Konu : Kimberly Clark Firmasının Kotex markası sponsorluğunda yayınlanan Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun konulu reklam

Transkript

1 Sayın Nurullah Öztürk RTÜK Daire Başkanı ANKARA Konu : Kimberly Clark Firmasının Kotex markası sponsorluğunda yayınlanan Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun konulu reklam Kotex firmasının sponsorluğunda, televizyon kanallarında Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun sloganıyla bir reklam filmi gösterilmektedir. Söz konusu reklam filmi gerçekleri yanıltıcı bilgiler vererek kamuoyunu yanlış yönlendirmekte ve haksız rekabete yol açmaktadır. Reklam filminde, Doğaya karışması 1000 yıl alan naylon torba soyumuzu tüketiyor. Havayı kirleterek sağlığımıza zarar veriyor. ifadelerine yer verilmektedir. Yapılan araştırmalar, plastik torbaların doğada kalmaları halinde 8-10 yılda yok olduğunu ayrıca yeni teknolojilerle bu sürenin 1 yıla indiğini göstermektedir. Plastik torbaların nesillerin tükenmesine yol açtığına ilişkin bir araştırma da bulunmamaktadır. Söz konusu reklam filmi, bir reklam filminin taşıması gereken Temel İlkelerden Madde 5 i yani Pazarlama iletişimi doğru olmalı ve yanıltıcı mesajlar içermemelidir. ilkesini ihlal etmektedir. Filmde abartılı ve gerçek dışı iddialar ileri sürülerek tüketiciyi doğrudan yanıltacak bilgilere yer verilmektedir. Reklam filminde Alışverişlerinde naylon torba yerine pamuklu torba tercih et. Çünkü pamuklu ürünler sana ve doğaya zarar vermez. ifadeleri yer almaktadır. Bu haliyle plastik torbalarla pamuklu torbalar arasında bir karşılaştırma söz konusu olup bu karşılaştırma bilimsellikten uzaktır. Bu nedenle de Karşılaştırmalı Reklamlar ile ilgili Madde 8 ihlal edilmiştir. Bu ilke çerçevesinde firmanın bu iddianın doğruluğunu kanıtlayabilmesi ve bununla ilgili belgeleri hemen sunabilmeleri gerekmektedir. Reklam filminde yer alan Alışverişlerinde naylon torba yerine pamuklu torba tercih et. Çünkü pamuklu ürünler sana ve doğaya zarar vermez. ve Naylon torba istemiyorum de, pamuklu torba kullan ifadeleri, Temel İlkelerden Madde 12 nin ihlal edildiğini göstermektedir. Bu ifade ile reklam filminde plastik torba kullanımını engellemeye yönelik mesaj verilmektedir. Firmanın kendi ürünlerini tanıtıcı reklam filmlerinde ürünlerinin pamuklu olması yönüne dikkat çektiği ve bu kampanya kapsamında da kendi ürünleriyle bir ilişki kurulabilmesi açısından pamuklu kullan temasına vurgu yaptığı görülmekte ve bu yanıyla da filmde sosyal sorumluluk anlayışı güdülmemekte, ticari kâr beklentisi bulunmaktadır. Kimberly Clark Firmasının Kotex markası sponsorluğunda yayınlanan Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun konulu reklama tarihli yazımız ile yaptığımız itirazımız Reklam Öz Denetim Kurulu nun tarihli yazısı ile reddedilmiş ve reklamın mevcut haliyle yayınlanmasında bir sakınca görülmediği tarafımıza bildirilmiştir. Bunun üzerine Reklam Özdenetim Kuruluna aşağıdaki içerikte tekrar başvuruda bulunulmuştur. Reklam Özdenetim Kurulu Çalışma İlke ve Esasları başlıklı içtüzüğünüz gereği söz konusu karara yapılacak itirazları da değerlendirme zorunluluğunuz olması sebebiyle 5 Ekim 2009 tarihli itirazımızın RTÜK Daire Başkanlığına da yapma keyfiyeti doğmuştur. Reklam Özdenetim Kurulu nun kararında özetle Çevre Kirliliği yarattığı bilimsel olarak kanıtlanmış bulunan plastik ürünleri hakkındaki genel ve yaygın inançtan yola çıkılarak Koteks firmasının ürünleri ile ilişkilendirilmesinin Özdenetim Esasları na aykırılık teşkil etmediği ifade edilerek Yeni tür plastiklerin de

