Sayı : 3/B /11/2015 Konu : TKGM Kadastro Dairesi Başkanlığı'nın Talimatları Hk.

Transkript

1 Sayı : 3/B /11/2015 Konu : TKGM Kadastro Dairesi Başkanlığı'nın Talimatları Hk. T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA İlgi: a) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığı nın tarih ve /E sayılı Damga vergisi ödendiğinin aranılması konulu talimatı. b) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığı'nın tarih ve /E sayılı Damga vergisi ödendiğinin aranılması konulu talimatı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığı nın ilgi (a)'da kayıtlı talimatında, sayılı Kanun kapsamında serbest çalışan harita mühendislerinin tescile konu işlemlerine yönelik kadastro müdürlüklerine sundukları Tip Sözleşmelerin nüsha sayısı itibarıyla damga vergisinin ödendiğinin kadastro müdürlüklerince aranması gerekmektedir. Söz konusu Tip Sözleşme daha önce başka idarelere ibraz edilmiş olsa bile nüsha sayısı itibarıyla damga vergisinin ödendiğini arama zorunluluğu İdaremizi de bağlamaktadır. Aksi takdirde ödenmeyen damga vergisinden İdaremiz ve memurlarımız sorumludur. Söz konusu Tip Sözleşme kullanılması esas olmakla birlikte geçmiş yıllarda bu sözleşme formu yerine yapılacak işleme yönelik sözleşme/anlaşma gibi isimler altında taraflarca imzalan kağıtlar sunulmuş ise bu kağıtlar da nüsha sayısı itibarıyla damga vergisine tabi olduğundan bu nitelikte sözleşme/anlaşma belgelerinin de damga vergisi ödendiğinin aranması ve gerekiyorsa bu belgelerin de vergi dairesine bildirilmesi, Söz konusu Tip sözleşmede veya sözleşme/anlaşma belgesinde serbest harita mühendisince yapılacak işin bedeli belirtilmemiş olsa bile bedeli vergi dairesince açıklığa kavuşturulabileceğinden bu şekilde belgelerin de vergi dairesine bildirilmesi,... Bundan sonra yapılacak işlemlerde ise; kadastro müdürlüklerine sunulacak yukarıda belirtilen damga vergisine konu Tip Sözleşmenin damga vergisini ödediklerine dair serbest çalışan harita mühendislerinin beyanları yeterli olmayıp, damga vergisinin ödendiğine ilişkin belgenin aranması, damga vergisinin ödendiğine ilişkin belgenin sunulmaması halinde işlemin bekletilmesi, damga vergisi ödendiğine ilişkin belgenin sunulmasından sonra damga vergisinin noksan ödendiğinin tespiti halinde 488 sayılı Kanunun 26. maddesince vergi dairesine gerekli bildirimde bulunmak suretiyle işlemin gereğinin yapılması ve damga vergisinin ödendiğine ilişkin belgenin Tip Sözleşme ekinde arşivlenmesi,... gerektiği... denilmektedir. Ayrıca yukarıda anılan ilgi (a)'da kayıtlı talimata açıklama yapılmasına ilişkin Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığı'nın ilgi (b)'de kayıtlı talimatında da... Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı nın 30/03/2010 tarihli ve DV-19/ sayılı Damga Vergisi Kanunu uygulamasında nüsha ve suret ayrımı konulu duyurusunda (Damga Vergisi Sirküleri/19);... Kâğıtların fotokopi ile çoğaltılmış örneklerinin de "Aslına uygundur" ya da "Aslı gibidir" şerhi ile onaylayanın imzası veya kaşesini ihtiva etmesi halinde mahiyeti itibarıyla suret; kâğıdın taraflarınca ayrıca imzalanması halinde ise nüsha olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

2 Damga vergisine tabi kağıtlar bakımından düzenlenecek nüsha ve/veya çıkarılacak suret sayısına ilişkin olarak Damga Vergisi Kanununda herhangi bir belirleme bulunmamaktadır. Diğer taraftan, uygulamada örnek olarak düzenlendiği belirtilen kağıtlar bakımından, yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alınarak bu kağıtların nüsha ya da suret olma durumlarının belirlenmesi ve buna göre damga vergisinin aranması gerekmektedir. Hükümleri yer almaktadır. İlgi (b) Yönetmelik eki'nde Tip Sözleşmenin, asıl ve 2 (iki) adet fotokopi şeklinde düzenlenmesi belirtilmiş olmakla birlikte bu Tip Sözleşme, Genel Müdürlüğümüzce uygulamaya konulan 2010/22 nolu genelge hükümlerince kadastro müdürlüklerince istenen belge olduğundan ve ilgi (b) yönetmelik eki Tip Sözleşmenin birden fazla asıl (nüsha) sözleşme şeklindeki düzenlemeyi öngörmediği anlaşıldığından İlgi (b) yönetmeliğe göre kadastro müdürlüğüne sunulacak Tip Sözleşmenin damga vergisinin bir asıl (bir nüsha üzerinden) 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I. Akitlerle ilgili kâğıtlar başlıklı bölümünün A. 1 fıkrasına göre ilgili yılına ait oran uygulanmak suretiyle elde edilecek miktara ilave olarak bu asıl sözleşmenin kadastro müdürlüğüne sunulan fotokopisinin üzerine kontrol mühendisince, ibraz edilecek asıl Tip sözleşme ile karşılaştırılarak değerlendirildikten sonra Aslı gibidir veya Aslına uygundur ifadesinin yazılıp kaşelenip imzalanması ve ibraz edilen asıl sözleşmenin