EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ UZAKTAN EĞİTİM SİSTEMİ (MOODLE) MEMNUNİYET DÜZEYLERİ * ÖZET

Transkript

1 - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, p , ANKARA-TURKEY EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ UZAKTAN EĞİTİM SİSTEMİ (MOODLE) MEMNUNİYET DÜZEYLERİ * Murat YALMAN ** ÖZET Eğitimi teknolojiyle birleştiren uzaktan eğitimin, üniversitelerde eğitim platformu olarak kullanılmaya başlanması ve yaygınlaşması bu sistemin öğrenciler tarafından nasıl kabul gördüğünün bilinmesini zorunlu hale getirmiştir. Öğrencilerin eğitim müfredatlarında geçen derslerin verilmesi için kullanılan uzaktan eğitim sistemi Moodle (Modular-Object-Oriented-Dynamic-Learning-Environment) konusundaki düşünceleri, bu yöntemle aldıkları derslerdeki başarılarını etkilediği düşünülmektedir. Bu araştırmanın örneklemi Eğitim Fakültesinde ve öğretim yıllarında öğrenim gören 1050 öğrenciden oluşmaktadır. Bu çalışma sonucunda öğrencilerin uzaktan eğitim memnuniyet düzeylerine ilişkin güvenilirlik kat sayısı Cronbach Alpha değerleri 0,94 olarak hesaplanmıştır. Öğrencilerin büyük oranı (% 76,57) uzaktan eğitim yönetim sistemiyle aldıkları eğitimden sonra eğitim gördükleri bölüme ait uzaktan eğitim seçenekleri bile olsa yine de yüz yüze eğitimi seçecekleri belirlenmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin % 58,29 u eğitim gördükleri bölüme ait dersleri hem örgün eğitimle yüz yüze, hem de uzaktan eğitim sistemi ile birlikte (harmanlanmış eğitim) olarak almayı tercih etmektedir. Öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre uzaktan eğitim memnuniyet düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunamazken, gördükleri derslerin yürütülmesine ilişkin seçimleri ve bilgisayar kullanabilme bilgi düzeyleri arasında p <0,05 düzeyinde anlamlı farklılığın olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin % 40,57 si şu an gördükleri eğitim programlarının uzaktan eğitim yönetim sistemiyle verilmesi için uygun olduğunu ifade ederken sadece % 18,29 u uygun olmadığı konusunda fikir beyan etmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Uzaktan eğitim, Moodle, Web Tabanlı Sistemler, Eğitim * Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir. ** Öğr. Gör., Dicle Üniversitesi, Z.G. Eğitim Fakültesi BÖTE Bölümü, El-mek: mumanenator@gmail.com

2 1396 Murat YALMAN EDUCATION FACULTY STUDENTS LEVELS OF SATISFACTION WITH THE COMPUTER-ASSISTED DISTANCE EDUCATION SYSTEM (MOODLE) ABSTRACT Due to the use and spread of distance education as an educational platform at universities, which integrates technology into education, it is now necessary to investigate students perceptions of this system. Students views about Moodle (Modular-Object-Oriented- Dynamic-Learning-Environment), a distance education system used to teach the courses to students which are found in their curricula education programs, influence their achievements in the courses they have taken with this system. The research sample of this study included 1050 students attending an Education Faculty in the academic years of and As a result of this study, the Cronbach Alpha reliability coefficients for the students levels of satisfaction with distance education were calculated as 0,94. It was found out that following their education given with the distance education management system, the majority of the students (76,57%) would prefer face-to-face education even if they had the opportunity to take distance education. In addition, 58,29% of the students preferred to take the courses in their department both via face-to-face education and via the distance education system (as a blended education system ). With respect to the variable of gender, no significant difference was found between the students levels of satisfaction with distance education, yet there was a significant difference at the significance level of p<0,05 between their preferences of the two teaching methods and their levels of computer use knowledge. Also, while 40,57% of all the students reported that their current curriculum education program was appropriate to the use of the distance education management, only 18,29% of them thought it was not. Key Words: Distance Education, Moodle, Web-Based Systems, Education 1. GİRİŞ Eğitimde büyük bir devrim olarak ifade edilen internet ve bilgisayar tabanlı eğitim gün geçtikçe yaygınlaşarak kullanıcı sayılarını arttırmaktadır. Bilgisayar ve