ULUSAL EĞİTİM BİLİMLERİ KONGRESİ

Transkript

1 \ ULUSAL EĞİTİM BİLİMLERİ EĞİTİM FAKÜLTESİ MUĞLA

2 M UĞ LA ÜNİVERSİTESİ ULUSAL EĞİTİM BİLİMLERİ XV. ULUSAL EĞİTİM BİLİMLERİ EYLÜL 2006 EĞİTİM FAKÜLTESİ MUĞLA

3 İÇİNDEKİLER EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM... 3 ORTAÖĞRETİMDE FARKLI ALAN / BÖLÜMLERDEN MEZUN OKULÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMINDA OKUYAN ÖĞRENCİLERİN PROGRAMI BENİMSEME VE PROGRAMA YÖNELİK TUTUMLARI...3 Mehmet Taki YILMAZ İLKÖĞRETİM 4 ve 5. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN SINIF DİSİPLİNİNİN SAĞLANMASINDA ETKİLİ ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ...4 Aysel MEMİŞ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILINDA UYGULANMAYA KONAN YENİ İLKÖĞRETİM PROGRAMLARININ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ...5 Ramazan ÖZBEK Behçet ORAL Mehmet SEVGİ 2004 İLKÖĞRETİM MATEMATİK PROGRAMININ EĞİTSEL ELEŞTİRİ MODELİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ... 6 Erdoğan KÖSE Sinan KOÇYİĞİT Mehmet Nur TUĞLUK Meryem ÇELİK Ayşenur YAZAR 4. VE 5. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ İÇİN HAZIRLANAN PROGRAMIN İÇERİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ...7 Ceyda MAZI Zeki APAYDIN Ali ŞAKACI İLKÖĞRETİM 5. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE ADIM ADIM TÜRKİYE ÜNİTESİNİN" YAPILANDIRMACI YAKLAŞIMA GÖRE ETKİLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ... 8 Nur MALA Oğuz GÜRBÜZTÜRK İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YANSITICI DÜŞÜNMEYE İLİŞKİN GÖRÜŞ VE UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ... 9 Murat YORULMAZ Hilal KAZU ÖĞRENCİLERİN BİLİŞSEL GELİŞİM DÜZEYLERİ VE BİLİMSEL DÜŞÜNME YETENEKLERİNE GÖRE ÖSS BAŞARILARININ İNCELENMESİ...10 Zeynep DEMİRTAŞ YENİ İLKÖĞRETİM FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ (Adıyaman ili Ö rneği)...12 Eyüp İZCİ Mustafa ÖZDEN Ahmet TEKİN İLKÖĞRETİM FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETİM PROGRAMININ BİLİM OKUR-YAZARLIĞI VE BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ AÇISINDAN ANALİZİ...13 Filiz HAYMANA Burçin BOZYILMAZ Gülşen Bağcı KILIÇ ANASINIFI ÖĞRETMENLERİNİN M.E.B OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMINA VE UYGULAMASINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ Mine Canan DURMUŞOĞLU TIP FAKÜLTELERİ İÇİN PROGRAM GELİŞTİRME MODELİ...16 Orhan ODABAŞI Melih ELÇİN Seyfı DURMAZ Özcan DEMİREL KANADA, İNGİLTERE, İSRAİL, RUSYA, MALEZYA VE TÜRKİYE'NİN EĞİTİM FELSEFELERİ VE HEDEFLERİNİN EĞİTİMDEKİ YANSIMALARINA KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ...17 Bülent ALCI Füsun AKARSU İLKÖĞRETİM PROGRAMLARININ SINIF ÖĞRETMENİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI OLARAK DEĞERLENDİRMESİ...18 Kıymet SELVİ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME" HİZMET İÇİ EĞİTİM KURSU'NUN ETKİLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA...19 Taner ALTUN Nevzat YİĞİT Haluk ÖZMEN Nedim ALEV ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖRÜŞLERİYLE DEĞERLENDİRİLEREK ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN BELİRLENMESİ...20 Özcan Özgür DURSUN Abdullah KUZU AVRUPA A.B.D. VE TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMLERİNDE DOKTORA PROGRAMLARI VE ÖĞRENCİLERİN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DOKTORA PROGRAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Serkan ÇELİK Berna ARSLAN EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMINDA EĞİTİM GÖRMEKTE OLAN ÖĞRENCİLERİN OKUL DENEYİMİ I DERSİNİN KAZANDIRDIĞI MESLEKİ YETERLİLİKLERE İLİŞKİN ALGILARI...23 Nejat İRA Süeda Erol ÇALIŞIR T. Hakan YENAL YENİ ÖĞRETİM PROGRAMINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ VE PROGRAMIN DEĞERLENDİRİLMESİ Cemil YÜCEL M.Kemal KARAMAN Zekerya BATUR Alper BAŞER Adem KARATAŞ EĞİTİM FAKÜLTELERİ PROGRAMLARINDA YER ALAN OKUL DENEYİMİ-II ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ... 25

