Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 858

Transkript

1 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 858 SİLAJ MAKİNALARI VE YAPISAL ÖZELLİKLERİ The Forage Harvesters and Their Structural Properties M. GÜNER 1 ÖZET Bu çalışmada silaj makinaları sınıflandırılmış ve her silaj makinasının temel bazı özellikleri verilmiştir. Silaj makinaları kesici organlarına göre çarpmalı, diskli ve tamburlu olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Çarpmalı tip silaj makinalarının kullanımı basit, ucuz, araziye uyumu iyi ve daha dayanıklıdır. Ancak kıyma boyu düzensiz olup materyali kirletmektedirler. Diskli ve tamburlu silaj makinaları materyali daha kısa boyda kıymakta ve kıyma boyları eşit olmaktadır. Daha az güç harcamaktadırlar. ABSTRACT In this study, the main types of forage harvesters are grouped and given their some specific properties. Forage harvesters may be divided into three principal groups according to cuting units as flail, flywheel and cylinder-type. The flail type is simplest, cheapest, reliable and operated satisfactorily in all crops a wide range of field conditions. But, the irregular length and high degree of contamination of soil are obtained. The flywheel and cylinder types of forage harvesters cut the material into relatively short and uniform lengths. In addition, they use less power. 1. GİRİŞ Silaj, yeşil yem bitkileri ve diğer yem maddelerinin birlikte fermentasyonu ile elde edilen besleyici bir hayvan yemidir. Silaj yapımının esası; yeşil ve sulu yemlerin belirli sıcaklık derecelerinde tutularak, gerektiğinde öğütülmüş mısır, arpa, yulaf, melas, mısır koçanı, pancar ve turunçgil posaları, kalsiyum format, sodyum nitrit gibi katkı maddeleri eklenip sıkıştırılarak havasız ortamda meydana gelen süt asiti fermantasyonu yardımıyla bozulmadan saklama işlemidir. Silaj yapımında en çok mısır, yonca, buğdaygil ve baklagil otları, doğal çayır ve mera bitkileri ile tahıllar kullanılmaktadır (1). Silaj makinası, silaj yapılmak üzere namlu haline getirilmiş veya biçilmemiş yeşil yem bitkilerini biçen, parçalayan, kıyan ve üfleyerek bir araca dolduran kendi yürür veya traktörle kullanılan makinadır (2). Silaj makinaları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir. -Taşınma durumlarına göre: a) Kendi yürür silaj makinaları b) Traktörle çalıştırılan silaj makinaları b1)asma tip b2)çekilir tip -Kıyma boyutuna göre: a) Uzun boyutlu kıyma düzenli silaj makinaları 1 Doç.Dr. A.Ü. Ziraat Fakültesi, Tarım Makinaları Bölümü- Ankara

