METASTATİK KOLOREKTAL KANSERDE STEREOTAKSİK RADYOTERAPİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "METASTATİK KOLOREKTAL KANSERDE STEREOTAKSİK RADYOTERAPİ"

Mehmed Nabi
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 METASTATİK KOLOREKTAL KANSERDE STEREOTAKSİK RADYOTERAPİ Dr. İlknur Bilkay Görken DEÜ Radyasyon Onkolojisi AD EGE CERRAHİ DERNEĞİ-İZMİR Ocak 2016

2 SUNUM PLANI Tanım Teknik ve cihazlar SRS-SBRT radyobiyoloji SBRT uygulama aşamaları Metastatik KRK de uygulama alanları Sonuç

3 STEREOTAKSİ TANIM Stereotaksi kelime anlamı olarak Yunan ve Latin kökene dayanıyor. Stereo: uzayda üç boyutu tarif eder taksis: Bir araya getirmek, toplamak Stereotaksi: Kusursuz 3-boyutlu haritalandırma tekniği kullanarak bir prosedüre kılavuzluk etmek

Stereo: uzayda üç boyutu tarif eder taksis: Bir araya getirmek,

4 Stereotaksik Radyocerrahi (SRS) Kusursuz üç boyutlu haritalandırma tekniği rehperliğinde, yüksek oranda konformal dozun, kusursuz doğrulukla belirlenmiş hedeflere tek fraksiyonda uygulanması işlemidir. Stereotaksik Radyoterapi (SRT): Aynı işlemin birden fazla fraksiyonda yapılmasıdır. Stereotaksik Beden Radyoterapisi (SBRT): Aynı işlemin ablatif dozlarda ekstrakranial hedeflere uygulanmasıdır.

işlemidir. Stereotaksik Radyoterapi (SRT): Aynı işlemin birden fazla fraksiyonda yapılmasıdır.

5 Tarihçe Fotoğraflar Varian Stereotaksi Kurs sunumlarından Stereotaksi terim ilk kullanımı Beyin Cerrahisi nde İnvaziv bir yöntem, tekrar edilebilirliği kısıtlı

6 Beyin cerrahisinden radyoterapiye transfer Dr. Lars Leksell Fotoğraflar Varian Stereotaksi Kurs sunumlarından alınmıştır

7 SRS de İnvaziv frame bazlı uygulamalardan frameless uygulamalara değişim Standart beyin maskesi İnvaziv Gamaknife başlık Noninvaziv Brainlab maskesi Frame İnvaziv Fudicial marker bazlı Frameless Tedavi sırasında Görüntüleme (IGRT-CBCT)

Gamaknife başlık Noninvaziv Brainlab maskesi Frame İnvaziv

8 SBRT-Stabilizasyon

9 SRS/SBRT Teknikleri ve Cihazları Gamma Knife Radyocerrahi Sistemi Proton Radyocerrahi LINAK Radyocerrahi Tomoterapi CyberKnife LINAK-IGRT Sistemleri Fotoğraflar Varian Stereotaksi Kurs sunumlarından alınmıştır

Radyocerrahi Tomoterapi CyberKnife LINAK-IGRT

10 GamaKnife Sferik şekilli shut lar ile hedef şekillenir. Her shut sonrası hastaya yeniden pozisyon verilir. Sadace kranial hedefler Fotoğraflar Varian Stereotaksi Kurs sunumlarından alınmıştır

11 CyberKnife (Robotik Radyocerrahi) Nonisocentric treatment-belirlenmiş uzaysal noktalar değişik açılardan Işınlanır. Kranyumda çeştli pozisyonlar Özel Planlama Sistemi Inverse Planing Multıpl Pencil Beams Fotoğraflar Varian Stereotaksi Kurs sunumlarından alınmıştır

12 Linak SRS-SRT Sistemleri

13 Linak-IGRT-SRS-SBRT Sistemleri Micro-leaf tabanlı kolimatör sistemleri içerir 3BCRT, IMRT, VMAT/IMAT ile planlama VMAT/IMAT, MU ve tedavi süresi avantajı Aynı anda birden fazla lezyonun tedavisi mümkün

ile planlama VMAT/IMAT, MU ve tedavi süresi

14 SRS-SBRT Sistemleri Karşılaştırma Görüntü kılavuzluğunda RT -CBCT (Lınac) -kv Trackıng (CK ve Novalıs) - GK ta görüntü kılavuzluğu yok Hasta hareket ettirilmeden çoklu lezyonlar ışınlanabilir Tedavi süresi - GK 68 dakika -CK 38 dakika - RapidArc Truebeam (6-10 FFF) 2-3 dakika

Hasta hareket ettirilmeden çoklu lezyonlar ışınlanabilir Tedavi

15 SBRT ÖZELLİKLER Yüksek Doz Küçük Volüm Yüksek doğrulukta homojen doz % daha yüksek doz hızı Biyolojik ve teknik olarak hastaya özel Non invaziv yöntem, cerrahiye alternatif

16 SRS-SBRT Radyobiyoloji

17 Tümörler radyasyonla nasıl öldürülür? 1-2 Gy Fraksiyon Dozları H 2 0 H + 0H -

18 Yüksek doz Radyasyon Dozu Sitotoksik Etki 8-10 Gy yüksek dozlarda LQ Model fraksiyon büyüklüğü açıklayamaz Guerro ve Li. Lethal Curtıs s Potansiyel Lethal Modeli Modifikasyon fraksiyon sırasında devam eden tamiri hesaba katar Park ve ark. -Universal Sağkalım Eğrisi -LQ Model+Çok hedef Model SBRT yüksek doz bölgesinde Yüksek Doz Log Hücre ölümü lineer ilişki Prostat α/β= Gy Hücre ölümünde artış

Lethal Curtıs s Potansiyel Lethal Modeli Modifikasyon fraksiyon sırasında devam eden tamiri hesaba

19 Yüksek 8-10 Gy Doz Kök Hücre DNA Hasarı Hücre Ölüm sinyalleri Endotelial Apopitosiz Kök Hücre Ölümü Mikrovasküler Disfonksiyon Antiangiogenik Etki Garcia-Barros ve ark.

20 Fraksiyon / Yüksek Doz Tm stromasında antijen yanıtı T Hücre aktivitesinde artış abscopal effect Büyümede gecikme Kür

21 SRS-SBRT UYGULAMA -TEKNİK

SBRT-SART Gereklilikler The American Association of Phsyicist ın Medicine (AAPM) Task Group 101 Uygun Hasta sabitlemesi Solunum Kontrolü Abdominal Kompresyon Solunum Ayarlı RT (Respiratory Gating)

22 SBRT-SART Gereklilikler The American Association of Phsyicist ın Medicine (AAPM) Task Group 101 Uygun Hasta sabitlemesi Solunum Kontrolü Abdominal Kompresyon Solunum Ayarlı RT (Respiratory Gating) Tedavi Planlama Sistemine Görüntüm aktarımı Tedavi Pozisyonunda BT Çekimi 1 mm kesit aralığı Onay ve Tedavi Gerçek Zamanlı Görüntüleme Kalite Kontrol Doz Planlama Hedef ve Normal dokuların Belirlenmesi- Konturlama

23 Frameless Hasta sabitleme Sistemleri Termoplastik maske, boyun yastıkları

24 Konturlama-Hedefin Belirlenmesi GTV GTV: Görünebilir Tümör PTV: GTV mm PTV -MRI -PET-BT Fotoğraflar Varian Stereotaksi Kurs sunumlarından alınmıştır

25 Tedavi Kalite Kontrol 1386 diod ile doz değerlendirmesi Fotoğraflar Varian Stereotaksi Kurs sunumlarından alınmıştır

26 KOLOREKTAL KANSER METASTAZLARINDA UYGULAMA ALANLARI

27 Metastatik Hastalıkta Lokal Tedavinin Temelleri Hellman ve Weichselbaum Hipotezi Sınırlı ve yaygın metastatik hastalık arası dönem (Oligometastatik Hastalık) 3 ten az organda 3-8 metastaz varlığı Sınırlı metastatik hastalıkta metastatik odakların çıkarılması ile yararlanım(+) Melanoma-Renal Hücreli Karsinom Stereotaksik RT diğer lokal tedavilere eşit etki Daha az yan etki Cerrahi rezeksiyon Radyofrekans Ablasyon İnvaziv değil. Kriyoterapi

28 Malign hastalıklarda başarısızlık şekilleri Primer tümör (Kolonojenik hücreler) Lenfomada Sistemik KT +TAR

29 Stereotaktik Beden Radyoterapisi Brain K Chang, RD Timmerman AJCO, 2007

30 Kolorektal Kanserlerde (KRK) Sorunlar 1-Lokal Nüksler -Rektum -Retroperitoneal Kolon 2- Uzak organ Metastazları -Karaciğer -Akciğer - Kemik

31 KC Metastazları En sık görülen hepatik tümörler Kolorektal, AC, meme Ca KRK de %25 senkron, %50 metakron KC Met (+) Tek / oligometastatik hastalık Altın standart Cerrahi Lokal tedavi ile ort. HS 6-18 ay Weng M, et al. PLoS One 2012;7:e45493 Nathan H, et al. Ann Surg Oncol 2012;19: Reuter NP, et al. J Gastrointest Surg 2009;13:486-91

32 KRK in KC Metastazlarında Cerrahi Rezeksiyon- Sağkalımı Etkileyen Faktörler Değişken Düşük Risk Yüsek Risk Lezyon Sayısı 3 > 3 Lezyon Boyutu <5 cm 5 cm Hastalıksız Süre > 12 ay 12 ay CEA Düzeyi <200 mg/ml 200 mg/ml Cerrahi Sınır Negatif (R0) Pozitif (R 1)

33 KC Metastazı Cerrahi Rezeksiyon Bilober metastazda 1 yıllık GSK %5 Soliter metastaz %60 Soliter Met. tedavi edilmezse 3 yıllık GSK < %20 Median sağkalım ay Brain K Chang, RD Timmerman AJCO, 2007

34 KC Metastazlarında Lokal Tedaviler Stereotaksik Beden Radyoterapisi (SBRT) Radyofrekans Ablasyon Kriyoterapi Laser Thermoterapi Brakiterapi

35 SBRT- Uygun Hastalar En Kolorektal, meme metastazı Primeri kontrol altında veya tedavi edilebilir düzeyde olan Ekstrahepatik hastalık olmayan 3 metastatik lezyon < 6 cm iyi sınırlı tümör > 1.5 cm luminal gastrointestinal organ Genç yaş İyi performans durumu (ECOG0-1) Yaşam beklentisi > 6 ay Öncesinde yoğun KT almayan Kavanagh BD, et al. Semin Radiat Oncol 2006;16:77-84

36 KC Metastazlarında SBRT- Teknik Kolorektal Kanser KC Metastazı 5 Metastatik Lezyon 700 cc normal KC 1X24 Gy SBRT

37 KC Metastazlarında SBRT- Teknik 24 Gy Doz yüzeyi

38 KC Metastazlarında SBRT- Teknik Terapotik Kazanç

39 Karaciğer Oligometastazları-SBRT Hasta Sayısı Doz/Fraksiyon İzlem (ay) 12-ay LK (%) 24-ay LK (%) Herfarth et al / Wulf et al / Wulf et al Değişken/ Hoyer et al /141 45/3 4.3 yıl 79 Mendez-Romero et al / Gy 1-5 fraksiyon 1-y LK % y LK %60-90 Kavanagh et al / (18. ayda) Milano et al /293 50/ Rusthoven et al / Lee et al / Abrosino et al / Goodman et al / (GS) Van der Pool et al / Rule et al /3, 50/5, 60/ , 89, 100 Berber et al ± 8.2 Gy/5 ± Scorsetti et al /

40 RF ABLASYON X SBRT X REZEKSİYON Retrospektif çalışmalarda Lokal Kontrol GSK@ 2 yıl Ciddi Yan Etki SBRT %67-92 %30-62 < %1 RFA %79-93 % %6-9

41 Normal Dokular

42 AKCİĞER TÜMÖRLERİ Metastatik akciğer tümörleri: KRK lerde %20 oranında gelişir. Sistemik kemotrapi standart yaklaşımdır. Lokal Tedaviler ile yararlanım (+)

43 AKCİĞER TÜMÖRLERİ 3-8 Frak/32-60 Gy Brain K Chang, RD Timmerman AJCO, 2007

44 METASTATİK AKCİĞERTÜMÖRLERİ 3-8 Frak/32-60 Gy

45 METASTATİK AKCİĞERTÜMÖRLERİ

46 KEMİK METASTAZLARI Tüm metastazların %20 En sık vertebral kolon tutuluşu (+) Ağrı ve yaşam kalitesinde azalma Kemik oligometastazlarında radikal yaklaşım

47 Rektum Karsinomu, kemik oligomet, 1x18 Gy

48 Tonsil Ca, Kemik met, SBRT: 1x2000 Gy, 10 FFF

49 1-3 fraksiyonda Median: 24 Gy PRV: M. Spinalis Thekal Sak Medüller kanal Max Doz: 10 Gy Vertebral Kırıklar

50 Diğer Metastatik Alanlar

51 Paraspinal Metastazlar

52 Tedavi öncesi Tedavi sonrası 6.ay

53 Meme CA, beyin oligomet, 1x20 Gy

54 Meme CA, beyin oligomet, 1x20 Gy

56 Dr. Fadime Akman

57 SONUÇ-1 Primer tümör ve oligo metastatik hastalıkta lokal ablatif tedavi ile sağkalım artışı gösterilmiştir. Metastatik hastalıkta lokal tedaviler giderek daha fazla uygulanmaktadır. SBRT yüksek etkinlik ve düşük toksisiteyle güvenli, uygulanabilir. Etkinlik ve yan etki değerlendirmesi için uzun süre takipli PR çalışmalar. Tek veya birkaç fraksiyonda çok yüksek doz

58 SONUÇ-2 Verilen dozun TELAFİSİ YOK!!!! HATASIZ ÇALIŞMAK GEREKİYOR Tedavinin her aşamasında KALİTE KONTROLÜ!!

59 CİHAZ PARKI EĞİTİMLİ İNSAN GÜCÜ EMEK PAYLAŞIM İŞBİRLİĞİ DOSTLUK TAKIM RUHU

Benzer belgeler

SRC/SBRT Temel Eğitim Kursu. Kaan OYSUL - kaan@oysul.com

SRC/SBRT Temel Eğitim Kursu. Kaan OYSUL - kaan@oysul.com + SRC/SBRT Temel Eğitim Kursu Kaan OYSUL - kaan@oysul.com + Radyocerrahi 1951 yılında Lars Leksell Lezyonun stereotaktik tanımlanması Yüksek sayıda çapraz radyasyon hüzmesinin hedefte kesişmesi + Radyocerrahi