RM26 KOLEMANİTİN CO 2 VE SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULU ÇÖZELTİLERDEKİ ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNÜN OPTİMİZASYONU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RM26 KOLEMANİTİN CO 2 VE SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULU ÇÖZELTİLERDEKİ ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNÜN OPTİMİZASYONU"

Transkript

1 Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 006, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir RM6 KOLEMANİTİN CO VE SO İLE DOYURULMUŞ SULU ÇÖZELTİLERDEKİ ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNÜN OPTİMİZASYONU ZAFER EKİNCİ, ENES ŞAYAN, A.VİLDAN BEŞE, O.NURİ ATA Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 540,Erzurum. e-posta: ÖZET Türkiye %7 lik payı ile dünyanın bilinen en büyük bor rezervine sahip ülkesidir. Bu rezervin önemli kısmı kolemanit, uleksit ve tinkalden oluşmaktadır. Bor bileşikleri cam, fiber, ısıya dirençli materyallerin üretimi, nükleer reaktörler, deterjan gibi endüstride pek çok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, CO ve SO gazlarıyla doyurulmuş sulu ortamda kolemanit cevherinin çözündürülmesi üzerine sıcaklık, katı-sıvı oranı, tane boyutu, karıştırma hızı ve sürenin etkileri fraksiyonel faktöriyel tasarım ve ortogonal merkezi tasarım yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Ayrıca CO ve SO ile doyurulmuş sulu çözeltilerdeki kolemanit cevherinin çözünürlüğünün optimizasyonu ile ilgili parametreler arasında varyans analizi yardımıyla bir model geliştirilmiştir. Sonuçların değerlendirilmesinde Matlab programı kullanılmıştır. Anahtar kelimeler: Kolemanit, Karbondioksit, Kükürtdioksit, İstatistiksel tasarım, Optimizasyon. 1. GİRİŞ Bor bileşikleri, son yıllarda nükleer teknoloji, refraktör ve seramik sanayi, yüksek kaliteli çelik, polimer ve katalizör üretimi gibi endüstri alanlarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Doğada genellikle B O 3 ve diğer element oksitleri şeklinde bulunur 1. Türkiye %7 lik payı ile dünyanın bilinen en büyük bor rezervine sahip ülkesidir ve bu rezervin önemli kısmı kolemanit (Ca B 6 O 11.5H O), uleksit (NaCaB 5 O 9.8H O) ve tinkalden (Na B 4 O 7.10H O) oluşmaktadır. Borik asit (H 3 BO 3 ), endüstride B O 3 kaynağı olarak en çok kullanılan bor bileşiklerinden biridir. Ülkemizde borik asit, kolemanit cevherinin (Ca B 6 O 11.5H O) sülfürik asit ile aşağıdaki reaksiyonuna göre üretilmektedir. Ca B 6 O 11.5H O + H SO H O 6H 3 BO 3 + CaSO 4.H O (1) Reaksiyon sonucu oluşan jips (CaSO 4.H O) bazı çevre problemlerine sebep olmaktadır. Borik asit üretiminde sülfürik asitle üretime alternatif yöntemlerden biri de asidik gazlarla sulu ortamda yapılan çözündürmedir. Bu yöntemle jips (CaSO 4.H O) oluşumu da engellenmektedir. Çözünme prosesi mekanizmasının aşağıdaki gibi olduğu önerilmektedir 3. CaO.3B O 3.nH O + 4CO + (11-n) H O Ca + + 6H 3 BO 3 + 4HCO - 3 () - HCO 3 +H O H 3 O + + CO (3) 3 Ca + + CO 3 CaCO 3 (4) H 3 O + + HCO - 3 H O+ H CO 3 (5) H CO 3 H O + CO (6)

2 Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 006, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir ve SO + H O H SO 3 (7) H SO 3 + H O H 3 O+ + HSO - 3 (8) CaO.3B O 3.5H O + 4H 3 O + Ca + + 6H 3 BO 3 + H O (9) Böylece, sulu ortamda kolemanit cevheri ve SO arasındaki toplam reaksiyon aşağıdaki gibidir; CaO.3B O 3.5H O+ 4SO + 6H O Ca HSO H 3 BO 3 (10) SO ile doyurulmuş sularda kolemanit cevherinin çözünme kinetiği 3, CO ile doyurulmuş amonyak çözeltisinde uleksitin çözünme kinetiği 4, CO ile doyurulmuş suda kolemanit cevherinin çözünme kinetiği 5, karbon dioksit ile doyurulmuş sularda hidroborasitin çözünme kinetiği 6, arsenik içeren kolemanit cevherinden sulu ortamda CO gazı ile borik asit ekstraksiyonu için optimum koşulların belirlenmesi 7 yapılan çalışmalardan bazılarıdır. Bu çalışmada ise CO ve SO gaz karışımı ile doyurulmuş sulu ortamda kolemanit cevherinin çözündürülmesinin optimizasyonu incelenmiştir. Böylece baca gazı desülfürizasyonunda yaygın ve etkili bir şekilde kullanılan kireçtaşı ve dolomit yerine, bu asidik gazlar liç reaktifi olarak kullanılarak, hem bu gazların zararlı etkilerini 8 ortadan kaldırmak hem de atmosferik basınçta kolemanit cevherinden borik asit üretimi amaçlanmıştır. Deneyler istatistiksel tasarım yöntemleri kullanılarak planlanmış ve CO and SO gazlarıyla doyurulmuş sulu ortamda kolemanit cevherinin çözündürülmesi üzerine, sıcaklık, katı-sıvı oranı, tane boyutu, karıştırma hızı ve sürenin etkileri incelenmiştir. Elde edilen istatistiksel model, matlab yardımıyla kısıtlanmış optimizasyon tekniği kullanılarak optimum çalışma şartlarının bulunmasında kullanılmıştır.. DENEYSEL Çalışmada, Bandırma yöresinden temin edilen kolemanit cevheri kullanılmıştır. Cevher kırılıp, öğütülmüş ve boyutlandırıldıktan sonra karbondioksit ve kükürt dioksit ile doyurulmuş çözeltilerde çözündürülmesi incelenmiştir. Kolemanit cevherinin kimyasal bileşimi Çizelge 1 de verilmiştir. Deneylerin planlanmasında, 5- fraksiyonel faktöriyel tasarım ve merkezi bileşkeli tasarım kullanılmış ve cevap değişkeni ile proses faktörleri arasında ampirik bir model geliştirilmiştir 9,10,11,1. Bu yöntemler modellemenin kolay olması ve az sayıda deney gerektirmesi açısından oldukça kullanılışlıdır ve modelleme prosedüründe detaylı reaksiyon mekanizmasının bilinmesine gerek yoktur. Uygun parametrelerin ve seviyelerinin tespiti için ön denemeler yapılmış ve sıcaklık (X 1 ), katı/sıvı oranı (X ), tane boyutu (X 3 ), karıştırma hızı (X 4 ) ve süre (X 5 ) parametreleri dikkate alınarak deneyler tasarlanmıştır. Deneysel hatanın belirlenmesi için merkez denemeler ve seçilmiş deneyler rasgele yapılmıştır. Deneysel parametreler ve kodlanmış değerleri Çizelge de, deneysel tasarım matrisi ve sonuçlar ise Çizelge 3 de sunulmuştur. Deneyler sonunda çözeltiden alınan örnek volumetrik yöntemlerle analiz edilmiştir 13. Çizelge1. Çalışmada kullanılan kolemanit cevherinin kimyasal bileşimi Ana mineral % B O CaO 5.31 SiO 8.05 H O Diğer 4.91

3 Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 006, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 3 Çizelge. Deneysel parametreler ve kodlanmış değerleri Parametreler +β β Sıcaklık ( o C) (X 1 ) Katı/sıvı oranı (g/ml) (X ) Tane boyutu (mm) (X 3 ) Karıştırma hızı (rpm) (X 4 ) Süre (dakika) (X 5 ) Çizelge 3. Deneysel tasarım matrisi ve sonuçlar Deney No. Sıcaklık ( 0 C) (X 1 ) Katı/sıvı oranı (g/ml) (X ) Tane boyutu (mm) (X 3 ) Karıştırma hızı (rpm) (X 4 ) Süre (dak.) (X 5 ) B O 3 verimi % β β β β β β β β β β Veriler matlab programı kullanılarak değerlendirilmiş, CO ve SO gazlarıyla doyurulmuş sulu ortamda kolemanit cevherinin çözündürülmesi (B O 3 verimi) için ana ve iç etkileşim terimleri ile birlikte ikinci mertebe terimleri de ihtiva eden ful model (Y f ) ve % 90 güven düzeyinde etkili parametrelerle kurulan model (Y e ) denklemleri aşağıdaki gibi elde edilmiştir. Y f = 65, X X X X X X X X X X X 1 X X 1 X X 1 X X 1 X X X X X X X X 3 X X 3 X X 4 X 5 (11) Y e = 64, X X X X X X X 1 X X 1 X X X X 3 X 5 (1)

