ZEYNEP KAMiL TIP BiJLTENi. ZEYNEP KAMiL MEDICAL BULLETIN

Transkript

1 YIL:2011 ZEYNEP KAMiL TIP BiJLTENi Obstetrik Ve Jinekoloji, Pediatri Ve Pediatrik Cerrahi Klinikleri ZEYNEP KAMiL MEDICAL BULLETIN Clinics of Obstetrics And Gynecology, Pediatric And Pediatric Surgery Do9.Dr.Abdulkadir Bozayut Op.Dr.Sadiye Eren Do9.Dr.Aysu Say Maternal&Fetal Tip Op.Dr.Y:avuz Tahsin Ayanoglu Prof.Dr.lskender Baser Prof.Dr.Sinan Beksa9 Prof.Dr.Nejat Ceyhan Op.Dr.Yavuz Ceylan Prof.Dr.Hayri Ermi~ Prof.Dr.Recep Has Prof.Dr.Zehra Kavak Op.Dr.Melahat Kesim Prof.Dr.Rtza Madazh Prof. Dr. Tamer Mungan Prof.Dr.Vildan Ocak Prof.Dr.Baha Oral Prof.Dr.Sel9uk Ozden Do9.Dr.Necdet Suer Do9.Dr.Zeki Sahinoglu Prof.Dr.Seyfettin Uludag Op.Dr.Fehmi YaziCioglu Do9.Dr.Ne~e Yucel Prof.Dr.Atll YUksel po9.dr.semih Tugrul Infertilite&Endokrinoloji Do9.Dr.Renan Gulhan Akta~ Prof. Dr. Tank Altmok Prof.Dr.Erkut Attar Do9.Dr.Ali Baloglu Prof.Dr.Faruk Buyru Op.Dr.Ahmet <;etin Do9.Dr.Ramazan Dansuk Prof.D~.Fatih Durmu~oglu Op.Dr.lnci Davas Er~en Prof.Dr.Erdogan Ertlingealp Prof. Dr. Timur Gfugan Prof.Dr.Hikmet Hassa Do9.Dr.A.Zeki I~1k CiLT:42 EDiTOR Do9. Dr. Ay~enur Celayir YARDIMCI EDiTOR VE SEKRETER Do9.Dr. A.Semih Tugrul YAYIN KURULU Do9.Dr.Ay~enur Celayir Prof.Dr.Ate~ Karateke Op.Dr.Mehmet Uludogan Op.Dr.Vedat DayiCwglu Do9.Dr.Gliner Karatekin Uz.Dr.Feyza Ylld1z BiLiMSEL KURUL Prof.Dr.Mehmet idil Prof.Dr.Engin Oral Prof.Dr.Esat Orhon Do9.Dr.Ferit Sara9oglu Do9.Dr.Kadir Savan Prof.Dr.Hasan Serdaroglu Prof.Dr.Hakan Seyisoglu Op.Dr.Kenan Sofuoglu Prof.Dr.Sezai Sahmay Prof.Dr.Ba~ar Tekin Op.Dr.A.ismet Tekirdag Prof.Dr.Cem Turan Do9.Dr.Can Tufek9i Do9.Dr.Birol Vural Prof.Dr.Y.Ziya Yergok Prof.Dr.Oguz Yucel Jinekolojik Onkoloji Prof.Dr.Ali Ayhan Prof.Dr.Ergin Bengisu Do9.Dr.Ay~e Gfubliz Prof.Dr.Sinan Berkman Do9.Dr.Serpil Bozkurt Prof.Dr.Haldun Gliner Op.Dr.Gohkan Kllu; Prof.Dr.Derin Kosebay Prof. Dr. Umur Kuyumcuoglu Prof.Dr.Nil Molinas Mandel Prof.Dr.Sinan Q.zalp Prof.Dr.Demir Ozba~ar Do9.Dr.Orhan Unal f.rof.dr.izzet Yucesoy Urojinekoloji Prof.Dr.Fuat Demirci Prof.Dr.ismail Mete Dil Prof.Dr.Bulent T1ra~ Prof.Dr.Onay Yal9m ~ocuk Hastabklan Prof.Dr.Berul Acuna~ Prof.Dr.tJarika Alpay Do9.Dr.Omer Ceran Prof.Dr.Salim <;ah~kan Prof.Dr.F eyzullah <;etinkaya Uzm.Dr.Sultan Kavucuoglu Prof.Dr.Ay~e.. Oner Do9.Dr.Alp Ozkan Prof.Dr.Ozer Pala Prof.Dr.Nuran Salman Do9.Dr.N azan Sarper Do9.Dr.N edim Samanc1 Do9.Dr.GUlnur Toku9 Prof.Dr.Raif -qs;sel Do9.Dr.Emin Unuvar Do9.Dr.Ay~eglil Unuvar Prof.Dr.Ay9a Vitrinel Prof.Dr.Nevin Yalman Uzm.Dr.Feyza Ylld1z Prof.Dr.YUksel Yllmaz Do9.Dr. Tuba Gfusoy ~ocuk Cerrahisi Do9.Dr.Latif Abbasoglu Prof.Dr.Ali Avanoglu Prof.Dr.Feza M.Akgfu Prof.Dr.Cenk Buyiikiinal Do9.Dr.Ay~enur Celayir Prof.Dr.Sinan Celayir Prof.Dr.Alaaddin <;elik Prof.Dr.Salih <;etinkur~un Prof.Dr.Nur Dani~mend Prof.Dr.Sava~ Demirbilek Prof.Dr.Haluk Emir Op.Dr. Seref Etker Do9.Dr.Nurperi Gazioglu Do9.Dr.irfan Karaca SAYI:l ISSN: Do9.Dr.Aktug Ertekin Prof.Dr.Fahri Ovah Prof.Dr.Nizamettin Kllu; Prof.Dr.Huseyin Ozbey Op.Dr.Osman Pekta~ Do9.Dr.Serdar Sander Prof.Dr.Yunus Soylet Prof.Dr.Gonca Topuzlu Op.Dr.Mehmet Yal9m Patoloji Do9.Dr.Erol Ru~lli Bozkurt Do9.Dr.Dilaver Demirel Prof.Dr.R.tdvan ilhan Uzm.Dr.Nimet Karaday1 Do9.Dr.Gozde K1r Prof.Dr.Sevgi Kullu Prof.Dr.N afi Oru9 Do9.Dr.Onder Peker Prof.Dr.S1tk1 Tuzlah Do9.Dr.Ekrem Yavuz Biyoistatistik Do9.Dr.Nural Bekiroglu Zeynep Kamil Tip Biilteni, Zeynep Kamil Ana <;ocuk Saghgm1 Koruma Dernegi' nin yaym orgamd1r. Her yd ii~ ayda bir olmak iizere (Ocak-Nisan-Temmuz-Ekim) 4 say1 yaymlamr. Sahibi ve Yan i~leri Miidiirii: Do~.Dr.Ay~enur Celayir Adres: Zeynep Kamil Hastanesi, Uskiidar, istanbul Tel: (Kiitiipahne) Faks: Zeynep Kamil Ttp Biilteni' nde yaymlanan yaztlar, resim ~ekil ve tablolar Biilten Yazt i~leri Miidiirliigii' nden izin ahnmadan ktsmen bir vastta ile bastlamaz ve 9ogalttlamaz, ancak bilimsel ama9larla kaynak gostermek kaydtyla almtt yaptlabilir. Dergimizde yaymlanan yazt ~ekil ve resimlerden yazarlar, ilan ve reklamlardan firmalar sorumludur. T0BiTAK ZEYNEP KAMiL TIP BULTENi TUBiTAK TURK TIP DiZiNi' NE Dahildir TURK ATIF DiZiNi' NE Dahildir

