TASARIM EĞİTİMİ VEREN ÖĞRETİM ÜYELERİ VE YARDIMCILARININ YETERLİLİKLERİ İLE EĞİTİM OLANAKLARININ TASARIM EĞİTİMİNE UYGUNLUĞUNUN BELİRLENMESİ

Transkript

1 TASARIM EĞİTİMİ VEREN ÖĞRETİM ÜYELERİ VE YARDIMCILARININ YETERLİLİKLERİ İLE EĞİTİM OLANAKLARININ TASARIM EĞİTİMİNE UYGUNLUĞUNUN BELİRLENMESİ Filiz AKLANOĞLU ÇELİK Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü

2 Her mesleğin amaçlarına uygun bir görev ve sorumluluk tanımı ile bunlara bağlı olarak değerlendirme yöntemleri vardır. Eğitimde ise öğrencilere verilen eğitim-öğretim ve eğitim olanaklarının niteliğini belirlemede kullanılan yöntemlerden birisi ise eğitim-öğretim sürecini tamamlayan mezunların görüşüne başvurmaktır. Görüşlerin alınmasında yaygın olarak kullanılan araçlardan birisi de eğitimcileri, eğitim sürecini, içeriğini, eğitim olanaklarını ve bunlara ilişkin olarak gözlemlerini değerlendirmelerine olanak veren bir araç olarak anket uygulanmasıdır.

3 Bu araştırma, Türkiye de peyzaj mimarlığı bölümlerinden mezun olan peyzaj mimarları arasından 48 kişilik bir grup üzerinde yürütülmüştür. Mezunlar ile yürütülmesinin nedeni: Öğrencilere göre daha bilinçli olarak cevap verecekleri, 4 yılı içeren genel bir değerlendirme yapabilecekleri, İş hayatı açısından eğitim sürecini değerlendirebileceklerinin düşünülmesidir. Araştırmada bilgi toplama aracı olarak; araştırmanın amacı çerçevesinde geliştirilen 49 u kapalı uçlu ve 4 ü açık uçlu olmak üzere toplam 53 sorudan oluşan bir anket kullanılmıştır.

4 Kişisel bilgilere yönelik kısımdan sonra birinci bölümde tasarım eğitimi veren öğretim üye ve yardımcılarının yeterlilikleri, ikinci bölümde bölümdeki olanakların tasarım eğitimine uygunluğu, üçüncü bölümde ise tasarım eğitimini değerlendirme ile ilgili ifadelere ne derece katıldığını tamamen katılıyorum katılıyorum kararsızım katılmıyorum - tamamen katılmıyorum - fikrim yok ile 6 lı Likert tipi bir ölçek üzerinde belirtmesine olanak veren toplam 49 ifade yer almaktadır. Dördüncü bölüm ise mezunların görüş ve önerilerini belirtmelerine olanak veren açık uçlu 4 sorudan oluşmaktadır. Toplanan bilgiler araştırmanın amacı çerçevesinde analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar yüzde olarak tablolar ya da grafikler şeklinde özetlenmiştir.

5 KİŞİSEL BİLGİLER Ankete katılanların % 63 ü kadın, % 37 si ise erkek olup yaş aralığındadır. Lisans mezuniyet yılı yılları arasındadır ancak ankete katılanların % 86 sı, 2000 ve sonraki yıllarda mezun olmuştur.

6

7 Ankete katılanların çalıştığı sektör ve yaptığı iş: Çalışılan sektör Yapılan iş

8 TASARIM EĞİTİMİ VEREN ÖĞRETİM ÜYELERİ VE YARDIMCILARININ YETERLİLİKLERİ

9 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok Öğretim üyelerini değerlendirme Tasarım derslerine giren öğretim üyeleri tasarım derslerinde farklı/yeni yöntem ve teknikleri kullanmaktadır. Öğretim üyelerinin eğitimde kullandıkları yöntemler tasarım eğitimi için uygundur. Tasarım dersleri öğretim üyeleri tarafından ders için belirlenmiş amaca uygun olarak verilmektedir. Öğretim üyeleri ders öncesinde gereken hazırlıkları yapmaktadır. Öğretim üyeleri tarafından dersin işleniş biçimi anlamayı kolaylaştırmaktadır. Tasarım derslerinde öğretim üyeleri tarafından anlaşılır bir dil kullanılmaktadır. 4,2 20,8 22,9 35,4 14,6 2,1 8,3 29,2 14,6 35,4 10,4 2,1 12,5 39,6 22,9 18,8 4,2 2,1 12,5 41,7 22,9 14,6 4,2 4,2 10,4 37,5 33,3 12,5 4,2 2,1 14,6 54,2 14,6 10,4 4,2 2,1