4 Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 006, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 4 Model eşitlikleri Y f ve Y e in istatistiksel analizi yapılmış ve korelasyon katsayıları sırasıyla ve bulunmuştur. Bu katsayılar oldukça yüksek olup, deneysel verilerle modellerin uyuştuğunu, modellerin deneysel verileri çok iyi tahmin ettiğini, modellerin yeterli olduğunu ve sistematik hata içermediğini göstermektedir. Bu modeller, kısıtlamalı optimizasyon problemlerinin çözümüne başlangıç teşkil etmeleri açısından oldukça önemlidir. Şekil 1 de CO ve SO gazlarıyla doyurulmuş sulu ortamda kolemanit cevherinin çözündürülmesi üzerine parametrelerin her birinin etki boyutu grafiksel olarak gösterilmiştir. Bu grafikten, sıcaklık ve karıştırma hızının pozitif, katı/sıvı oranının ve tane boyutunun negatif bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Yine ana ve iç etkilerinde değişen oranlarda cevap değişkeni üzerine etkileri olduğu anlaşılmaktadır. 10,0 X1 X X3 X4 X1X1 X4X4 X1X X1X4 XX4 X3X5 Katsayılar 5,0 0,0-5,0-10,0 Ana,ikinci mertebe ve iç etkileşim terimleri Şekil 1. Önemli ana, ikinci ve iç etkileşim terimlerinin etki boyutu Endüstriyel deney tasarımlarının amaçlarından biri de elde edilen modellerden, optimum proses şartlarının hesaplanmasıdır. Öncelikle optimizasyon işleminin amacı belirlenir ve bu amaç, matematiksel olarak, bir optimizasyon kriteri vasıtasıyla tanımlanır. Optimizasyonun amacı; proses maliyetinin minimize edilmesi veya proses getirisinin maksimize edilmesi gibi ekonomik karakterde veya proses verimi, ürün seçiciliğinin maksimize edilmesi gibi daha teknik bir karakterde olabilir. Optimizasyonda kullanılan model ampirik bir model ise, ampirik modellerle ekstrapolasyon işlemi yapılmaz prensibine uygun olarak, model elde edilirken kullanılan, proses değişkenlerinin alt ve üst sınır değerleri, doğal kısıtlamaları oluştururlar. Bu çalışmada, optimizasyon kriteri olarak B O 3 verimi dikkate alınmış ve proses değişkenlerinin alt ve üst sınır değerleri de doğal kısıtlamalar olarak düşünülmüştür. Daha az sayıda parametre ihtiva etmesi ve korelasyon katsayısının ful modelinkine yakın olması nedeniyle etkin parametreli model (Y e ) optimizasyonda kullanılmıştır. Böylece optimizasyon problemi; - Maximum Y e (13) - Doğal kısıtlamalar (proses değişkenlerinin alt ve üst sınır değerleri) -β i < X i < +β i i = 1 5 (14) şeklinde tanımlanabilir. Hesaplamalar Matlab optimizasyon toolbox ında bulunan kısıtlanmış optimizasyon programı ile gerçekleştirilmiştir. Optimum sonuçlar Çizelge 4 de verilmiştir.

5 Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 006, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 5 Sıcaklık ( 0 C) (X 1 ) Çizelge 4. Optimum çalışma şartları Katı/sıvı oranı Tane boyutu Karıştırma hızı (g/ml) (mm) (rpm) (X ) (X 3 ) (X 4 ) Süre (dak.) (X 5 ) B O 3 verimi % SONUÇLAR Bu çalışmada, CO ve SO gazlarıyla doyurulmuş sulu ortamda kolemanit cevherinin çözündürülmesi üzerine optimum proses şartlarının elde edilmesi amaçlanmıştır. Bunun için, sıcaklık, katı/sıvı oranı, tane boyutu, karıştırma hızı ve süre dikkate alınarak deneyler istatistiksel olarak tasarlanmıştır. CO ve SO gazlarıyla doyurulmuş sulu ortamda kolemanit cevherinin çözündürülmesi (B O 3 verimi) için bir model geliştirilmiş ve bu model kısıtlamalı optimizasyon tekniği kullanılarak Matlab yardımıyla optimum çalışma şartlarının bulunmasında kullanılmıştır. Ayrıca baca gazı desülfürizasyonunda yaygın ve etkili bir şekilde kullanılan kireçtaşı ve dolomit yerine, bu asidik gazları liç reaktifi olarak kullanıp, hem zararlı etkilerini ortadan kaldırmak hem de atmosferik basınçta kolemanit cevherinden borik asit üretimi için ileriki endüstriyel çapta uygulamalar ve detaylı optimizasyon çalışmaları için bir altyapı oluşturacağı düşünülmektedir. KAYNAKLAR [1] Garrett, D.E., Borates, Acedemic Press, California, [] Davies, T.W., Çolak, S., Hooper, K.M., Boric Acid Production by the Calcination and Leaching of Powdered Colamanite, Powder Technology, 65,433. [3] Kocakerim, M.M., Alkan, M., Dissolution Kinetics of Colemanite in SO - Saturated Water, Hydrometallurgy, [4] Künkül, A., Yapıcı, S. Kocakerim, M.M.,Çopur, M., Dissolution Kinetics of Ulexite in Ammonia Solutions Saturated with CO, Hydrometallurgy 44, [5] Alkan, M., Kocakerim, M.M., Çolak, S., Dissolution Kinetics of Colemanite in Water Saturated by Carbon Dioxide, J.Chem. Tech. Biotechnol., 35A, [6] Morales, G.V., Capretto, M.E.,Mercado Fuentes, L., Quiroga,O.D., 000. Dissolution kinetics of hydroboracite in water saturated with carbon dioxide, Hydrometallurgy, 58, [7] Ata, O.N., Çolak, S., Çopur, M., Çelik, C., 000. Determination of the optimum conditions for boric acid extraction with carbon dioxide gas in aqueous media from colemanite containing arsenic, Ind. Eng. Chem. Res., 39, [8] Berkers, F., Kışlalıoğlu, M., Ecology and Environment, Remzi Pres, Istanbul, Turkey. [9] Şayan, E., Bayramoğlu, M., 000. Statistical modeling of sulfuric acid leaching of TiO from red mud, Hydrometallurgy, 57, 181. [10] Şayan, E., Bayramoğlu, M., 001. Statistical modeling of sulfuric acid leaching of TiO Fe O 3 and Al O 3 from red mud, Institution of Chemical Engineers, Trans IChemE, B, 79, 91. [11] Şayan, E., Bayramoğlu, M., 004. Statistical modeling and optimization of ultrasound assisted sulfuric acid leaching of TiO from red mud, Hydrometallurgy, 71, 397. [1] Şayan, E., 006. Ultrasound-assisted preparation of activated carbon from alkaline impregnated hazelnut shell: An optimization study on removal of Cu + from aqueous solution, Chemical Engineering Journal, 15, [13] Furman, N.H., 196. Standart Methods of Chemical Analysis, sixt ed., Van Nostrand, New York,

KOLEMANİT CEVHERİNİN POTASYUM HİDROJEN SÜLFAT ÇÖZELTİSİNDE ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ

KOLEMANİT CEVHERİNİN POTASYUM HİDROJEN SÜLFAT ÇÖZELTİSİNDE ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ KOLEMANİT CEVHERİNİN POTASYUM HİDROJEN SÜLFAT ÇÖZELTİSİNDE ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ Rövşen Guliyev Atatürk Üniversitesi,Mühendislik Fakültesi, Kimya Bölümü Erzurum,25240 e-mail : rusen1958@yahoo.com.tr

Detaylı

KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ

KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ İbrahim Hakkı Karakaş a*,mehmet Çopur b, M. Muhtar Kocakerim c, Zeynep Karcıoğlu Karakaş d a Bayburt Üniversitesi, Bayburt Meslek Yüksek Okulu, Bayburt