2 CjLT: 42 YIL : 2011 SAYI: I ZEYNEP KAMiL TIP BfJLTENi MAKALE YAZIM KURALLARI Zeynep Kamil Tip Biilteni-Jinekoloji-Obstetrik Pediatri klinikleri yllda 4 say1 olmak iizere 3 ayda bir (Ocak-Nisan-Temmuz ve Ekim ayalannda) yaymlanrr. Derginin yaym dili Tiirk~e ve ingilizcedir. Jinekoloji-Obstetrik. Pediatri ve Pediatrik Cerrahi ile ilgili klinik ve laboratuvar ara~tlrma yazllar1, olgu sunumlan, derlemeler ve kongre ve mezuniyet sonras1 egitim kursu tebligleri yaymlanu. Yaym kurallanna uygunlugu dergi editorii ve yaym kurulunca degerlendirildikten sonra tum ~;ah~malar bilimsel i~;eriginin degerlendirilmesi ve ele~tirilmesi amac1 ile iki ayn hakeme gonderilir. Hakemlerin ele~tirileri dogrultusunda diizeltilip yaymlandlktan sonra ~;ah~marun ter tiirlii yaym hakkl Zeynep Kamil Ana ve <;ocuk Saghgm1 Koruma Demegi' ne aittir. Dergide yaymlanmak iizere online gonderilen yazllar A4 beyaz dosya kag1d1mn tek tarafina 12 punto, 2 arahkh ve kag1dm kenarhlanndan 2,5 em. bo~luk kalacak ~ekilde haz1rlanmahd1r. Her sayfa kag1dm fist k1smma gelecek ~ekilde numaralandmlmal1d1r. Klinik ve labaratuvar ara~tlrma yaz1lan 10, derlemeler 5, olgu sunumlan 3 sayfay1 ge~;memelidir. <;ah~malar internet iizerinden adresindeki Zeynep Kamil Tip Biilteni butonu kullamlarak da gonderilebilinir. Etik kurallar Yazllann etik kurallanna uygunlugu yazann sorumlulugundadu. ila~; kullamm1 ile ilgili yeni doz ve endikasyon ara~tumalan i~;in "ila~; ara~tumalan hakkmdaki yonetmenlik'' hiikiimlerine uygun olarak (29 Ocak 1993 tarih ve sayih) Yerel Etik Kurul arac1hgi ile T.C. Saghk Bakanhg1' na ba~vuruda bulunulmu~ ve gerekli izninin ahnm1~ olmas1 gereklidir. insan iizerinde yapllacak ila~; ~tlrmalan Helsinki Deklarasyonu ve T1bbi Deontoloji Tiiziigu' ne tam olarak uymahdu. <;ah~ma aktifkatkls1 olmayan ki~ilerin isimlerinin yazar listesinde yer almamasma ozen gosterilmelidr. Dergi Yaym Kurulu gerekli goriir ise ~;ah~mada ismi bulunan yazarlarm ~;ah~maya hangi a~amada katk1 saglad1g1 konusunda bilgi isteyebilir. Ba~ka kaynaklardan yap1lan ahntllar kaynaklar boliimiinde mutlaka belirtilmelidir. Resim ve ~ekil almtllan i~;in yazarm veya bas1mevinin yaz1h izni olmahrur. Daha onceden ba~ka bir dergide yaymlanan veya yaymlanmak iizere degerlendirilmekte olan ~;ah~malar dergimize gonderilmemelidir. Dergimize gonderilen ~;ah~ma dam~man raporlanmn sonu~;lan yazara ula~tmlana kadar bir ba~ka dergiye gonderilemez. Yaz1 ifu boliimleri i~ermelidir. 1) Devir Teklif Hakkt Formu: Bu form yazarlar tarafmdan gonderilcek yaz1 kontrol edilerek doldurulmahdu. Bu form yazarlarm her biri tarafmdan imzalanmahdrr. 2) On sayfa: Yaz1run ba~hgi, yazarlann ad1-soyad1, iinvanlan, ~;ah~manm yap1ld1g1 kurum ve yaz1~ma yapllacak yazann aru-soyadl, adresi, telefonu ve varsa faks numaras1 ve adresi belirtilmelidir. Yaz1 teblig edihni~ ise, teblig yeri ve tarihi belirtilmelidir. <;ah~mayi destekleyen kurulu~ varsa belirtilmedilir. 3) Ozetler (Tiirkfe ve ingilizce): Ozet, yazmm tamanum anlatacak ~ekilde diizenlenmeli ve 200 kelimeyi ge~;memelidir. Ozet, meteryal ve metod, bulgular ve sonu~;, anahtar kelimeler (objective, material and methods, results and conclusion, key words) boliimlerini i~;ermelidir. 4) Giri~: <;ah~manm amac1 ve ana hatlan a~;1k olarak belirtilir. 5) Geref ve Yontem: <;ah~mada kullanllan gere~;, klinik laboratuvar ve istatislik yontemler belirtilir. 6) Bulgular: Klinik laboratuvar ara~tumalannda elde edilen bulgular aynntlh olarak a~;1klamr tarb~llu. 7) Tarh~ma ve Sonuf: Bulgular literatiir e~liginde 8) Sonuf: <;ah~madan 1;1kanlan sonu~; ve klinik onemi vurgulamr. 9) Kaynaklar: Yaz1da kullamld1g1 s1ra ile numaralanmal1, metin i~;inde uygun yerde parantez i~;inde belirtilmedilir. Olabildigince yerli kaynaklardan da yararlanmaya ozen gosterilmedilir (yerli kaynaklar i~in TUBiTAK Tiirk T1p Dizini'nden faydalandabilir). Dergi isimleri Index Medicus'a uygun olarak k1saltllmahdu. Altl veya daha az yazar oldugu zaman yazarlann hepsi, altldan fazla oldugu zaman ilk altl yazar ismi ve ark. (et al.) k1saltmas1 yapllmahdrr. <;ah~mada isimleri yer alan her ~;al1~mac1 ~;ah~ bilimsel ve etik sorumlulugunu alruklanna, ~;al1~manm ba~ka bir dergide yaymlanmad1gma devir telif hakkl imzah belgesine online veya fax ile ula~tlrmahdu.

3 Kaynaklann yazihm ornekleri: *Makale i\!in: Wisdink AK, Miller KF ; Wall LL. One hundred unstable bladders. Obsetet Gynecol 1994; *Tek yazarb kitaptan abnti i\!in: Orr JW, Shingleton HM. Complycations in gynecologic surgert prevention.recognition and management.philadelphia: J.B. Lippincott Company, 1954: *Kitaptan abnan bir bohim i\!in: Thomas J. Garite.Premature rupture of membranes.ln: Creasy RK,Resnik R., eds. Maternal-Fetal Medicine,1999: ) Tablolar, ~ekiller, Resimler ve alt yazdan: Tablolar ayn sayfalarda, la.sa bir ba~hk i~erecek ~ekilde ve yaz1da bahsedili~ s1rasma gore numaralandmlarak hazrrlanmal1drr ve makalenin en sonunda yer ahnaktadrr. $ekil, Resim ve Tablo numaralan metin i~inde mutlaka kullamlmahillr. $ekiller profesyonel olarak ~izihneli veya fotograf1 ~ekilmeli, bunun dwmdak ~ekil, rontgen ve benzeri materyalin parlak siyah-beyaz fotograf1 ayn bir zarfa konularak gonderilmelidir. A~1klamalara ve ba~hklara resim alt yazllannda yer verilmeli, resim i~erisinde belirtilmemelidir. Her ~ekil ve resmin arkasmda ~ekil numaras1, yazar ismi ve ~eklin iist tarafim belirten etiket bulunmahdu. Daha onceden basllm1~ bir resim kullan1hyor ise ozgiin kaynak belirtihneli ve yazar veya yaymclslndan izin almm1~ ohnahillr. Yazdann gonderilecegi adres: den Zeynep Kamil T1p Biilteni' ne online olarak gonderilecektir. ileti~im Adresi: Do~.Dr. A.Semih Tugrul, EditOr yard1mc1s1 Zeynep Kamil T1p Biilteni Jinekolaj i-obstetrik-pediatri Klinikleri Zeynep Kamil Hastanesi Kiitiiphanesi, fr skiidar, istanbul ileti~im: smhtugrul@gmail.com, Tel: I 1565 Tel: Ba~hekimlik Fax: Ba~hekimlik Basla.: Procent Ajans Kadlkoy \istanbul Tel: Fax: Olgu sunumlan: Olgu sunumlan katk1 saglaytcl ve egitici ohnal1drr. Materyal ve metod, bulgular boliimii yerine olgu sunumu yap1hnahdrr. Derlemeler: Konu ile ilgili ~al1~macdarla editoriin talebi oldugu zaman haz1rlan1r. Ozel talep olmakslzln bu tip yaz1 gonderihnemelidir. Yazarlann konu ile ilgili yurt i~i veya yurt d1~1 dergilerde yaymlanm1~ ~ah~malannm olmas1 gereklidir. Derleme ~ah~mas1 en son yenilikleri kapsamah ve konu ile ilgili tecriibe ve ara~brmalan olan yazarlarca tecriibelerine dayah olarak yaz1hnahdrr. Editore mektup: Editore ~e~itli konularda, dergide yaymlanan yazllar ile ilgili mektuplar yaz1labilir ve yazarlannca cevaplandmlmas1 istenebilir. Bu yaz1 ve cevaplann yaytnlamp yaytnlanmamas1 konusunda editor bag1ms1zdu. online tip biilteni butonundan sadece online oalrak yaz1 kabul edilemektedir.

4 GiLT: 42 YIL : 2011 SAYI: 1 ZEYNEP KAMiL TIP BfJLTENi Jinekoloji&Obstetrik&Pediatri Klinikleri YAZAR TELiF FORMU (Online olarak sistemden dolduralarak, tekrar sisteme yiiklenecektir.) Online sistemden yazar teklif formunu ahmz. Tiim yazllar imzalandlktan sonra fax yoluyla scanner yapllarak mail yoluyla yada masa iizerine kopyalanarak yazt gonderimi srrasmda sisteme yiikleyiniz.

5 GiLT: 42 YIL : 2011 SAY!: 1 i~indekiler A- OBSTETRiK VE JiNEKOLOJi KLiNiKLERi KLiNiK ARA~TIRMALAR 1-) Saghkh veanemik Gebelerde Trombosit Parametreleri. Dr.Selda Demircan Sezer,Dr.Hasan Yiiksel Dr.Mert Klic;iik, Dr.Ali R.tza Odaba~1. (1-6) 2-) Postmenopozal Vajinal Kanamah Hastalarda Endometrial Kalmhkla Histopatoloji Sonuc;lan Arasmdaki ili~ki. Selc;uk Selc;uk, Mehmet Re~it Asoglu, Cern <;::elik, Niyazi Tug, <;::etin <;am, Ate~ Karateke. (7-12) 3-) ileri Evre EpitelyalOver Kanserinde LenfNodu Diseksiyonunun Sagkahma Etkisi. Canan KABACA, Esra izmit OZBASLI, Ate~ KARATEKE.(13-20) 4-)Gebelikteki Glukoz intolerans1 ile ili~kili Feto-Matemal Riskier. Bora Ta~pmar, Dilek Benk Silfeler, ibrahim Silfeler, Vedat Day1c10glu. (21-28) 5-) Rotavirus: <;::ocukluk <;::agt Akut ishallerinin Ne Kadarmdan Sorumlu? Filiz Pehlivanoglu, Mehmet Bakar, Kadriye Kart Ya~ar, Goniil Sengoz. (29-32) 6-) De; Karde~te Duodenojejunal Atrezi. Gokmen Kurt*, Ay~enur Cerrah Celayir**, Ceyhan Sahin*. (33-36) OLGU SUNUMLARI 7-)KronikTrombositopenik Purpura: Olgu Sunumu. Semih Tugrul, ReyhanAyaz, Oya Pekin, Erbil <;::akar. (37-42) 8-) Akut Kolestatik Hepatit ile Seyreden Bir Epstein-Barr Virus Enfeksiyonu:Olgu Sunumu.Ozlem Arslan, Ozlem Temel, Feyza Ylldtz, Meral inalhan. (43-46) 9-)Kardiak Transplantasyon Gerektiren Peripartum Kardiyomyopati: Olgu Sunumu. Mert Kiic;iik, Selda Demircan, Mustafa Ogurlu, Hasan Yiiksel, Ali Rtza Odaba~1, Bakiye Ugur. (47-52) 10-) KloakaAnomalili Konjemtal Po~ Kolonlu Olgularda Stoma Seviyelendirmesinin Onemi. Gokmen KURT, Ay~enur CERRAH CELAYiR, Kemal SARICA. (53-57)

