Uyanı s! Ahlaki Degerler. Ne Kadar Önemli?

Transkript

1 Uyanı s! KASIM 2013 Ahlaki Degerler Ne Kadar Önemli?

2 Uyanı s! BU SAYIDA s DAHA FAZLASI IC IN GENCLER KAPAK KONUSU Ahlaki Degerler Ne Kadar Önemli? 6-9. SAYFALAR r Genclerin sordugu onlarca soruya Kutsal Kitaptan cevap bulabilirsiniz. Ornegin: Gor un uş um Konusunda Saplantılı mıyım? Hastalıgımla Nasıl Başa Çıkabilirim? Neden Kendimi Yaralıyorum? Ayrıca şu videoyu farklı dillerde izleyebilirsiniz: Yaşıtların Ne Diyor? Erteleme Alışkanlıgı. (KUTSAL K ITABIN O GRETT IKLER I > GENCLER kısmına bakın) 3 DUNYAYA BAKIŞ 4 AILELER I C IN YARDIM Cocugunuzla Cinsel I cerikli Mesajlaşma Hakkında Konuşmak 10 SOYLEŞ I Bir Piyanist Yaratıcıya Nasıl Inandı gını Anlatıyor 12 AKIL VE BEDEN SAGLI GI Menopozun Zorluklarıyla Başa Çıkmak 14 KUTSAL K ITABIN GOR UŞ U Evlilik 16 OZL U SOZLER Sizin de Yure giniz Surekli Ziyafette mi? ÇOCUKLAR r Resimli Kutsal Kitap hikayelerini ˆ sitemizden okuyabilirsiniz. Bu etkinlik sayfalarını kullanarak cocugunuzun Kutsal Kitapta adı gecen kişileri daha yakından tanımasını ve ahlaksal ilkeleri ogrenmesini saglayabilirsiniz. (KUTSAL K ITABIN O GRETT IKLER I > ÇOCUKLAR kısmına bakın) Vol. 24, No. 11 / Monthly / TURKISH Her Sayının Ortalama Tirajı: 99 Dilde Adet Bu yayın parayla satılmaz. Gon ull uba gıslarla desteklenen, dunya capındaki Kutsal Kitap egitim programının bir kısmıdır. Aksi belirtilmedikce, ayet alıntıları Kutsal Kitap Yeni Dunya Çevirisi ndendir. Awake! (ISSN X) Druck und Verlag: Wachtturm Bibel und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus. Verantwortliche Redaktion: Ramon Templeton, Selters/Taunus. Bu yayının Turk cesinin hazırlanmasından Yehova nın Sahitlerini Destekleme Dernegi sorumludur Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Her hakkı saklıdır. Printed in Germany. Dahafazlabilgialmakyadahi cbir ucret odemeden Kutsal Kitabı incelemek ister misiniz? sitesini ziyaret edebilir ya da aşagıdaki adrese yazabilirsiniz. YEHOVA NIN SAH ITLERI: PK 23 Ferikoy Istanbul-T URK IYE. Tel Adreslerin tam listesi icin su siteye bakın:

3 D UNYAYA BAKIŞ DUNYA Dunya dinleriyle ilgili bir araştırmaya gore, hepsi ateist olmasa da herhangi bir dini gruba ait olmadıgını soyleyen insanların sayısı şu anda 1,1 milyar. Bu grup 2,2 milyar Hıristiyan ve 1,6 milyar Musl umandan sonra u c unc u sırada yer alıyor. Dord unc u sırada ise, yaklaşık 1 milyar mensubuyla Hinduizm bulunuyor. ALMANYA 2012 yılında Almanya nın en yuk- sek mahkemelerinden biri, kamu kurumu status une sahip bir kiliseden resmi şekilde ayrılan kişilerin, artık o dinsel toplulugun üyesi olarak kalamayacagına karar verdi. Kiliseden resmen ayrılanve dolayısıyla artık kilise vergisi ödemeyen, fakat dininin gereklerini yerine getirmeye devam eden Katolikler, ayinlere katılmaktan, gunah çıkarmaktan, kiliseyle ilgili gorevlerde yer almaktan, hatta dini torenle gom ulmekten menedilebilir. İTALYA Bir ankete gore, İtalyanlar çocuklarıyla gunde ortalama 15 dakika oyun oynuyor. La Repubblica Her beş ebeveynden sadece biri oyun oynamanın egiti- ci oldugunu duş un uyor diyor. Masa oyunları tasarımcısı Andrea Angiolino ya gore, anne babalar oyun sayesinde çocuklarının hayal guc un un ve ku- ral duygusunun gelişmesine katkıda bulunuyor. JAPONYA Japon bilim insanları ovg un un beynin od ul bolgelerini harekete gecirdigini ve mutluluk hissi yarattıgını soyl u- yor. Gor unen o ki bu bulgu, ovg un un insanları daha iyisini yapmaya teşvik ettigi gor uş un u dogruluyor. BOLIVYA 2012 yılının sonunda Bolivya da nufus sayımı yapıldı. Sonucların dogru çıkması icin Bolivyalılardan sayımın yapıldıgı gun evde kalmaları istendi. Ayrıca özel aracların trafige çıkması ve alkol kullanımı yasaklandı, sınırlar da kapatıldı. Vergi levhası: ollo/e/getty Images; polis: Fotograf, Jose Luis Quintana/LatinContent/Getty Images 3