2 sektörde düşük sıklıkta kullanıldığı iddia edilerek genel anlamda reklamın Özdenetim Esasları nın herhangi bir maddesine aykırılık teşkil etmediği bildirilmiştir. Söz konusu kararın gerek bilimsel değerler, gerekse hukuki olarak gerçeklikten uzak olduğundan önceki dilekçemizde ifade ettiğimiz tüm hususları tekrar etmektedir. Bu nedenle, anılan kurulun kararına aşağıdaki hususlar ışığında tekrar itiraz edilmiş olup, sayın kurumunuza da bu görüşlerimiz sunulmaktadır. 1. Reklam filminde Plastik torbaların doğada kalmaları halinde 1000 yıldan önce doğaya karışmadığı iddia edilerek, plastik torbalar kötülenmektedir. Özdenetim Esasları nın 5. Maddesi Pazarlama iletişimi doğru olmalı ve yanıltıcı mesajlar içermemelidir. ibaresini vurgulamaktadır. Bunun yanında 14 Haziran 2003 Tarihli Resmi Gazete de yayınlanan Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin Temel İlkeler başlıklı 5. Maddesi ndeki Reklamlar yasalara, genel ahlaka uygun, doğru ve dürüst olmalıdır. İbaresi ile Dürüstlük ve Doğruluk başlıklı 7. Maddesindeki; Reklamların aşağıda belirtilen hususlara göre doğru ve dürüst olması esastır. a) Reklamlar, tüketicinin güvenini kötüye kullanacak ya da onun tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar edecek biçimde olamaz. İbareleri mevcut reklamın ihlal ettiği maddeler olarak tespit edilmektedir. Yine bu doğrultuda Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 13. Maddesi Doğrulanabilir olgularla ilgili tanımlamalar, iddialar ya da örnekli anlatımlar kanıtlanmak zorundadır. Reklam verenler, bu Yönetmelikte belirlenen ilkelerin uygulanışını denetlemekle yetkili ve görevli olanlara böyle bir kanıtı hemen göstermekle yükümlüdür. şeklinde bir düzenleme getirmiştir. Gerek hukuki teamül, gerekse yasal mevzuat gereği iddia eden, iddiasını ispatla mükelleftir. Sırf bu belirttiğimiz hususlar gerekçe gösterilerek anılan reklamın yayımdan kaldırılması gerekmektedir. Reklam verenin söz konusu plastik torbaların 1000 yıl süreyle doğada kaldığı savı kanıtlanmayan ve kanıtlanması da mümkün olmayan bir iddia olup bilimsel bir gerçek değildir. Her halükarda Kurumunuzun yukarıda belirtmiş olduğumuz maddeler ışığında iddiaların ispatı şartını reklam verenden istemesi gerekirken bu tür bir talepte bulunmadan karar vermesi hakkaniyete ve Kurulunuzun kendi usul ve kurallarına aykırıdır. 2. Önceki dilekçemizde de vurguladığımız üzere reklam veren pamuklu torbaların insana ve çevreye zarar vermediğini savunmakta ve bu durumu plastik torbalar ile mukayese etmektedir. Söz konusu karşılaştırma öncelikle bir önceki maddede de belirttiğimiz üzere ispat imkanı olmaması sebebiyle reklamın yayından kaldırılması için yeterli bir gerekçe oluşturmaktadır. Kurulunuzca tarafımıza gönderilen yazıda daha önceki itirazımız cevapsız bırakıldığından Özdenetim Esasları nın 8. Maddesini tekrar hatırlatma gereği duymaktayız. Madde 8: Pazarlama iletişiminde kullanılan, belgelenebilir nitelikteki tanımlamaların, iddiaların ya da görsel anlatımların doğruluğu kanıtlanabilmelidir. Reklamverenler, ICC esaslarının uygulanmasından sorumlu olan özdenetim organlarının herhangi bir doğrulamayı talep etmeleri durumunda, bu belgeleri hemen sunabilmelidirler. Reklam mesajındaki somut iddialar bilimsel makale ve raporlar ya da teste dayalı performans raporlarıyla kanıtlanabilir. Bu kanıtların eski tarihli olmaması esastır. Teste tabi tutulan