2 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 859 b) Kısa boyutlu kıyma düzenli silaj makinaları b1)değişken boyutlu b2)eşit boyutlu -Kesici organlarına göre c) Çarpmalı tip silaj makinaları d) Diskli tip silaj makinaları e) Tamburlu tip silaj makinaları -Özel Silaj makinaları: f) Mısır silaj makinaları g) Ot silaj makinaları 2. SİLAJ MAKİNALARI VE YAPISAL ÖZELLİKLERİ 2.1. Taşınma Durumlarına Göre Silaj Makinaları Kendi yürür silaj makinalarında güç kaynağı ile silaj düzeni aynı makina üzerindedir. Yani silaj makinasında motor, aktarma organları, dümenleme sistemi blok halinde olup bağımsız olarak hareket edebilmektedir. İş verimleri yüksek, pratik ve kullanışlıdırlar. Ne var ki, pahalı olup çok büyük işletmeler için uygundurlar. Yaygın olarak kullanılan hareketini traktör kuyruk milinden alan silaj makinaları çekilir ya da asma tip olabilmektedirler. Traktörden hareketini alırlar, traktöre bağımlıdırlar. Çekilir tipler traktörün arkasına, arka yanına ve ön yanına bağlanabilirler. Asma silaj makinalarının hareket etme yetenekleri daha iyidir. Ancak iş genişlikleri çekilir tiplere göre daha azdır. Daha hafiftirler Kıyma Boyutuna Göre Silaj Makinaları Silolama tekniği ve bitki çeşidine göre silajın kıyma boyutu değişmektedir. Bu yönden silaj makinaları kıyma boyutuna göre uzun boyutlu ve kısa boyutlu olarak ikiye ayrılır Uzun Boyutlu Kıyma Düzenli Silaj Makinaları İnce saplı ve kısa boylu kaba yem bitkilerinin kıyılmasında fazla parçalanma gereksinimi olmadığından toplama düzenli tarım arabalarına kıyma düzenleri eklenerek kıyma ve yükleme aynı anda yapılmaktadır. Yükleme elemanları ile tarla yüzeyinden alınan materyal, iletim kanalına yerleştirilen sabit, hareketli ve döner bıçaklar yardımıyla kesilerek tarım arabasına yüklenirken uzun boyutlu kıyılmış kaba yem, kasa tabanında sonsuz zincirli götürücü yardımıyla siloya dökülür. Uzun boyutlu silaj makinaları temelde toplayıcı, iletici, kıyıcı ve yükleme (tarım) arabasından oluşur. Toplayıcılar bantlı, zincirli ve tamburlu olabilmektedir. İletim düzenleri ise salınımlı, itmeli, tamburlu (oynak parmaklı ya da sabit parmaklı), helezonlu ve taraklı yapıdadır. (Şekil 1) En yaygın kullanılan iletici salınımlı ileticidir. Çünkü bu ileticiler; basit, sağlam ve ucuzdurlar. Diğer ileticilerin pahalı olmaları ve işlemlerini tam olarak yerine getirmemeleri nedeniyle kullanımları kısıtlıdır. Yemin yüklenmesi sürecinde kıyılması yani küçük boyutlara ayrılmasını kıyıcı bıçaklar gerçekleştirmektedir. En çok kullanılan bıçak tipi sabit bıçak tipidir. İletim kanalında iletilen yeşil yem bıçak

3 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 860 tarafından kesilerek arabaya gönderilir. Diğer iki bıçak (git-gel hareketli ve döner diskli) karmaşık yapıya sahiptir. Ancak ürünün düzgün ve akıcı bir şekilde kesilmesini sağlarlar Kısa Boyutlu Kıyma Düzenli Silaj Makinaları Kalın saplı ve uzun boylu yem bitkilerinin silolama ve yemleme tekniği yönünden kıyılarak küçük boyutlara getirilmesi gerekmektedir. Kısa boyutlu kıyma düzenli silaj makinaları yardımıyla uzun boyutlu kıyma düzenli silaj makinalarındaki toplama, kıyma ve iletim işlemleri yapılmaktadır. Bu nedenle kısa boyutlu kıyma düzenli silaj makinaları tarım arabasından ayrı olarak bir bütün halinde çalışmakta, yem biçilmekte ya da toplanmakta, kıyılmakta ve üflenmektedir. Materyal basit yapılı tek akslı veya iki akslı tarım arabasına doldurularak siloya götürülmektedir. Bazen de silo yakınına kurulan kıyma düzeni ile biçilerek getirilen kaba yem kıyılabilmektedir. Kısa boyutlu kıyma düzenli silaj makinaları kıyılan materyalin boyutunun değişken veya eşit oluşuna göre iki gruba ayrılmaktadır. Bunlar değişken boyutlu ve eşit boyutlu kesme yapan kıyma düzenli silaj makinalarıdır. Şekil 1. Bazı iletim düzenleri (3) Değişken Boyutlu (Çarpmalı) Kıyma Düzenine Sahip Silaj Makinaları Değişken boyutlu kıyma düzenine sahip silaj makinalarında tarla yüzeyine paralel bir mil üzerine serbest bağlanmış bıçaklar bitkiyi biçmekte ve eşit olmayan boyutlarda kıymaktadır. Yeşil yemin tarlada biçilmesi, kıyılması ve taşıyıcıya yüklenmesi aynı ünite tarafından yapılmaktadır. Biçme ünitesi yeşil yemi kesmeden, çarparak biçmekte, kıyarak üfleyiciye oradan da sevk borusuna göndermektedir. Değişken boyutlu kıyma düzenine sahip silaj makinalarının bazılarında kanatlı tip ikinci kıyma ünitesi eklenerek, ikinci bir kıyma işlemi uygulanır ve böylece iki kez kıyıldıktan sonra yeşil yem ikinci kıyma ünitesi tarafından taşıyıcıya yüklenir. Şekil 2'de çarpmalı tip değişken boyutlu kıyma düzenine sahip iki silaj makinasının bıçak tipleri, dizilişleri ile genel görünüşleri verilmiştir.