internetin olduğu her yerde kullanılabilen bu yapı, eğitim hizmetini öğrencinin ayağına götürerek klasik öğrenmeyi kökünden değiştirmiştir. Geleneksel öğrenmeye göre daha fazla dinamik bir yapıya sahip olan bu öğrenme metodu eğitim verme ve tasarlamada literatürdeki yerini almıştır (Tüysüz ve Aydın, 2007). Uzaktan eğitim sistemi; kullanıcıların tanımlanması ve yönlendirilmesi, ders içeriklerinin tasarımı ve yüklenmesi, sınav uygulamaları ve başarı testleri, sistem içerisinde yer alan kullanıcıların başarı durumlarının takibi ile kursiyer ve eğiticilerle olan iletişim işlevlerini içeren yazılımları içermektedir (Düzakın ve Yalçınkaya, 2008). İnternet üzerinden eğitim amaçlı olarak kullanılan bu platformların isimlendirilmesi sırasında farklı ifadeler kullanıldığı gibi yöntemleri de farklılık gösterebilmektedir. Tasarımları ve işleyişlerinde genel olarak benzerlikler taşıyan bu yapıların ortak özellikleri ise eşzamanlı (senkron) ve eş zamansız (asenkron) olarak iki temel yapıya göre şekillenmesidir (Mahiroğlu ve

3 Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan Eğitim Sistemi (Moodle) 1397 Coşar, 2008, s:64). Bilgisayar ve internetin henüz kullanılmadığı zamanlarda bile eğitim aracı olarak kullanılan uzaktan eğitimin araçları olarak; mektup, yazılı metinler, radyo ve televizyon gibi geniş kitlelere ulaşabilen iletişim araçlarından yararlanılmıştır (Şendağ ve Gündüz, 2009, s:138). Teknolojinin gelişmesiyle yeniliklere adapte olan eğitim sistemi, kullanıcıların ihtiyaçlarına hizmet edecek yapıları inşa etmeye başlamıştır (Yalman ve Kutluca, 2013). Eğitimin birçok kuralını bir arada sunabilecek, derslerin internet üzerinden web içerikleriyle yürütülmesi işlemine uzaktan eğitim veya web destekli eğitim tanımlaması yapılmaktadır (Karaman, 2007, s:48). Eğitim kurumlarında ve üniversitelerde internet temelli ders sayısı çoğaldıkça uzaktan eğitim programlarına olan ilgi artmaktadır. Uzaktan eğitim yöntemiyle verilen derslerde öğrencilerin internet konusundaki bilgi düzeyleri derse olan yaklaşımlarını ve başarılarına etki etmektedir (Foshay ve Bergeron, 2000). Öğrencilerine eğitim ve öğretimi geleneksel olarak yüz yüze vermeye devam eden üniversitelerin, kendi eğitim programlarının desteklenmesi ve geliştirilmesi için uzaktan eğitim sistemini kendi bünyelerine adapte ederek kullanabilirler. Bu aşamada müfredatta yer alan derslerin uzaktan eğitimle desteklenmesi için üç temel kullanımdan söz edinile bilinir. Bunlardan ilki materyal ve kaynaklarla desteklenmesi, ikincisi forum ve sohbet ortamlarıyla tartışma ortamlarının kullanımı, üçüncüsü ise hazırlanan içeriklerin web sayfası halinde internette yayınlanmasıdır (Karaman, 2007, s: 49). Yürütülen web destekli uzaktan eğitimin başarılı olabilmesi için bu dersleri veren öğretim elemanlarının ve öğrencilerin internet teknolojilerini kullanabilme becerileri önemlidir (Düzakın, Yalçınkaya, 2008, s:226). Bilgisayarın öğretim aracı olarak kullanılması, Bilgisayar Yönetimli ve Bilgisayar Destekli öğretim olarak iki şekilde gerçekleştirilmektedir (Yalın, 2001, s: ). İki öğretim şeklini birbirinde ayıran özelik ise birinin öğretim tekniklerini yönetmekte diğerinin ise bilgisayarla hazırlanan ders konularının öğrencilere aktırması işleminde kullanılmasıdır (ders modelleri). Giderek yaygınlaşan e-öğrenme platformlarının kullanılması öğrenci ve öğretici açısından birçok faydalar içerse de bunun yanında bazı önemli sınırlılıkları da içermektedir. Bu sınırlılıkların bilinip eğitim tasarımlarının düzenlenmesi ortaya çıkacak problemlerin aşılmasını sağlayabilecektir (Baker, 2004). E-öğrenme yapılandırılırken eğitimcilerin karşılaşabilecekleri en önemli problemler; öğrencilerin kendilerine ait PC ye sahip olmamaları, bilgisayar ve internet bağlantılarındaki teknik sorunlar, PC ve internet kullanımı hakkında yeterli bilgi eksikliği, başlangıçta oluşabilecek masraflar ve hazırlanan platform hakkında öğrenciyi yönlendirecek bilgi tecrübesine sahip olamayan kişiler olarak ifade edilmektedir (Ünsal, 2004, s:376). Herhangi bir dersin bilgisayar destekli olarak uzaktan eğitimle verilmesi için izlenilen temel yolun konu veya ders içeriklerinin hazırlanması, hazırlanan içerik kaynak ve ders argümanlarının web platformunda eğitim programlarına uygun yerleştirilmesi (haftalık ders programı veya aylık ders programı gibi), haftalık veya belli dönemlere ait öğrenme kazanımlarının test sürecinden geçirilmesidir (Ünsal 2004, s:377).