Detaylı

BASINÇLI REAKTÖRDE KARBON DİOKSİTİN ATIK ULEKSİT CEVHERİ İLE TUTULMASININ OPTİMİZASYONU

BASINÇLI REAKTÖRDE KARBON DİOKSİTİN ATIK ULEKSİT CEVHERİ İLE TUTULMASININ OPTİMİZASYONU ÖZET BASINÇLI REAKTÖRDE KARBON DİOKSİTİN ATIK ULEKSİT CEVHERİ İLE TUTULMASININ OPTİMİZASYONU Mehmet ÇOPUR a, M. Muhtar KOCAKERİM a, İ.Hakkı KARAKAŞ b a Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya

Detaylı

PROBERTİTİN TİTRİPLEX III ÇÖZELTİLERİNDE ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ

PROBERTİTİN TİTRİPLEX III ÇÖZELTİLERİNDE ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ PROBERTİTİN TİTRİPLE III ÇÖZELTİLERİNDE ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ Hatice Dursun*, M.Muhtar Kocakerim*, Özkan Küçük*, Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü,Erzurum,2524 *Atatürk Üniversitesi

Detaylı

KÜÇÜK Özkan, KOCAKERİM M. Muhtar, ÇOPUR Mehmet ve YARTAŞI Ahmet

KÜÇÜK Özkan, KOCAKERİM M. Muhtar, ÇOPUR Mehmet ve YARTAŞI Ahmet ULEKSİTİN (NH 4 ) 2 SO 4 ÇÖZELTİLERİNDE ÇÖZÜNDÜRÜLMESİNİN OPTİMİZASYONU KÜÇÜK Özkan, KOCAKERİM M. Muhtar, ÇOPUR Mehmet ve YARTAŞI Ahmet Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

ÇD30. SENTETİK SULU CuSO 4 ÇÖZELTİLERİNDEN ÇEVREL TUZU ÇÖKTÜRMENİN İSTATİSTİKSEL OPTİMİZASYONU

ÇD30. SENTETİK SULU CuSO 4 ÇÖZELTİLERİNDEN ÇEVREL TUZU ÇÖKTÜRMENİN İSTATİSTİKSEL OPTİMİZASYONU Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 006, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir ÇD0 SENTETİK SULU CuSO ÇÖZELTİLERİNDEN ÇEVREL TUZU ÇÖKTÜRMENİN İSTATİSTİKSEL OPTİMİZASYONU T.Çalban, S.Çolak,

Detaylı

BACA GAZINDAKİ KARBONDİOKSİTİN KOLEMANİTLE STABİLİZASYONU

BACA GAZINDAKİ KARBONDİOKSİTİN KOLEMANİTLE STABİLİZASYONU BACA GAZINDAKİ KARBONDİOKSİTİN KOLEMANİTLE STABİLİZASYONU M.Muhtar KOCAKERİM, Mehmet ÇOPUR, Hüseyin ELÇİÇEK mkerim@atauni.edu.tr, mcopur@atauni.edu.tr, helcicek@gmail.com Atatürk Üniversitesi,Kimya Mühendisliği,25240,

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE

ARAŞTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi A-Uygulamalı Bilimler ve Mühendislik Anadolu University Journal of Science and Technology A- Applied Sciences and Engineering Cilt: 16 Sayı: 2-2015 Sayfa:

Detaylı

YMN02. ASETONİTRİL/H 2 O SİSTEMİ ve TERMAL DİSPROPORTİNASYON İLE ÇEVREL TUZUNDAN SAF BAKIR TOZU ÜRETİMİNİN OPTİMİZASYONU

YMN02. ASETONİTRİL/H 2 O SİSTEMİ ve TERMAL DİSPROPORTİNASYON İLE ÇEVREL TUZUNDAN SAF BAKIR TOZU ÜRETİMİNİN OPTİMİZASYONU Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 006, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir YMN0 ASETONİTRİL/H O SİSTEMİ ve TERMAL DİSPROPORTİNASYON İLE ÇEVREL TUZUNDAN SAF BAKIR TOZU ÜRETİMİNİN OPTİMİZASYONU

Detaylı

Kolemanitin HCl Çözeltilerinde Çözünme Kinetiğinin İncelenmesi The Investigation of Leaching Kinetics of Colemanite in HCl Solutions

Kolemanitin HCl Çözeltilerinde Çözünme Kinetiğinin İncelenmesi The Investigation of Leaching Kinetics of Colemanite in HCl Solutions //. Uluslararası Bor Sempozyumu, 23-25 Eylül 2004 Eskişehir Türkiye Kolemanitin HCl Çözeltilerinde Çözünme Kinetiğinin İncelenmesi The Investigation of Leaching Kinetics of Colemanite in HCl Solutions

Detaylı

TİNKALDEN BORİK ASİT ÜRETİMİNİN OPTİMİZASYONU

TİNKALDEN BORİK ASİT ÜRETİMİNİN OPTİMİZASYONU TİNKALDEN BORİK ASİT ÜRETİMİNİN OPTİMİZASYONU Özlem Karagöz *, Mehmet Çopur a, Muhtar Kocakerim b a Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Erzurum, 25240 b Atatürk Üniversitesi,

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun

BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun bir reaktif kullanarak oksitli bakır cevherindeki bakırı

Detaylı

DOLGULU KOLONDA AMONYAK ÇÖZELTİSİNE KARBON DİOKSİTİN ABSORPSİYONU

DOLGULU KOLONDA AMONYAK ÇÖZELTİSİNE KARBON DİOKSİTİN ABSORPSİYONU DOLGULU KOLONDA AMONYAK ÇÖZELTİSİNE KARBON DİOKSİTİN ABSORPSİYONU Duygu UYSAL, Ö. Murat DOĞAN, Bekir Zühtü UYSAL Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü ve Temiz Enerji Araştırma

Detaylı

TİCARİ BOR MİNERALLERİ

TİCARİ BOR MİNERALLERİ TİCARİ BOR MİNERALLERİ Esma CARUS, Sinem ARIĞ Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 55139 Kurupelit-Samsun e.carus19@hotmail.com.tr, sinem.arq@hotmail.com Bu çalışmada

Detaylı

BAKIRI GİDERİLMİŞ ANOD ÇAMURUNDAN KURŞUNUN LİÇİNGİ

BAKIRI GİDERİLMİŞ ANOD ÇAMURUNDAN KURŞUNUN LİÇİNGİ BAKIRI GİDERİLMİŞ ANOD ÇAMURUNDAN KURŞUNUN LİÇİNGİ ÖZET Sabri ÇOLAK, Dilara TOKKAN Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 2520, Erzurum. scolak@atauni.edu.tr, dtokkan@yahoo.com

Detaylı

SÜREKLİ AKIŞLI KARIŞTIRMALI BORİK ASİT REAKTÖRLERİNDE KOLEMANİT - SÜLFÜRİK ASİT BESLEME ORANININ ÜRÜN SAFSIZLIĞINA ETKİSİ

SÜREKLİ AKIŞLI KARIŞTIRMALI BORİK ASİT REAKTÖRLERİNDE KOLEMANİT - SÜLFÜRİK ASİT BESLEME ORANININ ÜRÜN SAFSIZLIĞINA ETKİSİ SÜREKLİ AKIŞLI KARIŞTIRMALI BORİK ASİT REAKTÖRLERİNDE KOLEMANİT - SÜLFÜRİK ASİT BESLEME ORANININ ÜRÜN SAFSIZLIĞINA ETKİSİ G.Ö. ÇAKAL*, S. ÖZKAR**, İ. EROĞLU* * Kimya Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik

Detaylı

TOA20 PAMUK YAĞININ AĞARTILMASINDA BAZI YÖRESEL DOĞAL BENTONİTLERİN ASİTLE AKTİFLEŞTİRİLMESİNİN OPTİMİZASYONU

TOA20 PAMUK YAĞININ AĞARTILMASINDA BAZI YÖRESEL DOĞAL BENTONİTLERİN ASİTLE AKTİFLEŞTİRİLMESİNİN OPTİMİZASYONU Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 6, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir TOA PAMUK YAĞININ AĞARTILMASINDA BAZI YÖRESEL DOĞAL BENTONİTLERİN ASİTLE AKTİFLEŞTİRİLMESİNİN OPTİMİZASYONU ORAL