3 ürünlerin yeni formülle üretilmiş olması, teknolojik değişim geçirmiş olması, rakibin piyasaya yeni sürülmüş olması vb. durumların bulunmadığı hallerde rapor iddiaları ortadan kaldıracak yeni koşulların oluşmaması şartıyla rapor tarihi ne olursa olsun geçerlidir. Test yapılması gerekiyorsa, öncelikle ürün örneklerinin raporu verecek kuruluşlarca piyasadan temin edilmesi ya da noter eliyle piyasadan temin edilip mühürlenmiş olması bu da mümkün değil de RÖK tarafından piyasadan satın alınıp testi yapacak kuruluşa teslim edilmesi gerekmektedir. Kurulunuzun bu maddesinden de açıkça ve hiçbir tartışmaya yer bırakmaksızın görüldüğü üzere Koteks in hem plastik torbalara dair iddiasının, hem de kumaş poşetlerin zararsız olduğuna dair iddiasının araştırılmasının istenmesi gerekirken bu tür bir araştırma yapılmadan karar verilmesi isabetsizdir. Yine Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğinin Karşılaştırmalı Reklam başlıklı 13. Maddesi karşılaştırmalı reklamların Dürüst rekabet ilkelerine uygun olması ve tüketicinin yanıltılmaması şartına uymasını zorunlu kılmıştır. Mevcut olayda bu unsurlardan herhangi biri sağlanamadığından söz konusu reklamın yayından kaldırılması yönünde bir kararın alınması gerekmektedir. 3. Bunun yanında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğinin, Çevreye İlişkin Reklamlar başlıklı 19. Maddesi Reklamlar, tüketicilerin çevre konusundaki duyarlılığını ya da bu alandaki olası bilgi eksikliğini istismar edecek bir biçimde yapılamaz. Reklamlar, çevresel etki konusunda sadece akademik kuruluşlarca kabul görmüş bilimsel çalışmalara dayalı bilimsel bulguları ve teknik gösterimleri kullanabilir. düzenlemesini getirmiştir. Kurulun, bu düzenleme ışığında hiçbir bilimsel gerçeğe dayanmayan reklamın, derhal yayından kaldırılması yönünde karar vermesi gerekmektedir. 4. Yine söz konusu reklam filminde naylon torbanın vereceği zararlardan bahsedilerek naylon torba kullanılmaması mesajı verilmektedir. Gerek Özdenetim Esasları nın 8. Maddesi gerekse Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğinin Kötüleme başlıklı 14. Maddesi bu tür bir mesaj verilmesini yoruma imkân bırakmayacak bir şekilde yasaklamıştır. Kurulunuzun her iki metindeki bu düzenlemeleri tamamen gözden kaçırması veya dikkate almaması tarafımızca anlaşılamadığı gibi Kurumunuzun tarafsızlığı açısından ciddi şüpheler doğmasına yol açmıştır. Yukarıda belirttiğimiz esaslar dahilinde hatırlatmak isteriz ki Türk Ticaret Kanunu madde 56 da ekonomik rekabet etmenin aldatıcı hareket ve hüsnüniyet kaidelerine aykırı olarak kullanıldığı hallerin haksız rekabet teşkil ettiği belirtilmiştir. Reklamlar hususunda da, reklamların hangi hallerde haksız rekabet teşkil edeceği hususunda TTK m.56 ve m.57/3 den yararlanılabilir. TTK. m.56 a göre bir reklam aldatıcı olduğu takdirde haksız rekabet teşkil eder. Çünkü anılan maddede aldatıcı hareketlerin iyiniyet kaidelerine aykırı bir davranış teşkil ettiğini ve aldatıcı hareketlerle ekonomik rekabet etme hakkının kötüye kullanılmasının haksız rekabet teşkil edeceği belirtilmiştir. Aldatıcı hareketlerin kapsamına aldatıcı reklamlarda girmektedir. TTK m.57/3 uyarınca kendi şahsi durumu, emtiası, iş mahsulleri, ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış veya yanıltıcı malumat vermek veyahut üçüncü şahıslar hakkında aynı şekilde hareket etmek suretiyle rakiplerine nazaran onları üstün duruma getirmenin haksız rekabet hallerinden biri olduğu düzenlenmiştir. Bu bend doğrudan doğruya aldatıcı reklamlarla ilgili olmamakla beraber, yanlış ve yanıltıcı malumat vermek aldatıcı reklamları da kapsamaktadır. Bu bendde iki husus düzenlenmiştir. İlk olarak bir kişinin kendisi hakkında yanlış bilgi vermesi hali düzenlenmiştir. Kişinin kendi şahsi durumu, emtiası, iş mahsulleri, ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış ya da yanıltıcı bilgi verdiği hallerde, yapılan aldatıcı reklamın haksız rekabet teşkil ettiği kesindir. Bendde düzenlenen ikinci husus ise üçüncü kişilerin şahsi durumları, emtiası, iş mahsulleri,

