Güç Elektroniği Ders notları Prof. Dr. Çetin ELMAS
|
|
- Aysel Özmert
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KAYNAKLAR 1. Hart, D. W.,1997, Introduction to Power Electronics, Prentice Hall International Inc, USA. 2. Mohan, N., Undeland, T. M., Robbins, W.P.,1995, Power Electronics: Converters, Application and Design, Second edition, John Wiley & Sons, New York. 3. Lander, W. C.,1993, Power Electronics, Mc GrawHill, London. 4. Rashid, M. H., 1988, Power Electronics Circuits, Devices and Application, Prentice Hall Int. Inc, New Jersey, USA. 5. Bradley, D. A., 1987, Power Electronics, VNR (international) Co. Ltd., London.
2 Doğrusal Güç Kaynakları (DGK) Doğrusal güç kaynağı devre şeması
3 Yapıları basittir. DGK nın üstünlükleri Gürültüsüz çalışırlar. Yük değişimlerine cevapları hızlıdır. Devrede sürekli anahtarlama yapan eleman bulunmadığı için anahtarlama kaybı söz konusu değildir. Bu özellikleriyle çıkış gücü 10 W ın altında olan çeviriciler için eleman ve üretim maliyeti, AGK dan daha azdır. Ancak bütün bunlara rağmen DGK nın bazı sakıncaları uygulama alanlarını ciddi bir biçimde kısıtlamaktadır.
4 DGK nın sakıncaları DGK sadece azaltan konvertör olarak çalışırlar ve kayıpları da yüksektir. Denetim elemanı olarak kullanılan seri transistör doğrusal bölgede çalıştığı için kayıpları fazladır. Bütün yük akımı transistörden aktığı için transistörün üzerinde (V dc V 0 ).I 0 kadar bir güç kaybedilecektir. Giriş gerilimi tolerans aralığında değiştikçe, kayıp ta bu değişime göre artar veya azalır. Bu kayıplar nedeniyle kaynağın verimi sadece %30 %60 civarındadır. DGK nın sadece bir çıkışı vardır. Bu yüzden ek bir çıkış gerilimi istendiğinde ayrı bir kaynağın kullanılması gerekir ki bu da maliyeti ciddi bir şekilde arttırır. DGK yerine AGK kullanılması kayıplı çalışmayı önleyecek, ayrıca ağırlık ve boyutların da küçültülmesini sağlayacaktır.
5 Anahtarlamalı Güç Kaynakları (AGK) Anahtarlamalı güç kaynağı blok şeması Böylece çıkış gerilimi, yük ve giriş geriliminin değişimlerinden bağımsız hale gelir.
6 Verimleri %68 %92 arasındadır. AGK nın başlıca üstünlükleri Çalışma frekansları 50 Hz ten çok daha büyük olduğundan kullanılan süzgeç elemanları çok daha küçüktür. Bir AGK ile sabit çıkış gücünde pek çok çıkış gerilim ve akım elde edilebilir. Güç transistörleri en verimli oldukları doyum ve kesim bölgelerinde çalışırlar. Yarı iletken teknolojisindeki gelişmeler ile anahtarlama frekansı çok yükseltilebildiği için, kullanılan ferit nüveli transformatörün boyutu küçülür. Transformatör ile gereken yalıtım sağlandığı gibi, gerilim ayarı da yapılabilir.
7 AGK nın bazı sakıncaları Devre yapısı doğrusal kaynaklara göre daha karmaşıktır. Çıkışında ve girişinde gürültü seviyesi yüksektir. Gürültünün giderilmesi için devreye eklenen süzgeç elemanları maliyeti arttırır. Giriş gerilimi çıkışa kıyılarak aktarıldığı için yük ve girişteki değişmelere cevap verme süresi DGK ına göre daha uzundur. Doğrusal olmayan bir devre olduğu için analizi zordur.
8 Doğrusal Gerilim Regülatörleri Çıkış gerilimi V O =I L R L dir ve 0 la yaklaşık olarak giriş gerilimi V d ye kadar denetlenebilir. V g V CE R L i L V o V g R L i L V o Temel doğrusal regülatör
9 Temel Anahtarlamalı Konvertör V CE i L V g R L V O R L V O V g 1 T 1 T V = V (t)dt = V dt = (a) (b) o T 0 o T V 0 g g D V O Vg Kapalı Açık 0 DT T t t k t a (1D)T ( c ) V O t k t k D = = t t T k f a anahtarlama frekansı a t k f a (a) Temel anahtarlamalı konvertör (b) Eşdeğer devre ( c ) Çıkış gerilimi
10 ANAHTAR KİPLİ GÜÇ KAYNAKLARI DADA konvertörler DA gerilimi farklı DA gerilim seviyesine dönüştüren, çoğunlukla regüleli çıkış üreten güç elektroniği devreleridir. Anahtar kipli DADA konvertörler (switchedmode dcdc converters) olarak sınıflandırılır. Anahtarlamalı regülatörler (switchingmode regulators) veya DADA kıyıcılar (DCDC chopper) olarak da adlandırılmaktadır.
11 Anahtar Kipli Güç Kaynağı
12 TEMEL DCDC KONVERTÖR YAPILARI Başlıca DADA konvertörleri: Azaltan konvertör Artıran konvertör Azaltan/Artıran konvertör Cuk konvertör Flyback konvertörü
13 DADA konvertörlerin denetimi V O istenilen V O gerçek Yükseltici (a) V k Kıyaslayıcı Tekrarlayan dalga formu Anahtar denetim sinyali T a =t k t a sabittir Anahtarlama frekansı f a = 1 T a 0 t k T a t a td (b) Yükseltilmiş hata V k t Anahtarlama Denetim sinyali DGM (a) Blok diyagramı (b) Dalga Darbeleme oranı D t k V = = T E $ Bu yöntem, Dalga Genişlik Modülasyonu (DGM) (Puls Width ModulationPWM) olarak adlandırılır. K td
14 Gerilim Azaltan Konvertör V L i L i c i R V g V x C V c R Y V O ( a ) Devre şekli
15 Gerilim Azaltan Konvertör V L =V g V O i L i c i R V g V X =V g V C V O (b) Anahtar açıkken devre şekli
16 Gerilim Azaltan Konvertör V L =V O i L i c i R V g C V V x =0 c R Y V O ( c ) Anahtar kapalıyken devre şekli
17 Anahtar kapalı V g = vl VC dil V g = L VC dt di Vg V L C = dt L Vg VC il DT L = Konvertördeki akım gerilim ilişkileri v L V g V O kapalı Açık V O (a) İ L I max t i R i L I min Anahtar açık: 0 = v L V C di L 0 = L VC dt dil VC = dt L VC il = (1 L D)T İ C i C i C T 2 DT T Q (b) ( c ) t t i L
18 Anahtarın kapalı ve açık olduğu süredeki akımdaki değişimler aynı olmalıdır. Buna göre L V = L V DT V g C i ve i = C (1 D) T birbirine eşittir. Bu iki L L eşitlikte gerekli sadeleştirmeler yapılırsa; V ( V V ) V g C g V = L C C DV DT D = V g = C V c L (1 D)T (1 D)T Böylece, kondansatör gerilimi ve dolayısıyla konvertörün çıkışı, darbeleme oranı ile giriş geriliminin çarpımına eşittir.