Detaylı

BORİK ASİT ÜRETİMİNDE AMONYUM TUZLARI, İNORGANİK VE ORGANİK ASİT LİÇ SİSTEMLERİNİN İNCELENMESİ

BORİK ASİT ÜRETİMİNDE AMONYUM TUZLARI, İNORGANİK VE ORGANİK ASİT LİÇ SİSTEMLERİNİN İNCELENMESİ Madencilik, Cilt 48, Sayı 1, Sayfa 3-16, Mart 2009 Vol. 4 8, No.1, pp 3-16, March 2009 BORİK ASİT ÜRETİMİNDE AMONYUM TUZLARI, İNORGANİK VE ORGANİK ASİT LİÇ SİSTEMLERİNİN İNCELENMESİ An Overview of Leaching

Detaylı

ÖNEMLİ BOR BİLEŞİKLERİ

ÖNEMLİ BOR BİLEŞİKLERİ ÖNEMLİ BOR BİLEŞİKLERİ Melike YILDIRIM, Berkay İLYAS Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Kurupelit / Samsun mellike_yldrm@hotmail.com, berkayilyas@gmail.com Bu

Detaylı

özet rejenere edilerek tekrar kullanılmaktadır (1). Denizli cevherleri için, bu metodun diğer metodlara karşı üstünlüğü şu noktalarda olmaktadır:

özet rejenere edilerek tekrar kullanılmaktadır (1). Denizli cevherleri için, bu metodun diğer metodlara karşı üstünlüğü şu noktalarda olmaktadır: OKSİDE BAKIR CEVHERLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UTKU SADIK* özet Asit yiyici karbonatlar ihtiva eden Denizli bölgesi bakır cevherine amonyak liçing metodu uygulanmış ve lâboratuvar çapta bazı optimum şartlara

Detaylı

BOR ENDÜSTRİSİ KATI ATIKLARINDAN BORAKSIN KATI-SIVI ÖZÜTLEME İLE GERİ KAZANILMASI

BOR ENDÜSTRİSİ KATI ATIKLARINDAN BORAKSIN KATI-SIVI ÖZÜTLEME İLE GERİ KAZANILMASI BOR ENDÜSTRİSİ KATI ATIKLARINDAN BORAKSIN KATI-SIVI ÖZÜTLEME İLE GERİ KAZANILMASI Mine ÖZDEMİR, İlker KIPÇAK, Neşe (UYGAN) ÖZTÜRK Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği

Detaylı

SULU ORTAMDA KOLEMANİTİN SÜLFÜRİK ASİT İLE REAKSİYON KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ

SULU ORTAMDA KOLEMANİTİN SÜLFÜRİK ASİT İLE REAKSİYON KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ SULU ORTAMDA KOLEMANİTİN SÜLFÜRİK ASİT İLE REAKSİYON KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ Nergül TAYLAN, Hale GÜRBÜZ, Cenk BİLAL, A. Nusret BULUTCU İTÜ Kimya-Metalurji Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 34469 Maslak,

Detaylı

Geliş (received) 10 Şubat (November) 2011; Kabul (accepted) 01 Nisan (April) 2011 ÖZET

Geliş (received) 10 Şubat (November) 2011; Kabul (accepted) 01 Nisan (April) 2011 ÖZET Madencilik, Cilt 50, Sayı 1, Sayfa 43-53, Mart 2011 Vol.50, No.1, pp 43-53, March 2011 LİÇ PROSESİNDE KULLANIM AMACIYLA KALSİNE ULEKSİT HAZIRLANMASI Preparation of Calcined Ulexite for Use in the Leaching

Detaylı

PİRİT KÜLÜNÜN BASINÇ ALTINDA AMONYAKLA ÇÖZÜNDÜRÜLMESİ

PİRİT KÜLÜNÜN BASINÇ ALTINDA AMONYAKLA ÇÖZÜNDÜRÜLMESİ PİRİT KÜLÜNÜN BASINÇ ALTINDA AMONYAKLA ÇÖZÜNDÜRÜLMESİ Turan ÇALBAN a,, Nurcan BORULU a, Soner KUŞLU a, Sabri ÇOLAK a a Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 25240-Erzurum

Detaylı

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI *Mehmet YÜCEER, **Erdal KARADURMUŞ, *Rıdvan BERBER *Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Tandoğan - 06100

Detaylı

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI Hatice YANIKOĞLU a, Ezgi ÖZKARA a, Mehmet YÜCEER a* İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği

Detaylı

KALSİNE ULEKSİT İN AMONYUM KLORÜR ÇÖZELTİLERİ İÇİNDE ÇÖZÜNÜRLEŞTİRİLMESİ KİNETİĞİ

KALSİNE ULEKSİT İN AMONYUM KLORÜR ÇÖZELTİLERİ İÇİNDE ÇÖZÜNÜRLEŞTİRİLMESİ KİNETİĞİ KALSİNE ULEKSİT İN AMONYUM KLORÜR ÇÖZELTİLERİ İÇİNDE ÇÖZÜNÜRLEŞTİRİLMESİ KİNETİĞİ Gamze TEKİN alıkesir Üniversitesi Fen ilimleri Enstitüsü 10100 alıkesir/türkiye e-mail: gamtekin@isnet.net.tr ÖZET Ülkemiz

Detaylı

KOLEMANİTLERDEKİ ARSENİĞİN BORİK ASİT VE BORAKS ÜRETİMİNE ETKİSİ. Ali Osman AYDIN, Hüseyin GÜLENSOY, Asiye AKICIOĞLU, Ahmet SAKARYA

KOLEMANİTLERDEKİ ARSENİĞİN BORİK ASİT VE BORAKS ÜRETİMİNE ETKİSİ. Ali Osman AYDIN, Hüseyin GÜLENSOY, Asiye AKICIOĞLU, Ahmet SAKARYA KOLEMANİTLERDEKİ ARSENİĞİN BORİK ASİT VE BORAKS ÜRETİMİNE ETKİSİ Ali Osman AYDIN, Hüseyin GÜLENSOY, Asiye AKICIOĞLU, Ahmet SAKARYA aaydin@sakarya.edu.tr SAÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü. SAKARYA

Detaylı

Katlı oranlar kanunu. 2H 2 + O 2 H 2 O Sabit Oran ( 4 g 32 g 36 g. 2 g 16 g 18 g. 1 g 8 g 9 g. 8 g 64 g 72 g. N 2 + 3H 2 2NH 3 Sabit Oran (

Katlı oranlar kanunu. 2H 2 + O 2 H 2 O Sabit Oran ( 4 g 32 g 36 g. 2 g 16 g 18 g. 1 g 8 g 9 g. 8 g 64 g 72 g. N 2 + 3H 2 2NH 3 Sabit Oran ( Sabit oranlar kanunu Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında sabit bir oran vardır. Bu sabit oranın varlığı ilk defa 799 tarihinde Praust tarafından bulunmuş ve sabit oranlar kanunu şeklinde

Detaylı

PİRİT KALSİNELERİNİN BASINÇ ALTINDA AMONYAKLA LİÇİNGİ

PİRİT KALSİNELERİNİN BASINÇ ALTINDA AMONYAKLA LİÇİNGİ Ç'eurc Uergİsİ PİRİT KALSİNELERİNİN BASINÇ ALTINDA AMONYAKLA LİÇİNGİ Sabri ÇOLAK Ümit DEMİR Hanifî SARAÇ - İlhanı! CEYHUN Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Müh. Bol., Erzurum. ÖZET Bu

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KOLEMANİT CEVHERİNDEN AMONYUM TUZU YARDIMIYLA BORİK ASİT ELDESİ BİTİRME PROJESİ Hazırlayanlar Ahmet Nuri ŞENSOY

Detaylı

Baca Gazındaki CO2 ve SO2 nin Bor Cevherlerinin İşlenmesinde Kullanılması. Prof.Dr.Mehmet ÇOPUR Bursa Teknik Üniversitesi

Baca Gazındaki CO2 ve SO2 nin Bor Cevherlerinin İşlenmesinde Kullanılması. Prof.Dr.Mehmet ÇOPUR Bursa Teknik Üniversitesi Baca Gazındaki CO2 ve SO2 nin Bor Cevherlerinin İşlenmesinde Kullanılması Prof.Dr.Mehmet ÇOPUR Bursa Teknik Üniversitesi BOR; Kökeni Arapça da Buraq ve Farsça da Burah kelimelerinden gelen, simgesi (B)

Detaylı

Farklı bölgelerde yetişen zeytinlerin çekirdeklerinden aktif karbon eldesi ve elde edilen aktif karbonun metilen mavisiyle adsorpsiyonunun incelenmesi

Farklı bölgelerde yetişen zeytinlerin çekirdeklerinden aktif karbon eldesi ve elde edilen aktif karbonun metilen mavisiyle adsorpsiyonunun incelenmesi Farklı bölgelerde yetişen zeytinlerin çekirdeklerinden aktif karbon eldesi ve elde edilen aktif karbonun metilen mavisiyle adsorpsiyonunun incelenmesi Fatih Hacımustafaoğlu Emine Yurtoğlu Büşra Keskin

Detaylı

Bu çalışmada, Su tutucu özelliği olmayan polistirene boraks ilavesi ile su tutma kapasitesinin kazanıp-kazanmadığının araştırılması amaçlanmıştır.