4 1398 Murat YALMAN Uzaktan Eğitim Hazırlanan Bilginin Sunulması Geri Bildirim Konu İçeriklerinin Takibi Konu Soru Cevap Değerlendirme (Sınav ve Testler) Şekil-1 Uzaktan Eğitim Özel Yazılımının Genel Yapısı ve Akışı (Ünsal, 2004). Uzaktan eğitimle verilen programların giderek arttığı ülkemizde bu yöntemle eğitim almayı seçen öğrencilerin bu konudaki yaklaşımları, tutumları ve memnuniyet düzeylerinin bilinmesi giderek daha fazla önem taşımaktadır. Bu eğitim yönetim sisteminde kullanılan materyallerin belirlenmesinden, eğitimi verecek öğretim elemanına kadar bütün süreçlerin belirlenmesi verilen eğitimin kalitesini arttırarak başarıyı yükseltecektir (Hye-Jung ve Rha, 2009; Palmer ve Holt, 2010). 2. YÖNTEM Bu araştırmada, iki ya da daha çok sayıda değişkenin aralarındaki ilişkilerin belirlenmesi için tarama yöntemi kullanılmıştır. Tarama yöntemi, geçmişte veya halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlar (Karasar 2005: 77). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin uzaktan eğitime yatkınlıkları, geliştirilen bir anket formu ile saptanmaya çalışılmıştır. 2.1.Örneklem Araştırmanın evrenini Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Hazırlanan tutum ölçeği; İlköğretim Matematik, Orta Öğretim Matematik, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Okul Öncesi ve Sınıf öğretmenliği bölümlerine devam etmekte olan toplam 1050 (396 kız ve 654 erkek) öğrenciye uygulanmıştır (Tablo 1) Amaç Araştırmayla eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin uzaktan eğitim yaklaşımlarıyla, uzaktan eğitime yönelik memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik memnuniyet düzeyleri nelerdir? Bu düzeyler, öğrencilerin sahip oldukları kişisel özelliklerinden; cinsiyetine, uzaktan eğitim yöntemi ile ders almayı seçme durumlarına, bilgisayar kullanma bilgi düzeyine, göre anlamlı farklılık göstermekte midir? Sorunlarına yanıtlar aranmaya çalışılmıştır. 2.3.Verilerin Toplanması Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışma ve öğretim yılı boyunca (2 yıl ) bilgisayar I ve bilgisayar II derslerini uzaktan eğitim yöntemiyle alan eğitim fakültesi öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan anket formu, hazırlanan uzaktan eğitim platformuna yerleştirilerek öğrencilerden doldurulması istenmiştir. Sisteme kayıtlı 1426 öğrenciden 1050 anket formu doldurularak araştırma kapsamına dahil

5 Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan Eğitim Sistemi (Moodle) 1399 edilmiştir. İnternet üzerinden gerçekleştirilen anketlere ilişkin en önemli kısıtlardan birisi, geri dönüş oranının oldukça değişken oluşudur (İnan, 2002). 2.4.Verilerin Analizi Üniversite öğrencileri tarafından cevaplanan anket verilerinin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Veri toplama aracının orijinal formunda yer alan Bilgisayar Bilgi Düzeyiniz için; Çok iyi 5, İyi 4", Orta 3, Yetersiz 2, Hiç yok 1, şeklinde puanlandırıldı. Ankette Uzaktan Eğitim Memnuniyet Ölçeği için Hiç Katılmıyorum 1, Katılmıyorum 2, Kısmen Katılıyorum 3, Katılıyorum 4, Tamamen Katılıyorum 5 olarak puanlandırıldı. Tutum puanlarına ait aritmetik ortalamalar yorumlanırken, 1,00 1,80 arasındaki ortalama değerler Hiç Katılmıyorum, 1,81 2,60 arasındaki değerler Katılmıyorum, 2,61 3,40 arasındakiler Kısmen Katılıyorum, 3,41 4,20 arasındakiler Katılıyorum, ve 4,21 5,00 arasındakiler ise Tamamen Katılıyorum olarak kabul edildi. Ölçeğin bilgisayar deneyimi ile ilgili bölümü 5 li derecelenmeli Likert tipi olduğundan dolayı kullanım sıklıklarına ait aritmetik ortalamaları yorumlamada, 1,00 1,80 arasındaki ortalama