4 SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE BECERİLER ÖĞRETİMİ VE YENİ PROGRAM Hatice MEMİŞOĞLU İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRETİM STİLİ TERCİHLERİNE GÖRE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN ALGILARI..470 Lütfi ÜREDİ Yıldız GÜVEN BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN SINIF YÖNETİMİ PROFİLLERİ İLE KULLANDIKLARI ÖĞRETİM BİÇİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Gülay EKİC ÖĞRENME STİLLERİ İLE İLGİLİ TÜRKİYE DEKİ ÇALIŞMALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Melih KOÇAKOĞLU Özgül KELEŞ Elif BAKAR İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ) Salih Zeki GENÇ Remzi Y. KINCAL ÖĞRENCİLER ARASINDAKİ BİREYSEL FARKLILIKLAR VE ÖĞRETMENLERİN BİREYSEL FARKLILIKLARI BİLİP - UYGULAMA DÜZEYLERİ Ahmet GÜRSES Esra ÖZKAN Figen ÇAM Esen Taşğın ÖĞRENME STİLLERİ FARKLI LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN FİZİK DERSLERİNDEKİ BAŞARILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Ömür AKDEMİR Ali AZAR Şefik EKMEN FARKLI ÖĞRENME STİLLERİNE SAHİP OLAN ÖĞRENCİLERİN GENEL ÖĞRENME STRATEJİLERİNİ KULLANMA DÜZEYLERİ Süleyman ÇELENK Özlem KARAKIŞ TAKI TASARIMI DERSLERİNDE PROJE TABANLI ÖĞRENMENİN GÜCÜNDEN YARARLANMAK Nurdan KALAYCI Mahmut GÜNGÖR Muhammed Mustafa GÜLDÜR BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA YENİ İLKÖĞRETİM PROGRAMLARININ UYGULAMASINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR Soner Mehmet ÖZDEMİR 2004 İLKÖĞRETİM (1-5) TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA OKURYAZARLIK YOLUNDA YAZMA ALIŞKANLIĞINI KAZANDIRMAK Hanife Gülhan ORHAN Emine Gül ÖZENÇ Yavuztürk ilköğretim Okulu CİNSİYET VE KAYITLI OLUNAN PROGRAMA GÖRE EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN SERBEST ZAMAN ETKİNLİKLERİ Hüseyin Hüsnü BAHAR TÜRKİYE VE İNGİLTERE DE ÇOCUKLUĞUN TOPLUMSAL TARİHİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA Arzu M. Nurdoğan RAAMSTEIN'IN AMERİKASI VE KİTLESEL POPÜLER KÜLTÜRÜN GENÇLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Hakan PEHLİVAN NİTELİK GELİŞTİRME AÇISINDAN BİLİMSEL ARAŞTIRMALARIN YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ M. Semih SUMMAK EĞİTİM YÖNETİMİNDE ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR İsmail AYDOGAN OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDA KIZ ÖĞRETMEN OKULUNDA GÖREV YAPAN YABANCI UYRUKLU ÖĞRETMENLER VE OKUTTUKLARI DERSLER Mustafa ŞANAL LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN TEORİ KAVRAMINI ALGILAYIŞLARI Özgür TAŞKIN Elif Omca ÇOBANOĞLU Zeki APAYDIN i. Hakan ÇOBANOĞLU Bahar YILMAZ Birgül ŞAHİN EĞİTİMLİ BİR İNSANIN" EN TEMEL ÖZELLİĞİ NEDİR? Talip KABADAYI AMASYA EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM SÜRECİ HAKKINDAKİ FELSEFİ TERCİHLERİNİN TESPİTİ Seher TEKİN Ahmet ÜSTÜN ÖĞRETMEN NİTELİKLERİNDE EVRENSELLİK VE ÖĞRETİCİLİKTE UZMANLAŞMA Abdullah ADIGÜZEL EĞİTİM TEKNOLOJİSİ YAPILANDIRICI YÖNTEM İLE TARİH EĞİTİMİNDE GÖRSEL MATERYAL KULLANIMININ Ö N EM İ Resul ATTI LA Ali ALTINER BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLGİSAYAR KULLANIMLARININ İNCELENME! Miraç YILMAZ Pınar KÖSEOĞLU Cem GERÇEK Haluk SORAN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KENDİ ALGILAMALARINA GÖRE BİLGİSAYARLARIN ÖĞRETİM ALANINDA KULLANIMINA İLİŞKİN ÖĞRETİMSEL YETERLİLİKLERİ VE BİLGİSAYAR ÖZ-YETERLİK ALGILARI (C.B.Ü. EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ) Şule AYÇAN

