Yarın Nasıl Bir Gıda Mühendisliği Eğitimi Olabilir? 8. Gıda Mühendisliği KONGRESİ 7 9 Kasım 2013 ANKARA. Doç. Dr. Y. Birol SAYGI Döhler

Transkript

1 Yarın Nasıl Bir Gıda Mühendisliği Eğitimi Olabilir? 8. Gıda Mühendisliği KONGRESİ 7 9 Kasım 2013 ANKARA Doç. Dr. Y. Birol SAYGI Döhler

2 Saç Ayakları Mühendis nedir? Dünya da Nüfüs Hammadde Gereksinimi (Miktar & Kayıplar), Katma Değer, Standart Girdi Yeni Dünya ve Gelecek Tüketicisi Gıda Teknolojisi (Gıda & Kalite) Beslenme Bilimi İnovasyon ve GELECEKTE GIDA MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ. 2

3 Mühendislik ve Mühendis Mühendislik, insan ve toplum konforunu sağlayan fiziksel bileşenleri tasarlayan ve üretimini, sürekliliğini, toplum içinde yaygınlığını sağlayan, teknolojik ve ekonomik gelişiminde öncülüğünü yapan meslektir. Mühendis bilimsel olgulardan başlayarak bu amaca yönelik araç, gereç, cihaz, makina ve sistemleri toplum kullanımına sunan kişidir.

4 Mühendislik bir düşünce sistematiğidir. Matematiksel düşünme becerisidir. Mühendislik, bilim yoluyla elde edilmiş tüm bilgilerden, akıl ve deneyim yoluyla somut sentezlere vararak, insana ve insanlığa yararlı oluşumları ortaya çıkarma gücü ve çabasıdır. Mühendislik; bilimi, ekonomiyi, zamanı ve fiziksel kaynakları en iyi şekilde değerlendirip, optimum çözüm arayışı içerisinde olmaktır. Mühendislik, değişkenlerinin tümü bilinmeyen veya ölçülemeyen, çok seçenekli durumda optimal çözüme ulaşma, insanların yararına, insanları örgütleme, yönetme, doğadaki malzeme ve gücü kontrol etme sanatı olarak tanımlanabilir. Mühendislik, bilim yoluyla elde edilmiş tüm bilgilerden; akıl ve deneyim yoluyla somut sentezlere vararak, insana ya da daha genel kapsamıyla canlıya yararlı oluşumları ortaya çıkarma gücü ve çabasıdır. Mühendislik, bilimi uygulama sanatıdır. Bu sanatın temel amacı; bilimsel gerçeklerin ortaya koyduğu ilkelerden yararlanarak, bu ilkeleri uygulayarak, insanların ihtiyaçlarına cevap vermek, farklı sorunlara güvenli, ekonomik ve pratik çözümler getirmektir. 4

5 Mühendislik mesleği öğretim ve eğitim ile kazanılan ve kişilere özgü nitelikler taşıyan bir yetenektir. Mühendislik Eğitimi Mühendisten beklenen yetenekler şunlardır: Toplum, insan ve doğa ile ilgili açık veya gizli sorunları algılayabilme ve kavrayabilme yeteneği, Değişik mesleklerden kişilerle beraber çalışabilme yeteneği, Bilim, matematik, sanat, ekonomi, psikoloji gibi mühendislik dışında birçok meslekte varolan bilgi, deneyim, beceri ve uygulamaları bir mühendislik ürünü içinde yorumlama ve uygulama yeteneği, Varolmayan fiziksel ürünleri kişisel düşünce sınırları içinde düşsel olarak canlandırabilme yeteneği, Düşsel olarak canlandırılan ürünlerin gerçel ortamda fiziksel ürüne dönüştürebilme için sentezleme ve belgeleme yeteneği.

6 Mühendislik, Bilim, Toplum,... BİLİM MÜHENDİSLİK KAYNAKLAR ÜRÜN GERİ BESLEME TOPLUM

7 Dünya da Nüfusun Gelişimi bn 4.1 bn 6.1 bn 6.85 bn 8.0 bn 9.2 bn Source: UN Nüfus tüketim ve satışlarda kilit faktördür

8

9 2020 yılında hammadde gereksinimi Küresel Hammadde Gereksiniimi Mt dan Mt olacaktır Risk veya Fırsat?

10 Tüketici Eğilimlerinin Etkilendiği Makro Eğilimler İnsan Faktörü Ekonomik Faktörler Politik Faktörler Teknolojik Faktörler Ekolojik Faktörler 10 Source: Döhler Market Research

11 Consumer Trends are influenced by Macro Trends Human Factors Economical Factors Political Factors Technological Factors Ecological Factors Yaşlılık, Ailenin küçülmesi, Sağlık Harcamaları Ülkelerin büüyümesi Hükümetlerin Yeni ve Eski Dünya Politikaları, Lokal güçlerin yükselmesi Teknik Barierler, Küreselleşme Finansal Güvenceler, Hammadde Savaşları Milli borçlar ve Sınırlamaları Vergilendirmeler Spekülasyonlar Politik Krizler Otomasyon Robotlar İletişim Tranparent Yaşam Teknoljinin Hızı Sürdürebilirlik Küresel Isınma Doğal Felaketler Ekonomik Yaptırımlar 11 Source: Döhler Market Research

