Mesleki yeterliliklerin tanınmasında AVRUPA PARLAMENTOSU VE KONSEY DİREKTİFİ İÇİN BİR ÖNERİ

Transkript

1 AVRUPA TOPLULUĞU KOMİSYONU Brüksel, COM(2002)119 son 2002/0061 (COD) Mesleki yeterliliklerin tanınmasında AVRUPA PARLAMENTOSU VE KONSEY DİREKTİFİ İÇİN BİR ÖNERİ (Komisyon tarafından sunulan) 1

2 AÇIKLAMALI MEMORANDUM 1. GEÇMİŞİ 2001 yılının Mayıs ayında mesleki tanınma hakkındaki 2001/19/EC sayılı Direktifin kabulü sırasında 1, Avrupa Parlamentosu Konseyi ve Komisyonu; mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınması alanında uygulanabilen yasal metinlerin, herkes tarafından kolaylıkla ulaşılabilen, birleştirilmiş adaptasyonlarının bulunması önemlidir şeklinde bir mutabakata varmışlardır. Aynı zamanda, Komisyon bu çalışmaya iki kısımda devam etme eğiliminde olduğunu bildirmiştir: başlangıçta, sektörsel Direktifleri birleştirilmiş bir çerçeve içerisine entegre etmeyi planlamaktadır. Komisyon daha sonra mevzuatın sadeleştirilmesine devam etmek ve hizmetlerin, Lizbon Zirvesinin kararlarına bağlı bir biçimde, serbest sunumundan yararlanmak amacıyla bilahare Direktifleri genel sisteme bağlı olarak birleştirme olanaklarını araştıracaktır. Öte yandan Şubat 2001 de Komisyon Konseye Yeni Avrupa İş Piyasaları, Herkese Açık, Herkese Erişim 2 Kabul konularında Bildirisini kabul etti. Komisyon Bildirisinde özellikle mesleki tanınma konusunda, aşağıdaki hususları yapacağını belirtmiştir: 2002 yılında mevcut Genel Sisteme dayanarak, tanınmanın daha yaygın bir şekilde ilerlemesini sağlayacak yollar da dahil olmak üzere daha muntazam, şeffaf ve esnek bir mesleki tanınma rejimi önerisi sunacaktır ; ve niteliklerin şeffaflığını arttıran mevcut çalışmaya ilave olarak, vatandaşların bilgi edinmede daha kapsamlı bir hizmet sistemine güvenmelerini sağlayacak olan, mevcut bilgi ve iletişim ağı üzerine kurulan öncelikli bir faaliyet kabul edecektir. Bu Bildiri Stockholm Avrupa Konseyine 23 ve 24 Mart 2001 tarihlerinde sunulmuştur. Konseyin Kararlarına göre: Komisyon 2002 İlkbaharı Avrupa Konseyine [...], yeterliliklerin daha muntazam, şeffaf ve esnek tanınma rejimi ve çalışma süreleri için belirli öneriler sunmak eğilimindedir 3. Bu bildiride de planlandığı gibi, Beceri ve Hareketlilik üzerine Yüksek Seviyeli Geçici İşbirliği bir rapor halinde Aralık 2001 tarihinde hazırlanmış olup, bu rapora göre mesleki tanınmaya ilişkin olarak Avrupa Birliği ve Üye Ülkeler, daha otomatik tanınmayı teşvik eden şartlar, ve düzenlenmiş mesleklerdeki yeterliliklerin 2005 yılına kadar daha muntazam, şeffaf ve esnek tanınma rejimi sunulması da dahil olmak üzere, mesleki tanınmanın (düzenlenmiş meslekler için) hızını ve kolaylığını arttırmaya öncelik vermelidirler Mesleki yeterliliklerin tanınması hakkında 89/48/EEC ve 92/51/EEC sayılı Konsey Direktiflerini tadil eden 14 Mayıs 2001 tarih ve 2001/19/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Direktifi, ve genel bakımdan sorumlu hemşire, diş hekimi, veteriner hekim, ebe, mimar, eczacı ve doktorların meslekleri hakkında 77/452/EEC, 77/453/EEC, 78/686/EEC, 78/687/EEC, 78/1026/EEC, 78/1027//EEC, 80/154/EEC, 80/155/EEC, 85/384/EEC, 85/432/EEC, 85/433/EEC ve 93/16/EEC sayılı Konsey Direktifleri (bundan böyle SLIM Direktifi olarak anılacak), tarih ve L 206 sayılı RG, s.1 COM (2001) 116 sayılı Doküman 23 ve 24 Mart 2001 tarihli Stokholm Avrupa Konseyi kararları, madde 15 Beceriler ve Hareketlilik Hakkında Üst Düzey Görev Gücü, Son Rapor, 14 Aralık 2001, s.20 2

3 Uzmanlık ve Hareketlilik için Komisyonun Hareket Planında 5, düzenlenmiş mesleklerin tanınması için, daha açık, çabuk ve kolay kullanılır hale getirmek için, mevcut bulunan Topluluk sisteminde kapsamlı gelişmeler kaydedilmelidir. Topluluk kuruluşları ve Üye Ülkeler istihdam olanaklarından ve hizmet koşullarından, önerilerin 2003 yılında benimsenmesi ve 2005 yılına kadar uygulanması suretiyle, özellikle daha açık, daha güncelleşmiş ve daha otomatik tanınma şartlarını sağlamaya yönelik değişikliklerle birlikte, daha muntazam, açık ve esnek bir sisteme bakış açısıyla düzenlenmiş mesleklerdeki mesleki tanınma konusunda mevcut bulunan rejimlerin bütünü ile birleştirilmesi suretiyle yararlanmalıdırlar. Lizbon Avrupa Konseyinden çıkan yaptırımların takibinde, Komisyon 2000 yılının sonunda Hizmet Sektörü İçin İç Piyasa Stratejisi 6 konulu bir Bildiri uyarlamıştır. Bu bildiride, hizmet sektörünün genel ekonomi içindeki önemine, yeni fırsatların ve gelişen yeni bilişim ve iletişim teknolojilerinin uygulanmasının önemine ve Topluluk çapında sınır ötesi hizmet tedarik koşullarından yararlanma ihtiyacına dikkat çekilmiştir. Düzenlenmiş meslekler alanında mesleki tanınma hakkındaki bu yeni Direktif, Yaşam Boyu Öğrenmenin Avrupa Alanını Kurmayı Gerçekleştirmek hakkındaki Kasım 2001 tarihli Komisyon Bildirisi ile beraber, 2000 yılında Lizbon ve Feira da bir araya gelen Avrupa Konseyi toplantılarında alınan kararların takibini de kapsayan diğer çalışmalara paralel olarak yürütülecektir. Bu Bildiri yeterlilikler ve yetkilerin şeffaflığı ve tanınması üzerine bir stratejinin amacını tarif etmektedir (Hareket Noktası 1: Öğrenmenin değeri ). Bu strateji belirli bir seri Üye Ülkeyi ve Topluluğun akademik ve mesleki yeterliliklerle ilgili inisiyatiflerini desteklemektedir ve mevcut Direktif taslağıyla tamamen tutarlıdır yılının Haziran ayında Komisyon, mesleki yeterliliklerin tanınması konusunda yeni bir direktif hazırlanması düşüncesiyle başlıca konularda bir halk yoklaması başlatmıştır yılının Temmuz ayında Komisyon Avrupa nın Yönetimi Üzerine Beyaz Kitap 7 yayınlamıştır. Bu evrakta, Komisyonun kendi adına yaptığı öneriye göre: ikincil kuralları uygulamak suretiyle teknik detayları tamamlamak için üst yönetimden çıkan çerçeve direktifleri de dahil olmak üzere farklı politik araçların daha geniş kullanımı sağlanacak; yasal metinlerin birleştirilmesi de dahil edilerek mevcut AB yasaları basitleştirilecek; uzman tavsiyelerinin toplanması ve kullanımı ile ilgili rehber dokümanlar yayınlanacak; ve en fazla alakalı aktörler tarafından uygulanan mevzuat ve düzenleme çalışmaları birleştirilecektir (eş-düzenleme). Son olarak, Avrupa Birliği kendini gelecekte Avrupa Birliğinin genişlemesine adamıştır. Bu genişleme Topluluktaki kuruluşların Topluluk yasaları ve yönetiminin uygulanmasıyla ilgili sorumluluklarına kadar uzanır Beceriler ve Hareketlilik Hakkında Komisyon Eylem Planı nın 15. Maddesi. COM (2002)...sayılı Doküman COM (2000) 888 sayılı Doküman COM (2001) 428 sayılı Doküman 3

