FIDELTUS TAN. KÖRFEZ DE GÜÇLÜ BAfiLANGIÇ TEKNOLOJ. FIDELTUS fi RKETLER GRUBU üyesidir. >UKRAYNA VE BELARUS TA life:) FARKI ÖZCAN ERM fi

Transkript

1 LER TEKNOLOJ TEKNOLOJ DERG TEMMUZ - A USTOS - EYLÜL 2009 SAYI: 04 FIDELTUS fi RKETLER GRUBU üyesidir >SAVUNMA >B L fi M >TELEKOMÜN KASYON >MED KAL >3G LE YEN B R HAYAT TARZI DR.TAYFUN ACARER >TURKCELL DEN HER C HAZA B R SIM KART EKREM YENER >DEFNE N N HEDEF DÜNYA O UZ HAL LO LU >TT N N V ZYONU YAKINSAMA AYDIN ÇAMLIBEL >UKRAYNA VE BELARUS TA life:) FARKI ÖZCAN ERM fi >B LG Y ARAMAK TEfiV K ED LMEL OSMAN COfiKUNO LU FIDELTUS TAN KÖRFEZ DE GÜÇLÜ BAfiLANGIÇ >Z HN S N R, TEKNOLOJ Y PROCE LE SINIYOR >HER PARMA INDA ON MAR FET: Z KUfiA I >B R PAZARLAMA ÜRÜNÜ: DUBA

2

3 E d I T o Hakan Ayd n Merhaba, Fideltus Teknoloji dergiizin dördüncü say s yla sizi selalarken öncelikle fira zla ilgili bir gelifleyi paylaflak istiyoru. Fideltus leri Teknoloji olarak, Türkiye de sürdürdü üüz projeleri uluslararas pazara sunak için Ürdün erkezli yaz l firas esense ile iflbirli ine girdik ve Fideltus Technology isinde yeni bir flirket kurduk. Körfez ülkelerine yönelik projeler gelifltirecek olan Fideltus Technology, özellikle iletifli, güvenlik ve içerik alanlar nda öncü flirketlerden biri olay hedefliyor. Yeni flirketiizle ilgili ayr nt lar, dergiizin ilerleyen sayfalar nda okuyabilirsiniz. Özellikle araç filosuna sahip flirketleri ilgilendirebilecek bir baflka gelifle ise flu: Fideltus leri Teknoloji taraf ndan gelifltirilen ve bir araç takip, navigasyon ve güvenlik sistei olan Pergo ürünüüzü kullanan üflterileriizden ald z sonuçlara göre Pergo; yüz adet ve üzeri arac olan firalar n bir y ll k yak t tüketiinde %40 tasarruf sa l yor. Yan s ra Pergo ile birlikte trafik kazalar nda %20 azala oluyor. Araçlar n çal nd ktan sonra heen buluna oran da %100 e yükseliyor. Bu say za da yine sektörüüz içinden pek çok de erli isi konuk oldu ve çeflitli bilgileri bizile paylaflt lar. Bunlardan biri de Bilgi Teknolojileri ve letifli Kuruu Baflkan Dr. Tayfun Acarer. Uzun süredir beklenen ve Teuz ay sonunda hayat za kat lacak olan 3. Nesil Mobil letifli Sisteleri (3G) nin hayat zda neleri de ifltirece ini Say n Acarer in verdi i röportajda görebilirsiniz. Fideltus Teknoloji yi keyifle okuan z diliyoru. Bir sonraki say da görüflek üzere. Sayg lar la, Hakan Ayd n Yöneti Kurulu Üyesi, Fideltus leri Teknoloji 3

4 I N D E x HABERLER 12 Ak ll ev konsepti, Misia ile Bursa da. ATS Pergo, bir y lda %40 yak t tasarrufu sa l yor. 8 FIDELTUS TAN KÖRFEZ DE GÜÇLÜ BAfiLANGIÇ Fideltus leri Teknoloji, Türkiye'de baflar yla sürdürdü ü projelerini uluslararas pazara sunak için yaz l firas esense ile Fideltus Technology isinde yeni bir flirket kurdu. 12 3G LE YEN B R HAYAT TARZI Bilgi Teknolojileri ve letifli Kuruu Baflkan Dr. Tayfun Acarer, Teuz sonunda ifllerlik kazanacak olan 3G ile birlikte sektörde yaflanacak geliflelerle ilgili bilgi verdi. 14 TT N N STRATEJ S YAKINSAMA Türk Teleko Sat fl Baflkan Ayd n Çal bel, teknolojiyi sat n alan de il, üreten ve ayn zaanda ihraç eden bir konuda olak istediklerini söylüyor. 16 ALO DEY P GEÇME! 1876 da Alexander Graha Bell telefonu icat etti inde, iletiflide yeni bir ça aç ld. Telefon önce sesleri tafl d, sonra yaz y, sonra da görüntüyü. nsanl flafl rtan bulufllarla dolu olan bu 133 y ll k tarih, ilginç notlarla bezeli. 18 HER C HAZDA B R SIM KART Turkcell, kurusal alanda yeni bir vizyon sunuyor ve her cihaza bir SIM kart tak labilece ini öngörüyor. Turkcell Kurusal Müflteriler Yönetiinden Sorulu Genel Müdür Yard c s Ekre Yener anlat yor

5 e a da k bir SIM üdür or. 21 Z KUfiA I nternetsiz dünyay bileyen, cep telefonsuz hayat hayal dahi edeeyen, tü trendleri avucunun içi gibi bilen bir nesil, Z Kufla. 24 AVEA BÜYÜMES N SÜRDÜRECEK Avea Kurusal letifli Direktörü Selda Usta Ünlü, en çok tercih edilen obil iletifli flirketi ola vizyonuyla hareket ettiklerini söylüyor. 26 DEFNE N N HEDEF DÜNYA Defne nin Genel Müdürü O uz Halilo lu, tercih edile nedenlerini yarat c, yenilikçi ve esnek olalar na, yan s ra da operatörlere uygun finansan odelleri sa laalar na ba l yor. 28 GELECEK MOB L PAZARLAMADA Pharos un Genel Müdürü Erah Fakir, obil pazarlaadan baflka bir gelece in olad n söylüyor. 30 UKRAYNA VE BELARUS TA life:) FARKI life:) Genel Müdürü Özcan Erifl, Tüketicilerin kata de erli servislere ilgisi Türkiye ye göre oransal olarak daha fazla bilgisini veriyor. 32 Z HN S N R, TEKNOLOJ Y PROCE LE SINIYOR rfan Sayar, Porof. Zihni Sinir karakteriyle teknoloji ve izah haranlayan "proce"leri istikrarl bir flekilde sürdürüyor. 36 B LG Y ARAMAK TEfiV K ED LMEL Uflak Milletvekili, AB Uyu Koisyonu ve AB Kara Parlaento Üyesi Prof. Osan Coflkuno lu, bilgi topluu kavra n de erlendirdi. 38 B R PAZARLAMA ÜRÜNÜ: DUBA 40 YILDIZI PARLIYOR: K.MARAfi 42 FIDELTUS UZMANINDAN 43 IN ENGLISH 51 IN RUSSIAN tiyaz Sahibi ve Sorulu Yaz flleri Müdürü: Fideltus leri Teknoloji A.fi. ad na Hakan Ayd n Akerkez Ticaret Merkezi Nispetiye Cad. E3 Blok Kat: 16 Etiler- stanbul Tel: Fax: Yap : Lea Yay nc l k Yay n Yöneteni Dilek Girgin Art Direktör lker Ayd n Eski Büyükdere Cad. Dilaver Sok. Orkun fl Merkezi No:4 Kat:5 4.Levent / stanbul Tel: Bask : Evrensel Matbaac l k ve Rekla Hizetleri Bask yeri ve tarihi: stanbul, Teuz Yerel süreli yay nd r. 5