iadesiyle üç adet suret olarak 488 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı tablonun IV Makbuzlar ve diğer kağıtlar başlıklı bölümünün 3 üncü maddesi gereği ayrı ayrı maktu olarak toplamda gerekli damga vergisinin ödendiğinin aranması,... Gerektiği mütalaa edilmiştir. denilmektedir. Söz konusu talimatlarla ilgili üyelerimizden gelen yakınmalar dikkate alınarak, konu, Odamızca değerlendirilmiş, uygulamada yaşanan aksaklık ve eksikliklere ilişkin tespitlerimiz ve bununla ilgili talimatlarda yapılmasını istediğimiz düzenlemeler aşağıda sunulmaktadır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanun un Vergi ve cezada sorumluluk başlıklı 22. maddesinde Makbuz karşılığı ödemelerde Damga Vergisi; a) Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenir. b) (a) bendi dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir. Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye, lüzum göreceği işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin yukarıdaki sürelere bağlı kalmaksızın ve beyanname aranmaksızın kâğıdın düzenlenmesinden önce veya noterlerce işleme tâbi tutulması sırasında ödenmesi zorunluluğunu getirmeye, vergiyi işlem anında ilgili kamu kurum veya kuruluşuna makbuz karşılığı ödettirmeye yetkilidir. ve Resmi dairelerin mecburiyeti başlıklı 26. maddesinde Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tesbit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecburdurlar. denilmektedir. Ayrıca tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 43 Seri Nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nde 3.1. Damga Vergisi Kanunun 22 nci maddesinin son fıkrasının verdiği yetkiye istinaden Bakanlığımızca, daha önce yayımlanan 16 Seri No.lu Damga Vergisi Genel Tebliğinde3 sayılan aşağıdaki kurum ve kuruluşların sürekli damga vergisi mükellefiyetinin devam etmesi uygun görülmüştür. KATMA BÜTÇELİ İDARELER İL ÖZEL İDARELERİ-BELEDİYELER DÖNER SERMAYELİ KURULUŞLAR BANKALAR KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ

3 DEVLET VE KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ İŞTİRAKLERİ ÖZERK KURULUŞLAR DİĞER KAMU KURUMLARI ANONİM ŞİRKETLER 3.2. Damga Vergisi Kanunu 16 Seri No.lu Genel Tebliğinde sayılan kurum ve kuruluşların eskiden olduğu gibi damga vergisi defteri tutması ve bu defterleri notere veya ticaret sicil memurluğuna tasdik ettirmesi uygulamasına devam etmeleri gerekmektedir. Damga Vergisi Kanunu 16 Seri No.lu Genel Tebliğinde sayılanların yanısıra bu statüye sonradan dahil olanların da aynı uygulamaya tabi olacağı açıktır Bu listeye 32 Seri No.lu Damga Vergisi Genel Tebliği4 ile aşağıda yer alan kişi ve kuruluşlar da eklenmişti: 5422 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA TABİ DİĞER MÜKELLEFLER KOLLEKTİF VE ADİ KOMANDİT ŞİRKETLER 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTANLAR 3.4. Bakanlığımızca 32 Seri No.lu Damga Vergisi Genel Tebliğinde yer alan listeye 12 nci sıradan sonra gelmek üzere aşağıdaki mükelleflerin de eklenmesi uygun görülmüştür: " SAYILI VERGİ USUL KANUNU HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTANLAR" 3.5. Damga Vergisi Kanunu 32 Seri No.lu Genel Tebliğinde sayılan kurum ve kuruluşlar ile listeye bu tebliğin (3.4.) ayrımı ile yeni eklenenlerin sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirmesi ve defter tutmaları ihtiyaridir. Sürekli mükellefiyet tesis ettirmek istemeyen bu mükelleflerin, damga vergisine ilişkin kayıtlarını 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre tutmak zorunda oldukları defterlerinde ayrıntılı olarak göstermek şartı ile ayrıca damga vergisi defteri tutmalarına gerek bulunmamaktır. Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde 16 Seri No.lu Damga Vergisi Genel Tebliği dışında kalan ve ihtiyarilik hakkını kullanarak sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeyen mükellefler, düzenledikleri veya taraf oldukları kağıtlara ilişkin damga vergilerini 488 sayılı Kanunun 22/b bendine göre kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde ilgili vergi dairesine damga vergisi beyannamesi ile bildirecek ve aynı süre içinde ödeyeceklerdir Buna göre, 488 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi durumunda, damga vergisinin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine beyan edilip ödenmesi uygulamasına devam edilecektir. Diğer taraftan, bankalar, anonim şirketler gibi merkezleri dışında başka il veya ilçelerde faaliyet gösteren şubelerin düzenledikleri kağıtlara ait damga vergileri ise, şubeler tarafından, muhtasar beyannamelerinin verildiği vergi dairelerine sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirerek beyan edilip