değerler Hiç Yok, 1,81 2,60 arasındaki değerler Yetersiz, 2,61 3,40 arasındakiler Orta, 3,41 4,20 arasındaki değerler İyi, ve 4,21-5,00 arasındakiler ise Çok İyi olarak kabul edildi. Düzeylerin yer aldıkları bu aralıklar, seçeneklere verilen en düşük değer olan 1 ile en yüksek değer olan 5 arasındaki seri genişliğinin seçilerek (düzey) sayısına bölünmesiyle elde edilmiştir. BULGULAR Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, verilerin düzenlenmesiyle tablolar halinde verilmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerin cinsiyet dağılımları Tablo 1 de yer almaktadır. Tablo 1. Uzaktan Eğitim (Moodle) sistemiyle ders alan öğrencilerin Cinsiyet Değişkenine Göre Frekans Ve Yüzde Dağılımları Cinsiyet f % Erkek ,29 Kız ,71 Toplam Anketi doldurarak çalışmaya katılan öğrencilerin % 62,29 u (654) erkek, % 37,71 i (396) kızdır. Bilgisayara giriş I ve II derslerini uzaktan eğitim yöntemiyle alan öğrencilerin dönem sonunda uygulanan ankette yer alan lisan derslerinin yürütülmesine ilişkin seçimleri Tablo 2 de verilmektedir. Tablo 2. Öğrencilerin Gördükleri Derslerin Yürütülmesine İlişkin Tercihlerinin Belirlenmesine Yönelik Frekans Ve Yüzde Dağılımları Derslerinizin yürütülmesine ilişkin öğrencilerin seçimleri f % Dersleri okula gelmeden alabilmek isterim 72 6,86 Dersleri okula gelerek yüz yüze almak isterim ,71 Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak isterim ,29 Fikrim yok 12 1,14 Toplam

6 1400 Murat YALMAN Tablo 2 de öğrencilerin % 6,86 sı dersleri okula gelmeden almak isterken, % 33,71 i dersleri okula gelerek yüz yüze almak istedikleri belirlenmiştir. Dersleri her iki yöntemle almak isteyenlerin oranı % 58,29 olurken, fikir beyan etmeyenlerin oranı % 1,14 tür. Tablo 3. Öğrencilerin Gördükleri Programın Uzaktan Eğitime Uygun Olup Olmadığına İlişkin Frekans Ve Yüzde Dağılımları Öğrenim gördüğünüz programda uzaktan eğitim alternatifim olsa, yine de şu anda gördüğüm yüz yüze örgün eğitimi seçerdim f % Evet ,57 Hayır ,29 Fikrim Yok 96 9,14 Toplam Anketi dolduran öğrencilerin % 76,57 si (804) eğitim gördükleri programa ilişkin uzaktan eğitim seçenekleri bile olsa yüz yüze eğitimi seçerken, uzaktan eğitim sistemiyle öğrenimlerine devam etmek isteyenlerin oranı % 14,29 (150) olduğu belirlenmiştir. Her iki yönde de fikir belirtmeyip kararsız kalanların oranı % 9,14 tür. Tablo 4. Öğrencilerin Bilgisayar Bilgi Düzeylerine İlişkin Frekans Ve Yüzde Dağılımları Bilgisayar Kullanma Bilgi Düzeyi f % Hiç Yok 12 1,14 Çok Az ,86 Orta ,86 İyi ,43 Çok İyi 60 5,71 Toplam Bilgisayar bilgi düzeylerine ilişkin soruya öğrencilerin % 1,14 ü bilgilerinin hiç olmadığı, % 10,86 sı çok az, % 46,86 sı orta, % 35,43 ü iyi, % 5,71 i ise çok iyi olduğu görülmüştür. Tablo 5. Öğrencilerin Eğitim aldıkları programın uzaktan eğitim yöntemiyle verilmesinin uygunluğuna İlişkin Frekans Ve Yüzde Dağılımları Şu an gördüğünüz program uzaktan eğitim yöntemiyle öğrenim görmeye uygun bir programdır. f % Evet ,57 Hayır ,29 Kısmen ,29 Fikrim Yok 30 2,86 Toplam Uzaktan eğitim yönetim sistemiyle almış oldukları eğitimden sonra öğrencilerin % 40,57 si eğitim gördükleri programın uzaktan eğitime uygun olduğunu düşünürken, % 18,29 u