4 ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış veya yanıltıcı bilgi verilmesidir. Bu hususun haksız rekabet olarak kabulü, bu fiil sonucunda üçüncü kişilerin rakiplerine nazaran üstün duruma gelmeleri şartına bağlı tutulmuştur. TTK m.57/3 ün düzenlediği bu ikinci halin reklam ajanslarınca gerçekleştirilecek haksız rekabet hallerini düzenlediği söylenebilir. Bu maddeye göre üçüncü kişiler hakkında yapılan aldatıcı reklamların haksız rekabet olarak kabul edilebilmesi için rakiplerine nazaran onları üstün duruma getirmek hususu asgari şart olarak getirilmiştir. Bu doğrultuda söz konusu reklamın gerek kanun, gerek yönetmelik gerekse Kurumunuzun ortaya koyduğu esaslar bakımından aykırılık teşkil ettiği görülmektedir. Belirtmiş olduğumuz bütün bu hususlara rağmen tarihli itirazımızın kabul görmemesi gerek Yönetim Kurulumuz gerekse çıkarlarını korumakla mükellef olduğumuz Türk Plastik Sektöründe şaşkınlık yaratmıştır. Satın alınan ürünleri en steril ve en çevreci biçimde taşınmasına olanak tanıyan aynı zamanda hem tüketici hem de satış noktasındaki dağıtıcı için en ekonomik çözümü sunan plastik torbaları bilimsel gerçeklerden uzak bir şekilde tanıtan ve rakip malzeme üreticilerini destekleyerek haksız rekabete yol açan bu reklam filminin yayının durdurulmasını ve söz konusu şirketin halkı yanıltıcı bilgiler verdiği için haklarında gerekli işlemlerin yürütülmesini rica ediyoruz. Reklam Öz Denetim Kurulu nun önceki kararında düşmüş olduğu yanılgının masumiyetine yürekten inanmakla beraber, kendilerine yapmış olduğumuz itirazın da reddedilmesi halinde, Haksız Rekabet hükümlerini dikkate alarak başvuracağımız Türk Yargısı nda çıkacak lehimize kararların Reklam Öz Denetim Kurulu nun güvenilirliğini sorgulatacağı şüphesizdir. Bu sebeple reklamın faydasına inanan ve sektör olarak ta reklam veren Plastik Sektörünün ve onların temsilcisi olan Kurumumuzun yapmış olduğu iş bu itirazımızın dikkate alınmasını, anılan reklamın yayınının en kısa sürede durdurularak reklam veren firmaya para cezası dahil gerekli işlemlerin yapılması hususunda gereğini rica ederiz. Selçuk Aksoy Yönetim Kurulu Başkanı PAGEV TÜRK PLASTİK SANAYİCİLERİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME VE EĞİTİM VAKFI

5 T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı Ankara Konu : Kimberly Clark Firmasının Kotex markası sponsorluğunda yayınlanan Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun konulu reklam Kotex firmasının sponsorluğunda, televizyon kanallarında Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun sloganıyla bir reklam filmi gösterilmektedir. Söz konusu reklam filmi gerçekleri yanıltıcı bilgiler vererek kamuoyunu yanlış yönlendirmekte ve haksız rekabete yol açmaktadır. Reklam filminde, Doğaya karışması 1000 yıl alan naylon torba soyumuzu tüketiyor. Havayı kirleterek sağlığımıza zarar veriyor. ifadelerine yer verilmektedir. Yapılan araştırmalar, plastik torbaların doğada kalmaları halinde 8-10 yılda yok olduğunu ayrıca yeni teknolojilerle bu sürenin 1 yıla indiğini göstermektedir. Plastik torbaların nesillerin tükenmesine yol açtığına ilişkin bir araştırma da bulunmamaktadır. Söz konusu reklam filmi, bir reklam filminin taşıması gereken Temel İlkelerden Madde 5 i yani Pazarlama iletişimi doğru olmalı ve yanıltıcı mesajlar içermemelidir. ilkesini ihlal etmektedir. Filmde abartılı ve gerçek dışı iddialar ileri sürülerek tüketiciyi doğrudan yanıltacak bilgilere yer verilmektedir. Reklam filminde Alışverişlerinde naylon torba yerine pamuklu torba tercih et. Çünkü pamuklu ürünler sana ve doğaya zarar vermez. ifadeleri yer almaktadır. Bu haliyle plastik torbalarla pamuklu torbalar arasında bir karşılaştırma söz konusu olup bu karşılaştırma bilimsellikten uzaktır. Bu nedenle de Karşılaştırmalı Reklamlar ile ilgili Madde 8 ihlal edilmiştir. Bu ilke çerçevesinde firmanın bu iddianın doğruluğunu kanıtlayabilmesi ve bununla ilgili belgeleri hemen sunabilmeleri gerekmektedir. Reklam filminde yer alan Alışverişlerinde naylon torba yerine pamuklu torba tercih et. Çünkü pamuklu ürünler sana ve doğaya zarar vermez. ve Naylon torba istemiyorum de, pamuklu torba kullan ifadeleri, Temel İlkelerden Madde 12 nin ihlal edildiğini göstermektedir. Bu ifade ile reklam filminde plastik torba kullanımını engellemeye yönelik mesaj verilmektedir. Firmanın kendi ürünlerini tanıtıcı reklam filmlerinde ürünlerinin pamuklu olması yönüne dikkat çektiği ve bu kampanya kapsamında da kendi ürünleriyle bir ilişki kurulabilmesi açısından pamuklu kullan temasına vurgu yaptığı görülmekte ve bu yanıyla da filmde sosyal sorumluluk anlayışı güdülmemekte, ticari kâr beklentisi bulunmaktadır. Kimberly Clark Firmasının Kotex markası sponsorluğunda yayınlanan Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun konulu reklama tarihli yazımız ile yaptığımız itirazımız Reklam Öz Denetim Kurulu nun tarihli yazısı ile reddedilmiş ve reklamın mevcut haliyle yayınlanmasında bir sakınca görülmediği tarafımıza bildirilmiştir. Bunun üzerine Reklam Özdenetim Kuruluna aşağıdaki içerikte tekrar başvuruda bulunulmuştur. Reklam Özdenetim Kurulu Çalışma İlke ve Esasları başlıklı içtüzüğünüz gereği söz konusu karara yapılacak itirazları da değerlendirme zorunluluğunuz olması sebebiyle 5 Ekim 2009 tarihli itirazımızın RTÜK Daire Başkanlığına da yapma keyfiyeti doğmuştur.

6 Reklam Özdenetim Kurulu nun kararında özetle Çevre Kirliliği yarattığı bilimsel olarak kanıtlanmış bulunan plastik ürünleri hakkındaki genel ve yaygın inançtan yola çıkılarak Koteks firmasının ürünleri ile ilişkilendirilmesinin Özdenetim Esasları na aykırılık teşkil etmediği ifade edilerek Yeni tür plastiklerin de sektörde düşük sıklıkta kullanıldığı iddia edilerek genel anlamda reklamın Özdenetim Esasları nın herhangi bir maddesine aykırılık teşkil etmediği bildirilmiştir. Söz konusu kararın gerek bilimsel değerler, gerekse hukuki olarak gerçeklikten uzak olduğundan önceki dilekçemizde ifade ettiğimiz tüm hususları tekrar etmektedir. Bu nedenle, anılan kurulun kararına aşağıdaki hususlar ışığında tekrar itiraz edilmiş olup, sayın kurumunuza da bu görüşlerimiz sunulmaktadır. 5. Reklam filminde Plastik torbaların doğada kalmaları halinde 1000 yıldan önce doğaya karışmadığı iddia edilerek, plastik torbalar kötülenmektedir. Özdenetim Esasları nın 5. Maddesi Pazarlama iletişimi doğru olmalı ve yanıltıcı mesajlar içermemelidir. ibaresini vurgulamaktadır. Bunun yanında 14 Haziran 2003 Tarihli Resmi Gazete de yayınlanan Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin Temel İlkeler başlıklı 5. Maddesi ndeki Reklamlar yasalara, genel ahlaka uygun, doğru ve dürüst olmalıdır. İbaresi ile Dürüstlük ve Doğruluk başlıklı 7. Maddesindeki; Reklamların aşağıda belirtilen hususlara göre doğru ve dürüst olması esastır. a) Reklamlar, tüketicinin güvenini kötüye kullanacak ya da onun tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar edecek biçimde olamaz. İbareleri mevcut reklamın ihlal ettiği maddeler olarak tespit edilmektedir. Yine bu doğrultuda Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 13. Maddesi Doğrulanabilir olgularla ilgili tanımlamalar, iddialar ya da örnekli anlatımlar kanıtlanmak zorundadır. Reklam verenler, bu Yönetmelikte belirlenen ilkelerin uygulanışını denetlemekle yetkili ve görevli olanlara böyle bir kanıtı hemen göstermekle