4 2. ÖNERİNİN BAŞLICA HEDEFLERİ 2.1. Esnek iş gücü ve hizmetler piyasasına katkı Serbest dolaşımın sağlanması amacıyla, düzenlenmiş meslekler alanındaki mesleki yeterlilikler için belirgin, emniyetli ve hızlı bir sistem gerekmektedir. Bu, istihdam boşluklarının kalifiye başvurularla doldurulmasını sağlamaya yardım etmesi bakımından ve piyasanın ihtiyacını karşılamak üzere kalifiye hizmet sağlayıcılarının düzenli bir şekilde temin edilmesini sağlamak için önemlidir. Kalifiye profesyonellerin serbest dolaşımı bilgi toplumuna belirli bir katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda serbest dolaşım koşullarının, farklı Üye Ülkelerde belirli zamanlarda belirli miktarda öğretmenler, veteriner cerrahlar, doktorlar ve hastabakıcılar gibi kalifiye personel eksikliği olduğunda özel bir önemi olduğu kanıtlanmıştır. Bugüne kadar, mesleki tanınma üzerine olan kurallar birbirine paralel pek çok hüküm ve değişiklikler ile birlikte parça parça gelişmiştir. Mevzuatın farklı bölümleri arasındaki bağlantılar ve detaylı değişiklikler; anlaşılması için çok karmaşık olduğu, takip edilmesinin zor olduğu, sıklıkla müphem olduğu ve bazen uygulamada, güncel olmayan yerlerde veya belirli bir mesleğin özelliklerine uygun olmayan yerlerde yavaş kalındığı göçmenler ve profesyoneller tarafından eleştirilen bir sistem meydana getirmiştir. Sistemi daha açık, anlaması ve uygulaması daha kolay ve basit hale getirmek için, bir tek direktif için yapılan bu öneri, yapısını basitleştirmek ve sistemin çalışmasında gelişmeler kaydetmek suretiyle, esas şartların ve garantilerin teminine yönelik olarak başlıktaki konunun tanınmasına dayandırılmış olan bütün direktifleri kapsamlı bir şekilde revize etmektedir. Öneri sınır ötesi hizmet vermek için, iş gücü ve hizmet piyasasının esnekliğine daha fazla katkıda bulunmak amacıyla yerleşim özgürlüğüne uygulanabilenlere kıyasla daha basit şartlar da temin eder Birleştirme ve Basitleştirme Komisyon şimdiden üçüncü Genel Sistem Direktifi 1999/42/EC 8 sayesinde sanatsal ve ticari mesleklerle ilgili 35 adet geçiş direktifinin önemli miktarda birleştirilmesini başarmış durumdadır. Bunu sonradan izleyen 2001/19/EC sayılı Direktif mesleki tanınma için hukuksal ve işlevsel rejimi daha fazla basitleştirmiştir. Esas olarak 1970 lerde ve 1980 lerde yirmi yıllık bir süreye uyarlanmış olan Doktor 9, genel bakımdan sorumlu hemşire 10, diş doktoru 11, veteriner cerrah 12, ebe 13, eczacı 14 ve Liberalizasyon ve geçici önlemler hakkında olan ve yeterliliklerin tanınmasına ilişkin genel sistemleri bütünleyen Direktifler kapsamındaki mesleki faaliyetler ile ilgili yeterliliklerin tanınması için mekanizma geliştiren 7 Haziran 1999 tarih ve 1999/42/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi, tarih ve L 201 sayılı RG, s.77 Doktorların serbest dolaşımının ve diplomalarının, sertifikalarının ve resmi yeterliliklerine ilişkin diğer belgelerin karşılıklı tanınmasının kolaylaştırılması hakkında olan ve tarih ve L 165 sayılı RG nin 1.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 5 Nisan 1993 tarih ve 93/16/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle doktorlar Direktifi olarak anılacak) yerleşme ve hizmet sunum serbestisi hakkının etkin olarak kullanılmasını kolaylaştırmak da dahil olmak üzere, genel bakımdan sorumlu hemşirelerin diplomalarının, sertifikalarının ve resmi yeterliliklerine ilişkin diğer belgelerin karşılıklı tanınmasının hakkında olan ve tarih ve L 4

5 mimar 15 dan oluşan yedi mesleği kapsayan on iki temel direktifin ve buna ilaveten SLIM Direktifi tarafından güncelleştirilmiş bulunan üç adet Genel Sistem direktiflerinin sayılı RG nin 1. sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 27 Haziran 1977 tarih ve 77/452/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle hemşirelerin tanınması Direktifi olarak anılacak). Genel bakımdan sorumlu hemşirelerin faaliyetleri ile ilgili kanun, düzenleme veya idari hükümlerle belirlenen koşulların koordinasyonu hakkında olan ve tarih ve L 176 sayılı RG nin 8.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 27 Haziran 1977 tarih ve 77/453/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle hemşirelerin koordinasyonu Direktifi olarak anılacak) Yerleşme ve hizmet sunum serbestisi hakkının etkin olarak kullanılmasını kolaylaştırmak da dahil olmak üzere, diş hekimlerinin diplomalarının, sertifikalarının ve resmi yeterliliklerine ilişkin diğer belgelerin karşılıklı tanınması hakkında olan ve tarih ve L 233 sayılı RG nin 1. Sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 25 Temmuz 1978 tarih ve 78/686/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle diş hekimlerinin tanınması Direktifi olarak anılacak) Diş hekimlerinin faaliyetleri ile ilgili kanun, düzenleme veya idari hükümlerle belirlenen koşulların koordinasyonu hakkında olan ve tarih ve L 233 sayılı RG nin 10.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 25 Temmuz 1978 tarih ve 78/687/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle diş hekimlerinin koordinasyonu Direktifi olarak anılacak) Yerleşme ve hizmet sunum serbestisi hakkının etkin olarak kullanılmasını kolaylaştırmak da dahil olmak üzere, veteriner hekimlerinin diplomalarının, sertifikalarının ve resmi yeterliliklerine ilişkin diğer belgelerin karşılıklı tanınmasının hakkında olan ve tarih ve L 362 sayılı RG nin 1.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 18 Aralık 1978 tarih ve 78/1026/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle veteriner hekimlerin tanınması Direktifi olarak anılacak). Veteriner hekimlerinin faaliyetleri ile ilgili kanun, düzenleme veya idari hükümlerle belirlenen koşulların koordinasyonu hakkında olan ve tarih ve L 362 sayılı RG nin 7.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 18 Ararlık 1978 tarih ve 78/1027/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle veteriner hekimlerin koordinasyonu Direktifi olarak anılacak) Yerleşme ve hizmet sunum serbestisi hakkının etkin olarak kullanılmasını kolaylaştırmak da dahil olmak üzere, ebelerin diplomalarının, sertifikalarının ve resmi yeterliliklerine ilişkin diğer belgelerin karşılıklı tanınmasının hakkında olan ve tarih ve L 33 sayılı RG nin 1.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 21 Ocak 1980 tarih ve 80/154/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle ebelerin tanınması Direktifi olarak anılacak). Ebelerin faaliyetleri ile ilgili kanun, düzenleme veya idari hükümlerle belirlenen koşulların koordinasyonu hakkında olan ve tarih ve L 33 sayılı RG nin 8.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 21 Ocak 1980 tarih ve 78/155/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle ebelerin koordinasyonu Direktifi olarak anılacak) Eczalık alanında belli faaliyetleri ile ilgili kanun, düzenleme veya idari hükümlerle belirlenen koşulların koordinasyonu hakkında olan ve tarih ve L 253 sayılı RG nin 34.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 16 Eylül 1985 tarih ve 85/432/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle eczacıların koordinasyonu Direktifi olarak anılacak) Yerleşme ve hizmet sunum serbestisi hakkının etkin olarak kullanılmasını kolaylaştırmak da dahil olmak üzere, eczacıların diplomalarının, sertifikalarının ve resmi yeterliliklerine ilişkin diğer belgelerin karşılıklı tanınmasının hakkında olan ve tarih ve L 253 sayılı RG nin 37.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 16 Eylül 1985 tarih ve 85/433/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle eczacıların tanınması Direktifi olarak anılacak) Yerleşme ve hizmet sunum serbestisi hakkının etkin olarak kullanılmasını kolaylaştırmak da dahil olmak üzere, mimarların diplomalarının, sertifikalarının ve resmi yeterliliklerine ilişkin diğer belgelerin karşılıklı tanınmasının hakkında olan ve tarih ve L 223 sayılı RG nin 15.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 10 Haziran 1985 tarih ve 85/384/EEC sayılı Konsey Direktifi (bundan böyle mimarlar Direktifi olarak anılacak) En az üç yıllık mesleki eğitim ve öğretimin tamamlanması üzerine verilen yüksek öğretim diplomalarının tanınmasına ilişkin genel sistem hakkında olan tarih ve L 19 sayılı RG nin 5