4 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 861 Şekil 2. Çarpmalı tip değişken boyutlu kıyma düzenine sahip silaj makinaları (a: Direkt fırlatmalı, b:fırlatıcılı) Şekilde görülen a tipi silaj makinasında bitki biçilmekte ve aynı ünite tarafından sevk borusuna gönderilmektedir. Bıçakların biçimi ve dizilişi yemi kesip, hemen fırlatacak şekildedir. Kıyma boyu b makinasından daha fazladır. Tip b de ise bitki biçilmekte ve taşıma helezonuyla ikinci kıyma ünitesine gelerek burada tekrar kıyılmakta ve kanatlar yardımıyla sevk borusuna gönderilmektedir. Bu tip makinaların bazılarında fırlatıcı düzen yalnızca fırlatma işlemi yapmakta, kesici bıçakların karşısına karşı bıcak konularak kesme işlemi gerçekleştirilmektedir. Kıyma boyları ikinci bir kıyma işlemi nedeniyle daha küçük olabilmektedir. Çarpmalı ya da serbest biçme düzenli silaj makinaları basit, ucuz ve aynı zamanda üniversal kullanım alanına sahiptir. Bu tip makinalar yalnızca otların, mısırın, yeşil yemin biçilmesinde kullanılmaz aynı zamanda şekerpancarı ve patates yapraklarının koparılmasında da kullanılır. Bu tip makinalarda ilave düzeneğe ihtiyaç olmadan biçilmiş materyal tarladan toplanarak kıyılabilmektedir. Yeşil yemin sevk borusu içerisindeki hareketi biçme ya da kıyma düzeninin etkisiyle gerçekleşmektedir. Bıçaklar milin çevresine helezonik biçimde yerleştirilmiş olup yatay izdüşümleri alındığında birbiri arkasına gelmezler. Bıçakların çevre hızı m/s arasında değişmektedir. Bıçak sayısı iş genişliğine bağlıdır. İş genişliği 1.10 m olanlarda adet, iş genişliği m olanlarda ise adet bıçak olabilmektedir. Parçalama ya da kıyma boyutu karşı bıcağın aktif bıçaklara yaklaştırılıp, uzaklaştırılmasıyla değiştirilir. Bu tip makinaların sakıncaları; silajlık yemde aşırı kirlenmeye neden olmaları, parçalama işinin düzgün olmayışı, biçilen yeşil yemin yeniden gelişmesinde olumsuzlukların görülmesi, eşit olmayan kıyma boyları ve yüksek güç gereksinimidir (4).

5 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ Eşit Boyutlu (Diskli ve Tamburlu) Kıyma Düzenine Sahip Silaj Makinaları Eşit boyutlu kıyma düzenli silaj makinaları makaslama kesme yapan döner bıçaklı kıyıcılardır. Bitkinin kıyılma boyu istenen uzunlukta eşit olarak ayarlanabilmektedir. Kıyma boyu ayarı bıçak sayısının, bıçakların bağlı olduğu döner organın devir sayısının ve besleme hızının değiştirilmesiyle yapılır. Bıçak sayısının ve devir sayısının azaltılmasıyla, besleme hızının artırılmasıyla kıyma boyu büyür. Eşit boyutlu kıyma düzenine sahip silaj makinaları diskli ve tamburlu olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Diskli ve tamburlu kıyma düzenleri sırasıyla Şekil 3 ve Şekil 4 de görülmektedir. Diskli kıyma düzenine sahip silaj makinalarında bıçaklar dönme eksenine göre radyal ya da radyala yakın belirli bir açıyla diske bağlanmaktadır. Keskin kenarları doğru ya da eğri olan bıçakların sayısı 1-12 adet arasında değişmektedir. Diskin dönü sayısı d/d ve bıçakların çevre hızı ise m/s arasındadır. Disk üzerinde bulunan kanatlar kesilen materyalin fırlatma (sevk) borusu içinden fırlatılarak iletilmesini sağlar. Diskli silaj makinaları hem yığın haline getirilmiş yeşil yemin kıyılmasında ve hem de makinaya eklenen bir biçme düzeni tarafından biçilmiş yeşil yemin silaj yapılmasında kullanılır. Şekil 5 de görülen diskli kıyma düzenli silaj makinasında biçilmiş olan yeşil yem, makinanın toplama ünitesi (11) tarafından sevk tamburu (2) ve zincirli götürücü (3) tarafından yedirici tamburlara (5) iletilir. Buradan yedirme boğazından, radyal bıçaklı disk üzerine gelen yeşil yem kıyılarak silaj haline getirilir. Disk üzerindeki kanatlar yardımıyla üflenerek sevk borusundan (10) taşıyıcıya yüklenir. Şekil 3. Diskli tip kıyma düzeni (1:Disk bıçağı, 2:Karşı bıçak, 3:Fırlatıcı kanatlar)(5).