6

7 KLiNiKARASTIRMA CiLT: 42 YIL : 2011 SAY!: 1 Saghkh ve Anemik Gebelerde Trombosit Parametreleri Dr.Selda Demircan Sezer 1,Dr.Hasan Yiiksel 1 Dr.Mert Kii~iik 1, Dr.Ali Rtza Odaba~1 1 1 Adnan Menderes Universitesi Tip Fakiiltesi, Kadtn Hastabklan ve Dogum Anabilim Dab, Aydm Adres: Adnan Menderes Universitesi Tip Fakiiltesi, Kadtn Hastabklan ve Dogum Anabilim Dab, Aydm Cep: OZET: Ama~: Gebeligin trombosit parametreleri iizerine yaptzgz etkiyi inceleyen bazz <;alz~malarda gebeligin trombosit sayzsz iizerinde etkisi olmadzgz bulunurken, bazz <;alz~malarda ise azaltzcz bir etkisi oldugu iddia edilmektedir. Bildigimiz kadarzyla, szk olarak gebelikte birlikte goriilmelerine ragmen gebe/ikte trombosit degi~iklikleri ve anemi ili kisini detayh inceleyen bir <;ah~ma bulunmamaktadzr. Bu nedenle bu <;ah~mada anemik gebeliklerde trombosit parametrelerinin degerlendirilmesi ama<;landz. Materyal ve metod: Bu <;al~maya, Adnan Menderes Universitesi Tzp Fakiiltesi Kadm Hastahklarz ve Do gum Anabilim Dah Obstetri Poliklinigi 'nde takip edilen, hafta gebelik haftasz aralzgmda 247 gebe dahil edildi. Hastane kayztlarmdan gebelerin hemogram sonu<;larz retrospektif olarak incelendi. Gebelikte anemi i<;in cut-off deger 10,5 g/dl almdz. (:alz~maya a/man gebeler e~ik deger goz oniine almarak anemik ve kontrol grubu olmak iizere 2 gruba ayrzldz. jki grup arasmda hemoglobin, hematokrit, ortalama eritrosit hacmi (MPV), ortalama eritrosit hemoglobini (MCH), ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC), eritrosit sayzsz, eritrosit dagzlzm geni~ligi (RDW), trombosit sayzsz, trombosit krit (PCT), ortalama trombosit hacmi (MPV), trombosit dagzlzm arahgz (PDW), lokosit sayzsz gibi hematolojik parametreler kar~zla~tmldz. Sonrasmda Pearson korelasyon testi ile ili~ki analizi yapzldz. Bulgular: Anemik grupta 65 gebe ve kontrol grubunda 182 gebe mevcuttu. Anemik ve normal gebelerin hematolojik verileri kar~zla~tmldzgmda anemik grupta ortalama hemoglobin, hematokrit, MCV ve MCH degerleri daha dii~iik bulundu (p<0.001). Ortalama trombosit sayzsz ve PCT degerleri anemik gebe grubunda normal gebe grubu ile kar~zla~tmlmca daha yiiksek bulundu (p<0.05). Ancakortalama MPVvePDW degerleri gruplar arasmdafarkhhk gostermedi (p>0.05). Pearson korelasyon testi yapzldzgmda, trombosit sayzsz ve PCT ile hemoglobin, MCV ve MCH ile arasmda negatif yonlii korelasyon bulundu (p<0.05). MPVile hemoglobin, PDWile MCVve MCH arasmda negatif yonlii ve anlamlz bir ili~ki bulundu (p<0.05). Trombosit sayzsz ve PCT arasmda pozitif trombosit sayzsz ve MPV arasmda negatifyonde anlamlz bir ili~ki bulundu (p<0.001). Sonu<;: Bu <;alz~mada, anemik gebelerde ortalama trombosit sayzsz ve PCT degerinin anemik olmayan gebelere oranla daha yiiksek bulundugu gozlemlendi. Anahtar Kelimeler: Gebelik, anemi, trombosit parametreleri, MPV SUMMARY: Platelet Parameters in Healthy and Anemic Pregnancies Objective: In studies that examined the effect of pregnancy on platelet parameters, some studies have found no effect of pregnancy on platelet count, whereas some studies have claimed that the pregnancy have a reduction effect on platelet count. Although anemia is common during pregnancy as far as we could find there was no detailed study examining the relationship between anemia and changes in platelet count during pregnancy. Therefore, in this study it is aimed to evaluate platelet parameters in anemic pregnancies. Materials and methods: In this study, 247 pregnant women were included in the range of weeks gestational age who were followed up in Obstetrics outpatient clinic of Department of Obstetrics and Gynecology of Adnan Menderes University School of Medicine. The results of complete blood count of pregnant women were retrospectively reviewed from hospital records. Cut-off value for anemia in the second trimester of pregnancy was taken as 10.5 g I dl. The pregnant women who were included in the study were divided into 2 groups taking into account the threshold value as the anemic group and the control group. Hematological parameters such as hemoglobin, hematocrit, mean corpuscular volume (MPV), mean corpuscular hemoglobin (MCH), mean corpuscular hemoglobin concentration (MCHC), red blood cell count, red -1-

8 cell distribution width (RDW), platelet count, platelet crit (PCT), mean platelet volume (MPV), platelet distribution width (PDW), leukocyte count were compared between the two groups. Pearson correlation analysis was performed for the correlation analysis. Results: There were 65 pregnant women in the anemic group and 182 pregnant women in the control group. When the hematologic parameters were compared between the anemic and the control group, hemoglobin, hematocrit, MCV and MCH were found lower in the anemic pregnant women than the control group (p<o.ooj). The mean platelet count and mean value of PCT were found higher in the anemic pregnant group compared with the normal pregnant group (p<0.05). The mean value of MPV and PDW, however, did not differ between groups (p>0.05). When Pearson's correlation test was performed, a negative correlation was found between the platelet count and PCT and hemoglobin, MCV and MCH (p<o. 05). A significant and negative correlation was found between MPV and hemoglobin and between PDW and MCV and MCH (p <0.05). There was a positive correlation between platelet number and PCT, negative correlation between platelet number and MPV (p<o.ooj). Conclusion: In this study, mean platelet count and the value of PCT were observed higher in the anemic pregnant women when compared with nonanemic pregnant women. Key words: Pregnancy, Anemia, Platelet parameters, MPV GiRi~ Gebelik suasmda 9e~itli fizyolojik hematolojik degi~iklikler ortaya 9tkar. Diinya 9apmda, toplumda ve gebelerde en stk goriilen hematolojik hastaltk, 9ogunlukla yanh~ ya da yetersiz beslenmeye bagh anemidir (1). Geli~memi~ illkelerde, anemi anne oliimlerinin yakla~1k %40 ile %60'mdan sorumludur (2). Bu iilkelerde anemi stkl1g1 gebelikte %56 gibi yiiksek oranlarda bulunmaktad1r (3). Ciddi demir eksikligi anemisinde ozellikle hemoglobin diizeyi <7g/dL'nin altmda oldugu zaman trombositopeni goriilebilir ( 4-7). Gebeligin trombosit parametreleri iizerine yaphg1 etkiyi inceleyen baz1 9ah~malarda gebeligin trombosit say1s1 iizerinde etkisi olmad1g1 bulunurken (8-1 0), baz1 9ah~malarda ise azalt1c1 bir etkisi oldugu iddia edilmi~tir (11-13). Anemi gebelikte stk olarak goriilmesine kar~m bulabildigimiz kadarlyla gebelikte anemi ve trombosit degi~iklikleri ili~kisini inceleyen detayh bir 9ah~maya rastlanmadt. Bu nedenle bu 9ah~mada anemik gebeliklerde trombosit parametrelerinin degerlendirilmesi ama9landt. MATERYAL METOD Bu retrospektif 9ah~maya, Adnan Menderes Universitesi Tlp Fakiiltesi Kadm Hastaltklan ve DogumAnabilim Dah Gebe Poliklinigi'nde takip edilen, hafta gestasyonel hafta arahgmda, anemisi olan 65 gebe ve kontrol grubu olarak anemisi olmayan, aym ya~ ve gestasyon haftasmda 182 gebe dahil edildi. Gebelikte anemi i9in cut-off deger 10,5 g/dl almd1 (14). D1~lanma kriteri olarak; talasemi, diabetes mellitus (DM), astrm, trombositopeni, kronik HT, kalp hastahg1, myoma uteri, akut ya da kronik kanama hikayesi, guatr, tiroid fonksiyon bozuklugu, enfeksiyon, neoplastik ve kronik inflamatuar hastahg1, bilinen trombosit hastahg1 (immuntrombositopeni, von willebrand hastahg1 gibi) ve herediter sferositoz gibi herhangi bir kronik veya sistemik hastahklar almdt. Aynca mevcut gebeliginde gebelik trombositopenisi, pseudotrombositopenisi, gestayonel diabetes mellitus (GDM), preeklampsi, gestasyonel hipertansiyon (GHT), plasenta previa ve 9ogul gebeligi olan olgular 9ah~ma d1~1 buaklld1. Hastane kayttlanndan gebelerin hemogram sonu9lan retrospektif olarak incelendi. iki grup arasmda hemoglobin, hematokrit, ortalama eritrosit hacmi (MCV), ortalama eritrosit hemoglobini (MCH), ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC), eritrosit say1s1, eritrosit dagll1m geni~ligi (RDW), trombosit saytsl, trombosit krit (PCT), ortalama trombosit hacmi (MPV), trombosit dagthm arah~ (PDW), lokosit say1s1 gibi hematolojik parametreler ~ll~tlnldt. Tiim istatistiksel degerlendirmeler i9in SPSS for Windows 13.0 bilgisayar paket program1 kullamld1. Degerler ortalama ± standart sapma olarak gosterildi. Student's t testi iki grup arasmdaki parametrelerin kar~lla~tmlmas1 i9in kullamldt. Korelasyon analizi i9in Pearson korelasyon testi uygulandt. P<0.05 istatistiksel olarak anlamh kabul edildi. -2-