6 varlığı sürmektedir. Bu direktiflerin birleştirilmesi sözü geçen meslekler için daha basit ve daha açık kural grupları sağlayacaktır. Avukatların 17 sunduğu hizmetler ve yerleşimi ile ilgili direktifler bu çalışma kapsamına alınmamıştır, zira bunlar mesleki yeterliliklerinden ziyade, uygulamaya yönelik yetkileri ile öne çıkan bir meslek grubuna girmektedir. Avukatların yeterliliklerinin tanınması halen bu çalışma içerisinde mevcut bulunan 89/48/EEC sayılı Direktif ile düzenlenmektedir. Bu teklif mevcut koordinatları verilen, tanınmanın sektörel direktiflerin altında temel teşkil ettiği hükümlerle ilgili belli başlı değişiklikleri önermemektedir yılında kurulan halk danışma bölümü böylesi gelişmeler için yaygın başvuru üretmemiştir. Komisyon mesleklerin büyük bir kısmı için uygulanabilen kuralların daha ziyade birleştirilmesini ve idari yönden basitleştirilmesini amaçlayan bir çerçeve teklifi için uygun olmayacağı düşüncesiyle bu çeşit bir değişikliği önermemiştir. Bu, her mesleğe özgü gelecekteki olası bir hareket planı bakışı ile, sorunların ve pozisyonların açıklığa kavuşturulması için ilgili makamlarla ve yetkili otoritelerle diyalogu sürdürmeye engel olmaz. Bu çalışma, Avrupa Topluluğunun 18 sağlık stratejisi hakkındaki Komisyon Bildirisinde belirtildiği gibi, sağlık alanındaki kaliteyi arttırmak için önerilmiş olan Topluluk halk sağlığı programı kapsamında yürütülmekte olan çalışmaları da dikkate almalıdır. Salt birleştirmeye ilaveten, farklı direktiflerin çeşitli hükümlerinin gözden geçirilmesi, hükümlerin tek bir direktif halinde rasyonalizasyonunun ve elverişli hale getirilmesinin daha fazla basitleştirilmesine ve mevcut garantileri koruyarak açıklığının arttırılmasına katkı sağlayacağını göstermiştir. Hukuki metinlerin basitleştirilmesine ilave olarak yöntemsel basitleştirmeye de atıfta bulunulmuştur. Sektörel direktifler, ulusal resmi komiteler veya grupların yanı sıra, idari külfetlere haiz danışma kurulları tarafından geçmişte desteklenegelmiştir. Diğer direktifler bir tek ulusal resmi komitenin desteği ile, normal olarak bir yılda iki kez toplanmak suretiyle çalışırlar (Genel Sistemin Koordinatörler Grubu). Danışma kurulları eğitime yoğunlaşmış iken, bu alandaki Anlaşma ve Topluluk hareketi serbest dolaşım sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 21 Aralık 1988 tarih ve 89/48/EEC sayılı Konsey Direktifi tarih ve L 209 sayılı RG nin 25.sayfasında yayınlanan ve en son SLIM Direktifi ile tadil edilen 89/48/EEC sayılı Direktife ek olarak, mesleki eğitim ve öğrenimin tanınmasına ilişkin ikinci genel sistem hakkında 18 Haziran 1992 tarih ve 92/51/EEC sayılı Konsey Direktifi Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 7 Haziran 1999 tarih ve 1999/42/EC sayılı Direktifi (ayrıca 5 numaralı dipnota bakınız) Avukatların hizmet sunum serbestisini etkin olarak uygulamalarını kolaylaştırmak hakkında olan ve tarih ve L 78 sayılı RG nin 17.sayfasında yayınlanan 22 Mart 1977 tarih ve 77/249/EEC sayılı Konsey Direktifi. Avukatlık mesleğinin, mesleki yeterliliğin kazanıldığı ülke dışındaki bir Üye Ülkede daimi olarak icra edilmesinin kolaylaştırılması hakkında olan ve tarih ve L 77 sayılı RG nin 36.sayfasında yayınlanan 16 Şubat 1998 tarih ve 98/5/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi. COM (2000) 285 sayılı son Doküman Antlaşma eğitim ve öğretim alanlarında uyumlaştırmayı hariç tutmaktadır (Bölüm 3 ün 149 ve 150 nolu Maddeleri). Aynı zamanda Madde 47.2 bağımsız çalışma faaliyetlerinin başlatılması ve gerçekleştirilmesine ilişkin ulusal hükümleri koordine eden eyleme, eğitimle ilgili meslekleri ve gerçek kişilerin giriş koşullarını idare eden kanunla belirlenen mevcut prensiplerin bir Üye Devlette değiştirilmesi gerekmesi halinde sadece Konseyde oybirliğiyle kabul edilmesi şartıyla devamına izin vermektedir. 6

7 üzerine odaklanmaktadır. Avrupa Birliği genişleme programı, bu idari şekillenmenin artmasına yol açacak olan büyük sayıda yeni Üye Ülkeleri ve yeni lisanları bünyesine katacaktır. Modern bilgi ve iletişim sistemleri bilgi toplamada ve görüş alış-verişlerinde daha esnek yöntemler barındırmaktadır. Avrupa seviyesinde artan işbirliği yolları profesyonel ve eğitsel temsilcileri arasında halen geliştirilmiş durumdadır. Genişlemiş bir Avrupa Birliğinin ihtiyaçları ve iyi bir biçimde yönetilmesinin koşulları, otomatik tanınmanın altında yatan koşulların Komisyon ve ulusal otoriteler tarafından dikkate alınmasını sağlamak için daha basit ve daha esnek yöntemlerin uygulanmasını gerektirir. Bu, dışardan gelen görüşlerin ve Komisyonun veya her hangi bir Üye Ülkenin inisiyatifinde yapılacak olan tartışma pozisyonlarının dahil edilmesi için daha açık bir hüküm konulurken, ulusal görevlileri Komisyon tarafından organize edilen Topluluk seviyesinde düzenli toplantılara davet etmek suretiyle yapılabilir. İşbirliğinin esnek yolları bazı alanlarda halen çalışmaktadır ve iyi sonuçlar vermiştir. Bu suretle kendi metinlerinde olduğu kadar hukuki metinleri de destekleyen yöntemlerde birleştirme, modernleştirme ve basitleştirme elde edilebilir. Komisyon, Üye Ülkeler içerisinde işlemekte olan yerleşik konsültasyon yollarına ilave olarak, Topluluk rejiminin Avrupa seviyesinde işlemesi hakkındaki bilgilerin, tavsiyelerin ve raporların temin edilmesindeki garantiler Komisyon ile ilgili meslek kuruluşu temsilcileri ve en az eğitim koordinasyonu gerektiren bir temelde otomatik tanınmadan yararlanan eğitim kurumları arasında yapılacak olan düzenlemelerle sağlanabilir. Bu düzenlemeler bilgi ve tavsiyeleri Komisyona ve Üye Ülkelere düzenli bir şekilde verilmesini sağlamalıdır. Bunlar ayrıca söz konusu katkıların, ilgili meslek dalının bağlı olduğu Komisyon tarafından tertiplenen ve ulusal görevlilerin katıldığı bir sonraki alakalı toplantının gündemine alınmasını sağlar. Bu düzenlemeler Komisyon tarafından uygun bir şekilde onaylanabilir. Bu bağlamda, Komisyon danışma komitelerinin sektörel direktiflerle 20 birlikte almış olduğu Kararları iptal etmek için teklifini geri çeker ve mevcut danışma komitelerini bu teklifin hukuki çalışmaları sırasında lağvederek Konseyin karar altına alması için yeni bir teklif sunar Geliştirilmiş yönetim, açıklık ve esneklik Sektörel direktiflerde, otomatik tanınma direktiflerdeki eğitim konusunun minimum işbirliği ile desteklenmektedir. Otomatik tanınmanın temelini teşkil eden bu başlıca gereksinimlerin Parlamento ve Konseyin ortak kararı ile düzenlenip devam etmesi gerekmiştir. Fakat, bazı gereksinimlerin teknik olarak güncelleştirilmesi vekil gücü ile yapılan çalışmalar sayesinde daha uygun bir şekilde başarılmaktadır. Yöntemlerin uygulanması sırasında, toplumun ve teknolojinin gelişmesinde yaşanan hız artışını karşılayabilecek maddi gereksinimler Topluluk yasalarında belirlenmiş olan genel kuralların temelinde yatan teknik hükümlerin uygunluğunu sağlayacak şekilde tasarımlanmıştır. Bu bakımdan, sektörel direktifler gereksiz yere katıdır, esnek değildir. Mesleki tanınma üzerine ana kurallar Direktif bünyesi içerisinde şekillenmeye devam 20 Genel bakımdan sorumlu hemşirelerin, diş hekimlerinin, veteriner hekimlerin, ebelerin, eczacıların ve doktorların eğitimiyle ilgili danışma komitelerini kuran 75/364/EEC, 77/454/EEC, 78/688/EEC, 78/1028/EEC, 80/156/EEC ve 85/434/EEC sayılı Kararları hükümsüz kılan Konsey Direktifi teklifi. COM (1999) 177 sayılı son Doküman. 7