Bu çalışmada, Su tutucu özelliği olmayan polistirene boraks ilavesi ile su tutma kapasitesinin kazanıp-kazanmadığının araştırılması amaçlanmıştır. Boraks Katkılı Polistirenin Su Tutma Özelliğinin Araştırılması Osman Serindağ, Ahmet Karadağ, Hasan Özyıldırım, İsmail Özdemir Projenin Amacı Genel Bilgiler Materyal ve Metot Bulgular ve Tartışma Öneriler

Detaylı

IIIA GRUBU ELEMENTLERİ

IIIA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 5 IIIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. B, Al, Ga, In, Tl GENEL ÖZELLİKLERİ Bor yarı metal, diğerleri ise metalik karekterdedirler.

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 6.Endüstriyel Kirlenme Kontrolü - Nötralizasyon Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Birçok endüstrinin atıksuyu asidik veya bazik olduğundan alıcı ortama veya kimyasal ve/veya

Detaylı

RM39 SU + PROPİYONİK ASİT + OLEİL ALKOL SİSTEMİ ÇÖZÜNÜRLÜK DENGELERİNİN İNCELENMESİ

RM39 SU + PROPİYONİK ASİT + OLEİL ALKOL SİSTEMİ ÇÖZÜNÜRLÜK DENGELERİNİN İNCELENMESİ Yedinci Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 5-8 Eylül 26, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir RM39 SU + PROPİYONİK ASİT + OLEİL ALKOL SİSTEMİ ÇÖZÜNÜRLÜK DENGELERİNİN İNCELENMESİ M. Bilgin 1, Ç. Arısoy 2, Ş.

Detaylı

YEMEK ATIKLARINDAN BİYOGAZ ÜRETİMİ

YEMEK ATIKLARINDAN BİYOGAZ ÜRETİMİ YEMEK ATIKLARINDAN BİYOGAZ ÜRETİMİ A. Pınar TÜZÜM DEMİR 1, S. Ferda MUTLU 1 Ege Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 35100, Bornova, İzmir pinar.demir@ege.edu.tr Gazi Üniversitesi, Kimya Mühendisliği

Detaylı

2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım.

2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım. KONU: Kimyasal Tepkimeler Dersin Adı Dersin Konusu İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİNİN YAZILMASI İyonik bağlı bileşiklerin formüllerini yazmak için atomların yüklerini bilmek gerekir. Bunu da daha önceki

Detaylı

TOA06 SÜRÜKLENME KANALLI TAŞKIN YATAKLARDA MİNİMUM TAŞKINLAŞMA HIZININ BELİRLENMESİ

TOA06 SÜRÜKLENME KANALLI TAŞKIN YATAKLARDA MİNİMUM TAŞKINLAŞMA HIZININ BELİRLENMESİ TOA06 SÜRÜKLENME KANALLI TAŞKIN YATAKLARDA MİNİMUM TAŞKINLAŞMA HIZININ BELİRLENMESİ T. Algül, B. Algül, Ö. M. Doğan, B. Z. Uysal Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

DENEY-1: NEWTON KURALINA UYMAYAN AKIŞKANLARIN REOLOJİK DAVRANIŞLARI

DENEY-1: NEWTON KURALINA UYMAYAN AKIŞKANLARIN REOLOJİK DAVRANIŞLARI DENEY-1: NEWTON KURALINA UYMAYAN AKIŞKANLARIN REOLOJİK DAVRANIŞLARI 1-) Viskozite nedir? Kaç çeşit viskozite vardır? Açıklayınız. 2-) Kayma incelmesi ve kayma kalınlaşması nedir? Açıklayınız. 3-) Reoloji

Detaylı

TİNKALİN YÜKSEK SICAKLIKLARDA FOSFORİK ASİT ÇÖZELTİLERİNDE ÇÖZÜNME KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ. Hazırlayan: Prof. Dr. Mehmet TUNÇ

TİNKALİN YÜKSEK SICAKLIKLARDA FOSFORİK ASİT ÇÖZELTİLERİNDE ÇÖZÜNME KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ. Hazırlayan: Prof. Dr. Mehmet TUNÇ TİNKALİN YÜKSEK SICAKLIKLARDA FOSFORİK ASİT ÇÖZELTİLERİNDE ÇÖZÜNME KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ Hazırlayan: Prof. Dr. Mehmet TUNÇ GİRİŞ İnsanlık tarihinde çok eski zamanlardan beri bilinen bor geçmişte; *Altın

Detaylı

ONLİNE OLARAK KURUMUMUZ İŞLETMELERİNDE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN PROSES SIRASINDA ÇEŞİTLİ PARAMETRELERDE ANALİZİNİN YAPILABİLMESİ PROJESİ TEKNİK ŞARTNAMESİ

ONLİNE OLARAK KURUMUMUZ İŞLETMELERİNDE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN PROSES SIRASINDA ÇEŞİTLİ PARAMETRELERDE ANALİZİNİN YAPILABİLMESİ PROJESİ TEKNİK ŞARTNAMESİ ONLİNE OLARAK KURUMUMUZ İŞLETMELERİNDE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN PROSES SIRASINDA ÇEŞİTLİ PARAMETRELERDE ANALİZİNİN YAPILABİLMESİ PROJESİ TEKNİK ŞARTNAMESİ AMAÇ: Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü İşletmelerinde

Detaylı

ÇANAKKALE-ÇAN LİNYİTİNİN KURUMA DAVRANIŞI

ÇANAKKALE-ÇAN LİNYİTİNİN KURUMA DAVRANIŞI ÇANAKKALE-ÇAN LİNYİTİNİN KURUMA DAVRANIŞI Duygu ÖZTAN a, Y. Mert SÖNMEZ a, Duygu UYSAL a, Özkan Murat DOĞAN a, Ufuk GÜNDÜZ ZAFER a, Mustafa ÖZDİNGİŞ b, Selahaddin ANAÇ b, Bekir Zühtü UYSAL a,* a Gazi Üniversitesi,

Detaylı

( PİRUVİK ASİT + SU + ALKOL ) ÜÇLÜ SIVI-SIVI SİSTEMLERİNİN DAĞILIM DENGESİNİN İNCELENMESİ

( PİRUVİK ASİT + SU + ALKOL ) ÜÇLÜ SIVI-SIVI SİSTEMLERİNİN DAĞILIM DENGESİNİN İNCELENMESİ TOA17 ( PİRUVİK ASİT + SU + ALKOL ) ÜÇLÜ SIVI-SIVI SİSTEMLERİNİN DAĞILIM DENGESİNİN İNCELENMESİ B. Başlıoğlu, A. Şenol İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 34320, Avcılar

Detaylı

Pikolinik Asidin TriOktilAmin (TOA) ile Reaktif Ekstraksiyonu

Pikolinik Asidin TriOktilAmin (TOA) ile Reaktif Ekstraksiyonu Pikolinik Asidin TriOktilAmin (TOA) ile Reaktif Ekstraksiyonu Amaç Fatih Tuyun 1, Hasan Uslu 1*, Selahattin Gökmen 1, Yavuz Yorulmaz 1 1 Beykent Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl

Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Şahika Sena BAYAZİT 2. Doğum Tarihi: 07-02-1983 3. Unvan: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Kimya Mühendisliği İstanbul Üniversitesi 2001-2006