9 ZEYNEP KAMiL TIP B0LTENi CiLT: 42 YIL: 2011 SAY/: I BULGULAR Anemik grupta 65 gebe ve kontrol grubunda 182 gebe mevcuttu. Anemik ve kontrol grubunun ya~ ortalamalan suastyla 27,6 ± 5,7 ve 29,1 ± 4,9 ve gebelik haftas1 srrastyla 28,1 ± 4,5 ve 26,5 ± 4,5 idi. iki grup arasmda ya~ ve gestasyon haftas1 yoniinden anlamh fark yoktu (p>0.05). Anemik ve normal gebelerin hematolojik verileri kar~lla~tulldtgmda beklendigi gibi anemik grupta ortalama eritrosit say1s1, hemoglobin, hematokrit, MCV, MCH ve MCHC degerleri daha dii~iik bulundu (p<o.ool). Ortalama trombosit saylsl, PCT ve RDW degerleri anemik gebe grubunda normal gebe grubu ile kar~tla~tlnldtgmda daha yiiksek bulundu (p<0.05) (Tablo 1). Tablo 1: Anemik (hemoglobin< 10,5 g/dl) ve normal gebelerde ortalama ya~, gebelik haftas1 ve hematolojik parametreler Anemik Gebeler (n=65) Normal Gebeler (n=182) Yo~ 27,6± 5J 29J ± 4,9 > 0.05 Gebelik hclflas1 28,1 ± 4,5 26,5± 4,5 > 0.05 Lokosit (x l 0 3 /pl) 9,9±2,3 10,3± 2,1 > 0.05 Eritros it (x i 0 3 /pl) 3,7 ± 0,4 3,9±0,3 <0.001 Hemoglobin(g/clL) 9,7±0,7 12 0± 0 7 < Hematokrit (%) 29± ± 2.3 < MCV(tL ) 80,2± 7,9 87.5± 5.0 < MCH (pg) 27±3J 30.3± 1.9 < MCHC(g/clL) 33,4 ± 1,7 34.7± 1.3 < RDW (%) 15,3± 2,2 14.3± Trombosit (x i 0 3 /pl) 268± ± PCT (%) 0,22± 0,05 0,20± 0, MPV (fl) 8,4± 1,2 8,5± 1,1 > 0.05 PD\V(%) 17,3± 0,9 173±4,9 > 0.05 MCV: Ortalama eritrosit hacmi; MCH: Orta1ama eritrosit hemoglobini; MCHC: Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu; RDW: Eritrosit dag1hm geni~ligi; PCT: Trombosi krit; MPV: Ortalama trombosit hacmi; PDW: Trombosit dag1hm geni~ligi P<0.05 anlamh olarak kabul edildi. Ancak ortalama lokosit say1s1, MPV ve PDW degerleri gruplar arasmda farkhhk gostermedi (p>0.05). Pearson korelasyon testi yaplldtgmda trombosit say1s1 ve PCT ile hemoglobin, MCV ve MCH arasmda negatif yonlii korelasyon bulundu (p<0.05). MPV ile hemoglobin arasmda pozitif korelasyon ve PDW ile MCV ve MCH arasmda negatifyonlii anlamh bir korelasyon ili~kisi bulundu (p<0.05) (Tablo 2). Trombosit say1s1 ve PCT arasmda pozitif~ trombosit say1s1 ve MPV arasmda negatif yonde anlamh bir ili~ki bulundu (p<0.001) (Tablo 3). p Tablo 2: Trombosit parametreleri ile anemi testleri arasmdaki korelasyon P o,1ram etreler Hemoglobin MCV (!L) MCH (pg) (g/dl) Tromb os it (x /~tl) r ~ p < < 0.05 < PCT(%) r p < < < 0.001!VlPV (fl) r p <0.05 > 0.05 > 0.05 PDW(%) r p >0.05 < 0.05 < 0.05 MCV: Ortalama eritrosit hacmi; MCH: Ortalama eritrosit hemoglobini; PCT: Trombosi krit; MPV: Orta1ama trombosit hacmi; PDW: Trombosit dagil1m geni~ligi P<0.05 anlamh olarak kabul edildi. Tablo 3: Trombosit parametreleri arasmdaki korelasyon P:u-ametreler Tr ombosit PCT(o/o) MPV (IL) PDW(o/o) (x10 3 ii<l) Trombosit(x10 3 ii<l) r p < < > 0.05 PCT(o/o) r p < > 0.05 > 0.05 MPV(IL) r p < > 0.05 > 0.05 PDW(o/o) r p > 0.05 > 0.05 > 0.05 PCT: Trombosi krit; MPV: Orta1ama trombosit hacmi; PDW: Trombosit dagil1m geni~ligi.p<0.05 anlamh olarak kabul edildi. TARTI~MA Mevcut c;ah~ma anemik gebelerde ortalama trombosit sayllarmm ve PCT degerinin anemik olmayan gebelere oranla yiiksek oldugunu gosterdi. Bildigimiz kadanyla, stk olarak gebelikte birlikte goriilmelerine ragmen gebelikte trombosit degi~iklikleri ve anemi ili~kisini inceleyen detayh bir c;ah~maya rastlanmad1.gebelik siiresince trombosit sayllannda degi~iklik olmadtgmt gosteren ara~tumalar yamnda (15, 16), trombosit saylsmm gebelik siiresince azaldtgrm, ozellikle iic;iincii trimesterde belirgin azaldtgrm bildiren c;ah~malar mevcuttur (17-20). Baz1 ~trrmalarda, saghkh gebe kadmlar ve saghkh gebe olmayan kadtnlarda trombosit sayllannm farkh olmad1g1 bildirilmektedir (8-1 0). Baz1 ara~trrmalarda ise, trombosit sayllannm normal gebelerde saghkh gebe olmayan kadmlardan daha az o1dugu saptanmt~tu (11,12,21,22). Trombosit say1s1mn azalmas1 hemodilusyona bagh olabilir (20) veya kemik iligindeki turnovera bagh, artm1~ trombosit sentezi sonrasmda plasentada bu trombositlerin yok -3-

10 edilmesi nedeni ile ortaya yikabilir (23). Gestasyonel trombositopeni normal gebelige e~lik eden fizyolojik trombositopeninin bir varyantl gibi goziikmektedir. Bu trombositopeni durumu, temelde ikinci veya iiyiincii trimesterde gortiliir ve gebelikle ili~kili komplikasyonlarla veya trombositopenik bebek dogumu ile ili~kisi yoktur (24). Bazt ara~tlrmalarda preeklamptik: gebelerde normal gebelere klyasla daha dii~iik trombosit saytsi oldugu belirtilmektedir (16,25,26). Ba~ka ara~hrmalarda ise preeklamptik hastalarda trombosit saytlannm normal gebelerden farkh olmad1g1 bildirilmektedir (18,27-29). Hipertansiyonlu gebeler kontrol grubu ile ktyaslamnca daha dii~iik saytda ve yapt daha fazla olan trombositlere sahip olma egilimindedir (8). Gebelerde ciddi vazospazm ve endotelyal hasar, hastalarda trombositopeni geli~imine katktda bulunabilir (30). Bu yah~mada anemik gebe kadmlarda trombosit sayllanm, anemik olmayan saghkh gebelere ktyasla daha yiiksek bulduk. Bir yah~mada, demir eksikligi anemisi olan hastalarda serum demiri, demir saturasyonu, ferritin ve ortalama MPV degeri azaldtgt zaman trombosit saytlannm arttlgt saptanmi~tlr (31). Hemoglobin diizeyinin ::s;'3f9,7 ve RDW degerinin ~'3f15 olmas1 demir eksikligi anemisini yiiksek oranda gostermektedir (32). Bizim yah~mamtzda da anemisi olan gebelerde ortalama hemoglobin degeri 9,7 ve RDW degeri 15,3 olarak bulundu ve hemoglobin, MCV ve MCH degeri azaldtkya trombosit saytsmm arthgt izlendi.demir eksikligi anemisi olan hastalarda iki fazh trombosit yamt bildirilmektedir. Orta ~iddetteki anemi genellikle reaktif trombositoz ile ili~kilidir. ~iddetli anemide, ozellikle hemoglobin <7g/dL ise trombositopeni gortilebilir. Trombosit iiretim mekanizmasmda, demir eksikligi anemisinin siiresi ve derecesi belirleyici rol oynayabilir. Demir eksikligi anemisinde megakaryopoezin uyanld1g1 bildirilmektedir (33). Artm1~ endojen eritropoetin diizeyleri orta demir eksikligi anemisinde megakaryopoezi uyardtgt, ~iddetli demir eksikligi anemisinde ise trombositopeniye neden olabildigi bildirilmektedir (6,31,33). Yiiksek dozda eritropoetin tedavisinin ratlarda ba~langtyta trombosit saytsmt artmrken, daha yiiksek dozlarda eritropoetinin trombositopeniye neden oldugu gosterilmi~tir (6). ~iddetli demir eksikligi anemisinde megakaryosit say1s1 azahr, megakaryosit boyutlan artar. Demir eksikligi anemisinde trombosit sayllanm etkileyen en onemli faktoriin demir satiirasyonu oldugu ve azalm1~ demir saturasyonunun megakaryopoezi uyardtgt savunulmaktadu (3l).Normal gebelerde PCT'nin gebelik siiresince azald1g1 bildirilmektedir (19). Bizim yah~mamtzda trombosit saytsma benzer olarak, ortalama PCT degeri anemik gebelerde saghkh gebelerden daha yiiksek bulundu. Hemoglobin, MCV ve MCH azaldlkya PCT degerinin artt1g1 izlendi. <;ah~mamtzda oldugu gibi demir eksikligi anemisi olan hastalarda trombosit say1s1 ve PCT arasmda dogrusal bir ili~ki bulunmu~tur (31 ). Trombosit aktivasyonu olan hastalarda MPV ve PDW'nin, saghk11 insanlara gore daha yiiksek oldugu rapor edilmektedir (15). Artml~ MPV, periferik kaytp ve destriiksiyon gibi rejeneratif trombositopenide beklenebilir ve kemik iligi tarafmdan (megakaryositik hiperplazi) trombosit art1~1 ile kompanse edilir (34,35). Saghkh gebelerde ortalama MPV degerinin ve trombosit aktivasyonunun gebe olmayan saghk11 kadtnlara klyasla daha yiiksek oldugu bildirilmektedir (10). Normal gebelerde MPV'nin gebelik siiresince sabit kaldtgmt bildiren ara~tlrmalar yanmda (16), MPV'nin gebeligin gey donemlerine dogru arthgmt bildiren yah~malar da vardrr (15). <;ah~mamizda anemik gebelerde ortalama MPV ve PDW degerinin anemik gebelerden farkh olmad1g1 bulundu. Bir yah~mada, ortalama MPV degerini anemik hastalarla kontrol grubunda benzer, PDW degerini ise anemik hastalarda kontrol grubundan daha yiiksek bulmu~lardtr (31 ). <;e~itli yah~malarda demir eksikligi anemisi olanlarda trombosit say1s1 ile MPV arasmda ili~ki gosterilememi~tir veya ters yonde bir ili~ki oldugu iddia edilmektedir (5,8,36). Bu durumun trombositlerin morfolojik ozellikleri ile ili~kili oldugunu dii~iinmekteyiz. Bir yah~mada gebelerde ve normal kadmlarda trombosit say1s1 ile MPV arasmda ters korelasyon oldugu bildirilmektedir (20). Demir eksikligi anemisinde bizim sonuylanmtza benzer olarak trombosit saytsi ile MPV arasmda ters ili~ki bulmu~lardtr (31 ). Bunun nedeninin ktsa maturasyon zamam ve megokaryositlerdeki polipoidinin olabilecegi dii~iiniilmektedir (31 ). -4-

