Prostat nedir? Prostat kanseri kimlerde görülür? Prostat kanserinin nedenleri nelerdir? Yaş: 2. Genetik yatkınlık: 3. Irk:

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Prostat nedir? Prostat kanseri kimlerde görülür? Prostat kanserinin nedenleri nelerdir? Yaş: 2. Genetik yatkınlık: 3. Irk:"

Transkript

1 Prostat nedir? Prostat erkeklerde mesanenin (idrar torbası) altında rektumun önünde yer alan ve yardımcı üreme organı olarak görev yapan, normalde ceviz büyüklüğünde bir salgı bezidir. Mesaneden idrarı penis ucuna taşıyan, üretra denilen kanal prostatın içinden geçer. Asıl görevi spermin taşınması için gerekli sıvıya destek sağlamak ve bir pıhtı halindeki meninin sıvılaşmasını sağlayan enzimi üretmektir. Yaşla beraber prostat boyutlarında büyüme veya kanserli doku gelişimi meydana gelebilir. Prostat kanseri kimlerde görülür? Dünya genelinde prostat kanseri erkeklerde akciğer kanserinden sonra en sık görülen kanserdir. Kansere bağlı ölümlerde akciğer kanserinden sonra ikinci sırada yer alır.erkeklerin kabaca %15-20 sinde prostat kanseri tanısı konulur, %3 ünde prostat kanserinden ölüm görülür. Ülkemiz için kesin veriler mevcut olmamakla birlikte2010'da yapılmış Prostat-Türk Çalışması 27.7/100 bin insidansverisini ortaya koymuştur. Bu sonuç Türkiye'de de batılı ülkelerde görülensıklığa yakınsıklıkta prostat kanserine rastlanıldığını göstermektedir. Prostat kanserinin nedenleri nelerdir? Prostat kanserinin nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Fakat, yapılan çalışmalar sonucu 3 kesin risk faktörü belirlenmiştir: 1. Yaş: Yaş ilerledikçe prostat kanseri görülme riski artar. Prostat kanseri "latent form" ve "klinik aktif form" olmak üzere birbirinden çok farklı karakterde, iki ayrı formda bulunmaktadır. Latent formda histolojik düzeyde olan prostat kanseri odağı hayat boyu hiç tanı konulmadan sessiz kalabilirken, klinik aktif formda genetik bir yatkınlıkla birlikte olumsuz çevre koşullarının ve bilinen bilinmeyen pekçok risk faktörünün biraraya gelip etkin olması sonucu büyüyerek, klinik olarak önemli hale gelebilir, prostat dışına yayılabilir, metastaz yapabilir. 50 yaşındaki bir erkeğin yaşamı boyunca latent prostat kanserine yakalanma riski % 40, klinik aktif prostat kanseri teşhis edilme riski % 9,5 ve bu kanserden ölme riski ise % 2,9 olarak hesaplanmaktadır. 2. Genetik yatkınlık: Kanser geliştirme riski, birinci derece akrabalarından bir kişide prostat kanseri olanlarda 2 kat, iki kişide olanlarda 5 kat, üç kişide olanlarda 11 kat artmaktadır. Ayrıca, ne kadar erken yaşta ortaya çıkmış ise, diğer aile bireylerinde kanser çıkma olasılığı o kadar artmaktadır. Ailede birden fazla kişide görüldüğünde bu kanser "ailesel prostat kanseri" olarak tanımlanmaktadır. Daha erken yaşta ortaya çıkmaktadır. Tüm prostat kanserlerinin %9'u ailesel prostat kanseridir. Meme ya da kolon kanserine yakalanmış aile yakını olanlarda da prostat kanseri riskinin yüksek olduğu belirlenmiştir. 3. Irk: Siyah ırkta daha sık, sarı ırkta daha az görülmektedir. Kuzey Amerika ve Avrupa'da daha sık görülürken, Doğu Asya'da daha az görülür.

2 Yaş ve aile öyküsü en önemli risk faktörleri olduğu için, prostat kanseri araştırılması 50 yaşından itibaren önerilirken, ailesel prostat kanseri varlığı söz konusu ise 40 yaşından itibaren başlatılmalıdır. Latent prostat kanseri sıklığında ırklar ve ülkeler arasında farklar olmadığı gösterilmiştir. Bu da klinik aktif prostat kanserinin oluşumunu kolaylaştırdığı düşünülen diğer risk faktörlerinin varlığını düşündürmektedir: 1. Beslenme alışkanlıkları (bol hayvansal yağ içerikli, az fibrinli ve posalı gıdalar) 2. Güneş ışığından yeterince yararlanamama (prostat kanserine karşı koruyucu özelliği bulunan A ve D vitaminlerinin eksikliği) 3. Kadmium içeren işyerlerinde çalışmak: örneğin lastik endüstrisi 4. Testosteron: Prostatın işlev görebilmesi için testosteron gereklidir. Fakat, ilerleyen yaşla birlikte testosteron aktivitesinde bir artış oluşur. Bu da histolojik düzeyde bir prostat kanseri odağı varsa klinik olarak önemli bir prostat kanseri haline dönüşmesine neden olur. Prostat kanseri önlenebilir mi? Önlenebilir kesin bir risk faktörü bugüne kadar belirlenemediği için, sağlıklı beslenmekuralları çerçevesinde muhtemel risk faktörlerine yönelik önlemler alınabilir. Yüksek hayvansal yağ oranı ve kırmızı et içeren gıdalar, testosteron etkisini arttıran ve kanser gelişimini hızlandıran kötü kolesterol denilen LDL (low-densitylipoprotein) seviyesini arttırmaktadır. Obezitede artan vücut yağ dokusu içinde bulunan leptin gibi proteinler ve insulin benzeri büyüme faktörü gibi hormonlar prostat kanserinin ilerlemesini arttırmaktadır. Ayrıca aşırı miktarda kalsiyum alınması D vitaminininvucuttaki sentezini azaltmaktadır. Ek olarak,sigara kullanımı pekçok kanser türünde olduğu gibi prostat kanseri oluşumunda ve ilerlemesinde de rol almaktadır. Bu risk faktörlerinden uzak durulması veya en aza indirilmesi önerilmektedir. Beslenme alışkanlıkları değiştirilerek, daha çok fibrinli posalı gıdaları temel alan doğal ürünlere ağırlık verilebilir.antioksidan özellik içeren gıdaların yanında,likopen içeren domates, omega-3 içeren somon ve tuna balığı önerilmektedir.fakat, likopenin etkinliğinin araştırıldığı 8 randomize kontrollü çalışmanın sonucunda likopenin prostat kanseri oluşumunda önleyici olduğu yönünde güçlü bir veriye ulaşılamamıştır. Benzer şekilde,seleniumand Vitamin E CancerPrevention Trial (SELECT) çalışması da prostat kanserini önlemede selenyum ve E vitaminin etkili olmadıklarını ortaya koymuştur. Beslenmenin etkileri konusunda çalışmalar devam etmektedir. Normal prostat dokusunun büyümesi ve canlılığının korunmasında testosteron ve D vitamini önemli rol alır. Testosteron hücre çoğalmasını arttırırken, D vitamini azaltıcı etki gösterir. Testosteron etkisini azaltmaya yönelik, fitoöstrojen içeren soya fasülyesi tüketimi, kilo kaybı sağlayan düzenli egzersiz yapılması önerilmektedir.bununla birlikte, vücutta testosteron etkisini azaltıcı ilaç kullanımını araştıran çalışmalar(prostatecancerprevention Trial (PCPT),ReductionbyDutasteride of ProstateCancerEvents (REDUCE)) prostat kanseri oluşumunu önlemede yeterince etkili olmadığını, yan etkilerinin yanı sıra yüksek dereceli prostat kanseri oranında da artışa neden olabileceğini ortaya koymuştur. Sonuç olarak, genetik faktörlerin en önemli risk faktörü olduğu bilinirken, diğer dış faktörlerin de etkili olabileceği fakat bu konuda henüz hayat tarzını, yeme alışkanlıklarını değiştirmeyi gerektirecek yeterli kanıta sahip olmadığımız görülmektedir. Bu konuda yapılan