4 A ILELER I C IN YARDIM ANNE BABA OLMAK Cocugunuzla Cinsel I cerikli Mesajlaşma Hakkında Konuşmak ZORLUK Cinsel icerikli mesajlaşmanın gencler arasında yaygın oldugunu duyuyorsunuz. Acaba benim cocu gum da bunu yapar mı? diye kaygı cekiyorsunuz. Cocugunuzla konuşmak istiyorsunuz, ama nasıl? Bu sorunun cevabını almadan once bazı genclerin bunu neden yaptıgını ve bu konunun neden onemli oldugunu gorelim. Cinsel icerikli mesajlaşma, cep telefonuyla acık sacık mesajlar, fotog- raflar ya da videolar gondermek olarak tanımlanabilir. Daha fazla bilgi icin jw.org web sitesine girip Gencler Soruyor: Cinsel Icerikli Mesajlaşma Konusunda Neler Bilmeliyim? başlıklı makaleyi okuyun. (KUTSAL KITABIN OGRETT IKLER I GENCLER kısmına bakın.) NEDEN YAPIYORLAR? Bazı gencler hoşlandıkları kişinin ilgisini cekmek icin cinsel icerikli mesajlar gonderiyor. Bazı durumlarda kızlar, erkeklerden baskı gord ukleri icin acık sacık fotograflarını gonderiyorlar. Bazen bir erkek, bir kızın acık sacık fotografını arkadas- larını eglendirmek ya da ayrılıgın intikamını almak icin bir sur ukişiye gonderiyor. Nedeni ne olursa olsun, elinde cep telefonu olan bir genc başına bir sur uderta cabilir. CyberSafe adlı kitap Bir tuşla.... hayatlar sonsuza dek degişiyor diyor. Pek cok kişi, internete konan bir fotografın artık kişinin kontrolunde olmadıgının ve bircok şekilde kullanılabileceginin farkında degil. ABD Federal Soruşturma Burosu nun (FBI) yayımladıgı bir rapora gore, 18 yaşındaki bir kız cıplak bir fotografını cep telefonuyla erkek arkadaşına yolla- dıktan sonra, fotograf okulundaki yuzlerce gence gonderi- lince intihar etti. Iddialara gore, fotografı başkalarına gondermeye devam eden diger gencler kızı surekli rahatsız ediyordu. Cinsel icerikli mesajlaşma hukuki sorunlar da dogurur. Ornegin bazı yerlerde, yaşıtlarına cinsel icerikli mesajlar gonderen reşit olmayan cocuklar, cocuk pornografisiyle suclanıyor ve seks suclusu olarak kayıtlara geciyor. Ebeveyn olarak cep telefonu sozleşmesinde isminiz geciyorsa ya da cocu gunuzun cinsel icerikli mesajlar gondermesini engellemek icin onlem almıyorsanız siz de sorumlu tutulabilirsiniz. r Ailelere yardımcı olabilecek başka makaleler icin adresine bakabilirsiniz.

5 SIZ NE YAPABIL IRS IN IZ? Net kurallar koyun. Cocu gunuzun cep telefonu kullanımını tamamen kontrol edemeseniz de, hem koydugunuz kuralları hem de bu kuralları ci gnemenin sonuclarını anlamasını sagla- yabilirsiniz. Unutmayın, anne baba olarak ergenlik ca gındaki cocugunuzun cep telefonu kullanımını denetleme hakkınasahipsiniz. Kutsal Kitaptaki ilke: Efesoslular 6:1. Cocugunuzun akıl yur utmesine yardım edin. Şoyle diyebilirsiniz: Cinsel icerikli mesajlaşmayla ilgili herkesin farklı go- ruş u var. Sence neler cinsel icerikli mesajlaşmaya girer? Ne tur fotografların uygun olmadıgını duş un uyorsun? Bazı yerlerde reşit olmayan bir cocu gun, reşit olmayan başka birinin çıplak fotografını gondermesi kanunlara gore suc sayılıyor. Gonder tuşuna bastıktan sonra neler olabilecegini duş unmek önemlidir Sence bu o kadar ciddi bir şey mi? Cinsel icerikli mesajlaşma ahlaken neden yanlış? Cevaplarını dinlerken nasıl akıl yur utt u g une dikkat edin. Gonder tuşuna bastıktan sonra neler olabilecegini duş unmesine yardım edin. Kutsal Kitaptaki ilke: İbraniler 5:14. Hayali bir durumdan yola çıkarak fikrini sorun. Kızınıza şoyle diyebilirsiniz: Diyelim ki, bir çocuk bir kıza acık sacık mesajlar atması icin baskı yapıyor. Sence kız ne yapmalı? Arkadaşlıgının bitmemesi icin buna razı mı olmalı? Bu istegi ilişkisini bitirmeden mi reddetmeli? Ilişkisine son mu vermeli? Bir yetişkine mi soylemeli? Kızınızın bu konuda akıl yur utmesine yardım edin. Tabii erkek çocuklara yardım ederken de benzer bir yontem kullanılabilir. Kutsal Kitaptaki ilke: Galatyalılar 6:7. Cocugunuzun yure gini harekete gecirin. Şunlara benzer sorular sorabilirsiniz: İyi biri olarak tanınmak senin icin ne kadar önemli? Hangi niteliklerle tanınmak istersin? Uygun olmayan bir fotografı başkalarına ileterek birini ku c uk duş urseydin kendini nasıl hissederdin? Peki dogru olanı yapmayı başardığın zaman kendini nasıl hissederdin? Cocu gunuzun rahat bir vicdana sahip olmasına yardım edin (1. Petrus 3:16). Kendiniz örnek olun. Kutsal Kitap, Yaratıcımızın hikmetinin saf, temiz ve ikiyuzl ul ukten uzak oldugunu soyler (Yakup 3:17). Sizin ahlaki degerleriniz de boyle mi? CyberSafe adlı kitap şoyle diyor: Kendimiz iyi örnek olmalıyız; yasaklı ya da ahlaken uygun olmayan sitelere girmemeli ve boyle gor unt ulere bakmamalıyız. TEMEL AYETLER Cocuklar, ana babanızın soz un u dinleyin (Efesoslular 6:1). Olgun insanlar, algılama yetenegini dogruyu yanlışı ayırmak üzere geliştirenlerdir ( Ibraniler 5:14). Insan ne ekerse onu bicer (Galatyalılar 6:7). ONER I Cinsel icerikli mesajlaşma hakkında konuşmak sizin icin ya da cocugunuz icin zor olacaksa şu yaklaşımı deneyebilirsiniz: Önce, cocu gunuzla başkalarının yaptıgı şeyler hakkında konuşun. Şoyle diyebilirsiniz: Bu aralar cinsel icerikli mesajlaşmayla ilgili çok şey duyuyorum. Bu o kadar yaygın mı? Sonra, cocu gunuzun başkalarının yaptıkları hakkında ne du- şund u g un u anlamaya calışın. Şoyle diyebilirsiniz: Sence yaptıkları şeyin nasıl sonuclanabile- ceginin farkındalar mı? Daha sonra da, cocu gunuzla boyle bir durumda ne yapabilecegi hakkında konuşun. Şoyle diyebilirsiniz: Acık sacık bir mesaj alırsan ne yapman gerektigi- ni biraz konuşalım mı? İpucu: Konuyu acmak icin haberlerden yararlanabilirsiniz. Örnegin Gecenlerde bir kızın acık sacık bir fotografının okulundaki herkese gonderildi gini okudum. Boyle şeyler gercekten oluyor mu? diyebilirsiniz. Uyanış! Kasım