Detaylı

ANOD ÇAMURUNDAKİ GÜMÜŞÜN AMONYUM TİYOSÜLFAT ÇÖZELTİLERİNDE MİKRODALGA ENERJİSİ İLE EKSTRAKSİYONUNUN OPTİMİZASYONU

ANOD ÇAMURUNDAKİ GÜMÜŞÜN AMONYUM TİYOSÜLFAT ÇÖZELTİLERİNDE MİKRODALGA ENERJİSİ İLE EKSTRAKSİYONUNUN OPTİMİZASYONU ANOD ÇAMURUNDAKİ GÜMÜŞÜN AMONYUM TİYOSÜLFAT ÇÖZELTİLERİNDE MİKRODALGA ENERJİSİ İLE EKSTRAKSİYONUNUN OPTİMİZASYONU Dilara TOKKAN a, Soner KUŞLU b, Turan ÇALBAN b, Sabri ÇOLAK b a DSI 8. Bölge Müdürlüğü,

Detaylı

Kalsiyum Aluminat Çimentosu Esaslı Reaktif Pudra Harçlar (RPM) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Kalsiyum Aluminat Çimentosu Esaslı Reaktif Pudra Harçlar (RPM) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Fiber ve silika füme katkılı kalsiyum aluminat çimento (CAC) esaslı harçların düşük su/çimento oranlarında yüksek performans gösterdiği bilinmektedir. İtalya da gerçekleştirilen

Detaylı

OH Çözücü Ortamlarındaki Davranın«Dissolution Behaviour of Colemanite in HC1-H 2 H 5 0, HC1-C 2 0H-H 2. 0 and HC1- C 2

OH Çözücü Ortamlarındaki Davranın«Dissolution Behaviour of Colemanite in HC1-H 2 H 5 0, HC1-C 2 0H-H 2. 0 and HC1- C 2 //. Uluslararası Bor Sempozyumu, 23-25 Eylül 2004 Eskişehir Türkiye Kolemanitin HC1-H 2 0, HC1-C 2 0H-H 2 0 ve HCl-C 2 OH Çözücü Ortamlarındaki Davranın«Dissolution Behaviour of Colemanite in HC1-H 2 0,

Detaylı

1 mol = 6, tane tanecik. Maddelerde tanecik olarak atom, molekül ve iyonlar olduğunda dolayı mol ü aşağıdaki şekillerde tanımlamak mümkündür.

1 mol = 6, tane tanecik. Maddelerde tanecik olarak atom, molekül ve iyonlar olduğunda dolayı mol ü aşağıdaki şekillerde tanımlamak mümkündür. 1 GENEL KİMYA Mol Kavramı 1 Mol Kavramı Günlük hayatta kolaylık olsun diye, çok küçük taneli olan maddeler tane yerine birimlerle ifade edilir. Örneğin pirinç alınırken iki milyon tane pirinç yerine ~

Detaylı

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen ix xiii xv xvii xix xxi 1. Çevre Kimyasına Giriş 3 1.1. Çevre Kimyasına Genel Bakış ve Önemi

Detaylı

MANYEZİT CEVHERİNİN LAKTİK ASİT ÇÖZELTİLERİNDEKİ ÇÖZÜNÜRLÜK KİNETİĞİ

MANYEZİT CEVHERİNİN LAKTİK ASİT ÇÖZELTİLERİNDEKİ ÇÖZÜNÜRLÜK KİNETİĞİ MANYEZİT CEVHERİNİN LAKTİK ASİT ÇÖZELTİLERİNDEKİ ÇÖZÜNÜRLÜK KİNETİĞİ F.BAKAN, O. LAÇİN, H.SARAÇ, B. BAYRAK Atatürk Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 25240, Erzurum ÖZET Manyezit cevheri. magnezyum

Detaylı

ÜZÜM ÇEKİRDEĞİNDEN FENOLİK BİLEŞİKLERİN EKSTRAKSİYONU ve KÜTLE TRANSFER PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ Göksel TOSUN, Berrin BOZAN*

ÜZÜM ÇEKİRDEĞİNDEN FENOLİK BİLEŞİKLERİN EKSTRAKSİYONU ve KÜTLE TRANSFER PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ Göksel TOSUN, Berrin BOZAN* ÜZÜM ÇEKİRDEĞİNDEN FENOLİK BİLEŞİKLERİN EKSTRAKSİYONU ve KÜTLE TRANSFER PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ Göksel TOSUN, Berrin BOZAN* Anadolu Üniversitesi,Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği

Detaylı

ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİ SONUCU ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN ÇAPRAZ AKIŞ MİKROFİLTRASYONU

ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİ SONUCU ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN ÇAPRAZ AKIŞ MİKROFİLTRASYONU ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİ SONUCU ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN ÇAPRAZ AKIŞ MİKROFİLTRASYONU Ö. KÜÇÜK, M.M. KOCAKERİM Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği

Detaylı

Bölüm 15 Kimyasal Denge. Denge Kavramı

Bölüm 15 Kimyasal Denge. Denge Kavramı Öğrenme hedefleri ve temel beceriler: Bölüm 15 Kimyasal Denge Kimyasal denge ile ne kastedildiğini anlamak ve reaksiyon oranları ile nasıl ilgili olduğunu inceler Herhangi bir reaksiyon için denge sabiti

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İstanbul Yolu, Gersan Sanayi Sitesi 2306.Sokak No :26 Ergazi/Yenimahalle 06370 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 255 24 64 Faks : 0 312 255

Detaylı

İLERİ ARITIM YÖNTEMLERİNDEN FENTON REAKTİFİ PROSESİ İLE ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN ISLAK HAVA OKSİDASYONU

İLERİ ARITIM YÖNTEMLERİNDEN FENTON REAKTİFİ PROSESİ İLE ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN ISLAK HAVA OKSİDASYONU İLERİ ARITIM YÖNTEMLERİNDEN FENTON REAKTİFİ PROSESİ İLE ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN ISLAK HAVA OKSİDASYONU Gülin AYTİMUR, Süheyda ATALAY Ege Üniversitesi Müh. Fak. Kimya Müh. Bölümü 351-Bornova İzmir ÖZET

Detaylı

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Günümüzde yapı kimyasalları sektöründe doğan farklı ihtiyaçlar için (yüksek sıcaklık, erken mukavemet, hızlı priz, çatlaksız yapı) farklı çözümler

Detaylı

Mağnezitin Kalsinasyon Kinetiği ve Saf MgO Üretimi

Mağnezitin Kalsinasyon Kinetiği ve Saf MgO Üretimi S. Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi Sayı 17[2000]159,-164,KONYA Mağnezitin Kalsinasyon Kinetiği ve Saf MgO Üretimi Yüksel ABALI 1 Özet: Bu çalışmada, % 97.35 MgCO 3 ihtiva eden mağnezit minerali 500-900

Detaylı

Bakır Rafinasyon Curufu Flotasyon Atıklarındaki Bakırın Geri Kazanımı

Bakır Rafinasyon Curufu Flotasyon Atıklarındaki Bakırın Geri Kazanımı 200 Bakır Rafinasyon Curufu Flotasyon Atıklarındaki Bakırın Geri Kazanımı * Murat Çakır, 1 Muhammet Kartal, 2 Harun Gül, 1 Ebru Taşkın, 1 Mehmet Uysal, 3 A.Osman Aydın, 1 Ahmet Alp 1 Sakarya Üniversitesi,

Detaylı

ELYAF TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİTLERİN DELİNMESİNDE ÇİFT AÇILI MATKAP UÇLARIN İTME KUVVETİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

ELYAF TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİTLERİN DELİNMESİNDE ÇİFT AÇILI MATKAP UÇLARIN İTME KUVVETİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ ELYAF TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİTLERİN DELİNMESİNDE ÇİFT AÇILI MATKAP UÇLARIN İTME KUVVETİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Ali ÜNÜVAR a, Halil Burak KAYBAL a ve Ahmet AVCI a a, Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Detaylı

PROSES TASARIMINA GİRİŞ [1-4]

PROSES TASARIMINA GİRİŞ [1-4] PROSES TASARIMINA GİRİŞ [1-4] KAYNAKLAR 1. J.M. Coulson, J.F. Richardson ve R.K. Sinnot, 1983. Chemical Engineering V: 6, Design, 1st Ed., Pergamon, Oxford. 2. M.S. Peters ve K.D. Timmerhaus, 1985. Plant

Detaylı

KARBOKSİLİK ASİT-SU-1-OKTANOL SİSTEMLERİ SIVI-SIVI DENGELERİ

KARBOKSİLİK ASİT-SU-1-OKTANOL SİSTEMLERİ SIVI-SIVI DENGELERİ KARBOKSİLİK ASİT-SU-1-OKTANOL SİSTEMLERİ SIVI-SIVI DENGELERİ S.ÇEHRELİ, B. TATLI, H. KUK* İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 343 Avcılar,İstanbul *Bio-Sel İlaç ve

