de yüzde 80 e düşüyor. Bu primler, çalışma ajansı ve işverenler tarafından yarı yarıya paylaşılıyor. Yeni uygulamaya göre, kısa mesainin 7. ayından başlamak üzere, çalışma ajansı sosyal sigorta primlerini tamamen karşılıyor. Çalışanların aynı zamanda mesleki vasıf kazandıran bir eğitim görmeleri halinde, bu primler, baştan itibaren yüzde yüz oranında karşılanıyor. Tam mesai % 100 kısa mesai % 100 kısa mesai + vasıf kazandırma sadece 7. aya kadar Net ücret Çalışan Net Net SSP ücret SSP ücret SSP SSP = Sosyal sigorta primleri İşveren Her büyüklükteki işletmeye destek Kısa mesai parasını, her türlü büyüklüğe sahip ve bütün sektörlerde faaliyet gösteren tüm işletmeler talep edebilir. İster beş kişilik bir grafik ajansı olsun, ister 500 eleman çalıştıran bir otomotiv yan sanayi şirketi, isterse kişi çalıştıran bir inşaat holdingi. Kısa mesaiden herkes yararlanabilir. Bunun koşulu, işyeri işçi temsilciliğinin kısa mesaiyi kabul etmesidir. 7

8 Kısa mesaiyle krizi aşmak İşyeri işçi temsilciliğinin ve kısa mesai konusunda toplu sözleşme hükümlerinin olmadığı işletmelerde, bundan etkilenecek bütün çalışanların kabul etmesi ve gereken koşulların yerine gelmiş olması halinde, kısa mesai başvurusunda bulunulabilir. Yerel çalışma ajanslarına yapılacak kısa mesai parası başvurusuyla ilgili işlemler de, içinde bulunduğumuz krizle birlikte büyük ölçüde basitleştirildi. Hedef, bürokratik olmayan hızlı bir destek sağlayabilmek. Kısa mesai parası, aşağıdaki koşullar altında talep edilebilir: iş azalması iktisadi nedenlere dayanıyorsa ya da önlenmesi mümkün olmayan bir olaydan kaynaklanıyorsa; personelin en az üçte biri için yüzde 10 dan fazla bir ücret kaybı sözkonusuysa ya da işletme, en az bir elemanına tam ücret ödeyemeyecek durumdaysa; bu durumda, sözkonusu elemanın yüzde 10 dan fazla ücret kaybına maruz olması yeterlidir; iş azalması kaçınılmaz bir durum oluşturuyorsa, yani, iş azalmasını engellemenin bütün diğer araçları, örneğin, çalışma süresi bakiyesinin sıfırlanması, kullanıldıysa; en geç 24 ay içinde durumun düzeleceği ve ardından, yeniden haftalık düzenli çalışma süreleri uygulamasına dönüleceği öngörülebiliyorsa; iş azalması çalışma ajansına bildirildiyse. 8

9 Kısa mesai parası yoluyla ücret telafisi Çalışanların çalışma süreleri düşürüldüğünde, işletme sadece fiilen yapılan işin ücretini öder. Yani çalışma süresi, haftada 40 saat yerine sadece 20 saatten ibaretse, ücret de buna uygun olarak yarı yarıya düşer. Böylece işletmenin üzerindeki mali yük azaltılmış olur. Bu işyerinde çalışan elemanlar, eksilen gelirlerinin telafisi olarak, alamadıkları net ücretin yüzde 60 ı tutarında kısa mesai parası (kmp) alırlar. Çocuğu olan çalışanlar, yüzde 67 alır. Kısa mesai parası ücret vergisine tabi değildir, ancak diğer gelirlerin vergi oranlarının hesaplanmasında gözönünde bulundurulur. Örnek: % 50 iş kaybında kısa mesai Eksilen net ücret Net ücret kmp Net ücret Çalışanın ücreti İşveren Çalışma ajansı Ücreti oluşturan her iki birim azaltılmış çalışma süresinin ücreti ve kısa mesai parası işletme tarafından çalışanlara ödenir. Ücretten alınan sosyal sigorta primlerini işveren ve çalışan birlikte üstlenir. Kısa mesai parası ve bu paraya tekabül eden sosyal kesintiler, çalışma ajansı tarafında işverene yüzde 50 oranında geri ödenir; yeni uygulamaya göre, kısa mesainin 7. ayından itibaren geri ödeme oranı yüzde 100 olmaktadır. Kısa mesai süresi içinde mesleki vasıf kazandıran bir eğitim sözkonusuysa, sosyal kesintiler baştan itibaren yüzde 100 oranında karşılanır. 9