8 etmelidir, fakat belirli uygulamalara yönelik teknolojik ayrıntılar eklerde bulunmalıdır, ve müsait olduğu yerlerde vekil gücü ile yapılan çalışmalarla güncelleşmeye tabi tutulmalıdır. Genel Sistem bu zamana kadar dikkate alındığında, on yıllarca boyunca artan kapsamlı uygulamalarıyla önemini kanıtlamıştır. Ancak, Genel Sisteme daha fazla şeffaflık, açıklık ve garantiler ilave edilmesi konusu sarih hale gelmektedir. Tanınma işlemleriyle ilgili mevcut istatistikler minimum garantilerle birlikte, bir yetenek testi şeklindeki telafi önlemlerine müracaat etmeksizin veya nezaret altında uyum süreci olmaksızın, usullere uygun olarak verilen tanınma için yeterli kanıtı hala ortaya koymaktadır. Fakat deneyimler Avrupa Birliği kapsamında değişiklikler göstermektedir. Buna ilaveten, Genel Sistemde kabul görmüş olan bazı meslekler, yeterliliklerin 21 anlaşılmasına ve tanınmasına katkı sağlayabilecek olan ortak platformun gelişmesine yönelik oldukça fazla çalışma yapmış durumdadır. Akademik ve mesleki yeterlilik alanlarında Komisyon tarafından desteklenen Avrupa sosyal diyalog ve aktiviteleri yoluyla geliştirilen sektörel yeterlilikler üzerinde yapılan çalışmalar, düzenlenmiş meslekler alanındaki yeterliliklerin tanınmasından faydalanma yolunda bir katkı da sağlayabilir. Genel Sistem direktifleri, hizmetlerin sınır ötesinde sunulmasında uygulanabilen özel şartlar içermemektedir. Hem yerleşme ve hem de sınır ötesine hizmet götürme hakları, hizmet sektörü ekonomisinin yararlarına uygulanır. Sınır ötesi götürülen hizmetlere yerleşme hakkının uygulanmasına kıyasla daha az külfetli koşullar uygulanmalıdır. Bu nedenle teklif, kendini koruyucu bir madde ilave ederek, sınır ötesi hizmet götürme konusunda, yerleşme konusuna göre daha hafif bir rejim uygulamayı göze alır. Bu vesileyle de, sektörel ve Genel Sistem direktifleri ile takip edilen yapı ve yaklaşım her iki yaklaşımın faydalarını kaybetmeksizin birleştirilebilir Daha iyi yönetim, geliştirilmiş bilgi aktarımı ve vatandaşlara tavsiyeler Teklif bilgi alış-verişi, bireylere tavsiyeler ve sorun çözme konularında kendi ulusal yönetimleri ile Komisyon arasındaki işbirliği yollarının artırılması ile ilgili hükmü de içerir. Bu, İç Piyasanın genel durumunda daha geniş bir inisiyatifin bir parçasını oluşturur. Mesleki tanınma ve ilgi duyma hakları konusunda vatandaşlara verilecek olan bilgiler ve tavsiyeler vatandaşa en yakın noktada sağlanmalıdır. Bu durum, bilgileri eve ve ev sahibi Üye Ülkeye, serbest dolaşımdaki kalifiye insanlara veya bu bağlamda tanınma arayanlara yardımcı olmak için temas kurulan noktalarda verilmesi zorunluluğunu ima etmektedir. Bilgi alış-verişinin bu makamlar arasında süratli ve gizli bir şekilde yapılabilmesini sağlamak ve böylece tanınma koşulları hakkında Üye Ülkelerden birinde sorulan soruların başka bir Ülkedeki deneyimlere göre süratli bir biçimde ve tamamıyla cevaplandırılması için mevcut bilgi ve tavsiye sistemlerinin geliştirilmesi gereklidir. 21 Christian Rovsing tarafından yöneltilen 3429/93 sayılı Yazılı Soruya verilen Komisyon yanıtına bakınız. 26/09/1994 tarih ve C 268 sayılı RG nin 38.sayfasındaki EUR ING in tescili. 8

9 Aynı zamanda, Komisyon Avrupa Direk Çağrı Merkezinin ve Kılavuz Hizmetinin daha etkin kullanılmasını teşvik etmek eğilimindedir. Çağrı Merkezi vatandaşlara İç Piyasa olayları ile ilgili bilgileri telefonla ve e-posta ile süratli bir şekilde temin edebilir, bu arada -Çağrı Merkezine bağlanmış olan ve aynı zamanda e-posta ile doğrudan doğruya temas kurulabilen- Kılavuz Hizmeti Merkezi ise belirli sorunlar üzerine kişiselleştirilmiş tavsiyeler önerir. Komisyona ait servisler geçmiş dönem bilgilerini Kılavuz Hizmeti Merkezi ile birlikte, mesleki tanınma talepleriyle ilgili belirli bir deneyim birikimine sahip olan Çağrı Merkezine temin eder. Bunlar, vatandaşların bu şekilde yapacakları müracaatlara en süratli ve doğrudan cevap sağlanabilecek yollardır Daha basit ve daha açık kontrol yaklaşımı Bu direktif Topluluk seviyesinde daha iyi bir yönetim için bir çerçeve sağlayacaktır. Anlaşma şartlarına uyarak maksimum esneklik sunacaktır. Söz konusu fonksiyonlara en uygun olan pek çok farklı çalışma seviyeleri temin eder ve bu arada yardımcı olma prensibini uygular. Genişlemiş bir Avrupa Birliğinde yöntemsel bir verimlilikle birlikte açıklık ve kabul edilebilirlik taleplerinde basitleştirmeye yol açacaktır. Hukuksal emniyet elde etmek ve belirsizliği veya aşırı külfetli bürokrasiyi önlemek için gerekli olan zorunlu detay düzeyini sağlayacaktır. Özel/kamu sektörü işbirliğinin imtiyazını araştırır. Vatandaşlara bilgi temin etmek ve sorunların mümkün olduğunca çabuk ve etkin bir şekilde çözüme ulaştırılmasını sağlamak üzere resmi kurumların kendileri ile Komisyon arasındaki mevcut işbirliğini güçlendirmenin yollarını da arar. Teklif, Üye Ülkelerin yetkililerini, mesleki kurumlarını ve ilgili diğer kuruluşları, konuyla en yakından ilgili olan bu organizasyonlara kendi görüşlerini bildirmek amacıyla açık konsültasyona yönlendirir. Teklif bu suretle, Avrupa Yönetimi hakkındaki Beyaz Kitapta ana hatları belirtilen çalışmalardan bazılarına uyar ve bunları uygular. 3. YASAL DAYANAK Yasal dayanak iptal edilmesi önerilen direktifler için hazırlanmış olanınki ile aynıdır. AT Anlaşmasının 40. Maddesine göre işçilerin serbest dolaşımı için gerekli olan önlemler [...] 251. Maddede belirtilen yönteme göre alınacaktır. Yerleşim hakkı bakımından ise, AT Anlaşmasının 47. Maddesine göre direktifler 251. Maddede belirtilen yönteme göre hazırlanacak olup, bağımsız çalışan kişiler olarak işine başlama ve işlerini takip etmeyle ilgili Üye Ülkelerdeki yasa, yönetmelik veya idari hükümlerce konulmuş olan maddelerin koordinasyonu için ile birlikte diplomaların, sertifikaların ve diğer resmi yeterlilik belgelerinin karşılıklı tanınması için ifadelerine göre uygulanacaktır. AT Anlaşmasının 55. Maddesine ilişkin olarak, 47. Madde hizmet temini için uygulanacaktır. Bu direktif uygulandığı ölçüde, Üye Ülkelerde gerçek kişilerin eğitimi ve kabul edilme şartları gibi konularda meslek yapısı ile ilgili mevcut yasamaya ilişkin prensiplerde herhangi bir değişiklik yapılmasını gerektirmez ve Konsey AT Antlaşmasının 47.(2) maddesine göre yeterli çoğunlukla hareket eder. 9