3 ve yapılacak çalışmalarla prostat kanserini önlemeye yönelik ipuçları elde edileceği beklenilmektedir. Prostat kanserinin klinik belirtileri nelerdir? Prostat kanserinin erken belirtisi yoktur, sinsi bir hastalıktır. Erken dönemde belirti vermesi nadirdir. Tedavi ile bu hastalıktan tamamen kurtulmanın mümkün olduğu evrede, hastanın çoğunlukla hiçbir şikâyeti olmaz. Çünkü prostat kanseri üretraya uzak,prostatın dış kapsülüne yakın kesimlerinden (periferalzon) köken alır. İyi huylu prostat büyümesinde görülen idrar yaparken zorluklar, akım hızında azalma, sık idrara gitme gibi şikâyetler prostat kanserinde ileri evrelerde, kanserüretrayı etkilediğinde ortaya çıkar.ayrıca, ileri evrede kanser meni kanallarını, seminal vezikülleri etkilediğinde menide kan görülmesi, sinirleri etkilediğinde ereksiyon (peniste sertleşme) kaybı, kemiklere metastaz yaptığında bölgesel kemik ağrıları,ileri safhalarda kemik iliği etkilenmesine bağlı anemi ve halsizlik,prostat etrafındaki lenf bezleri ve mesane etkilendiğinde ağrı, böbreklerde şişme (hidronefroz) ve böbrek yetmezliğigelişebilir. Metastaza bağlı bu belirtiler hastanın hissettiği ilk belirtiler de olabilir. Bu nedenle belirli bir yaştan itibaren erken tanı için prostat kanserine yönelik muayene ve testler mutlaka yapılmalıdır. Prostat kanserine yönelik muayene ve inceleme niçin ve nasıl yapılır? Prostat kanseri için düzenli muayene ve inceleme yapılarak hastalığı erken evrede teşhis etmek amaçlanmaktadır. Çünkü, kanserin prostat içine sınırlı olduğu erken evrede yapılacak tedavi ile hastalıktan tamamen iyileşme şansı çok yüksektir. Son verilere dayanılarak şu an için, prostat kanserine yönelik toplum taraması yapılması önerilmemektedir. Fakat risk grubunda olan erkeklerin bireysel olarak erken tanı amacıyla taranması önerilmektedir. Bu nedenle, akrabalarında prostat kanseri olan erkeklerin ve siyah ırka mensup erkeklerin 40 yaşından, diğer erkeklerin 50 yaşından itibaren yılda bir defa prostat kanseri taraması için üroonkoloji uzmanına gitmeleri önerilmektedir. Günümüzde prostat kanserine yönelik tarama çalışmasının iki önemli tanı metodu vardır: 1. Parmakla rektal muayene (PRM): Bu muayene sırasında prostatın ön kısmı hariç, ulaşılabilir diğer kesimleri parmakla palpe edilerek tümör açısından şüpheli bir sertlik veya düzensizlik olup olmadığı kontrol edilir. 0.2 ml den büyük kitleler palpe edilebilir. Tek başına PRM ile kanserli hastaların %20 si tespit edilebilir. 2. Prostat spesifik antijen (PSA): PSA prostat bezinden salgılanan bir proteindir. Görevi meninin sıvılaşmasına yardım etmektir. Normalde kanda az, menide 1 milyon kat daha fazla miktarda bulunur. Prostat dokusunda bir hasar oluştuğunda kana geçen PSA miktarında artış olur. PSA kana geçtiği zaman büyük proteinlere bağlı veya serbest halde olmak üzere iki formda bulunur. Serbest PSA düzeyi azaldıkça, total PSA düzeyi (bağlı ve serbest PSA toplamı) arttıkça kanser açısından şüphe uyandırır. PSA için şu değerin altında olursa prostat kanseri olmaz diyebileceğimiz bir değer yoktur! Çünkü klinik olarak önemli prostat kanseri tanısı konulmuş hastalara bakıldığında PSA değeri 1 in altında olanlar dahi vardır (Tablo 1). Fakat, prostat kanseri çıkma ihtimali yüksek olan bir

4 değer belirlenerek, prostat kanserine yönelik ileri incelemeler yapılır. Prostat kanseri tanısını kolaylaştırmak amacıyla PSA düzeyi 2.5 ng/ml üstünde olduğunda dikkatli bir değerlendirme yapılmalıdır. Bu amaçla serbest/total PSA oranı, yaşa göre PSA değerleri, PSA artış hızı ve PSA dansitesi gibi parametreler prostat biyopsisi yapma kararı almakta yönlendirici olmaktadır. Yaş ilerledikçe PSA düzeyinde artma olur. PSA düzeyinin düşük olması veya yüksek olması o kişide kesin bir şekilde prostat kanseri olmadığını veya olduğunu göstermez. Çünkü, PSA düzeyini yükselten prostatit, iyi huylu prostat büyümesi ve geçici yükselmelere neden olan durumlar da mevcuttur. Fakat, PSA kansere değil organa spesifik olduğu için,bazı durumlarda iyi bir tarama testi için yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle PSA, PRM ile birlikte değerlendirilerek, prostat biyopsisi yapma kararı alınmalıdır (Tablo 2). Asıl tanı biyopsi sonucu ile konulmaktadır. Tablo 1: Düşük PSA değerlerine göre prostat kanseri olma riski. Önemli prostat kanseri olan Gleason 7 ve üzeri kanser çıkma riski düşük PSA değerlerinde dahi görülebilmektedir. PSA seviyesi (ng/ml) Prostat kanseri riski (%) Gleason 7 prostat kanseri riski (%) Tablo 2:Serum PSA değeri ve parmakla rektal muayeneye (PRM) göre biyopside kanser çıkma oranı. PSA değeri arttıkça, PRM de de bulgu varsa kanser çıkma ihtimali artmaktadır. PSA (ng/ml) PRM normal (%) PRM de şüpheli bulgu var (%) > PCA3 prostat masajı sonrasında idrarda bakılan yeni bir yöntemdir. Total PSA ya göre daha etkin olduğu yönünde yayınlar vardır. Fakat, çok pahalı olması ve önemli kanseri tespit etmedeki etkinliğinin henüz bilinmemesi kullanımını sınırlamaktadır. Prostat iğne biyopsisi ne zaman ve nasıl yapılmalıdır? PRM'de şüpheli bulgu olduğunda, PSA değeri ne olursa olsun, mutlaka prostattan biyopsi yapılmalıdır. Çünkü, prostat kanseri tanısı alan hastaların %25'inde PSA düzeyi normal sınırlardadır.prm normal iken, PSA düzeyi şüphe doğuracak yükseklikte ise, prostatit veya