6 I N T R o AKILLI EV KONSEPT, MISIA LE BURSA DA stanbul ve Çefle deki büyük çapl konsept konut projeleriyle tan nan Fideltus Kalyoncu Gayrienkul ve Çar kl Yap, Bursa Nilüfer de Misia adl projeyi sürdürüyor. Miari tasar Ere Arolat taraf ndan gerçeklefltirilen projenin Bursa daki yat - r orta ise Göler nflaat. Panoraik anzaraya sahip bloklar, ayn zaanda katlardaki yüksek tavan uygulaas yla kentin en yüksek binalar olacak. Projede, yerlefli birilerinin yan s ra ticari alanlar da bulunacak. Topla arazi alan 56,415 etrekare ve topla sat labilir konut alan 30,200 etrekare olan Misia 15300; 146 adet konuttan (1+1, 2+1, 3+1, 4+1 yan nda dublex ve bahçe dublex ünitelerinden) olufluyor. Ünite büyüklükleri 90 ila 307 etrekare aras nda de ifliyor. Proje, A ustos 2010 da taalanacak. Binalar erkezi s ta ve so uta sisteine sahip olacak. Is ta sistei otoatik olarak aç l p kapanabilecek, eve dönüflte telefon koutuyla çal fl r hale getirilebilecek. Otoatik perde sisteiyle perdeler sabah, akfla, fil izlee veya evden ç k fl odlar na göre otoatik olarak aç l p kapanabilecek. Ifl klar da dairelerin kendi içinde belirlenen senaryoya göre ayarlanabilecek. Müzik sisteine, ev içinden uzaktan kuandayla üdahale edilebilecek. Binalarda ayr ca otoatik görüfl sistei, kesintisiz güç kayna, alüinyu günefl k r c, su deposu, jakuzi ve Aerikan elektrik sistei özellikleri olacak. Projenin sosyal özellikleri aras nda ise iki adet squash kortu ve fitness erkezi, kapal ve aç k çocuk oyun yeri, iki adet aç k ve kapal yüze havuzu, spa erkezi, e lence kopleksi, kapal basketbol sahas, barbekü platforu ve otopark bulunuyor. P T Fid c n dü fir ru Pe Ku uy zin ru ne Bu ve gö de Afl % he ar iyi en öz Ya 6

7 PERGO, B R YILDA %40 YAKIT TASARRUFU SA LIYOR Fideltus leri Teknoloji nin araç takip navigasyon ve güvenlik sistei Pergo, arac n dünya üzerinde nerede oldu unu belirliyor ve izlee erkeziyle haberlefleyi gerçeklefltirerek araç güvenli ini sa l yor. Türk ühendislerince gelifltirilen dünyan n en küçük araç takip sistei Pergo, yüz adet ve üzerinde arac olan firalarda gereksiz araç kullan n önleyerek bir y l sonunda %40 yak t tasarrufu sa l yor. Pergo hakk nda bilgi veren Fideltus leri Teknoloji Kurucu Orta ve Yöneti Kurulu Üyesi Hakan Ayd n, Pergo ad n verdi iiz araç takip sisteiiz, GPS uydular ndan ald konu bilgisini GPRS altyap s n kullan larak siste erkezine gönderiyor. Siste, gelen bilgiyi veri taban na iflliyor ve an nda çal fl r duruda olan izlee yaz l lar na ulaflt r yor. Bu sayede arac n dünya üzerinde nerede oldu unu anl k ö renerek arac n z kontrol alt nda tutabiliyorsunuz. Hizet verdi iiz üflterileriizden araç takip sisteinin geri dönüfllerini al yoruz. Bu çal flaya çok öne veriyoruz. Bize gelen sonuçlara göre Pergo, yüz adet ve üzerinde arac olan firalar n bir y ll k yak t tüketiinde %40 tasarruf yap las n sa l yor. Yak t giderlerinin firalar n bütçelerine büyük bir yük getirdi i göz önüne al nd nda araç takip sisteiyle çok öneli bir tasarruf yap l yor dedi. Afl r h zlana ve yavafllaa bilgilerinin ulaflt r las yla birlikte trafik kazalar nda %20 azala oldu unu da belirten Hakan Ayd n, Araçlar n çal nd ktan sonra heen buluna oran da %100 e yükseldi. Bizi cihaz z dünyan n en küçük araç takip cihaz, ayr ca anteni de yok. Ürünüüz bu özellikleri nedeniyle çok iyi gizlendi i için araçtan bulunup ç kar las çok zor. E er akü bafl sökülürse enerji kesildi i için siste alar veriyor. Ayr ca yine bizi ürünüüze ait bir özellik olan pil (yedeklee) nedeniyle pil süresi boyunca araçtan bilgi al yoruz. Yani son derece güvenli bir sistee sahibiz fleklinde konufltu. Araç takip navigasyon ve güvenlik Sistei Pergo nun en öneli faydalar : Araçlar n nerede oldu unun anl k ö renilesi ve raporlanas Üretti i raporlar ve anl k bilgilendirelerle ifl perforans n n yükseltilesi Masraflar n azalt las Araç kullan suiistiallerinin önlenesi Araç ve kifli güvenli inin sa lanas Gereksiz ve yetkisiz seyahatlerin önlenerek akaryak t aliyetlerinin kontrol alt na al nas fl gelifltirede etkin bir organizasyon sisteinin oluflturulas Servis sürelerinin do rulanas 7

8 F I R M A FIDELTUS TAN KÖRFEZ DE GÜÇLÜ BAfiLANGIÇ Halil brahi zgi - Foto raf: Vedat Öztürk Fideltus leri Teknoloji, Türkiye'de baflar yla sürdürdü ü projelerini uluslararas pazara sunak için Ürdün erkezli yaz l firas esense ile Fideltus Technology isinde yeni bir flirket kurdu. Fid ol de e bü So he t. Ku no ay ye de Fid ka nin yü M f r gi Fideltus Yöneti Kurulu Üyesi Hakan Ayd n, Fideltus Technology Genel Müdürü Mohanned Itaye, Fideltus Yöneti Kurulu Üyesi Ahet Susuz, Fideltus Genel Müdür Yard c s Keal Hakan Hasflerbetçi. (Soldan sa a) 8