5 470 İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRETİM STİLİ TERCİHLERİNE GÖRE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN ALGILARI Ö zet Lütfi ÜREDİ1 Yıldız GÜVEN2 Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi ilköğretim Bölümü1,2 Toplumların hızlı bir gelişim süreci içine girdiği günümüzde, gelişim ve değişime ayak uydurabilecek ve gelişim zincirine yeni halkalar ekleyebilecek bireylere duyulan ihtiyaç eğitimin önemini her geçen gün biraz daha arttırmaktadır. Bilimde gerçekleşen değişimler politikadan ekonomiye pek çok alanda olduğu gibi eğitim alanında da etkisini göstermektedir. Bilginin temel yapısındaki değişiklikler eğitim programlarının yeniden gözden geçirilmesine neden.olmuş, akıl ve gözlemle ulaşılan bilginin her zaman geçerli olmadığının kabul edilmesiyle beraber bilgi yüklemeye yönelik geleneksel eğitim anlayışından uzaklaşılması ve öğreneni merkeze alan yaklaşımların ön plana çıkarılması önem kazanmıştır. Böylelikle bireyi yani öğrenciyi merkeze alan çağdaş eğitim anlayışı öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecindeki rollerini değiştirmiş, öğretmenlerden bilgi aktarıcısı olmaktan ziyade öğrenmeyi kolaylaştırma, destekleme ve öğrenciye rehberlik etme gibi rolleri gerçekleştirmesi beklenmiştir. Bu roller de farklı öğretim stillerini ortaya çıkarmıştır. Grasha (1996) öğretim stilini, öğretmenlerin öğrencilerle olan öğretme ve öğrenme etkileşimleri sürecinde sürekli ve tutarlı olarak gösterdikleri davranışları olarak tanımlamaktadır. Bu araştırmada, ilköğretim öğretmenlerinin öğretim stili (uzman/otorite, kişisel model/uzman/otorite, kolaylaştırıcı/kişisel model/uzman ve temsilci/kolaylaştırıcı/uzman) tercihlerine göre öğretmenlik mesleğine ilişkin algılarının (öğretmenliğin sosyal statüsüne, etik değerlerine, alan bilgisi yeterliliklerine, öğretmenlik formasyonuna, kendi yeterliliklerine ilişkin algıları) anlamlı bir farklılık gösteripgöstermediğinin araştırılması amaçlanmıştır. ilişkisel tarama modelinin uygulandığı araştırmada^ öğretmenlerin öğretim stilleri tercihlerini belirlemek amacıyla Grasha (1996) tarafından geliştirilen 40 maddeden oluşan 7 dereceli likert tipi "Öğretim Stili Ölçeği" kullanılmıştır. Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin algıları ise Şişman ve Acat (2003) tarafından geliştirilen 37 maddeden oluşan 5 dereceli likert tipi Öğretmenlik Mesleğine ilişkin Algı Ölçeği" aracılığı ile ölçülmüştür. Öğretmenlerin öğretim stilleri tercihlerini belirlemek amacıyla Grasha (1996) tarafından geliştirilmiş olan "Öğretim Stili Ölçeği ölçme aracının Türkiye koşullarına adapte edilmesi araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Yapılan dilsel eşdeğerlik, güvenirlik ve geçerlik çalışması sonucunda, oluşturulan Türkçe formun dilsel olarak İngilizce forma eşdeğer nitelikte olduğu, ölçekteki bütün maddelerin güvenilir olduğu ve her bir maddenin faktör yapısı bakımından orijinal ölçekteki maddelere uygun bir yapıya sahip olduğu gözlemlenmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde ise ve öğretim yılında İstanbul ili Kadıköy, Üsküdar, Ümraniye ilçelerinde bulunan orta sosyoekonomik düzeyde 49 ilköğretim okulunda görev yapmakta olan toplam 1306 öğretmene ölçme araçları uygulanmış ve ilköğretim öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerine göre öğretmenlik mesleğine ilişkin algıları incelenmiştir. Araştırma