6 KAPAK KONUSU Insanı Ustun Kılan Ahlaki Degerler Christina gozlerine inanamadı! I cinde çok buy uk miktarda para olan siyah bir torba bulmuştu; bu para onun 20 yıllık maaşından fazlaydı! Christina torbanın kime ait oldugunu biliyordu. Ne yapacaktı? Siz ne yapardınız? Cevabınız, dur ustl uk konusundaki g or uş un uz uvebuahlakide gere ne kadar ba glı oldu gunuzu g osterir. A hlaki degerler iyi ve onemli olduguna inandıgımız ilkelerdir. Bagışlayıcı olmak, dur ust olmak, ozdenetim gostermek, sevmek ve hayata saygı duymak ahlaki degerlerden bazılarıdır. Oyleyse degerlerimiz davranışlarımızı, onceliklerimizi, ilişkilerimizi ve cocuklarımıza sagladı gımız ahlaksal rehberligi etkiler. Ancak bu kadar onemli olmasına ragmen ahlaki degerler yavaşyavaş kayboluyor. AHLAKIDE GERLERDEKI C OK UŞ 2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri nde araştırmacılar, yuzlerce yetişkin gence ahlaki degerler hakkındaki gor uşlerini sordu. David Brooks The New York Times da bu genclerin durumu hakkında şoyle yazdı: Ahlaki meseleler uzerinde duş unmek ve konuşmak konusunda ne kadar aciz olduklarını gormek insanı hayal kırıklıgına ugratıyor. Genclerin co gu, tecavuz ve cinayetin yanlış oldu gunu duş un uyordu, fakat bu uc ornekler dışında alkolluara c kullanma, kopya cekme ya da aldatma gibi konulara bile ahlaksal cer ceveden bakmıyorlardı. Orne gin genclerden biri şoyle dedi:

7 Kuresel Bir Ahlak Anlayışına Duyulan Ihtiya c Counseling and Values dergisine gore insanlıgın gelecegi, ku- resel bir ahlak anlayışının kabul edilmesine baglı olabilir. Dergi Belki de en cok kabul goren evrensel ahlaki deger Altın Kural dır diye ekliyor. Isa peygamberin o gretti gi bu kural şoyledir: Insanların size nasıl davranmasını istiyorsanız, siz de onlara oyle davranın (Matta 7:12). Neyin dogru neyin yanlış oldu gu beni pek ilgilendirmiyor. Bircok gencdeş oyle duş u- nuyordu: Dogru oldugunu duş und u g un şeyi yap. Yure ginin got urd u g uyeregit. Peki boyle bir duş un uş tarzı mantıklı mı? Buy uk bir sevgi ve şefkat gosterme kapasitesine sahip olan yure gimiz, aynı zamanda haindir, ondan her şey beklenir (Yeremya 17:9). Bu acı gercek, dunyanın degişen ahlak standartlarından gor ul uyor. Kutsal Kitap bu degişimi cok onceden şoy- le bildirmişti: Son gunlerde.... insanlar bencil, acg ozl u, bob urlenen, kibirli,.... kot u[ve]şiddeti seven kişiler olacaklar. Ayrıca iyiden nefret edecek ve Tanrı yerine zevki sevecekler (2. Timoteos 3:1-5, Good News Translation). Bu gercekler bizi, yure gimize sorgusuz sualsiz guvenmektense, onu gozden gecir- meye yoneltmeli. Kutsal Kitap acık ca şoyle der: Kendi yure gine guvenen akılsızdır ( Ozdeyişler 28:26). Tıpkı bir pusula gibi yu- regimizindebizedo gru yon ug ostermesi icin dogru degerlere gore ayarlanması gerekir. Bu degerleri nerede bulabiliriz? Bircok kişi bu konuda Kutsal Kitaba guveni- yor, c unk ukutsalkitapa cıksozl ud ur ve icinde hikmetli sozler bulunur. GUVENEB ILECE G IM IZ DEGERLER Kutsal Kitabın degerleri tam da insanların ihtiyacına goredir. Bu degerlerden sadece birkacına bakalım: Sevgi gostermek, iyilik, comertlik ve dur ustl uk. ˇ Sevgi gostermek. Mutlulukla ilgili bir kitap şoyle diyor: Sevmeyi ogrendiyseniz mutluluk kesinlikle kapınızı calacaktır (Engineering Happiness A New Approach for Building a Joyful Life). Insanın sevgiye ihtiyacı oldugu acıktır. Sevgi olmadan gercek mutlulugu bulamayız. Kutsal Kitap ne diyor? Sevgiyi giyin; cunk usevgi,birli gin kusursuz bagıdır (Koloseliler 3:14). Bu sozleri kaleme alan kişi şunu da soylemişti: Sevgim yoksa, bir hicim (1. Korintoslular 13:2). Bu sevgi, cinsellige ya da sadece duygulara dayanan bir sevgi degildir. Ilkelere dayanan bir sevgidir. Ornegin zor durumdaki tanımadıgımız birine karşılık beklemeden yardım ederken bizi harekete geciren bu sevgidir. Kutsal Kitapta şoyle okuruz: Sevgi tahammul eder ve iyilikle davranır. Sevgi kıskancde gildir, ovunmez, kibirlenmez, cirkin davranışlarda bulunmaz, kendi cıkarını duş unmez, kolayca kızmaz. Yapılan kot ul u- gun hesabını tutmaz. Haksızlıga sevinmez, onun sevinci hakikatle birliktedir. Her şeye katlanır,... herşeye dayanır (1. Korintoslular 13:4-7). Ailede boyle bir sevgi olmazsa herkes bundan etkilenir, ozellikle de cocuklar. Monica adlı bir kadın cocukken fiziksel, duygusal ve cinsel istismara ugramıştı. O şoyle dedi: Sevgisiz buy um uşt um ve hic umidim yoktu. 15 yaşına geldiginde, Yehova nın Şahidi olan anneannesi ve dedesinin yanına taşındı. Monica sozlerine şoyle devam ediyor: Onlarla yaşadıgım iki yıl boyunca benim Uyanış! Kasım