9 Fideltus Technology özellikle iletifli, güvenlik ve içerik alanlar nda olak üzere farkl özelliklerle ileri nifl teknolojilerinde öncü flirketlerden biri olacak. Teel teknolojiler, özellikle askeri ve savuna, e iti, telekoünikasyon ve sa l k sektörleri baflta olak üzere bütün sektörleri kapsayacak flekilde gerçeklefltirilecek. Son birkaç y l boyunca esense ve Fideltus, baflar l bir sat fl büyüesi yaflad ve global evcudiyetlerini güçlendirdiler. Bu ortakl k, hedeflenen pazarlarda iki flirketin daha yüksek öz kaynak elde etesini sa layacak olan görüflelerin bir sonucu olarak ortaya ç kt. Yeni ortakl k sözleflesiyle, Fideltus Technology, Orta Do u ve Kuzey Afrika bölgesinde özel itiyazlarla birlikte Fideltus leri Teknoloji nin resi tesilcisi ve sat c s olacak. Fideltus Technology ayr ca evcut ürünlerini ve bölge için ortaklafla gelifltirilifl olan yenilikleri tan tak üzere esense nin MENA pazar ndaki kapsal deneyiini de kullanacak. Fideltus leri Teknoloji nin Genel Müdür Yard c s olan Keal Hakan Hasflerbetçi, yeni girifliin kuruluflu hakk nda, Körfez ülkelerinin Fideltus leri Teknoloji taraf ndan gelifltirilen, uygulanabilir ve yüksek kalitede teknoloji çözülerine olan ihtiyac n n fark ndayd k. Marka z bölgeye ve daha da ötesine tafl yabilek için öneli bir f rsat de erlendirerek esense flirketi ile bir ortakl a girdik. Fideltus arkas n n bu flekilde oentu kazanas n ve yeni pazarlara giresini görekten utluluk ve keyif duyaktay z dedi. esense nin KSA flubesi olan esense Arabistan n baflkanl k görevini yürüten ve Fideltus Technology nin faaliyetlerini de yönetecek olan Mohannad Itaye ise yeni girifliin kuruluflu hakk nda flunlar söyledi: esense in ad n dünya haritas nda daha da ileriye tafl yan bu yeni girifli bizi oldukça heyecanland r yor. Fideltus Technology nin bölgede ve dünyan n geri kalan nda ileri nifl teknolojilerinin gelifltiricisi olarak k sa bir sürede yol alaca na inan - yoruz. Fideltus Technology yönetii, Körfez pazar na sa l kl bir girifl yapabilek ve ürünlerini kültürel ba lada sa layabilek için 5 y ll k bir stratejik plan oluflturdu. Fideltus leri Teknoloji, kolay ve verili bir flekilde noral görevleri ve sorululuklar n gerçeklefltirebileleri için çeflitli endüstrilerden Fideltus Technology nin Genel Müdürü ve esense Arabistan n Baflkan Mohanned Itaye, Fideltus Technology nin bölgede ve dünyan n geri kalan nda k sa sürede yol alaca na inan yoruz diyor. 9

10 F I R M A Fideltus leri Teknoloji nin Genel Müdür Yard c s Keal Hakan Hasflerbetçi, arkalar n Körfez bölgesine ve daha ileriye tafl yabilek için esense ile ortakl a girdiklerini söylüyor. organizasyonlara yard c olan geliflifl araçlar ve çözüler sunuyor. fiirketin, s n rl kalaak kayd yla araç takip ve güvenlik sisteleri, obil hastaneler, benzin istasyonu otoasyonu, 3G obil uygulaalar, flehir güvenli i yönetii, ak ll okullar ve al flverifl erkezleri ve di erleri baflta olak üzere kapsal bir ürün yelpazesi bulunuyor. FIDELTUS TECHNOLOGY, BAE MERKEZL OLACAK Birleflik Arap Eirlikleri erkezli Fideltus Technology, Körfez bölgesindeki ülkelere uçsuz bucaks z arazilerin izlenesinden petrol hatlar n n güvenli ine var ncaya de in anahtar teslii teknolojik çözüler sunacak. Fideltus leri Teknoloji'nin bu yeni at l n Fideltus leri Teknoloji Genel Müdür Yard c s Keal Hakan Hasflerbetçi ve yeni kurulan Fideltus Technology'nin Genel Müdürü Mohanned Itaye ile konufltuk. Fideltus leri Teknoloji nin Körfez bölgesindeki partneri esense hakk nda bilgi alabilir iyiz? Mohanned Itaye: 2001 y l nda kurulufl olan esense, global bir IT tabanl ifl ve teknoloji çözüleri sa lay c s. Microsoft RSA, Appian, Verisign, BIO-key, Fujitsu, Huron, Alliance ve daha birço u baflta olak üzere güçlü birinci seviye ortaklar ile flirket, kaliteli özellefltirilebilir çözüler sa laak üzere yaz l gelifltire, tasarlaa, pazarlaa ve donan entegrasyonu alanlar nda en yeni ürünleri sa layan yüksek kaliteli çözülerde bir öncü konuunda. fiirket, devlet daireleri, sivil toplu örgütleri, çok uluslu flirketler ve seçkin KOB ler baflta olak üzere her sektörden üflteriye hizet sa l yor. Merkezi Aan da bulunan flirketin Suudi Arabistan ve Kuveyt te operasyonel flubeleri, Katar ve Kuzey Afrika da da faaliyetlerde bulunuyor. Yeni yap lanan n hedefi nedir? Mohanned Itaye: Fideltus Technology olarak öneli projelere iza ataca za inan yoruz. Körfez bölgesindeki ülkeler, kau ve özel sektörde anahtar teslii teknolojik çözüler konusunda ciddi potansiyele sahip. Fideltus'un sahip oldu u güçlü küresel ba lant - lar ve proje tecrübeleri bize bu potansiyeli hayata geçire f rsat n veriyor. Körfez ülkeleri küresel ekonoik krizden az etkilenen ülkeler aras nda yer ald ndan büyük ölçekli yeni projelerin süresi avantaj n sa l yor. Hakan Hasflerbetçi: Fideltus un he kendi gelifltirdi i he de ifl ortaklar kanal n n gelifltirdi i baflar l ürünleri bölgeye sunak gibi bir hedefi var. Bu sebeple iki flirket güçlerini birlefltire karar al flt r. Bu olufluun sadece iki fira için de il ayn zaanda Türkiye deki di er firalar için de öneli bir iflbirli i oldu una inan yoruz. Türkiye de ciddi Arap yat r lar var. Sizin de Körfez bölgesine yat r yapan zda geliflen bu ticari orta etkili oldu u? Hakan Hasflerbetçi: Körfez bölgesindeki ülkelerin gelifltirdi iiz teknolojilere ihtiyaçlar oldu unu biliyoruz. Türkiye'nin teknoloji ihraç eden bir ülke olas öneli bir ad. GEL fim fi TEKNOLOJ LERE DUYULAN HT YAÇ Bölgede baflka ne gibi f rsatlar var? Hakan Hasflerbetçi: IT alan nda ciddi ve agresif büyüeyi öngören projelere talibiz. Ürünleriize ve onlar n sa layaca de ere inan yoruz. Kau kurulufllar na, özel flirketlere ve sivil toplu kurulufllar na kata de erli çözüler sunabilece iizi biliyoruz. Bölgenin kendine has bir kültürü var. fl yap fl biçileri de bu kültüre göre flekilleniyor. Fideltus Technology Körfez ülkelerine hangi ürünleri sunacak? Hakan Hasflerbetçi: K saca Körfez ülkelerinde konuland ray düflündü üüz çözüler; araç takip ve güvenlik sisteleri, obil hastane, benzin istasyonu otoasyonu, 3G uygulaalar, güvenli flehir yönetii, ak ll okullar ve al flverifl erkezleri vb olacak. Mohanned Itaye: Art k birçok ülke anayurt güvenli i konusunda yat r lar yap yor. Sistelerini odernize edip olas tehlike dönelerinde bu sisteleri devreye alay aaçl yor. nsanlar n güvenli i, yafla alanlar n n güvenli i de öneli. G H Go y l a tiri ço nin Go u ols rus Go ola a do H e Ku e- l ge Ka d ar çiz Ya 1 0