10 4. SUBSİDİARİTE VE ORANTILILIK AT Antlaşmasının Üçüncü Bölümünde insanların, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı hakkındaki Başlık III bu alandaki gerekli önlemleri alması için Avrupa Topluluğuna yeterli gücü vermektedir. Bu güç AT Antlaşmasının 5. Maddesine uygun olarak kullanılmalıdır, yani eğer önerilen işin hedefleri Üye Ülkeler tarafından yeterli olacak şekilde başarılamazsa ve başarılamadığı sürece, önerilen işin büyüklüğü veya etkileri nedeniyle bunlar Topluluk tarafından daha iyi bir şekilde yapılabilir. Üstelik, Topluluğun hareketi arzu edilen hedeflerin başarılması için gerekenin ötesine geçmemelidir. Bu teklif söz konusu gerekleri karşılar Subsidiarite Eğitim sisteminin ve mesleki eğitimin içeriği ve organizasyonu AT Antlaşmasının 149 ve 150. Maddeleri uyarınca münhasıran Üye Ülkelerin kendi meseleleridir. Bunun ötesinde, Üye Ülkeler kendi ulusal bölgelerinde belirli bir mesleğe başlamak ve sürdürmek için ve söz konusu mesleğin kapsadığı aktiviteler için konulmuş olan yeterliliklerin ve diğer koşulların tespitinden sorumludurlar. Bu ulusal kurallar işçilerin serbest dolaşımının, iş kurma serbestisinin ve hizmet verme serbestisinin önündeki engelleri yükseltebilir (AT Antlaşmasının 39, 43 ve 49. Maddeleri). Bu serbestlikleri etkin kılmak için, Topluluk uluslarına, o ülkede düzenlenmiş bir mesleğin sürdürüldüğünü gösteren bakış açısı ile kendi mesleki yeterliliklerinin diğer Üye Ülkelerce tanınması için izin veren ortak kurallar koymak gereklidir. Böylesi kurallar yalnız Topluluk seviyesinde konulabilir. Bu teklifte konulan yeni kurallar subsidiarite prensiplerine uygun olarak taslak halinde hazırlanmıştır. Hizmet verme serbestisi alanında daha geniş liberalizasyonun kurulması, devlet ve özel sektör arasında mesleki platformlar vasıtası ile yakın ortaklıkların tesisi, komitoloji prosedürlerinin artan kullanımı ve yetkili devlet kuruluşlarının daha merkezi rolü bu prensibin yalnızca pratik uygulamasıdır Orantılılık Teklifte izlenen hedefin başarısının ve etkin bir şekilde uygulamasının sağlanmasının kesinlikle gerekli olduğu noktaya kadar topluluğun hareketleri hem şeklen ve hem de maddeten kısıtlanmalıdır. AT Antlaşmasının 47. Maddesine göre önerilen, direktifin yasal enstrümanı, elde edilecek olan sonuçlara göre Üye Ülkeleri bağladığı ölçüde, şeklen tercihini ve bu sonuca ulaşmanın en uygun yöntemini karşı tarafa bırakarak, bu ihtiyacı karşılar. Bunun ötesinde bu teklif, tanınma sistemini kazanılan deneyimlerin ışığında basitleştirip geliştirirken, mesleki yeterliliklerin tanınması alanındaki mevcut yasal enstrümanları sağlamlaştırır. 10

11 Bu teklifte konulan yeni kurallar orantılılık prensibiyle bağdaşmaktadır. Hizmet verme serbestisi alanında daha geniş liberalizasyonun, devlet ve özel sektör arasında mesleki platformlar vasıtası ile yakın ortaklıkların tesisinin, komitoloji prosedürlerinin artan kullanımı ve Direktifin uygulanmasında yetkili devlet kuruluşlarının daha merkezi rolünün başarılması için tasarlanan yollar arzu edilen hedeflere ulaşmak için gerekenin ötesine geçmemektedir. 5. MADDELER ÜZERİNE DÜŞÜNCELER Madde 1 ile 4 arası Başlık I Genel hükümler Madde 1 mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınması prensibini düzenlemektedir. AT Anlaşmasına göre, 2. Madde, başvuranın icra etmek istediği meslek ev sahibi Üye Ülkede düzenlendiği zaman, ve başvuranın mesleki yeterliliklerini, mesleğini icra etmek istediği ülkenin haricindeki başka bir Üye Ülkeden aldığı zaman, Direktifin münhasıran Topluluk uluslarına uygulanacağını belirtir. 3. Madde esas olarak düzenlenmiş meslek, mesleki yeterlilikler ve resmi eğitim belgesi konularını içeren (başvuranın mesleğini en az üç yıl icra etmiş olduğu birinci Üye Ülke tarafından tanındığı sürece, üçüncü bir ülkeden alınmış herhangi bir resmi yeterlilik belgesi de dahil olmak üzere) genel sistem direktiflerinde halen mevcut olan tanımlamaları vermektedir. 4. Madde mesleki tanınmanın etkilerini vermektedir ve gerçekte iki farklı ve özerk mesleki aktiviteyi birleştiren düzenlenmiş bir mesleğe, ev sahibi Üye Ülkenin kendi bölgesine kısmen giriş izni veren yükümlülüklerini anlatmaktadır. Madde 5 ile 9 arası Başlık II Hizmet sunma serbestisi 5. Madde Üye Ülkelerin, faydalanıcı yasal olarak bir başka Üye Ülkede yerleşmiş ise, mesleki yeterliliklerle ilgili gerekçelerle, hizmet sunma serbestisini kısıtlamayabileceğini belirtmektedir. Eğer meslek yerleşilen Üye Ülkede düzenlenmiş ise, bu durum derhal uygulanabilir. Yerleşilen Üye Ülkede mesleğin düzenlenmediği durumlarda, başka bir Üye Ülkede hizmet veren kişi, ek olarak daha önceki Üye Ülkede söz konusu aktiviteyi iki yıl için icra etmiş olmalıdır. 11

12 Hizmetlerin verilmesi ile ilgili koşulların yumuşaması açısından bakıldığında, yerleşmeyle mukayese edildiğinde, ve hizmet sunmaktan ziyade gerçekte yerleşmeyi amaçlayan girişimler olduğunda bu kurallardan yardım alınmasından kaçınmak için, bu Direktifin amaçları doğrultusunda, hizmet verme kavramının gerçek karşılığını açıklığa kavuşturmak gerekmektedir. Hak Mahkemesinin 22 mahkeme içtihatlarından çıkarılan kriterlerin 16 haftalık bir süre kriteri ile ilgili ipucuna dayanarak güçlendirilmesini önerilmektedir. 6. Madde bir mesleki veya sosyal güvenlik kurumunu yetkilendirme veya kayıt olma hususlarındaki muafiyetlere dair sektörel direktiflerin acquis sini üstlenmiştir. 7. Madde hizmetlerin hizmeti veren kişinin taşınması suretiyle verildiği yerlerde, yerleşilen Üye Ülkedeki temas kurma noktasını bildirme yükümlülüğünü açıklar. 8. Maddeye uygun olarak, hizmet verenlerin milliyeti ve yerleşilen Üye Ülkede yasal olarak yaptığı iş, yerleşilen Üye Ülkelerin yetkili otoriteleriyle bilgi alışverişinde bulunularak ev sahibi Üye Ülke tarafından teyit edilmelidir. Uygun olan yerlerde, ev sahibi Üye Ülke yerleşilen Üye Ülkedeki temas kurma noktası ile birlikte, hizmeti veren kişinin mesleğini o Üye Ülkede en az iki yıl icra edip etmediğini de teyit edebilir. Tüketicinin korunması konusu ile ilgili olarak, 9. Madde hizmeti veren kişinin hizmetin alıcılarına verilen hizmetle birlikte belirli miktarda bilgi de verme yükümlülüğünü kapsar. Bu şart elektronik ticaret hakkındaki 2000/31/EC numaralı Direktiften alınmıştır ve böylece düzenlenmiş mesleklerde, verilen her çeşit hizmetlere genişletilmiştir. Başlık III Yerleşme serbestisi Bölüm III mesleki yeterliliklerin tanınmasının tabi olduğu şartları ve tanınma mekanizmalarının yerleşim serbestisi çerçevesi içerisinde uygulanma kurallarını açıklamaktadır. Halen genel sistemde ve sektörel direktiflerde mevcut bulunan çeşitli mekanizmalar esas itibariyle burada da sağlanmaktadır. 22 Özellikle tarihli hükme (Avukat Leger in kararları) bakınız, C-55/94 Davası, Gebhard, ECR 1995, s.i

13 BÖLÜM I YETERLİLİKLERİN TANINMASI İÇİN GENEL SİSTEM Bu Bölüm esas olarak 89/48/EEC ve 92/51/EEC numaralı Direktiflerde açıklanan ilkeleri ele alır. Mevcut sistemi sadeleştirmek amacıyla değişiklikler önerilmektedir. Madde 10 ile 14 arası Madde 10 da açıklandığı gibi, genel sistemin kapsamı 89/48/EEC ve 92/51/EEC numaralı Direktiflerdekinden daha geniştir. Mesleki deneyim veya minimum eğitim koşullarının eşgüdümü temel alınarak otomatik tanınmaya yeterli olmayan bütün durumlar için yardımcı mahiyette genişletilmiştir. Sadeleştirme açısından, halen 89/48/EEC ve 92/51/EEC numaralı Direktiflerde karşılıklı tanınmaya yapılacak başvurular için ortaya konulmuş olan kısıtlar, 11.ve 12. Maddelerde teorik terimler halinde açıklanan beş seviyede eğitim dikkate alınarak formüle edilmiştir. Tanınma hakkı Direktif temel alınarak, sadece eğer ev sahibi Üye Ülkede istenilen seviye başvuranın yeterlilik belgelerinde ispat ettiği düzeyin hemen üzerindeki bir seviyeden daha yüksek değil ise, verilir. Madde 13 esas itibarıyla 89/48/EEC ve 92/51/EEC numaralı Direktiflerin 3. Maddesine tekabül eder. Madde 14 ev sahibi Üye Ülkeye başvurana bir telafi önlemi uygulatmak suretiyle yeterliliklerin tanınması olanağını sağlar. Bu telafi önlemi bir yetenek testi veya bir uyum süreci vasıtası ile olabilir. Fakat süre ile ilgili önemli farklılıklar olması ve eğitiminin içeriği yeterli olmaması halinde, bir Üye Ülkenin bir telafi önleminden ziyade mesleki deneyim isteme olasılığı yürürlükten kaldırılmaktadır. Ulusal kanunlarla ilgili bilgilere haiz meslekler için seviyelerin otomatik olarak düşürülmelerinin yürürlükten kaldırılması da önerilmektedir, zira bu, hukukçuların uygulamadaki yetkilerinin tanınmasını yönlendiren maddeler ile aynı doğrultudadır. Son olarak, göçmenin bir yetenek testi veya bir uyum süreci arasından seçme hakkında azaltıma gidilmesi konusundaki mevcut maddelerin sadeleştirilmesi önerilmektedir. Önemli miktarda farklı olan konular kavramı yalnız kullanıldığı yere göre hassas bir şekilde tanımlanabilir. Bununla birlikte, önlemin orantılılığı ilkesinin Direktife dahil edilmesi, özellikle başvuranın ilgili mesleki deneyiminin dikkate alınması gerektiği anlamında, önerilmektedir. Madde 15 Madde 15, başvuranın özellikleri, tanıma yöntemine (düzenleme) uygun olarak Mesleki Yeterliliklerin Tanınması ile İlgili Komitenin aldığı bir karara göre ortaya konulan kriterleri karşıladığı durumlarda telafi önlemlerinden muafiyet sağlar. Bu kriterler Avrupa seviyesinde kurulan ve başvuranın yeterlilik seviyesine göre uygun garantiler sağlayan ortak bir platformun yayınlayacağı metin içerisinde mesleki bir kuruluş tarafından önerilecektir. 13

14 Madde 16 ile 19 arası BÖLÜM II- MESLEKİ DENEYİMİN TANINMASI Madde 16 ile 19 arası konunun prensibini ve aşağıda açıklanan değişikliklere tabi olarak 1999/42/EC numaralı Direktifin 4. Maddesinin, Ek A daki sınırlayıcı listede açıklanan ustalığı, endüstriyel ve ticari aktiviteleri kapsamak üzere başvuranın mesleki deneyimleri temelinde yeterliliklerinin otomatik olarak tanınmasını kapsayan hükümlerini ele alır. Mevcut kategorilerin yeniden gruplandırılması suretiyle sistemin basitleştirilmesi uygun görülmüştür. Belirli bir sayıda maddesel değişiklikler yapmak suretiyle, bağımsız olarak kendi işinde çalışanların veya bir kuruluşta müdür olarak çalışanların üç veya beş yıllık mesleki deneyimlerine dayanarak, mesleki deneyim kategorilerinin sayısını ikiye düşürmek mümkün olmuştur. Komitoloji prosedürü (düzenleme) Ek te belirtilen mesleki aktiviteler listesinde değişiklik yapmak amacıyla uygulanabilir. BÖLÜM III- MİNİMUM EĞİTİM ŞARTLARININ KOORDİNASYONU TEMELİNDE TANINMA Bu bölümde mevcut sektörel direktiflerde açıklanan garantiler temin edilirken, eğitim belgelerinin otomatik tanınmasını yönlendiren mevcut ilkeler ele alınmaktadır. Bazı görüşler, konuları basitleştirmek amacıyla sistemlerin standartlaştırılmasının konusu olmuştur. Madde 20 ile 45 arası Bu maddelerde; minimum eğitim şartlarının koordinasyonu için ilişkili olan mevcut koşullar, resmi eğitim belgelerinin otomatik tanınması (ve, gerekirse, bu şekilde tanınma için detaylı düzenlemeler), söz konusu mesleklere kabul edilme, adı geçen meslek aktivitelerinin icrası, eğitim belgelerinin Ek de dahil edilme yöntemleri, ve kazanılmış haklar ele alınmaktadır. Aşağıda belirtilen düzeltmeler özellikle vurgulanmalıdır: mimarın eğitim belgesinin kabulü için son zamanlarda konulmuş olan yöntemde yapılan bir değişiklik; Kazanılmış haklar saklı kalmak şartıyla, hala otomatik tanınmaya tabi bulunan az sayıda Üye Ülkede ortak bir özellik olarak tıp ve diş konusunda uzmanlaşmanın tanınmasının genel sistemle birleştirilmesi. Bu demektir ki, sistemi basitleştirmek için yapılacak bir girişimde, özellikle genişletmek amacıyla, bütün Üye Ülkeler için ortak ve zorunlu olan o tıbbi uzmanlıklar sadece bundan böyle otomatik tanınmadan yararlanacaklardır; doktorlar Direktifinin 32. Maddesinde açıklanan pratisyen tıp doktorları için eğitim formunun yürürlükten kaldırılması; 14