8 gibi cekingen bir kıza dışadon uk olmayı, insanlara sevgi ve ilgi gostermeyi ogrettiler. Saygı duyulan bir genc kız olmama yardım ettiler. Monica nın şimdi mutlu bir evliligi var. O, kocası ve u c cocu guyla birlikte Kutsal Kitabın mesajını anlatarak insanlara sevgi gosteriyor. Sevginin sinsi bir duşmanı maddiyatcı- lıktır. Maddiyatcı kişi hayatta en cok maddi refaha ve zevklere deger verir. Bununla birlikte araştırmalar, insanların duş un ulenden cok daha az parayla mutlu olabilecegi- ni, bundan daha fazla paranın daha fazla mutluluk getirmedigini tekrar tekrar goste- riyor. Aslında maddi degerlere onem veren insanların mutsuzluga yatırım yaptıkları soylenebilir. Kutsal Kitap da bu gor uştedir. Vaiz 5:10 da şoyle yazar: Gum uşe duş- kun olan gum uşe, servete duşk un olan da kazanca doymaz. Bu da boş. Kutsal Kitap şunu da soyler: Para sevgisinden uzak bir yaşam sur un ( Ibraniler 13:5). ˇ Iyilik ve comertlik. California Universitesi ne (ABD) baglı bir kurumun yayımladıgı bir makalede şu sozler yer aldı: Bir duk- kana ˆ girip om ur boyu mutluluk satın alabil- seydiniz ne guzel olurdu degil mi? Başkası icin bir şey aldıgınız surece bu duş unce o kadar da gercek dışı degildir (The Greater Good Science Center, Berkeley). Bu sozler ne anlama gelir? Vermek, bizi almaktan daha cok mutlu eder. Kutsal Kitap ne diyor? Vermek almaktan daha buy uk mutluluktur (Elciler 20:35). Genelde vermenin en iyi ve en yararlı şekli, zamanımızı ve enerjimizi kullanarak kendimizden bir şeyler vermektir. Karen isimli bir kadın bir gun yolda giderken kaportası acık bir araba gord u, icinde u cbayan oturuyordu. Anne ve kızlarından biri uca ga yetişecekti ama arabaları bozulmuştu, ca gırdıkları taksi de gelmemişti. Havaalanı 45 dakika uzaklıktaydı, buna ragmen Karen onları havaalanına kadar got urd u. Hayatımızı Zenginlestiren Degerler Komşunu kendin gibi seveceksin (Markos 12:31). Kimsenin kot ul u g une kot ul ukle karşılık vermeyin (Romalılar 12:17). I cinizden birinin digerinden yakınmak icin bir nedeni olsa bile,...birbirinizig onulden bagışlama- ya devam edin (Koloseliler 3:13). Her turl u zararlı şeyin bir kok ude para sevgisidir (1. Timoteos 6:10). Karen geri donerken diger kızın hal ˆ aarabanın icinde bekledigini gord u. ˆ Kız, Karen a Kocam yolda, geliyor dedi. Karen da Oyle mi, sevindim diye cevap verdi. Ben de Ibadet Salonumuza gidiyorum, bahcede yapılacak bazı işler var da. Oda SizYehova nınşahidi misiniz? diye sordu. Karen Evet dedi ve biraz sohbet ettiler. Birkac hafta sonra Karen a bir mektup geldi. Şoyle yazıyordu: Annem de ben de yaptıgınız buy uk iyiligi unutmadık. Sayenizde uca gımıza yetiştik. Ablam sizin Yehova nın Şahidi oldugunuzu soyledi; bu her şeyi acıklıyor! Annem de bir Şahit ve ben de faaliyetsiz bir Şahidim. Fakat en kısa zamanda bir şeyler yapmaya başlayacagım! Karen iki iman kardeşine yardım edebildigi icin cok mutlu oldu ve gozyaşlarını tutamadı. Yazar Charles D. Warner şoyle yazdı: Yaşamıneng uzel muk afatlarından ˆ biri şudur ki, başkasına samimiyetle yardım etmeye calışan biri aslında kendine yardım r Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak icin adresine bakabilirsiniz.

9 etmiş olur. Bu sozler çok dogrudur, c unk u Tanrı insanları bencil degil, Kendi degerli niteliklerini yansıtacak şekilde yaratmıştır (Başlangıc 1:27). ˇ Dur ustl uk. Her gelişmiş toplumun temelinde bu ahlaki deger yatar. Dur ust olmayan davranışlar korku, guvensizlik ve sosyal c ok uşe neden olur. Kutsal Kitap ne diyor? Davut peygamber şoyle bir soru sormuştu: [Tanrı nın] çadırına kim konuk olacak? Cevap neydi? Temiz bir yaşam suren ve yurekten dogru konuşan insan (Mezmur 15:1, 2). Evet, ele aldıgımız diger nitelikler gibi gercek du- rustl uk de bir kişilik ozelli gidir. Koşullardan ya da çıkarlardan etkilenmez. Makalenin başında adı gecen Christina yı hatırlıyor musunuz? O buldugu parayı ne yaptı? Onun yure ginde zengin olma değil, Yaratıcısını memnun etme arzusu vardı. Bu yuzden paranın sahibi telaşla geri dond u g unde ona parayı buldugunu soyle- di. Adam onun dur ustl u g une hayran kaldı. Christina nın patronu da bundan çok etkilendi. Christina yı, oldukca guven gerektiren bir işin başına getirerek fabrikada ur un sorumlusu yaptı. Kutsal Kitabın şu sozleri gercekten çok dogrudur: Hayatı seven ve guzel gunler gormek isteyen,.... dudaklarını hileli sozlerden sakınsın (1. Petrus 3:10). ERDEMLILER IN YOLUNDA YUR U Kutsal Kitaptaki ahlaki degerler Yaratıcımızın bize duydugu derin sevgiyi yansıtır; bu degerler sayesinde erdemlilerin yolunda yur uyebiliriz ( Ozdeyişler 2:20; Işaya 48: 17, 18). Yaşamımızda bu degerleri rehber alırsak Tanrı yı sevdigimizi gostermiş oluruz ve pek çok nimet tadarız. Kutsal Kitap şu vaatte bulunur: [Tanrı nın] yolundan ayrılma, yeryuz un u mulk edinmen icin seni yukseltecek, kot ulerin kok un un kazındıgını o zaman goreceksin (Mezmur 37:34). Evet, Kutsal Kitabın standartlarına bag- lı kalanları harika bir gelecek bekliyor: Yeryuz unde kot ul u g un olmadıgı huzur dolu bir yaşam! Kutsal Kitaptaki degerleri ogren- mek gercekten de hayatımıza çok şey katar! Uyanış! Kasım

10 S OYLEŞ I ELDAR NEBOLSIN Bir Piyanist Yaratıcıya Nasıl Inandı gını Anlatıyor Eldar Nebolsin Ozbekistan dogumlu, dunyaca tanınmış bir piyanist. Londra, Moskova, New York, Paris, Roma, Sidney,St.Petersburg,TokyoveViyana da ceşitli orkestralarla birlikte konserler verdi. Eldar, Sovyetler Birligi nde bir ateist olarak buy ud u. Ancak daha sonra insanların sevgi dolu bir Yaratıcının eseri oldugu sonucuna vardı. Unlu piyanist kariyeri ve inancı hakkında Uyanış! dergisinin sorularını cevapladı. M uzik hayatınız nasıl başladı? Annem de babam da piyanist. Ben beş yaşındayken bana piyano calmayı ogretmeye başladılar. Daha sonra Taşkent te, ustun yetenekli cocuklara egitim veren bir muzik okuluna gittim. Bir orkestrayla birlikte calmanın zorluklarını anlatır mısınız? Hicbir orkestra birbirine benzemez. Orkestralar şeflerin caldıgı dev enstrumanlar gibidir. Bir solist icin belki de en bu- yuk zorluk, şefle dengeli bir etkileşim icinde olmayı başarabilmektir. Bunu iki arkadaşın sohbet etmesine benzetebiliriz; surekli birinin sohbete hakim ˆ olmasındansa her ikisinin de birbirine fırsat vermesi gerekir. Ancak bu uyumu sag- layabilmek icin genelde sadecebiryadaikiprovaimkˆ anınız olur. Her gun kac saat piyano calışıyorsunuz? Gunde en az u c saat. Ancak sadece eserdeki zor pasajları calışmıyorum. Aynı zamanda parcayı calmadan yapısını da analiz ediyorum. Bestecinin di- gereserlerinidinlemekdeo eseri daha iyi anlamama yardım ediyor. Sizce bir piyanisti iyi bir piyanist yapan nedir? Piyanoya şarkı soyletebilmesi- dir. Bunu şoyle ozetleyebilirim: Piyano bir ceşit vurmalı calgıdır. Sesi uzatabilen, hatta şiddetini artırabilenuflemeli calgıların ya da insan sesinin tersine, piyanoda tuşa bastıgınız andan itibaren sesin şiddeti azalmaya başlar. Piyanistler icin zorluk, bastıkları sesin şiddetini koruyabilmektir. Bunu parmaklarını ve bileklerini, ayrıca sesi uzatan ve