7 Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan Eğitim Sistemi (Moodle) 1401 uygun olmadığını, % 38,29 u kısmen uygun olduğunu belirtirken, % 2,86 sı fikir beyan etmemişlerdir. Derslerin yürütülmesine ilişkin öğrencilerin seçimleriyle oluşturulan guruplar arasında anlamlı farkın olup olmadığına ilişkin yapılan ANOVA testinin sonucu Tablo 6 da verilmektedir. Tablo 6. Öğrencilerin Gördükleri Derslerin Yürütülmesine İlişkin Tercihleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik ANOVA sonuçları. KT df KO F Anlamlılık Düzeyi Gruplara Arası 10, ,581 17,429,000 Grup İçi 214, ,205 Toplam 225, Öğretmen adaylarının gördükleri derslerin uzaktan eğitim sistemiyle yürütülmesine ilişkin tercihlerine göre tek yönlü varyans analizi karşılaştırması yapılmıştır. Öğrencilerin vermiş oldukları yanıtlara ilişkin oluşturulan gruplardan fikri olmadığını ifade edenlerin sayısı (4) analiz yapmaya uygun olmadığından kapsam dışında bırakılmıştır. Gruplar arasında (F =3,581; p=0,000 düzeyinde) anlamlı bir fark bulunmuştur. Farklılığın belirlenmesine yönelik Tukey HSD test sonuçları Tablo 7 de verilmiştir. Tablo 7. Öğrencilerin Gördükleri Derslerin Yürütülmesine İlişkin Tercihleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik Tukey HSD Anlamlılık test Sonuçları. Derslerinizin yürütülmesine ilişkin öğrenci Ortalama Ortalama seçimleri Farkı Farkı Dersleri okula Fikrim yok,80500,000 gelmeden alabilmek isterim Dersleri okula gelerek yüz yüze almak isterim Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak -,13131,000 Dersleri okula gelerek yüz yüze almak isterim Fikrim yok isterim Fikrim yok,65898,000 Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak isterim -,79029,000 Uygulanan testin sonucunda, öğretmen adayları lisans derslerinin yürütülmesine ilişkin seçimlerinde; en az iki grubun istatistiksel olarak (p=0,000 düzeyinde) anlamlı olduğu belirlenmiştir. Anlamlı farklılığın hangi guruplar arasında olduğunun belirlenmesine yönelik yapılan Tukey HSD testi sonucunda; Dersleri okula gelmeden alabilmek isterim ile Fikrim yok grupları arasında dersleri okula gelmeden almak isteyenler tarafına, Dersleri okula gelerek yüz yüze almak isterim ile Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak isterim grupları arasında, dersleri her iki yöntemle almak isteyenler tarafına, Dersleri okula gelerek yüz

8 1402 Murat YALMAN yüze almak isterim ile Fikrim yok gruplar arsında dersleri okula gelerek yüz yüze almak isteyenler tarafına, Fikrim yok ile Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak isterim gruplar arasında dersleri her iki yöntemle almak isteyenler tarafına olduğu belirlenmiştir. Tablo 8. Öğrencilerin Uzaktan Eğitim sitemine yönelik Memnuniyetlerinin Eğitim Gördükleri Programa ait ANOVA sonuçları. KT df KO F Anlamlılık Düzeyi Gruplara Arası 1, ,233 5,759,017 Grup İçi 224, ,214 Toplam 225, Öğrencilerin bilgisayar destekli uzaktan eğitime yönelik eğitim gördükleri programın uygunluğu yönündeki seçimleri arasında anlamlı farklılık olup olmadığına ilişkin yapılan ANOVA testi sonuçlarına göre (F =5,759; p=0,017 düzeyinde) anlamlı bir fark bulunamamıştır. Tablo 9. Öğrencilerin Uzaktan Eğitim sitemine yönelik Memnuniyetlerinin cinsiyet değişkenine ait t testi sonuçları. X Cinsiyet n Ss Sd t p Erkek 654 3,82 0,37 Kadın 396 3,78 0, ,38,16 Araştırma bulgularına göre erkek öğrencilerin uzaktan eğitim memnuniyet puan ortalaması (Ort E=3.82, Ss=0.37) kız öğrencilerin ortalaması ise (Ort K=3.78, Ss=0.58) şeklindedir. Ortalamalar arasında yapılan istatistiksel çözümlemede cinsiyet bakımından eğitim fakültesi öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik memnuniyetleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (t(1048)= ; p>.05). Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma bilgi düzeyleri arasında anlamlı fark olup olmadığına dair yapılan ANOVA test sonuçları Tablo 10 da verilmektedir. Tablo 10. Öğrencilerin Uzaktan Eğitim sitemine yönelik Memnuniyetlerin Bilgisayar Kullanma bilgisine ait ANOVA sonuçları. KT df KO F Anlamlılık Düzeyi Gruplara Arası 12, ,028 14,819,000 Grup İçi 213, ,201 Toplam 225, Test yapılırken bilgisayar kullanma bilgi seviyesi Hiç Yok olanlar analiz için yeterli sayıda olmadığı için kapsam dışında bırakılmıştır. Gruplar arasında (F =14,819; p=0,000 düzeyinde) anlamlı bir fark bulunmuştur. Farklılığın belirlenmesine yönelik Tukey HSD test sonuçları Tablo 11 da verilmiştir.