5 PSA düzeyinde geçici yüksekliğe neden olabilecek durumlar dışlandıktan sonra, PSA tekrar edilerek prostattan biyopsi yapılmalıdır.biyopsi öncesinde hastanın yaşı ve varsa eşlik eden hastalıkları mutlaka dikkate alınmalıdır. Bazı durumlarda, yapılan incelemeler sonucu prostat kanseri şüphesi olmayan fakat iyi huylu prostat büyümesi nedeniyle açık veya kapalı ameliyat edilen hastaların elde edilen prostat dokularının patoloji incelemesi sonucunda prostat kanseri tanısı da konulabilir. Prostat biyopsisi transrektal ultrasonografi eşliğinde yapılır. İşlem transrektal yolla enfeksiyon açısından kirli bölgeden yapıldığı için biyopsiden 1 gün önce oral antibiyotik başlanılır ve 5 gün devam edilir. Biyopsi öncesinde de intravenöz antibiyotik yapılır. Öncelikle ultrasonografi eşliğinde bölgesel anestezi yapılır. Biyopsi yapılacak odak sayısı en az 12 olacak şekilde, prostatın volümüne ve PRM bulgularına göre arttırılarak alınmalıdır. Tekrar biyopsilerinde her defasında odak sayısı arttırılmalı, seminal veziküllerden de biyopsiler alınmalıdır. Satürasyon biyopsisi denilen 20 den fazla odaktan biyopsi almak kanser yakalama olasılığını arttırır. Satürasyon biyopsileri genel anestezi altında yapılır. Prostat biyopsisinin komplikasyonları nelerdir? İdrarda, gaytada veya menide kan görülebilir. Düşük sıklıkta prostatit, 38.5 derece ateş, epididimitve orşitgörülebilir. Nadiren idrar yapamama görülebilir. Prostat biyopsisinin sonucu normal ise ne yapılmalıdır? Hangi durumlarda tekrar biyopsi yapılmalıdır? Prostat biyopsi odakları bir düzen içinde belirli alanlardan alındığı için, biyopsinin alınmadığı alanlarda kanser olabilir. Bu nedenle hasta 3 ay sonra tekrar değerlendirilir. Daha önce yapılmış biyopsi sonuçları normal olmasına rağmen, takiplerde PSA artıyorsa veya PRM şüpheli hale gelmişse biyopsi tekrarı yapılmalıdır. Patoloji sonucunda kanser yok fakat atipik küçük asinarproliferasyon (ASAP) veya yaygın prostatikintraepitelyalneoplazi (PIN) varsa bu lezyonların komşuluğunda prostat kanseri bulunma riski yüksek olduğu için biyopsi tekrarlanmalıdır. Prostat biyopsi sonucunda kanser tespit edilmiş ise ne yapılmalıdır? Evreleme ve Gleason Skorlaması nasıl yapılır? Biyopsi sonucunda kanser varlığı tespit edildikten sonra, kanserin sadece prostatın içine mi sınırlı olduğu yoksa bölgesel lenf bezlerine, kemiklere veya başka organlara bir yayılım yapıp yapmadığı tespit edilir, yani evreleme çalışması yapılır. Evreleme amacıyla, tüm vücut kemik sintigrafisi, karın üst ve alt bölgesi içinbilgisayarlı tomografi(bt) veya manyetik rezonans

6 görüntüleme (MRG) ve akciğer grafisi tetkikleri yapılmalıdır. Radyolojik görüntülemedeki ümit vaat eden bir gelişme multiparametrikmrg (mpmrg) yöntemidir. Bir başka yöntem de bir nükleer sintigrafi yöntemi olan galyum 68 ile işaretli PSMA PET/BT dir. Kanserli dokuyu göstermede daha duyarlı ve daha özgül olduğu yönünde ümit vaat edici bulgular elde edilen bu yöntemlerin etkinliği test edildikten sonra günlük pratiğe girmesi için çalışmalar devam etmektedir. Evreleme (TNM evrelemesi) şu şekilde yapılır: Evre T1a-b: İyi huylu prostat büyümesi nedeniyle ameliyat edilen hastaların prostat dokularında tespit edilen prostat kanseridir. Kanserli doku oranı %5 ise evre T1a, >%5 ise evre T1b dir. PRM, PSA ve ultrasonografide kanser şüphesi yoktur. Evre T1c: Parmakla muayenede hissedilmeyen,ultrasonografide kanser şüphesi olmayan, fakat PSA yüksekliği nedeniyle oluşan şüphe üzerine yapılan prostat biyopsisi sonucu tanı konulan prostat kanseridir. Evre T2a-c: Parmakla muayenede ele gelen, yapılan ameliyat sonucu prostatın patoloji değerlendirilmesinde prostat içine sınırlı olduğu tespit edilen prostat kanseridir. Evre T3a: Parmakla muayenede ele gelen, yapılan ameliyat sonucu prostatın patoloji değerlendirilmesinde prostat kapsülünü geçtiği (mesane boynu dahil) tespit edilen prostat kanseridir. Evre T3b: Parmakla muayenede ele gelen, yapılan ameliyat sonucu prostatın patoloji değerlendirilmesinde prostatın arkasında yer alan seminal veziküllere geçtiği tespit edilen prostat kanseridir. Evre T4: Parmakla muayenede ele gelen, yapılan radyolojik değerlendirme sonucu prostat kanserinin mesaneye, çevre dokulara veya eksternalsfinkter, rektum, levatör kasları ve pelvik duvara girdiği tespit edilen prostat kanseridir. N0: Pelvik lenf nodlarındametastaz(tutulum) olmamasıdır. N1: Cerrahi (radikal prostatektomi) sırasında alınan pelvik lenf nodlarında metastaz olması veya radyolojik incelemede lenf nodu metastazı olmasıdır. M1a: Radyolojik incelemede pelvikbölge dışında lenf nodu metastazı olmasıdır. M1b: Kemiklerde metastaz olmasıdır. M1c: Kemik dışında solid organ metastazları olmasıdır.

7 Eğer tedavi verilmez ise prostat kanserinin evrelerine göre 5 yıl sonunda metastaz yapma riskleri kabaca şöyledir: Evre T1a: %5 Evre T1b: %35 Evre T1c: %50 Evre T2a: %55 Evre T2b-c: % Radikal prostatektomi ile elde edilen materyalin incelenmesi sonucu patoloji uzmanı patolojik (p) evre T2a dan T4 e kadar değişen evre bilgisini içeren rapor verir. Bu raporda, alınan materyalin cerrahi sınırında kanser hücresi ve lenf nodlarında metastaz olup olmadığı bilgisi de yer alır. Patolojik evre ameliyat sonrası hastanın tedavisi ve takibi konusunda yol göstericidir. Gleason Skorlama: Evre ile birlikte mutlaka dikkate alınması gereken, biyopside tespit edilen kanserli dokunun ne kadar önemli bir kanser olduğudur. Bunu belirlemek için kullanılan derecelendirme sistemi GleasonSkorlamasıdır. Kanser hücrelerinin mikroskopik görüntülerinde gösterdikleri normalden farklı yapısal değişimler 1 ile 5 arasında puan (1: normale en yakın, en iyi; 5: normalden çok farklı, en kötü) verilerek derecelendirilir. Patoloji doktoru, biyopsi ile elde edilen dokularda en sık karşılaşılan iki farklılık derecesini belirleyip, en sık görülen 1. sırada olmak üzere toplam olarak bir Gleason skoru verir. Gleason skoru toplam bir değer olduğu için 2 ile 10 arasında bir değerdir. International Society of UrologicalPathology (ISUP) 2005 toplantısında alınan kararlara göre hastalığın prognozunu daha iyi öngörebilecek şekilde Gleasonskorlama sisteminde değişiklik yapılmıştır (modifiye edilmiş Gleason skorlama sistemi) (Şekil): Prostat kanseri patolojik incelemesindeki 1 den 5 e kadar Gleason dereceleri, B'demodifiyeGleason Skor sistemi görülmektedir. Gleason skoru 2 ile 4 arasında ise, bu normale göre az değişim göstermiş, yani henüz kanser denilemeyecek seviyededir. Bu nedenle biyopsi raporunda kanser değil, adenosis veya atipikyapılar şeklinde belirtilir.