11 T E K N O iz h- GOOGLE N YEN H ZMET WAVE Google n yeni hizeti Wave n 2009 y l sonlar na do ru kullan a sunulas bekleniyor den beri gelifltirilekte olan Google Wave, pek çok özelli i bir araya getiriyor. Projenin fikir babalar ndan olan ve halen Google da çal flan Lars ve Jens Rasussen, e-postay bugün icat etifl olsalard, nas l olas n isterlerdi, sorusundan yola ç k fllar. Google Wave, çevriiçi iletifli arac olarak tan lan yor. Anl k esajlafla, foto raf paylafl, efl zaanl dosya düzenlee ve e-posta gibi servisleri bir arada sunuyor. Aç k kaynakl olan ve farkl bilgisayar ya da cep telefonu gibi cihazlardan da erifli yap labilen Wave, sosyal a lar ile ikro bloglar da bünyesinde toplayabiliyor. Özetle Google Wave, Facebook ve FriendFeed in bir karas gibi olacak. Kullan c lar n birbirleriyle iletifli kuralar n pek çok yolla pekifltirecek. Karfl l kl oyunlar oynanacak, videolara, foto raflara yoru yap labilecek, ortak bir çal fla alan oluflturulabilecek. ö- ibi l- üryo- e- u rugegö- y bil nli n- ö- ü- HAVAYA YAZILAN e-ma LLER Kuzey Carolina Duke Üniversitesi nden bir grup ühendislik ö rencisi, havaya yaz lanlar e-posta olarak gönderen bir uygulaa gelifltirdi. The PhonePoint Pen ad verilen yaz - l, iphone gibi pek çok telefonun içinde bulunan ive ölçerleri kullanarak bu ifllei gerçeklefltiriyor. Kale gibi tutulan telefonla havaya k sa notlar yaz labiliyor, diyagralar çizilebiliyor, ard ndan da e-posta adreslerine yollanabiliyor. Harflerin oldukça büyük yaz las ve harfler aras nda beklenesi gerekiyor. fiidilik sadece k sa esajlar yazabilen ve basit flekiller çizebilen yaz l n ileride daha zor iflleleri de yapabilesi bekleniyor. Yaz l, önüüzdeki aylarda denee aaçl olarak kullan a sunulacak. 1 1

12 R Ö P O R T A J 3G LE YEN B R HAYAT TARZI 3G (3.Nesil Mobil letifli Sisteleri) niçin öneli? 3G ile birlikte sektörde ne gibi gelifleler bekliyorsunuz? 3. Nesil yaln zca yeni bir teknoloji ile tan fla z de il, taa yla yeni bir hayat tarz ile tan fla z sa layacak. Çünkü bir yandan obil olarak çok yüksek h zda ses, veri ve görüntü haberleflesi ve interaktivite sa lan rken di er yandan yak nsaan n etkisiyle eliizdeki cihazlarla haberlefle, yay nc l k, internet gibi alanlarda çeflitli içerikleri alabilece iz. 3G ta olarak ne zaan ifllerlik kazanacak? 30 Nisan 2009 da 3.Nesil iflletecileri ile itiyaz sözleflelerini izalad k. Bu tarihten 90 gün sonra hizetin bafllaas gerekiyor. Üç iflleteci de 30 Teuz 2009 itibariyle hizete bafllayacak. Genç ve teknolojiye aç k bir nüfus potansiyeliiz var. K sa sürede bu hizetin benisenece ini ve hizet bafllar bafllaaz ifllerlik kazanaca n düflünüyoru. Baz internet sitelerinin kapat las tepki al yor. 3G de internetin kullan yla ilgili baz düzenleeler gerektirecek. nternet sitelerinin denetlenesiyle ilgili 5651 say l yasa geniflleyecek bildi iiz kadar yla. Bu geniflleenin çerçevesiyle ilgili bilgi verebilir isiniz? 3. Nesil ile birlikte obil internet, gündeiize daha yo un bir flekilde girecek. Teknolojinin, içeri in ve kullan lan cihazlar n art k telekoünikasyon, bilifli ve yay nc l k gibi sektörleri yak nsad n hep anlat yoruz. Yak nsaan n etkisiyle baz alanlar n yeniden düzenlenesi gerekebilir. Say n Ulaflt ra Bakan z da bunu çeflitli vesilelerle dile getirdi say l yasa asl na bakarsan z, internete özgürlük getiren bir yasa. Dünyada geliflifl her ülke, internet yoluyla ifllenen suçlarla ücadele için kurusal önleler al yor, yani yasal düzenleeler yap yor. Bizi 5651 say l yasa z, bu aç dan örnek Bilgi Teknolojileri ve letifli Kuruu Baflkan Dr. Tayfun Acarer, Fideltus Teknoloji ye, Teuz sonunda ifllerlik kazanacak olan 3G ile birlikte sektörde yaflanacak gelifleler ve de iflikliklerle ilgili bilgi verdi; 3.G ye, 3.75 hatta 3.9 dan bafllayacaklar n söyledi. 1 2