19 Ortalama bobin akımını I L i 2 i Lmax Lmin = (2.14) Kondansatör ve yük direncinin bulunduğu göze Kirşof un akım kanunu uygulanırsa, Eş elde edilir. Şekil 2.5a dan ortalama bobin akımının ortalama çıkış akımına eşit olduğu görülür. Bu nedenle çok büyük değerli olarak seçilen kondansatörün, normal akımda ortalama kondansatör akımı sıfırdır. Buradan hareketle eşitlik 2.16 elde edilebilir. İ L =i C i R (2.15)
20 i C =0, I L =I R ve I V C R = ise R I VC Imin 2 (2.16) R max = Eş ve 2.12 den faydalanarak bobin akımının maksimum ve minimum değerlerini verecek eşitlikler elde edilebilir. I max = I L i 2 L (2.17) I VO 1 VO 1 ( 1 D) max = ( 1 D) T = VO (2.18) R 2 L R 2Lf
21 I min = I L i 2 L (2.19) I VO 1 VO 1 ( 1 D) min = ( 1 D) T = VO (2.20) R 2 L R 2Lf Burada 1 f = olup anahtarlama frekansıdır ve birimi hertz dir. T Konvertörün işlemin sürekli akım tipinde çalışabilmesi için minimum bobin akımı I min in en az sıfır olması gerekir. Buna göre I min =0 değeri için işlemin sürekli ve süreksiz akım tipleri arasında sınırdır denilebilir. Sürekli akım çalışma için minimum bobin değeri Eş nin sıfıra eşitlenmesiyle bulunabilir.
22 I L min min 1 = 0 = VO R (1 D)R = 2f (1 D) 2Lf (2.21) Teorik olarak analiz yaparken, çıkış gerilimini sabit tutabilmek için, kondansatör değeri çok büyük kabul edildi. Ancak pratikte bu mümkün değildir. Bu nedenle çıkış gerilimi salınım yapar veya dalgacık oluşturur. Bu dalgacık kondansatörün akım gerilim ilişkisinden hesaplanabilir. Şekil 5.6c de görülen kondansatör akımı i C =i L i R dir. Kondansatör şarj olurken kondansatör akımı pozitiftir. Kapasitansın tanımından kondansatör üzerindeki yük Q=CV O dur. Dalgacık tarafından
23 oluşturulan yük ise Q=C V O dur. Buradan fark çıkış gerilimi Eş deki gibi elde edilebilir. Q V O = (2.22) C olur. Yükteki değişim buradan hesaplanabilir. 1 T il Q = T i L = (2.23) 8 Sonuç olarak fark gerilim Eş 2.24 teki gibi yazılabilir. T V 8C L V (1 D)T O O VO = (1 D)T = (2.24) 2 8LCf
24 Yukarıdaki eşitlikte, V O çıkış gerilimindeki dalgacığın tepeden tepeye değeridir. Dalgacığı Eş.2.25 teki gibi, çıkış geriliminin bir kesri olarak uygulamak daha kullanışlıdır. V V O O = 1 D 8LCf 2 (2.25) Devre elemanları ideal ise giriş gücü ile yükün çektiği gücün birbirine eşit olması gerekir. Bunlar Eş daki denklemlerde görülebilir.
25 P g V I V g V O g = g = P = O I I V g O O I O (2.26) Eş daki denklemlerden de görüldüğü gibi akım gerilim ilişkisi aynı AA transformatörlerinde olduğu gibidir. Bunun için azaltan tip konvertörlere DA transformatörleri de denilebilir.
26 Gerilim azaltan konvertörlerin tasarım faktörleri Azaltan konvertörler çoğunlukla sürekli akım işlemi için tasarlanır. Anahtarlama frekansı ve minimum bobin değeri Eş deki gibi hesaplanır. Ayrıca çıkış gerilimin dalgacığın minimum olması için Eş e göre kondansatör kapasitesi seçilir. Eğer anahtarlama frekansı yeterince yüksek seçilirse, minimum değerdeki bobin sürekli akım tipinde çalışmayı sağlar. Bunun için yüksek kondansatör ve bobinin her ikisi de anahtarlama frekansının yüksek olmasını gerektirir. Fakat anahtarlama frekansının yükselmesi ile anahtarlarda oluşacak kayıplarda artacağı için anahtarlama frekansı da çok fazla büyük seçilemez. Genellikle anahtarlama frekansı 20 khz ile 50 khz arasında seçilir.
27 Gerilim Azaltan Konvertörün Durum Denklemleri Anahtarlama periyoduna sahip bir devrenin durum denklemleri yardımı ile çözümü, anahtarın kapalı olduğu durum için bir denklem grubu ve anahtarın açık olduğu durum için bir denklem grubu olmak üzere, devreyi tanımlayan iki denklem grubu gerektirir. Bir sistemi tanımlayan durum denklemi Eş deki gibi tanımlanır. Çıkış gerilimi ise Eş.2.28 deki gibi yazılabilir. x = Ax Bv & (2.27) v O =C T x (2.28)
28 Anahtarlamalı devrelerde iki grup durum denklem grubu gerektiğine göre Eş ve 2.28 yeniden yazılırsa Eş ve 30 daki denklemler elde edilir. Anahtar kapalı iken; x C v v B A x x T 1 O 1 1 = = & (2.29) Anahtar açık iken; x C v v B x A x T 2 O 2 2 = = & (2.30)
29 Gerilim azaltan konvertörün durum denklemlerinin oluşturulması Anahtar Kapalı İken: V L =V g V O i L i c i R V g V X =V g V C V O (b) Anahtar kapalı iken gerilim azaltan konvertörün eşdeğer devresi
30 Anahtar kapalı iken, eşdeğer devresi Şekilde verilen devrenin çevre denklemleri ve Kirşof akım kanununa göre elde edilen denklemleri aşağıdaki gibidir: V di g dt L di L = L * dt Vg v c = L v c i i c c dv = C * dt = i İ L R c dv i dt R c = = v i c R L i C vo = R R V O =i R R=V C Anahtar kapalı iken devrenin durum denklemleri Eş deki gibi olur. X = V o A x 1 = C T 1 x B 1 v (2.31) Burada durum değişkenleri Eş.2.32 daki gibidir.
31 = C R 1 C 1 L 1 0 A 1, = 0 L 1 B 1, [ ] 1 0 C 1 =, = c L v i x (2.32) Durum denklemindeki v değeri ise giriş gerilimi V g dir.
32 Anahtar Açık iken: V L =V O i L i c i R V g C V V x =0 c R Y V O ( c ) Gerilim azaltan konvertörün anahtar açık iken eşdeğer devresi
33 Anahtar açık iken devrenin durumu Şekilde görüldüğü gibidir. Buna göre devrenin çevre denklemleri ve Kirshoff akım kanununa göre elde edilen denklemler aşağıdaki gibidir: dil 0 = L v dt dil vc = dt L dvc il ir = dt C c V O =i R R=V C Durum denklemleri Eş deki gibi elde edilir.
34 X& v o 2 = A = C 2 T 2 x x B 1 v (2.33) Durum değişkenleri ise A 1 =A 2, B 2 =0 ve C 1 =C2 dir.
35 CUK konvertörü Cuk konvertörü önceki bölümde ele alınan Azaltan/Artıran konvertör prensipleri kullanılarak elde edilmiştir. V L1 V C1 V L2 L 1 L 2 i L1 i L2 i R Vg S D V C i C C R V o Şekil Cuk konvertör dalga formu
36 V L1 İletim Kesim (V d ) 0 t (V d V C1 =V O ) V L2 (V C1 V O ) 0 t Şekil Cuk konvertör dalga formu (V O ) i L1 i L1 0 t i L2 i L2 0 t (1D)T S DT S
37 Azaltan/Artıran konvertörüne benzer şekilde Cuk konvertörü, giriş geriliminin ortak noktasına bağlı olarak, negatif polarmalı regüle edilmiş çıkış gerilimi sağlar. Burada C 1 kondansatörü depolamanın başlıca yöntemlerini ve girişten çıkışa enerji transferini etkiler. Sabit durumda, ortalama indüktör gerilimleri V L1 ve V L2 sıfırdır. Bundan dolayı Şekil 1.16 nın incelenmesinden; V c 1 Vd V 0 = (1.52)
38 bulunabilir. Bundan dolayı Vc 1, V d ve V 0 ın ikisinden de büyüktür. C 1 i yeteri derecede büyük farz edersek, sabit durumda onun C 1 ortalama değerinden Vc 1 varyasyonu önemsiz derecede küçük kabul edilebilir. Anahtar kapalı olduğunda, indüktör akımları i L1 ve i L2 diyot içinde dolaşır. Devre Şekil 1.16 da görülmektedir. C 1 giriş diyotu, L 1 ile şarj olur, Vc 1, V d den büyük olduğu için i L1 azalır. C 2 de depolanan enerji, çıkışı besler. Bu yüzden i L2 azalır. L 1 : Vd DTs ( Vd VC1) (1 D) Ts = 0 V ] c1 [1/ (1 D ) V d = (1.53)
39 L 2 : ( VC1 V0 ) DTs ( V0 ) (1 D ) Ts = 0 V C 1 = ( 1/ D ) V0 (1.54) ( V 0 / Vd ) = [ D / (1 D) ] (1.55) ( I 0 / I d ) = [ (1 D) / D ] (1.56) Anahtar açık olduğunda, Vc 1 diyotu ters polarmadır. İndüktör akımları i L1 ve i L2 anahtardan Şekil 1.16 de gösterildiği gibi çıkarlar. V C 1 > V0olduğunda, enerji çıkış ve L 2 ye transfer ederken C 1 anahtar boyunca deşarj olur. Bundan dolayı i L2 artar. i L1 in artmasını sağlamak için giriş L 1 i ile besler. İndüktör akımları i L1 ve i L2 nin
40 sürekli olduğu kabul edilmiştir. Sabit durumda ifade edilen gerilim ve akım iki farklı yoldan elde edilebilir. Kondansatör gerilimi Vc 1 i sabit olacak şekilde kabul edersek, L 1 ve C 2 içindeki gerilimlerin integrali bir zaman periyodu aralığı ile sıfıra eşitlenir. Eş.1.53 ve Eş.1.54 den Eş.1.55 elde edilir. P d = P0 farz edilirse I L1 = I d ve I L 2 = I 0 olduğu yerlerde Eş.1.56 elde edilebilir. Bu ifadeleri elde etmek için başka bir yol daha vardır. İndüktör akımları i L1 ve i L2 yi esasen rıpılsız farz edelim. ( i L1 = I L1 ve il2 = I L2 ) anahtar kapalı olduğunda şarj C 1 e I L3 (1D) I s ye eşit olarak dağıtılır. Anahtar açık olduğunda kondansatör bir
41 miktar I L2 DT s de deş.arj olur. Sabit durumda C 1 ile birleştirilen şarjın kesintisiz değişmesi bir zaman periyodu aracılığı ile sıfır olmalıdır. I L1 ( 1 D) TS = I L2DTS (1.57) I L2 / I L1 0 D = ( I / I d ) = [ (1 D) / ] (1.58) V 0 / Vd = [ D / (1 D) ] ( P0 = Pd ) (1.59) Analizlerdeki her iki metot da hemen hemen aynı sonuçları verir. Ortalama giriş ve çıkış ilişkisi Azaltan/Artıran konvertöre benzer.
42 Flyback konvertörü Flyback konvertörleri Azaltan/Artıran konvertörlerden türetilmiştir. V d S L C R V o D V d S L 1 L2 D C R V o Şekil Flyback konvertör Şekil İzoleli Flyback konvertör
43 Şekil 1.18(a) çift indüktörlü flyback konvertörün eşdeğer devresi görülmektedir. I D =0 I O I D I O V d L m I m V 1 C R V o V d L m I m V 1 V 2 D C R V o L 1 L 2 L 1 L 2 I 2 I sw Şekil Flyback konvertör devre durumları
44 Sarım polaritelerine uygun olarak anahtar açık olduğunda Şekil 1.18 (a) daki D diyotu ters polarmalanır. Azaltan/Artıran konvertördeki sürekli akım iletim kipi, flyback konvertördeki indüktör nüvesinde bir mağnetizasyon kaybına sebep olur. Bu yüzden Şekil 1.19 daki dalga formlarında görüldüğü gibi, indüktör nüve akısı pozitif olan ilk değeri ile φ( 0 ) lineer olarak artar. φ 0 ( t ) = φ(0) ( Vd / N1 ) t < t < t on (1.60) ve açık anahtar aralığının sonundaki tepe akısı φ aşağıdaki şekilde verilebilir. φ = φ( t on ) = φ(0) ( Vd / N1) ton (1.61)
45 V1 0 Vd N1/N2V0 t φ ton Ts toff φ(0) 0 t id 0 Io t Şekil Flyback konvertör dalga formları
46 t on dan sonra, anahtar kapanır ve nüvede depolanan enerji, Şekil 1.18 (b) de gösterildiği gibi, akımın D diyotu boyunca sekonder sarıma akmasına sebep olur. Sekonder sarımdan geçen gerilim V 2 = V 0 dır ve bu yüzden akış t off boyunca lineer olarak azalır. φ ) ( t ) = φ ( V0 / N 2 ) ( t ton ton < t < TS (1.62) φ ( TS ) = φ ( V0 / N 2 ) ( TS ton ) (1.63) Eş.1.62 kullanılarak, φ ( 0) ( Vd / N1 ) ton ( V0 / N 2 ) ( TS ton ) (1.64)
47 elde edilir. Bir zaman periyodunda nüve akısındaki net değişim sabit durumda sıfır olmalıdır. φ( ) = φ(0) T S (1.65) Eş.1.64 ve Eş.1.65 dan faydalanarak, V0 / Vd = ( N 2 / N 1 ).( D /1 D ) (1.66)
48 D = t on / T S ile elde edilir. Buradan Azaltan/Artıran konvertörlerdeki aynı yöntemle, flyback konvertörlerindeki gerilim transfer oranının D ye bağlı olduğunu göstermektedir. Şekil 1.19 da gösterilen gerilim ve akım dalga formları aşağıdaki denklemlerden bulunabilir. Anahtar açma aralığı boyunca transformatör primer gerilimi V 1 = V d dir. Bu yüzden indüktör akımı I m (0) a bağlı olarak lineer artış gösterir. I < m ( t) = is ( t) = I m (0) ( Vd / Lm ) t 0 < t ton (1.67) I ) m = I S = I m ( 0) ( Vd / Lm ton (1.68)
49 Anahtar kapama aralığı boyunca, anahtar akımı sıfıra doğru gider ve V 1 N1 / N 2 ). = ( V olur. Bu yüzden i m ve diyot akımı i D, t on < t < TS boyunca aşağıdaki şekilde ifade edilebilir. i m ( 2 0 t) = I m [ V0 ( N1 / N ) / ( Lm ) ].( t ton ) (1.69) i D ( 2 t) = ( N1 / N 2 ) im ( t) = ( N1 / N 2 ).[ I m V0 ( N1 / N ) / Lm ( t ton ) ] (1.70) ortalama diyot akımı I 0 değerine ulaştığında Eş.1.70 den Eş.1.71 elde edilir. I m = I = [ ( N V (1.71) s 2 / N1 ).(1/1 D). I 0 ] [ ( N1 / N 2 ).(1 D) TS / (2Lm )]. 0 Kapama aralığı boyunca anahtar içindeki gerilim; Eş.1.72 yi verebilir. V S = Vd ( N1 / N 2 ) V0 = ( Vd /1 D) (1.72)
50 Diğer flyback konvertör topolojileri Flyback konvertör topolojilerindeki iki değişiklik Şekil 1.20 de gösterilmektedir. D T 1 N1:N2 D N1:N2 D I D C R V o V d C R V o V d N1:N2 D T 2 D Şekil Diğer flyback konvertör topolojileri
51 İki transistörlü flyback konvertör Şekil 1.21, T 1 ve T 2 nin Eş.zamanlı olarak açılıp kapandığı flyback konvertörünün iki transistörlü versiyonunu göstermektedir. Böyle bir topolojinin daha önce ele alınan tek transistör flyback konvertöründen üstün tarafı anahtarlardaki gerilim oranlarının, tek transistör versiyonundakinin yarısı kadar olmasıdır. Bundan başka primer sarıma bağlanmış diyotlarda akım yolu bulunduğunda, primer sarım içindeki bir dağıtıcı snubber, transformatörün primer sızıntı indüktansıyla birleşen bir enerjinin dağıtımında gerekli değildir.
52 D T 1 N1:N2 D V d C R V o D T 2 Şekil Diğer flyback konvertör topolojileri
53 Paralel düzenlenmiş flyback konvertör Yüksek güç seviyelerinde, paralel iki veya daha çok flyback konvertörünün kullanımı, yüksek güç ünitesinin kullanımından daha yararlı olabilir. Paralel düzenlemenin avantajlarından bazıları (sadece flyback konvertörleriyle sınırlandırılmamış olmak üzere): Birincisi, uygun bir yüksek sistem güvenilirliği sağlaması, ikinci olarak, etkili anahtarlama frekansını artırması ve bundan dolayı giriş veya çıkıştaki dalgalanmaların azaltması ve üçüncü olarak da bunların bir miktarının yüksek güç sağlamak için paralel düzenlenebildiği yerlerde düşük güçlü flyback konvertörlerin belirli bir ölçüye uydurulabilmesine izin vermesidir. Paralel konvertörler arasındaki akım paylaşım problemi, akım kip kontrolü ile düzeltilebilir. Şekil 1.22 paralel devresindeki iki flyback konvertörünü göstermektedir, bunlar aynı anahtarlama frekansında çalışır fakat iki konvertördeki anahtarlar, birinden diğerine bir yarım zaman peryodunda açılmak üzere sıralanır. Bu da düzeltilen giriş ve çıkış akım dalga formlarıyla sonuçlanır.
54 N1:N2 D I D C R V o V d N1:N2 D Şekil Diğer flyback konvertör topolojileri
DC/DC DÖNÜSTÜRÜCÜLER
DC/DC DÖNÜSTÜRÜCÜLER DC-DC dönüştürücüler, özellikle son dönemlerde güç elektroniği ve endüstriyel elektronik uygulamalarında çok yoğun olarak kullanılmaya baslayan güç devreleridir. DC-DC dönüştürücülerin
DetaylıDC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER
1. DENEYİN AMACI KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) DC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER DC-DC gerilim azaltan
Detaylı3. Bölüm. DA-DA Çevirici Devreler (DC Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ
3. Bölüm DA-DA Çevirici Devreler (D Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABA AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İE EEKTRİK ÜRETİMİ Dönüştürücü Devreler Gücün DA-DA dönüştürülmesi anahtarlamalı tip güç konvertörleri ile yapılır.
DetaylıDevre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ
BÖLÜM III RLC DEVRELERİN DOĞAL VE BASAMAK CEVABI RLC devreler; bir önceki bölümde gördüğümüz RC ve RL devrelerden farklı olarak indüktör ve kapasitör elemanlarını birlikte bulundururlar. RLC devrelerini
Detaylı14. SİNÜSOİDAL AKIMDA DİRENÇ, KAPASİTE, İNDÜKTANS VE ORTAK İNDÜKTANSIN ÖLÇÜLMESİ
14. SİNÜSOİDAL AKIMDA DİRENÇ, KAPASİTE, İNDÜKTANS VE ORTAK İNDÜKTANSIN ÖLÇÜLMESİ Sinüsoidal Akımda Direncin Ölçülmesi Sinüsoidal akımda, direnç üzerindeki gerilim ve akım dalga şekilleri ve fazörleri aşağıdaki
DetaylıDevre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ
BÖLÜM I İNDÜKTANS VE KAPASİTANS Bu bölümde, tek bir bağımsız kaynak kullanılarak indüktör ve kapasitörlerin tek başına davranışları incelenecektir. İndüktörler, manyetik alanla ilişkin olaylar üzerine
DetaylıDA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüştüren devrelerdir.
DADA DÖNÜŞÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüşüren devrelerdir. Uygulama Alanları 1. DA moor konrolü 2. UPS 3. Akü şarjı 4. DA gerilim kaynakları
DetaylıALTERNATĐF AKIM (AC) I AC NĐN ELDE EDĐLMESĐ; KARE VE ÜÇGEN DALGALAR
ALTERNATĐF AKIM (AC) I AC NĐN ELDE EDĐLMESĐ; KARE VE ÜÇGEN DALGALAR 1.1 Amaçlar AC nin Elde Edilmesi: Farklı ve değişken DC gerilimlerin anahtar ve potansiyometreler kullanılarak elde edilmesi. Kare dalga
DetaylıDC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta olmak üzere çok yoğun bir şekilde kullanılan devrelerdir.
DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta lmak üzere çk yğun bir şekilde kullanılan devrelerdir. 1. Düşüren DC/DC Gerilim Çevirici (Buck (Step Dwn) DC/DC Cnverter). Yükselten DC/DC Gerilim Çevirici
DetaylıDC motorların sürülmesi ve sürücü devreleri
DC motorların sürülmesi ve sürücü devreleri Armatür (endüvi) gerilimini değiştirerek devri ayarlamak mümkündür. Endüvi akımını değiştirerek torku (döndürme momentini) ayarlamak mümkündür. Endüviye uygulanan
DetaylıBir fazlı AA Kıyıcılar / 8. Hafta
AC-AC Dönüştürücüler AC kıyıcılar (AC-AC dönüştürücüler), şebekeden aldıkları sabit genlik ve frekanslı AC gerilimi isleyerek çıkışına yine AC olarak veren güç elektroniği devreleridir. Bu devreleri genel
Detaylı2- Tristör ile yük akımı değiştirilerek ayarlı yükkontrolü yapılabilir.
Tristörlü Redresörler ( Doğrultmaçlar ) : Alternatif akımı doğru akıma çeviren sistemlere redresör denir. Redresörler sanayi için gerekli olan DC gerilimin elde edilmesini sağlar. Büyük akım ve gerilimlerin
DetaylıDüzenlilik = ((Vçıkış(yük yokken) - Vçıkış(yük varken)) / Vçıkış(yük varken)
KTÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Sayısal Elektronik Laboratuarı DOĞRULTUCULAR Günümüzde bilgisayarlar başta olmak üzere bir çok elektronik cihazı doğru akımla çalıştığı bilinen
DetaylıStatik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta AA dalga şekli üretmektir.
4. Bölüm Eviriciler ve Eviricilerin Sınıflandırılması Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ Giriş Statik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta
DetaylıT.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DC-DC BOOST CONVERTER DEVRESİ AHMET KALKAN 110206028 Prof. Dr. Nurettin ABUT KOCAELİ-2014 1. ÖZET Bu çalışmada bir yükseltici tip DA ayarlayıcısı
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK222 TEMEL ELEKTRİK LABORATUARI-II
ALTERNATİF AKIM KÖPRÜLERİ 1. Hazırlık Soruları Deneye gelmeden önce aşağıdaki soruları cevaplayınız ve deney öncesinde rapor halinde sununuz. Omik, kapasitif ve endüktif yük ne demektir? Açıklayınız. Omik
DetaylıDENEY 2: DİYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERİ
DENEY 2: DİYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERİ 1. Kırpıcı Devreler: Girişine uygulanan sinyalin bir bölümünü kırpan devrelere denir. En basit kırpıcı devre, Şekil 1 de görüldüğü gibi yarım
DetaylıÜNİTE 5 KLASİK SORU VE CEVAPLARI (TEMEL ELEKTRONİK) Transformatörün tanımını yapınız. Alternatif akımın frekansını değiştirmeden, gerilimini
ÜNİTE 5 KLASİK SORU VE CEVAPLARI (TEMEL ELEKTRONİK) Transformatörün tanımını yapınız. Alternatif akımın frekansını değiştirmeden, gerilimini alçaltmaya veya yükseltmeye yarayan elektro manyetik indüksiyon
DetaylıŞekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri
2. Alternatif Akım =AC (Alternating Current) Değeri ve yönü zamana göre belirli bir düzen içerisinde değişen akıma AC denir. En çok bilinen AC dalga biçimi Sinüs dalgasıdır. Bununla birlikte farklı uygulamalarda
DetaylıDers 04. Elektronik Devre Tasarımı. Güç Elektroniği 1. Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir.
Elektronik Devre Tasarımı Ders 04 Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir. www.ozersenyurt.net www.orbeetech.com / 1 AC-DC Dönüştürücüler AC-DC dönüştürücüler
DetaylıMekatronik Mühendisliği Lab1 (Elektrik-Elektronik) Ohm-Kirchoff Kanunları ve AC Bobin-Direnç-Kondansatör
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNA FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK LABORATUARI (LAB I) DENEY 2 Deney Adı: Ohm-Kirchoff Kanunları ve Bobin-Direnç-Kondansatör Malzeme Listesi:
DetaylıÇukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği
Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM309 Elektronik-2 Laboratuarı Deney Föyü Deney#6 İşlemsel Kuvvetlendiriciler (OP-AMP) - 2 Doç. Dr. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU ADANA, 2015 DENEY
DetaylıMühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLER VE UYGULAMALARI 1. 741 İşlemsel yükselteçlerin özellikleri ve yapısı hakkında bilgi veriniz. 2. İşlemsel yükselteçlerle gerçekleştirilen eviren yükselteç, türev
DetaylıDENEY 9: JFET KARAKTERİSTİK EĞRİLERİ
DENEY 9: JFET KARAKTERİSTİK EĞRİLERİ 9.1. Deneyin Amacı Bir JFET transistörün karakteristik eğrilerinin çıkarılıp, çalışmasının pratik ve teorik olarak öğrenilmesi 9.2. Kullanılacak Malzemeler ve Aletler
DetaylıAlçaltıcı DA-DA Çevirici Analiz ve Tasarımı
Alçaltıcı DA-DA Çevirici Analiz ve Tasarımı *1 Yasin Mercan ve *2 Faruk Yalçın *1,2 Sakarya Universitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, Sakarya Özet Alçaltıcı DA-DA (Doğru Akım-Doğru
DetaylıGERİ DÖNÜŞLÜ GÜÇ KAYNAKLARININ TASARIMI 2
GERİ DÖÜŞLÜ GÜÇ KAYAKLAR TAARM Anahtarlamalı güç kaynağı tasarımı, analog ve sayısal devreler, güç elemanlarının karakteristikleri, manyetik devreler, sıcaklık, güvenlik ihtiyaçları, kontrol döngüsünün
DetaylıTEK FAZLI DOĞRULTUCULAR
ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK ÜHENDĠSLĠĞĠ GÜÇ ELEKTRONĠĞĠ LABORATUAR TEK FAZL DOĞRULTUCULAR Teorik Bilgi Pek çok güç elektroniği uygulamasında, giriş gücü şebekeden alınan 50-60 Hz lik AC güç şeklindedir ve uygulamada
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOULU
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOULU BMT132 GÜÇ ELEKTRONİĞİ Öğr.Gör.Uğur YEDEKÇİOğLU GÜÇ DİYOTLARI Güç diyotları, kontrolsüz güç anahtarlarıdır. Bu diyotlar; 1) Genel amaçlı (şebeke) diyotlar, 2)
DetaylıGüç elektroniği elektrik mühendisliğinde enerji ve elektronik bilim dalları arasında bir bilim dalıdır.
3. Bölüm Güç Elektroniğinde Temel Kavramlar ve Devre Türleri Doç. Dr. Ersan KABALC AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ Güç Elektroniğine Giriş Güç elektroniği elektrik mühendisliğinde enerji ve
DetaylıALTERNATİF AKIM (AC) II SİNÜSOİDAL DALGA; KAREKTRİSTİK ÖZELLİKLERİ
. Amaçlar: EEM DENEY ALERNAİF AKIM (AC) II SİNÜSOİDAL DALGA; KAREKRİSİK ÖZELLİKLERİ Fonksiyon (işaret) jeneratörü kullanılarak sinüsoidal dalganın oluşturulması. Frekans (f), eriyot () ve açısal frekans
DetaylıBölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri
Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Elektrik gücünü yüksek verimli bir biçimde kontrol etmek ve formunu değiştirmek (dönüştürmek) için oluşturlan devrelere denir. Şekil 1 de güç girişi 1 veya 3 fazlı AA
DetaylıDA-DA BUCK, BOOST VE BUCK-BOOST KONVERTER DENEY SETĐ TASARIMI VE UYGULAMASI
MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKĐM 2010-DÜZCE DA-DA BUCK, BOOST VE BUCK-BOOST KONVERTER DENEY SETĐ TASARIMI VE UYGULAMASI Muhammed ÖZTÜRK Engin YURDAKUL Samet EŞSĐZ
DetaylıBölüm 1. Elektriksel Büyüklükler ve Elektrik Devre Elemanları
Bölüm Elektriksel Büyüklükler ve Elektrik Devre Elemanları. Temel Elektriksel Büyüklükler: Akım, Gerilim, Güç, Enerji. Güç Polaritesi.3 Akım ve Gerilim Kaynakları F.Ü. Teknoloji Fak. EEM M.G. .. Temel
Detaylı1. RC Devresi Bir RC devresinde zaman sabiti, eşdeğer kapasitörün uçlarındaki Thevenin direnci ve eşdeğer kapasitörün çarpımıdır.
DENEY 1: RC DEVRESİ GEÇİCİ HAL DURUMU Deneyin Amaçları RC devresini geçici hal durumunu incelemek Kondansatörün geçici hal eğrilerini (şarj ve deşarj) elde etmek, Zaman sabitini kavramını gerçek devrede
DetaylıZENER DİYOTLAR. Hedefler
ZENER DİYOTLAR Hedefler Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Zener diyotları tanıyacak ve çalışma prensiplerini kavrayacaksınız. Örnek devreler üzerinde Zener diyotlu regülasyon devrelerini öğreneceksiniz. 2
DetaylıDENEY 3: DOĞRULTUCU DEVRELER Deneyin Amacı
DENEY 3: DOĞRULTUCU DEVRELER 3.1. Deneyin Amacı Yarım ve tam dalga doğrultucunun çalışma prensibinin öğrenilmesi ve doğrultucu çıkışındaki dalgalanmayı azaltmak için kullanılan kondansatörün etkisinin
DetaylıANALOG ELEKTRONİK - II. Opampla gerçekleştirilen bir türev alıcı (differantiator) çalışmasını ve özellikleri incelenecektir.
BÖLÜM 6 TÜREV ALICI DEVRE KONU: Opampla gerçekleştirilen bir türev alıcı (differantiator) çalışmasını ve özellikleri incelenecektir. GEREKLİ DONANIM: Multimetre (Sayısal veya Analog) Güç Kaynağı: ±12V
DetaylıDevre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ
BÖLÜM II BİRİNCİ DERECEDEN RC ve RL DEVRELER Bir önceki bölümde ideal bir indüktör ve kapasitörün enerji depolama kabiliyetleri ile birlikte uç davranışlarını analiz ettik. Bu bölümde ise bu elemanların
DetaylıTek Fazlı Tam Dalga Doğrultucularda Farklı Yük Durumlarındaki Harmoniklerin İncelenmesi
Tek Fazlı Tam Dalga Doğrultucularda Farklı Yük Durumlarındaki Harmoniklerin İncelenmesi Ezgi ÜNVERDİ(ezgi.unverdi@kocaeli.edu.tr), Ali Bekir YILDIZ(abyildiz@kocaeli.edu.tr) Elektrik Mühendisliği Bölümü
DetaylıDENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP
DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP Amaç: Bu deneyin amacı, öğrencilerin alternatif akım ve gerilim hakkında bilgi edinmesini sağlamaktır. Deney sonunda öğrencilerin, periyot, frekans, genlik,
DetaylıYarım Dalga Doğrultma
Elektronik Devreler 1. Diyot Uygulamaları 1.1 Doğrultma Devreleri 1.1.1 Yarım dalga Doğrultma 1.1.2 Tam Dalga Doğrultma İki Diyotlu Tam Dalga Doğrultma Dört Diyotlu Tam Dalga Doğrultma Konunun Özeti *
Detaylı10. e volt ve akımıi(
DEVRE ANALİZİ 1 1. Problemler 4t 1.1. Bir devre elemanından akan yükün zamana göre değişimi q(t ) 2 e Sin(10t ) olarak bilinmektedir. Elemandan geçen akımının değişimini bularak grafiğini çiziniz. 1.2.
DetaylıELEKTRONİK-2 DERSİ LABORATUVARI DENEY 1: Doğrultucu Deneyleri
ELEKTRONİK-2 DERSİ LABORATUVARI DENEY 1: Doğrultucu Deneyleri DENEYİN AMACI (1) Yarım-dalga, tam-dalga ve köprü doğrultucu devrelerinin çalışma prensiplerini anlamak. GENEL BİLGİLER Yeni Terimler (Önemli
DetaylıELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ FİZİK II LABORATUVARI DENEY 2 TRANSFORMATÖRLER
ELEKTRİK ELEKTROİK MÜHEDİSLİĞİ FİZİK LABORATUVAR DEEY TRASFORMATÖRLER . Amaç: Bu deneyde:. Transformatörler yüksüz durumdayken giriş ve çıkış gerilimleri gözlenecek,. Transformatörler yüklü durumdayken
DetaylıBelirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi
CBÜ Fen Bil. Dergi., Cilt 11, Sayı, 11-16 s. CBU J. of Sci., Volume 11, Issue, p 11-16 Belirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi Anıl Kuç 1*, Mustafa Nil *, İlker
DetaylıBÖLÜM 2. FOTOVOLTAİK GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİ (PV)
BÖLÜM 2. FOTOOLTAİK GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİ (P) Fotovoltaik Etki: Fotovoltaik etki birbirinden farklı iki malzemenin ortak temas bölgesinin (common junction) foton radyasyonu ile aydınlatılması durumunda
Detaylı2. Bölüm: Diyot Uygulamaları. Doç. Dr. Ersan KABALCI
2. Bölüm: Diyot Uygulamaları Doç. Dr. Ersan KABALCI 1 Yük Eğrisi Yük eğrisi, herhangi bir devrede diyot uygulanan bütün gerilimler (V D ) için muhtemel akım (I D ) durumlarını gösterir. E/R maksimum I
DetaylıŞekil 7.1. (a) Sinüs dalga giriş sinyali, (b) yarım dalga doğrultmaç çıkışı, (c) tam dalga doğrultmaç çıkışı
DENEY NO : 7 DENEY ADI : DOĞRULTUCULAR Amaç 1. Yarım dalga ve tam dalga doğrultucu oluşturmak 2. Dalgacıkları azaltmak için kondansatör filtrelerinin kullanımını incelemek. 3. Dalgacıkları azaltmak için
DetaylıŞekil 1. Darbe örnekleri
PWM SOKET BİLGİ KİTAPÇIĞI PWM(Darbe Genişlik Modülasyonu) Nedir? Darbe genişlik modülasyonundan önce araçlardaki fren sistemlerinden bahsetmekte fayda var. ABS frenler bilindiği üzere tekerleklerin kızaklanmasını
DetaylıAnahtarlama Modlu DA-AA Evirici
Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici Giriş Anahtarlama modlu eviricilerde temel kavramlar Bir fazlı eviriciler Üç fazlı eviriciler Ölü zamanın PWM eviricinin çıkış gerilimine etkisi Diğer evirici anahtarlama
DetaylıGERİLİM REGÜLATÖRLERİ DENEYİ
GERİLİM REGÜLATÖRLERİ DENEYİ Regüleli Güç Kaynakları Elektronik cihazlar harcadıkları güçlere göre farklı akımlara ihtiyaç duyarlar. Örneğin; bir radyo veya amplifikatörün hoparlöründen duyulan ses şiddetine
DetaylıDENEY 16 Sıcaklık Kontrolü
DENEY 16 Sıcaklık Kontrolü DENEYİN AMACI 1. Sıcaklık kontrol elemanlarının türlerini ve çalışma ilkelerini öğrenmek. 2. Bir orantılı sıcaklık kontrol devresi yapmak. GİRİŞ Solid-state sıcaklık kontrol
DetaylıKIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL ELEKTRONİK LAB. DENEY FÖYÜ DENEY 4 OSİLATÖRLER SCHMİT TRİGGER ve MULTİVİBRATÖR DEVRELERİ ÖN BİLGİ: Elektronik iletişim sistemlerinde
DetaylıDENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ
9.1. DENEYİN AMAÇLARI DENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ RC devresinde kondansatörün şarj ve deşarj eğrilerini elde etmek Zaman sabiti kavramını öğrenmek Seri RC devresinin geçici cevaplarını incelemek
DetaylıArttıran tip DC kıyıcı çalışması (rezistif yükte);
NOT: Azaltan tip DC kıyıcı devresinde giriş gerilimi tamamen düzgün bir DC olmasına karsın yapılan anahtarlama sonucu oluşan çıkış gerilimi kare dalga formatındadır. Bu gerilimin düzgünleştirilmesi için
Detaylı9. Güç ve Enerji Ölçümü
9. Güç ve Enerji Ölçümü Güç ve Güç Ölçümü: Doğru akım devrelerinde, sürekli halde sadece direnç etkisi mevcuttur. Bu yüzden doğru akım devrelerinde sadece dirence ait olan güçten bahsedilir. Sürekli halde
DetaylıREZONANS DEVRELERİ. Seri rezonans devreleri bir bobinle bir kondansatörün seri bağlanmasından elde edilir. RL C Rc
KTÜ, Elektrik Elektronik Müh. Böl. Temel Elektrik aboratuarı. Giriş EZONNS DEVEEİ Bir kondansatöre bir selften oluşan devrelere rezonans devresi denir. Bu devre tipinde selfin manyetik enerisi periyodik
DetaylıMultivibratörler. Monastable (Tek Kararlı) Multivibratör
Multivibratörler Kare dalga veya dikdörtgen dalga meydana getiren devrelere MULTİVİBRATÖR adı verilir. Bu devreler temel olarak pozitif geri beslemeli iki yükselteç devresinden oluşur. Genelde çalışma
Detaylı8. ALTERNATİF AKIM VE SERİ RLC DEVRESİ
8. ATENATİF AKIM E SEİ DEESİ AMAÇA 1. Alternatif akım ve gerilim ölçmeyi öğrenmek. Direnç, kondansatör ve indüktans oluşan seri bir alternatif akım devresini analiz etmek AAÇA oltmetre, ampermetre, kondansatör
DetaylıDENEY 2: DĠYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERĠ
DENEY 2: DĠYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERĠ 1- Kırpıcı Devreler: Girişine uygulanan sinyalin bir bölümünü kırpan devrelere denir. En basit kırpıcı devre, şekil 1 'de görüldüğü gibi yarım
DetaylıBÖLÜM IX DALGA MEYDANA GETİRME USULLERİ
BÖLÜM IX DALGA MEYDANA GETİRME USULLERİ 9.1 DALGA MEYDANA GETİRME USÜLLERİNE GİRİŞ Dalga üreteçleri birkaç hertzden, birkaç gigahertze kadar sinyalleri meydana getirirler. Çıkışlarında sinüsoidal, kare,
Detaylı6. Bölüm: Alan Etkili Transistörler. Doç. Dr. Ersan KABALCI
6. Bölüm: Alan Etkili Transistörler Doç. Dr. Ersan KABALCI 1 FET FETler (Alan etkili transistörler) BJTlere çok benzer yapıdadır. Benzerlikleri: Yükselteçler Anahtarlama devreleri Empedans uygunlaştırma
DetaylıGÜÇ ELEKTRONİĞİ TEMEL KONTROLLÜ GÜÇ ELEMANLARI YRD.DOÇ. MUHAMMED GARİP
GÜÇ ELEKTRONİĞİ TEMEL KONTROLLÜ GÜÇ ELEMANLARI YRD.DOÇ. MUHAMMED GARİP TRİSTÖR (SCR) Yapı ve Sembol İletim Karakteristiği KARAKTERİSTİK DEĞERLER I GT : Tetikleme Akımı. U GT : Tetikleme Gerilimi I GTM
DetaylıBÖLÜM X OSİLATÖRLER. e b Yükselteç. Be o Geri Besleme. Şekil 10.1 Yükselteçlerde geri besleme
BÖLÜM X OSİLATÖRLER 0. OSİLATÖRE GİRİŞ Kendi kendine sinyal üreten devrelere osilatör denir. Böyle devrelere dışarıdan herhangi bir sinyal uygulanmaz. Çıkışlarında sinüsoidal, kare, dikdörtgen ve testere
DetaylıKüçük sinyal analizi transistörü AC domende temsilş etmek için kullanılan modelleri içerir.
Küçük Sinyal Analizi Küçük sinyal analizi transistörü AC domende temsilş etmek için kullanılan modelleri içerir. 1. Karma (hibrid) model 2. r e model Üretici firmalar bilgi sayfalarında belirli bir çalışma
DetaylıMekatronik Mühendisliği Lab1 (Elektrik-Elektronik) Seri ve Paralel RLC Devreleri
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNA FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK LABORATUARI (LAB I) DENEY 3 Deney Adı: Seri ve Paralel RLC Devreleri Öğretim Üyesi: Yard. Doç. Dr. Erhan AKDOĞAN
DetaylıELEKTRİK DEVRELERİ-2 LABORATUVARI VIII. DENEY FÖYÜ
EEKTRİK DEVREERİ-2 ABORATUVARI VIII. DENEY FÖYÜ SERİ VE PARAE REZONANS DEVRE UYGUAMASI Amaç: Seri ve paralel rezonans devrelerini incelemek, devrelerin karakteristik parametrelerini ölçmek, rezonans eğrilerini
DetaylıEEM211 ELEKTRİK DEVRELERİ-I
EEM211 ELEKTRİK DEVRELERİ-I Prof. Dr. Selçuk YILDIRIM Siirt Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kaynak (Ders Kitabı): Fundamentals of Electric Circuits Charles K. Alexander Matthew N.O. Sadiku
DetaylıFatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I LAB SINAVI DARBE GENLİK MODÜLASYONU (PWM)
Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I LAB SINAVI DARBE GENLİK MODÜLASYONU (PWM) 9.1 Amaçlar 1. µa741 ile PWM modülatör kurulması. 2. LM555 in çalışma prensiplerinin
DetaylıTEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) TEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR 1. DENEYİN
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DENEY FÖYÜ DENEY ADI AC AKIM, GERİLİM VE GÜÇ DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEY SORUMLUSU DENEY GRUBU: DENEY TARİHİ : TESLİM
Detaylı2. ANAHTARLAMALI GÜÇ KAYNAKLARI (AGK, SMPS)
GÜ EEKRONİĞİNİN ENDÜSRİYE YGAMAAR PROF. DR. HAC BODR. ANAHARAMA GÜ KAYNAKAR (AGK, SMPS) ANM VE SNFANDRMA Genel anım ve Sınıflandırma Genel olarak DC ü kaynakları düzensiz ve ok dalalı bir DC erilimden
DetaylıSabit Gerilim Regülatörü Kullanarak Ayarlanabilir Güç Kaynağı
Sabit Gerilim Regülatörü Kullanarak Ayarlanabilir Güç Kaynağı Sabit değerli pozitif gerilim regülatörleri basit bir şekilde iki adet direnç ilavesiyle ayarlanabilir gerilim kaynaklarına dönüştürülebilir.
DetaylıALAN ETKİLİ TRANSİSTÖR
ALAN ETKİLİ TRANİTÖR Y.oç.r.A.Faruk BAKAN FET (Alan Etkili Transistör) gerilim kontrollu ve üç uçlu bir elemandır. FET in uçları G (Kapı), (rain) ve (Kaynak) olarak tanımlanır. FET in yapısı ve sembolü
DetaylıDENEY TARİHİ RAPOR TESLİM TARİHİ NOT
DENEY 2 OHM-KIRCHOFF KANUNLARI VE BOBİN-DİRENÇ-KONDANSATÖR Malzeme Listesi: 1 adet 47Ω, 1 adet 100Ω, 1 adet 1,5KΩ ve 1 adet 6.8KΩ Dirençler 1 adet 100mH Bobin 1 adet 220nF Kondansatör Deneyde Kullanılacak
DetaylıANALOG HABERLEŞME (GM)
ANALOG HABERLEŞME (GM) Taşıyıcı sinyalin sinüsoidal olduğu haberleşme sistemidir. Sinüs işareti formül olarak; V. sin(2 F ) ya da i I. sin(2 F ) dır. Formülde; - Zamana bağlı değişen ani gerilim (Volt)
DetaylıGERİ DÖNÜŞLÜ GÜÇ KAYNAKLARININ TASARIMI 1
GERİ DÖNÜŞLÜ GÜÇ KAYNAKLARININ TASARIMI 1 GİRİŞ Geri dönüşlü (Flyback) güç kaynağı çıkışında yüksek gerilim elde etmek amacıyla yaygın olarak kullanılan bir anahtarlamalı güç kaynağı (AGK) türüdür. Kullanılan
DetaylıBLM 224 ELEKTRONİK DEVRELER
BLM 224 ELEKTRONİK DEVRELER Hafta 3 DİYOT UYGULAMALARI Karabük Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Elektronik Notları 1 Tam Dalga Doğrultucu, Orta Uçlu Bu doğrultma tipinde iki adet diyot orta
DetaylıYükseltici DA Kıyıcılar, Gerilim beslemeli invertörler / 12. Hafta
E sınıfı DC kıyıcılar; E sınıfı DC kıyıcılar, çift yönlü (4 bölgeli) DC kıyıcılar olarak bilinmekte olup iki adet C veya iki adet D sınıfı DC kıyıcının birleşiminden oluşmuşlardır. Bu tür kıyıcılar, iki
DetaylıDC Akım/Gerilim Ölçümü ve Ohm Yasası Deney 2
DC Akım/Gerilim Ölçümü ve Ohm Yasası Deney 2 DENEY 1-3 DC Gerilim Ölçümü DENEYİN AMACI 1. DC gerilimin nasıl ölçüldüğünü öğrenmek. 2. KL-22001 Deney Düzeneğini tanımak. 3. Voltmetrenin nasıl kullanıldığını
DetaylıRev MANYETİK AKI VE ENERJİ TRANSFERİ
Rev. 001 16.01.2017 MANYETİK AKI VE ENERJİ TRANSFERİ Bir iletken üzerinden akan elektrik akımı, akım yönüne dik ve dairesel olacak şekilde bir manyetik akı oluşturur. Oluşan manyetik akının yönü sağ el
DetaylıDENEY 3 DİYOT DOĞRULTUCU DEVRELERİ
DENEY 3 DİYOT DOĞRULTUCU DEVRELERİ 31 DENEYİN AMACI Bu deneyde elektronik dc güç kaynaklarının ilk aşaması olan diyot doğrultucu devreleri test edilecektir Deneyin amacı; doğrultucu devrelerin (yarım ve
DetaylıElektrik Devre Temelleri 11
Elektrik Devre Temelleri 11 KAPASİTÖR VE ENDÜKTÖR Doç. Dr. M. Kemal GÜLLÜ Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Kocaeli Üniversitesi 6.1. Giriş Bu bölümde doğrusal iki devre elemanı olan kapasitör (capacitor)
DetaylıBÖLÜM I GİRİŞ (1.1) y(t) veya y(x) T veya λ. a t veya x. Şekil 1.1 Dalga. a genlik, T peryod (veya λ dalga boyu)
BÖLÜM I GİRİŞ 1.1 Sinyal Bir sistemin durum ve davranış bilgilerini taşıyan, bir veya daha fazla değişken ile tanımlanan bir fonksiyon olup veri işlemde dalga olarak adlandırılır. Bir dalga, genliği, dalga
DetaylıŞekil 5-1 Frekans modülasyonunun gösterimi
FREKANS MODÜLASYONU (FM) MODÜLATÖRLERİ (5.DENEY) DENEY NO : 5 DENEY ADI : Frekans Modülasyonu (FM) Modülatörleri DENEYİN AMACI :Varaktör diyotun karakteristiğinin ve çalışma prensibinin incelenmesi. Gerilim
DetaylıGüneş Panelleri için Yüksek Verimli Maksimum Güç Noktası İzleyicisi (MPPT)Tasarımı
TOK 2014 Bildiri Kitabı 11-13 Eylül 2014, Kocaeli Güneş Panelleri için Yüksek Verimli Maksimum Güç Noktası İzleyicisi (MPPT)Tasarımı Yalçın Erdoğan1,Taner Dinçler2, Melih Kuncan3, H. Metin Ertunç4 1,2,3,4
DetaylıSCHMITT TETİKLEME DEVRESİ
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Lab. SCHMITT TETİKLEME DEVRESİ.Ön Bilgiler. Schmitt Tetikleme Devreleri Schmitt tetikleme devresi iki konumlu bir devredir.
DetaylıDENEY 2 DİYOT DEVRELERİ
DENEY 2 DİYOT DEVRELERİ 2.1. DENEYİN AMACI Bu deneyde çıkış gerilim dalga formunda değişiklik oluşturan kırpıcı (clipping) ve kenetleme (clamping) devrelerinin nasıl çalıştığı öğrenilecek ve kavranacaktır.
DetaylıBÖLÜM 3 OSİLASYON KRİTERLERİ
BÖLÜM 3 OSİİLATÖRLER Radyo sistemlerinde sinüs işaret osilatörleri, taşıyıcı işareti üretmek ve karıştırıcı katlarında bir frekansı diğerine dönüştürmek amacıyla kullanılır. Sinüs işaret osilatörlerinin
DetaylıELEKTRİK VE ELEKTRİK DEVRELERİ 2
1 ELEKTİK VE ELEKTİK DEVELEİ ALTENATİF AKIM Enstrümantal Analiz, Doğru Akım Analitik sinyal transduserlerinden çıkan elektrik periyodik bir salınım gösterir. Bu salınımlar akım veya potansiyelin zamana
DetaylıDENEY NO : 6 KIRPICI DİYOT DEVRELERİ
DENEY NO : 6 KIRPICI DİYOT DEVRELERİ DENEYİN AMACI : Diyotların doğrultucu olarak kullanımını öğrenmek. KULLANILACAK MALZEMELER 2 adet 1N4007 diyot, 2 adet 1kΩ, Güç kaynağı, Fonksiyon jeneratörü, Osiloskop.
DetaylıDüzenlenirse: 9I1 5I2 = 1 108I1 60I2 = 12 7I1 + 12I2 = 4 35I1 60I2 = I1 = 8 I 1
ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ FİNAL/BÜTÜNLEME SORU ÖRNEKLERİ Şekiller üzerindeki renkli işaretlemeler soruya değil çözüme aittir: Maviler ilk aşamada asgari bağımsız denklem çözmek için yapılan tanımları,
DetaylıMANYETİK İNDÜKSİYON (ETKİLENME)
AMAÇ: MANYETİK İNDÜKSİYON (ETKİLENME) 1. Bir RL devresinde bobin üzerinden geçen akım ölçülür. 2. Farklı sarım sayılı iki bobinden oluşan bir devrede birinci bobinin ikinci bobin üzerinde oluşturduğu indüksiyon
DetaylıAC/DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (Doğrultucular)
AC/DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (Doğrultucular) AC-DC dönüştürücüler (doğrultucular), AC gerilimi DC gerilime dönüştüren güç elektroniği devreleridir. Güç elektroniğinin temel güç devrelerinden doğrultucuları 2 temel
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 OPAMP DEVRELERİ-2
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 OPAMP DEVRELERİ-2 DENEY SORUMLUSU Arş. Gör. Memduh SUVEREN MART 2015 KAYSERİ OPAMP DEVRELERİ
DetaylıPWM Doğrultucular. AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde,
PWM DOĞRULTUCULAR PWM Doğrultucular AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde, - elektronik balastlarda, - akü şarj sistemlerinde, - motor sürücülerinde,
DetaylıDeney 32 de osiloskop AC ve DC gerilimleri ölçmek için kullanıldı. Osiloskop ayni zamanda dolaylı olarak frekansı ölçmek içinde kullanılabilir.
DENEY 35: FREKANS VE FAZ ÖLÇÜMÜ DENEYĐN AMACI: 1. Osiloskop kullanarak AC dalga formunun seklini belirlemek. 2. Çift taramalı osiloskop ile bir endüktanstın akım-gerilim arasındaki faz açısını ölmek. TEMEL
DetaylıALÇAK FREKANS GÜÇ YÜKSELTEÇLERİ VE ÇIKIŞ KATLARI
ALÇAK FREKANS GÜÇ YÜKSELTEÇLERİ VE ÇIKIŞ KATLARI Giriş Temel güç kuvvetlendiricisi yapılarından olan B sınıfı ve AB sınıfı kuvvetlendiricilerin çalışma mantığını kavrayarak, bu kuvvetlendiricileri verim
DetaylıSensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Thomas Alva Edison
Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Sıkı bir çalışmanın yerini hiç bir şey alamaz. Deha yüzde bir ilham ve yüzde doksandokuz terdir. Thomas Alva Edison İçerik TEMEL ELEKTRONİK KAVRAMLARI Transdüser ve Sensör
DetaylıDENEY 3: DOĞRULTUCU DİYOT VE ZENER DİYOT UYGULAMASI
ENEY 3: OĞUTUCU İYOT E ENE İYOT UYGUAMAS Örnek 3 =1v Akım akma iyot ters yönde kutuplanmıştır. Örnek 4 =1v Akim akar >0 iyot doğru yönde kutuplanmıştır. Örnek 5 =1v Akım akma >0 iyot ters yönde kutuplanmıştır.
Detaylı