8 Gleason skoru 6 ise, bu kanser normale göre orta derecede değişim göstermiş, yani iyihuylu bir kanserdir. Gleason skoru 7 ise, bu kanser normale göre yüksek derecede değişim göstermiş, yani orta-kötü huylu bir kanserdir. Gleason skoru 8 ise, bu kanser normale göre çok yüksek derecede değişim göstermiş, yani kötü huylu bir kanserdir Gleason skoru 9 ve 10 ise, bu kanser normale göre çok aşırı değişim göstermiş, yani çok kötü huylu bir kanserdir. Alınan biyopsi dokularında bir çeşit derece varsa, Gleason skoru o derecenin iki katıdır. Örneğin, Gleason derecesi 3 ise, Gleason skoru 3+3=6 dır. Alınan biyopsi dokularında 2 farklı derece varsa, Gleason skoru en yaygın görülen derece artı diğer derece toplamıdır. Örneğin, en sık Gleason derecesi 3, ikinci yaygınlıkta 4 ise, Gleasonskoru 3+4=7 dir. Eğer dokularda 3 farklı derece varsa, Gleason skoru en yaygın görülen artı en yüksek derece (yaygınlığına bakılmadan) toplamıdır. Örneğin, en sık Gleason 3, ikinci sıklıkta 4, üçüncü sıklıkta çok küçük bir alanda 5 derecesi ise, Gleason skoru 3+5=8 dir. Radikal prostatektomi materyalinin değerlendirmesinde ise farklı olarak, üçüncü sıklıktaki alan %5 den fazla ise Gleason skoru 3+4=7 ve 3. sıklıkta 5 var denilir. Biyopsi dokularında prostat dokusu yok ise tanı için yetersiz olarak değerlendirilmeli ve biyopsi tekrarı yapılmalıdır. İntraduktalkarsinom, lenfovaskülerinvazyon ve prostat dışına taşmış kanser varlığı mutlaka raporda belirtilmelidir. Herbir biyopsi parçasındaki kanser varlığı, uzunluğu ve oranı belirtilmelidir. Çünkü, bu veri kanser volümünün ve dolayısıyla uygulanacak tedavinin belirlenmesinde çok önemlidir. Bir biyopsi parçasında >5 mm veya %50 den fazla kanser varlığı hemen tedavi edilmesi gereken önemli bir kanser varlığına işaret eder. Ayrıca, alınan biyopsilerden sadece birinde küçük bir odakta kanser tespit edilmişse, bu kanser derecesi, uzunluğu ve yüzdesi ile belirtilmelidir. Çünkü, tedaviye karar vermeden biyopsi tekrarı gerektirebilir. Gleason skoru arttıkça kanserin çoğalma, ilerleme, prostat dışına çıkma ve yayılma yapma ihtimali (agresifliği) artar.ayrıca, en sık karşılaşılan derecenin yüksekliği de önemlidir. Örneğin Gleason skoru 4+3=7, aynı skora sahip olmasına rağmen 3+4=7 den daha agresiftir. Radikal prostatektomi sonrası prognozuöngermedegleason skoru önemli bir göstergedir. Sırasıyla en iyiden en kötüye prognostik gruplar: Gleason skoru 6: iyi Gleason skoru 3+4=7: orta Gleason skoru 4+3=7: kötü Gleason skoru 8: kötü Gleason skoru 9-10: çok kötü Kaynak: 1. European Urological Association guidelines 2. American Urological Association guidelines

Prostat bezi erkeğin üreme sisteminin önemli bir parçasıdır. Mesanenin. altında, rektumun (makat) önünde yerleşmiş ceviz büyüklüğünde bir bezdir.

Prostat bezi erkeğin üreme sisteminin önemli bir parçasıdır. Mesanenin. altında, rektumun (makat) önünde yerleşmiş ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Prostat nedir? Ne işe yarar? Prostat kanseri nedir? Prostat kanserinin nedenleri nelerdir? Kimler risk altındadır? Prostat kanserinin belirtileri nelerdir? Erken teşhis mümkün müdür? Teşhis nasıl koyulur?

Detaylı

Genellikle 50 yaş üstünde görülür ancak seyrekte olsa gençler de de görülme olasılığı vardır.

Genellikle 50 yaş üstünde görülür ancak seyrekte olsa gençler de de görülme olasılığı vardır. Erkek üreme sisteminin önemli bir üyesi olan prostatta görülen malign (kötü huylu)değişikliklerdir.erkeklerde en sık görülen kanser tiplerindendir. Amerika'da her 5 erkekten birinde görüldüğü tespit edilmiştir.yine

Detaylı

Prostat kanserine karşı erken teşhis için

Prostat kanserine karşı erken teşhis için Prostat kanserine karşı erken teşhis için Prostat Erkeğin hassas noktasi Sayın Erkekler, Almanya da her yıl 40.000 den fazla erkek yeniden prostat kanserinden hastalanıyor. Ancak tüm erkeklerin % 15 ile

Detaylı

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler MEME KANSERİ Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak kötü klinik

Detaylı

PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ

PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ PROSTAT BÜYÜMESİ Prostat her erkekte doğumdan itibaren bulunan, idrar torbasının hemen altında yer alan bir organdır. Yaklaşık 20 gr ağırlığındadır ve idrar torbasındaki idrarı

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar? BÖBREK HASTALIKLARI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Böbrekler ne işe yarar? Böbreğin en önemli işlevi kanı süzmek, idrar oluşturmak ve vücudun çöplerini (artık ürünleri) temizlemektir. Böbrekte oluşan idrar, idrar

Detaylı

AKCİĞER KANSERİ AKCİĞER KANSERİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER

AKCİĞER KANSERİ AKCİĞER KANSERİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER AKCİĞER KANSERİ Akciğer kanseri; akciğerlerde anormal hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması sonucu ortaya çıkar. Kanser hücreleri akciğerlere, komşu dokulara veya vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Detaylı

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri...

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser Nedir? Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisi. Sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de bir halk

Detaylı

Prostat kanserinin gerçek sebebi bilinmemektedir. Yapılan çalışmalar aşağıdaki faktörlerin prostat kanseri gelişiminde önemli olduğunu göstermiştir:

Prostat kanserinin gerçek sebebi bilinmemektedir. Yapılan çalışmalar aşağıdaki faktörlerin prostat kanseri gelişiminde önemli olduğunu göstermiştir: PROPSTAT KANSERİ Prostatik kasrisnom; Prostat karsinomu; Prostat kanseri erkeklerde kansere bağlı ölümlerin en büyük sebebidir. Erken teşhis prostat kanserinde hayat kurtarır. Prostat ceviz büyüklüğünde,

Detaylı

AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR

AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR Akciğer kanseri olmak her şeyin sonu değildir. Bu hastalığı yenmek için mutlaka azimli, inançlı ve sabırlı olmanız

Detaylı

PROSTAT HASTALIKLARI. Doç.Dr.Cevdet Kaya. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2.Üroloji Kliniği, İstanbul

PROSTAT HASTALIKLARI. Doç.Dr.Cevdet Kaya. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2.Üroloji Kliniği, İstanbul PROSTAT HASTALIKLARI Doç.Dr.Cevdet Kaya Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2.Üroloji Kliniği, İstanbul Sunum Planı 1. Prostat nedir? 2. İyi huylu prostat büyümesi / Tedavisi 3. Prostat kanseri

Detaylı

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı MAYIS 2017 Alt Üriner Sistem Şikâyetleri ile Gelen 50-80 Yaş Aralığındaki Hastalarda PSA Ölçümü Yapılan Hasta Oranı PR.G1

Detaylı

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır.

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır. HODGKIN LENFOMA HODGKIN LENFOMA NEDİR? Hodgkin lenfoma, lenf sisteminin kötü huylu bir hastalığıdır. Lenf sisteminde genç lenf hücreleri (Hodgkin ve Reed- Sternberg hücreleri) çoğalır ve vücuttaki lenf

Detaylı

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur?

