Ç A L I Ş M A N O T L A R I. Haberleşme Teknolojileri Dr.Aşkın Demirkol İşaret tipleri

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ç A L I Ş M A N O T L A R I. Haberleşme Teknolojileri Dr.Aşkın Demirkol İşaret tipleri"

Transkript

1 İşare ipleri Bu bölümde emel işare ipleri bulundukları kaegori ve sınıflarına göre model ve işlevleriyle ele alınacakır. Analog ve Dijial İşareler Analog işarelerle, sürekli-zaman işareleri daima karışırılır. Aynı şekilde ayrık-zamanlı işareler ile de dijial işareler birbirine karışırılır. Her sürekli işare, analog işaremidir?. Sürekli işare için, işarein her anında anımlı olması gerekmekedir. Bu açıdan aşağıdaki şekil (a) ve (b) sürekli işare formlarındadır. Ancak bu iki işaree bu durumda analog işare denilebilirmi?. Bu anlamda yalnızca (a) analog özellike olup, (b) analog değil, dijial yapıdadır. Bu ayırımı nasıl anlayacağız?. Bir işarein sürekliliğinin yanı sıra aynı zamanda analog olması için genliğinin almış olduğu değerlere bakmak gerekiyor. Eğer bir işarein genliği (ampliude) sonsuz (, ) aralığındaki sürekli-zaman işareinin her anında (sonsuz sayıda) değer alıyorsa, bu işaree analog işare denilir. Buna gore bir analog işare genliği sonsuz zamanda sonsuz sayıda olacakır. Ses ve görünü işareleri analog işareler olarak aşınabilir. Bu analog işarein en önemli ayrııdır. Bu anlamda bir analog işarein illa da sürekli-zaman formunda olması gerekmiyor veya yemiyor. Buna göre ayrık-zaman formundaki bir işare de analog olabilir. Benzer biçimde sonsuz sayıda genliğe sahip bir ayrık-zaman işareide analog olabilir. Aynı şekilde bir dijial işare genliği (ampliude) sonlu sayıda değer alan işareir. Bu anlamda dijial bir işarein illa da ayrık-zamanlı bir işare olması gerekmez. Sürekli-zaman formunda olupda sonlu sayıda (bir kaç ane) genlik değeri olan sürekli-zaman işareleride dijial işareler olabilir. Aşağıdaki şekiller bu özellikleri açıklamakadır. x () (a) x () (b) Analog, sürekli-zaman işare Dijial, sürekli-zaman işare x () (c) x () (d) Analog, ayrık-zaman işare Şekil Analog Dijial işareler Dijial, ayrık-zaman işare

2 Şekil (a) da sürekli-zaman işarei vardır ve bu işarein her bir anında bir genlik değeri mevcuur. Dolaysıyla sonsuz ane genlik değeri olduğundan bu işare sürekli ve aynı zamanda analog bir işareir (analog, sürekli-zaman). Şekil (c) incelendiği zaman bu kez işare ayrık-zaman formda olmasına rağmen yine sonsuz ane genlik içerdiğinden bu işare de analogdur (analog, ayrık-zaman). Şekil (b) incelendiği zaman işare sürekli-zaman formunda olmasına rağmen genliği sonlu sayıdadır (-,0, gibi). Dolaysıyla bu işare dijialdir (dijial, sürekli-zaman). Nihaye şekil (d) incelendiği zaman, işare ayrık formda ve genlikleri de yine sonlu sayıdadır (-,0, gibi). Bu yüzden bu işare yine dijialdir (dijial, ayrık-zaman). Görüldüğü gibi analog bir işare her zaman sürekli bir işare anlamına gelmediği gibi, dijial bir işare de her zaman ayrık işare anlamına gelmez. Yine fark edildiği gibi analog ve dijial kavramları genlik değerleri olarak düşey eksenle ilgiliyken, sürekli-zaman ve ayrık-zaman işarei ise yaay süunla ilgili kavramlar olarak karşımıza çıkmakadır. Sürekli-zaman ve Dijial işareler üzerine Sürekli-zaman işareleri çoğu kez analog işare olma özellikleriyle naural işareler olarak kabul edilirler. Üreimleri ayrık veya dijial işaree nazaran daha kolay olan işare ürüdür. Öe yandan dijial işareler ayrık işarelerden elde edilmekedirler. Ayrık işare de sürekli-zaman işareinden üreildiği için, bir anlamda sürekli-zaman işarei ayrık ve dijial işarelerin emelini oluşurmakadır diyebiliriz. Dijial işareler her nekadar sürekli-zaman işarelerinin örneklenmesiyle elde edilirlerse de praike sürekli ve analog işaree göre önemli avanajları vardır. Dijial işareler bir ür ayrık mod da üreildiklerinden sayısal formlarıyla depo edilebilme özelliğine sahipirler ve bakımları daha kolay olup ayrıca bilgisayar oramında uulabildiklerinden bir ür yazılım gibi üzerinde kolay işlem yapılabilme imkanlarının oluşu iibariyle de önemli avanaj sağlamakadırlar. Bunların yanı sıra özellikle haberleşme mühendisliğinde sağladıkları büyük band genişlikleriyle büyük mikarlarda verinin ileilmesine imkan sağladıkları içinde de veri ve bilgisayar haberleşmesinde önemli bir yere sahipirler.

3 . Ayrık İşareler Zamanın belli değerlerinde anımlanan işarelerdir. Doğal işareler olmayıp, sürekli-zaman işarelerden özel yönemlerle (örnekleme) elde edilirler. x [n] 8 x [0] x [] 7 x [] x [] 6 x [] x [3] 5 x [3] 8 9 n x [9] 4 x [8] Şekil Ayrık işare x [ n] {,, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 7, 6, 5, 4, 3,,, 4, 3 } x[ n] {,, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 7, 6, 5, 4, 3,,, 4, 3 x [7] x [6] x [5] x [4] x [3] x [] x [] x [0] x [] x [] x [3] x [4] x [5] x [6] x [7] x [8] x [9] u[n] ramp [n] [n] n n 0 n - a - - b - - c - Şekil 3 Ayrık işareler Ayrık işareler sürekli-zaman işarelerinden örnekleme (sampling) yönemiyle elde edilen bir ür sayısal abanlı işare olarak aynı zamanda dijial işarein elde edilmesinde kullanılan ikincil emel işare olarak önemli bir işleve sahipir. }

4 İŞARETLER VE BAND GENİŞLİKLERİ. ( ) ( ) Örnek cos f () F () cos Şekil 4 f ( ) cos ve Fourier Transformasyonu f ( ) cos4000 işareinin band genişliğini bulun. Çözüm Band genişliği f ( ) cos 4000 f 4000 f 000 Hz KHz cos 4000 ( 4000 ) ( 4000 ) f ( ) cos4000 F () Şekil 5 f ( ) cos4000 ve Fourier Transformasyonu

5 . Örnek sin 0 j ( 0 ) ( 0 ) f () F () sin 0 j 0 Şekil 6 f 0 0 ( ) sin ve Fourier Transformasyonu f ( ) sin300 işareinin band genişliğini bulun. Çözüm Band genişliği f ( ) sin 300 f 300 f 50 Hz cos 4000 ( 4000 ) ( 4000 ) 0 0 j f ( ) sin300 F () Şekil 7 f ( ) sin300 ve Fourier Transformasyonu j j

6 3. f ( ) ( ) F ( ) 0 0 Şekil 8 Impuls fonksiyonu f ( ) ( ) ve Fourier ransformasyonu 0 Birim Impuls fonksiyonu = () 0 Örnek Aşağıdaki birim impuls (dela, ) fonksiyonu ile ilgili hesaplamaları yapınız. Çözümler için, 0 ( ) olduğundan 0, 0 Koşulu göz önünde bulundurulacakır. a) ( ) (0) (0) 0 b) cos[ ( )] cos[ ( )] cos[ ( )] cos[ (0)] cos 4. f ( ) F( ) ( ) 0 0 Şekil 9 f ( ) Fourier ransformasyonu

7 5. 6. T f () F () T Haberleşme Teknolojileri T T 0 T T 3 T 0 T T T T T - a - - b - j k 0 e ( k0 ) T k- T k- Şekil 0 (a) Periodik impuls dizisi (b) periodik impuls Fourier ransformasyonu u () U () () 0 0 Şekil Birim basamak fonksiyonu u (), Fonksiyonu ve Fourier ransformasyonu Birim basamak fonksiyonu = u ( ) ( ) j u ( ) 0 0 0

8 7. Sinc işare fonksiyonu sin x sin c( x) x sin c( x) 0 sin x x sin c ( x) Şekil x 0 x 0 x x x,, 3,, k ve sin c( x) İşareinin görünümü x

9 f () rec ( ) sinc ( ) F () / - a - / f () F () 4 / / / 4 / sinc( ) rec( ) - b - Şekil 3 Fourier ransformasyonunun dualie özelliği

10 0 f () F () f( ) ( ) Şekil 4 ( ) sinc ( ) 4 / / 4 8 sinc ( ) ( ) F () 4 / / 4 / 0 4 / Şekil 5

11 f () F () / Örnek - a - / f () F () / / - b - Şekil 6 Fourier ransformasyonu ölçekleme özelliği Bir haberleşme siseminin kanalı x( ) 6000 sinc(8000 ) filresi ile anımlıdır. Bu haberleşme siseminden y( ) 0000 sinc(0000 ) darbeleri ileilebilir mi. Çözüm Önce haberleşme kanalının band genişliğini sinc( ) rec( ) yaklaşımından, 6000 sinc(8000 ) sinc( ) sn Buna göre haberleşme kanalı genişliği 6000 sn uzunluğundaki bir filre işlevindedir. Bu kanalın band genişliği ise, sinc( ) rec( ) olduğundan,

12 6000 sinc(8000 ) rec( ) rec( ) 6000 sinc(8000 ) 5.0 rec( ) rec( ) rec( ) f 8000 f 4000 Hz 4 KHz 6000 Buna göre haberleşme kanalının band genişliği : f 4000 Hz 4 KHz Bunun ardından ileilecek y( ) 0000 sinc(0000 ) verisinin/işareinin band genişliğini belirlemeliyiz. Bunun için, sinc( ) rec( ) yaklaşımından, 0000 sinc(0000 ) sinc( ) sn Buna göre haberleşme kanalı genişliği 0000 sn uzunluğundaki bir filre işlevindedir. Bu kanalın band genişliği ise, sinc( ) rec( ) olduğundan, 0000 sinc(0000 ) rec( ) rec( ) 0000 sinc(0000 ) 0 rec( ) rec( ) rec( ) f 0000 f 5000 Hz 5 KHz 0000 Buna göre ileilecek verinin band genişliği : f 5000 Hz 5 KHz

13 x () X ( ) Haberleşme Teknolojileri Şekil 7 Kanal zaman frekans değişimi : sinc(8000 ) 5.0 rec( ) 6000 y () Y( ) Şekil 8 Veri zaman frekans değişimi : sinc(0000 ) 0 rec( ) 0000 Y( ) X ( ) Veri Kanal (filre) Şekil 9 Veri ve ileilecek kanalın band genişliklerinin karşılaşırılması İleilecek Y( ) verisinin band genişliği, X ( ) haberleşme kanalının band genişliğine eşi veya ondan küçük olması halinde ancak sağlıklı bir ileimin yapılabileceği düşünülebilir. Ancak eldeki bilgilere bakıldığında ileilecek verinin band genişliği f 5 KHz olmasına rağmen, bu bilginin ileileceği kanalın band genişliği f 4 KHz olduğundan bu bilgi ileilemez veya en azından sağlıklı ileilemeyeceğinden, verinin/işarein kaybedilmesi söz konusu olur.

14 Örnek Bir haberleşme siseminde x( ) sinc (3000 ) bilgisi y( ) sinc(4000 ) kanalından ileilmek isenmekedir. İleimin mümkün olup olmadığını araşırın. Çözüm Önemli olan gönderilecek bilginin band genişliğinin, kanal band genişliğinden küçük olması veya en iyi ihimalle kanal band genişliğine eşi olmasıdır. Bu yüzden gerek verinin gerekse kanalın yani filrenin band genişliklerinin espi edilmesi gerekir. Önce ileilecek verinin band genişliğini sinc ( ) ( ) yaklaşımından, 4 sinc (3000 ) sinc ( ) sn 4 4 Buna göre ileilecek verinin uzunluğu sinc ( ) ( ) veya sn.. Bu verinin band genişliği ise, 4 sinc ( ) ( ) 4 4 sinc (3000 ) ( ) ( ) sinc (3000 ) ( ) ( ) ( ) Hz 3 KHz 3000 f f 000 Buna göre haberleşme kanalının band genişliği : f 4000 Hz 4 KHz Bunun ardından söz konusu verinin ileileceği y( ) sinc(4000 ) kanalının band genişliğini belirlemeliyiz. Bunun için, sinc( ) rec( ) yaklaşımından, sinc(4000 ) sinc( ) sn Buna göre haberleşme kanalı genişliği 8000 sn uzunluğundaki bir filre işlevindedir. Bu kanalın band genişliği ise, sinc( ) rec( ) veya sinc( ) rec( ) olduğundan, sinc(4000 ) rec( ) rec( ) rec( )

15 sinc(4000 ) rec( ) rec( ) rec( ) f 4000 f 7000 Hz 7 KHz Buna göre haberleşme kanalının yani filrenin band genişliği : f 7000 Hz 7 KHz x () X () / /3000 / Şekill 0 Veri zaman frekans değişimi : değişimi sinc (3000 ) ( ) y () Y( ) /4000 / / Şekil Kanal/filre zaman frekans değişimi : sinc(4000 ) rec( ) X ( ) Y( ) /3000 /4000 Veri Kanal (filre) Şekil Veri ve ileilecek kanalın band genişliklerinin karşılaşırılması

16 İleilecek X ( ) verisinin band genişliği, Y( ) haberleşme kanalının band genişliğine eşi veya ondan küçük olması halinde sağlıklı bir ileimin yapılabileceğini biliyoruz. Eldeki bilgilere bakıldığında ileilecek verinin band genişliği f 3 KHz iken, bu bilginin ileileceği kanalın yani filrenin band genişliği f 7 KHz olduğundan bilgi çok raha olarak kanaldan ileilebilir. Örnek Bir haberleşme siseminin kanalı x( ) rec(500 ) alçak geçiren filre ile anımlıdır. Bu haberleşme siseminden y( ) (0000 ) darbeleri ileilebilir mi. Çözüm Önce haberleşme kanalının band genişliğini rec(500 ) rec( ) 8 0 sn 5 rec( ) sinc( ) yaklaşımından, 5 Buna göre haberleşme kanalı genişliği 80 sn uzunluğundaki bir filre işlevindedir. Bu kanalın band genişliği ise, 5 80 rec(500 ) sinc( ) sinc( ) f f 500 Hz.5 KHz Buna göre haberleşme kanalının band genişliği : f 500 Hz.5 KHz Bunun ardından ileilecek y( ) (0000 ) verisinin/işareinin band genişliğini belirlemeliyiz. 4 ( ) (0000 ) sn sinc ( ) sinc ( ) 5.0 sinc ( ) ( ) 5.0 sinc ( ) 4 f f 0000 Hz 0 KHz Buna göre ileilecek verinin band genişliği : f 0000 Hz 0 KHz

17 x () Haberleşme Teknolojileri X ( ) T Şekil 3 Kanal zaman frekans değişimi : y () Y( ) rec(500 ) 8.0 sinc( ) Şekil 4 Veri zaman frekans değişimi : 5 (0000 ) 5.0 sinc ( ) İleilecek üçgen darbe özelliğindeki verinin band genişliği, dörgen özellikli haberleşme kanalının band genişliğine eşi veya ondan küçük olması halinde ancak sağlıklı bir ileimin yapılabileceği düşünülebilir. Ancak ileilecek verinin band genişliği f 0 KHz olmasına rağmen, bu bilginin ileileceği kanalın band genişliği f.5 KHz olduğundan bu bilgi ileilemez veya en azından sağlıklı ileilemeyeceğinden, verinin/işarein kaybedilmesi söz konusu olur. Filre Fonksiyonu ve Haberleşme Kanalı Klasik anlamda haberleşmede kullanılan kanal, haberleşme kanalı veya ileim kanalının nasıl bir fiziksel özelliği olduğunu açmaka fayda vardır. Gerçeke bir haberleşme kanalı nasıl düşünülmelidir. Bir oo yol dikkae alındığında, farklı şerilerden oluşan yol, ulaşım yolu olarak düşünülürse, haberleşme kanalı da buna benzeilebilir. Neice de ulaşımda yollar geniş veya dar olma özelliğine bağlı olarak çeşili şerilerden oluşmakadır. Araçlar bulundukları şerileri akip ederek varmak isedikleri nokaya veya hedefe erişmekedirler. Gerçek olan, yolların mulaka sınırlı olmasıdır. Bu sınır kimi yollarda 4 5 m olurken daha geniş yollarda 5 0 m ye kadar çıkabilmekedir. Burada şerilerle ayrılan yolun parçaları haberleşme manığındaki kanal erminolojisine karşılık gelir.

18 Araçlar nasıl ki müsai olan şerilerden seyirlerini sürdürüyorlarsa, veriler de müsai olan kanallardan (şeriler) ileimlerini sürdürürler. Ancak aynı şerie kalmak kaydıyla seyaha sürdürülürse, güvenlik açısından bulunulan şeridin ihlal edilmemesi güvenlik açısından gereklidir. Seyaha şerilerle belirlenen bölgede gerçekleşirilmekedir. Haberleşme de ise yine aynı kanaldan haberleşmenin yani ileimin yapılabileceğini düşünebiliriz. Bulunulan kanaldan ileimin sağlıklı yapılabilmesi için, sürücü ve araç olarak kanalın gerekliliklerinin yerine geirilmesi gerekir. Seyahain yapıldığı şerilerin geniş olması durumunda seyahain daha raha olacaüı düşünülecek olunursa, ileimin yapılacağı kanalın geniş olması durumunda da benzer biçimde güvenli ve sağlıklı bir ileim söz konusu olacakır. Araç olarak şerileri, veri olarak da kanalın kapasiesini zorlamadığımız sürece problem yaşamayacağımızı biliyoruz. Sağlıklı seyaha veya ileim için doğrus olanın şeri veya kanal sınırları içersinde kalmak olduğunu ne olarak görebiliyoruz. Bu nedenle yollardaki şerileri bir anlamda filre veya süzgeç gibi düşünebiliriz. Şeri genişliği veya şeri kuralına uygun hareke edenler sağlıklı seyaha edebilmekedirler. Veri haberleşmesinde ise kanal genişliği olarak kanal kapasiesine uygun verilerin geçişine izin verileceğinden, sağlıklı bir haberleşme için kanal genişliğine riaye emenin kaçınılmaz olduğunu görüyoruz. Bu nedenle haberleşmede kablolu veya kablosuz oramlardan oluşan haberleşme kanalının aslında bir ür filre, veya daha doğru erminoloji olarak filre fonksiyonu olduğunu düşünebiliriz. Bu anlamda haberleşme kanalını daha yalinen bildiğimiz filre fonksiyonuna indirgeyerek meseleyi daha yakına almış olmakayız. Bu nedenle bir haberleşme kanalından bir verinin ileimini, verinin bir filreden geçirilmesi veya verinin filre edilmesi şeklinde düşünebiliriz. Filre girişine gelen uygun verileri geçirebilecekir. Uygun olmayanları ya geçirmeyecek ya da kayıplı olarak geçirerek belkide verinin kaybedilmesine sebebiye verecekir. Bu nedenle veriyi emsil eden fonksiyonun veya işarein, yine fonksiyonu bilinen bir filreden geçirilmesini (konvülasyon), verinin bir haberleşme kanalından ileimi olarak düşünebiliriz. Meselenin bilinen boyulara indirgenmesini sağlayan bu yolla analizler daha sağlıklı olacakır. Şerileri olan oo yol resimleriyle durum şemaize edilecekir.***** BAND GENİŞLİĞİ Band genişliği, bir ileişim oramının aşıyabileceği bilgi mikarını göseren bir ölçüdür. Söz gelimi, ses ileimi için band genişliği, ileilebilen en yüksek ve en düşük frekanslar arasındaki farkır. (Herz). Bilgisayarlar arası haberleşme için de benzer şekilde, band genişliği, saniyede ileilen bi sayısı ile verilir. İnerne eki bilgi ileim hızları çeşililik göserir. Bilgisayarları ve değişik ağları birbirine bağlayan halar, kablo (çoğunlukla fiber opik), uydu ya da radyo link (yakın birimler için) bağlanılı olabilir. İnerne e ha hızı, saniyede ileilen bi sayısı ile (bps, bi/san) ölçülür. Bir birimin, bağlanılarında kullanabileceği en fazla hıza Band Genişliği denir.

19 Örnek Saniyede 64 kilobi hızında bilgi ileme kapasiesi olan bir ileim haından, Megabye lık bilgi hangi sürede ileilir. Çözüm 64 kilobi = 64/8 = 8 kilobye Buna göre ileim haının kapasiesi saniyede 64 kilobi veya 8 kilobye. Eğer bu haan Megabye lık bir veri ileilecekse, Mbye = 04 kilobye Süre = 04/8 = 8 sn, yaklaşık dakika Günümüzde bağlanı hızları 9.6 kbi/saniyelerden (düşük hızlı modem bağlanısı) 00 Megabi/saniyelere kadar geniş bir aralıka değişmekedir. Örnek olarak, 56k Modemlerle elde edilen hız yaklaşık olarak 53 kbi/san dir. Bu da, ideal şarlarda, yaklaşık olarak 5 ila 6 kilobye/san. lik bir veri ransfer hızına karşılık gelir ( bye=8bi). Bir haın ban genişliğinin ne kadarının kullanıldığı, o haın doluluk oranını verir. Eğer 64 kbi/san lik bir ha boyunca, yüzde 00 çalışırsa; 3600*64kbi lık veri akarımı yapması gerekir. Gerçeke ne kadar veri akardığını bulup bu iki sayıyı birbirine oranlarsak, haın, o saa için doluluk oranını bulmuş oluruz. Bunu ay boyunca yaparsak, haın ay boyunca oralama yüzde kaç doluluk oranı ile çalışığını espi edebiliriz. Doluluk oranı ne kadar fazlaysa, o haı kullananların veri akarımları da o kadar yavaşlar. Aşağıda herhangi bir ağ üzerindeki bilgisayarların ve inerne üzerinde bilgisayarlar ve bilgisayar sisemlerinin birbirleriyle haberleşmesinde kullanılan bazı sandar bağlanı hızları göserilmişir. İleim Teknolojisi: Normal Telefon Haı Hız: Kbps İleimin Sağlandığı Fiziksel Oram: Bakır Tel Kullanıldığı Yerler: Evden bağlanılarda ve bazı küçük ölçekli işlemelerde İleim Teknolojisi: ISDN Hız: Basic Rae (BRI) : 64-8 Kbps Primary Rae (PRI) : 3 ane 64 Kbps kanal ve PRI konrol kanalı üzerinden.544 Mbps e kadar İleimin Sağlandığı Fiziksel Oram: BRI: Twised-pair PRI: T- haı Kullanıldığı Yerler: BRI: Hızlı ev bağlanıları ve küçük ölçekli işyerlerinde PRI: Ora ve büyük ölçekli işyerlerinde/şirkelerde. İleim Teknolojisi: ADSL Hız: Mbps İleimin Sağlandığı Fiziksel Oram: Twised - pair Kullanıldığı Yerler: Mevcu elefon alyapısı üzerinden ev, küçük işyeri ve ora büyüklüke şirkelerin inerne bağlanılarında

20 İleim Teknolojisi: FDDI Hız: 00 Mbps İleimin Sağlandığı Fiziksel Oram: Fiber opik Kullanıldığı Yerler: Büyük şirkelerdeki ya da servis sağlayıcılarındaki daha geniş ölçekli LAN larda İleim Teknolojisi: Gigabi Eherne Hız: Gbps İleimin Sağlandığı Fiziksel Oram: Fiber opik (ve 5 mereye kadar bakır el) Kullanıldığı Yerler: 0/00 Mbps hızlarıyla birbirine bağlı iş isasyonları ve bilgisayar ağları GigaBi Eerne swichleri yoluyla haberleşebilir. İleim Teknolojisi: STM 64 Hız: 0 Gbps İleimin Sağlandığı Fiziksel Oram: Fiber opik Kullanıldığı Yerler: - İleim Teknolojisi: OC-56 Hız: 3.7 Gbps İleimin Sağlandığı Fiziksel Oram: Fiber opik Kullanıldığı Yerler:- Ha Kapasiesi (band genişliği) Kavramı Bir bilginin iki noka arasında ileimi için, bu iki noka arasında bir fiziksel bağlanı kurulması, veya var olan bir bağlanının kullanılması gerekir. Bu bağlanıya elekronik ileişim dilinde bir ileişim kanalı adı verilir. Her ileişim kanalının belli bir bilgi aşıma kapasiesi vardır. Bu kapasieye de ban genişliği (bandwih) adı verilir. Ban genişliği, o ileişim kanalından belli bir zaman birimi içinde ne kadar bilgi akarılabileceğini göserir. Ban genişliği genellikle saniyede aşınan bi (bi/s veya bps) olarak ifade edilir. Örnek İki bilgisayarın ban genişliği saniyede yaklaşık 8000 bi (8 kilobi= 8 Kb) olan bir bakır elefon kablosu ile bağlı olduğunu varsayalım. Bu kanal üzerinden büyüklüğü milyon bi ( Megabi = Mb) olan bir bilgisayar veri küüğünü gönderebilmek için:.00.0 bi / bi/s = 5 saniye, ya da dakika 5 saniye gereklidir. Mulimedya ileiminde ban genişliği kimi zaman son derece kısılayıcı bir eken olabilir. Örneğin, ban genişliği yaklaşık 8 Kbps (saniyede 8 kilobi ) olan aynı bakır elefon kablosu üzerinden bir video görünüsü yollamak isersek: A) Her görününün 300 X 00 piksel uuğunu, B) Her pikselin renk verileri için 8 bilik bilgi uulduğunu varsayarak,

21 Tek bir görünü için 300 X 00 X 8 = bi yollanması gerekiğini buluruz. İnsan gözü saniyede 30 görünü göserilmesi durumunda görünüleri harekeli bir film olarak algılayabilmekedir. Bu durumda, ek görünü için saniyede bi, bir saniyelik video filmini oluşuracak 30 görünü için ise, saniyede X 30 = bi yollanması gerekir. Ban kapasiesi saniyede 8 Kilobi olduğuna göre, bu kadar bilgi: bi / bi/s = 800 saniyede yollanabilir. Bu da 30 dakika demekir. Kısacası, bir elefon haı üzerinden sadece bir saniyelik bir video filmini ancak yarım saae yollayabiliriz. Bu örneken de gördüğümüz gibi, mulimedya veri ileimi için düşük kapasieli halar kullanılmaz. Ha kapasielerini arırmamız gerekir. Bu bağlamda, veri ileimi için ha kapasiesi daha yüksek olan fiber opik kablolarla ISDN (Inegraed Services Digial Nework), ATM (Asynchronous Transfer Mode), veya Fas ya da Gigabi Eherne denilen yeni bağlanı ürlerini kullanmamız uygun olabilir. Bu sisemlerden ISDN normal elefon halarına benzer şekilde her bağlanı için bilgi yollayan ile alan arasında özel bir ha ayırır. Bu ür sisemlere devre anaharlamalı (circui- swiched) adı verilir. ISDN sisemleri, ha kapasiesini en az b/s ye (çif yönde b/s) çıkarırlar. Bu kapasie elekomünikasyon dünyasında BRI (Basic Rae Inerface) olarak anılır. Örnek saniyelik video klibimizi ekrar ele alalım. Bağlanımızın BRI ISDN olduğunu varsayarsak, 30 görünüden oluşan bilik bu klip için ISDN haı üzerinden bi/8.000 bi/s =.5 saniye bilgi yollamamız gerekir. Bu da yaklaşık iki dakika demekir. Bu örnek bize sadece ha kapasiesini arırmanın yeerli olmadığını gösermekedir. Mulimedya veri ileimi için yapmamız gereken ikinci şey ise yollayacağımız veri mikarını azalmakır. Bunun için mein, resim, video veya ses küüklerini kodlayarak sıkışırabiliriz. * saniyelik video klip 30 görünü: bi Bakır kablo: bi/saniye ISDN: bi/saniye Fiber kablo: Mbi/saniye İleim Hızı Bilgisayarlar için en küçük veri ileim birimi biir. Günümüzde veri ileim hızı, sayısal olarak saniyede ileilen bi sayısı ile ölçülür. Kullanılan ileişim hızı birimleri şunlardır: BPS (Bis per second-saniyedeki bi sayısı): Saniyede ileilen bi sayısıdır. KBPS (Kilobis per second-saniyedeki bin bi sayısı): Saniyede ileilen bin bi sayısıdır. Günümüzdeki modemler 56 Kbps, yani saniyede 56 bin bi ilemekedir.

22 MBPS (Megabis per second-saniyedeki milyon bi sayısı): Saniyede ileilen milyon bi sayısıdır. GBPS (Gigabis per second-saniyedeki milyar bi sayısı): Saniyede ileilen milyar bi sayısıdır. Ancak verinin örneksel olarak ileildiği oramlarda, ileişim hızı ban genişliği (bandwih) ile ölçülür. Ban genişliği, kullanılan frekans aralığıdır. Örneğin, 800 ile 900 megaherz (milyon herz) arasında çalışan cep elefonlarının ban genişliği 00 megaherzdir. Ban genişliği arıkça, veri hızlı ileilir. Örneğin, 4000 herz elefon kablosu Kbps, 00 megaherz eş eksenli (coaxial) kablo 0 Mbps, 00 rilyon herz fiber opik kablo Gbps hızlarında veri ileebilir. Telefon haları üzerinden modem kullanılarak yapılan bağlanılar düşük ban genişliği (low bandwih); uydu bağlanısı gibi yüksek kapasieli ileimler geniş ban (broadband) olarak adlandırılır.

bilgisi ht () kanalından iletilmek istenmektedir. Aşağıda filtre çıkışlarından hangisi iletilmek istenen işarete (veriye) ait olabilir.

bilgisi ht () kanalından iletilmek istenmektedir. Aşağıda filtre çıkışlarından hangisi iletilmek istenen işarete (veriye) ait olabilir. ANALOG VERİ BAND GENİŞLİĞİ Örnek 2 Bir haberleşme siseminde x( ) sinc (5000 ) bilgisi h () kanalından ileilmek isenmekedir. Aşağıda filre çıkışlarından hangisi ileilmek isenen işaree (veriye) ai olabilir.

Detaylı

C L A S S N O T E S SİNYALLER. Sinyaller & Sistemler Sinyaller Dr.Aşkın Demirkol

C L A S S N O T E S SİNYALLER. Sinyaller & Sistemler Sinyaller Dr.Aşkın Demirkol Sinyaller & Sisemler Sinyaller Dr.Aşkın Demirkol SİNYALLER Elekriki açıdan enerjisi ve frekansı olan dalga işare olarak anımlanır. Alernaif olarak kodlanmış sinyal/işare de uygun bir anım olabilir. s (

Detaylı

F frame prop acl. F frame. 1.1 Dur ve bekle (stop & wait) kullanım oranı. 1 = olarak ifade edilebilecektir. a = dersek; L R.

F frame prop acl. F frame. 1.1 Dur ve bekle (stop & wait) kullanım oranı. 1 = olarak ifade edilebilecektir. a = dersek; L R. 1.1 Dur ve bekle (sop & wai) kullanım oranı Herhangi bir akış konrol ekniğinin ne derece ekin olduğunu ölçebilmek üzere ha kullanım oranının incelenmesi gereklidir. Dur ve bekle akış konrol ekniğinde haın

Detaylı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü FZM450. Elektro-Optik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü FZM450. Elektro-Optik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı Ankara Üniversiesi Mühendislik Fakülesi Fizik Mühendisliği Bölümü FZM450 Elekro-Opik Doç. Dr. Hüseyin Sarı İçerik Opoelekronik Teknolojisi-Moivasyon Tanımlar Elekro-Opik Opoelekronik Foonik Elekromanyeik

Detaylı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü. 2008-09 Bahar Dönemi. Optoelektronik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü. 2008-09 Bahar Dönemi. Optoelektronik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı Ankara Üniversiesi Mühendislik Fakülesi Fizik Mühendisliği Bölümü 2008-09 Bahar Dönemi Opoelekronik Doç. Dr. Hüseyin Sarı 2009 Tandoğan, Ankara 2009 HSarı 1 561 Opoelekronik 1. Hafa Sunuş 2009 HSarı 2

Detaylı

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ HABERLEŞME TEORİSİ FİNAL SINAVI SORU-CEVAPLARI

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ HABERLEŞME TEORİSİ FİNAL SINAVI SORU-CEVAPLARI NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ HABERLEŞME TEORİSİ FİNAL SINAVI SORU-CEVAPLARI Tarih: 4-0-008 Adı Soyadı : No : Soru 3 4 TOPLAM Puan 38 30 30 30 8 Soru

Detaylı

Optoelektronik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü

Optoelektronik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü Opoelekronik Doç. Dr. Hüseyin Sarı Ankara Üniversiesi Mühendislik Fakülesi Fizik Mühendisliği Bölümü 1 1. Ders Sunuş ve Moivasyon λ okuma 2 Bu bölümü biirdiğinizde, Bazı emel opoelekronik kavram ve anımlar,

Detaylı

BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR

BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR Bölümün Amacı Öğrenci, Analog haberleşmeye kıyasla sayısal iletişimin temel ilkelerini ve sayısal haberleşmede geçen temel kavramları öğrenecek ve örnekleme teoremini anlayabilecektir.

Detaylı

SİSTEMLER. 1 Sistem Sistem x T y T h. Şekil 3 Tek giriş-çıkışlı ve çok giriş-çok çıkışlı sistemler

SİSTEMLER. 1 Sistem Sistem x T y T h. Şekil 3 Tek giriş-çıkışlı ve çok giriş-çok çıkışlı sistemler SİSTEMLER Haberleşme Teknolojileri Sisem eori, bir absrac ve fenomen deyim olarak, disiplinler arası ilişkilerin bilimsel yaklaşımlarla incelendiği bir eoridir. Bunun için ilişkinin varlığı veya derecesi,

Detaylı

DENEY 3 TRANZİSTORLU KUVVETLENDİRİCİ DEVRELER

DENEY 3 TRANZİSTORLU KUVVETLENDİRİCİ DEVRELER DENEY 3 TRANZİSTORLU KUVVETLENDİRİCİ DEVRELER DENEYİN AMACI: Bu deneyde BJT ve MOS kuvvelendiriciler incelenecek ve elde edilecek veriler yardımıyla her iki kuvvelendiricinin çalışma özellikleri gözlemlenecekir.