Detaylı

Konsantre Cevher Analizleri / Ore Grade Analysis

Konsantre Cevher Analizleri / Ore Grade Analysis Konsantre Cevher Analizleri / Ore Grade Analysis Bu analiz grupları yüksek tenörlü cevher analizleri için uygun metottur. This analysis groups is an appropriate method for high grade ore analyses. AT-11

Detaylı

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi KİMYASAL DENKLEMLER İki ya da daha fazla maddenin birbirleri ile etkileşerek kendi özelliklerini kaybedip yeni özelliklerde bir takım ürünler meydana getirmesine kimyasal olay, bunların formüllerle gösterilmesine

Detaylı

Malahit Cevherinin Perklorik Asit Çözeltilerindeki Çözünürlüğünün İncelenmesi

Malahit Cevherinin Perklorik Asit Çözeltilerindeki Çözünürlüğünün İncelenmesi Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(3), ss. 175-185, Eylül 2017 Çukurova University Journal of the Faculty of Engineering and Architecture, 32(3), pp. 175-185, September 2017

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI SÜREKLİ KARIŞTIRMALI REAKTÖR DENEYİ 2012 KONYA İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... ii SİMGELER VE

Detaylı

ELBİSTAN LİNYİTİ VE ATIKLARIN BİRLİKTE SIVILAŞTIRILMASI

ELBİSTAN LİNYİTİ VE ATIKLARIN BİRLİKTE SIVILAŞTIRILMASI ELBİSTAN LİNYİTİ VE ATIKLARIN BİRLİKTE SIVILAŞTIRILMASI Prof. Dr. Hüseyin Karaca İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü, 44280 MALATYA GİRİŞ Dünya petrol rezervlerinin birkaç

Detaylı

AKTİFLEŞTİRİLMİŞ DOĞAL ZEOLİT İLE SULU ÇÖZELTİLERDEN METİLEN MAVİSİNİN ADSORPLANMASI

AKTİFLEŞTİRİLMİŞ DOĞAL ZEOLİT İLE SULU ÇÖZELTİLERDEN METİLEN MAVİSİNİN ADSORPLANMASI AKTİFLEŞTİRİLMİŞ DOĞAL ZEOLİT İLE SULU ÇÖZELTİLERDEN METİLEN MAVİSİNİN ADSORPLANMASI Naime Özdemir, Melek Bağrıaçık, Melek Yılgın, Ayşe Biçer, Filiz Kar* *Fırat Üniversitesi, Müh. Fak., Kimya Müh. Bölümü,

Detaylı

KESİKLİ İŞLETİLEN PİLOT ÖLÇEKLİ DOLGULU DAMITMA KOLONUNDA ÜST ÜRÜN SICAKLIĞININ SET NOKTASI DEĞİŞİMİNDE GERİ BESLEMELİ KONTROLU

KESİKLİ İŞLETİLEN PİLOT ÖLÇEKLİ DOLGULU DAMITMA KOLONUNDA ÜST ÜRÜN SICAKLIĞININ SET NOKTASI DEĞİŞİMİNDE GERİ BESLEMELİ KONTROLU KESİKLİ İŞLETİLEN PİLOT ÖLÇEKLİ DOLGULU DAMITMA KOLONUNDA ÜST ÜRÜN SICAKLIĞININ SET NOKTASI DEĞİŞİMİNDE GERİ BESLEMELİ KONTROLU B. HACIBEKİROĞLU, Y. GÖKÇE, S. ERTUNÇ, B. AKAY Ankara Üniversitesi, Mühendislik

Detaylı

BOR ELEMENTİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE TERMİNOLOJİSİ

BOR ELEMENTİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE TERMİNOLOJİSİ BOR ELEMENTİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE TERMİNOLOJİSİ Esra BAKKALOĞLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü Kurupelit / SAMSUN es.bakkaloglu@hotmail.com Bu çalışmada

Detaylı

Türkiye de Bor Madenciliği ve Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Faaliyetleri. M.S.Uğur BİLİCİ (Maden Yük. Müh.)

Türkiye de Bor Madenciliği ve Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Faaliyetleri. M.S.Uğur BİLİCİ (Maden Yük. Müh.) Türkiye de Bor Madenciliği ve Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Faaliyetleri M.S.Uğur BİLİCİ (Maden Yük. Müh.) BOR Simge : B Atom Numarası : 5 Atom Ağırlığı : 10,81 Yoğunluğu : 2,84 gr/cm 3 Ergime

Detaylı

ENDÜSTRİYEL SÜREÇLER MEVCUT VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ENDÜSTRİYEL SÜREÇLER MEVCUT VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ENDÜSTRİYEL SÜREÇLER MEVCUT VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Erhan ÜNAL 10.03.2010 1 4. ENDÜSTRİYEL PROSESLER 4.1. Genel Çimento Üretimi Kireç Üretimi Kireçtaşı ve Dolomit Kullanımı Soda Külü Üretimi ve Kullanımı

Detaylı

TÜPRAŞ HAM PETROL ÜNİTESİNDE ENERJİ ve EKSERJİ ANALİZİ

TÜPRAŞ HAM PETROL ÜNİTESİNDE ENERJİ ve EKSERJİ ANALİZİ TÜPRAŞ HAM PETROL ÜNİTESİNDE ENERJİ ve EKSERJİ ANALİZİ Başak BARUTÇU, Nüket YAPII, Zehra ÖZÇELİK Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Bornova İzmir e-posta: zozcelik@bornova.ege.edu.tr

Detaylı

AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI)

AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) AYRIŞMA, EROZYON ve TAŞINMA Yer yüzeyindeki kayaçlar su, hava, sıcaklık değişimler ve diğer etkenler tarafından devamlı değişmektedir. Ayrışma Yer yüzeyinde veya Yer yüzeyinin

Detaylı

A Yamık, Y İ. Tosun, N. Güneş ve E. Topal

A Yamık, Y İ. Tosun, N. Güneş ve E. Topal Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, Köse ve Kızıl (eds) izmir / Türkiye / 21-22 Nisan 1995 Kırka Boraks Artıklarının Soda Liçi A Yamık, Y İ. Tosun, N. Güneş ve E. Topal S Demırel üniversitesi, Muh-Mım.Fak,

Detaylı

ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİ SONUCU ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN SÜZÜLEBİLİRLİĞİNİN OPTİMİZASYONU

ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİ SONUCU ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN SÜZÜLEBİLİRLİĞİNİN OPTİMİZASYONU ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİ SONUCU ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN SÜZÜLEBİLİRLİĞİNİN OPTİMİZASYONU Ö. KÜÇÜK, M.M. KOCAKERİM Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği

Detaylı

TOA45 ÇOK KADEMELİ TAŞKIN YATAKLARDA MİNİMUM TAŞKINLAŞMA HIZININ BELİRLENMESİ

TOA45 ÇOK KADEMELİ TAŞKIN YATAKLARDA MİNİMUM TAŞKINLAŞMA HIZININ BELİRLENMESİ TOA45 ÇOK KADEMELİ TAŞKIN YATAKLARDA MİNİMUM TAŞKINLAŞMA HIZININ BELİRLENMESİ B. Algül, T. Algül, Ö. M. Doğan, B. Z. Uysal Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü ve

Detaylı

On-line Oksijen Tüketiminin Ölçülmesiyle Havalandırma Prosesinde Enerji Optimizasyonu

On-line Oksijen Tüketiminin Ölçülmesiyle Havalandırma Prosesinde Enerji Optimizasyonu On-line Oksijen Tüketiminin Ölçülmesiyle Havalandırma Prosesinde Enerji Optimizasyonu Speaker: Ercan Basaran, Uwe Späth LAR Process Analysers AG 1 Genel İçerik 1. Giriş 2. Proses optimizasyonu 3. İki optimizasyon

Detaylı

ALIQUAT-336 EMDİRİLMİŞ HP-20 ve HP-2MG REÇİNELERİYLE SULU ÇÖZELTİLERDEN Cr(VI) GİDERİLMESİNDE POLİMER ADSORBAN TÜRÜNÜN ETKİSİNİN İNCELENMESİ