yükümlüdür. şeklinde bir düzenleme getirmiştir. Gerek hukuki teamül, gerekse yasal mevzuat gereği iddia eden, iddiasını ispatla mükelleftir. Sırf bu belirttiğimiz hususlar gerekçe gösterilerek anılan reklamın yayımdan kaldırılması gerekmektedir. Reklam verenin söz konusu plastik torbaların 1000 yıl süreyle doğada kaldığı savı kanıtlanmayan ve kanıtlanması da mümkün olmayan bir iddia olup bilimsel bir gerçek değildir. Her halükarda Kurumunuzun yukarıda belirtmiş olduğumuz maddeler ışığında iddiaların ispatı şartını reklam verenden istemesi gerekirken bu tür bir talepte bulunmadan karar vermesi hakkaniyete ve Kurulunuzun kendi usul ve kurallarına aykırıdır. 6. Önceki dilekçemizde de vurguladığımız üzere reklam veren pamuklu torbaların insana ve çevreye zarar vermediğini savunmakta ve bu durumu plastik torbalar ile mukayese etmektedir. Söz konusu karşılaştırma öncelikle bir önceki maddede de belirttiğimiz üzere ispat imkanı olmaması sebebiyle reklamın yayından kaldırılması için yeterli bir gerekçe oluşturmaktadır. Kurulunuzca tarafımıza gönderilen yazıda daha önceki itirazımız cevapsız bırakıldığından Özdenetim Esasları nın 8. Maddesini tekrar hatırlatma gereği duymaktayız. Madde 8: Pazarlama iletişiminde kullanılan, belgelenebilir nitelikteki tanımlamaların, iddiaların ya da görsel anlatımların doğruluğu kanıtlanabilmelidir. Reklamverenler, ICC esaslarının uygulanmasından sorumlu

7 olan özdenetim organlarının herhangi bir doğrulamayı talep etmeleri durumunda, bu belgeleri hemen sunabilmelidirler. Reklam mesajındaki somut iddialar bilimsel makale ve raporlar ya da teste dayalı performans raporlarıyla kanıtlanabilir. Bu kanıtların eski tarihli olmaması esastır. Teste tabi tutulan ürünlerin yeni formülle üretilmiş olması, teknolojik değişim geçirmiş olması, rakibin piyasaya yeni sürülmüş olması vb. durumların bulunmadığı hallerde rapor iddiaları ortadan kaldıracak yeni koşulların oluşmaması şartıyla rapor tarihi ne olursa olsun geçerlidir. Test yapılması gerekiyorsa, öncelikle ürün örneklerinin raporu verecek kuruluşlarca piyasadan temin edilmesi ya da noter eliyle piyasadan temin edilip mühürlenmiş olması bu da mümkün değil de RÖK tarafından piyasadan satın alınıp testi yapacak kuruluşa teslim edilmesi gerekmektedir. Kurulunuzun bu maddesinden de açıkça ve hiçbir tartışmaya yer bırakmaksızın görüldüğü üzere Koteks in hem plastik torbalara dair iddiasının, hem de kumaş poşetlerin zararsız olduğuna dair iddiasının araştırılmasının istenmesi gerekirken bu tür bir araştırma yapılmadan karar verilmesi isabetsizdir. Yine Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğinin Karşılaştırmalı Reklam başlıklı 13. Maddesi karşılaştırmalı reklamların Dürüst rekabet ilkelerine uygun olması ve tüketicinin yanıltılmaması şartına uymasını zorunlu kılmıştır. Mevcut olayda bu unsurlardan herhangi biri sağlanamadığından söz konusu reklamın yayından kaldırılması yönünde bir kararın alınması gerekmektedir. 7. Bunun yanında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğinin, Çevreye İlişkin Reklamlar başlıklı 19. Maddesi Reklamlar, tüketicilerin çevre konusundaki duyarlılığını ya da bu alandaki olası bilgi eksikliğini istismar edecek bir biçimde yapılamaz. Reklamlar, çevresel etki konusunda sadece akademik kuruluşlarca kabul görmüş bilimsel çalışmalara dayalı bilimsel bulguları ve teknik gösterimleri kullanabilir. düzenlemesini getirmiştir. Kurulun, bu düzenleme ışığında hiçbir bilimsel gerçeğe dayanmayan reklamın, derhal yayından kaldırılması yönünde karar vermesi gerekmektedir. 8. Yine söz konusu reklam filminde naylon torbanın vereceği zararlardan bahsedilerek naylon torba kullanılmaması mesajı verilmektedir. Gerek Özdenetim Esasları nın 8. Maddesi gerekse Ticari Reklam ve İlânlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğinin Kötüleme başlıklı 14. Maddesi bu tür bir mesaj verilmesini yoruma imkân bırakmayacak bir şekilde yasaklamıştır. Kurulunuzun her iki metindeki bu düzenlemeleri tamamen gözden kaçırması veya dikkate almaması tarafımızca anlaşılamadığı gibi Kurumunuzun tarafsızlığı açısından ciddi şüpheler doğmasına yol açmıştır. Yukarıda belirttiğimiz esaslar dahilinde hatırlatmak isteriz ki Türk Ticaret Kanunu madde 56 da ekonomik rekabet etmenin aldatıcı hareket ve hüsnüniyet kaidelerine aykırı olarak kullanıldığı hallerin haksız rekabet teşkil ettiği belirtilmiştir. Reklamlar hususunda da, reklamların hangi hallerde haksız rekabet teşkil edeceği hususunda TTK m.56 ve m.57/3 den yararlanılabilir. TTK. m.56 a göre bir reklam aldatıcı olduğu takdirde haksız rekabet teşkil eder. Çünkü anılan maddede aldatıcı hareketlerin iyiniyet kaidelerine aykırı bir davranış teşkil ettiğini ve aldatıcı hareketlerle ekonomik rekabet etme hakkının kötüye kullanılmasının haksız rekabet teşkil edeceği belirtilmiştir. Aldatıcı hareketlerin kapsamına aldatıcı reklamlarda girmektedir. TTK m.57/3 uyarınca kendi şahsi durumu, emtiası, iş mahsulleri, ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış veya yanıltıcı malumat vermek veyahut üçüncü şahıslar hakkında aynı şekilde hareket etmek suretiyle rakiplerine nazaran onları üstün duruma getirmenin haksız rekabet hallerinden biri olduğu düzenlenmiştir. Bu bend doğrudan doğruya aldatıcı reklamlarla ilgili olmamakla beraber, yanlış ve yanıltıcı malumat vermek aldatıcı reklamları da kapsamaktadır.

8 Bu bendde iki husus düzenlenmiştir. İlk olarak bir kişinin kendisi hakkında yanlış bilgi vermesi hali düzenlenmiştir. Kişinin kendi şahsi durumu, emtiası, iş mahsulleri, ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış ya da yanıltıcı bilgi verdiği hallerde, yapılan aldatıcı reklamın haksız rekabet teşkil ettiği kesindir. Bendde düzenlenen ikinci husus ise üçüncü kişilerin şahsi durumları, emtiası, iş mahsulleri, ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış veya yanıltıcı bilgi verilmesidir. Bu hususun haksız rekabet olarak kabulü, bu fiil sonucunda üçüncü kişilerin rakiplerine nazaran üstün duruma gelmeleri şartına bağlı tutulmuştur. TTK m.57/3 ün düzenlediği bu ikinci halin reklam ajanslarınca gerçekleştirilecek haksız rekabet hallerini düzenlediği söylenebilir. Bu maddeye göre üçüncü kişiler hakkında yapılan aldatıcı reklamların haksız rekabet olarak kabul edilebilmesi için rakiplerine nazaran onları üstün duruma getirmek hususu asgari şart olarak getirilmiştir. Bu doğrultuda söz konusu reklamın gerek kanun, gerek yönetmelik gerekse Kurumunuzun ortaya koyduğu esaslar bakımından aykırılık teşkil ettiği görülmektedir. Belirtmiş olduğumuz bütün bu hususlara rağmen tarihli itirazımızın kabul görmemesi gerek Yönetim Kurulumuz gerekse çıkarlarını korumakla mükellef olduğumuz Türk Plastik Sektöründe şaşkınlık yaratmıştır. Satın alınan ürünleri en steril ve en çevreci biçimde taşınmasına olanak tanıyan aynı zamanda hem tüketici hem de satış noktasındaki dağıtıcı için en ekonomik çözümü sunan plastik torbaları bilimsel gerçeklerden uzak bir şekilde tanıtan ve rakip malzeme üreticilerini destekleyerek haksız rekabete yol açan bu reklam filminin yayının durdurulmasını ve söz konusu şirketin halkı yanıltıcı bilgiler verdiği için haklarında gerekli işlemlerin yürütülmesini rica ediyoruz. Reklam Öz Denetim Kurulu nun önceki kararında düşmüş olduğu yanılgının masumiyetine yürekten inanmakla beraber, kendilerine yapmış olduğumuz itirazın da reddedilmesi halinde, Haksız Rekabet hükümlerini dikkate alarak başvuracağımız Türk Yargısı nda çıkacak lehimize kararların Reklam Öz Denetim Kurulu nun güvenilirliğini sorgulatacağı şüphesizdir. Bu sebeple reklamın faydasına inanan ve sektör olarak ta reklam veren Plastik Sektörünün ve onların temsilcisi olan Kurumumuzun yapmış olduğu iş bu itirazımızın dikkate alınmasını, anılan reklamın yayınının en kısa sürede durdurularak reklam veren firmaya para cezası dahil gerekli işlemlerin yapılması hususunda gereğini rica ederiz. Selçuk Aksoy Yönetim Kurulu Başkanı PAGEV TÜRK PLASTİK SANAYİCİLERİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME VE EĞİTİM VAKFI

9 Sayın Hasan Zuhuri Sarıkaya T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı ANKARA Konu : Kimberly Clark Firmasının Kotex markası sponsorluğunda yayınlanan Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun konulu reklamdan Çevre Bakanlığı Logosunun Çekilmesi Kotex firmasının sponsorluğunda, televizyon kanallarında Torban Naylon Değil Pamuklu Olsun sloganıyla bir reklam filmi gösterilmektedir. Söz konusu reklam filmi gerçekleri yanıltıcı bilgiler vererek kamuoyunu yanlış yönlendirmekte ve haksız rekabete yol açmaktadır. Reklam filminde, Doğaya karışması 1000 yıl alan naylon torba soyumuzu tüketiyor. Havayı kirleterek sağlığımıza zarar veriyor. ifadelerine yer verilmektedir. Yapılan araştırmalar, plastik torbaların doğada kalmaları halinde 8-10 yılda yok olduğunu ayrıca yeni teknolojilerle bu sürenin 1 yıla indiğini göstermektedir. Plastik torbaların nesillerin tükenmesine yol açtığına ilişkin bir araştırma da bulunmamaktadır. Söz konusu reklam filmi, bir reklam filminin taşıması gereken Temel İlkelerden Madde 5 i yani Pazarlama iletişimi doğru olmalı ve yanıltıcı mesajlar içermemelidir. ilkesini ihlal etmektedir. Filmde abartılı ve gerçek dışı iddialar ileri sürülerek tüketiciyi doğrudan yanıltacak bilgilere yer verilmektedir. Reklam filminde Alışverişlerinde naylon torba yerine pamuklu torba tercih et. Çünkü pamuklu ürünler sana ve doğaya zarar vermez. ifadeleri yer almaktadır. Bu haliyle plastik torbalarla pamuklu torbalar arasında bir karşılaştırma söz konusu olup bu karşılaştırma bilimsellikten uzaktır. Bu nedenle de Karşılaştırmalı Reklamlar ile ilgili Madde 8 ihlal edilmiştir. Bu ilke çerçevesinde firmanın bu iddianın doğruluğunu kanıtlayabilmesi ve bununla ilgili belgeleri hemen sunabilmeleri gerekmektedir. Reklam filminde yer alan Alışverişlerinde naylon torba yerine pamuklu torba tercih et. Çünkü pamuklu ürünler sana ve doğaya zarar vermez. ve Naylon torba istemiyorum de, pamuklu torba kullan ifadeleri, Temel İlkelerden Madde 12 nin ihlal edildiğini göstermektedir. Bu ifade ile reklam filminde plastik torba kullanımını engellemeye yönelik mesaj verilmektedir. Firmanın kendi ürünlerini tanıtıcı reklam filmlerinde ürünlerinin pamuklu olması yönüne dikkat çektiği ve bu kampanya kapsamında da kendi ürünleriyle bir ilişki kurulabilmesi açısından pamuklu kullan temasına vurgu yaptığı görülmekte ve bu yanıyla da filmde sosyal sorumluluk anlayışı güdülmemekte, ticari kâr beklentisi bulunmaktadır. Sektörümüze zarar vermesi ve haksız rekabet yaratması nedeniyle ; RTÜK, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu ve Reklam Özdenetim Kurulu nezdinde, reklamın durdurulması ve sektörümüzde bu reklamdan maddi ve manevi zarar gören firmaların reklam veren firmaya tazminat davası açmaları konusunda yasal işlemlere başlanmış olup, sayın Bakanlığınızın söz konusu reklama vermiş olduğu LOGO desteğinin en kısa sürede çekilmesini tensiplerinize sunarız. Selçuk Aksoy Yönetim Kurulu Başkanı