10 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok Öğretim üyelerini değerlendirme Tasarım derslerinde öğretim üyeleri gerekli öğretim araçlarını kullanmaktadır. Öğretim üyeleri tasarım derslerini ilgi ve zevkle izlenir hale getirmektedir. Öğretim üyeleri tasarım derslerinde sınıf içi etkileşimi sağlamaktadır. Tasarım derslerine giren öğretim üyeleri öğrencilerin tasarım yeteneğini geliştirmeye uygun stüdyo ortamı sağlar. Tasarım derslerinde öğretim üyeleri öğrencileri özgürce düşünmeye ve kendilerini ifade etmeye yönlendirmektedir. Öğretim üyelerinin not verme sistemi tasarımı değerlendirmeye yöneliktir. 10,4 29,2 25,0 27,1 4,2 4,2 6,3 22,9 29,2 35,4 4,2 2,1 10,4 37,5 22,9 22,9 4,2 2,1 14,6 18,8 25,0 25,0 12,5 4,2 10,4 45,8 6,3 25,0 10,4 2,1 6,3 35,4 29,2 14,6 12,5 2,1

11 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok Öğretim üyelerini değerlendirme Ders saatleri öğretim açısından etkili bir şekilde kullanılmaktadır. 8,3 50,0 20,8 14,6 6,3 0,0 Ders dışında öğretim üyelerine rahatlıkla ulaşılabilmektedir. 12,5 47,9 20,8 12,5 2,1 4,2 Tasarım derslerine giren öğretim üyelerinin yabancı dil bilgisi tasarım eğitiminde önemlidir. 25,0 50,0 12,5 12,5 0,0 0,0 Tasarım dersi öğretim üyelerinin yurt içinde başka bir üniversitede eğitim verme amacıyla bulunması yararlıdır. 27,1 45,8 14,6 6,3 2,1 4,2 Tasarım derslerine giren öğretim üyelerinin yurt dışında bir üniversitede eğitim verme amacıyla bulunması yararlıdır. 45,8 39,6 8,3 2,1 0,0 4,2 Öğretim üyeleri tarafından öğrencilerle olumlu bir iletişim kurulmakta ve sürdürülmektedir. 18,8 37,5 27,1 10,4 2,1 4,2

12 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok Öğretim üyelerini değerlendirme Tasarım dersine giren öğretim üyelerinin eğitim dışındaki proje çalışmalarına katılmaları, kişisel gelişimleri ve tasarım dersine katkıları açısından yararlıdır. Tasarım dersine giren öğretim üyelerinin döner sermaye veya Ar-Ge proje çalışmaları yapmaları bilgi ve deneyimlerini artırmakta ve tasarım derslerinin kalitesini artırmaktadır. Tasarım dersine giren öğretim üyelerinin ulusal ve uluslararası ölçekte düzenlenen yarışmalara katılmaları bilgi ve deneyimlerini artırmakta ve tasarım derslerinin kalitesini artırmaktadır. Tasarım alanında ders veren öğretim üyelerinin danışmanlık yapmaları bilgi ve deneyimlerini artırmakta ve tasarım derslerinin kalitesini artırmaktadır. 45,8 43,8 2,1 4,2 2,1 2,1 35,4 47,9 10,4 2,1 4,2 0,0 56,3 35,4 6,3 0,0 2,1 0,0 27,1 41,7 14,6 14,6 2,1 0,0