ödenecektir. ve tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 44 Seri Nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nde de 3- Serbest meslek erbabının sürekli damga vergisi mükellefiyetine ilişkin uygulama: 32 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde yer alan listeye 43 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile eklenen 13 üncü sıradan sonra gelmek üzere serbest meslek erbabı nın da eklenmesi uygun görülmüştür. Buna göre, 488 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi durumunda, bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar gelir vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine damga vergisi beyannamesi ile bildirilip yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenmesi gerekir. denilmektedir. Bununla birlikte, Odamızın tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Meslekî Faaliyet Denetimi ve Ücret Yönetmeliği nin Meslekî faaliyet denetimi uygulamaları başlıklı 5. maddesinin

4 birinci fıkrası Harita ve kadastro mühendislik müşavirlik hizmeti üreten gerçek veya tüzel kişiler, meslekî faaliyet ve ürettikleri hizmetlerin ücret tarifesine uygunluğu denetimini yaptırmakla yükümlüdürler. ; Ücret tarifesine uygunluk başlıklı 6. maddesi MFDG, SHKMMB`nin yaptığı işin ücretinin HKMO ücret tarifesine uygunluğunu inceler. ; Mühür/kaşe ve imza zorunluluğu 8. maddesi SHKMMH kapsamında gerçekleştirilen MFDU kapsamında tip sözleşme ve iş listelerinde, HKMO mührü/kaşesi ve yetkili kişinin imzası bulunması zorunludur. ; HKMO ya sunma zorunluluğu başlıklı 11. maddesi (1) SHKMMH hizmet sözleşmelerinde ve iş listelerinde HKMO`nun, mühür/kaşesi ve yetkili imzası bulunması zorunludur. (2) HKMO`nun mührü/kaşesi ve yetkili imzası bulunmayan sözleşme ve iş listeleri uygulama ve onay için ilgili idareye verilemez. HKMO`nun mührü/kaşesi ve yetkili imzasını taşımayan belgelerin kabul edilmesi halinde sorumluluk ilgili idarelere ve kamu görevlilerine aittir. ; SHKMMB nin sorumlulukları başlıklı 13. maddesinin ikinci fıkrasında SHKM, yaptığı SHKMMH kapsamındaki her türlü işleri, ilgili idare veya onaylayan kuruluşun isteğine bakmaksızın HKMO'nun ilgili birimlerine sunarak MFDU yaptırmak zorundadır. şeklindedir. Yukarıda anılan mevzuat hükümleri birlikte incelendiğinde: Seri No'lu ve 44 Seri No lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği nin yukarıda anılan hükümlerine göre 5422 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa tabi mükellef ve serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösteren harita ve kadastro mühendisleri sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirebilmekte olup, sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettiren harita ve kadastro mühendislerinin damga vergisi ödemelerinin 488 sayılı Kanun un 22. maddesinin (a) bendi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açıktır. Bu nedenle sürekli damga vergisi mükellefi olan harita ve kadastro mühendislerinden, her bir sözleşmenin ayrı ayrı damga vergisinin ödendiğinin aranması 488 sayılı Kanun un 22. maddesinin (a) bendine aykırıdır. Tip sözleşmeler; notere yıllık olarak onaylattırılan, gerektiğinde vergi dairelerince de denetlenebilen ve damga vergisi mükellefliği tesis ettirenler tarafından tutulması zorunlu olan damga vergisi defterine işlenerek, kurumunuza bu defterin ilgili sayfasının fotokopisi ve Tip Sözleşmeye... TL. Damga Vergisi Tarafımızdan Makbuz Karşılığı Ödenecektir. Defter Sıra No:... ifadesini taşıyan kaşe basılması suretiyle tarafınıza sunulmasının uygun olacağı düşünülmektedir sayılı Kanun un 26. maddesi ile İdarenizde çalışan memurlarınıza serbest çalışan harita kadastro mühendislerince ibraz edilen Tip Sözleşmelerin Damga Vergisini arama ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etme veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine gönderme zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu Tip Sözleşmeler serbest çalışan harita kadastro mühendislerince Odamız WEB sayfasından alınmakta olup, Odamızca yapılan mesleki faaliyet denetimi HKMO Mesleki Faaliyet Denetimi ve Ücret Yönetmeliği hükümleri uyarınca, sözleşme konusu işin ücretinin Odamızca belirlenen mühendislik hizmetleri ücret cetveline uygun olup olmadığı, serbest çalışan üyelerimizin herhangi bir kısıtlılığının olup olmadığı ve mesleki faaliyetini sürdürüp sürdürmediğine ilişkindir. Mesleki Faaliyet Denetimi serbest çalışan üyemizin Tip Sözleşmesini mesleki faaliyet denetimi görevlisine iletmesi ve yapılan inceleme sonucu herhangi bir sorun bulunmaması halinde de mesleki faaliyet denetimi görevlisinin Tip Sözleşmenin ilgili bölümüne HKMO mührü/kaşesi vurması ve imza atması ile yapılmaktadır. KDV Kanunu'nun 27. maddesinin beşinci fıkrasında Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz denilmektedir. Görüleceği üzere mesleki faaliyet denetiminin yapılması KDV Kanununda öngörüldüğü gibi Odamızca düzenlenen tarifenin matraha esas alınması nedeniyle kamu gelirlerine ve hizmet alanı işin uzmanı mühendis tarafından yapılması açısından da kamu sağlığı ve güvenliğine ilişkindir. Bu nedenle İdareniz memurlarınca sadece Tip Sözleşmelerin damga vergisinin ödenmesinin

5 istenilmesi yanında, kamu gelir kaybına yol açılmaması için 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 26. maddesi gereği damga vergisinin noksan yatırılmadığının da sorgulanması gerekmekte olup, bu da İdarenize ibraz edilen Tip Sözleşmelerde Odamızın mesleki faaliyet denetiminin yapıldığını gösteren Oda Mührünün ve mesleki faaliyet denetimi görevlisinin imzasının aranmasıyla mümkündür. Bununla birlikte, 488 sayılı Kanun un 26. maddesi ile İdarenizde çalışan memurlarınıza serbest çalışan harita kadastro mühendislerince ibraz edilen Tip Sözleşmelerin Damga Vergisini arama ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etme veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine gönderme zorunluluğu getirilmiş olup, damga vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş Tip Sözleşmelere ilişkin işlerin damga vergisi ödeninceye kadar bekletilmesi görev ve yetkisi verilmemiştir. Böylesi bir kısıtlama serbest çalışan üyelerimizin ve üyelerimizden hizmet alan kişilerin zaman ve hak kaybına yol açmakta çalışma hürriyetinin engellenmesi sonucu doğurmaktadır. Bu nedenle yasal dayanağı bulunmayan söz konusu uygulamaya son verilmesi gerekmektedir. 3. Odamız Mesleki Faaliyet Denetimi ve Ücret Yönetmeliği nin eki Tip Sözleşme örneklerinde Oda yetkilisince imzalanıp onaylanan Tip Sözleşmenin aslının proje müellifinde, 1 fotokopisinin işverende, 1 fotokopisinin ise mesleki faaliyet denetimi sonunda diğer belgelerle birlikte temsilcilik dosyası içerisinde Şube Başkanlığına gönderileceği hüküm altına alınmıştır. Odamızca düzenlenen Tip Sözleşmelerin kullanıldığı durumlarda, serbest çalışan harita mühendislerinin mesleki faaliyet denetimi yaptırmak üzere ilgili birimlerimize başvurmaları halinde başvuran ilgilinin harita mühendisi olup olmadığı, idari ya da adli bir kısıtlılığının bulunup bulunmadığı ve ürettiği hizmet karşılığı aldığı ücretin Odamızca belirlenen hizmet ücretlerine uygun olup olmadığı yönünde sınırlı bir inceleme yapılmakta ve Tip Sözleşmenin aslı ilgili idaresine sunulmak üzere başvuran harita mühendisinde kalmakta ve harita mühendisince bu asıl Tip Sözleşme ilgili İdareye sunulmaktadır. Odamızca Tip sözleşmelerin görülerek onaylanması sırasında yukarıda belirtildiği üzere üyenin sicil durumu ve belirlenen hizmet ücretinin uygunluğuyla sınırlı bir denetim yapıldığından ve sözkonusu Tip Sözleşme ancak ilgili idaresine sunulduğunda hukuki belge niteliğini kazanacağından damga vergisine ilişkin yasal bir sorumluluk ve yetkisi bulunmayan Odamızca damga vergisiyle ilgili bir inceleme yapılmamaktadır. Diğer yandan, Danıştay Yedinci Dairesinin tarih ve E:2006/9, K:2009/4592 sayılı kararında da belirtildiği üzere, suret in ilgililerce düzenlenip imzalanmak suretiyle herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek hale gelen bir kağıdın, usulüne uygun olarak çıkarılmış aslı gibidir şerhini taşıyan onaylı örneği olduğundan ve ancak resmi dairelere ibraz edilmek koşuluyla maktu damga vergisine tabi olduğundan, Odamızca düzenlenen Tip Sözleşmede bahsi geçen fotokopiler suret niteliği de taşımadığından ve resmi dairelere ispat niteliğinde verilen belgelerden de olmadığından, yalnızca arşiv ve iç işleyişe ilişkin bulunduğundan maktu damga vergisine tabi bulunmamaktadır. Belirtilen nedenlerle, hukuki belge olarak değerlendirilebilecek nitelikteki Tip Sözleşme asıllarının serbest mühendislerce mesleki faaliyet denetimi için Odamız birimlerine sunulması halinde, söz konusu Tip Sözleşme asılları görüldükten sonra, ilgili idaresine sunulmak üzere serbest harita mühendislerine geri verildiğinden ve ancak ilgili idareye sunulan Tip Sözleşme asılları vergi hukuku açısından hukuki nitelikte belge özelliği taşıyabileceğinden, İdarenizce serbest mühendislerde kalan asıl sözleşmenin istenilmesi ve sadece bu sözleşmeden doğan damga vergisinin ödenmesinin aranılması gerekmektedir. Nitekim birer örneği ekte sunulan yazılarımızla da yukarıda belirtilen söz konusu uygulamalara ilişkin açıklamalar, vergi daireleri, kadastro il müdürlükleri, vb. kamu kurum ve kuruluşlarına iletilmiştir. Ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarınca serbest çalışan harita ve kadastro mühendislerine ürettirilen ihaleli işlerde Odamızın Tip Sözleşmesi kullanılmamaktadır. Kamu kurum ve kuruluşları ile serbest harita ve kadastro mühendisleri arasında imzalanan sözleşmelerin

6 damga vergisi kamu kurum ve kuruluşlarınca işin bitiminde yapılan ödeme sırasında kesilmektedir. Fakat uygulamada ilgi (a) ve ilgi (b) de kayıtlı talimatlarınızdaki Tip Sözleşme ile ihaleli işler için imzalanan sözleşmeler karıştırılmakta ve bu durum damga vergisinin iki kez yatırılmasına sebebiyet vermektedir. Bu nedenle yapılmasını istediğimiz düzenlemelerde bu hususunda dikkate alınması gerektiği düşünmekteyiz. Sonuç olarak ilgi (a)'da ve ilgi (b)'de kayıtlı talimatlarınızda: Serbest çalışan harita kadastro mühendislerince (büro/şirket müellifi) düzenlenip İdarenize sunulan Tip Sözleşmelerin aslının istenilmesine, Tip Sözleşmelere yazılan proje bedelinin Odamızca belirlenen Mühendislik Hizmetleri Ücret Cetvelinden hesaplanan proje bedelinden düşük olması durumunda, sadece damga vergisi değil KDV ve Kurumlar Vergisi de noksan olarak yatırılacak olup bahse konu bu vergilerin noksan yatırılmasının önüne geçmek için Onaylı (Odamızın mührü/kaşesi ile yetkili imzası bulunan) Tip Sözleşmelerin istenilmesine, Sürekli damga vergisi mükellefi olan serbest çalışan harita ve kadastro mühendislerinden damga vergisinin 488 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında ödenmesinin aranılmasına, Damga vergisi yatırılmamış veya noksan yatırılmış Tip Sözleşmelere ilişkin iş ve işlemlerin bekletilmemesine ve ilgili vergi dairesine bildirilmesine, ilişkin düzenlemelerin yapılması gerektiği hususlarında, Gereği için bilgilerinize sunarız. Saygılarımızla. Ertuğrul CANDAŞ Yönetim Kurulu a. Genel Başkan EKLER: Ek-1: Tarsus Kızılmurat Vergi Dairesine Müdürlüğü'ne gönderilen tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek-2: Ardahan Kadastro Müdürlüğü'ne gönderilen tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek-3: Ayvalık Vergi Dairesi Müdürlüğüne gönderilen tarih ve 3/B sayılı yazımız.

7 EK-1 Sayı : 3/B /01/2015 Konu : Tip Sözleşmelerde ödenen damga vergisine ilişkin bilgi hakkında. TARSUS KIZILMURAT VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ TARSUS/MERSİN İlgi: a) tarihli Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Tarsus Temsilciliği dilekçesi. b) tarih ve sayılı yazınız. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Tarsus Temsilciliğimizin ilgi (a) sayılı yazısı ile gereği için Genel Merkezimize gönderdiği ilgi (b) de kayıtlı yazınızda, Tarsus Kadastro Müdürlüğü'nün tarih ve 3836 sayılı yazıları ile Odaya kayıtlı serbest çalışan harita mühendisleri tarafından 2009 yılında düzenlenen TİP Sözleşmelere ait damga vergisinin ödenip ödenmediğine ilişkin tarih ve 3732 sayılı yazılarına Tarsus İlçe Temsilciliğimizce cevap verilmediğinin bildirildiğinden bahisle, serbest çalışan üyelerimize ait damga vergisinin ödenip ödenmediğine esas olmak üzere Kadastro Müdürlüğüne sunulan Tip Sözleşme sayılarının ekli tabloda belirtilen 2010 ve müteakip yıllara ait istenilen bilgilere uygun olarak düzenlenerek Dairenize bildirilmesi, ayrıca; var ise, üyelerimizce belirtilen yıllara ait damga vergisinin nispi olarak ödenen Tip sözleşmelerin birer örneğinin gönderilmesinin istenildiği görülmektedir. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 3. maddesinde damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, 26. maddesinde ise resmi dairelerin ilgili memurlarının kendilerine ibraz edilen kağıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tesbit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları hükme bağlanmıştır. Odamızca düzenlenen Tip Sözleşmelerin kullanıldığı durumlarda, serbest çalışan harita mühendislerinin mesleki faaliyet denetimi yaptırmak üzere ilgili birimlerimize başvurmaları halinde başvuran ilgilinin harita mühendisi olup olmadığı, idari ya da adli bir kısıtlılığının bulunup bulunmadığı ve ürettiği hizmet karşılığı aldığı ücretin Odamızca belirlenen hizmet ücretlerine uygun olup olmadığı yönünde sınırlı bir inceleme yapılmakta ve Tip Sözleşmenin aslı ilgili idaresine sunulmak üzere başvuran harita mühendisinde kalmakta ve harita mühendisince bu asıl Tip Sözleşme ilgili İdareye sunulmaktadır. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce Odamızın mesleki faaliyet denetimi yapıp yapmadığı aranmaksızın sunulan Tip Sözleşmeler kabul edildiğinden, Odamızca mesleki faaliyet denetimi yapılmadan ilgili idarelere sözleşmeler sunulduğu gibi, fotokopi ile çoğaltılan çok sayıda sözleşmenin de İdarelere sunulduğu sanılmaktadır. Odamızca Tip sözleşmelerin görülmesi sırasında yukarıda belirtildiği üzere üyenin sicil durumu ve belirlenen hizmet ücretinin uygunluğuyla sınırlı bir denetim yapıldığından ve sözkonusu Tip Sözleşme ancak ilgili idaresine sunulduğunda hukuki belge niteliğini kazanacağından damga vergisine ilişkin yasal bir sorumluluk ve yetkisi bulunmayan Odamızca damga vergisiyle ilgili bir inceleme yapılmamaktadır. Odamızca yetki ve sorumluluğu bulunmadığından, mesleki faaliyet denetimi için getirilmesi halinde getirilen Tip Sözleşme üzerinde damga vergisi aranmamakla birlikte Odamızca yapılan düzenlemelerde üretilen hizmetle ilgili vergi mevzuatından kaynaklanan her türlü sorumluluk ve yükümlülüğün sözleşmenin taraflarına ait olacağı vurgulanmıştır. (Ek-1) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığının Kadastro Müdürlüklerine gönderdiği tarih ve sayılı yazılarında da serbest çalışan harita mühendislerince kadastro müdürlüklerine sunulan Tip Sözleşmelerin damga vergisinin ödendiğinin 488 sayılı Kanun'un 26. maddesi gereği kadastro müdürlüklerince aranması gerektiği belirtilmektedir. (Ek-2)

8 Odamız Genel Merkezince, konunun hem kamunun can ve mal güvenliğine, hem de vergi gelirleri açısından kamu gelirlerine ilişkin olduğu belirtilerek etkin bir işbirliği yoluyla mesleki faaliyet denetimi konusunda işbirliği ve düzenleme yapılması için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne (Ek-3), Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğüne (Ek-4), Mekansal Planlama Genel Müdürlüğüne (Ek-5) başvurulmuşsa da olumlu yanıt alınamamıştır. Diğer taraftan, şubelerimizce ilgili idarelere başvurularak kontrolü yapılan harita ve kadastro mühendislik hizmetleri listesinin istenilmesi üzerine de sonuç alınamamış olup, ilgili idarelere karşı dava açılmak zorunda kalınmıştır. (Ek-6, Ek-7) Belirtilen nedenlerle, hukuki belge olarak değerlendirilebilecek nitelikteki Tip Sözleşme asıllarının serbest mühendislerce mesleki faaliyet denetimi için Odamız birimlerine sunulması halinde, söz konusu Tip Sözleşme asılları görüldükten sonra, ilgili idaresine sunulmak üzere serbest harita mühendislerine geri verildiğinden ve ancak ilgili idareye sunulan Tip Sözleşme asılları vergi hukuku açısından hukuki nitelikte belge özelliği taşıyabileceğinden, vergi hukuku yönünden bir sorumluluğu, yetkisi bulunmayan, ilgili idarelerden istediği halde belge örneklerini de edinemeyen Odamızın hukuki nitelikte belge verme olanağı bulunmamaktadır. Konunun bundan sonra Odamız Genel Merkezi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ve Maliye Bakanlığınca birlikte değerlendirilerek etkin bir işbirliği ve düzenleyici işlemlerle çözümlenebileceği düşünülmektedir. Saygılarımızla bilgilerinize sunulur. Ertuğrul CANDAŞ Yönetim Kurulu a. Genel Başkan EKLER: Ek.1 Odamızın tarihli ve 2013/1 Sayılı Genelgesi. Ek.2 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığının Kadastro Müdürlüklerine gönderdiği tarihli ve /97098 sayılı yazı. Ek.3 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne gönderilen 17/12/2013 tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek.4 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü'ne gönderilen 17/12/2013 tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek.5 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü'ne gönderilen 17/12/2013 tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek.6 Odamızca Elazığ Valiliği (Kadastro Müdürlüğü) ne açılan davaya ilişkin dava dilekçesi. Ek.7 Odamızca Mardin Valiliği (Kadastro Müdürlüğü) ne açılan davaya ilişkin dilekçesi.

9 EK-2 Sayı : 3/B /01/2015 Konu : Damga Vergisi Hk. T.C. ARDAHAN VALİLİĞİ KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ ARDAHAN İlgi: a) tarihli ve /2489 sayılı yazınız ve ekleri. b) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığı'nın tarihli ve /97098 sayılı yazısı. c) Erzurum Tapu ve Kadastro VIII. Bölge Müdürlüğü'nün tarihli ve / sayılı yazısı. İlgi (a) yazınızda, ilgi (b) ve (c) yazılar ile serbest çalışan harita mühendislerince Kadastro Müdürlüklerine 2009 yılı içerisinde sunulan Tip Sözleşmelerin damga vergisinin ödenip ödenmediğinin araştırılmasının istendiği belirtilmekte ve Müdürlüğünüz arşivinde yapılan araştırma ve Oda Temsilcilerimiz ile kurulan irtibat sonucunda söz konusu sözleşmelere ulaşılamaması sebebiyle mahalli maliye kuruluşuna bildirilmek üzere 2009 yılına ait tip sözleşmelerin fotokopilerinin Müdürlüğünüze ivedi olarak gönderilmesi istenilmektedir. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 3. maddesinde damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, 26. maddesinde ise resmi dairelerin ilgili memurlarının kendilerine ibraz edilen kağıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tesbit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları hükme bağlanmıştır. Odamızca düzenlenen Tip Sözleşmelerin kullanıldığı durumlarda, serbest çalışan harita mühendislerinin mesleki faaliyet denetimi yaptırmak üzere ilgili birimlerimize başvurmaları halinde başvuran ilgilinin harita mühendisi olup olmadığı, idari ya da adli bir kısıtlılığının bulunup bulunmadığı ve ürettiği hizmet karşılığı aldığı ücretin Odamızca belirlenen hizmet ücretlerine uygun olup olmadığı yönünde sınırlı bir inceleme yapılmakta ve Tip Sözleşmenin aslı ilgili idaresine sunulmak üzere başvuran harita mühendisinde kalmakta ve harita mühendisince bu asıl Tip Sözleşme ilgili İdareye sunulmaktadır. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce Odamızın mesleki faaliyet denetimi yapıp yapmadığı aranmaksızın sunulan Tip Sözleşmeler kabul edildiğinden, Odamızca mesleki faaliyet denetimi yapılmadan ilgili idarelere sözleşmeler sunulduğu gibi, fotokopi ile çoğaltılan çok sayıda sözleşmenin de İdarelere sunulduğu sanılmaktadır. Odamızca Tip sözleşmelerin görülmesi sırasında yukarıda belirtildiği üzere üyenin sicil durumu ve belirlenen hizmet ücretinin uygunluğuyla sınırlı bir denetim yapıldığından ve sözkonusu Tip Sözleşme ancak ilgili idaresine sunulduğunda hukuki belge niteliğini kazanacağından damga vergisine ilişkin yasal bir sorumluluk ve yetkisi bulunmayan Odamızca damga vergisiyle ilgili bir inceleme yapılmamaktadır. Odamızca yetki ve sorumluluğu bulunmadığından, mesleki faaliyet denetimi için getirilmesi halinde getirilen Tip Sözleşme üzerinde damga vergisi aranmamakla birlikte Odamızca yapılan düzenlemelerde üretilen hizmetle ilgili vergi mevzuatından kaynaklanan her türlü sorumluluk ve yükümlülüğün sözleşmenin taraflarına ait olacağı vurgulanmıştır. (Ek-1) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığının Kadastro Müdürlüklerine gönderdiği tarih ve sayılı yazılarında da serbest çalışan harita mühendislerince kadastro müdürlüklerine sunulan Tip Sözleşmelerin damga vergisinin ödendiğinin 488 sayılı

10 Kanun'un 26. maddesi gereği kadastro müdürlüklerince aranması gerektiği belirtilmektedir. (Ek-2) Odamız Genel Merkezince, konunun hem kamunun can ve mal güvenliğine, hem de vergi gelirleri açısından kamu gelirlerine ilişkin olduğu belirtilerek etkin bir işbirliği yoluyla mesleki faaliyet denetimi konusunda işbirliği ve düzenleme yapılması için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne (Ek-3), Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğüne (Ek-4), Mekansal Planlama Genel Müdürlüğüne (Ek-5) başvurulmuşsa da olumlu yanıt alınamamıştır. Diğer taraftan, şubelerimizce ilgili idarelere başvurularak kontrolü yapılan harita ve kadastro mühendislik hizmetleri listesinin istenilmesi üzerine de sonuç alınamamış olup, ilgili idarelere karşı dava açılmak zorunda kalınmıştır. (Ek-6, Ek-7) Belirtilen nedenlerle, hukuki belge olarak değerlendirilebilecek nitelikteki Tip Sözleşme asıllarının serbest mühendislerce mesleki faaliyet denetimi için Odamız birimlerine sunulması halinde, söz konusu Tip Sözleşme asılları görüldükten sonra, ilgili idaresine sunulmak üzere serbest harita mühendislerine geri verildiğinden ve ancak ilgili idareye sunulan Tip Sözleşme asılları vergi hukuku açısından hukuki nitelikte belge özelliği taşıyabileceğinden, vergi hukuku yönünden bir sorumluluğu, yetkisi bulunmayan, ilgili idarelerden istediği halde belge örneklerini de edinemeyen Odamızın hukuki nitelikte belge verme olanağı bulunmamaktadır. Konunun bundan sonra Odamız Genel Merkezi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ve Maliye Bakanlığınca birlikte değerlendirilerek etkin bir işbirliği ve düzenleyici işlemlerle çözümlenebileceği düşünülmektedir. Saygılarımızla bilgilerinize sunulur. Ertuğrul CANDAŞ Yönetim Kurulu a. Genel Başkan EKLER: Ek.1 Odamızın tarihli ve 2013/1 Sayılı Genelgesi. Ek.2 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kadastro Dairesi Başkanlığının Kadastro Müdürlüklerine gönderdiği tarihli ve /97098 sayılı yazı. Ek.3 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne gönderilen 17/12/2013 tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek.4 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü'ne gönderilen 17/12/2013 tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek.5 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü'ne gönderilen 17/12/2013 tarih ve 3/B sayılı yazımız. Ek.6 Odamızca Elazığ Valiliği (Kadastro Müdürlüğü) ne açılan davaya ilişkin dava dilekçesi. Ek.7 Odamızca Mardin Valiliği (Kadastro Müdürlüğü) ne açılan davaya ilişkin dilekçesi.

11 EK-3 Sayı : 3/B /09/2015 Konu : Damga vergisi hakkında. T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BALIKESİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI AYVALIK VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ'NE İlgi: a) Balıkesir Valiliği Kadastro Müdürlüğü'nün tarih ve /136 sayılı yazısı. b) tarih ve /4809 sayılı yazınız. c) Balıkesir Valiliği Kadastro Müdürlüğü'nün tarih ve / sayılı yazısı. d) tarih ve /6863 sayılı yazınız. e) Bursa Şubemizin tarih ve 1/B sayılı yazısı. Bursa Şubemizin ilgi (e)'de kayıtlı yazısıyla ilgi (d)'de kayıtlı yazınız ve ekleri Odamıza gönderilerek konunun değerlendirilmesi istenilmiştir. Müdürlüğünüzün ilgi (d)'de kayıtlı yazısı ve eklerinin incelenmesinden ilgi (a)'da kayıtlı yazıyla Balıkesir Valiliği Kadastro Müdürlüğünce serbest çalışan harita mühedislerinin üçüncü şahıslarla imzaladıkları 2009 yılında Ayvalık ilçesinde yapılan işlere ait sözleşmelerin ekinde damga vergisi ödendiğine dair herhangi bir belgenin ibraz edilmediğinin tespit edildiği, 488 Sayılı Kanun'un 26. maddesi gereği de söz konusu sözleşmeleri ve sözleşmelerin listesini Müdürlüğünüze bildirdiği, Balıkesir Valiliği Kadastro Müdürlüğüne gönderdiğiniz ilgi (b)'de kayıtlı cevabi yazınızla ilgi (a)'da kayıtlı yazı eki listede belirtilen harita mühendislerine ait ilgili dönemde herhangi bir damga vergisi tahakkuk ve tahsilatına rastlanmadığı belirtilerek sözleşmelerin halen geçerli olup olmadığı soru konusu edilerek geçerli olan sözleşmelerin tarafınıza bildirilmesinin istendiği, Balıkesir Valiliği Kadastro Müdürlüğü'nün ilgi (c)'de kayıtlı cevabi yazısıyla iş yapım sözleşmelerinin işveren ve işi yapan arasında imzalandığı, iş bitiminde sözleşmenin de geçerliliğinin sona ereceği belirtilerek serbest çalışan harita mühendislerinin Odamızın tip sözleşmelerini kullandığından söz konusu sözleşmelerin geçerlilik durumunun Odamızdan öğrenilmesinin uygun olacağının Müdürlüğünüze bildirildiği, ilgi (c)'de kayıtlı yazı üzerine de ilgi (d)'de kayıtlı yazınızla Bursa Şubemize başvurarak söz konusu sözleşmelerin halen geçerli olup olmadığının Müdürlüğünüze bildirilmesinin istenildiği anlaşılmaktadır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 3. maddesinde damga vergisinin müellifinin kağıtları imza edenler olduğu, 26. maddesinde ise resmi dairelerin ilgili memurlarının kendilerine ibraz edilen kağıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tesbit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları hükme bağlanmıştır. Odamızca düzenlenen Tip Sözleşmelerin kullanıldığı durumlarda, serbest çalışan harita mühendislerinin mesleki faaliyet denetimi yaptırmak üzere ilgili birimlerimize başvurmaları halinde başvuran ilgilinin harita mühendisi olup olmadığı, idari ya da adli bir kısıtlılığının bulunup bulunmadığı ve ürettiği hizmet karşılığı aldığı ücretin Odamızca belirlenen hizmet ücretlerine uygun olup olmadığı yönünde sınırlı bir inceleme yapılmakta ve Tip Sözleşmenin aslı ilgili idaresine sunulmak üzere başvuran harita mühendisinde kalmakta ve harita mühendisince bu asıl Tip Sözleşme ilgili idareye sunulmaktadır. Serbest harita ve kadastro mühendisleri yüklenimine aldığı talebe bağlı işleri yaptıktan sonra sözleşme ile birlikte kadastro müdürlüklerine sunmakta, yapılan işlerin teknik ve mevzuata uygunluk kontrolü kadastro müdürlüğünce yapıldıktan sonra eksik bulunmaması durumunda tapuya tescil için tapu müdürlüklerine gönderilmekte ve tapuya tescilinin yapılmasıyla söz konusu işler son

12 bulmaktadır. Dolayısıyla, Odamızca düzenlenen tip sözleşmenin kullanılması ve mesleki faaliyet denetiminin yapılması sözleşmenin geçerliliği için ön koşul olmakla birlikte, sözleşmenin geçerliliği için aynı zamanda ilgili idareye sunulması ve ilgili idarece de sözleşme konusu hizmetin uygun bulunarak kabulü de zorunludur. Her ne kadar Balıkesir Valiliği Kadastro Müdürlüğünün ilgi (c)'de kayıtlı yazısında iş yapım sözleşmelerinin işveren ve işi yapan arasında imzalandığı, iş bitiminde sözleşmenin de geçerliliğinin sona ereceği belirtilerek serbest çalışan harita mühendislerinin Odamızın tip sözleşmelerini kullandığından söz konusu sözleşmelerin geçerlilik durumunun Odamızdan öğrenilmesinin uygun olacağı belirtilmişse de yukarıda açıkça ifade edildiği üzere Odamızca serbest çalışan üyelerimizin yaptığı işlere ilişkin ilgilinin harita mühendisi olup olmadığı, idari ya da adli bir kısıtlılığının bulunup bulunmadığı ve ürettiği hizmet karşılığı aldığı ücretin Odamızca belirlenen hizmet ücretlerine uygun olup olmadığı yönünde sınırlı bir inceleme yapıldığından işin bitip bitmediği ancak tapuya tescil edilip edilmediğinin öğrenilmesi sonucu anlaşılacağından ilgili tapu ve kadastro müdürlüğünden öğrenilmesi mümkündür. Bilgi ve gereğini dileriz. Saygılarımızla. Ertuğrul CANDAŞ Yönetim Kurulu a. Genel Başkan DAĞITIM : Gereği : Gelir İdaresi Başkanlığı Balıkesir Vergi Dairesi Başkanlığı Ayvalık Vergi Dairesi Müdürlüğü Bilgi : HKMO Bursa Şube