9 Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan Eğitim Sistemi (Moodle) 1403 Tablo 11. Öğrencilerin Bilgisayar Kullanma Bilgisine göre Tukey HSD Anlamlılık test Sonuçları. Derslerinizin yürütülmesine ilişkin Ortalama Ortalama öğrencilerin seçimleri Farkı Farkı Hiç Yok Orta -,53415,001 Hiç Yok İyi -,64742,000 Hiç Yok Çok İyi -,67800,000 Çok Az Orta -,16941,003 Çok Az İyi -,28268,000 Çok Az Çok İyi -,31326,000 Orta İyi -,11327,003 Öğretmen adayları bilgisayar kullanma bilgi düzeylerine ilişkin; en az iki grubun istatistiksel olarak (p=0,000 düzeyinde) anlamlı olduğu belirlenmiştir. Belirlenen anlamlı farklılıklar; Hiç Yok ile Orta gurupları arasında, orta düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, Hiç Yok ile İyi gurupları arasında, iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, Hiç Yok ile Çok İyi gurupları arasında, çok iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, Çok Az ile Orta gurupları arasında, orta düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, Çok Az ile İyi gurupları arasında, iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, Çok Az ile Çok İyi gurupları arasında, çok iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, Orta ile İyi gurupları arasında, iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına anlamlı farklılık oldu belirlenmiştir. Tartışma ve Sonuç Bu çalışmayla eğitim fakültesi öğrencilerinin müfredatlarında yer alan derslerin uzaktan eğitim yönetim sistemiyle gösteriminden sonra, öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırma iki yıl boyunda (dört yarıyıl) boyunca uzaktan eğitim yönetim sistemi Moodle (Modular-Object-Oriented-Dynamic-Learning-Environment) ile hazırlanan web sitesinden öğretim yapılmış ve bu süreçlerin sonunda bu ders yönetim sistemiyle ilgili hazırlanan anketle, öğrencilerin uzaktan eğitim memnuniyet düzeyleri ölçülmeye çalışılmıştır. Araştırmaya dahil edilen öğretmen adaylarının % 62,29 u erkek, % 37,71 i kız öğrencilerden oluşmaktadır. Yapılan t testi sonucunda cinsiyet değişkeninin öğrencilerin uzaktan eğitim memnuniyet düzeylerinde anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının yarısından fazlası (% 58,29) derslerini hem örgün öğretimle hem de uzaktan eğitimle almak istedikleri belirlenmiştir. Yapılan çalışmalarda da öğretim elemanları web ortamlarını yüz yüze eğitimle beraber kullanmayı tercih etmektedir (Orhan ve Ark., 2004; Seng ve Mohamad, 2002). Bununla beraber akademisyenlerin kendi derslerinin yürütülmesinde uzaktan eğitimin kullanılması durumunda normal eğitim yöntemine göre daha fazla zaman harcadıkları, bu yüzden sürecin yürütülmesinin daha zahmetli ve zor olduğunu belirtilmektedir (Karaman, 2007). Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından dersleri yüz yüze olarak almak isteyenlerin oranı % 33,71 olarak hesaplanmıştır. Anketi dolduran öğrencilerin sadece % 6,86 sı dersleri okula gelmeden uzaktan eğitim yönetim sistemiyle almak istedikleri görülmüştür. Derslerin yürütülmesine ilişkin öğretmen adaylarının seçimlerinin anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesine yönelik yapılan test sonucunda p<0,00 düzeyinde anlamlı oldu belirlenmiştir.