13 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok BÖLÜMDEKİ OLANAKLARIN TASARIM EĞİTİMİNE UYGUNLUĞU Bölümdeki olanakların tasarım eğitimine uygunluğu Tasarım derslerinin gerçekleştiği derslikler, çizim salonu ve stüdyolar sayı olarak yeterlidir. 12,5 37,5 16,7 18,8 10,4 4,2 Tasarım derslerinin gerçekleştiği derslikler, çizim salonu ve stüdyolar büyüklük olarak yeterlidir. Tasarım derslerinin gerçekleştiği derslikler, çizim salonu ve stüdyolarda tasarım dersleri için uygun altyapı bulunmaktadır. 16,7 33,3 14,6 22,9 8,3 4,2 16,7 27,1 27,1 12,5 12,5 4,2 Her sınıf için ayrı stüdyolar olmalıdır. 62,5 29,2 6,3 2,1 0,0 0,0

14 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok BÖLÜMDEKİ OLANAKLARIN TASARIM EĞİTİMİNE UYGUNLUĞU Bölümdeki olanakların tasarım eğitimine uygunluğu Tasarım dersleri birden fazla öğretim üyesi tarafından verilmelidir. Bilgisayar Destekli Tasarım birimi bulunmalıdır. Tasarım dersleri kapsamında elde edilen iyi örneklerin saklanabileceği ya da sergilenebileceği mekanlar bulunmalıdır. Yapı malzemelerine ilişkin örneklerin saklanabileceği ve görülebileceği bir mekan bulunmalıdır. 60,4 35,4 0,0 0,0 4,2 0,0 81,3 14,6 0,0 2,1 2,1 0,0 68,8 29,2 0,0 0,0 2,1 0,0 72,9 25,0 0,0 0,0 2,1 0,0

15 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok TASARIM EĞİTİMİNİ DEĞERLENDİRME Tasarım eğitimini değerlendirme Tasarım derslerinde öğrenci sayısı 40 ya da daha az olmalıdır. 77,1 16,7 2,1 2,1 2,1 0,0 Tasarım derslerinin sayısı yeterlidir. 10,4 31,3 16,7 27,1 10,4 4,2 Tasarım derslerinin ders saatleri yeterlidir. 8,3 27,1 18,8 31,3 8,3 6,3 Tasarım dersleri birbirleriyle ilişkilidir. 37,5 45,8 10,4 4,2 2,1 0,0 Tasarım dersleri birbirini tamamlamaktadır. 39,6 45,8 6,3 6,3 2,1 0,0 Tasarım kuramları ve felsefesi öğretilmektedir. 12,5 43,8 20,8 18,8 4,2 0,0 Tasarım derslerinde edinilen bilgiler çalışma yaşamında ihtiyaç duyulan bilgiyi karşılamaktadır. 6,3 20,8 18,8 29,2 22,9 2,1 Peyzaj konstrüksiyonu, peyzaj mühendisliği gibi teknik dersler tasarımı desteklemektedir. 45,8 37,5 2,1 12,5 0,0 2,1 Tasarım alanında çalışmak için gerekli bilgi ve beceriye sahip olarak mezun oldum. 4,2 31,3 22,9 22,9 18,8 0,0 Mezunlar peyzaj tasarımı alanında başarılıdır. 8,3 22,9 31,3 20,8 16,7 0,0

16 LİSANS EĞİTİMİNİZ BOYUNCA TASARIM EĞİTİMİNDE GÖRDÜĞÜNÜZ SORUN VE EKSİKLİKLER NELERDİR? Öğretim üyesi sayısının azlığı, Tasarım açısından yetersiz hocaların bu dersleri vermesi, Öğretim üyelerinin yapıcı olmayan eleştirileri, Güncel teknik ve yöntemlerin öğretilmemesi, Tasarımda özgür olamamak, Proje uygulama konusunda eksiklikler olması, Tasarım ve planlama derslerinde gerçeğe uygun ve uygulanabilir projeler ortaya çıkarmayı sağlayacak bir eğitimin sağlanmamış olması, Bilgisayar destekli çizim ve sunum eğitiminin verilmemesi, Fiziksel mekan yetersizliği, Öğrenci sayısının fazla olması, Özel sektör ile akademi arasında birbirinden habersiz ve kopuk bir ortaklığın bulunması.