11 Kutsal Kitap zarafetiyle, ustalıgıyla ve tum insanlıga verdigi mesajla bir senfoni gibi ceşitli tınılar saglayan sag pedalı ustaca kullanarak başarırlar. Bu zor teknikleri başarıyla uyguladıklarında piyanodan flut, korno, hatta bir orkestra gibi sesler elde edebilirler. Ayrıca dunyanın en iyi enstrumanı olan insan sesini andıran sesler de çıkarabilirler. Muzi ge gercekten gon ul verdiginiz çok belli. Evet, bence muzik kelimelerle anlatmanın neredeyse imkan- sız oldugu duyguları uyandıran ˆ ve dogrudan ifade eden en iyi dildir. Ruhi konularla nasıl ilgilenmeye başladınız? Evimiz babamın Moskova dan getirdigi kitaplarla doluydu. Kutsal Kitaptaki olayları anlatan bir kitap çok ilgimi cekmişti; kitapta tarihin başlangıcı ve eski İsrail ulusunun yaşadıklarıyla ilgi- li oykuler yer alıyordu. Elime gecen başka bir kitap da Yehova nın Şahitleri tarafından yayımlanan Yeryuz undeki Cennette Ebediyen Yaşayabilirsiniz adlı kitaptı. Bu kitapta Kutsal Kitap ogretilerinin çok net şekilde ortaya serilmesine hayran kaldım de muzik egitimime devam etmek icin İspanya ya git- Yehova nın Şahitleri artık insanlarla Kutsal Kitabı incelerken Kutsal Kitap Aslında Ne O gretiyor? adlı yayını kullanıyor. Bu kitabı adresinden okuyabilirsiniz. tim. Giderken bu kitabı da yanımda got urd um ve birkac kere okudum. İmanın sadece duygulara degil, saglam bir mantıga ve ikna edicikanıtlara da dayanması gerektigini fark ettim. Beni asıl etkileyen o greti, insanların yeryuz unde sonsuza dek yaşayabilecegiyle ilgili Kutsal Kitabın vaadiydi. Bu o kadar mantıklıydı ki! Bu arada hal ˆ a ˆ Yehova nın Şahitleriyle karşılaşmamıştım. Ama bir karar verdim; bir gun onlarla karşıla- şırsam bana Kutsal Kitap dersi vermelerini isteyecektim. Şahitlerle ne zaman karşılaştınız? Verdigim karardan birkac gun sonra, ellerinde Kutsal Kitap olan iki bayan gord um. Okudugum kitapta anlatılan insanlara benziyorlar, tıpkı Kutsal Kitap devirlerindeki Hıristiyanlar gibi inanclarını başkalarıyla paylaşıyorlar diye duş und um. Çok gecmeden bir Şahitle Kutsal Kitabı incelemeye başladım. Bugun hayatta beni en çok mutlu eden şey, başkalarının da Yaratıcımızı tanımasına yardım etmek. Sizin gibi birini, yani eski bir ateisti Yaratıcının varlıgına ne ikna etti? Muzik! Muzik insanları etkiler, ancak bu hayvanlar icin soz konusu degildir. Muzik sevinci, guveni, şefkati ve aslında hemen hemen her duyguyu yansıtabilir. Bir muzik parcası dinlerken ritmine dogal olarak tepki veririz. Peki muzik olmadan yaşamımızı surd uremez miyiz? Evrimciler en iyi uyum saglayanların varlıgını surd urdu g un u savunur; peki bunda muzi gin bir rolu var mı? Bence yok. Bana gore, Mozart ve Beethoven ınkiler gibi muzik eserleri yaratma ve anlama yetenegine sahip olan insan beyninin, bir evrim surecinin ur u- nu oldugu sonucuna varmak mantıksız. Beynimizin hikmetli ve sevgi dolu bir Yaratıcının eseri olması çok daha mantıklı. Kutsal Kitabın Tanrı dan gelen bir kitap olduguna inanmanızı saglayan neydi? Kutsal Kitap yılı aşkın bir surede, yaklaşık 40 kişi tarafından kaleme alınmıştır ve 66 ku c uk kitaptan oluşur. Kendi kendime, Boyle ustaca bir araya getirilmiş bir başyapıt kimin eseri olabilir? diye du- şund um. Bu sorunun tek mantıklı cevabı vardır: Tanrı nın. Kutsal Kitap benim icin zarafetiyle, ustalıgıyla ve tum insanlıga verdigi mesajla bir senfoni gibi. Uyanış! Kasım

12 ˆ Menopozun Zorluklarıyla Başa Cıkmak Hiç neden yokken, birdenbire uzerime buy uk bir sıkıntı çok uyordu. Aglamaya başlıyor ve Galiba deliriyorum diyordum (Aylin, 50 yaşında). Sabah kalkıyorsunuz, eviniz darmadagınık. Hiçbir şeyinizi bulamıyorsunuz. Yıllarca kolaylıkla yaptıgınız şeyler artık çok zor geliyor ve nedenini bilmiyorsunuz (Handan, 55 yaşında). Isimler de giştirilmiştir. B U KADINLARIN herhangi bir hastalıgı yoktu. Onlar menopoza gecişd onemindeydi. Menopoza gecişd onemi kadının hayatındaki dogal bir degişikliktir ve bu do- nemde dogurganlı gı sona erer. Siz de hayatınızın bu donemine yaklaşan bir kadın mısınız? Belki de zaten bu surece girdiniz. Durum ne olursa olsun, siz ve yakınlarınız bu geciş d onemi hakkında ne kadar bilgi alırsanız bu donemin zorluklarına karşı o kadar donanımlı olursunuz. Menopoza Geciş D onemi Perimenopoz olarak da bilinen menopoza gecişd onemi, hem menopoza giden su- reci hem de menopozu kapsar. Ancak halk arasında menopoz ifadesi, genelde tum bu donem icin kullanılır. Doktorlar son 12 aydır ˆ adet kanaması olmayan bir kadını menopoza girmiş kabul eder. Cogu kadın perimenopoz donemine 40 lı yaşlarında girer, ancak 60 larında girenler de vardır. Adet kanaması co gu durumda yavaş yavaş kesilir. Kadın, hormon uretimindeki degişiklikler nedeniyle adet ˆ dong us un- de atlamalar, aşırı yogun adet ˆ kanamaları veya beklenmedik kanamalar yaşayabilir. Az sayıda kadının da adet ˆ kanaması aniden, adeta bir gecede kesilir. Prof. Dr. Yavuz Yor uko glu, Orta Yaş El Kitabı ve Genç KalmanınSırlarıkitabın- da şoyle diyor: Menopoz her kadında degi- şik yaşanıyor. Cok rahat gecirilebildi gi gibi cok agır fiziksel ve ruhsal sıkıntıların go- ruld u g ubirs urec de olabiliyor. Menopause Guidebook adlıkitapda Menopozlaba g- lantılı rahatsızlıkların başında ateş basması (ya da sıcak basması) gelir diyor ve bazen bunu uş ume takip edebilir. Bu belirtiler uykuyu bolebilir ve insanı gu cs uz bıraka-