10 1404 Murat YALMAN Anlamlı farklılığın belirlenmesine yönelik Tukey HSD testi sonucuna göre Dersleri okula gelmeden alabilmek isterim ile Fikrim yok gurupları arasında ve dersleri okula gelmeden almak isteyenler tarafına anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Aynı şekilde Dersleri okula gelerek yüz yüze almak isterim ile Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak isterim gurupları arasında dersleri hem örgün hem de uzaktan eğitim yönetim sistemiyle almak isteyenler tarafına anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Ankette fikir beyan etmeyenlerin diğer guruplar ile uzaktan eğitim memnuniyet düzeyleri arasında anlamlı farklılığın oldu belirlenmiştir. Bununla birlikte Hewlett (2000) web tabanlı öğrenmenin etkinliğini araştırdığı çalışmasında web tabanlı öğrenme ile desteklenen öğrencilerin geleneksel öğretim yöntemine nazaran daha başarılı olduğunu ifade etmektedir. Öğretmen adaylarının % 76,57 si öğrenim gördükleri programın uzaktan eğitim alternatifi bile olsa yine de örgün eğitimi seçecekleri belirlenirken, öğrenim görülen programın uzaktan eğitim alternatifi olsa uzaktan eğitim yönetim sistemiyle öğrenimine devam edenlerin yüzdesi ise 14,29 olmuştur. Her iki tarafı da seçmeyerek fikir beyan etmeyen öğrencilerin oranı ise % 9,14 tür. Derslerin yüz yüze eğitimle yürütülmesine ilişkin araştırmacıların yaptıkları çalışmalarda, dersi derse katılarak öğrenmeye çalışanların öğrenme motivasyonları ile memnuniyet düzeylerinin daha yüksek olduğunu ifade edilmektedir (Hye-Jung ve Rha, 2009; Ilgaz 2008). Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma düzeylerinin uzaktan eğitim memnuniyet düzeylerine etki eden en büyük faktörlerden biri olarak düşünülmektedir (Yalman ve Tunga, 2012). Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma bilgi düzeylerinin belirlenmesine yönelik maddeye verdikleri cevaplar doğrultusunda % 88 inin orta ve üstü düzeyde bilgisayar kullanma bilgi düzeyine sahip oldu görülmüştür. Öğrencilerin bilgisayar kullanma bilgi düzeyleri arasında uzaktan eğitime yönelik tutum düzeylerinin belirlenmesine yönelik test sonucunda p< 0,00 düzeyinde anlamlı oldu belirlenmiştir. Anlamlı farlılığın belirlenmesine yönelik yapılan Tukey HSD testi sonucunda bilgisayar bilgi düzeyi Hiç Yok ile Orta grupları arasında ve orta düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına anlamlı farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Aynı şekilde bilgisayar kullanma bilgisi hiç olmayanlar ile çok az olanların diğer gurupların uzaktan eğitim memnuniyet düzeyleriyle anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Palmer ve Holt (2009) öğrencilerin dijital ortamda öğrenme ve teknoloji kullanımı üzerine yaptıkları çalışmalarında, teknoloji kullanımı konusunda öğrencilerin kendilerine duydukları güven, öğrenme sürecinin ve öğrenme başarasını olumlu yönde etkilediğini belirtmektedir. Bu yönüyle öğrencilerin teknoloji kullanımlarının belirlenmesi ve bu konudaki yaklaşımlarının bilinmesi bu eğitim yönetim sistemiyle verilecek eğitimlerin başarısını etkileyebilir (Machado, 2007; Bray, Aoki ve Dlugosh 2008). Öğrencilerin eğitim gördükleri programın uzaktan eğitim yönetim sistemiyle verilmesine ilişkin görüşlerinin yer aldığı maddeye verdikleri cevaplara göre % 40,57 si Evet uygundur derken, % 38,29 u Kısmen uygun olabilir dediği, bununla birlikte sadece % 18,29 unun eğitim gördükleri programın uzaktan eğitim yönetim sistemine uygun olmadığını ifade ettikleri görülmüştür. Bununla birlikte bu konuda yapılan çalışmalarda uzaktan eğitim yönetim sistemiyle verilen eğitimlere değer verdiği, bu nedenle de memnuniyet düzeylerinin yükseldiği belirtilmektedir (Palmer, ve Holt, 2010).