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur? OVER KANSERİ Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over hücrelerinden kaynaklanan kanserdir. Kadınlarda yumurtalıklara over denir. Over ler döllenme için gerekli yumurtaların hazırlandığı ve kadın hormonlarının

Detaylı

HODGKIN DIŞI LENFOMA

HODGKIN DIŞI LENFOMA HODGKIN DIŞI LENFOMA HODGKIN DIŞI LENFOMA NEDİR? Hodgkin dışı lenfoma (HDL) veya Non-Hodgkin lenfoma (NHL), vücudun savunma sistemini sağlayan lenf bezlerinden kaynaklanan kötü huylu bir hastalıktır. Lenf

Detaylı

Kolon Kanseri Nedir? Prof. Dr Tahsin ÇOLAK. MEÜ Tıp Fakültesi. Kolorktal Cerrahi Ünitesi. Genel Cerrahi AD

Kolon Kanseri Nedir? Prof. Dr Tahsin ÇOLAK. MEÜ Tıp Fakültesi. Kolorktal Cerrahi Ünitesi. Genel Cerrahi AD Kolon Kanseri Nedir? Nasıl Tanıyacağız? Prof. Dr Tahsin ÇOLAK MEÜ Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD Kolorktal Cerrahi Ünitesi Kolorektal Kanser (CRC) 1. Dünyadaki dağılımı ve yaygınlığı (Epidemiology) 2.

Detaylı

Kan Kanserleri (Lösemiler)

Kan Kanserleri (Lösemiler) Lösemi Nedir? Lösemi bir kanser türüdür. Kanser, sayısı 100'den fazla olan bir hastalık grubunun ortak adıdır. Kanserde iki önemli özellik bulunur. İlk önce bedendeki bazı hücreler anormalleşir. İkinci

Detaylı

MEME KANSERİ TARAMASI

MEME KANSERİ TARAMASI MEME KANSERİ TARAMASI Meme Kanseri Taramanızı Yaptırdınız Mı? MEME KANSERİ TARAMASI NE DEMEKTİR? Kadınlarda görülen kanserlerin %33 ü ve kansere bağlı ölümlerin de %20 si meme kanserine bağlıdır. Meme

Detaylı

Prostatın Cerrahi Hastalıkları

Prostatın Cerrahi Hastalıkları Prostatın Cerrahi Hastalıkları Editör Adem Altunkol NİSAN 2015 Copyright 2014 ISBN : 978-605-5121-20-4 Eser Editör : Prostatın Cerrahi Hastalıkları : Adem Altunkol Editör İletişim Bilgileri : Üroloji Kliniği,

Detaylı

KEMOTERAPİ NASIL İŞLEV GÖRÜR?

KEMOTERAPİ NASIL İŞLEV GÖRÜR? KEMOTERAPİ NEDİR? Kanser hücrelerini tahrip eden kanser ilaçları kullanılarak yapılan tedaviye kemoterapi denir. Bu tedavilerde kullanılan ilaçlara antikanser ilaçlar da denir. Kanserin türüne göre kemoterapinin

Detaylı

Meme Kanseri Nedir? Kimler Risk Altındadır?

Meme Kanseri Nedir? Kimler Risk Altındadır? Meme Kanseri Nedir? Özellikle son yıllarda kadınlarda görülme oranı artan kanserlerin başında geliyor. Etkin tarama programlarıyla erken tanı sağlandığında ölümlerde ciddi oranda azalmanın olduğu meme

Detaylı

Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı 4 Nisan 2014 TESTOSTERON ETKĠSĠ PCa erken tanısı Şüpheli rektal muayene ve/veya

Detaylı

İnsidental kanser. Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

İnsidental kanser. Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği İnsidental kanser Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği Tanım Preoperatif tanı yöntemleriyle saptanamayan, ancak benign hastalıklar nedeniyle

Detaylı

NEDENLERİ. Endometrial polipler ile sigara kullanımı, doğum kontrol hapı kullanımı ve yapılan doğum sayısı arasında bir ilişki yoktur.

NEDENLERİ. Endometrial polipler ile sigara kullanımı, doğum kontrol hapı kullanımı ve yapılan doğum sayısı arasında bir ilişki yoktur. Polipler küçük ve çoğu zaman iyi huylu küçük tümoral oluşumlardır. Vücutta rahim ağzı, rahimin içi (endometrium), ses telleri ve barsaklar gibi pekçok değişik bölgede görülebilir. Endometrial polip rahimin

Detaylı

KANSER TANIMA VE KORUNMA

KANSER TANIMA VE KORUNMA KANSER TANIMA VE KORUNMA Uzm. Dr Dilek Leyla MAMÇU Sunum İçeriği Genel Bilgiler Dünyada ve Ülkemizdeki son durum Kanser nasıl oluşuyor Risk faktörleri neler Tedavi seçenekleri Önleme mümkün mü Sorular/

Detaylı

PROSTAT KANSERİ epidemiyoloji etyoloji tarama tanı evreleme

PROSTAT KANSERİ epidemiyoloji etyoloji tarama tanı evreleme PROSTAT KANSERİ epidemiyoloji etyoloji tarama tanı evreleme Dr.Ahmet Hakan Haliloğlu Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Epidemiyoloji Erkeklerde en sık tanı konulan kanser Kansere bağlı ölümlerde 2. sırada

Detaylı

Beyin tümörü, beyni oluşturan üç bölgeden birinden -beyin, beyincik ve beyin sapıkaynaklanabilir.

Beyin tümörü, beyni oluşturan üç bölgeden birinden -beyin, beyincik ve beyin sapıkaynaklanabilir. BEYİN TÜMÖRÜ BEYİN TÜMÖRÜ NEDİR? Beyin tümörü beyinde anormal hücrelerin çoğalması sonucu gelişen bir kitledir. Bazı beyin tümörleri iyi huylu (örneğin meningiom), bazıları ise kötü huylu kitlelerdir.

Detaylı

MEME KANSERİ Erken tanı konulduğunda şifa şansı son derece yüksek bir kanser türüdür.

MEME KANSERİ Erken tanı konulduğunda şifa şansı son derece yüksek bir kanser türüdür. MEME KANSERİ { Erken tanı konulduğunda şifa şansı son derece yüksek bir kanser türüdür. Meme Kanserinde Erken Tanı İçin Ne Yapılmalı? 20 yaşından sonra tüm kadınlar ayda bir kez memenin yumuşak olduğu

Detaylı

28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı

28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı 28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı Sunumum, amacını aşan herhangi bir tartışma ya da reklam içermemektedir. Sunumumda ürün /cihaz tanıtımı ile ilgili bilgi bulunmamaktadır. GLEASON 4 PROSTATİK

Detaylı

PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ

PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ Lokalize prostat Ca: 1-radikal prostatektomi 2- radyoterapi RP sonrası rezidü PSA olmaması gerekir. PSA nın total olarak ortadan kaldırılmasından

Detaylı

Endometriozis. (Çikolata kisti)

Endometriozis. (Çikolata kisti) Endometriozis (Çikolata kisti) Bugün Neler Konuşacağız? Endometriozis Nedir? Belirtileri Nelerdir? Ne Sıklıkta Görülür? Hangi Sorunlara Neden Olur? Nasıl Tanı Konur? Nasıl Tedavi Edilir? Endometriozis

Detaylı

Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım

Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım Dr. Ö. Levent ÖZDAL Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Üroloji Kliniği, Ankara Tarihçe 1979 da Wang ve ark. Prostat dokusunda PSA yı pürifiye ettiler Serumda