11 Bir 9ah~mada PDW ve MCV arasmda 9ah~mam1za benzer olarak ters bir korelasyon bulmu~lardu (31 ). <;ah~mamtzda hemoglobin degeri azald1k9a MPV'nin azaldtgt izlendi. Anemiye yamt olarak kemik iliginde eritrosit yaprm1 ile birlikte trombosit fu'etiminin arttlgmt, ancak trombosit ylklmt olmarugt i9in trombosit aktivasyonunun olmadtgt ve MPV degerinin artmadtgt kamsmdaytz. Normal gebelerde trombosit agregasyonunda hafifbir artt~ oldugu, bu durumun trombosit sentezi ile kompanze edildigi ve MPV'nin arttlgt bildirilmektedir (13). Preeklamptik gebelerde ise trombositlerin periferik destruksiyonu sonucunda trombosit saytsmm azaldtgt, trombosit aktivasyonun oldugu, bunun sonucunda kemik iliginde trombosit yaptmmm ve MPV'nin artttgmt du~uniiyoruz. Sonu9 olarak, bu ara~tumada anemik gebelerde ortalama trombosit saytst ve PCT degeri saghkh gebelere oranla daha yfiksek bulunurken, ortalama MPV ve PDW degeri benzer bulundu. Aynca trombosit saytst ile MPV arasmda negatif yonde korelasyon oldugu tespit edildi. Bunun nedeni olarak demir eksikligi anemisinde, gebelerde trombosit fu'etiminin artttgmt ancak ytktrm olmadtgt i9in trombosit aktivasyonunun olmadtgmt du~finuyoruz. Bu konuda daha fazla saytda ve prospektif 9ah~malara ihtiya9 oldugu du~fincesindeyiz. KAYNAKLAR I. Strong J. Anemia and white blood cell disorders. In: James DK, Ster P J, Weiner CP, Gonik B. High risk pregnancy management options. 3rd edition. Elsevier Philadephia 2006: Bhatt R. Maternal mortality in India: FOGS!. WHO Study. J Obstet Gynecol Ind I997;47: who. int/hq/i992/who _ MCH _ MSM_92.2.pdf 4. Sonneborn D. Thrombocytopenia and iron deficiency. Ann Intern Med. I974; 80:Ill. 5. Levin J, Bessman JD. The inverse relation between platelet volume and platelet number. Abnormalities in hematologic disease and evidence that platelet size does not correlate with platelet age. J Lab Clin Med. I983;IOI(2): Loo M, Beguin Y. The effect of recombinant human erythropoietin on platelet counts is strongly modulated by the adequacy of iron supply. Blood. I999;93(I0): Perlman MK, Schwab JG, Nachman JB, Rubin CM Thrombocytopenia in children with severe iron deficiency. J Pediatr Hematol Oncol. 2002;24: Giles C. The platelet count and mean platelet volume. Br J Haematol. I98I;48:3I Tygart SG, McRoyan DK, Spinnato JA, McRoyan CJ, Kitay DZ. Longitudinal study of platelet indices during normal pregnancy. Am J Obstet Gynecol. I986; I54: I 0. Lurie S, Rigini N, Zabeeda D, Sadan 0, Ezri T, Glezerman M Platelets. 2003;14(6): Fay RA, Hughes AO, Farron NT. Platelets in pregnancy: hyperdestruction in pregnancy. Obstet Gynecol. I983;6I: I2. Pitkin RM, Witte DL. Platelet and leukocyte counts in pregnancy. JAMA. I979;242: I3. Stubbs TM, Lazarchick J, Van Dorsten JP, Cox J, Loadholt CB. Am J Obstet Gynecol. I986; I55(2): I4. th_indicators.htm (06.I2.2010) I5. Vagdatli E, Gounari E, Lazaridou E, Katsibourlia E, Tsikopoulou F, Labrianou. Hippokratia. 20I 0; I4(I): I6. Ahmed Y, van Iddekinge B, Paul C, Sullivan HF, Elder MG. Br J Obstet Gynaecol. I993;I00(3):2I6-20. I7. James TR, Reid HL, Mullings AM BMC Pregnancy Childbirth. 2008;8:8. I8. Dundar 0, Yoruk P, Tutuncu L, Erikci AA, Muhcu M, Ergur AR, Atay V, Mungen E. Prenat Diagn.2008;28(II): I I9. Akingbola TS, Adewole IF, Adesina OA, Afolabi KA, Fehintola FA, Bamgboye EA, Aken'ova YA, Shokunbi WA, Anwo JA, Nwegbu MM J Obstet Gynaecol. 2006;26(8):

12 20. Lamparelli RD, Baynes RD, Atkinson P, Bezwoda WR, Mendelow BV. Platelet parameters. Part I. Platelet counts and mean platelet volume in normal and pregnant subjects. S Afr Med J. 1988;73(1):36-9.) 21. Edelstam G, Lowbeer C, Kral G, Gustajsson SA, Venge P. New reference values for routine blood samples and human neutrophilic lipocalin during third-trimester pregnancy. Scand J Clin Lab Invest. 2001;61 (8): Holthe MR, Staff AC, Berge LN, Lyberg T. Am J Obstet Gynecol. 2004; 190(4): Shehata N, Burrow RF, Kelton JG. Gestational thrombocytopenia. Clin Obstet Gyneco/1999;42: Burrrows RF, Kelton JG. Thrombocytopenia at delivery. A prospective survey of 6715 deliveries. Am J Obstet Gynecol 1990; 162: deficiency anemia in pregnancy. Am J Obstet Gynecol. 2005;193: Beguin Y. Haematologica. 1999;84(6): Threatte GA. Clin Lab Med 1993;13(4): Bath PM, Butterworth RJ. Blood Coagul Fibrinolysis. 1996;7(2): Bessman JD, Gilmer PR, Gardner FH. Use of mean platelet volume improves detection of platelet disorders. Blood Cells 1985; 11: *Bu 9alz~ma daha once daha az olgu sayzsz ile Tiirkiye Maternal Fetal Tzp ve Perinatoloji Dernegi 7. Ulusal Kongresinde poster olarak sunulmu~tur. 25. Jiiremo P, Lindahl TL, Lennmarken C, Forsgren H. Eur J Clin Invest. 2000;30(12): Neiger R, Contag SA, Coustan DR. Preeclampsia effect on platelet count. Am J Perinatol. 1992;9(5-6): Makuyana D, Mahomed K, Shukusho FD, Majoko F. Liver and kidney function tests in normal and pre-eclamptic gestation-a comparison with non-gestational reference values. Cent A.fr J Med. 2002;48(5-6): Boriboonhirunsarn D, Atisook R, Taveethamsathit T. Mean platelet volume of normal pregnant women and severe preeclamptic women in Siriraj Hospital. J Med Assoc Thai 1995;78(11): Ceyhan T, Beyan C, B~er L Kaptan K, Giingor S, I.fran A. The effect of pre-eclampsia on complete blood count, platelet count and platelet volume. Ann Hemato/2006;85(5): Gibson B, Hunter D, Neame PB, Kelton JG. Thrombocytopenia in preeclampsia and eclampsia. Semin Thromb Hemost. 1982;8: Kadikoylu G, Yavasoglu L Bolaman Z, Senturk T. J Nat! Med Assoc. 2006;98(3): Casanova BF, Sammet MD, Macones GA. Development of a clinical prediction rule for iron -6-