15 Genel bakımdan sorumlu hemşireler için, Üye Ülkelerdeki mevcut eğitim sistemine göre gereksiz hale gelmiş olan bilhassa eğitimin profesyonel yapısı ve bir sınavı geçme referanslarının yürürlükten kaldırılması; Eczacıların koordinasyonu Direktifinin 2(4)(a) maddesinde açıklanan minimum eğitim koşullarının azaltılmasının yürürlükten kaldırılması; Halka açık yeni eczane açması için bir eczacıya eğitim belgesinin otomatik tanınma süresinin uzatılması; Eczacıların tanınması Direktifi ile ilgili maddelerin Lüksembourg a özgü olarak yürürlükten kaldırılması (halka açık Devlet eczacılık imtiyazı verilmesi için gerekli olan iki yıllık mesleki deneyim). Komitoloji (düzenleme) prosedürü, bütün Üye Ülkeler için ortak ve zorunlu olan yeni tıp uzmanlık konularının Ek deki listeye girmesi için, ve bunları bilimsel ve teknik gelişmelere uyarlamak amacıyla, bilgileri, yetenekleri ve Ek de belirtilen konuların listesini güncelleştirmek için, tıp uzmanlıklarında minimum eğitim süresinin değişikliklerine uygulanır. BÖLÜM IV- YERLEŞİME İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER Madde 46 ile 49 arası 46. maddeye göre, yerleşimle ilgili hükümlerin uygulanmasında düzenlenmiş bir mesleğin icrası için yapılan bir talebe karar verileceği zaman, ev sahibi Üye Ülkenin yetkili otoriteleri Ek de belirtilen özel evrakları ve sertifikaları isteyebilirler. 47. madde yetkili ulusal otoritelere tanınma taleplerinde karara ulaşmaları için verilen özellikle genelleştirilmiş üç aylık sürenin uygulanması ve dosyanın teslim alındığını teyit etmek ve varsa herhangi bir eksik evrakın başvurana bildirilmesi için bu otoritelere yükümlülük verilmesi suretiyle, mevcut yöntem kurallarını güçlendirir. 48. madde esas olarak ev sahibi Üye Ülkedeki meslek adlarının kullanımında geçerli olan mevcut kuralları ele alır ve bu bağlamda Direktifin 4(3). Maddesine göre mesleğe kısmen giriş durumunda uygulanabilen kuralları şart koşar. Adalet Divanının 23 mahkeme içtihatları göz önünde bulundurularak, 49. Madde ev sahibi Üye Ülkeye başvurandan mesleğini icra etmesi için gerekli olan lisan becerilerine sahip olmasını isteme hakkı verir. Topluluk yasasıyla empoze edilen talep uygunluğunun değerlendirilmesi, mesleğin gereklerine nazaran orantılılığına dayandırılmalıdır. Uzman otoritelerin başvuranın yeterli lisan becerilerine sahip olmadığını belirlediği yerlerde, başvuranın eksik kalan becerileri kazanabileceğini saptamak ev sahibi Üye Ülkenin yapacağı bir iştir tarihli hükme bakınız, C-424/97 sayılı Dava, Salomone Haim Kassenzahnarztliche Vereinigung Nordrhein e karşı, s.i

16 Başlık IV- Mesleğin icrası için düzenlemeler Madde 50 ile 51 Bu Maddeler hizmet verme ve yerleşme için ortak konu olan, hastalık sigorta fonu ile yapılan bir anlaşmanın başlığı ve sonucu ile bağlantı kurarak, mesleğin icrası ile ilgili düzenlemeleri açıklar. Madde 52 ile 54 arası Başlık V- İdari işbirliği ve uygulama gücü 52. Madde Direktifin bütününde, özgün Üye Ülke ile Ev sahibi Üye Ülkenin uzman otoritelerine, Direktif hükümlerinin uygun bir şekilde uygulanmasını sağlamak ve hedef sapmalarından dolayı ortaya çıkan ve hileli biçimde kullanılan haklardan kaçınmak amacıyla yakın işbirliği kurmaları için yükümlülükler yüklemektedir. İlave olarak, Üye Ülkeler, Direktifin düzenli uygulanmasını geliştirmekten ve uygulama safhasında faydalı olan bilgilerin toplanmasından sorumlu bir koordinatör tayin etmelidir. 53. Maddede, İç Piyasa tarafından genel uygulamalarla örtüşen olaylarla uğraşan, ve son zamanlarda, mesleki yeterliliklerin tanınmasında yararlanılan şebekeler kurulmuş olduğundan, temas kurma noktalarına daha biçimsel bir yapı verilmek istenmiştir. 54. Maddeye göre, bir önceki sistemde kurulu bulunan bütün komitelerin yerini almak üzere, Direktifi ve onun güncelleştirilmesini yönetmek için tek bir komite kurulması sağlanır. Bu komite ilgili maddelerde açıklanan düzenleme yöntemine göre hareket eden bir tanıma komitesidir. Komite Direktifin işletilmesinden kaynaklanan tüm sorunlara çözüm bulabilecek kapasitede olmalıdır. Madde 55 ile 60 arası Başlık VI- Diğer hükümler 55. Madde Üye Ülkelere, mesleki yeterliliklerin tanınma sisteminin uygulanması hakkında her iki senede bir Komisyona bilgi vermesi için yüklenen yükümlülükleri ifade eder. 56. Maddede Direktifin bir hükmünün uygulanmasında büyük güçlükler yaşanması halinde, Komisyonun bunları ilgili Üye Ülke ile işbirliği içinde inceleyeceği anlatılmaktadır. Var ise, Komisyon bir Üye Ülkeye hitaben, bir hükmün uygulanmasını kısıtlanmış bir süre için kendi bölgesinde kısıtlamak amacıyla hazırlamış olduğu uygun önerileri komiteye sunar. Bu tip önlemler komitoloji (düzenleme) prosedürüne uygun olacak şekilde benimsenir. 16

17 57. Madde gereğince, mesleki yeterliliklerin tanınması hakkındaki mevcut direktifler yürürlükten kaldırılmaktadır. Madde arası, Direktifin uygulanması, yürürlüğe girmesi ve muhatapları hakkındaki son maddeleri oluşturmaktadır. 17

18 2002/0061 (COD) Mesleki yeterliliklerin tanınmasında AVRUPA PARLAMENTOSU VE KONSEY DİREKTİFİ İÇİN BİR ÖNERİ (EEA ile bağlantılı metin) AVRUPA PARLAMENTOSU VE AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ, Avrupa Ekonomik Topluluğunun kuruluş Antlaşmasını, ve özellikle 40. Madde, 47(1). Madde, 47(2). Maddenin ilk ve üçüncü cümleleri, ve 55. Madde göz önünde bulundurarak, Komisyondan 24 gelen öneri göz önünde bulundurularak, Ekonomik ve Sosyal Komitenin 25 görüşü göz önünde bulundurularak, Antlaşmanın 251. Maddesinde konulan prensiplere uygun hareket ederek, (1) Antlaşmanın 3(1)(c) Maddesi gereğince, kişilerin ve hizmetlerin Üye Ülkeler arasında serbest dolaşımının önündeki engellerin kaldırılması Topluluğun hedeflerinden birisidir. Buna, Üye Ülke vatandaşları için, özellikle mesleki yeterliliklerini edinmiş oldukları ülkeden başka bir Üye Ülkede bağımsız iş yapma veya istihdam kapasitesi olan bir mesleğin icraat hakkı dahil edilmektedir. Buna ilave olarak, Antlaşmanın 47(1). Maddesine göre diplomaların, sertifikaların ve diğer resmi yeterlilik belgelerinin karşılıklı tanınması için direktifler çıkarılacaktır. (2) 23 ve 24 Mart 2000 tarihlerinde Lizbon da düzenlenen Avrupa Konseyini takiben, Komisyon, özellikle hizmetlerin her bir Üye Ülke içindeki kadar basit olacak biçimde, Topluluk içerisinde serbest bir şekilde sunulmasını amaçlayan Hizmetler için Bir İç Piyasa Stratejisi 26 konusunda bir Bildiri sunmayı benimsemiştir. Yeni Avrupa İşgücü Piyasaları, Herkese Açık, Herkesin Erişimine Açık 27 başlıklı Komisyondan Bildiriye kadar ki süre içerisinde, 23 ve 24 Mart 2001 tarihlerinde Stockholm de toplanan Avrupa Konseyi Komisyonu daha düzenli, şeffaf ve esnek yeterlilik tanınma rejimi için [...] muayyen öneriler sunmakla görevlendirmiştir RG C, s.--- RG C, s.--- COM (2000) 888 sayılı Doküman COM (2001) 116 sayılı Doküman 18