13 G? a- ü n - les e- e- - e ili u? n laeri a l. - teflkil eden bir düzenleedir. nternet orta nda yer alan olusuz içerikle ucu aç k biçide ücadeleyi de il, katalog halinde say lan suçlar ifllendi inde ahkee karar ile ya da re sen eriflii engelleeyi düzenliyor. Bu katalog suçlarla ilgili olarak eriflii engellenen sitelere iliflkin bir elefltiri yok kauoyunda esas nda. Çünkü 5651 kapsa nda say lan baflta çocuk pornosu olak üzere, kuar, uyuflturucu teini, fuhufl gibi suçlar ile Atatürk aleyhine ifllenen suçlarla ücadele zaten hukuk sisteiiz içinde suç teflkil eden hususlard r ve bizi hassasiyetleriizdir. Biz yürüte organ oldu uuz için, yasan n uygulanas ndan yükülüyüz, çerçevesi ile ilgili yoru yapay do ru buluyoru. 3G LE %30 ARTIfi BEKLEN YOR Türkiye nin, dünya obil sisteleri aras ndaki yeri nedir? ICT (Bilifli Teknolojileri) sektörü aç s ndan bakt zda, Türkiye nin dünyadaki yeri 13., Avrupa daki yeri 7. s radad r y l sonu itibariyle, 31 ilyar dolar büyüklü e sahip bir ICT sektörüüz var. Sabit ve obil pazar geliri topla 19.3 ilyar TL, sabit sat fl geliri ilyar TL, obil sat fl geliri ilyar TL dir. Sektörde 2008 y l nda topla yat r ilyon TL, sabit yat r ilyon TL, obilde ise 2,604 ilyon TL dir. Mobil abone say s 67 ilyon, internet abone say s ise 7 ilyona yak nd r. 31 Teuz 2009 tarihi itibariyle de 3. Nesil in hizete bafllaas yla, geniflbant abone say s nda %30 civar nda art fl olaca öngörülektedir. Cep telefonlar aras ndaki obil nuara tafl nabilirli inde dünya rekoru k r ld n aç kla flt n z. Kaç kifli nuaras n tafl d? Bu güne kadar 4.5 ilyon abone nuaras n tafl ay talep etifl, 3.8 ilyonunun nuaras tafl n flt r. Nuara tafl nabilirli i, bizi kuru olarak çok daha önce düzenlee yapt z ancak yarg süreci nedeniyle öngörülen tarihten daha geç bafllayan bir uygulaa. Tabii bu gecikeyi, Nuara Tafl a Sisteinin çok k sa sürede baflar yla kurulas ve yönetilesiyle bertaraf etifl olduk. Bu arada iflletecileriiz de tarifeleri ve yeni kapanyalar ile aboneleri kendilerine çekeye ya da abonelerini ellerinde tutaya çal fl yorlar. Ayn zaanda hizet kalitelerini art r yorlar. Dolay s yla sonuçta tüketiciler karl ç k - yor. Dünyada geliflifl ülkelerde %8 civar nda nuara tafl a oran var. Biz, di er ülkelerden farkl olarak daha k sa sürede bu oranlara yaklaflt k. Yerli yaz l la kurdu uuz Nuara Tafl a Sisteiiz çok verili bir flekilde çal fl yor, çok k sa süre içinde ve aksaaya eydan vereden nuaralar tafl n yor. Abone a duriyetleri söz konusu de il. flleteciler, kötüye kullan konusunda bilinçli bir flekilde davran yorlar. Türk halk n n telekoünikasyona ilgisini ve adaptasyon yetene ini de erlendirebilir isiniz? Bizi insan z, gerçekten teknoloji kullana konusunda hevesli ve yeni teknolojiye çabuk adapte oluyor. Bunu asl nda daha fazla avantaja dönüfltürek laz. fiöyle ki, yaln zca üretilifl olan teknoloji ve içeriklerin kullan c s olarak kalay p, daha fazla kata de er üreten insanlar olal - y z. Bunun için he yeterli insan kayna na sahibiz he de önüüzde iyi bir hedefiiz var: Bilgi Topluu ola hedefi. Bu do rultuda, bilgi üreten, bilgisinin güvenli ini ve güvenilirli ini sa layan, etkin ve sürdürülebilir rekabet orta içinde gelifleye aç k bir ICT sektörüne sahip ola z gerekiyor diye düflünüyoru. Türkiye yi önüüzdeki dönelerde telekoünikasyon alan nda ne gibi yenilikler bekliyor? Önüüzdeki dönede, yeni nesil flebekelerden en yayg n olan geniflbant telsiz erifli sistelerine yönelik yetkilendire yapaca z. En bilinen geniflbant telsiz erifli uygulaas olan WIMAX yetkilendiresini gerçeklefltirece iz. Geniflbant, ICT ve yay nc l k sektörlerinin yak nsayaca en öneli bulufla noktas olarak h zla gelifliyor. Türkiye de, bu gelifleye paralel olarak gerekli planlaalar n, düzenleelerini, yetkilendirelerini yapaktad r. Baflka bir gelifle de Sanal Mobil flletecilerin yetkilendirilesi ile gerçekleflecek. Halen, çifte vergilendire sorununun çözüleye çal fl ld bir husus olan MVNO ile piyasa canlanacak, tüketici lehine gelifleler gerçekleflecektir. Türkiye 3.75 veya 4G ye ne zaan geçecektir? fiu anda dünyada 4G söz konusu de il biliyorsunuz. 4. Nesil henüz denee safhas nda olan bir teknoloji. Biz zaten, 3. Nesil e, 3.75 hatta 3.9 dan bafllayaca z. Çok iyi bir zaanlaayla, kaynak kayb na ahal vereden, dünyan n yaflad olusuz deneyileri yaflaadan 3. Nesil hizetlerle tan flaca z. 1 3

14 R Ö P O R T A J UZUN VADEL STRATEJ M Z YAKINSAMA Yak nsaa vizyonu do rultusunda obil, sabit ve geniflbant dahil olak üzere tü ifl kollar nda ilerleyen Türk Teleko un Sat fl Baflkan Ayd n Çal bel, hedeflerini flöyle aç kl yor: Teknolojiyi sat n alan de il, üreten ve ayn zaanda ihraç eden bir konuda olak; Türk teknolojisine yat r yapak ve yurtd fl na teknoloji ihraç etek. Türk Teleko dünyada en genifl tarife paketi sunan operatörlerden biri haline geldi. Sadece flebeke a de il, operatörlerle de yar fl yor. Türk Teleko un bu durua gelesinde etken olan faktörler nedir? Türk Teleko olarak öncelikli hedefiiz üflterileriize yak n olak ve hizet kalitesini sürekli art rak. Bu hedef do rultusunda, ürün ve hizetleriizi sunarken daia üflteri odakl bir yaklafl benisiyoruz. Bu yaklafl zla, üflterileriizin ev veya ifl telefonlar n daha verili bir flekilde ve kendi ihtiyaçlar do rultusunda kullanabilelerini sa laak aac yla birbirinden farkl tarifeleriizi sunuyoruz. Bu tarifeler hakk nda bilgi verebilir isiniz? Yan s ra Jettvell ve Jettfon gibi çok konuflulan tarifelerin geri dönüflleri nas l oldu? M e Do Ak yo Bu ka Je ke gü luk ge ha ve ed su fo l r gö ku Su hiz ler lar ka Ka SM al 24 i ilk fo ko zin ha Ra 1 4