13 KLiNiKARASTIRMA CiLT: 42 YIL : 2011 SAY!: 1 Postmenopozal Vajinal Kanamah Hastalarda Endometrial Kahnhkla Histopatoloji Sonu~lar1 Aras1ndaki ili~ki Sel~uk Sel~uk 1, Mehmet Re~it Asoglu 1, Cem c;elik 2, Niyazi Tug 1, c;etin c;am 1, Ate~ Karateke 1 1 Zeynep Kamil Egitim Ve Ara~trrma Hastanesi, Kadm Hastabklan Ve Dogum Klinigi, istanbul, Tiirkiye 2 Namtk Kemal Universitesi T1p Fakiiltesi, Kadm Hastabklan Ve Do gum Ad, Tekirdag, Tiirkiye Adres: Zeynep Kamil Egitim Ve Ara~tuma Hastanesi, Kadm Hastabklan Ve Dogum Klinigi, istanbul, Tiirkiye OZET: Ama~: Postmenopozal kanamalz kadmlarda transvajinal ultrasonogra.fi (TVUSG) ile oh;iilen endometrial kalmlzk degerleri ile endometrial ornekleme sonur;larz arasmdaki ili kiyi ve anormal endometrial patolojileri tespitinde transvajinal ultrasonografinin degerini ara tzrmak. Gere~ ve Yontemler: Postmenopozal kanamasz olan 279 hastamn TVUSG ile olr;iilen endometrial kalmlzklarz ve sonrasmda yapzlml olan endometrial ornekleme sonur;larz retrospektif olarak incelendi ve kar lla tmldz. Bulgular: En szk kar zla zlan normal endometrial histopatoloji sonucu endometrial hiicre (n=71), anormal histopatoloji sonucu ise endometrial polip (n=40) idi. Endometrium kanseri tamsz alan hastalarm %73 'ii (n=19) 60 ya ve iistiindeydi. Endometrial kalmlzk degeri < 6 mm olan hastalarm (n=68) hir;birinde endometrial hiperplazi veya endometrium kanseri yoktu, 4 olguda endometrial polip saptamrken < 5mm endometrial kalmlzga sahip olgularm (n=49) hir;birinde anormal endometrial histopatoloji saptanmadz. 5 mm endometrial kalmlzk e ik degerinin sensitivitesi %100, spesifitesi % iken 6 mm e ik degerinin sensitivitesi %95.1 spesifitesi ise% 33.8 olarak hesaplandz. Gereksiz endometrial ornekleme oram 5mm e ikdegeri ir;in% 17.8, 6mm e ikdegeri ir;in %23 idi. Sonu~: Endometrium kanseri goriilme riski yiiksek olan postmenopozal kanamalz hastalarda anormal endometrial patolojiye sahip olgularz tespit etmek, morbidite ve mortalite riski olan endometrial orneklemenin gereksiz uygulanmasmm oniine ger;ilebilecek olmasz nedeniyle endometrial ornekleme kararmm verilmesinde TVUSG 'nin kolay uygulanabilen, etkili bir klinik arar; oldugunu dii iinmekteyiz. Anahtar Kelimeler: postmenopozal kanama, endometrial kalmlzk, transvajinal ultrasonogra.fi ABSTRACT: The Relationship Between Endometrial Thickness And Histopathological Results in Patients With Postmenopausal Vaginal Bleeding Objective: To investigate the relationship between endometrial thickness detected by transvaginal ultrasonography and the predictive value oftvusg in detecting abnormal endometrial pathology in patients with postmenopausal bleeding. Materials and Methods: Endometrial thickness was measured by TVUSG and endometrial sampling results of 2 79 patients with postmenopausal bleeding were assessed and compared retrospectively. Results: The most common encountered normal and abnormal endometrial histopathology results were endometrial cell (n=71) and endometrial polyp (n=40) respectively. 73% (n=19) ofthe patients with endometrial cancer was above 60 years. There was no endometrial cancer and hyperplasia in the patients with< 6mm (n=68) endometrial thickness but 4 endometrial polyps were detected There was no abnormal endometrial histopathology among the patients with< 5mm (n=49) endometrial thickness. A cut-off level for endometrial thickness of 6mm had a sensitivity of 95.1% and specificity of 33.8% while 5 mm cutoff level had a sensitivity of 100% and specificity of24.7%. Conclusion: We concluded that TVUSG is an effective tool to detect abnormal endometrial pathology and prevent the unnecessary endometrial sampling which has morbidity and mortality risk in the patient with postmenopausal bleeding who has high risk for endometrial cancer. Key words: postmenopausal bleeding, endometrial thickness, transvaginal ultrasonography -7-

14 ZEYNEP KAMlL TIP B0LTEN1 CILT: 42 YIL : 2011 SA.YI: 1 Postmenopozal kanama slk kar~tla~tlan j inekoloj ik problemlerden biridir. Postmenopozal kanama (PMK) nedenleri arasmda; atrofik vajinit, servisit, endometrit, endometrial atrofi, myoma uteri, endometrial hiperplazi, endometrial polipler, endometrium, vulva, vajen ve serviks kanserleri bulunur (1-4). Endometrial patolojisi olan hastalann biiyok ~ogunlu~ histerektomi fulcesi ~itli Orn.ekleme yontemleriyle tam alrrlar. Dilatasyon ve kiiretaj hem tamsal hem tedaviye yonelik avantajlan nedeniyle hala en slk kullamlan altm standart tan1 yontemidir (5). Endometrial patolojilerin ara~tlnlmasmda kolay uygulanabilen noninvazifbir yontem olmas1 nedeniyle PMK'h hastalarda endometrial kaviteyi degerlendinnede transvajinal ultrasonografi (TVUSG) ilk tetkik olarak kullamlmaktadrr (6). PMK'h hastalarda TVUSG da ol~ulen endometrial kalmhk ile endometrial patolojiler arasmda il~ki oldugunu ortaya koyan ~al~ar mevcuttur (2,3).Bu ~ah~mada PMK'h hastalarda TVUSG ile Ol~Ulen endometrial kalmhk degerlerinin, endometrial omekleme sonucu elde edilen anormal histopatoloji sonu~lanm on gormedeki yerinin belirlenmesi ara~tmlrm~trr. GERE<; VE YONTEMLER ytllan arasmda postmenopozal vajinal kanama nedeniyle jinekoloji poliklinigine ba~vunnu~ ve kanama sebebi olarak endometrial patolojilerin saptandtg1 hastalar ~ab~maya dahil edildi. Endometrial patoloji dt~mda tan1 alan hastalar, honnon replasman tedavisi alan hastalar ~alt~ya dahil edilmedi. Hastalarm verileri retrospektif olarak degerlendirildi. c;ah~maya dahil edilme kriterlerine uyan 279 PMK.'h basta tespit edildi. Bu hastalann kayttlanndan TVUSG ve endometrial biyopsi sonu~lan incelendi. Tfun hastalarm ortalama endometrium kahnhklan milimetre (mm) olarak hesapland1. Hastalara TVUSG yapildtktan orta1ama 7 ± 2.2 gun sonra endometrial Orn.ekleme yapthru ti. Endometrial omekleme i n genel anestezi altmda :fraksiyone kiiretaj yaplldl. Histopatolojik bulgular normal ve anormal olarak stmflandtnldl Atrofik endometrium, tam i~in yetersiz materyal, endometrial hiicreler, proliferatif endometrium, sekretuar endometrium normal histopatoloji olarak degerlendirilirken; endometrial polip, basit/atipik endometrial hiperplazi ve endometrium kanseri anormal histopatolojik bulgu olarak smtflandlnld1. PMK.'ya sebep olan histopatolojik tanilarm oranlan, bunlarm ortalama endometrial kahnhklan ve ol~iilen endometrial kahnhk ile anormal patoloji sonu~lan arasmdaki ili~ki incelendi. Endometrial kahnhk e~ik degerleri i~ spesifite, sensitivite degerleri ve gereksiz endometrial omekleme oranlan hesapland.t. PMK nedeniyle endometrial omekleme yapllm1~ olgular arasmda, endometrial kalmllk degeri belirlenen e~ik degerin altmda olup patoloji sonucu normal gelen olgularm tum olgulara oram gereksiz endometrial 0mekleme oram olarak ifade edildi. Aynca hastalar ya~ da~hmma gore ya~ < 50, aras1 ve ~ ~'3f 60 olarak U~ farkh gruba aynldl ve anormal histopatolojik sonu~lar ile ya~ gruplan arasmdaki ili~ki incelendi. Verilerin degerlendirilmesinde SPSS 13.0 prognmn kullamldl. Y~ gruplan ile endometritnn kanseri goriilme oram arasmdaki ili~ki ki-kare testi kullamlarak incelendi. Anonnal endometrial patolojiyi tespiti i~in endometrial kahnllk e~ik degerlerinin sensitivite, spesifite degerleri hesaplandl. SONU<;LAR Cah~maya dahil edilen 279 hastanm ortalama ya~lan 57.7 ± 8.2 yil (41-86), ortalama menopoz siireleri 9.1 ± 7.5 yil, ortalama pariteleri 4.1 ± 2.2, ortalama endometrial kaltnhklart 8.6 ± 4.4, ortalama viicut kitle indeksleri 28 ± 3.8 olarak hesaplandl (Tablo 1). Tablo 1: Hastalann demografik <Szellikleri Demografik Ozelliklet Ya~ (y1l) Menapoz sl.iresi (yll) Parite Endometrial b lmhk (nun) Vl.icutkitle incleksi (kg/m 2 ) Ortalmna ± scl 57.7 ± ± ± ± ± 3.8 Olgulann histopatolojik sonu~larmm daglltml ve ortalama endometrial kahnhk degerleri ile histopatolojik son~lan arasmdaki -8-