17 katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum katılmıyorum Fikrim yok LİSANS EĞİTİMİNDE ALMADIĞINIZ ANCAK ÖNEREBİLECEĞİNİZ TASARIM DERSİ VARSA YAZINIZ. Tasarım derslerinin sayısı yeterlidir. 10,4 31,3 16,7 27,1 10,4 4,2 Tasarım derslerinin sayısı yeterlidir ifadesine katılmadığını veya tamamen katılmadığını belirtenler öneride de bulunmamıştır. Ankete katılanlar tarafından önerilen tasarım dersleri: Kentsel tasarım, Grafik tasarım, Kent mobilyaları tasarımı, Görsel tasarım, Konstrüksiyon detay tasarımı ve çözümleri Bilgisayar destekli tasarım ve görselleştirme,

18 Tasarım dersi olmamakla birlikte önerilen dersler arasında; Plastik sanatlar, heykel ve müzik, Malzeme bilgisi, Sulama dersi, Rölöve de bulunmaktadır. Ayrıca bitkisel tasarım dersinin bir dönem yerine birkaç dönemde daha olması gerektiği belirtilmiştir.

19 ÇALIŞMA HAYATINDA EDİNDİĞİNİZ DENEYİMLER DOĞRULTUSUNDA TASARIM EĞİTİMİ VE İŞ HAYATINDA KULLANILABİLİRLİĞİ İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRMELERİNİZİ YAZINIZ Yeterli/yararlı Yetersiz/yararsız Peyzaj tasarım ve uygulama becerilerinin geliştirilmesi amacıyla staj süresinin uzatılması gerekmektedir. Bilgisayar destekli tasarım günümüzün olmazları arasında olmasına rağmen serbest el çizim teknikleri ve yeteneğinin geliştirilip kullanılabilmesi gerçekten büyük farklılıklar yaratmaktadır. Akademi dışından bu alanda yetkin meslektaşlar derslere çağırılmalı, mezunların deneyimi her dönem öğrencilere taşınmalıdır. Projenin uygulanmasına (aplikasyon) yönelik bilgiler yetersizdir. Eğitim ve iş hayatı arasındaki çelişkilerden dolayı uygulanabilir tasarımlar üzerinde durularak uygulanabilir proje çizimi sağlanmalıdır. Bitkisel materyale yönelik olarak hem yöresel hem de Türkiye bitkileri öğretilmelidir. Tasarım ve uygulamadaki sorunları çözebilmek için yapısal materyale ilişkin daha fazla bilgi verilmelidir. Tasarım eğitimi iş hayatındaki koşullara yakın veya benzer uygulamaları içerecek şekilde olmalıdır.

20 MEZUN OLDUKTAN SONRA TASARIM KONUSUNDA HİÇ BİLGİ SAHİBİ OLMADIĞINIZ VEYA YETERSİZ OLDUĞUNUZU DÜŞÜNDÜĞÜNÜZ KONULAR OLDU MU? VARSA YAZINIZ. Bitkisel tasarım Üç boyutlu tasarım, Detay çözümleri ve çizimi, Uygulama ve detay projeleri, Sulama projesi ve drenaj sistemleri, Bitkisel ve yapısal materyal, Proje maliyetinin hesaplanması, Peyzaj projeleri ile ilgili yasal mevzuat, İmar planlama süreci. Proje uygulama tecrübesi tasarımı desteklemekte ve gerçekçi projeler ortaya çıkarmaktadır.

21 SONUÇ Eğitimin etkinliği öğrencilerin ya da mezunların katkı ve yorumlarıyla değerlendirilebilir. Bu çalışmanın iki temel amaca hizmet etmesi beklenmektedir: Tasarım eğitiminin profilini çıkarmak, Tasarım eğitimi veren öğretim üyeleri ile yardımcılarının öğretim etkinliklerini iyileştirme ve geliştirmelerine yardımcı olacak bilgileri sağlamaktır. Tasarım eğitimi sürecinin kritik yönlerine ilişkin olarak, bu sürece katılan ve mezun olan öğrencilerin görüşlerinin ortaya konması, bu sürecin gerçekleşmesinde etkili olan öğretim üyeleri ile yardımcılarının sonuçlardan etkili bir biçimde yararlanması ve tasarım eğitiminin sürekli olarak geliştirilmesine olanak sağlayacaktır.