6 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 863 Şekil 4.Tamburlu tip kıyma düzeni (1:Kıyma ve fırlatma tamburu, 2:Dişli sevk tamburu, 3: Baskı yayı, 4:Ayarlanabilir karşı bıçak, 5:Sevk düzeni, 6:Bıçak, 7:Bıçak ayar düzeni, 8: Bıçak tutucu, 9: Ek bıçak delikleri, 10:Sevk kanalı, 11: Bileme düzeni) (6). Şekil 5. Diskli tip silaj makinası (1. Yönlendirme sacı, 2: Sevk tamburu, 3:Zincirli götürücü, 4:Fırlatıcılar, 5: Yedirici tamburlar, 6:Düz tambur, 7: Karşı bıçak, 8: Baskı yayı, 9:Bıçaklar, 10:Sevk borusu, 11:Toplayıcı) (7) Tamburlu silaj makinalarında, materyalin toplanması, besleyici, yedirme, organları, fırlatma borusu diskli silaj makinasının benzeridir. Tek fark kıyma düzenidir. Tamburlu kıyma düzenlerinde bıçaklar bir tamburun çevresine helisel eğri şeklinde belirli bir açı ( o ) altında bağlanmıştır (Şekil 4). Tamburun çevre uzunluğuna göre bıçak sayısı değişebilmektedir. Hareketli bıçaklar ilerleme düzleminden dönen tambur üzerine teğettir ve dönme eksenine paralel konumlandırılmıştır. Bu yapı, bıçakların yerinden sökülmeden bilenmesini kolaylaştırmıştır. Tambur çapı diskli tip silaj makinasındaki disk çapından küçük, devri ise hemen hemen iki katıdır. Bunun sonucu olarak da daha küçük kıyma boyu elde edilebilir. Diskli kıyma düzeninde bıçakların her ton-materyal

7 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 864 kıyılmasından sonra bilenmesi gerekirken, tamburlu tipte bu sorun otomatik bilemeyle ortadan kaldırılmıştır. Modern silaj makinalarında tambur çapı oldukça küçük olup mm dolayındadır. Tambur çapının, dolayısıyla ağırlığının az olması atalet momentinin küçük olmasına bu da sık tıkanmalara neden olur ve aşırı momentleri yenmek için ek motor gücüne gereksinim gösterir. Silaj makinalarında bu nedenle % rezerv motor gücüne gereksinim vardır. Tamburlu kıyma düzeninin tercih nedenlerinden birisi de bıçak uzunluğunun her noktasındaki hızın sabit olmasıdır. Halbuki diskli kıyma düzeninde bıçakların hızı başından ucuna doğru 31m/s den 47 m/s ye kadar değişebilmektedir (4). Tamburlu silaj makinalarında kıyılan materyalin sevk borusuna gönderilmesinde, çoğunlukla ayrı bir fırlatıcı kullanılmaktadır. Ancak, materyal iletimi için bıçaklara özel biçim verilerek fırlatıcı kanat özelliği de kazandırılarak, kıyıcı düzen aynı zamanda fırlatıcı olarak da kullanılmaktadır. Şekil 6 da direkt fırlatmalı tamburlu tip bir silaj makinası örneği verilmiştir. Şekil 6. Tamburlu silaj makinası (1: Toplayıcı, 2:Götürücü, 3:düz tambur, 4:Baskı yayı, 5: Yedirici tambur, 6:Karşı bıçak, 7: Kıyıcı ve fırlatıcı tabur, 8: Bileme düzeni, 9: Bıçak ve bıçak tutucu, 10: Sevk borusu, 11:Yönlendirme sacı, 12:Zincirli götürücü, 13:Yönlendirme sacı) (5) Şekil 6. da da görüldüğü gibi biçilmiş materyal toplayıcı tarafından götürücü helezona verilmekte, helezonun ortasında toplanarak zincirli götürücü yardımıyla