10 Kısa mesaiyle krizi aşmak Kısa mesai sırasında mesleki vasıf kazandırma Şirketler, işlerin çok yoğun olduğu dönemlerde, elemanlarına meslek içi eğitim verme imkanına genellikle sahip olmazlar çünkü bu elemanların mutlaka işlerinin başında olması gerekir. Kısa mesai dönemi, mesleki vasıfların geliştirilmesi için değerlendirilebilecek bir süredir. Federal Çalışma Ajansı, bu tür faaliyetlerde, meslek içi eğitim masraflarının bir kısmını karşılar. Buna ilaveten, başvuruda bulunulması halinde, kısa mesainin 1. ayından başlayarak, kısa mesai süresi içinde bir meslek içi eğitim programına katılan elemanlar için, kısa mesai parası üzerinden ödenecek sosyal sigorta primlerini tamamen üstlenebilir. Federal Çalışma Ajansı, 2010 sonuna kadar birçok meslek içi eğitim faaliyetini madden desteklemektedir. Bu eğitim mesela mesleki İngilizce kursu ya da forklift ehliyeti kursu olabilir. Bu tür bir uygulama, sadece işletmelerin değil, çalışanların da yararınadır. Çünkü, meslek içi eğitim sayesinde mesleki vasıfları yenilenmekte ve geliştirilmektedir. Bu, onların meslekte ilerleme imkanlarını artırır. İşletmelerse, böylece geleceğe yatırım yapmış olur. Çünkü iyi bir meslek eğitimi görmüş, yüksek vasıflı bir eleman kadrosuyla rekabet gücünü artırdığı gibi, çalışanların işlerini zevkle yapmalarına da katkıda bulunmuş olur. Kısa mesai süresi haricinde çalışanlara vasıf kazandırmak Ancak, meslek içi eğitimin cazibesi, kısa mesai uygulamasıyla sınırlı değil. Federal Çalışma Ajansı, kısa mesai dönemleri dışında da çok sayıda destek programı sunuyor. Örneğin WeGebAU programı, özellikle düşük vasıflı ve yaşı ilerlemiş olan çalışanların meslek içi eğitimine yönelik olarak düzenlenmiştir. Ancak şimdi bu programdan, meslek eğitimlerinin ya da meslek içi eğitimlerinin üzerinden dört yıldan fazla zaman geçmiş olan bütün çalışanlar için de yararlanılabiliyor. Bu program dahilinde, Federal Çalışma Ajansı meslek içi eğitimin masraflarını tamamen karşılıyor ve düşük mesleki vasfa sahip olan çalışanların ücretlerinin de bir kısmını üstleniyor. Böylece WeGebAU, kısa mesai uygulamasına benzer bir biçimde, ücret giderlerini geçici olarak düşürmek ve aynı zamanda, çalışanlara, ileride üstlenecekleri görevlere uygun vasıflar kazandırmak için iyi bir olanak sunuyor. 10

11 Kısa mesai sırasında mesleki vasıf kazandırma Düşük vasıflı elemanlara meslek içi eğitim Vasıflı elemanlara meslek içi eğitim Kime maddi destek veriliyor? Meslek eğitimini tamamlamamış elemanlar En az dört yıldır, meslek eğitimi görmedikleri bir iş yapanlar Meslek eğitimini tamamlamış olan ve gördükleri eğitime uygun bir iş yapanlar Hangi meslek içi eğitim tedbirlerine maddi destek veriliyor? Resmen tanınan bir meslek eğitimi diplomasıyla sonuçlanan ya da çalışanlara, bunun için gerekli olan mesleki vasıfları kısmen kazandıran tedbirler Bütün tedbirlerin, SGB III e göre, meslek içi eğitim desteği almaya hak kazanmış olması gerekir Çalışanlara, istihdam piyasasında başka işler için de kullanabilecekleri bilgileri kazandıran tedbirler Çalışanlara, işyerindeki faaliyetlerine yönelik bilgiler kazandıran tedbirler Meslek içi eğitim masraflarının ne kadarı karşılanıyor? Çalışma ajansı, kurs masraflarının tamamını karşılıyor Yol masrafları ve çocuk bakımı masraflarına para yardımı yapılıyor Çalışma ajansı, vasıf kazandırıcı eğitimin türüne, işletme büyüklüğüne ve çalışanın özelliklerine göre, kurs masraflarının yüzde 25 ila 80 inin karşılıyor 11

12 İletişim ve künye Bilgi ve danışma Kısa mesai ve meslek içi vasıf kazandırıcı eğitimle ilgili sorularınız varsa, Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı nın bilgi telefonunu arayınız: / *. Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı ayrıca internet sitesinde kısa mesai ve meslek içi vasıf kazandırıcı eğitimle ilgili kapsamlı bilgiler vermektedir. Sitenin adresi: Kısa mesaiyle ilgili bilgi almak isteyen ya da kısa mesai başvurusunda bulunmak isteyen işletmelerin, doğrudan doğruya bulundukları yerin çalışma ajansına ya da Federal Çalışma Ajansı nın işveren servisine başvurmaları rica edilir. İşveren servisine şu numaradan ulaşabilirsiniz: / **. Yayınlayan: Bundesministerium für Arbeit und Soziales Referat Öffentlichkeitsarbeit und Internet Berlin Güncellik: Temmuz 2009 *Sabit hattan arama bedeli 14 Cent/Dakika, cep numaraları için fiyat farklıdır. ** Sabit hattan arama bedeli 3,9 Cent/Dakika, cep numaraları için fiyat farklıdır.