15 Müflterileriizin kullan al flkanl klar n de- erlendirerek pazara sundu uuz Kullan c Dostu Tarifeleriiz, Uzun Konuflturan ve Akfla Konuflturan tarifeler, telekoünikasyon sektörü ad na öneli bir yenilik oldu. Bu tarifeleriizi takiben 2009 y l bafl nda üflterileriize, ödedikleri sabit bir ücret karfl l nda artan bir de er sa laak için JeTTvel arkas alt nda yeni konufla paketleri sunaya bafllad k. Müflterileriizin günün de iflik saatlerinde, de iflik yo unlukta görüfle ihtiyaçlar n göz önüne alarak gelifltirdi iiz ve ayn ücret karfl l nda daha çok konuflulas n aaçlayan JeTTvel de ayl k ücret de paket fiyat na dahil edildi y l Mart ay sonunda piyasaya sundu uuz s n r tan ayan tarifeiz Jettfon ile üflteri odakl, esnek ve kolay anlafl - l r tarifeler sunaya deva ettik. Yo un ilgi gören bu tarifeleriiz bugün itibariyle 1.6 ilyonun üzerinde üflteriiz taraf ndan kullan l yor. Sundu uuz yenilikçi, kata de erli ürün, hizet ve kapanyalarla kullan c lar n taleplerini de flekillendirekteyiz. Bu kapanyalar aras nda uygun ödee seçenekleriyle kablosuz ev telefonu sundu uuz RaHATT Kapanyas, E-fatura Kapanyas, Ücretsiz SMS Kapanyas gibi kapanyalar z yer al yor. 24 ay taksitle kablosuz telefon sahibi ola ikan sa layan RaHATT Kapanyas n n ilk 3 ay nda 400 binden fazla kablosuz telefon sat ld. NeTTbook Kapanya z ise bu konudaki en s cak örne iiz. Müflterileriizin yo un ilgisiyle 20 bin adet netbook iki hafta gibi k sa bir sürede tükendi. Gerek RahaTT gerekse NeTTbook kapanyalar - zda kullan c lar za taksit ödeelerini telefon faturalar arac l yla yapa ikan sunufl ola z n da kapanyalara olan ilgiyi artt rd n düflünüyoruz. NeTTbook Kapanyas n n gördü ü yo un ilgiden hareketle, üflterileriize son teknolojiyi yine esnek ödee seçenekleriyle sunan yeni bir kapanya daha bafllatt k. 31 Teuz a kadar deva edecek olan Çok Kazand ran Kapanya ile dileyen üflterileriiz; Axess kredi kartlar ile 12 veya 24 ay taksit seçene iyle, ayda sadece TL den bafllayan taksitlerle son teknolojiyi sunan Intel ifllecili Casper, Exper, LG ve Toshiba arkal netbook ve dizüstü bilgisayarlar n sahibi olabilecekler. Bu son kapanya z n da ayn yo un ilgiyi göresini bekliyoruz. YATIRIMLAR SÜRÜYOR 2009 hedeflerinizden ve yeni projelerinizden söz eder isiniz? Türk Teleko olarak, uzun vadeli stratejiizi yak nsaa olarak belirledik ve bu vizyon do rultusunda, Türk Teleko Grubu olarak kata de erli ürün ve hizet sunada yak nsaa teknolojilerinin deste iyle obil, sabit ve geniflbant dahil olak üzere tü ifl kollar nda ilerliyoruz. Yakalad z grup sinerjisi ile grup flirketleriiz TTNET ve Avea arac l yla yak nsaa çözüleri sunaya ve di er grup flirketleriiz Argela, Innova, Sebit ve Sobee taraf ndan gelifltirilen teknolojileri bu hizetlere entegre eteye bafllad k. Yak nsaa alan ndaki Ar-Ge çal flalar z n ilk ürünleri VDSL2, Videofon ve Wi- RO oldu. Di er yandan yak nsaa ürünleriizin deva niteli indeki Wifon u da bu y l içinde pazara sunay planl yoruz. Wifon servisi sayesinde ev telefonlar aile bireylerine hizet eden bir santral ifllevine kavufluyor. Art k aile içinde herkesin ayr bir dahili nuaras olacak, evlerde de telefona flirketlerde oldu u gibi sesli yan t sistei yan t verecek ve sesli yan t sistei arayan kifliyi görüflek istedi i kifliye yönlendirecek. Önüüzdeki dönelerde de, Wifon gibi yak nsaa ürünleriizle üflterileriizin hayatlar na de er katay sürdürece iz. Türk Teleko olarak, altyap dan da t a na, insan kaynaklar ndan yeni ürün ve hizetlerin gelifltirilesine kadar birçok alanda yat r yapaktay z. Bir yandan operasyonel süreçleriizi iyilefltire ve verilili i art ra yönünde projeleriizi hayata geçirirken, di er yandan Ar-Ge ve inovasyona yönelifl bulunuyoruz. Hedefiiz, teknolojiyi sat n alan de il, üreten ve ayn zaanda ihraç eden bir konuda olak, Türk teknolojisine yat r yapak ve yurtd - fl na teknoloji ihraç etek. Teknoloji gelifltire ve Türk teknolojisini Türkiye d fl na da ihraç ete vizyonuuz do rultusunda Ar- Ge çal flalar z h zla deva ediyor. Türk Teleko, Argela, Innova, Sebit ve Sobee arac l yla sadece Türkiye pazar na de il bölgedeki di er pazarlara da teknoloji gelifltiriyor ve ihraç ediyor. Türk halk n n teknoloji ile aras nas l sizce? Türkiye genç ve dinaik bir nüfusa sahip oldu undan, teknolojiye çok fazla ilgi duyuyor, çok h zl adapte oluyor ve k sa sürede teknolojiyi hayat nda ifllevsel hale getiriyor. fiehir içi konuflalarda pazara yeni firalar girecek. Bunun pazara yans as nas l olacak? Türkiye de flehirleraras ve uluslararas telefon iflletecili i lisanslar n n verilesinin ard ndan, flehir içi telefon iflletecili i konusunda yetkilendire yap las ve bu alanda di er iflleteciler taraf ndan da yat r yap las hizet çeflitlili inin artas n sa layacakt r. Bu alana girecek flirketlerin yat r lar ile Türkiye de telekoünikasyon sektörünün daha da büyüesi beklentisi içindeyiz. 1 5

16 da ta lk Ö de ya du de T e K N O L I F E ALO DEY P GEÇME! k Be he Bo ol An Alexander Graha Bell 1876 da, telefonu icat etti inde, iletiflide yeni bir ça aç ld. Bu buluflun s n rlar n kise biliyordu. Hatta telefonu, telgraf n geliflifl hali olarak gördükleri için, orijinal ad haronik telgraft. Telefon önce sesleri tafl d, sonra yaz y, sonra da görüntüyü. nsanl flafl rtan bulufllarla dolu olan bu 133 y ll k tarih, ilginç notlarla da bezeli. flte bunlardan baz lar... ka Al 19 Ka de ru lk Er gö yo fo cu ha 1 6