8 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 865 Şekil 7. Fırlatıcı düzene sahip tamburlu silaj makinası (1: Toplayıcı, 2: Götürücü helezon, 3: Sıkıştırma silindirleri, 4: Bileme düzeni, 5:Sıkıştırma ve iletme silindirleri, 6: Karşı bıçak, 7: Sevk borusu, 8:Fırlatıcı, 9:Kıyıcı tambur) (3) sıkıştırıcı ve yedirici tamburlara gelmektedir. Bu tamburlar materyali kıyıcı düzene sevk etmektedir. Tambur bıçakları materyali karşı bıçağın yardımıyla kıymakta ve kıyılan materyal tamburun fırlatma etkisiyle sevk borusunda taşıyıcıya yüklenmektedir. Bazı tamburlu silaj makinalarında kıyılan materyalin sevk borusundan iletilmesi ayrı bir fırlatıcı yardımıyla yapılmaktadır. Bu tip silaj makinası Şekil 7 de verilmiştir Özel Silaj Makinaları Özel Silaj makinaları, çarpmalı, diskli ya da tamburlu olabilmektedir. Özel mısır silaj makinasında mısırın hasadını sağlayan özel düzenek eklenerek mısır silajı yapılmaktadır. Mısır hasat düzeneği çıkartılarak toplama düzeni de eklenebilmektedir. Ot silaj makinaları; baklagil+buğdaygil, serin iklim buğdaygilleri ve yonca gibi alçak boylu, ince gövdeli silajlık materyalin hasadında yaygın olarak kullanılmaktadır. Mısır, sorgum gibi sıcak iklim bitkilerinin hasadında da son yıllara kadar kullanılan ot silaj makinaları, bu çeşit silajlık bitkilerin hasadında yerini mısır silaj makinalarına bırakmıştır Silaj Makinalarında Güç Gereksinimi Silaj makinalarında gereksinim duyulan güç, makinanın çalışma koşullarına, bitki çeşidine, kıyıcı düzenin özelliklerine bağlıdır. Bir silaj makinasında toplam güç gereksinimi 4 unsurdan meydana gelmektedir. Bunlar; a)traktörün kendini hareket ettirebilmesi için gereksinim duyulan güç (N t ) b)silaj makinasının kuyruk mili gücü gereksinimi ( N k ) c)silaj makinasının hareketi için karşılanması gerekli güç (N s ) d)silaj taşıyıcı tarım arabasının çekilmesi için gerekli olan güç ten (N a ) oluşmaktadır. Buna göre bir silaj makinasında toplam (N T ) güç gereksinimi aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır. N T = N t + N k + N s + N a Traktörün kendini hareket ettirme gücü traktörün ağırlık, tekerlek boyutları, toprak durumu, eğim gibi koşullara bağlıdır. Silaj makinasının çeki gücü birinci derecede ağırlığı ve tarla koşullarına göre değişir. Tarım arabasının çeki gücü kendi ağırlığı ve yüklenen silaj miktarına göre artar ya da azalır. Silaj makinalarının birbirleriyle kıyaslanmalarında en önemli ölçüt kuyruk mili gücü gereksinimidir.