Detaylı

EAU kılavuzu NCCN Dr. Şeref Başal GATA Üroloji AD

EAU kılavuzu NCCN Dr. Şeref Başal GATA Üroloji AD KILAVUZLAR NE DİYOR D? EAU kılavuzu NCCN Dr. Şeref Başal GATA Üroloji AD EAU KılavuzuK Radikal prostatektomi (RP) Endikasyonları Düşük ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (ctb-t2 ve Gleason

Detaylı

Vaka Takdimleri. Prof.Dr. Kemal SARICA. Yeditepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

Vaka Takdimleri. Prof.Dr. Kemal SARICA. Yeditepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Vaka Takdimleri Prof.Dr. Kemal SARICA Yeditepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı 1. VAKA ANAMNEZ 52 yaşında erkek hasta Ağrısız, gross hematüri ve 6 aylık süreçte 10 kg kilo kaybı Anlamlı

Detaylı

İyi bilgilendirilmiş olarak karar vermek. Göğüs kanseri erken teşhis programı

İyi bilgilendirilmiş olarak karar vermek. Göğüs kanseri erken teşhis programı İyi bilgilendirilmiş olarak karar vermek Göğüs kanseri erken teşhis programı Neden kadınlara kalite garantili bir görüntüleme programında bir mamografi sunulmaktadır? 50 ile 69 yaş grubu arası kadınların

Detaylı

TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08

TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08 TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08 Tiroid bezi boyun ön tarafında yerleşmiş olup, nefes, yemek borusu ve ana damarlarla yakın komşuluk gösterir. Kelebek şeklinde olup

Detaylı

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanserinde Çığır Açan Adım Kadın Kanserleri Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler Özel

Detaylı

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR?

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR? LENFOMA NEDİR? Lenfoma, diğer grup onkolojik hastalıklar içinde yaşamın uzatılması ve daha kaliteli yaşam sağlanması ve hastaların kurtarılmaları açısından daha fazla başarı elde edilmiş bir hastalıktır.

Detaylı

AKCİĞER KANSERİ. Doç.Dr.Filiz Koşar

AKCİĞER KANSERİ. Doç.Dr.Filiz Koşar AKCİĞER KANSERİ Doç.Dr.Filiz Koşar Akciğer Kanseri Nedir? Kanserler genellikle ilk ortaya çıktığı dokuya göre adlandırılır. Akciğer kanseri ilk önce akciğerde başlar Akciğerler göğüs boşluğumuzun büyük

Detaylı

her hakki saklidir onderyaman.com

her hakki saklidir onderyaman.com PROSTAT NEDİR? Prostat, sadece erkeklerde bulunan ve idrar yolu çevreleyen bir salgı bezidir. Prostat, salgıladığı sıvıyla meniye sperm fonksiyonunda önemli rol oynayan bazı maddeleri ekler. Çocukluk çağında

Detaylı

MEME KANSERİ ve ERKEN TEŞHİS. Dr.Koray Öcal Mersin Tıp Fak.Genel Cerrahi AD.Meme-Endokrin Cerrahisi Grubu

MEME KANSERİ ve ERKEN TEŞHİS. Dr.Koray Öcal Mersin Tıp Fak.Genel Cerrahi AD.Meme-Endokrin Cerrahisi Grubu MEME KANSERİ ve ERKEN TEŞHİS Dr.Koray Öcal Mersin Tıp Fak.Genel Cerrahi AD.Meme-Endokrin Cerrahisi Grubu MEME KANSERİ NEDİR? Meme süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşan

Detaylı

Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM

Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans

Detaylı

Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi

Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi Dr. Handan Onur XXI. Düzen Klinik Laboratuvar Günleri, Ankara, 23 Ekim 2011 MEME KANSERİ Meme Kanseri Sıklıkla meme başına

Detaylı

KANSER İSTATİSTİKLERİ

KANSER İSTATİSTİKLERİ 1 KANSER İSTATİSTİKLERİ Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biridir. Sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de bir halk sağlığı sorunudur. Tanı olanaklarının gelişmesi ve

Detaylı

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU)

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) Op.Dr. Tuncer GÜNEY Göz Hastalıkları Uzmanı GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) HASTALIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ? Glokom=Göz Tansiyonu Hastalığı : Yüksek göz içi basıncı ile giden,görme hücrelerinin ölümüne

Detaylı

Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi. (Nöro-Onkolojik Cerrahi)

Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi. (Nöro-Onkolojik Cerrahi) Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi (Nöro-Onkolojik Cerrahi) BR.HLİ.018 Sinir sisteminin (Beyin, omurilik ve sinirlerin) tümörleri, sinir dokusunda bulunan çeşitli hücrelerden kaynaklanan ya

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı. VEREM HASTALIĞI ve VEREM HAFTASI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı. VEREM HASTALIĞI ve VEREM HAFTASI T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI ve VEREM HAFTASI VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI Geleneksel olarak her yıl Ocak ayının ilk Pazar gününden

Detaylı

Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ

Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Ü.T.F. Göğüs Hast. A.D. SONUÇ Konuşması Yöntemi Toraks Derneği Akciğer ve Plevra Maligniteleri Rehberi 2006 + Kurs Konuşmaları Prognozu

Detaylı

Dr. Bahar Müezzinoğlu. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı

Dr. Bahar Müezzinoğlu. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Dr. Bahar Müezzinoğlu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Patoloji raporları hastalarımızı tedavi ederken kullandığımız en temel veri Kanser tanısı yanısıra hasta yönetiminde kritik

Detaylı

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Dr. Ayşegül Örs Zümrütdal Başkent Üniversitesi-Nefroloji Bilim Dalı 20/05/2011-ANTALYA Böbrek kistleri Genetik ya da genetik olmayan nedenlere bağlı olarak, Değişik

Detaylı

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Dr. Filiz Yenicesu Düzen Laboratuvarı Görüntüleme Birimi Meme Kanserinde Tanı Yöntemleri 1. Fizik muayene 2. Serolojik Testler 3. Görüntüleme 4. Biyopsi Patolojik

Detaylı

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron

Detaylı

PROSTAT KANSERİ. Dr. Tahsin Turunç. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi

PROSTAT KANSERİ. Dr. Tahsin Turunç. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi PROSTAT KANSERİ Dr. Tahsin Turunç Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Prostat Erkek reprodüktif sisteminin bir parçasıdır Mesane ile üretra arasında yerleşimli

Detaylı

HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM

HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir!!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10 u, tüm malinitelerin ise %0.5 i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir!!! İleri evrede başvurmaları ve

Detaylı

MEME KANSERİ VE KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2009

MEME KANSERİ VE KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2009 MEME KANSERİ VE KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2009 KANSER NEDİR? Kanser; Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak

Detaylı

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 1 Tümör (kanser), Vücudumuzun herhangi bir hücre veya hücre topluluğunun kontrolsüz bir şekilde çoğalması, büyümesi,

Detaylı

KANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN

KANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN KANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN 2005 DEN 2030 A DÜNYADA KANSER 7 milyon ölüm 17 milyon 11 milyon yeni vaka 27 milyon 25 milyon kanserli kişi

Detaylı

BPH;BPB; İyi Huylu Prostat Büyümesi; Benign Prostat Hipertrofisi; Prostatizm;

BPH;BPB; İyi Huylu Prostat Büyümesi; Benign Prostat Hipertrofisi; Prostatizm; PROSTAT BPH;BPB; İyi Huylu Prostat Büyümesi; Benign Prostat Hipertrofisi; Prostatizm; İyi huylu prostat büyümesi prostat bezinin iyi huylu büyümesi sonucu ortaya çıkan şikayetlerdir. Prostat bezi mesane

Detaylı

TPOG İSKİP Merkez Çalışma Kodu: Hasta TC Kimlik No Hasta İsim, Soyadı. Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu. Sayın Anne Babalar,

TPOG İSKİP Merkez Çalışma Kodu: Hasta TC Kimlik No Hasta İsim, Soyadı. Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu. Sayın Anne Babalar, TPOG İSKİP 2011 Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu Sayın Anne Babalar, Bu bir klinik araştırma çalışmasıdır. Klinik araştırmalar sadece bu çalışmaya katılmayı seçen hastaların dahil edildiği protokollerdir.