17 ki saatlik talihsizlik Bell'in buluflu Aerika'da görüleifl bir heyecan yaratt. New York'taki bir kiflinin Boston'daki di er bir kifliyle konufluyor olabilesi birçok kifliyi hayrete düflürdü. Ancak bu ayn zaanda para ve itibar aksatl davalar n da bafllaas na neden oldu. Aerikal teknisyen Elisha Gray, telefonu Graha Bell'le ayn zaanda bulufl, aa ne yaz k ki patenti ondan iki saat sonra isteiflti. Bu 120 dakikal k gecike, Gray isinin teleko tarihinde gölgede kalas na neden oldu. lk telefon rehberi Önceleri s n rl say da kullan c n n hizetindeki telefon bugün, dünya üzerinde ilyarlarca insan n birbirleriyle iletifli kurduklar geliflifl ve gelifleye deva eden devasa bir ekosistein bafl aktörü haline geldi. Telefon dünyas n n bafllang ç y llar nda, 1878'de, Connecticut New Haven'de yay nlanan ilk telefon rehberinde sadece 50 nuara yer al yordu. Bir dakikal k sayg kesintisi 1880 y l nda Aerika'n n 35 eyaleti telefon santral na kavuflufl ve abone say s 70 bine ulafl flt. Alexander Graha Bell, 4 A ustos 1922'de Halifax'da öldü ünde Aerika ve Kanada'daki 17 ilyon abonelik flebekede ulafl, onun an s na bir dakika durduruldu. lk s n rs z tarifeler Erken döne telefon kullan c lar telefon görüfleleri için ayl k sabit bir ücret ödüyorlard. Bugünün s n rs z tarifelerinin geçifli telefonun ilk döneine rastl yor. Telefon görüflelerinin faturaland r las sonucunda ise konufltu un kadar öde sistei hayata geçifl oldu. lk telefon kulübeleri 1900 y l nda bozuk parayla çal flan ilk telefon kulübesi kuruldu. Y llar boyu hareket halindeki kiflilerin sabit telefonlarla iletifli kuras n sa layan bu siste, cep telefonlar n n yayg nlaflas yla birlikte giderek öneini yitirdi ve nostaljik bir hal alaya bafllad. Santral aradan ç kabilirsin 1951 y l nda uzun esafe telefon görüfleleri ilk defa operatör yard oladan yap laya bafllad. 811'i hat rlayan yok 1968 y l nda ABD'de 911 telefon servisi kullan laya bafllad. 911 sisteinin kodlanas nda ikiden dokuza kadar olan nuaralar n farkl servislere tahsis edilesi düflüncesi yat yordu. Örne in 311 belediyeye iliflkin bilgi servislerini, 511 trafik bilgilerini alak için tahsis ediliflti. Ancak servisin di er yedi raka bugün yayg n olarak kullan l yor. Telesekreter hayat zda 1971'de telesekreter cihazlar n n ticari sat fllar bafllad. Popüler kültür içinde de kendine yer bulan telesekreterler kasetli günlerini geride b rakarak dijital sesli posta kutular halini ald. Telefon ve kad nlar Telefon operatörleri ilk olarak erkeklerden olufluyordu. Ancak bu operatörlerin üflterilerle konuflalar n n kaba olas, bu alanda kad nlar n görev alas na yol açt. Bayan operatörler kibar ve so ukkanl olarak tan lan yordu. Bu ayn zaanda kad nlar n ofislerde çal flaya bafllaas n n önünü açan ve ifl dünyas nda kad nlara iliflkin ön yarg lar k ran bir deneyi olufltu. Uzaklaflarak konuflur Telefon sözcü ü Eski Yunanca telos (uzak) ve phone (ses) sözcüklerinin birleflesinden oluflufltur. Diliize Frans zca telephone den geçifltir. Nurullah Ataç telefon sözcü üne Türkçe karfl l k olarak uzaklaflarak konuflur sözcü ünü türetifltir. Ancak bu sözcük yayg nlaflad için telefon sözcü ü kullan l flt r. Yüzy l önce stanbul'da Türkiye'de ilk telefon 1908 y l nda kullan laya baflland. Kad - köy ve Beyo lu santrallar 1911 y l nda hizete aç ld. lk otoatik telefon santral 1926 y l nda Ankara'da kuruldu. Ard ndan di er il erkezlerinde de telefon santrallar kurulaya baflland. New York ile stanbul'un telefon kodu neden ayn? Türkiye'deki telefon flehir kodlar listesine göz att zda birbirine yak n flehirlerin telefon kodlar n n birbirinden bir hayli farkl olabildi ini görüyoruz. Bu, taaen kullan pratiklefltireyi aaçlayan bir önledi. Kod sistei bugün kulland z tufllu telefonlar yayg nlafladan önce kadranl telefonlara göre kurulufltu. Çevireli telefonlarda 9'u çevirek için, hizas ndaki deli e para sokup, sonuna kadar kadran çevirek ve b rakak gerekiyordu. Kadran da otoatik olarak geri dönerek eski konuuna geliyor ve bir tek nuara çevire ifllei taalan yordu. Bu ifllede l'i çevirek 9'u çevirekten, 212'yi çevirek 989'u çevirekten çok daha k sa bir sürede gerçeklefliyor ve santraller daha az eflgul oluyorlard. Bu nedenle, 212 gibi k sa süre tutan kod nuaralar ülkenin en büyük, en çok telefon kullan lan flehirlerine verilifltir. Örne in, New York ve stanbul'un kod nuaralar ayn, yani 212 iken, Chicago ve Ankara'n n da 312'dir. 1 7

18 R Ö P O R T A J HER C HAZDA B R SIM KART Türkiye nin en büyük GSM operatörü Turkcell, kurusal alanda yeni bir vizyon sunuyor ve her cihaza bir SIM kart tak labilece ini öngörüyor. SIM kart n farkl kullan alanlar n Turkcell Kurusal Müflteriler Yönetiinden Sorulu Genel Müdür Yard c s Ekre Yener anlat yor. Dilek Girgin Foto raf: Vedat Öztürk Kurusal üflterilerinize, özellikle bu kriz orta nda ne tür hizetler sunuyorsunuz? Çok genifl bir kurusal portföyüüz var ve kurusal üflterileriizin asl nda neden cep telefonu kullan ihtiyac içinde olduklar üzerine odaklan yoruz. Ve cevab z da flu; biz obilite sunuyoruz, hareketlilik sunuyoruz. 7 gün, 24 saat, 365 gün bulunduklar her noktadan he internete he de flirketlerinin data center na erifli sa l yoruz. Dolay s yla üflteriiz olan flirketlere, verililik ikan ve obilitenin getirdi i faydalar sa l yoruz. Ka su sö 20 ala cih 37 ka ca te 70 dü ki Tu no no ya y s 65 ka de n n u ha pa niz pa ta ka le za ge alt lül TE Bu ifl si Ce di ko bi ko ça cih ca ba te 1 8