9 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 866 Kanofojski and Karwowski ye (4) göre silaj makinalarında kuyruk mili gücü aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktadır. Burada; N k = N c + N z +N w +N p +N d N k : Kuyruk mili gücü gereksinimi, N c :Kıyıcı düzende tüketilen güç, N z : Ezici ve baskı silindirlerinde tüketilen güç, N w : Ön ezici silindirlerde tüketilen güç, N p : Toplayıcıda ve götürücülerde tüketilen güç, N d :Makinanın transmisyon ünitelerinde tüketilen güçtür. Traktörün, tarım arabasının ve silaj makinasının hareket ettirilmesi için gereksinim duyulan güç bilinen yöntemlerden hesaplanabilir. Silaj makinasının kuyruk mili güç gereksinimi kuyruk mili torkmetreleriyle saptanabilmektedir. Yapılan araştırmalarda; diskli tip kıyma düzenine sahip silaj makinalarında gereksinim duyulan kuyruk mili gücünün % i materyalin kıyılması için, % i toplayıcı, helezon götürücü ve ön sıkıştırma silindirlerinin çalışması için, % i üst besleme silindirlerinde ve % i ise alt besleme silindirlerinde tüketilmektedir. Tamburlu tip kıyıcı düzene sahip silaj makinalarında toplam kuyruk mili gücünün % i kıyma düzeninde, % 4-7 si toplama ve helezon yedirici düzenlerinde, % ü üst yedirme ve % 3-4 ü ise alt besleme düzenlerinde tüketilmektedir. Tamburlu tip kıyma düzenlerinde materyalin kıyılması için gereksinim duyulan güç, diskli tip kıyma düzenlerinden ortalama olarak %7 oranında daha azdır. (4) 2.5. Silaj Makinalarında Teorik Kıyma Boyunun Hesaplanması Diskli ve tamburlu tip kıyma düzenine sahip silaj makinalarında teorik kıyma boyu aşağıdaki bağıntı yardımıyla hesaplanabilir (4) Vb Lt n Z a Vb 2 b r n b. 60 Burada; Lt: Materyalin teorik kıyma boyu (mm), Vb: Kıyılan yeşil yemin beslenme hızı (m/s), n a : Diskin ya da tamburun devir sayısı (min 1 ), Z: Disk ya da tambur üzerindeki bıçak sayısı (adet), r b : Besleme tamburunun yarıçapı (m), n b : Besleme tamburunun devir sayısı (min 1 ) dir. Teorik kıyma boyu verilen bağıntıya göre beslenme hızına, bıçakların sayısına, diskin ya da tamburun dönme hızına bağlıdır. Pratikte elde edilen kıyma boyu ile teorik kıyma boyu arasında farklılıklar görülebilir. Bunun esas nedeni ürünün yoğunluğuna bağlı olarak besleme hızının değişmesidir. Kıyma boyunun değiştirilmesi istendiğinde ya beslenme hızı veya bıçak sayısı ya da dönme hızı değiştirilecektir. Ancak kıyılan materyalin fırlatılması için disk ya da tambur devrinin belli bir değerden düşük olmaması gereklidir. Bıçaklar karşılıklı olarak çıkarılmalıdır ve bunların değiştirilmesi zor bir işlemdir. Besleme hızının değiştirilmesi ise ilerleme hızına bağlıdır. Materyal akışının sağlanabilmesi için besleme hızının ilerleme hızından büyük olması gerekmektedir. İlerleme hızının artması, besleme hızının sabit kalmasıyla tıkanmalar meydana gelir. Bu nedenle ilerleme hızının gereğinden büyük olmaması besleme hızına eşit ya da daha küçük olması gereklidir.

10 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ SONUÇ Silaj makinalarından çarpmalı tiplerin kullanımı basit, kolay olup diğerlerine göre daha dayanıklıdırlar. İlave düzen gerektirmeden biçilmiş olan materyali tarladan toplayarak kıyarlar. Olumsuzlukları; daha fazla güç tüketmeleri, materyali kirletmeleri, kıyma boyunun eşit olmaması ve biçimi yapılan yemin yeniden büyümesinde olumsuzlukların görülmesidir. Diskli ve tamburlu silaj makinalarında kıyma boyu eşittir ve çarpmalı tipe göre daha küçüktür. Güç tüketimleri azdır. Tamburlu tip silaj makinası eşit koşullarda diskli tip silaj makinasından daha az güç harcamaktadır. 4.KAYNAKLAR 1.Açıkgöz, E.,Yem Bitkileri Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Yayınları, Bursa, , (1995) 2.Anonymous., Silaj Makinaları, Muayene ve Deney Metotları, Türk Satandartları TS 7389, Birinci baskı, Ankara, 14,(1989) 3.Wenner, H.L., Boxberger, J., Estler, M., Krömer, K.H., Schon, H., Verfahrenstecihniken, Angewandte Landtechnik, BLV Verlagsgesellschaft Munches, , (1980) 4.Kanofojski, Cz., Karwowski, T., Agricultural Machines, Theory and Construction, U.S. Dept. Of Commerce, NTIS, Springfield, V: 22161, USA, (1976) 5.Grimm, K., Schuring, M., Weidinger, A., Di Häckselline im modernen Futterbaubetrieb. Bayerische Landesanstalt für Landtechnik der Technischen Hochschule Munchen in weihenstephan, Verlag Eugen Ulmer Stuttgart, 1-92, (1996) 6.Anonymous, Yeşil Yem Hasat Makinaları (Silaj makinaları ). Söke Ziraat Teknik Lisesi Ders Notları, (...) 7.Anonymous., Feldhäcksler, Deutsche Landwirtschafts Gesellschaft e.v. (DLG) Zimmervweg 16.D-600. Frankfurt, (1978).