15 ZEYNEP KAMiL TIP BULTEM CiLT: 42 YIL : 2011 SAY!: 1 ili~ki tablo 2 de verilmi~tir. Endometrial kahnhg1 < 5mm sahip olgulann (n=49) hi<;birinde anormal endometrial histopatoloji saptanmad1. Endometrial kalmhk degeri < 6 mm olan hastalann (n=68) hi<;birinde endometrial hiperplazi veya endometrium kanseri yoktu, 4 olguda endometrial polip saptand1. Tablo 2: Olgulann histopatolojik sonu9lannm dagthmt ve endometrial kalmhk degerleri ile histopatolojik sonu9lan arasmdaki ili~ki Histopa tolojik H asta say1s1 Endom etrial kahnhk (mm) H asta ya!}i (yd) s o nu ~ (ort±sd ) (ort±sd)(min-ma x) (%) (min-max) Tablo 4: TVUSG ile saptanan endometrial kalmhk e~ik degerlerinin sensitivite ve spesifite degerleri S e n s i tiv ite Spesifite (O/o ) (o/o ) < Sn1.m < 6Jlllll < 7m n Atrofik 5~ 6.4 ± ± 6.9 endometrium (18.6) (1-1 2) (47-79) Yetersiz ~5 4.7 ± ± 7.4 m ateryal (8.9) ) (50-79) P r olifer atif ± ± 6.4 endometrium (14.4) (3-23.5) (45-76) Sekretua r ± ± 4.3 endom etrium (3.7) (6-1 0) (41-53) Endom etrial ± ± 8.9 hiicr e (15.4) (1-11 ) (45-84) Endometrial ± ± 4.8 hiperpla zi (5.4) (6-1 7) (51-65) Endom etrial ± ± 6.1 polip (14.3) (5-21) (43-71) Endom etrial ± ,6 ± 8.1 ka nser (9.3) (8-33) (54-86) Toplam ] ± ,7 ± 8.]. (1-33) (41-86) Endometrial hiperplazi tams1 alan hastalann % 73.4' ii (n=ll) ya~ aras1, %26.6' s1 (n=4) ya~ ~'3f60 olan hastalar oldugu saptandt. Endometrium kanseri tan1s1 alan hastalann %27'si (n=7) ya~ aras1, %73'ii (n=19) ya~ ~'3f 60 olan hastalard1. Ya~ < 50 olan hastalarda endometrium kanserine rastlanmad1. Endometrium kanserinin ya~a gore goriilme s1khg1 a<;1s1ndan gruplar aras1ndaki fark istatistiksel olarak anlamhyd1 (Tablo 3, Kikare test, p< 0.05). Tablo 3: Endometrium kanserinin hastalann ya~ gruplanna gore dagiltmi Histopatojik tam Y>l~ gmplan p Ya~ <50 50~y a~ <60 Ya~ 2':60 Endometrium kanseri (n=26) Ki-kare test P<0.05 anlamh olarak kabul edildi. < 8Jlllll Endometrial kalmhk e~ik degeri 5, 6, 7 ve 8 mm olarak alm1p her e~ik degeri i<;in spesifite, sensitivite degerleri hesapland1 (Tabla 4). 5 mm endometrial kahnhk e~ik degerinin sensitivitesi %100, spesifitesi % 24.7 iken 6 mm e~ik degerinin sensitivitesi %95.1 spesifitesi ise % olarak hesapland1. Gereksiz endometrial omekleme oran1 5mm e~ik degeri i<;in % 17. 8mm e~ik degeri i<;in %23 idi. TARTISMA Endometrium kanseri olgularmm yakla~lk %80' i postmenopozal donemde goriilmektedir ve ortalama goriilme ya~1 60'tlr (7). Olgulann <;ogunda ilk semptom vajinal kanamadu. PMK'b hastalann anormal endometrial patoloji tespitine yonelik endometrial kahnhklann1n transvajinal ultrasonografiyle ol<;iilmesi ve hastalann buna gore degerlendirilmesi yakla~lk 20 yll once uygulanmaya ba~lanm1~tlr (8-1 0). Bu konuyla ilgili bir<;ok bilimsel ara~tlrma olmas1na kar~1n bu hastalann klinik tan1 ve tedavisinde transvajinal ultrasonografinin rolii hala net olarak belirlenmemi~tir. Endometrial omekleme endikasyonu i<;in mm arasmda farkh endometrial kahnhk e~ik degerleri onerilmi~tir. Endometrium kanseri tan1s1 alan olgulanm1zm ya~ arahklanna gore dagll1mm1 inceledigimizde hastalann %27'si ya~ aras1, %73' ii ise 60 ya~ ve iistiiydii. Bu bulgular 1~1g1nda PMK'h kad1nlann degerlendirilmesinde ya~m onemli bir parametre olarak ele ahnmas1 gerektigini ve 60 ya~ altl PMK'h -9-

16 hastalan degerlendirmede kolay, ucuz ve etkili bir tam arac1 olan TVUSG'nin kullammmm onemli katk1 saglayacagm1 dii~iinmekteyiz. Nasri ve arkada~lan tarafmdan bu konuyla ilgili yapilan ilk ~ah~mada endometrial kahnhg1 1-5 mm aras1 olan olgulann tiimiinde patolojik tam inaktif endometrium olarak saptanmt~tlr. Endometrial patolojiyi on gormede TVUSG ile ol~ulen endometrial kalmhk e~ik degeri 5 mm kabul edildiginde yanh~-negatif sonu~ elde edilmedigini gostermi~lerdir. Aym ~ah~mada endometrium kanseri olgulannda endometrial kalmhk 8-38 mm arasmda ol~ulmii~tiir (8). Granberg ve arkada~lanmn yapm1~ oldugu ~ah~mada, 205 postmenopozal kanamah kadmda endometrial kalmhgt 9 mm'nin altmda olan hastalann hi~birinde endometrium kanserine rastlanmamt~tlr (2) yilmda ACOG (American Congress of Obstetricians and Gynecologists) tarafmdan postmenopozal kanamah olup endometrial kahnhgt 4 mm ve alti saptanan olgularda endometrial omeklemenin gereksiz oldugu vurgulanmt~tu ( 11 ). c;ah~mamtzda endometrial kalmhgt < 5 mm olan olgularm hi~birinde anormal patolojiye rastlanmadt ve endometrium kanseri tantsi alan olgulann endometrial kalmhklarmm 8-33 mm arasmda oldugu tespit edildi.literatiirde endometrial kahnhk e~ik degeri 5 veya 6 mm i~in sensivite ve spesifite degerleri incelenmi~tir. Bu ~ah~malarda sensivite degerleri %79-100, spesifite degerleri %77-96 arasmda bulunm~tur (2,10,12). c;ah~mamtzda endometrial kahnhk e~ik degeri 5 mm olarak kabul edildiginde anormal endometrial patoloji tespitinde bu e~ik degerin sensitivitesi %100, spesifitesi %24.7 olarak bulunurken; endometrial kahnhk e~ik degerini 6 mm olarak aldtgtmtzda sensitivite %95.1, spesifite %33.8 olarak bulundu. c;ah~mamtzda endometrial kalmhk degeri < 5 mm ve < 6 mm olgularm az olmasmdan dolay1 hesaplanan spesifite degeri literature gore d~iik bulunmu~tur. PMK'h hastalarda, TVUSG ile anormal endometrial patoloji saptamasma yonelik ara~tlrmalann temel hedeflerden biri, TVUSG'a gore daha yiiksek morbidite ve hatta mortalite riski olan endometrial omeklemenin gereksiz uygulanmasmm online ge~mektir. c;ah~mamtzda, endometrial omekleme i~in endometrial kahnllk e~ik degeri 5 mm olarak kabul edildiginde, gereksiz endometrial omekleme oram %17.8, e~ik deger 6 mm olarak almdtgmda bu oran% 23 olarak hesapland1. Bu sonu~lar degerlendirildiginde 5 mm e~ik degerinin daha yiiksek sensitiviteye sahip olmas1, gereksiz endometrial ornekleme oranmm 6 mm e~ik degeri ile ~Ila~tmldtgmda aralannda ciddi bir fark bulunamamas1 ve anormal endometrial histopatolojiye sahip hi~bir olgunun atlanmamas1 nedeniyle endometrial ornekleme karan i~in e~ik degeri olarak 5 mm'nin kabul edilmesinin faydah bir klinik yakla~im olacagm1 dii~iinmekteyiz. Sonu~ olarak, endometrium kanseri goriilme riski yiiksek olan postmenopozal kanamah hastalarda anormal endometrial patolojiye sahip olgulan tespit etmek, morbidite ve mortalite riski olan endometrial omeklemenin gereksiz uygulanmasmm online ge~ilebilecek olmas1 nedeniyle endometrial omekleme kararmm verilmesinde TVUSG'nin ucuz, kolay uygulanabilen, etkili bir klinik ara~ oldugunu dii~iinmekteyiz. KAYNAKLAR 1. Burbos N, Musonda P, Giarenis I, Shiner AM, Giamougiannis P, Morris EP et al. Predicting the risk of endometrial cancer in postmenopausal women presenting with vaginal bleeding: the Norwich DEFAB risk assessment tool. Br J Cancer ; 102: Granberg S, Wikland M, Karlsson B, Norstrom A, Friberg LG. Endometrial thickness as measured by endovaginal ultrasonography for identifying endometrial abnormality. Am J Obstet Gynecol 1991;164: Karlsson B, Granberg S, Wikland M, Yl6stalo P, Kiserud T, Marsal K, et al. Transvaginal ultrasonography of the endometrium in women with postmenopausal bleeding: a Nordic multicenter study. Am J Obstet Gynecol1995; 172: Oriel KA, Schrager S. Abnormal uterine bleeding. Am Fam Physician. 1999;60: Dijkhuizen FP, Mol BW, Brolmann HA, Heintz AP. The accuracy of endometrial sampling in the diagnosis of patients with endometrial carcinoma and hyperplasia: a meta-analysis. Cancer 2000;89:

17 6. Dijkhuizen FP, Brolmann HA, Potters AE, Bongers MY, Heinz AP. The accuracy of transvaginal ultrasonography in the diagnosis of endometrial abnormalities. Obstet Gynecol. 1996;87: Soliman PT, Oh JC, Schmeler KM, Sun CC, Slomovitz BM, Gershenson DM et al. Risk factors for young premenopausal women with endometrial cancer. Obstet Gynecol. 2005;105: Nasri MN, Shepherd JH, Setchell ME, Lowe DG, Chard T. Sonographic depiction of postmenopausal endometrium with transabdominal and transvaginal scanning. Ultrasound Obstet Gynecol1991;1: Goldstein SR, Nachtigal! M, Snyder JR, Nachtigal! L. Endometrial assessment by vaginal ultrasonography before endometrial sampling in patients with postmenopausal bleeding. Am J Obstet Gynecol1990;163: Varner RE, Sparks JM, Cameron CD, Roberts LL, Soong SJ. Transvaginal sonography of the endometrium inpostmenopausal women. Obstet Gynecol1991;78: American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Committee Opinion No. 426: The role of transvaginal ultrasonography in the evaluation of postmenopausal bleeding. Obstet Gynecol. 2009; 113: Tongsong T, Pongnarisorn C, Mahanuphap P. Use of vaginosonographic measurements of endometrial thickness in the identification of abnormal endometrium in peri and postmenopausal bleeding. J Clin Ultrasound. 1994;22:

18

19 KLiNiKARASTIRMA CiLT: 42 YIL : 2011 SAY!: 1 ileri Evre EpitelyalOver Kanserinde Lenf N odu Diseksiyonunun Sagkabma Etkisi Canan KABACA, Esra izmit OZBASLI, Ate~ KARATEKE 1 Zeynep Kamil Egitim Ve Ara~trrma Hastanesi, Kadm Hastahklan Ve Dogum Klinigi, istanbul, Tilrkiye Adres: Zeynep Kamil Egitim Ve Ara~tmna Hastanesi, Kadm Hastahklan Ve Dogum Klinigi, istanbul, Tlirkiye OZET: Cep: Amaf: ileri evre over kanserinde pelvik ve paraaortik lenf nodu diseksiyonunun sagkalzma etkisi ve yo/ at;abilecegi olasz morbiditeler gozoniine almarak primer cerrahi yakla~zmdaki yerinin belirlenmesi Materyal ve Metod: Ocak Subat 2008 tarihleri arasmda Zeynep Kamil Kadm ve (:ocuk Hastahklarz Egitim ve Ara~tzrma Hastanesi Jinekolojik Onkoloji servisinde ameliyat edilmi~ olan 182 hastamn dosyasz retrospektif olarak incelendi. ileri evre over kanseri (evre IIIC ve evre IV) olan 31 hasta t;alz~maya dahil edildi. Cerrahi prosediirler, klinikopatolojik bulgular, gene/ ve hastalzkszz donem sagkalzm siireleri ara~tzrzldz. As it varlzgz, pozitif sitoloji, rezidiiel tumor varlzgz, histolojik tip, tiimoriin grade ve evresi bu parametrelerin sagkalzm iizerinde herhangi bir etkisinin olup olmadzgzm ara~tzrmak it;in degerlendirildi. Sonut;lar, anlamlzhk p<0,05 diizeyinde,%95 lik giiven aralzgmda (%95 G.A.) degerlendirilmi~tir. Sagkalzm siirelerinde Kaplan Meier testi, etkileyen faktorler it;in Log Rank testi kullanzlmz~tzr. Bulgular: Lenf nodu diseksiyonu yapzlmayan ve yapzlan gruplarzn operasyon siirelerinin ortalamalarz, intraoperatif kan transfiizyonu, intraoperatif kan kaybz, komplikasyon oranlarz, postoperatif hastanede kalz~ siiresi, erken ve get; donem niiks ve oliim dagzlzmlarz apszndan kar~zla~tzrzlmasmda gruplar arasmda istatiksel olarak anlamlz farklzlzk gozlenmemi~tir (p>o. 05). Lenf nodu diseksiyonu yapzlan ve yapzlmayan gruplarm gene/ ve hastalzkszz donem sagkalzm siireleri arasmda istatiksel farklzlzk gozlenmemi~tir (p>0.05). Seroz epitelyal over kanseri olgularmda gene/ sagkalzmm diger epitelyal over kanseri subtiplerine gore istatistiksel olarak anlamlz derecede yiiksek bulunmu~tur (p<0.05). Sonuf: Kesin veriler ortaya konana kadar ileri evre over kanseri alan hastalara pelvik ve paraaortik lenf nodu diseksiyonu yaparak potensiyel morbiditeyi hastalara yiiklemek mantzklz goziikmemektedir. Anahtar Kelimeler: epitelyal over tiimorleri; lenf diigumii diseksiyonu; hastalzkszz y~am; sagkalzm or am ABSTRACT: The effect of lymph node dissection on survival inadvanced stage epithelial ovarian cancer Objective: To define the effect of the lymph node dissection on survival in advanced ovarian cancer and the place of the procedure in the primary surgical procedure. Materials and Methods: A total of 182 patients with epithelial ovarian carcinoma diagnosed and treated at Zeynep Kamil Hospital during January February 2008 were retrospectively reviewed Thirty-one patients with advanced stage ovarian carcinoma (stage 3C and stage 4) were included in the study. Surgical procedures, clinicopathological findings, overall and disease free survival periods of the patients, some parameters (ascites, positive cytology, residual tumor, hystology, grade, stage) which might have some effect on survival were evaluated Statistical analysis was performed with independent t and chi-square tests. Differences were considered statistically significant at a probability value of <0.05. The Kaplan-Meier test was used to estimate the survival and log rank test was used to estimate the factors affecting survival. Results: There was no significant difference between the groups with and without lymph node dissection with respect to the median operation time, rate of intraoperative blood transfusion, amount of intraoperative bleeding, complication rates, postoperative stay in hospital, recurrences and deaths (p>o. 05). No significant difference was observed in overall and disease free survival between groups (p>0.05). The overall survival of the serous epithelial ovarian cancer was significantly higher than the non-serous epithelial ovarian cancer (p=0.002). Conclusion: Until -13-

20 definitive data exist, it does not seem logical to inflict the potential morbidity of a lymph node dissection on a patient with palpably normal retroperitoneal nodes in an attempt to by chance detect microscopic tumor deposits. Key words: epithelial ovarian neoplasms; lymph node dissection; disease-free survival; survival rate GiRi~ Over kanseri, jinekolojik malignensiler i9erisinde en yiiksek mortaliteye sahip kanser tiiriidiir [1,2]. Over kanserindeki en onemli prognostik faktor, tam amndaki hastahgm evresidir [3]. Hastahgm evresine gore 5-ytlhk sagkahm oranlan %28 ile % 93 arasmda degi~mektedir. Maksimal cerrahi sitorediiksiyon ve primer platin-bazh kemoterapi sagkahmm gii9lii belirte9leridir [ 4]. ileri evre over kanseri olan kadmlann ortalama %50-80'inde retroperitoneallenf nodu tutulumu mevcuttur [5]. Maksimal sitorediiktif cerrahi i9in retroperitoneal lenf nodu diseksiyonunun eklenmesinin gerekliligi halen tartt~mahdtr. Herne kadar rezidiiel tumor hacmini 1 cm'nin altma indirebilmek i9in biiyiimii~ izole retroperitoneallenf nodunun 9tkanlmas1 cerrahi debulking prosediir i9in sine qua non ise de palpabllenf nodu biiyiimesi olmayan hastalarda rutin olarak selektif veya sistematik pelvik ve para-aortik lenfadenektominin rolii halen belirsizdir. ileri evre over kanserinde komplet nodal diseksiyonun sagkahm avantaj 1 saglayacagma dair bazt kamtlar mevcuttur [6,7]. Ancak komplet nodal ekstirpasyona inanan ara~tumactlar bile makroskobik olarak normal goriiniimlii nodlart olan hastalarda aortik ve pelvik lenfadenektomi yapmanm sagkalrmt 90k az etkiledigini kabul etmektedirler. Bu 9ab~mada, jinekoloji klinigimizde ileri evre over kanseri nedeniyle cerrahi olarak tedavi edilen hastalan retrospektif olarak ara~ttrdtk. Biz pelvik ve para-aortik lenf nodu diseksiyonunun sagkabm iizerindeki etkisini ve bu prosediiriin sebep olabilecegi olast morbiditeleri gozoniine alarak primer cerrahi yakla~rmdaki yerini belirlemeyi ama9ladtk. Bu 9ah~manm ikinci amac1 da ileri evre over kanserinde sagkallffil etkileyebilecek prognostik faktorleri degerlendirmek olmu~tur. MATERYAL METOD Yaptlan retrospektif 9ah~ma i9in Zeynep Kamil Kadm ve <;ocuk Hastabklan Egitim ve Ara~tuma Hastanesi Etik Kurulundan 9ah~ma onayt almarak Ocak Subat 2008 tarihleri arasmda bu hastanenin Jinekolojik Onkoloji Klinigi'nde ameliyat edilmi~ olan 182 hastanm dosyalan incelendi. FiGO (Federation of Gynecologists and Obstetricians) Evre IIIC veya IV primer epitelyal over kanseri tamst olan hastalar belirlendi ve 31 hasta 9ah~mamtza daltil edildi [8]. Cerrahi oncesinde kemoterapi almt~ olan, eksploratif cerrahi prosediirler uygulandtktan soma merkezimize yonlendirilen, klinik bilgilerine tam olarak ula~tlamayan hastalar, erken evre oldugu halde lenf nodu tutulumu nedeniyle FiGO evreleme sistemine gore Evre IIIC kabul edilen hastalar 9ah~ma d1~1 buaktldt. Cerrahi prosediirler, klinikopatolojik bulgular, genel ve hastahkstz sagkahm siireleri ile ilgili bilgiler incelendi. Hastalarm tiimiine total abdominal histerektomi, bilateral salpingo-ooforektomi (TAH-BSO), omentektomi, battn ytkama stvtst veya asit stvtst omeklemesi ve tumoral sitorediiksiyon yaptldt. Rezidiiel hastahgt <1cm boyutlanna indirme ~anstmtzm oldugunu dii~iindiigumiiz hastalara cerrahi debulking esnasmda maksimal sitorediiktif cerrahi yaptldt. Postoperatif rezidiiel tumor voliimii <1 em olan hastalar optimal sitorediiksiyon saglanmt~ kabul edilirken diger hastalar suboptimal olarak kabul edildiler. Preoperatif kondisyonu iyi olan 17 hastaya selektif pelvik ve para-aortik lenf nodu diseksiyonu uygulandt. Lenf nodu diseksiyonunun cerrahinin morbiditesini arttlracagt dii~iiniilen 14 hastaya lenf nodu diseksiyonu yaptlmadt. Cerrahi teknigi standardize edebilmek i9in tum cerrahi prosediirler aym cerrahi ekip tarafindan yaptldt. Cerrahi evreleme FiGO evreleme sistemine ve gradeleme FiGO kriterlerine gore yaptldt. Tiim hastalara platin ve taksan kombinasyonu i9eren kemoterapi yaptldt. Bazt hastalarda 'secondline' kemoterapi rejimi gerekli oldu. intraabominal asit varhgt, pozitif sitoloji, histolojik tip (seroz ve non-seroz), rezidiiel tumor varhgt (optimal ve suboptimal giri~im), grade (grade 2 ve grade 3) ve evre parametreleri, sagkahm iizerine herhangi bir etkileri olup olmadtgmt belirlemek i9in kaydedildi. Yukartda -14-