Detaylı

ULUSAL KONGRESİ. Türk Veteriner Jinekoloji Derneği. 15-18 Ekim 2015. Liberty Hotels Lykia - Ölüdeniz / Fethiye - Muğla AMAÇ

ULUSAL KONGRESİ. Türk Veteriner Jinekoloji Derneği. 15-18 Ekim 2015. Liberty Hotels Lykia - Ölüdeniz / Fethiye - Muğla AMAÇ KÖPEK MEME TÜMÖRLERİNDE TEDAVİ SEÇENEKLERİ AMAÇ Yaşam kalitesini ve süresini uzatmak Nüks veya yeni tümör oluşumlarını engellemek Yrd.Doç.Dr. Nilgün GÜLTİKEN Metastaz oluşumunu engellemek Tümör dokusunda

Detaylı

GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA ÖĞRENİM HEDEFİ. Mesane ve üreterin normal ve patolojik özelliklerini belirler

GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA ÖĞRENİM HEDEFİ. Mesane ve üreterin normal ve patolojik özelliklerini belirler GÖREV Mesane ve üreter hastalıklarınd a GÖREV ANALİZİ 1. YAZILMA DÜZEYİ ulaştırılmasında kritik danışmanlık. GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA DÜZEYİ Mesane ve üreterin normal ve Makroskopik inceleme ve örnekleme.

Detaylı

Dr. A. Nimet Karadayı. Hastanesi, Patoloji Kliniği

Dr. A. Nimet Karadayı. Hastanesi, Patoloji Kliniği Dr. A. Nimet Karadayı Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Kliniği MEME TÜMÖRLERİNDE PATOLOJİ RAPORLARINDA STANDARDİZASYON Amaç, hasta

Detaylı

Ailesel Akdeniz Ateşi (AAA)

Ailesel Akdeniz Ateşi (AAA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Ailesel Akdeniz Ateşi (AAA) 2016 un türevi 2. TEŞHİS VE TEDAVİ 2.1 Nasıl teşhis edilir? Aşağıdaki yaklaşım izlenerek tanı konulur: Klinik şüphe: AAA dan ancak,

Detaylı

Hisar Intercontinental Hospital

Hisar Intercontinental Hospital Varisler BR.HLİ.92 Venöz Hastalıklar (Toplardamarlar) Varis Hastalığı: Bacaklarımızda kirli kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana ven sistemi bulunur. Yüzeyel ve derin ven sistemi olarak adlandırılan

Detaylı

Babalar Gününe Özel Panellerimiz Varlıkları ve Sağlıkları Bizim İçin Önemlidir

Babalar Gününe Özel Panellerimiz Varlıkları ve Sağlıkları Bizim İçin Önemlidir Babalar Gününe Özel Panellerimiz Varlıkları ve Sağlıkları Bizim İçin Önemlidir Anneler ve Babalar Günlerinde Sevdikleriniz İçin Özel Programlarımız Babalarımıza Özel... 40 Yaş Üstü Erkek Sağlık Taraması

Detaylı

MEME KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ?

MEME KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ? MEME KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ? ÖĞR.GÖR.DR.AYLİN ERDİM M.Ü. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ CERRAHİ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ ANABİLİM DALI Tıpta koruma (önleme), hastalıkların görülme sıklığını ve ölüm oranını

Detaylı

KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D.

KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D. KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D. PSA nın tanımı Prostate Specific Antigen PSA yı hasta nasıl

Detaylı

ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI

ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI TİROİD NODÜLÜNDE AMELİYAT ENDİKASYONLARI Tüm tiroid nodülleri ameliyat endikasyonudur Nodülün hızlı büyümesi (6 ayda çapın > %20) İİAB gerektirmeksizin ameliyat

Detaylı

KANSERDE RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME DOÇ. DR.İSMAİL MİHMANLI

KANSERDE RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME DOÇ. DR.İSMAİL MİHMANLI KANSERDE RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME DOÇ. DR.İSMAİL MİHMANLI AMAÇ Kanser ön ya da kesin tanılı hastalarda radyolojik algoritmayı belirlemek ÖĞRENİM HEDEFLERİ Kanser riski olan hastalara doğru radyolojik tetkik

Detaylı

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen

Detaylı

Kökten Tedavi Sonrası PSA Nüksü. Dr. M. Gökhan Toktaş İstanbul Eğitim ve Arş. Hastanesi Üroloji Kliniği

Kökten Tedavi Sonrası PSA Nüksü. Dr. M. Gökhan Toktaş İstanbul Eğitim ve Arş. Hastanesi Üroloji Kliniği Kökten Tedavi Sonrası PSA Nüksü Dr. M. Gökhan Toktaş İstanbul Eğitim ve Arş. Hastanesi Üroloji Kliniği Epidemiyoloji Kökten tedavi sonrası 1/3 hastada PSA nüksü olur ABD de yılda yeni 200.000 PCa var Bunların

Detaylı

Dr.Ergün Gürer. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji AD. İzmir Kent Rehberi www.izmirde.biz, Sağlık Koordinatörü

Dr.Ergün Gürer. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji AD. İzmir Kent Rehberi www.izmirde.biz, Sağlık Koordinatörü Dr.Ergün Gürer Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji AD İzmir Kent Rehberi www.izmirde.biz, Sağlık Koordinatörü Ege Metropol Gazetesi, Köşe Yazarı Sayın sitemizin değerli ziyaretçileri bu yazımda, çok

Detaylı

RADİKAL PROSTATEKTOMİ AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU

RADİKAL PROSTATEKTOMİ AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU RADİKAL PROSTATEKTOMİ AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Tanı: İşlem/Girişim: Tarih/Saat: Hasta, veli veya vasinin onamı açıklaması: Doktorum bana sağlık durumum ve hastalığımın

Detaylı

Şekil 1. Prostat ve komşu organları izlenmektedir.

Şekil 1. Prostat ve komşu organları izlenmektedir. PROSTAT KANSERİ Prostat kanseri en sık rastlanan kanser tiplerinden biridir (cilt kanserinden sonra). Amerika Birleşik Devletleri nde yapılan çalışmalarda prostat kanserinin en fazla 50 yaş üzeri erkeklerde

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem hastalığı; verem mikrobunun solunum yolu ile alınmasıyla oluşan bulaşıcı bir

Detaylı

İdrar kaçırma hastalığına boyun eğmeyin.

İdrar kaçırma hastalığına boyun eğmeyin. İdrar kaçırma hastalığına boyun eğmeyin. Hayatınızı kısıtlamayın! Bazı hastalıklar var ki günlük yaşantımızı büyük oranda etkileyip yaşam kalitemizi düşürüyor. Bu hastalıkların başında da enkotinans ya

Detaylı

VÜCUT KOMPOSİZYONU 1

VÜCUT KOMPOSİZYONU 1 1 VÜCUT KOMPOSİZYONU VÜCUT KOMPOSİZYONU Vücuttaki tüm doku, hücre, molekül ve atom bileşenlerinin miktarını ifade eder Tıp, beslenme, egzersiz bilimleri, büyüme ve gelişme, yaşlanma, fiziksel iş kapasitesi,

Detaylı

Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir.

Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir. Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir. Genel anlamda ise kanser, hücrelerde DNA'nın hasarı sonucu hücrelerin

Detaylı

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar Verem Haftası etkinlikleri çerçevesinde Akkuş İlçe Sağlık Grup Başkanımız Dr. Mustafa AKDOĞAN 18/01/2010 tarihinde ilçemizde çalışan din adamları ve halka yönelik verem hastalığı ile ilgili çeşitli bilgiler

Detaylı

Mesane Kanseri Olgu Tartışmaları Dr. Sümer Baltacı

Mesane Kanseri Olgu Tartışmaları Dr. Sümer Baltacı Mesane Kanseri Olgu Tartışmaları Dr. Sümer Baltacı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı ÜOD/2009 Olgu 1 55 y Hematüri USG: Mesanede perivezikal uzanımı olmayan 1.5 4 cm çaplı tümörler

Detaylı

PROSTAT KANSERİNDE YENİ DERECELENDİRME SİSTEMİ. Prof. Dr. Işın Kılıçaslan İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı

PROSTAT KANSERİNDE YENİ DERECELENDİRME SİSTEMİ. Prof. Dr. Işın Kılıçaslan İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı PROSTAT KANSERİNDE YENİ DERECELENDİRME SİSTEMİ Prof. Dr. Işın Kılıçaslan İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı GLEASON DERECELENDİRME SİSTEMİ GLEASON SKORU Hastalığın evresi Biyokimyasal ve

Detaylı

Prostat Kanseri Hakkında Bilmeniz Gerekenler * Prostat Bezinin Hastalıkları Nelerdir? Genelde Prostat Kanseri için Risk Faktörleri

Prostat Kanseri Hakkında Bilmeniz Gerekenler * Prostat Bezinin Hastalıkları Nelerdir? Genelde Prostat Kanseri için Risk Faktörleri Prostat Kanseri Hakkında Bilmeniz Gerekenler * Prostat, semen (ejakulat, meni) içeriğinin bir kısmını oluşturan koyu kıvamlı salgının üretildiği bez dokusudur (Şekil 1). Prostat bezi vücudumuzda mesaneden

Detaylı

Dünya genelinde her 3 4 kişiden biri kronik hastalıklıdır. (Ülkemizde Kronik Hastalıklar Raporu na göre,

Dünya genelinde her 3 4 kişiden biri kronik hastalıklıdır. (Ülkemizde Kronik Hastalıklar Raporu na göre, KRONİK HASTALIKLAR *Genellikle tam iyileştirilmeleri söz konusu olmayan, *Sürekli, *Yavaş ilerleyen, *Çoğu kez kalıcı sakatlıklar bırakan, *Oluşmasında kişisel ve genetik etkenlerin rol oynadığı, *Genellikle

Detaylı

Tarih : 01.03.2015 Sayı : 006 BASIN BÜLTENİ. Türk Dermatoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. NİLGÜN ȘENTÜRK

Tarih : 01.03.2015 Sayı : 006 BASIN BÜLTENİ. Türk Dermatoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. NİLGÜN ȘENTÜRK Tarih : 01.03.2015 Sayı : 006 BASIN BÜLTENİ Türk Dermatoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. NİLGÜN ȘENTÜRK Benleriniz Kabusunuz Olmasın Vücudunuzdaki benleriniz büyüyor, kașınıyor veya kanıyorsa

Detaylı

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar üretir. Bunların başında insülin gelmektedir. İnsülin, pankreastan

Detaylı

Prostat organı nedir idrar tamamen

Prostat organı nedir idrar tamamen Prostat organı nedir Prostat kestane boyut ve şekillerinde bir salgı bezidir. Mesanenin altında, rektumun (makat) önünde yer alır. Prostatın tam merkezinden üretra denilen mesaneden idrarı boşaltmaya yarayan

Detaylı

ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ. Dr. Derin KÖSEBAY

ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ. Dr. Derin KÖSEBAY ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ Dr. Derin KÖSEBAY OVER KANSERİ Over kanseri tanısı koyulduktan sonra ortalama 5 yıllık yaşam oranı %35 civarındadır. Evre I olgularında 5 yıllık yaşam

Detaylı

Prostat kanserinde hormonal tedavi ve komplikayonları

Prostat kanserinde hormonal tedavi ve komplikayonları Prostat kanserinde hormonal tedavi ve komplikayonları Dr Haluk ONAT Anadolu Sağlık k Merkezi Hastansei Medikal Onkoloji Gebze, Kocaeli Prostat kanseri Hormonal tedavi Metastatik hastalıkta hormonal tedavi

Detaylı

DİFERANSİYE TİROİD KANSERİ

DİFERANSİYE TİROİD KANSERİ DİFERANSİYE TİROİD KANSERİ RİSK GRUPLARINA GÖRE TEDAVİ-TAKİP Dr.Nuri ÇAKIR Gazi Ü Tıp Fak Endokrinoloji ve Metabolizma B.D 35.Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıKongresi 15-19 Mayıs 2013-Antalya

Detaylı

TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHİ DERNEĞİ ANALKANS

TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHİ DERNEĞİ ANALKANS TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHİ Sİ DERNEĞİ ANALKANS ER TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHĠSĠ DERNEĞĠ ANAL KANSER NEDİR? Vücudumuzdaki normal hücrelerin çoğalması sırasındaki kontrol mekanizmalarının değişmesi (genetik

Detaylı

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU TUVSDF www.verem.org.tr Verem Eğitim ve Propaganda Haftası (Her yılın ilk haftası) TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU Kuruluş: 1948 Ord.Prof.Dr.Tevfik

Detaylı

Tiroid nedir? BR.HLİ.058

Tiroid nedir? BR.HLİ.058 BR.HLİ.058 bezi boynun ön bölümünde adem elması adı verilen kıkırdağın hemen altında bulunan kelebek şeklinde bir organdır. Yaklaşık 20 gram ağırlığındadır. Vücudumuz için hayati önemi olan hormonlar salgılar.

Detaylı

LOKAL ILERI REKTUM TÜMÖRLERINDE

LOKAL ILERI REKTUM TÜMÖRLERINDE LOKAL ILERI REKTUM TÜMÖRLERINDE NEOADJUVAN KıSA DÖNEM VE UZUN DÖNEM KEMORADYOTERAPI SONRASı HAYAT KALITESI DEĞERLENDIRILMESI SORUMLU ARAŞTIRMACI: Prof.Dr.ESRA SAĞLAM YARDIMCI ARAŞTIRMACI: Dr. ŞÜKRAN ŞENYÜREK

Detaylı

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Beyin-Omurilik Arteriovenöz Malformasyonları ve Merkezi Sinir Sisteminin Diğer Damarsal Bozuklukları Hasta Bilgilendirme Formu 5 AVM ler Ne Tip Sağlık Sorunlarına

Detaylı

Oligometastatik Prostat Kanseri. Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Ko uk Eğiti ve Araştır a Hasta esi

Oligometastatik Prostat Kanseri. Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Ko uk Eğiti ve Araştır a Hasta esi Oligometastatik Prostat Kanseri Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Ko uk Eğiti ve Araştır a Hasta esi Tı i O koloji Prostat Ka seri İ sida s ve Mortalite Prostat Ka seri İ sida s ve Mortalite Prostat Ka

Detaylı

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ MENOPOZ DÖNEMİ BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Menopoz nedir?

Detaylı

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.

Detaylı

1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? VÜCUT BAKIMI 1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) Anatomi B) Fizyoloji C) Antropometri D) Antropoloji 2. Kemik, diş, kas, organlar, sıvılar ve adipoz dokunun

Detaylı

KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİ

KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİ KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİ KOLONOSKOPİ HAKKINDA ÖZET BİR REHBER OP. DR. ŞABAN BEYAZPINAR GENEL CERRAHİ UZMANI www.cerrahiklinik.com BU SUNUMDA KULLANILAN VERİLER, 2004 YILINDA YAPILAN DÜNYA CERRAHLAR

Detaylı