Detaylı

BÖLÜM 7 2.1 YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ TEMEL ELEKTRONİK

BÖLÜM 7 2.1 YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ TEMEL ELEKTRONİK BÖLÜM 7 2.1 YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ Tüm elekronik cihazlar çalışmak için bir DC güç kaynağına (DC power supply) gereksinim duyarlar. Bu gerilimi elde emenin en praik ve ekonomik yolu şehir şebekesinde bulunan

Detaylı

BAĞLANTI VE NAKİL ÜCRETLERİ

BAĞLANTI VE NAKİL ÜCRETLERİ BAĞLANTI VE NAKİL ÜCRETLERİ FİBER OPTİK KABLO (F/O), BAKIR KABLO VE RADYO LİNK (R/L) ÜZERİNDEN VERİLEN HİZMETLERE AİT LOKAL ERİŞİM, TEÇHİZAT ve DEVRE HAZIRLAMA ÜCRETLERİ KDV ve ÖİV HARİÇ ÜCRETLER Hizmetin

Detaylı

FİBER OPTİK KABLO (F/O), BAKIR KABLO VE RADYO LİNK (R/L) ÜZERİNDEN VERİLEN HİZMETLERE AİT LOKAL ERİŞİM, TEÇHİZAT ve DEVRE HAZIRLAMA ÜCRETLERİ

FİBER OPTİK KABLO (F/O), BAKIR KABLO VE RADYO LİNK (R/L) ÜZERİNDEN VERİLEN HİZMETLERE AİT LOKAL ERİŞİM, TEÇHİZAT ve DEVRE HAZIRLAMA ÜCRETLERİ FİBER OPTİK KABLO (F/O), BAKIR KABLO VE RADYO LİNK (R/L) ÜZERİNDEN VERİLEN HİZMETLERE AİT LOKAL ERİŞİM, TEÇHİZAT ve DEVRE HAZIRLAMA ÜCRETLERİ KDV ve ÖİV HARİÇ ÜCRETLER Hizmetin verilmesine yönelik olarak

Detaylı

İşaret ve Sistemler. Ders 9: Sistemlere Giriş

İşaret ve Sistemler. Ders 9: Sistemlere Giriş İşare ve Sisemler Ders 9: Sisemlere Giriş Sisem Kavramı Belirli bir işi görmek için bir araa geirilmiş alelerin ve devrelerin ümüne birden SİSEM adı verilir. Başka bir deişle sisem, fiziksel bir sürecin

Detaylı

İletişim Ağları Communication Networks

İletişim Ağları Communication Networks İletişim Ağları Communication Networks Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Behrouz A. Forouzan, Data Communications and Networking 4/E, McGraw-Hill,

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ TC SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM21 ELEKTRONİKI DERSİ LABORATUAR FÖYÜ DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO:

Detaylı

Deney-1 Analog Filtreler

Deney-1 Analog Filtreler Đleişim Siemleri ab. Noları Arş.Gör.Koray GÜRKAN kgurkan@ianbul.edu.r Deney- Analog Filreler Đleişim iemlerinde, örneğin FM bandında 00 MHz de yayın yapacak olan bir radyo vericiinde modülayon onraı oraya

Detaylı

TIBBİ ENSTRUMANTASYON TASARIM VE UYGULAMALARI SAYISAL FİLTRELER

TIBBİ ENSTRUMANTASYON TASARIM VE UYGULAMALARI SAYISAL FİLTRELER TIBBİ ENSTRUMANTASYON TASARIM VE UYGULAMALARI SAYISAL FİLTRELER SUNU PLANI Analog sayısal çevirici FIR Filtreler IIR Filtreler Adaptif Filtreler Pan-Tompkins Algoritması Araş. Gör. Berat Doğan 08/04/2015

Detaylı

DENEY-6 LOJİK KAPILAR VE İKİLİ DEVRELER

DENEY-6 LOJİK KAPILAR VE İKİLİ DEVRELER DENEY-6 LOJİK KPILR VE İKİLİ DEVRELER DENEYİN MCI: Bu deneyde emel manık kapıları (logic gaes) incelenecek ek kararlı ikili devrelerin çalışma prensipleri gözlemlenecekir. ÖN HZIRLIK Temel lojik kapı devrelerinden

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK - ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK - ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK - ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN334 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 1: TRANZİSTÖRLÜ KUVVETLENDİRİCİLERDE GERİBESLEME I. EĞİTİM II.

Detaylı

Bazı Kavramlar. Analog: Zaman içinde sürekli farklı değerler alabilir. Digital (Sayısal): Zaman içinde 1 ve 0 değerleri alabilir.

Bazı Kavramlar. Analog: Zaman içinde sürekli farklı değerler alabilir. Digital (Sayısal): Zaman içinde 1 ve 0 değerleri alabilir. WAN Teknolojileri IEEE IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers - Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) standartlar kurulu elektrik mühendisliği, elektronik, radyo, ilgili mühendislik,

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II T.C. ULUDĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMRLIK FKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN4 ELEKTRONİK DEVRELER LBORTUVRI II DENEY 6: OSİLTÖRLER DENEY GRUBU :... DENEYİ YPNLR :......... RPORU HZIRLYN :...

Detaylı

FİBER OPTİK KABLO (F/O), BAKIR KABLO VE RADYO LİNK (R/L) ÜZERİNDEN VERİLEN HİZMETLERE AİT LOKAL ERİŞİM, TEÇHİZAT ve DEVRE HAZIRLAMA ÜCRETLERİ

FİBER OPTİK KABLO (F/O), BAKIR KABLO VE RADYO LİNK (R/L) ÜZERİNDEN VERİLEN HİZMETLERE AİT LOKAL ERİŞİM, TEÇHİZAT ve DEVRE HAZIRLAMA ÜCRETLERİ FİBER OPTİK KABLO (F/O), BAKIR KABLO VE RADYO LİNK (R/L) ÜZERİNDEN VERİLEN HİZMETLERE AİT LOKAL ERİŞİM, TEÇHİZAT ve DEVRE HAZIRLAMA ÜCRETLERİ KDV ve ÖİV HARİÇ ÜCRETLER Hizmetin verilmesine yönelik olarak

Detaylı

SİNYALLER VE SİSTEMLERİN MATLAB YARDIMIYLA BENZETİMİ

SİNYALLER VE SİSTEMLERİN MATLAB YARDIMIYLA BENZETİMİ SİNYALLER VE SİSTEMLERİN MATLAB YARDIMIYLA BENZETİMİ 2.1. Sinyal Üretimi Bu laboratuarda analog sinyaller ve sistemlerin sayısal bir ortamda benzetimini yapacağımız için örneklenmiş sinyaller üzerinde

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 5. Analog veri iletimi

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 5. Analog veri iletimi Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 5. Analog veri iletimi Sayısal analog çevirme http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 2 Sayısal analog çevirme

Detaylı

EET349 Analog Haberleşme Güz Dönemi. Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar

EET349 Analog Haberleşme Güz Dönemi. Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar EET349 Analog Haberleşme 2015-2016 Güz Dönemi Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar 1 Notlandırma Ara Sınav : %40 Final : %60 Kaynaklar Introduction to Analog and Digital Communications Simon Haykin, Michael Moher

Detaylı

2. SAYI SİSTEMLERİ. M.İLKUÇAR - imuammer@yahoo.com

2. SAYI SİSTEMLERİ. M.İLKUÇAR - imuammer@yahoo.com Sayı Sistemleri İşlemci elektrik sinyalleri ile çalışır, bu elektrik sinyallerini 1/0 şeklinde yorumlayarak işlemcide olup bitenler anlaşılabilir hale getirilir. Böylece gerçek hayattaki bilgileri 1/0

Detaylı

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 3 TEK BESLEMELİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİLER

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 3 TEK BESLEMELİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİLER T.. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY TEK BESLEMELİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİİLER Deneyi Yapanlar Grubu Numara

Detaylı

BÖLÜM 7 GÜÇ (POWER) YÜKSELTECİ KONU: GEREKLİ DONANIM: ÖN BİLGİ: DENEYİN YAPILIŞI:

BÖLÜM 7 GÜÇ (POWER) YÜKSELTECİ KONU: GEREKLİ DONANIM: ÖN BİLGİ: DENEYİN YAPILIŞI: BÖLÜM 7 GÜÇ (POWER) YÜKSELTECİ KONU: 1. Transisörlü güç yükselecinin analizi ve çalışma karakerisiklerinin incelenmesi. GEREKLİ DONANIM: Osilaskop (Çif Kanallı) İşare Üreeci (Signal Generaor) DC Güç Kaynağı

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II T.. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY : TEK BESLEMELİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİİLER DENEY GRUBU :... DENEYİ YAPANLAR

Detaylı

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 7 KOMPARATÖRLER

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 7 KOMPARATÖRLER T.C. LĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENİSLİK FKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENİSLİĞİ ÖLÜMÜ ELN4 ELEKTRONİK EVRELER LORTVRI II ENEY 7 KOMPRTÖRLER eneyi Yapanlar Grubu Numara d Soyad Raporu Hazırlayan iğer Üyeler eneyin

Detaylı

DENEY 6 OSİLOSKOP. Düşey saptırma. Şekil 1. Katot ışınlı tüp

DENEY 6 OSİLOSKOP. Düşey saptırma. Şekil 1. Katot ışınlı tüp DENEY 6 OSİLOSKOP 1. Deneyin Amacı Bu deneyde, osiloskopun çalışma prensibinin, eikleme ve senkronizasyonun nasıl yapıldığının ve osiloskop yardımıyla çeşili büyüklüklerin (genlik, faz farkı ve frekans

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 3. Veri ve Sinyaller

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 3. Veri ve Sinyaller Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 3. Veri ve Sinyaller Analog ve sayısal sinyal Fiziksel katmanın önemli işlevlerinden ş birisi iletim ortamında

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi * Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Anabilim Dalı * Elektronik Laboratuarı I

Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi * Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Anabilim Dalı * Elektronik Laboratuarı I Karadeniz Teknik Üniversiesi Mühendislik Fakülesi * Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Elekronik Anabilim alı * Elekronik Laborauarı I FET.Lİ KUETLENİİCİLE 1. eneyin Amacı FET Transisörlerle yapılan

Detaylı

Ağ Teknolojileri. Ağ Temelleri. Bir ağ kurmak için

Ağ Teknolojileri. Ağ Temelleri. Bir ağ kurmak için Ağ Teknolojileri Ağ Temelleri Bir ağdan söz edebilmek için en az 2 bilgisayarın birbirlerine uygun bir iletişim ortamıyla bağlanması gerekmektedir. Üst sınır yok! Dünyadaki en büyük bilgisayar ağı İnternet

Detaylı

DENEY NO: 3 TRANZİSTORLU KUVVETLENDİRİCİ DEVRELER

DENEY NO: 3 TRANZİSTORLU KUVVETLENDİRİCİ DEVRELER DENEY NO: 3 TRANZİSTORLU KUVVETLENDİRİCİ DEVRELER DENEYİN AMACI: Bu deneyde BJT ve MOS kuvvelendiriciler incelenecek ve elde edilecek veriler yardımıyla her iki kuvvelendiricinin çalışma prensipleri ve

Detaylı

TELEFON HATLARI ÜZERĐNDE VERĐ HABERLEŞMESĐ

TELEFON HATLARI ÜZERĐNDE VERĐ HABERLEŞMESĐ TELEFON HATLARI ÜZERĐNDE VERĐ HABERLEŞMESĐ Đki bilgisayarın ofis içindeki haberleşmesinde doğrudan bağlantı çözüm olacaktır. Ancak ofis dışındaki yada çok uzak noktalardaki bilgisayarlarla haberleşmede

Detaylı

GEFRAN PID KONTROL CİHAZLARI

GEFRAN PID KONTROL CİHAZLARI GEFRAN PID KONTROL CİHAZLARI GENEL KONTROL YÖNTEMLERİ: ON - OFF (AÇIK-KAPALI) KONTROL SİSTEMLERİ: Bu eknik en basi konrol ekniğidir. Ölçülen değer (), se değerinin () üzerinde olduğunda çıkış sinyali açılır,

Detaylı

Sürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi

Sürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi Sürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi Bir sürekli-zaman işaretin sayısal işlenmesi üç adımdan oluşmaktadır: 1. Sürekli-zaman işaretinin bir ayrık-zaman işaretine dönüştürülmesi 2. Ayrık-zaman işaretin

Detaylı

BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM

BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM Hafta 2: Veri İletim Ortamları BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM 1. Giriş 2. Veri İletim Ortamları 1. Koaksiyel Kablo 1. RG-8 Koaksiyel Kablolar 2. RG-58 Koaksiyel Kablolar 3. RG-6 Koaksiyel Kablolar 2. Dolanmış

Detaylı

ANALOG ELEKTRONİK - II

ANALOG ELEKTRONİK - II ANALOG ELEKTONİK - II BÖLÜM Temel Opamp Devreleri Konular:. Eviren ve Evirmeyen Yükseleç. Temel ark Alıcı.3 Gerilim İzleyici.4 Türev ve Enegral Alıcı Amaçlar: Bu bölümü biirdiğinizde aşağıda belirilen

Detaylı

VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ

VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ Bölüm-2 Resul DAġ rdas@firat.edu.tr VERİ HABERLEŞMESİ TEMELLERİ Veri İletişimi İletişimin Genel Modeli OSI Referans Modeli OSI Modeli ile TCP/IP Modelinin Karşılaştırılması

Detaylı

İşaret ve Sistemler. Ders 1: Giriş

İşaret ve Sistemler. Ders 1: Giriş İşaret ve Sistemler Ders 1: Giriş Ders 1 Genel Bakış Haberleşme sistemlerinde temel kavramlar İşaretin tanımı ve çeşitleri Spektral Analiz Fazörlerin frekans düzleminde gösterilmesi. Periyodik işaretlerin

Detaylı

Ağ Teknolojileri. Ağ Temelleri. Bir ağ kurmak için

Ağ Teknolojileri. Ağ Temelleri. Bir ağ kurmak için Ağ Teknolojileri Ağ Temelleri Bir ağdan söz edebilmek için en az 2 bilgisayarın birbirlerine uygun bir iletişim ortamıyla bağlanması gerekmektedir. Üst sınır yok! Dünyadaki en büyük bilgisayar ağı İnternet

Detaylı

Kontrol Đşaretleşmesi

Kontrol Đşaretleşmesi Kontrol Đşaretleşmesi Dinamik değişken yönlendirme, çağrıların kurulması, sonlandırılması gibi ağ fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi için kontrol bilgilerinin anahtarlama noktaları arasında dağıtılması

Detaylı

KABLOSUZ İLETİŞİM

KABLOSUZ İLETİŞİM KABLOSUZ İLETİŞİM 805540 KABLOSUZ İLETİŞİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ İçerik 3 İletişim sistemleri Gezgin iletişim sistemleri Kablosuz iletişim sistemleri Hücresel sistemler Tarihçe Tipik İletişim Sistemi 4 Kaynak

Detaylı

= t. v ort. x = dx dt

= t. v ort. x = dx dt BÖLÜM.4 DOĞRUSAL HAREKET 4. Mekanik Mekanik konusu, kinemaik ve dinamik olarak ikiye ayırmak mümkündür. Kinemaik cisimlerin yalnızca harekei ile ilgilenir. Burada cismin hareke ederken izlediği yol önemlidir.

Detaylı

FARK DENKLEMLERİ SİSTEMİ

FARK DENKLEMLERİ SİSTEMİ FARK DENKLEMLERİ SİSTEMİ 2 Daha önce alıncı bölümde ek değişken durumunda fark denklemlerini ele almışık. Burada değişken sayısının iki ya da daha fazla olduğu fark denklemlerinden oluşan bir sisemin çözümü

Detaylı

AĞ TEMELLERİ DERS NOTLARI (9) KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU

AĞ TEMELLERİ DERS NOTLARI (9) KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU AĞ TEMELLERİ DERS NOTLARI (9) KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU DATA ŞEBEKELERİ VE GENİŞBANT ERİŞİM TEKNOLOJİLERİ ISDN (INTEGRATED SERVICES DIGITAL NETWORK) ISDN (Bütünleştirilmiş

Detaylı

BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ

BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ Derleyen: Prof. Dr. Güngör BAL Bölüm 6 Telekomünikasyon ve Ağlar Prensipler ve Öğrenme Hedefleri Etkin haberleşme, organizasyonların başarıları için önemlidir Haberleşme

Detaylı

Bilgisayar kaynağı ağ kaynak sağlayıcısı

Bilgisayar kaynağı ağ kaynak sağlayıcısı HAFTA 1 KABLOLAR Giriş Bilgisayar ağı birbirlerine bağlı ve birbirleri arasında metin, ses, sabit ve hareketli görüntü aktarımı yapabilen bilgisayarların oluşturduğu yapıdır. Ağlar sadece bilgisayarlardan

Detaylı

Bilgisayar Ağları. Bilgisayar Ağları. Modelleri. Main-Frame Client/Server

Bilgisayar Ağları. Bilgisayar Ağları. Modelleri. Main-Frame Client/Server Bilgisayar Ağları Ortama dahil olan tüm elektronik birimlerin birbirlerine mesaj alma/gönderme ilkesine göre yapılandırılmış ağlardır. Bilgisayar ağlarında yalnızca bilgisayarlar yoktur. Bilgisayarların

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM21 ELEKTRONİKI DERSİ LABORATUAR FÖYÜ DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO:

Detaylı

Veri İletimi. Toto, artık Kansas da olmadığımız yönünde bir hissim var. Judy Garland (The Wizard of Oz)

Veri İletimi. Toto, artık Kansas da olmadığımız yönünde bir hissim var. Judy Garland (The Wizard of Oz) Veri İletimi Veri İletimi Toto, artık Kansas da olmadığımız yönünde bir hissim var. Judy Garland (The Wizard of Oz) 2/39 İletim Terminolojisi Veri iletimi, verici ve alıcı arasında bir iletim ortamı üzerinden

Detaylı

Kullanım kılavuzu. sistem iç ünitesi HXHD125A8V1B

Kullanım kılavuzu. sistem iç ünitesi HXHD125A8V1B sisem iç üniesi İçindekiler Sayfa 1. anımlar... 1 1.1. Uyarı ve simgelerin anlamları... 1 1.2. Kullanılan erimlerin anlamları... 1 2. Genel güvenlik önlemleri... 2 3. Giriş... 2 3.1. Genel bilgiler...