11 Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan Eğitim Sistemi (Moodle) 1405 KAYNAKÇA BAKER, J. D. (2004). An Investigation Of Relationships Among Instructor Immediacy And Affective And Cognitive Learning In The Online Classroom, The Internet and Higher Education, 7, 1. BRAY, E., AOKİ, K. VE DLUGOSH, L. (2008). Predictors of Learning Satisfaction in Japanese Online Distance Learners. International Review Of Research In Open And Distance Learning, 9(3), DÜZAKIN, E. VE YALÇINKAYA, S. (2008). Web Tabanlı Uzaktan Eğitim Sistemi Ve Çukurova Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Yatkınlıkları, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 1, FOSHAY, R., BERGERON, C. (2000). Webbased education: A Reality Check, TechTrends, 44,16-19 HEWLETT, M. (2000). Teaching Molecular Biology on the Web. İndirme tarihi: 12/09/2010 HYE-JUNG, L. VE RHA, I. (2009). Influence of Structure and Interaction on Student Achievement and Satisfaction in Web-Based Distance Learning. Journal Of Educational Technology & Society, 12(4), ILGAZ, H. (2008). Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kabulunun ve Topluluk Hissinin Oğrenen Memnuniyetine Katkısı. Yayımlanmamıs Yuksek Lisans Tezi. Hacettepe Universitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara. İNAN, H. (2002), Firmalar Arası Pazarlama Faaliyetlerinin Yürütülmesinde İnternet Kullanımının Etkisi: Türkiye Uygulaması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, 96. JONES, G. H., VE JONES, B. H. (2005). A Comparison of Teacher and Student Attitudes Concerning Use and Effectiveness of Web-based Course Management Software. Educational Technology & Society, 8 (2), KARAMAN, S. (2007). Ders Web Sayfaları: Özellikleri, Hazırlanması, Kullanılması ve Öğretim Elemanlarının Tutumu, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 13, KARASAR, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım. MAHİROĞLU, A. VE COŞAR, M. (2008). Web Tabanlı Uzaktan Eğitimde Sıra, Hız Ve İçerik Kontrollerinin Akademik Başarıya Etkisi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), MACHADO, C. (2007). Developing an e-readiness model for higher education institutions: results of a focus group study. British Journal Of Educational Technology, 38(1), PALMER, S. VE HOLT, D. (2010). Students' perceptions of the value of the elements of an online learning environment: looking back in moving forward. Interactive Learning Environments, 18(2), SENG, L. & MOHAMAD, F., S. (2002). Online Learning Is it Meant for Science Courses? Internet and Higher Education, 5, ŞENDAĞ, S. VE GÜNDÜZ, Ş. (2009). Öğretmen Adaylarının Web Tabanlı Öğrenme Materyalinin Kullanılabilirliği ve Etkinliği Hakkındaki Görüşleri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,

12 1406 Murat YALMAN TÜYSÜZ, C. VE AYDIN, H. (2007). Web Tabanlı Öğrenmenin İlköğretim Okulu Düzeyindeki Öğrencilerin Tutumuna Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, ORHAN, F., ALTUN, A. S., VE KABLAN, Z. (2004). Karma Ögrenme (Blended Learning) Yöntemine Dayalı Bir Uygulama ve Ögrenci Görüsleri: Yıldız Teknik Üniversitesi Örnegi, IV. Uluslararası Egitim Teknolojileri Sempozyumu, Kasım 2004, Sakarya, Türkiye ÜNSAL, H. (2004). Web Destekli Eğitim, Elektronik Öğrenme ve Web Destekli Öğretim Programlarındaki Çeşitli Ders Modelleri, 2, 3, YALIN, H. T. (2001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. YALMAN, M., & KUTLUCA, T. (2013). Öğretmen Adaylarının Öğrenme ve Öğretme Sürecinde PowerPoint Kullanımlarına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Journal of Instructional Technologies &Teacher Education, 1(2). YALMAN, M., & TUNGA, M. A. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR DENEYİMLERİ İLE BİLGİSAYAR ALGILARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ: DİCLE ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ.