İsmail Hakkı GÜNEŞ 1

Transkript

1 İsmail Hakkı GÜNEŞ 1

2 6102 SAYILI TÜRK TĐCARET KANUNU Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı, 08/12/1999 tarihinde Ticaret Kanunu Komisyonu nu kurmuş; Komisyon ilk toplantısını 10/02/2000 tarihinde gerçekleştirmiştir. TTK Tasarısı, tarihinde Adalet Bakanlığı tarafından kamuoyuna duyurulmuştur. TTK Tasarısı 2011 yılının Ocak ayında yeniden ele alınmıştır. TTK Tasarısı, 13 Ocak 2011 tarihinde TBMM de kabul edilmiş; 14 Şubat 2011 tarih ve sayılı inde Resmî Gazete de yayımlanarak yasalaşmıştır. 26 Haziran 2012 tarihinde kabul edilen 6335 sayılı Türk Ticaret Kanununda ve Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 30 Haziran 2012 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır. Resmî Gazete nin 11 Temmuz 2012 tarih ve sayılı nüshasında yayımlanan 6353 sayılı Kanun un 64. Maddesiyle ise, TTK nın Geçici 6. Maddesinin 4. Fıkrası kaldırılmıştır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 2

3 İsmail Hakkı GÜNEŞ 3

4 YENİ TTK tarih ve S. R.G 6102 SK 6103 SK TTK nınyürürlüğü Ve Uygulama Şekli Hk. Kanun Başlangıç ve Son Hükümler hariç 6 kitaptan oluşmaktadır. Başlangıç Ticari İşletme Ticaret Şirketleri Kıymetli Evrak Taşıma İşleri Deniz Ticareti Sigorta Hukuku Son Hükümler İsmail Hakkı GÜNEŞ 4

5 6335 sayılı kanunla ; Başlangıç hükümlerinde değişen maddeler 4,5 Ticari Đşletme hükümlerinde değişen maddeler 24,25,26,27,33,35,38,39,51,64,65,84,88, Ticaret Şirketleri hükümlerinde değişen maddeler 138,139,145,147,148,149,156,157,166,169,170,171,174,175,186,187,188,193, 207,210,310 İsmail Hakkı GÜNEŞ 5

6 ANONĐM ŞĐRKET hükümlerinde değişen maddeler Madde: 336 Kuruluş Belgeleri değişti Madde: 341 Kaldırıldı Madde :343 Değer Biçme (ayni sermaye) değişti Madde:349 Kurucular Beyanı değişti Madde:351 Đşlem Denetçisi Raporu Kaldırıldı Madde:353 Fesih Davası değişti Madde:354 Şirketin Tescil Ve Đlanı değişti Madde:358 Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağı Madde:359 Yönetim Kurulu Üyelerin Sayısı Ve Nitelikleri Madde:376 Sermayenin kaybı,borca batık olma durumu (Çağrı ve bildirim yükümü) İsmail Hakkı GÜNEŞ 6

7 Madde:395 Şirketle işlem yapma şirkete borçlanma yasağı Madde:397 Denetleme (Genel Olarak) Madde:398 Denetleme (Konu Ve Kapsam) Madde:400 Denetçi Olabilecekler Madde:401 Đbraz yükümü ve bilgi alma hakkı Madde:403 Görüş yazıları Madde:404 Denetçilerin sır saklamadan doğan sorumluluğu Madde:407 Genel Kurul (Genel Olarak) Madde:408 Genel Kurul görev ve yetkileri Madde:422 Genel Kurul tutanak Madde:431 Genel Kurul bildirim Madde:457 Özel değişiklikler (sermayenin artırılması ) (Yönetim kurulunun beyanı ) Madde:458 Denetleme raporu kaldırıldı İsmail Hakkı GÜNEŞ 7

8 Madde:461 Rüçhan hakkı Madde:462 Đç Kaynaklardan sermaye artırımı (ayrıntılı anlat madde gerekçelerini hatırlat) Madde:469 Uygunluğun doğrulanması kaldırıldı Madde:470 Esas sözleşmenin uygun duruma getirilmesi Madde: 471 Ticaret Siciline Tescil Madde: 472 Esas sözleşmeden çıkarma Madde: 473 Esas sermayenin azaltılması Madde: 478 Pay Ve Sermaye Koyma (Đmtiyazlı paylar) Madde: 479 Oyda imtiyazlı paylar Madde: 505 Đntifa Senetleri Çıkarılması (Yönetim kurulu kararıyla) Madde: kaldırıldı Madde: 528 Özel hükümler İsmail Hakkı GÜNEŞ 8

9 MADDE 529 SONA ERME VE TASFĐYE {(Bu maddede bir değişiklik yoktur.) (SONA ERME VE TASFĐYE konusuna dikkat çekmek için yer verilmiştir. ) TTK na dikkat edilirse gerek ticaret ve gerekse sermaye şirketlerinden LTD.ve A.Ş nin sona erme ve tasfiye konusu her bölümde ayrı başlık ve madde no su ile düzenlenmiştir.)} Madde: 552 Halktan para toplamak Madde: 553 Kurucuların,yönetim kurulu üyelerinin yöneticilerin ve tasfiye memurlarının sorumluluğu Madde: 554 Denetçinin sorumluluğu Madde: 562 Suçlar ve cezalar (Genel olarak adli para cezaları idari para cezasına çevrildi) Madde: 563 Soruşturma ve kovuşturma usulü kaldırıldı. İsmail Hakkı GÜNEŞ 9

10 LĐMĐTED ŞĐRKET hükümlerinde değişen maddeler Madde: 585 Kuruluş (Kurulma anı) Madde: 586 Tescil Madde: 587 Tescil ve ilan Madde: 605 Geri Ödeme Madde: 615 kaldırıldı Madde:616 Genel Kurul Madde: 628 kaldırıldı Madde: 635 Denetçi (anonim Şirketlere ait hükümler uygulanır ) hükümler Madde: 642 Ayrılma akçesi (ödeme) Madde: 644 Uygulanacak hükümler (Tasfiye) İsmail Hakkı GÜNEŞ 10

11 Deniz Ticareti hükümlerinde değişen maddeler Madde: 832 Makbuz senedi ve Varant (Umumi Mağazalar ) Son Hükümlerde değişen maddeler Madde: 1522 Ölçeklerine göre işletmeler Madde: 1523 Ölçeklerine göre sermaye şirketleri Madde: 1524 Đnternet Sitesi Madde: 1526 Güvenli Elektronik Đmza Madde: 1527 Elektronik ortamda kurullar Madde: 1534 Yürürlük Geçici Madde Hükümlerde değişen maddeler Geçici Madde 1,2,3,5,6,7,8,9, ve ibare değişiklikleri 6103 SAYILI UYGULAMA KANUNU (TTK) da 12, 13, 17, 18, 20, 22, 24, 25, 26, 28, 42 ve ibare değişiklikleri GERÇEKLEŞTĐRĐLMĐŞTĐR. İsmail Hakkı GÜNEŞ 11

12 TTK na EGEMEN OLAN ĐLKELER 1-) KURUMSAL YÖNETĐM Halka açık anonim ortaklıklara yönelik olarak geliştirilen kurumsal yönetim ilkeleri, Yeni TTK da anonim ortaklıkların tüm türlerine ve atıf hükümleriyle kısmen limited ortaklıklara da uygulanacak şekilde yürürlüğe konulmuştur. Ancak 6335 sayılı Kanun la ticari defterlerin tutulmasında TMS ye uyum zorunluluğunun kaldırılması, işlem denetiminin terk edilmesi, bağımsız denetimin kapsamının ve yaptırımının daraltılması, internet sitesine dair yükümlülüklerin sadece bağımsız denetime tabi şirketlerde uygulanacağının öngörülmesi gibi değişiklikler, kanunda kurumsal yönetim ilkesinin ağırlığını önemli ölçüde azaltmıştır.. Borsa şirketleri ise, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu nun 22/z hükmüne istinaden SPK. tarafından yürürlüğe konulan Seri : IV No. 56 sayılı Kurumsal Yönetim Đlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına Đlişkin Tebliğ (R.G , 28158) hükümlerinde öngörülen kurumsal yönetim ilkelerine tabidir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 12

13 Kurumsal yönetim ilkeleri, dört temel değer üzerine inşa edilmektedir : Adalet (Hakkaniyet); Anonim ortaklığın yönetiminde, çeşitli menfaat çatışmaları gündeme gelmektedir. Bu olgu, menfaat sahipleri kavramını ortaya çıkarmış; şirketin pay sahiplerinin, alacaklılarının, pay sahibi veya alacaklı konumunda bulunan küçük yatırımcıların, hatta şirketin sağlayıcılarının, bayilerinin ve nihayet şirketin kendisinin birbirinden bağımsız olan ve birbiriyle çatışan menfaat sahiplerini oluşturduğu fikri ağırlık kazanmıştır. Bu itibarla, şirketin karar organları olan yönetim kurulu ve genel kurul kritik bir soruyla yüzleşmektedir: Karar alınırken, hangi menfaat gözetilecektir? Bu soruya verilen yanıtlarda giderek ağırlık kazanan görüş, şirket menfaatinin gözetilmesi yönünde ortaya çıkmaktadır. Ancak uygulama her zaman bu yönde gelişmemektedir. Bu gerekçelerle, adalet (hakkaniyet) ilkesi, özellikle yönetim kurulunun karar alırken ve bu kararları uygularken, pay sahipleri arasında eşitlik ve hakların sakınılarak kullanılması kurallarını ön plana çıkarmasını gerekli kılmaktadır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 13

14 Şeffaflık; Anonim ortaklığın dürüst resim verme ilkesine uygun bir biçimde, yönetsel ve mali anlamda denetlenebilir ve izlenebilir bir biçimde örgütlenmesini ve yönetilmesini gerekli kılmaktadır sayılı Kanun la, sadece bağımsız denetime tabi şirketlerin internet sitesine dair yükümlülüklere tabi kılınması ve ticari defterlerin tutulmasında TMS nin terk edilmesi, şeffaflık ilkesinin uygulama alanını oldukça daraltmıştır. Hesap Verebilirlik; Đç sorumluluk olarak da adlandırılan bu ilke, çok genel anlamıyla şirket yetkililerinin yaptıkları her işlem ve her eylemden dolayı şirkete karşı da sorumlu olması anlamına gelmektedir. Yöneticiler ve sorumlular, yaptıkları her işlemden dolayı sorumlu oldukları olgusunun altını çizmekte; şirket içindeki dikey hiyerarşik ilişkilere ve yöneticilerin şirkete karşı sorumlu olduğu gerçeğine vurgu yapmaktadır. Hesap verebilirliğin uygulanmasında temel ölçülerden biri, teşkilat yönergesidir (iç yönergedir) Sorumluluk; Sorumluluk mekanizmaları sağlam hukuki dayanaklar üzerinde inşa edilmediği ve akılcı bir biçimde ele alınmadığı müddetçe, verimli sonuçları beraberinde getirmez. Kurumsal yönetimin sorumluluk değeri, iç sorumluluğu (şirkete karşı) ön plana çıkaran hesap verebilirliğe nazaran, dış ilişkideki hak sahiplerine karşı sorumluluğu ifade eder. Yeni TTK, yetki ve sorumluluk arasında güçlü bir bağ kurmakta, hiç kimsenin kontrolü dışında kalan zararlardan sorumlu tutulmamasını öngörmektedir (TTK. m. 553/3) İsmail Hakkı GÜNEŞ 14

15 2. KAMUYU AYDINLATMA Kamuyu aydınlatma ilkesi, aleniyet ilkesinin yerine geçen, menfaat sahiplerini ilgilendiren bilgilerin etkili araçlarla menfaat sahiplerine ulaştırılmasına hizmet eden bir ilkedir. Sermaye Piyasası Hukuku nda geniş bir uygulama alanı bulan ve esasen yatırımcının sağlıklı karar verebilmesi için sermaye piyasası aracının değerini etkileyen olguların kamuya açıklanmasını öngören ilke, kapalı anonim ortaklıklarda da bilgi toplumu hizmetleriyle hayata geçirilmektedir. Ancak internet sitesine özgü yükümlülüklerin sadece bağımsız denetime tabi şirketler açısından uygulanacak olması, kamuyu aydınlatma ilkesinin TTK. ya özgü uygulama alanını daraltmaktadır (TTK.m. 1524). İsmail Hakkı GÜNEŞ 15

16 3. BAĞIMSIZ DENETĐM Yeni TTK, ölçekleri ne olursa olsun anonim ve limited şirketler ile şirketler topluluğunun hesap denetiminin bağımsız denetçi tarafından gerçekleştirilmesini düzenlemekteydi sayılı Kanun la değişik TTK.m. 397/4 uyarınca, denetime tabi olacak şirketler, Bakanlar Kurulunca belirlenecektir tarihli Resmi Gazete de 2012/4213 sayılı BAKANLAR KURULU yayımlandı ve hangi firmaların bağımsız denetime tabi olacakları belirlendi. Genel anlamda ifade etmek gerekirse KAYĐK ile aşağıda yer alan üç ölçütten ikisini sağlayan şirketler bağımsız denetime tabi olacaklardır. (a) Aktif toplamı ,00 TL ve üstü (b) Yıllık net satış hasılatı ,00 TL ve üstü (c) Çalışan sayısı 500 ve üstü Bağımsız denetime tabi olacaklar İsmail Hakkı GÜNEŞ 16

17 4. MALVARLIĞININ KORUNMASI Şirketin malvarlığının korunması, Yeni TTK da bir çok hükümle güvence altına alınmıştır. Şirketin kuruluşu da dahil olmak üzere birçok özellikli işlemde işlem denetiminin zorunlu tutulması, nakdi sermaye taahhütlerinde bankalara, ayni sermaye taahhütlerinde mahkemelere etkin görevler yüklenmesi, pay sahibinin ve yöneticinin şirkete borçlanmasının yasaklanması, malvarlığının korunmasına yönelik etkili yöntemlerdir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 17

18 5. PAY SAHĐBĐNĐN KORUNMASI Yeni TTK nın temel yönelimlerinden birisi de, sermaye ortaklıklarında pay sahibinin ve ortağın korunmasıdır. Sermaye ortaklıklarında kişi unsurunun geri plana itilmesi ve şirketin kurumsal karakterinin ön plana çıkarılması, pay sahipliği değerinin artırılması açısından kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. Yeni TTK, bu amaca yönelik olarak azlık haklarını güçlendirmekte, murakıplık kurumunu kaldırmakla birlikte pay sahipliği haklarının korunması anlamında mahkemelere daha etkin görevler yüklemektedir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 18

19 6. ĐŞLEM GÜVENĐRLĐĞĐ Yeni TTK da, ayrı bölümlerde düzenleme alanı bulan farklı hukuki alanlarda (örn. Ticari Đşletme Hukuku, Şirketler Hukuku, Taşıma Hukuku vb.) bir çok hukuki işlem düzenlenmektedir. Ticaret hayatının beraberinde getirdiği güven ve sürat ihtiyacı, işlem güvenliğinin artırılmasını gerekli kılmaktadır. Đşlem güvenliğinin artırılması, yapılan hukuki işlemlerin hem geçerliliği hem de hükümleri açısından hukuki işlemin tarafları ve üçüncü kişiler yönünden ciddi anlamda belirlilik sağlamaktadır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 19

20 Yeni TTK nın Öngördüğü Zorunlu Hedefler 1.Birinci zorunlu hedef, Türk işletmelerinin uluslararası ticaret, endüstri, hizmet, sermaye ve finans piyasalarının, sürdürülebilir rekabet gücünü haiz güvenilir aktörler olmalarıdır. Bu hedef açısından, ticari işletmelerle sermaye şirketlerinde kökten değişikliğe gidilerek, teknik bir kavram olan finansal raporlama esas alınmaktadır. Bu hedef doğrultusunda ayrıca, anonim ve limited şirketlerde şirketin bir organı olan ve haklarında herhangi bir eğitim şartı aranmamış bulunan denetçiler yerlerini artık bağımsız ve uzman denetçilere bırakmaktadır (bkz. m. 400, 635). Aynı denetim anlayışı sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde de geçerlidir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 20

21 2. Đkinci zorunlu hedef, şeffaflıktır. Bu kavram bilgi toplumu içinde, bilgi almak isteyenin, bilgiye bulunduğu yerden kolayca ulaşabilmesini sağlayan, bilgiyi devamlı olarak önünde bulan; geçmiş ve geleceğe bakılmasını sağlayan, dili açık bir bilgi verme anlayışını ifade etmektedir. 3. Üçüncü zorunlu hedef, sürdürülebilir pay sahipleri demokrasisi nin sağlanması açısından şirketlerdeki güç boşluğunu önleyecek tedbirlerin alınmasıdır. Bu açıdan, yönetim kuruluyla genel kurula on-line katılma ve oy kullanma imkanı getirilmekte (m.1527); ayrıca, kurumsal yönetim ilkelerine yer verilmektedir. 4. Dördüncü zorunlu hedef, AB müktesebatı (acquis communautaire) ile uyum sağlanmasıdır. 5. Beşinci zorunlu hedef, Türkiye nin uluslararası toplumun kurallarına uyan ve onun dilini konuşan bir parçası haline gelmesidir. Bu hedef doğrultusunda, deniz hukuku başta olmak üzere, Kanun, kapsamına giren milletlerarası sözleşmelere uygun hükümleri ve mekanizmaları içeren bir yapıdadır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 21

22 Yeni TTK ya Uyum Süreci Yeni TTK nın kapsamlı düzenlemeleri ve özellikle kurumsal yönetime geniş bir alan tanıması, TTK nın yürürlüğe girmesine değin ticari işletmeleri ve şirketleri ciddi bir uyum süreci ile karşı karşıya bırakmaktadır. Bu dönüşümü, tüm yönleriyle bu çalışmada ele alacağız. Bu aşamada genel bir bakış açısı sunmak gerekirse, uyum süreci, şu unsurlardan oluşmaktadır : 1. Ticari işletmeler ve şirketler, şeffaflaşmaya hazırlanmalıdır. Bu hazırlık, özellikle evrak ve kayıt düzeninin ve ticari defterlerin denetime elverişli bir biçimde saklanmasını ve gerektiğinde ibrazını ilgilendirmektedir. 2. Ticari muhasebe altyapısı tamamen değişmelidir. Yeni dönemde finansal tablolar, UFRS ye uyumlu TMS ye uygun bir biçimde düzenlenecektir Bu amaçla çok genel olarak, muhasebe altyapısının değiştirilmesinin zorunlu olduğu ve muhasebe kadrolarının eğitimden geçirilmesi gerektiği belirtilebilir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 22

23 3. Bilgi toplumu hizmetleri, eksiksiz olarak yerine getirilmelidir. Şirketin internet sitesinin oluşturulması, bu internet sitesinin bir bölümünün bilgi toplumu hizmetlerine özgülenmesi zorunludur. Bilgi toplumu hizmetlerinin yerine getirilmesi, şirket ve işletme içi süreçlerde sağlıklı ve doğru bilgi akışını zorunlu kılmaktadır. Bağımsız denetime tabi olmayan şirketler açısından bu konuda bir zorunluluk getirilmese de, zaman içinde bu düzenlemelerin şirketlerin önemli bir kesimini kapsayabileceği dikkate alınmalıdır. 4. Şirketler ve ticari işletmeler haksız rekabete ilişkin kurallar konusunda bilinç geliştirmelidir. 5. Sermaye şirketlerinde, pay sahibinin ve ortağın haklarının korunması ve hayata geçirilmesi için gereken önlemler alınmalıdır. 6. Sermaye şirketleri, Yeni TTK nın getirdiği zorunlulukları ve fırsatları gözeterek ana sözleşmelerini ve ortaklık sözleşmelerini yenilemelidir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 23

24 24 MART 2013 tarihi itibariyle yürürlüğe giren ikincil düzenlemelerden bazıları Kâr Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğ R.G , S Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporlarının Asgari Đçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik R.G , S Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara Đlişkin Yönetmelik R.G , S Anonim Şirketlerin Genel Kurulunda Uygulanacak Elektronik Genel Kurul Sistemi Hakkında Tebliğ R.G , S Ticaret Şirketlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nca Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik R.G ,S Ticaret şirketlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığının denetimine konu işlemleri kısaca aşağıda özetlenmiştir. Kuruluş, ticaret siciline tescil ve ilan işlemleri,ticaret unvanı ve işletme adına ilişkin işlemler birleşme,bölünme,tür değiştirme, paya ve sermaye koyma borcuna ilişkin işlemler,denetçinin seçilmesine ilişkin işlemler,sermayenin artırma azaltılma ve tamamlanmasına yönelik işlemler,genel kurulun çağrılmasına toplanmasına,karar almasına,görev ve yetkilerine yönelik işlemler.vb İsmail Hakkı GÜNEŞ 24

25 Ticaret Şirketlerinde Anonim Şirket Genel Kurulları Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Kurullar Hakkında Tebliğ R.G , S Halka Açık Olmayan Anonim Ortaklıkların Genel Kurullarında Birikimli Oy Kullanımına Đlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ R.G , S Anonim ve Limited Şirketlerin Sermayelerini Yeni Asgari Tutarlara Yükseltmelerine ve Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği izne tabi anonim şirketlerin belirlenmesine ilişkin tebliğ 15 Kasım 2012, Resmi Gazete Sayı : Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul Ve Esasları Đle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik 28 Kasım 2012, Resmi Gazete Sayı : Ticari Defterlere Đlişkin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı ortak tebliği tarih ve sayılı Resmi Gazete İsmail Hakkı GÜNEŞ 25

26 İsmail Hakkı GÜNEŞ 26

27 1 TEMMUZ sayılı Türk Ticaret Kanununu Yürürlük Tarihi (Madde 1534) İsmail Hakkı GÜNEŞ 27

28 14 AĞUSTOS 2012 Anonim Şirketler ve limited şirketler ana sözleşmelerini bu tarihe kadar Yeni Türk Ticaret Kanunu ile uyumlu hale getireceklerdir. (6103 Madde 22) İsmail Hakkı GÜNEŞ 28

29 1 OCAK 2013 Bu tarihten itibaren muhasebe kayıtları ve finansal tabloların TMS / TFRS ye göre düzenlenmesi gerekecektir. (Madde 1534/3) İsmail Hakkı GÜNEŞ 29

30 Bağımsız denetçi şirket genel kurulunca, topluluk denetçisi ana şirketin genel kurulunca seçilir. Denetçinin her faaliyet dönemi ve her halde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır. MART 2013 Atama yapmayan şirketlere mahkemece atama yapılacaktır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 30

31 Denetime tabi sermaye şirketleri internet sayfalarını kuruluşlarının ticaret siciline tescil tarihinden itibaren 3 ay içinde bir internet sitesi açmak ve bu sitenin belirli bir bölümünü şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayımlanmasına özgülemek zorundadır. (Madde 1524/1) İsmail Hakkı GÜNEŞ 31

32 1 ŞUBAT 2014 Anonim ve limited şirketler, Türk Ticaret Kanununun yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde yani 14 Şubat 2014 tarihine kadar sermayelerini, Kanunun 332 ve 580 inci maddelerinde öngörülen tutarlara yükseltmek zorundadırlar. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu süreyi birer yıl olarak en çok iki defa uzatabilecektir. (6103 Madde 20) İsmail Hakkı GÜNEŞ 32

33 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NA DAYANILARAK ÇIKARILAN/CAK OLAN İKİNCİL MEVZUAT ikincil mevzuat; 3 tüzük, 9 yönetmelik ve 10 tebliğden 1 genelge İlgili Bakanlık tarafından Ticaret Sicili Yönetmeliği tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 33

34 İsmail Hakkı GÜNEŞ 34

35 İsmail Hakkı GÜNEŞ 35

36 İsmail Hakkı GÜNEŞ 36

37 Genel olarak TTK nın getirdikleriyle meslek mensubunu ilgilendiren bazı maddeler İsmail Hakkı GÜNEŞ 37

38 Tutulması Zorunlu Defterler aşağıdaki gibi belirlenmiştir. (TTK Madde 64) Yevmiye Defteri Defteri Kebir Envanter Defteri Pay Defteri Yönetim Kurulu Karar Defteri Genel Kurul Toplantı Ve Müzakere Defteri Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu Tarafından belirlenecek diğer defterler İsmail Hakkı GÜNEŞ 38

39 Defter ve belgelerin saklanması (Madde 64/2) Fiziki olarak veya Bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını,yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür. İsmail Hakkı GÜNEŞ 39

40 Defterlerin tasdiki (Madde 64/3 ) 3. İsmail Hakkı GÜNEŞ 40

41 Defterlerin tutulması (Madde 65 ) Defterler,üçüncü kişi uzmanlara,makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur.işletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir. Defterler ne şekilde tutulur? Defterler ve gerekli kayıtlar,olgu ve işlemleri saptayan belgeler ; 1.dosyalanma şeklinde veya 2.veri taşıyıcıları aracılığıyla tutulabilir. Muhasebenin bu tutuluş biçimleri ve bu konuda uygulanan yöntemler Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olmalıdır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 41

42 Envanter (Madde ) Envanteri kolaylaştırıcı yöntemlere yer verilmiştir. Buna göre; Sondaj yöntemi Matematiksel-istatistiksel yöntemler Fiziki sayım Çeşit,miktar ve değerlerin hesaplanmasında dikkate alınan envanter yöntemlerindendir.bunun yanında envanter yöntemleri konusunda Türkiye Muhasebe Standartlarına ( TMS) uygun başkaca yöntemlerde izlenebilir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 42

43 Açılış bilançosu ve yıl sonu finansal tabloları ( Madde ) Tacir, ticarî faaliyetinin başında ve her faaliyet döneminin sonunda varlık ve borçlarının tutarlarının ilişkisini gösteren finansal tabloyu (açılış bilânçosu ve yıl sonu bilânçosu) ve gelir tablosunu çıkarmak zorundadır. Yıl sonu finansal tablolar; Türkiye Muhasebe Standartlarına uyularak düzenlenmeli, Açık ve anlaşılır olmalı, Düzenli bir işletme faaliyeti akışının gerekli kıldığı süre içinde çıkarılmalıdır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 43

44 Karşılıklar Gerçekleşmesi şüpheli yükümlülük ve askıdaki işlemlerden doğabilecek olası kayıplar için Türkiye Muhasebe Standartlarında öngörülen kurallara göre karşılık ayrılır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 44

45 Varlıklar ve borçlarda değerleme Duran ve dönen varlıklarda değerleme Borçlar ve diğer kalemlerde değerleme Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca yapılır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 45

46 SAKLAMA VE İBRAZ ( MADDE 82 ) Saklama; Ticarî defterler, Envanterler, Açılış bilânçoları, Ara bilânçolar, Finansal tablolar, Yıllık faaliyet raporları Topluluk finansal tabloları Yıllık faaliyet raporları, Diğer organizasyon belgeleri, Alınan ticarî mektuplar, Gönderilen ticarî mektupların suretleri, Muhasebe kayıtlarının dayandığı belgeleri HER TACİR SAKLAMAK ZORUNDADIR. İsmail Hakkı GÜNEŞ 46

47 Yukarıda sayılan defter ve belgeler on yıl saklanır Saklama süresi,ticari defterlere son kaydın yapıldığı,envanterin çıkarıldığı, ara bilançonun düzenlendiği yılsonu finansal tabloların hazırlandığı ve konsolide finansal tabloların hazırlandığı,ticari yazışmaların yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar. İsmail Hakkı GÜNEŞ 47

48 3. Mali tabloların denetimi Bağımsız denetime tabi olacak şirketler 1.Anonim şirketler 2.Limited şirketler 3.Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler Bağımsız denetime tabi olacak finansal tablolar; 1.Finansal durum tablosu ( Klasik anlamda bilançonun ismi yandaki gibidir) 2.Kapsamlı gelir tablosu ve gelir tablosu (Finansal performans tablosu) 3.Nakit akış tablosu 4.Öz kaynak değişim tablosu 5.Dipnotlar İsmail Hakkı GÜNEŞ 48

49 DENETİM Bağımsız Denetçi (SMMM / YMM) Bağımsız Denetim Kuruluşu KOBİ Büyük İşletme KobiSet UFRS tabi (Yeni düzenleme KOBİ lerde TAM set UFRS) 1.Finansal durum tablosu 2.Kapsamlı gelir tablosu ve dağıtılmamış karlar tablosu 3.Nakit akış tablosu 4.Dipnotlar (Öz kaynaklardaki değişim dipnotlarda gösterilir) Tam Set UFRS tabi 1.Finansal durum tablosu 2.Kapsamlı gelir tablosu ve gelir tablosu 3.Nakit akış tablosu 4.Öz kaynak değişim tablosu 5.Dipnotlar İsmail Hakkı GÜNEŞ 49

50 Denetçinin seçimi (M.399): Denetçi, şirket genel kurulunca; topluluk denetçisi, ana şirketin genel kurulunca seçilir. Denetçinin, her faaliyet dönemi için ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır. Seçimden sonra, yönetim kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilân eder. İsmail Hakkı GÜNEŞ 50

51 Faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar denetçi seçilememişse,denetçi yönetim kurulunun, her yönetim kurulu üyesinin veya herhangi bir pay sahibinin istemi üzerine, Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından atanır. Aynı hüküm, seçilen denetçinin görevi reddetmesi veya feshetmesi, görevlendirme kararının iptali veya butlanı veya denetçinin kanuni sebeplerle veya diğer herhangi bir nedenle görevini yerine getirememesi veya görevini yapmaktan engellenmesi hallerinde de uygulanır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 51

52 TTK nın denetime ilişkin hükümleri ile öngörülen amaç: Kurumsal yönetim ve dürüst resim ilkeleri bağlamında tam bir denetimin sonuçlarının, açık, anlaşılabilir ve kamuya aydınlatma ilkeleri uyarınca düzenlenmiş bir raporla pay sahipleri başta olmak üzere ilgililere sunulması amaçlanmaktadır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 52

53 Genel Olarak Anonim şirketin ve şirketler topluluğunun finansal tabloları denetçi tarafından, uluslararası denetim standartlarıyla uyumlu Türkiye Denetim Standartlarına göre denetlenir. Denetçinin denetiminden geçmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmündedir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 53

54 Şirketin ve topluluğun finansal tabloları ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporunun sunulmasından sonra değiştirilmişse ve değişiklik denetleme raporlarını etkileyebilecek nitelikteyse, finansal tablolar ile, birinci fıkra çerçevesinde yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu yeniden denetlenir. Yeniden denetleme ve bunun sonucu, raporda özel olarak açıklanır. Denetçi görüşünde de, yeniden denetlemeyi yansıtan uygun eklere yer verilir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 54

55 Denetlemenin Konusu ve Kapsamı Şirketin ve topluluğun finansal tabloları Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporları Envanterler Erken teşhis komitesi raporları (M. 378) Riskin erken saptanması ve yönetimi Şirketin ve topluluğun finansal tablolarının ve YK raporlarının denetimi TMS uygunluğu ile kanuna ve esas sözleşmeye uygunluğu da kapsar. Denetleme TDS nauygun olarak özenle yapılır. Denetleme, şirketin veya topluluğun, durumunun dürüst resim ilkesine uygun olarak yansıtılıp yansıtılmadığını; yansıtılmamışsa bunun sebeplerini; aykırılık ve yanlışlıkları açıkça ortaya koyacak şekilde yapılır ve gerçeği dürüstçe yansıtır. Denetçi, yönetim kurulu tarafından, riskleri erken belirlemeye uygun bir sistemin kurulup kurulmadığını, kurulmuşsa bu sistemin yapısını ve uygulamalarını açıkça açıklayan bir rapor düzenleyerek denetim raporuyla birlikte yönetim kuruluna sunar. İsmail Hakkı GÜNEŞ 55

56 Denetim raporu (M. 402): Denetçi, yapılan denetimin türü, kapsamı, niteliği ve sonuçları hakkında, gereken açıklıkta, anlaşılır, basit bir dille yazılmış ve geçmiş yılla karşılaştırmalı olarak hazırlanmış, finansal tabloları konu alan bir rapor düzenler. Denetçi, değerlendirme yaparken şirketin, denetliyorsa ana şirketin ve topluluğun, finansal tablolarını esas alır. Şirketin ve topluluğun varlığını sürdürebilmesinin şartları ile gelişmesi hakkında yönetim kurulunun yaptığı irdelemeleri Türkiye Denetim Standartlarında öngörülmüş bulunan ilgili çalışma ve raporlama standartlarının gösterdiği çerçevede değerlendirir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 56

57 Görüş Yazıları (M.403) Denetçi, denetimin sonucunu, görüş yazısıyla belirtir. Bu yazı, geçici 3. madde belirtilen kurumun belirlediği esaslar çerçevesinde, denetimin konusu, türü, niteliği ve kapsamı yanında, denetçinin, denetimin sonucuna ilişkin değerlendirmesini de içerir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 57

58 Görüş 4 şekilde olabilir: 1.Olumlu görüş 2.Sınırlandırılmış olumlu görüş Finansal tabloların yetkili kurullarca düzeltilebileceği durumlarda ve finansal tablolarda açıklanmış bulunan sonuçta etkisi kapsamlı ve büyük olmayan aykırılıkların varlığında verilir. Sınırlamanın konusu, kapsamı ve düzeltmenin nasıl yapılabileceği yazıda açıkça gösterilmelidir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 58

59 3. OLUMSUZ GÖRÜŞ: tarih ve 6335 sayılı yasanın 20. maddesi ile aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir. Olumsuz görüş yazılan hallerde yönetim kurulu görüş yazısının kendisine teslim tarihinden itibaren dört iş günü içinde, genel kurulu toplantıya çağırır ve genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer. Esas sözleşmede aksi ön görülmemişse eski yönetim kurulu üyeleri tekrar seçilebilir. Yeni yönetim kurulu 6 ay içinde kanuna esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatır ve bunları denetleme raporu ile genel kurula sunar. Sınırlı olumlu görüşveren hallerde genel kurul gerekli önlemleri ve düzeltmeleri de karara bağlar. İsmail Hakkı GÜNEŞ 59

60 4. Görüş vermekten kaçınma Denetçi, denetlemenin bu Bölüm hükümlerine uygun olarak yapılmasına ve sonuçlara varılmasına imkân vermeyen ölçüde belirsizliklerin bulunması veya şirket tarafından denetlemede önemli kısıtlamaların yapılmış olması durumunda, buna ilişkin delillerini göstermek zorunda olmaksızın, ancak gerekçelerini açıklayarak görüş vermekten kaçınabilir. Kaçınma olumsuz görüşün sonuçlarını doğurur. Geçici 3 üncü maddede öngörülen kurum, kaçınmanın sebep ve usulü ile buna dair gerekçenin esaslarını bir tebliğ ile düzenler. İsmail Hakkı GÜNEŞ 60

61 Olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda, genel kurul; (a) söz konusu finansal tabloları esas alarak, açıklanan kâr veya zarar ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan herhangi bir karar alamaz. (b) Bu hâllerde yönetim kurulu, görüş tarihinden itibaren dört iş günü içinde, genel kurulu toplantıya çağırır ve toplantı tarihinde geçerlilik kazanacak şekilde istifa eder. Genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer. Bu kurul altı ay içinde, kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatır ve denetleme raporu ile birlikte genel kurula sunar. Sınırlı olumlu görüş verilen hallerde genel kurul, gerekli önlemleri ve düzeltmeleri de karara bağlar. İsmail Hakkı GÜNEŞ 61

62 Topluluk şirketleri açısından ise herhangi bir pay sahibinin talebi üzerine mahkeme tarafından, hakim şirkete ve bağlı şirketlerin incelenmesi için özel denetçi atanabilir İsmail Hakkı GÜNEŞ 62

63 (H) ŞĐRKET ĐLE DENETÇĐ ARASINDAKĐ GÖRÜŞ AYRILIKLARI MADDE 405- (1) Şirket ile denetçi arasında şirketin ve topluluğun yılsonu hesaplarına, finansal tablolarına ve yönetim kurulunun faaliyet raporuna ilişkin, ilgili kanunun, idari tasarrufun veya esas sözleşme hükümlerinin yorumu veya uygulanması konusunda doğan görüş ayrılıkları hakkında, yönetim kurulunun veya denetçinin istemi üzerine şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi dosya üzerinden karar verir. Karar kesindir. (2) Dava giderlerinin borçlusu şirkettir. İsmail Hakkı GÜNEŞ 63

64 C) TOPLANTILAR MADDE 409-(1) Genel kurullar olağan ve olağanüstü toplanır. Olağan toplantı her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılır. Bu toplantılarda, organların seçimine, finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, kârın kullanım şekline, dağıtılacak kâr ve kazanç paylarının oranlarının belirlenmesine, yönetim kurulu üyelerinin ibraları ile faaliyet dönemini ilgilendiren ve gerekli görülen diğer konulara ilişkin müzakere yapılır, karar alınır. (2) Gerektiği takdirde genel kurul olağanüstü toplantıya çağrılır. (3) Aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde genel kurul, şirket merkezinin bulunduğu yerde toplanır. GEREKÇE/Madde 409 Hüküm, 6762 sayılı Kanunun 364 üncü maddesinin tekrarıdır sayılı Kanunda yer alan, yorum güçlüklerine yol açan, hiçbir uygulaması bulunmayan ve kâr payı avansı karşısında anlamını tamamen yitiren yılda bir kaç defa kâr dağıtan anonim şirketlere ilişkin hüküm, Tasarıya alınmamıştır. Üçüncü fıkrada genel kurulun, esas sözleşmede öngörülmek şartıyla şirket merkezinin bulunduğu yer dışında Türkiye de veya başka bir yerde toplanmasına olanak sağlanmıştır. Toplantının yurt dışında yapılma sorunu ile ilgili olarak, içtihat ve doktrin kapısı açıktır. Tasarıya bu konuda katı bir hüküm konulması uygun bulunmamıştır. İsmail Hakkı GÜNEŞ 64

65 Sunumumuzun bu bölümüne katılanların beklentilerini karşılamış olmaları en büyük temennimizdir. Bir sonraki bölümde Ticaret Sicili İşlemlerinde görüşmek üzere İsmail Hakkı GÜNEŞ 65