ALIQUAT-336 EMDİRİLMİŞ HP-20 ve HP-2MG REÇİNELERİYLE SULU ÇÖZELTİLERDEN Cr(VI) GİDERİLMESİNDE POLİMER ADSORBAN TÜRÜNÜN ETKİSİNİN İNCELENMESİ ALIQUAT-336 EMDİRİLMİŞ HP-2 ve HP-2MG REÇİNELERİYLE SULU ÇÖZELTİLERDEN Cr(VI) GİDERİLMESİNDE POLİMER ADSORBAN TÜRÜNÜN ETKİSİNİN İNCELENMESİ M. ARDA *, Ö. SOLAK **, N. KABAY **, M. YÜKSEL **, M. AKÇAY **,

Detaylı

NOHUT SAMANI HIZLI PİROLİZİNİN DENEY TASARIMI İLE MODELLENMESİ

NOHUT SAMANI HIZLI PİROLİZİNİN DENEY TASARIMI İLE MODELLENMESİ NOHUT SAMANI HIZLI PİROLİZİNİN DENEY TASARIMI İLE MODELLENMESİ Görkem Değirmen a, Ayşe E. Pütün a, Murat Kılıç a, Ersan Pütün b, * a Anadolu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI CVD Kaplama Ortalama kapalı bir kap içinde ısıtılmış malzeme yüzeyinin buhar halindeki bir taşıyıcı gazın kimyasal reaksiyonu sonucu oluşan katı bir malzeme ile kaplanması

Detaylı

ISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4]

ISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4] ISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4] KAYNAKLAR 1. J.M. Coulson, J.F. Richardson ve R.K. Sinnot, 1983. Chemical Engineering V: 6, Design, 1st Ed., Pergamon, Oxford. 2. M.S. Peters ve K.D. Timmerhaus, 1985.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Doç. Dr. ŞEYMA ÖZKARA-AYDINOĞLU Doğum Tarihi: 13 Mart 1977 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Kimya Mühendisliği Boğaziçi Üniversitesi

Detaylı

Endüstriyel Bir Hidrokraker Reaktörünün Modellenmesi

Endüstriyel Bir Hidrokraker Reaktörünün Modellenmesi Endüstriyel Bir Hidrokraker Reaktörünün Modellenmesi Ümmühan Canan a, Berna Çakal a, Fırat Uzman a, Dila Gökçe a, Emre Kuzu a Yaman Arkun b,* a Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş., Kocaeli, 41790 b Kimya

Detaylı

SU-PROPİYONİK ASİT-DİMETİL FTALAT SİSTEMİ SIVI-SIVI DENGESİ*

SU-PROPİYONİK ASİT-DİMETİL FTALAT SİSTEMİ SIVI-SIVI DENGESİ* SU-PROPİYONİK ASİT-DİMETİL FTALAT SİSTEMİ SIVI-SIVI DENGESİ* D. ÖZMEN, S. ÇEHRELİ, U. DRAMUR İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 343 Avcılar, İstanbul ÖZET Sıvı-sıvı

Detaylı

CACSAND. yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası. Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega!

CACSAND. yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası. Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega! CACSAND yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega! Çimsa CACSAND Kalsiyum Alüminat Agregası Yüksek Performans Gerektiren Uygulamalara

Detaylı

MİKRODALGA ISITMA İLE ULEKSİTİN DEHİDRASYONU

MİKRODALGA ISITMA İLE ULEKSİTİN DEHİDRASYONU MİKRODALGA ISITMA İLE ULEKSİTİN DEHİDRASYONU Ç. EYMİR, H. OKUR Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, ERZURUM ÖZET Mikrodalgalar ve maddeler arasındaki etkileşim sonucu

Detaylı

KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü

KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. BÖLÜM 2 KİMYASAL HESAPLAMALAR

Detaylı

ÇAM KOZALAĞININ PİROLİZİ İLE ELDE EDİLEN KATI ÜRÜNÜN AKTİF KARBON OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

ÇAM KOZALAĞININ PİROLİZİ İLE ELDE EDİLEN KATI ÜRÜNÜN AKTİF KARBON OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ ÇAM KOZALAĞININ PİROLİZİ İLE ELDE EDİLEN KATI ÜRÜNÜN AKTİF KARBON OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Esin APAYDIN, Ayşe E. PÜTÜN Anadolu Üniversitesi, İki Eylül Kampüsü, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği

Detaylı

Püskürtmeli Kurutucuda Borik Asit Üretimi

Püskürtmeli Kurutucuda Borik Asit Üretimi Püskürtmeli Kurutucuda Borik Asit Üretimi Ercan ÖZDEMİR, Nalan ERDÖL AYDIN, Gülhayat NASÜN SAYGILI İstanbul Teknik Üniversitesi, Kimya-Metalurji Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Maslak,İstanbul, 34469

Detaylı

Atomlar ve Moleküller

Atomlar ve Moleküller Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli

Detaylı

GAZ ABSORPSİYON/DESORPSİYON SİSTEMLERİ TASARIMI

GAZ ABSORPSİYON/DESORPSİYON SİSTEMLERİ TASARIMI GAZ ABSORPSİYON/DESORPSİYON SİSTEMLERİ TASARIMI Ayı rma Prosesleri Gaz-Sıvı GAZ ABSORPSİYONU/DESORPSİYONU Destilasyon Buharlaşma Sıvı-Sıvı Sıvı ekstraksiyonu Süperkritik ekstraksiyon Katı-Akışkan Filtrasyon

Detaylı

SODA KATI ATIĞININ ÇİMENTODA KULLANILABİLİRLİĞİ

SODA KATI ATIĞININ ÇİMENTODA KULLANILABİLİRLİĞİ SODA KATI ATIĞININ ÇİMENTODA KULLANILABİLİRLİĞİ Nadiye Gür Soda Sanayi A.Ş. Geliştirme Uzmanı 11 Nisan 2013 Adana Sanayi Odası Seyhan/Adana GİRİŞ- SOLVAY PROSESİ HAMMADDELER ÜRÜNLER AMONYAK HAFİF SODA

Detaylı

ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİNDEN ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN ÇAPRAZ-AKIŞ MİKROFİLİTRASYONU

ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİNDEN ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN ÇAPRAZ-AKIŞ MİKROFİLİTRASYONU Fen Bilimleri Dergisi Sayı: 12 2011 10 ULEKSİTİN SO 2 İLE DOYURULMUŞ SULARDA ÇÖZÜNMESİNDEN ELDE EDİLEN SÜSPANSİYONLARIN ÇAPRAZ-AKIŞ MİKROFİLİTRASYONU Özkan KÜÇÜK Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

Detaylı

Genetik Algoritmalar. Bölüm 1. Optimizasyon. Yrd. Doç. Dr. Adem Tuncer E-posta:

Genetik Algoritmalar. Bölüm 1. Optimizasyon. Yrd. Doç. Dr. Adem Tuncer E-posta: Genetik Algoritmalar Bölüm 1 Optimizasyon Yrd. Doç. Dr. Adem Tuncer E-posta: adem.tuncer@yalova.edu.tr Optimizasyon? Optimizasyon Nedir? Eldeki kısıtlı kaynakları en iyi biçimde kullanmak olarak tanımlanabilir.

Detaylı

ANALĐZ ĐÇĐN GEREKLĐ EKĐPMANLAR. Mikro pipet (1000 µl) Ependorf tüpü (1.5 ml) Cam tüp (16X100 mm)

ANALĐZ ĐÇĐN GEREKLĐ EKĐPMANLAR. Mikro pipet (1000 µl) Ependorf tüpü (1.5 ml) Cam tüp (16X100 mm) 1 GĐRĐŞ Toplam lipid tayininde sülfo-fosfo-vanillin reaksiyonu takip edilmekte olup hızlı güvenilir ve kolay bir yöntem olduğu için tercih edilmiştir. Serum içerisindeki toplam lipid miktarının kantitatif

Detaylı

KÜMEN ÜRETİMİNİN YAPILDIĞI TEPKİMELİ BİR DAMITMA KOLONUNUN BENZETİMİ

KÜMEN ÜRETİMİNİN YAPILDIĞI TEPKİMELİ BİR DAMITMA KOLONUNUN BENZETİMİ KÜMEN ÜRETİMİNİN YAPILDIĞI TEPKİMELİ BİR DAMITMA KOLONUNUN BENZETİMİ Damla Gül a,*, Abdulwahab GIWA a, Süleyman KARACAN a a,* Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Dögol

Detaylı