19 Kauyla çok fazla çal fla yap yorsunuz. Bu alandaki vizyonunuzdan söz eder isiniz? 2008 ile beraber Turkcell in kurusal alanda yeni bir vizyonu var; biz buna Her cihazda bir SIM kart diyoruz. Toplada 37 ilyon SIM kart z var. Bu y l sonuna kadar bin baz istasyonuuz olacak. 400 bine yak n flirket de bizi üflteriiz. Türkiye nin taa n, dünyada 700 operatörle yapt z anlaflayla da dünyan n taa n internet bulutu içindeki alan olarak sunuyoruz. Dolay s yla Turkcell, kullan c lar na bulunduklar her noktadan internete erifli sunuyor. Her nokta derken, içinden sinyal geçen sinyal alan her cihaz söz konusu olan; dolay s yla da SIM kart. fiu anda Türkiye de 65 ilyon civar nda SIM kart var. SIM kart asl nda obil izan z gödü ünüzde sizin evrensel kili iniz oluyor. Dünyan n herhangi bir noktas nda sizin siz oldu- unuzu resi olarak kan tlayan bir kilik haline dönüflüyor. Art k nüfus ka d ve pasaport de il, SIM kart n z sizin kili iniz. SIM kart n z ayn zaanda evrensel para biriiniz de. SIM kart n n içine göülü kontörleri ya da dakikalar paraya tahvil edebilirsiniz, SIM kart içine kredi kart bilgilerinizi de ekleyebilirsiniz. Özellikle küçük ödeelerde, para ç kartaca n - za telefonunuzu okuyucuya yak nlaflt r p geçebilirsiniz. Bu duru, ekonoiyi kay t alt na ala aç s ndan da ciddi bir yükülülük getirebilir. TELEMETR K C HAZLAR Bu noktada Fideltus leri Teknoloji ile iflbirli iniz hakk nda bilgi verebilir isiniz? Cep telefonunuz ya da SIM kart n z, istedi iniz GPS cihaz yla beraber evrensel konu bilginizi herhangi bir noktaya iletebilece iniz cihaza dönüflüyor. Özellikle bu konuda Fideltus leri Teknoloji ile ciddi bir çal fla yap yoruz. SIM kart n z bir ölçü cihaz haline geliyor. Örne in odan n s - cakl n ölçüp, SIM kart n arac l yla bir baflka noktaya iletebiliyorsunuz. Bunlara teleetrik cihazlar diyoruz. Yine Fideltus çinden sinyal geçen, elektrik de alabilen her cihaza SIM kart takabilek; bunu uzaktan kuanda edebilek ve ölçülebilecek teleetrik de ere dünyan n herhangi bir yerinden eriflebilek ükün. leri Teknoloji ile yapt z bir çal flada, taksilerin içindeki cihazda bir SIM kart yer al yor. SIM kart n oldu u board un içinde bir GPS board u da var. Evrensel konu bilgisini, bir baflka noktaya Turkcell alt yap s n kullanarak ileten cihazlar bunlar. Bu yolla da taksinin tü bilgilerini anl k olarak alabilirsiniz. SIM kartlar bu haliyle baflka nerelerde kullan l yor? Baz çal flalardan bahsedeyi. Afyon da jandara koutanl -, su ihtiyac n bir kuyudan karfl l yorufl. Kuyuya ba l bir popa var ve birli e su popal yor. Aa su seviyesi popan n alt na indi inde popa yan yor. Bunu önleek için de saat bafl bir asker garnizondan ç k yor, kuyuya kadar saatlerce yürüyor, kontrol edip dönüyor. Bunlara kuyu nöbetçileri deniyor. Çok ciddi bir insan ee i. Biz kuyuya teleetrik bir cihaz, onun içine de si kart koyduk. Su seviyesi belli bir noktan n alt na indi inde erkeze bir SMS gönderiyor. Ancak o zaan kuyuya birini gönderip jeneratörü kapat yorlar. Yine ayn flekilde seralara teleetrik cihaz koyduk; seradaki s cakl, nei ölçüyor. Is indi i an, serac n n cep telefonuna SMS geliyor. Ayn fley oran yang nlar n önlee, nei-s cakl ölçe aç s ndan da kullan l yor, çok ciddi bir yang n önlee tasarrufu haline geliyor. Yani art k SIM kart, sadece telefonlar zda de il yeni yaklafl z, yeni vizyonuuzla beraber hayat n her alan nda kullan l yor. çinden sinyal geçen, elektrik de alabilen her cihaza SIM kart takabilek; bunu uzaktan kuanda edebilek ve ölçülebilecek teleetrik de ere dünyan n herhangi bir yerinden eriflebilek ükün. Bir de TÜB TAK ile çal flan z var Depre ile ilgili bir çal fla bu. Deprein habercilerinden biri agadan ç kan gazlar. TÜB TAK ile birlikte Türkiye nin her noktas nda, yerin alt na bir radon gaz ölçü cihaz yerlefltirildi. Asl nda küçük 1 9

20 R Ö P O R T A J 70 ilyon nüfusuuz var aa ilyonlarca da cihaz var... Her cihaz asl nda birer GSM abonesi. fiu anda abone say z 37 ilyon aa potansiyeliiz ilyarlar. bir çubuk. Birkaç etre afla ya sapl yorsunuz çubu u ve en uç noktas na bir SIM kart tak yorsunuz. Çubuk, orada radon gaz ölçüü yap yor. Merkeze de radon gaz de erlerini anl k olarak yolluyor. Siz Türkiye nin tü radon gaz sal n lar - n SIM kartlar arac l yla ölçebilir hale geliyorsunuz, odelleyebiliyorsunuz, hangi fayda hareket oldu unu tespit edebiliyorsunuz. Eski yöntelerde oldu u gibi Richter ölçe i koyup sadece sars nt y de il, daha de iflik noktalar ö renebiliyorsunuz. Günün birinde gaz çok yükseldi i zaan abonelere de bununla ilgili SMS gidebilir i? Neden olas n? fiidi sadece TÜB - TAK a gidiyor. Bu SIM kart n nelere uktedir olaca n n bir örne i. Bu h zl gelifliin bir sonraki aflaas nda nelerle karfl laflabilece iz? Asl nda GSM operatörlerin en büyük yetene i, içinde bulundu uuz yerkürenin taa n bir internet bulutu içinde sunabile yetkisi. Siz nerede hareket ederseniz edin, asl nda eriflebilir ve eriflilebilir haldesiniz. Bu sadece kiflilerle s n rl de il, cihazlar da kaps yor. Bugün 70 ilyon nüfusuuz var aa ilyonlarca da cihaz var; otoobil, kayon, buzdolab, televizyon, video Her bir cihaz da asl nda birer GSM abonesi. Örne in bir fl k dire- ini, bir sinyal cihaz olarak düflünebilirsiniz. çine koydu unuz bir SIM kart ile o fl kesebilir, bilgi alabilirsiniz. Bu duru nereye do ru gider? fiu anda abone say z 37 ilyon, aa potansiyeliiz ilyarlar. nsanlar n SIM kartlar n vücutlar - n n alt na dahi göüp bilgi alak, kout verek ükün. 3G hayat za giriyor aa gelifli bitiyor tabii; s rada 4G var herhalde. lk GSM teknolojileri, 1985 lerde hayat - za girdi. Önce alo dedik, ondan sonra GSM dünyas n n sadece sesi de il veriyi de iletebilece ini gördük; bununla birlikte de veriyi ileti h zlar yla ilgili yeni teknolojiler geliflti. 2.Nesil 80 KB, 2.Neslin deva (2.5G) 240 KB l k h zlara uktedirdi. 3.Nesil, 7 MB l k h zlar iletiyor, bu da yine yeni teknolojik geliflile beraber 14 MB l k h zlara ulaflabildi; 3.5G diyoruz buna da. 80 KB tan 14 MB a yaklafl k 72 kat h z fark var. Orada da kal yor teknoloji, ye do ru obil h zlar 200 MB a ç kacak; biz buna 4.Nesil diyoruz. Bugün örne in Türk Teleko dan bir ADSL aboneli i ald n zda genellikle 1 MB l k h z verilir size, bu ise 200 MB. Bu h zla neler yapabilece inizi düflünün; kabloya gereksini duyadan dünyan n herhangi bir noktas ndan fil yükleyebilir, video izleyebilir, h zl data erifliiyle beraber çekti iniz resi an nda gönderip alabilirsiniz. 5 MB l k bir görüntüyü gönderek için 240 KB l k bir h z kullan yorsan z, gönderiiniz 20 sn. sürer. Aa 14 MB l k bir h z kullan yorsan z, 5 MB gönderek yar saniye sürer. Bu size yepyeni ifl odelleri aç yor. H O Z 2 0