19 (3) Göçmenin mesleğinin sonraki Üye Ülke tarafından iddia edilebilecek olan herhangi bir ayrım yapılmadan giriş şartlarına uygunluğu saklı kalmak koşulu ile ve bunlar objektif ve orantılı olarak kanıtlandığı sürece, mesleki yeterliliklerini bir Üye Ülkede kazanmış olan şahıslara aynı meslekle ilgili giriş yapması ve vatandaş olarak aynı haklar ile birlikte başka bir Üye Ülke içinde sürdürmesi için bu direktifle tevcih edilen garanti. (4) Hizmetlerin serbest sunumundan yararlanmak amacıyla, mesleki aktivitelerin icrasını özgün meslek başlığı altına genişletmeyi amaçlayan belirli kurallar bulunmalıdır. Uzak bir yerde sunulan bilgi toplumu hizmetlerinde, bilgi toplumu hizmetlerinin belirli yasal konularında, özellikle İç Piyasadaki 28 elektronik ticarette Avrupa Parlamentosunun 2000/31/EC referanslı Direktif hükümleri ve 8 Haziran 2000 tarihli Konsey kararları da uygulamaya tabidir. (5) Bir tarafta hizmetlerin sunulması için, ve diğer tarafta ise yerleşme için tesis edilen farklı sistemler göz önünde tutularak, hizmet sunucunun ev sahibi Üye Ülkenin bölgesine göç etmesi durumunda bu iki kavramın birbirinden ayrılması için kriterler zamanlamaya dayandırılarak basit bir olasılık kurmak suretiyle açıklığa kavuşturulmalıdır. (6) Yerleşim serbestisi için, yürürlükteki farklı tanınma sistemlerinin altında yatan prensipler ve emniyet tedbirleri oluşturulurken, ilgili kurallar yaşanmış olan deneyimlerin ışığında geliştirilmelidir. Bundan başka, ilgili direktifler çeşitli kereler değiştirilmiştir, ve bunların maddeleri ilkeler uygulanabilir halde tutularak yeniden düzenlenmeli ve akla uygun hale getirilmelidir. Bu münasebetle, Konsey Direktifleri 89/48/EEC 29 ve 92/51/EEC 30, mesleki yeterliliklerin tanınması üzerine genel sistem hakkındaki Avrupa Parlamentosu ve Konseyi nin /42/EEC referanslı Direktifi, genel bakımdan sorumlu hasta bakıcıların, diş hekimlerinin, veteriner cerrahların, ebelerin, mimarların, eczacıların ve doktorların meslekleri ile ilgili olan ve son olarak Avrupa Parlamentosunun ve Konseyinin /19/EC referanslı Direktifiyle düzeltilip tek bir metin altında toplandığı 77/452/EEC 33, 77/453/EEC 34, 78/686/EEC 35, 78/687/EEC 36, 78/1026/EEC 37, 78/1027/EEC 38, 80/154/EEC 39, 80/155/EEC 40, 85/384/EEC 41, 85/432/EEC 42, 85/433/EEC 43 ve 93/16/EEC 44 referanslı Konsey Direktiflerinde olduğu gibi yenileri ile değiştirilmelidir tarih ve L 178 sayılı RG, s tarih ve L 19 sayılı RG, s tarih ve L 209 sayılı RG, s tarih ve L 201 sayılı RG, s tarih ve L 206 sayılı RG, s tarih ve L 176 sayılı RG, s tarih ve L 176 sayılı RG, s tarih ve L 233 sayılı RG, s tarih ve L 233 sayılı RG, s tarih ve L 362 sayılı RG, s tarih ve L 362 sayılı RG, s tarih ve L 33 sayılı RG, s tarih ve L 33 sayılı RG, s tarih ve L 223 sayılı RG, s.15 19

20 (7) Yeterliliklerin tanınması için genel sistemin içerdiği meslekler hakkında, ki bundan böyle genel sistem olarak anılacaktır, Üye Ülkeler kendi bölgelerinde sunulan hizmetlerin kalitesini sağlamak için gerekli olan yeterliliklerin en az seviyesini açıklamak haklarını saklı tutarlar. Ancak, AT Antlaşmasının 10, 39 ve 43. Maddelerine uygun olarak, ilgili şahıs zaten başka bir Üye Ülkeden yeterliliklerinin tamamını veya bir kısmını almış olduğundan ve genellikle ulusal eğitim sisteminden aldıkları diplomalar şart koşulduğundan dolayı bir Üye Ülke vatandaşından yeterlilik temin etmesini istemeyebilirler. Sonuç olarak, bir mesleğin düzenlendiği herhangi bir ev sahibi Üye Ülkenin diğer başka bir Üye Ülkede edinilen yeterlilikleri ve bunların istenilenlere tekabül edip etmediğini dikkate alması gerektiği hususu şart koşulmalıdır. (8) Genel sistem tarafından hükmedilen mesleklerin girişi için gerekli olan minimum eğitim koşullarının uyumsuzluğu karşısında, bir telafi önleminin empoze edilmesi ev sahibi Üye Ülke için mümkün olmalıdır. Bu önlem orantılı olmalıdır ve özellikle başvuranın mesleki deneyimini dikkate almalıdır. Deneyimler göstermiştir ki; göçmenin bir yetenek testi veya uyum süreci arasından birini seçmesi için yapılan talep ikinci seçeneğin yeterlilik seviyesine nazaran daha uygun bir emniyet tedbiri sunar, böylece o seçenekte herhangi bir azaltıma gidilmesi genel ilgide zorunlu bir şart olarak her seferinde kanıtlanmasını gerektirir. (9) İşçilerin serbest dolaşımını, yerleşim serbestisini ve hizmetlerin serbest sunumunu geliştirmek amacıyla, uygun bir yeterlilik seviyesi sağlarken, çeşitli mesleki kuruluşlar ve organizasyonlar mesleki yeterliliklerle ilgili bazı kriterlerin bir araya toplandığı mesleklere bu kuruluş veya organizasyonlarca mesleki unvan taşıma hakkı verildiği Avrupa düzeyinde ortak platformlar oluşturmuşlardır. Direktif, bu çalışma metni içinde, genel sistemdeki tanınma niteliğini daha otomatik bir şekilde geliştirirken, bu inisiyatifleri, belirli şartlar altında ve Topluluk yasalarına, ve özellikle Topluluğun rekabet ile ilgili yasalarına uygun olacak biçimde dikkate almalıdır. (10) Mesleki yeterliliklerin tanınması ile ilgili henüz hiçbir hükmün bulunmadığı her türlü durumu dikkate almak için, genel sistem, ya mesleğin bu sistemlerden biri tarafından kapsanılmadığı, veya mesleğin bu özel sistem tarafından kapsanılmasına rağmen, başvuranın bundan yararlanmak için gerekli olan şartları karşılamadığı yerlerde, belirli özel bir sistemin kapsanılmadığı durumlara genişletilmelidir tarih ve L 253 sayılı RG, s tarih ve L 253 sayılı RG, s tarih ve L 165 sayılı RG, s.1 20