12 Gıda, insanların günlük yaşamlarının ayrılmaz bir parçasıdır.

13 Gıda, basit bir günlük fonksiyon olmanın ötesinde, insan sağlığı ve mutluluğu için önem taşımaktadır.

14 Gıdaların uzun süre muhafaza edilmesi neden gereklidir? - Gıdaların raf ömrünü uzatır - Reçel, turşu, konserve gibi insanlar tarafından yıl boyunca tüketilebilecek yeni ürünler üretilir - Aşırı üretim nedeni ile meyve ve sebze yığınlarının oluşması önlenir - Depolama ve nakliye daha kolay şekilde, daha az alanda ve daha ucuza sağlanır - Gereğinden fazla bulunan gıda maddelerinden fayda sağlanmasına yardımcı olunur

15 Kalite; Tüketicinin ihtiyaç ve beklentilerini karşılaması gereken şartları sağlamak olarak tanımlanabilir. Gıda kalitesi ise; Tüketici tarafından kabul edilebilen gıdanın kalite özellikleridir.

16 Birçok tüketici üretim ve işleme standartlarına güvenir. Özellikle hangi bileşenlerin bulunduğunu, bundan dolayı beslenme, diyet gerekliliklerini (helal, koşer, vejetaryan) veya tıbbi durumunu (diabetik, allerjen, ) bilmek ister.

17 Gıda Kalitesi Üzerinde Etkili Olan Faktörler Ortam sıcaklığı Gıdanın bileşimi Bağıl nem Oksijen Işık Kullanılan ambalaj malzemesi

18 Gıda Bozulmalarının Ana Sebepleri Nelerdir? - Fiziksel Değişiklikler - Su Aktivitesi, Sıcaklık, Mekanik Etkiler - Uygun olmayan taşıma, depolama - Biyolojik Faktörler - Mikrobiyolojik (Bakteriler, mayalar, küfler) - Makrobiyolojik (Kemirgenler, böcekler, kuşlar, parazitler)

19 Gıda Bozulmalarının Ana Sebepleri Nelerdir? - Kimyasal, Biyokimyasal Faktörler - Mikrobiyel olmayan veya enzimatik değişimler- Oksidasyon. Örn: Yağların Bozulması (Rancidity) - Endojen (İç) doku enzimlerinin aktivasyonu (Sebze veya hayvan orijinli gıdalar)

20 Gıda Bozulmalarının Sonuçları / Etkileri - Besin Değerindeki Değişimler Protein, Karbonhidrat ve Vitaminlerdeki bozulmalar - Duyusal Özelliklerin Değişimi Renk, Aroma, Tat, Kıvam değişiklikleri. Örn; yapışkan yüzey, kötü koku. - Zarar verici Etkiler Biyojenik Aminler, Toksinler, Mikro-organizma metabolitleri, Patojen mikroplar 20

21 Sonuçta gıdayı, neden ve nasıl bozulduğunu, kalitesinin nasıl korunduğunu anlayıp, bir bütün olarak değerlendirildiğinde Gıda Teknolojisinin daha iyi kavranacağını düşünüyorum.

22 BESLENME BİLİMİ 22

23 DÜNYA DEĞİŞMEKTEDİR

24

25 BÜYÜMEK İÇİN İNOVASYON Bir fikri yeşertmek korumak geliştirmek

26 Ekonomik Büyümek Endüstriyel Büyümek Kategoride Büyümek Sosyal Büyümek

27 İnovasyonda yeni bir dönemme giriyoruz.

28 1 Mucit

29 1 2 AR&GE

30 Büyüme Düzenli Artış Zaman

31 Büyüme Exponansiyel Düzenli Artış Zaman

32 1 2 3 Startup

33 Bu Noktada Önemli Bir Değişim Olmuştur.

34 Sınırsız bir Dünya ya doğru hızla yol alıyoruz.

35 Sınırsız İletişim 35

36 Sınırsız İçerik 36

37 Sınırsız Yaratıcılık 37

38 Sınırsız Tüketiciler 38

39 Sınırsız Mücadele 39

40 Birçok kurum ve şirket mücadele etmiş veya etmeye çalışmış ancak yaşamını noktalamıştır.

41

42 İnovasyon da Dördüncü Dönem Yükselmektedir.

43

44 Bu Yeni Dünya da Biz Nerede Duruyoruz veya Nerede Durmayı Planlıyoruz????

45 Önceliklerimiz (1) İnovasyon Kapasitesini Artırmak (2) Kendi Kültür Yapımızda Yeni Davranışlar Kurmak (3) Daha iyi bir iletişim için yeni sistemler kurmak

46 Geleceğin mühendislerinin sahip olmasını beklediğimiz becerileri 7 noktada özetlemek mümkündür; Kendi başına ve birbirine bağımlı yaşam boyu öğrenme, Problem çözme, yaratıcı düşünme ve kritik yapabilme beceri kazanmışlık, Grup çalışma becerisi, Teknik ve sosyal iletişim becerisi, Kendi kendini değerlendirebilme becerisi, Birleştirici ve global düşünme becerisi, Yönetimi değiştirme becerisi 46

47 Nasıl Bir Gıda Mühendisliği Eğitimi? Teknolojik Değişimlere Uyumlu Sisteme Mühendis Yetiştirmek Teknolojik ve Bilgi Olarak Küresel Mücadele Beslenme Biliminin Getireceği Yenilik ve Eğilimler 47

48 48

49 Teşekkür Ederim 49