sonuçları, birinci alt probleminde ilköğretim öğretmenlerinin öğretim stili (uzman/otorite, kişisel model/uzman/otorite, kolaylaştırıcı/kişisel model/uzman ve temsilci/kolaylaştırıcı/uzman) tercihlerine göre öğretmenlik mesleğine ilişkin algılarına (öğretmenliğin sosyal statüsüne ilişkin algıları, öğretmenliğin etik değerlerine ilişkin algıları, alan bilgisi yeterliliklerine ilişkin algıları, öğretmenlik formasyonuna ilişkin algıları, kendi yeterliliklerine ilişkin algıları) ilişkin olarak kolaylaştırıcı/kişisel model/uzman öğretim stillerini tercih eden öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin algılarının diğer öğretim stillerini tercih eden öğretmenlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiş, kolaylaştırıcı/kişisel model/uzman öğretim stillerini tercih eden öğretmenlerin sosyal statü, etik değerler, öğretmen yeterlilikleri ve meslek algısı toplamında diğer öğretim stilleri tercihine sahip öğretmenlerden daha yüksek algı düzeylerine sahipken alan bilgisi ve mesleki formasyon algısında ise temsilci/kolaylaştırıcı/uzman öğretim stillerini tercih eden öğretmenlerin algı düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak öğretim stili tercihi ile öğretmenlik mesleğine ilişkin algı arasında p<,01 düzeyinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci alt probleminde araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyetleri, yaşları, kıdemleri, çalıştıkları okul türü ve en son mezun oldukları okul ile tercih ettikleri öğretim stilleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı (p>.05), öğretmenlerin görev yaptıkları kademe ve branşları ile tercih ettikleri öğretim stilleri arasında p<.01 düzeyinde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin görev yaptıkları kademeye göre tercih ettikleri öğretim stilleri I. kademede %45, 5, II. kademede % 46,1 ve branşlar toplamında %45, 8 ile üçüncü grup öğretim stilleri olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın üçüncü alt probleminde öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin algılarının hem genel toplam hem de alt faktörler bazında erkek ve bayan öğretmenler arasında bayan öğretmenlerin lehinde anlamlı bir farklılık olduğu görülmüş (p<.01), bayan öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin algılarının erkek öğretmenlere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin kademelerine göre etik değerler ile alan bilgisine ilişkin algılarının p<.01 düzeyinde anlamlı bir fark olduğunu gösterirken sosyal statü, mesleki formasyon, öğretmen yeterlilikleri ve genel meslek algılarının ise öğretmenlerin bulundukları kademeye göre farklılık göstermemiştir. Ayrıca sonuçlar öğretmenlerin görev yaptıkları okul türüne göre alan bilgisi, mesleki formasyon ve genel meslek algılarının p<.01 düzeyinde anlamlı bir farklılık gösterdiği ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin sosyal statü, etik değerler ve öğretmen yeterliliklerine ilişkin algılarının ise görev yaptıkları okul türüne göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir (p>.05) Araştırmanın son alt probleminde ise öğretmenlerin yaşları, branşları, mesleki kıdemleri ve en son mezun oldukları okula göre öğretmenlik mesleğine ilişkin algılen arasında p<.01 düzeyinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Öğretmenlik mesleğine ilişkin algı ölçeği toplamında en yüksek puan ortalamasının eğitim enstitüsü mezunu öğretmenlere, en düşük puanın öğretmen okulu mezunu öğretmenlere ait olduğu sonucu tespit edilmiştir. Anahtar sözcükler: Öğretim stili, öğretmenlik mesleği, öğretmenlik mesleğine ilişkin algı