13 bilir. Peki bu sıkıntılar ne kadar surer? The Menopause Book adlı kitaba gore Bazı kadınlar menopoza geciş d oneminde, bir ya da iki yıl boyunca birkackezateş basması yaşar. Başkalarının sıkıntısı ise yıllarca surer, cok az sayıda kadın da hayatlarının geri kalanı boyunca ara sıra ateş basmalarının oldugunu soyl uyor. Degişen hormon seviyeleri kadında depresyona ve duygu degişikliklerine de sebep olabilir; bu da aglamaklı bir ruh haline, konsantrasyon eksikligine ve unutkanlıga yol acabilir. Ancak The Menopause Book Bir kadınınbunlarınhepsinibirdenyaşama ihtimali oldukca duş ukt ur diyor. Gercekten de bazı kadınların yaşadıgı sorun ve rahatsızlıklar yok denecek kadar azdır. Nasıl Başa Cıkabilirsiniz? Yaşam tarzında yapılan basit degişik- likler bazı sıkıntıları azaltabilir. Ornegin si- gara kullananlar sigarayı bırakarak ateş basmalarının sayısını duş urebilir. Bircok kadın beslenme alışkanlıklarında degişiklikler yapmaktan da yarar gor uyor; ornegin ateş basmalarını tetikleyebilen alkol, kafein ve baharatlı ya da şekerli gıdaları daha az tu- ketiyor, hatta hict uketmiyor.tabiikiiyibeslenme de onemlidir, yani her ceşit gıdayı iceren dengeli bir beslenme bicimi izlenmelidir. Ayrıca egzersiz yapmanın da menopozdan kaynaklanan sıkıntıları azaltmaya bu- yuk faydası olabilir. Egzersiz yapmak uyku duzeninin korunmasını saglayabilir ve kemikleri gu clendirebilir, ayrıca kişinin ruh halinde ve genel saglık durumunda dikkate deger degişikliklere sebep olabilir. Orne gin tiroit hastalıgı ve enfeksiyonlar gibi tıbbi sorunlar, ayrıca bazı ilac tedavileri ateş basmalarına neden olabilir. Bu yuzden ateş basmalarının menopozla baglantılı olup olmadıgına karar vermeden once bu etkenlerin araştırılması iyi olur. Doktorlar, kadınların menopoza geciş d onemini daha kolay atlatmaları icin hormon, gıda takviyesi ve antidepresan gibi urunler tavsiye edebilir. Uyanış! dergisi herhangi bir ur un veya tedavi yontemi onermez. Icinize Kapanmayın Makalenin başında sozlerine deginilen Aylin Sıkıntınızı kendi icinizde yaşamanıza gerek yok diyor. Yakınlarınızla acık ca konuşursanız, sizdeki degişiklikleri fark ettiklerinde cok kaygılanmayacaklar. Hatta boy- lece daha sabırlı ve anlayışlı olabilirler. Kutsal Kitap Sevgi sabırlıdır, iyilikle davranır der (1. Korintoslular 13:4, Incil Ça g- daşt urkçe Çeviri). Menopoza geciş d onemindeki bircok kadın, ozellikledeartık cocuk doguramayaca- gı icin uz ulenler dua etmenin de yararını gor uyor. Kutsal Kitap [Tanrı nın] tum sıkıntılarımızda bizi teselli edecegine dair guven- ce verir (2. Korintoslular 1:4). Ayrıca bu do- nemin gecici oldugunu bilmek de teselli edicidir. Bir kadın saglı gına dikkat etmeye devam ederse enerjisini yeniden kazanabilir ve uzun yıllar kaliteli bir hayat surebilir. Uyanış! Kasım

14 KUTSAL K ITABIN G OR U Ş U EVL IL IK EVL IL IK Evlilik sadece sosyal bir kurum mu? Tanrı nın birleştirdi gini insan ayırmasın (Matta 19:6). KUTSAL KITAP NE DIYOR? Tanrı nın goz unde evlilik, sosyal bir duzenlemeden cok daha fazlasıdır. Evlilik, erkek ve kadın arasındaki kutsal bir bagdır. Kutsal Kitap şoyle der: Tanrı en başta, onları Erkek ve kadın olarak yarattı. Bu yuzden de insan, annesini ve babasını bırakacak, ikisi tek beden olacaklar..... O halde, Tanrı nın birleştirdigini insan ayırmasın (Markos 10:6-9; Başlangıc2:24). Ayetteki Tanrı nın birleştirdigi ifadesi, insanların evlenecegi kişileri Tanrı nın belirledigi anlamına gelmez. Kutsal Kitap bu sozler- le evlilik duzenlemesini Yaratıcımızın başlattıgına dikkat cekerek bu bagın ciddiyetini vurgular. Bu bakış acısına sahip olan ciftler evliliklerini kutsal, kalıcı bir bagolarakg orurler; boylece evliliklerini başarılı kılmak uzere daha kararlı olurlar. Karı kocalar evlilik bagı icindeki rollerini yerine getirirken Kutsal Kitabın rehberligine başvururlarsadahadabaşarılı olurlar. Kutsal Kitap, ancak aldatma s oz konusuysa boşanmaya izin verir (Matta 19:9). r Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak icin adresine bakabilirsiniz.

15 KUTSAL KITAP NE DIYOR? Bir ailede işlerin yolunda gidebilmesi icin birinin son kararı vermesi gerekir. Kutsal Kitap bu sorumlulugu kocaya verir. Ancak kocaya, ailesine diktatorce ya da kaba şekilde davranma hakkı tanımaz. Sorumluluklarından kacma hakkı da vermez; bir koca boyle yaparsa yavaş yavaş karısının saygısını kaybeder ve onun omuzlarına gereksiz yukler koymuş olur. Oysa Tanrı bir kocanın, karısının ihtiyaclarını karşılamak icin calışmasını ve karısını en yakın, en guvenilir dostu olarak gor up ona deger vermesini bekler (1. Timoteos 5:8; 1. Petrus 3:7). Başka bir ayet şoyle der: Kocalar karılarını her zaman kendi bedenleri gibi sevmelidirler (Efesoslular 5:28). Karısını gercekten seven bir koca, onun yetenek ve becerilerine deger verir, ozellikle aileyi etkileyecek meselelerde duş uncelerini saygıyla dinler ve dikkate alır. Koca, ailenin reisi diye her şeyin kendi istedigi şekilde yapılması icin ısrar etmemelidir. Ibrahim peygamber, ailevi bir meseleyle ilgili karısının yerinde tavsi- yesini dinlemeyi reddettiginde, Yehova Tanrı Ibrahim e Onun soz un udinle demişti (Başlangıc 21:9-12). Ibrahim alcakg on ull u- lukle bunu yapmayı kabul etti, boylece ailesi hem barış vebirlik icinde yaşadı hem de Tanrı dan nimetler gord u. KUTSAL KITAP NE DIYOR? Tanrı, ilk erkek icin bir eş yaratmadan hemen once şu sozleri soyledi: Adamın tek başına olması iyi degildir...ona,kendisini tamamlayacak bir yardımcı yapacagım (Başlangıc 2:18). Tamamlamak kelimesi, eksiksiz duruma getirmek anlamına gelir. Dolayısıyla Tanrı, kadını erkekle aynı ya da ona rakip olarak degil, erkegin eşi olarak yarattı. Kadın ve erkek birlikte, Tanrı nın verdigi gorevi yerine getirerek cocuklar sahibi olup yeryuz un u doldurabilecekti (Başlangıc 1:28). Tanrı, evlilikteki rolun u yerine getirebilmesi icin kadına fiziksel, zihinsel ve duygusal acıdanenuygun ozellikleri verdi. Kadın bu ozelliklerini akıllıca ve sevgiyle kullanırsa evliliginin başarılı olmasına buy uk katkıda bulunur ve kocasının kendini mutlu ve guven- de hissetmesini saglar. Boyle bir kadın Tanrı nın goz unde ovg uye degerdir ( Ozdeyişler 31:28, 31). Uyanış! dergisinde yayımlanan Aileler I cin Yardım makalelerinde evlilik ve aile hayatıyla ilgili bircok yararlı oneri bulabilirsiniz. Erke gin rol unedir? Koca, karısının başıdır (Efesoslular 5:23). Kadının rol unedir? Kadınlar, kocalarınıza istekle boyun egin (1. Petrus 3:1). Uyanış! Kasım

16 Sizin de Yure giniz Surekli Ziyafette mi? Mazlumun her gun u kot ud ur; fakat neşeli yurek surekli ziyafettedir ( Ozdeyişler 15:15). B U SOZLER ne anlama gelir? Ayette mazlum ifadesiyle zihinsel ve duygusal acıdan sıkıntı çeken biri kastedilir. Bu durumdaki biri olumsuz şeyler üzerinde durmaya egilimlidir; bu bakış acısı yuz unden her gun u kot u, yani kasvetli gecer. Oysa neşeli yure- ği olan biri olumlu şeylere odaklanmaya calışır; bu tutumu sayesinde sanki surekli ziyafettedir, icindeki sevinc hic kaybolmaz. Hepimizin sorunları var ve bunlar mutlulugumuzu golgeleyebilir. Ancak zor zamanlarda sevincimizi korumamıza yardım edebilecek bazı şeyler yapabiliriz. Şimdi Kutsal Kitaba dayanan bazı önerilere bakalım. Yarının kaygısı sizi bugunden bunaltmasın. İsa peygamber şoyle demişti: Asla yarın icin kaygı çekmeyin, c unk u yarının kaygıları kendine yeter. Gun un derdine dert eklemeye gerek yok (Matta 6:34, Good News Translation). Sahip oldugunuz iyi şeylere odaklanmaya çalışın. Moraliniz bozuk oldugunda bu iyi şeylerin bir listesini yapıp bunlar üzerinde duş unmeyi deneyebilirsiniz. Ayrıca gecmişte yaptıgınız hatalara ve kot u davranışlara takılıp kalmayın. Onlardan ders alıp hayata devam edin. Bir sur uc u dikiz aynasına odaklanmaz, aynaya şoyle bir bakar ve yoluna devam eder. Siz de boyle yapın. Yaratıcımızın gerçekten bagışlayıcı oldugunu da unutmayın (Mezmur 130:4). Kaygılardan bunaldıgınızda moralinizi duzeltebi- lecek birine icinizi dok un. Kutsal Kitabın dedigi gibi I cindeki kaygı insanın yure gini karartır; iyi soz ise yure gi sevindirir ( Ozdeyişler 12:25). Bu iyi soz u, olumsuz veya karamsar olmayan, bizi her zaman seven bir akrabamız ya da guvendi gimiz bir dostumuz soyleyebilir ( Ozdeyişler 17:17). Kutsal Kitapta bulunan hikmetli sozler, bircoklarının zor gunlerde bile hayattan sevinc almasını sagladı. Bu degerli sozler size de yardım edebilir. s n o Bu dergiyi ve önceki sayılarını ücretsiz olarak indirebilirsiniz p Sitemizde Kutsal Kitabı yaklaşık 50 dilde okuyabilirsiniz sitesini ziyaret edin ya da kodu okutun g13 11-TK