Detaylı

DENEY 5 RL ve RC Devreleri

DENEY 5 RL ve RC Devreleri UUDAĞ ÜNİVESİTESİ MÜHENDİSİK FAKÜTESİ EEKTİK-EEKTONİK MÜHENDİSİĞİ BÖÜMÜ EEM2103 Elekrik Devreleri aborauarı 2014-2015 DENEY 5 ve Devreleri Deneyi Yapanın Değerlendirme Adı Soyadı : Deney Sonuçları (40/100)

Detaylı

DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU

DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU AMAÇ: Malab da rekans modülasyonunun uygulanması ve inelenmesi. ÖN HAZIRLIK 1. TEMEL TANIMLAR Frekans Modülasyonu: Taşıyıı genliğinin sabi uulduğu ve aşıyıı rekansının bildiri

Detaylı

Bilg-101. Bölüm 6. Bilgisayar Ağları. Ne Öğreneceğiz? Bilgisayar Ağı Nedir?

Bilg-101. Bölüm 6. Bilgisayar Ağları. Ne Öğreneceğiz? Bilgisayar Ağı Nedir? Bilg-101 Bölüm 6 Bilgisayar Ağları 2006 Prentice-Hall, Inc Slide 1 Ne Öğreneceğiz? Bilgisayar Ağı Bilgisayar Ağlarının Avantaj ve Dezavantajları Bilgisayar Ağlarında Protokol ün önemi Ağ Çeşitleri Yerel

Detaylı

Kullanım kılavuzu. Hava su tipi ısı pompa sistemi iç ünitesi ve opsiyonları RKHBRD011ADV1 RKHBRD014ADV1 RKHBRD016ADV1

Kullanım kılavuzu. Hava su tipi ısı pompa sistemi iç ünitesi ve opsiyonları RKHBRD011ADV1 RKHBRD014ADV1 RKHBRD016ADV1 Hava su ipi ısı pompa sisemi iç üniesi ve opsiyonları RKHBRD011ADV1 RKHBRD014ADV1 RKHBRD016ADV1 RKHBRD011ADY1 RKHBRD014ADY1 RKHBRD016ADY1 RKHBRD011ADV1 RKHBRD014ADV1 RKHBRD016ADV1 RKHBRD011ADY1 RKHBRD014ADY1

Detaylı

İŞARETLER ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS)

İŞARETLER ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS) İŞARETLER ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS) Yrd. Doç. Dr. Musafa Zahid YILDIZ musafayildiz@sakarya.edu.r oda no: 469 Kaynaklar: 1. Signals and Sysems, Oppenheim. (Türkçe versiyonu: Akademi Yayıncılık)

Detaylı

DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüştüren devrelerdir.

DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüştüren devrelerdir. DADA DÖNÜŞÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüşüren devrelerdir. Uygulama Alanları 1. DA moor konrolü 2. UPS 3. Akü şarjı 4. DA gerilim kaynakları

Detaylı

Ağ Donanımları NIC. Modem. Modem. Ağ Cihazları (Aktif Cihazlar) Repeater (Yineleyici) 03.03.2013

Ağ Donanımları NIC. Modem. Modem. Ağ Cihazları (Aktif Cihazlar) Repeater (Yineleyici) 03.03.2013 Ağ Donanımları NIC Kartlar NIC, Modem Ağ Cihazları (Aktif Cihazlar) Repeater,, Access Point (Wireless), Transceiver, Bridge, Switch, Router NIC (Network Interface Card) Ağ Arabirim(arayüz) Kartı Bilgisayarı

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

Ledler turuncu yanıyorsa iki modem arasınta fiziksel bağlantı var demektir.

Ledler turuncu yanıyorsa iki modem arasınta fiziksel bağlantı var demektir. Schmid Watson Zürih te 1967 yılında kurulan Schmid Telecom ses, data ve video konferans iletiminde dünya lideri bir firmadır ve bu tarihten beri yüksek kaliteli ürünler dizayn etmiş, üretmiş ve uygulamıştır.

Detaylı

TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER

TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER Karadeniz Teknik Üniversiesi Mühendislik Fakülesi * Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Elekronik Anabilim Dalı * Elekronik Laborauarı I 1. Deneyin Amacı TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER Transisörlerin yükseleç

Detaylı

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY ZAMANLAMA DEVRESİ

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY ZAMANLAMA DEVRESİ T.. ULUDĞ ÜNİVESİTESİ MÜHENDİSLİK FKÜLTESİ ELEKTİK - ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN334 ELEKTONİK DEVELE LBOTUVI II DENEY 6 ZMNLM DEVESİ Deneyi Yapanlar Grubu Numara d Soyad aporu Hazırlayan Diğer Üyeler

Detaylı

Türev Uygulamaları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV

Türev Uygulamaları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV Türev Uygulamaları Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 10 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; türev kavramı yardımı ile fonksiyonun monotonluğunu, ekstremum noktalarını, konvekslik ve konkavlığını, büküm

Detaylı

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ History in Pictures - On January 5th, 1940, Edwin H. Armstrong transmitted thefirstfmradiosignalfromyonkers, NY to Alpine, NJ to Meriden, CT to Paxton, MA to Mount Washington. 5 January is National FM

Detaylı

Su Yapıları II Aktif Hacim

Su Yapıları II Aktif Hacim 215-216 Bahar Su Yapıları II Akif Hacim Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi İnşaa Mühendisliği Bölümü Yozga Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi n aa Mühendisli

Detaylı

1) Toplam gelir fonksiyonu olarak verildiğine göre marjinal gelir fonksiyonu MG aşağıdakilerden hangisidir? A) ** B) C) D) E)

1) Toplam gelir fonksiyonu olarak verildiğine göre marjinal gelir fonksiyonu MG aşağıdakilerden hangisidir? A) ** B) C) D) E) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi MAT 152 Genel Matematik II Final Sorularının Çözümleri: 1) Toplam gelir fonksiyonu olarak verildiğine göre marjinal gelir fonksiyonu MG aşağıdakilerden hangisidir?

Detaylı

Bölüm I Bilişim Teknolojilerine (BT) Giriş

Bölüm I Bilişim Teknolojilerine (BT) Giriş Bölüm I Bilişim Teknolojilerine (BT) Giriş Son elli yılda bilim, teknoloji, ulaşım, haberleşme, iletişim, lojistik ve özellikle de Bilişim Teknolojilerindeki (BT) gelişmeler; 1. Yaşanan evde, 2. Çocukların

Detaylı

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

HABERLEŞMENIN AMACI. Haberleşme sistemleri istenilen haberleşme türüne göre tasarlanır.

HABERLEŞMENIN AMACI. Haberleşme sistemleri istenilen haberleşme türüne göre tasarlanır. 2 HABERLEŞMENIN AMACI Herhangi bir biçimdeki bilginin zaman ve uzay içinde, KAYNAK adı verilen bir noktadan KULLANICI olarak adlandırılan bir başka noktaya aktarılmasıdır. Haberleşme sistemleri istenilen

Detaylı

Analog: Zaman içinde sürekli farklı değerler alabilir. Digital (Sayısal): Zaman içinde 1 ve 0 değerleri alabilir.

Analog: Zaman içinde sürekli farklı değerler alabilir. Digital (Sayısal): Zaman içinde 1 ve 0 değerleri alabilir. WAN Teknolojileri IEEE IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers - Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) standartlar kurulu elektrik mühendisliği, elektronik, radyo, ilgili mühendislik,

Detaylı

BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015

BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015 BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015 Ders- 12 Bilgisayar Ağları Yrd. Doç. Dr. Burcu Can Buğlalılar Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Katmanları İçerik Bilgisayar ağı nedir? Yerel alan ağları

Detaylı

BĠLGĠSAYARIN TEMELLERĠ

BĠLGĠSAYARIN TEMELLERĠ BĠLGĠSAYARIN TEMELLERĠ Bölüm-1 Resul DAġ rdas@firat.edu.tr BİLGİSAYARIN TEMELLERİ Bilgisayar Donanımının Temelleri Bilgisayar Yazılımının Temelleri Binary Sayı Sistemleri Network Teknolojilerinin Temelleri

Detaylı

BOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce;

BOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce; BOBĐER MAYETĐK AAI TEME POSTUATARI Birim yüke elekrik alan içerisinde uygulanan kuvvei daha önce; F e = qe formülüyle vermişik. Manyeik alan içerisinde ise bununla bağlanılı olarak hareke halindeki bir

Detaylı

Toplam İkinci harmonik. Temel Üçüncü harmonik. Şekil 1. Temel, ikinci ve üçüncü harmoniğin toplamı

Toplam İkinci harmonik. Temel Üçüncü harmonik. Şekil 1. Temel, ikinci ve üçüncü harmoniğin toplamı FOURIER SERİLERİ Bu bölümde Fourier serilerinden bahsedeceğim. Önce harmoniklerle (katsıklıklarla) ilişkili sinüsoidin tanımından başlıyacağım ve serilerin trigonometrik açılımlarını kullanarak katsayıları

Detaylı

BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM

BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM Hafta 2: Veri İletim Ortamları Hafta 3: Ağ Donanımları Hafta 4: Ağ Topolojileri Hafta 5: Ağ Protokolleri Hafta 6: IP Adresleme ve Yönlendirme Hafta 7: Kablosuz Ağ Teknolojileri

Detaylı

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t 3 Hareke Tes in Çözümleri X Y. cisminin siseme er- diği döndürme ekisi 3mgr olup yönü saa ibresinin ersinedir. cisminin siseme erdiği döndürme ekisi mgr olup yönü saa ibresi yönündedir. 3mgr daha büyük

Detaylı

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İLETİŞİM LABORATUARI SAYISAL FİLTRELER

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İLETİŞİM LABORATUARI SAYISAL FİLTRELER SAYISAL FİLTRELER Deney Amacı Sayısal filtre tasarımının ve kullanılmasının öğrenilmesi. Kapsam Ayrık zamanlı bir sistem transfer fonksiyonunun elde edilmesi. Filtren frekans tepkes elde edilmesi. Direct

Detaylı

İNTERNET ALTYAPISI VE

İNTERNET ALTYAPISI VE İNTERNET ALTYAPISI VE ERİŞİM İ İ SEÇENEKLERİİ İNTERNET BAĞLANTI ÇEŞİTLERİ Şube ATM ATM (34-622Mbps) Merkez FRAME RELAY (64Kbps- 2Mbps) KONUT DIAL-UP DİAL-UP (56Kbps) ADSL ADSL (128Kbps- 2Mbps) ISP METRO

Detaylı

Ağ Donanımları NIC. Hub. Ağ Cihazları (Aktif Cihazlar) Hub. Hub

Ağ Donanımları NIC. Hub. Ağ Cihazları (Aktif Cihazlar) Hub. Hub Ağ Donanımları Kartlar NIC, Modem Ağ Cihazları (Aktif Cihazlar) Repeater,, Access Point (Wireless), Transceiver, Bridge, Switch, Router Kablolar (Pasif Cihazlar) Coaxial, STP, UTP, Fiber Konnektörler (Connector)

Detaylı

Bir bölgede başka bir bölgeye karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesini sağlayan.sistemlerdir.

Bir bölgede başka bir bölgeye karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesini sağlayan.sistemlerdir. 1.1.3. Scada Yazılımından Beklenenler Hızlı ve kolay uygulama tasarımı Dinamik grafik çizim araçları Çizim kütüphaneleri Alarm yönetimi Tarih bilgilerinin toplanması Rapor üretimi 1.1.4. Scada Sistemleri

Detaylı

Bilgisayar Ağları ve Türleri

Bilgisayar Ağları ve Türleri Bilgisayar Ağları ve Türleri Bilgisayar ağı, birbirlerine bağlı ve birbirleri arasında metin, ses, sabit ve hareketli görüntü aktarımı yapabilen bilgisayarların oluşturduğu yapıdır. Ağlar sadece bilgisayarlardan

Detaylı

Ağlar dünya üzerinde milyonlarca insanla kolay iletişim olanağı sağlamaktadır. Devletin vergi, adli sicil, trafik vs gibi veri tabanlarının ağ

Ağlar dünya üzerinde milyonlarca insanla kolay iletişim olanağı sağlamaktadır. Devletin vergi, adli sicil, trafik vs gibi veri tabanlarının ağ Giriş Bilgi çağı, insanlar ve kuruluşlar arasında bilgi aktarımının hızlı ve etkin olarak yapılmasını gerektirmektedir. Elektronik ve iletişimdeki hızlı gelişmeler dünyayı haberleşme açısından küçük bir

Detaylı

YAPAY SİNİR AĞLARI İLE DOĞALGAZ TÜKETİM TAHMİNİ

YAPAY SİNİR AĞLARI İLE DOĞALGAZ TÜKETİM TAHMİNİ Aaürk Ü. İİBF Dergisi, 0. Ekonomeri ve İsaisik Sempozyumu Özel Sayısı, 20 463 YAPAY SİNİR AĞLARI İLE DOĞALGAZ TÜKETİM TAHMİNİ Oğuz KAYNAR Serkan TAŞTAN 2 Ferhan DEMİRKOPARAN 3 Öze: Doğalgaz emini nokasında

Detaylı

DENEY 1. İşlemsel Kuvvetlendiricili (OP-AMP) Devrelerin AC Uygulamaları

DENEY 1. İşlemsel Kuvvetlendiricili (OP-AMP) Devrelerin AC Uygulamaları ULUDĞ ÜNİESİTESİ MÜHENDİSLİK FKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN04 Elekrik Devreleri Laborauarı II 03-04 Bahar DENEY İşlemsel Kuvvelendiricili (OP-MP) Devreler Uygulamaları Deneyi Yapanın

Detaylı

Bilmek istediğiniz herşey B tipi kaçak akımlar

Bilmek istediğiniz herşey B tipi kaçak akımlar Bilmek isediğiniz herşey B ipi kaçak akımlar IEC/ EN 61008 ve IEC/ EN 610091 sandarları ile uyumlu olan AC ipi veya A ipi kaçak akım koruma röleleri, ev ve benzeri ürü çoğu uygulamada kullanılır. Bununla

Detaylı

11. KABLOLU VE KABLOSUZ İLETİŞİM

11. KABLOLU VE KABLOSUZ İLETİŞİM 11. KABLOLU VE KABLOSUZ İLETİŞİM Diyelim ki bir gezideyiz fakat diz üstü bilgisayarımızı evde bıraktık ve elektronik postamıza ulaşmak istiyoruz. Hiç problem değil; sadece mesaj alabilen ve internete bağlanabilen

Detaylı

SDÜ KMYO. Bilgisayar Ağ Sistemleri

SDÜ KMYO. Bilgisayar Ağ Sistemleri Bilgisayar Ağ Sistemleri Ders İçeriği Konular: Bilgisayar Ağlarına Giriş Veri İletişim Ortamları Ağ Mimarileri ve Topolojileri Ağ Standartları ve Protokolleri Yerel Alan Ağları Ağ Bağlantı Aygıtları Internet

Detaylı

FZM450 Elektro-Optik

FZM450 Elektro-Optik Ankara Üniversiesi Mühendislik Fakülesi Fizik Mühendisliği Bölümü 2007-08 Bahar Dönemi FZM450 Elekro-Opik Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sarı 11 Şuba-24 Mayıs 2008 Tandoğan, Ankara 2008 HSarı 1 2. Hafa Ders İçeriği

Detaylı

Ünite. Kuvvet ve Hareket. 1. Bir Boyutta Hareket 2. Kuvvet ve Newton Hareket Yasaları 3. İş, Enerji ve Güç 4. Basit Makineler 5.

Ünite. Kuvvet ve Hareket. 1. Bir Boyutta Hareket 2. Kuvvet ve Newton Hareket Yasaları 3. İş, Enerji ve Güç 4. Basit Makineler 5. 2 Ünie ue e Hareke 1. Bir Boyua Hareke 2. ue e Newon Hareke Yasaları 3. İş, Enerji e Güç 4. Basi Makineler. Dünya e Uzay 1 Bir Boyua Hareke Tes Çözümleri 3 Tes 1'in Çözümleri 3. 1. Süra skaler, hız ekörel

Detaylı

Ünite. Kuvvet ve Hareket. 1. Bir Boyutta Hareket 2. Kuvvet ve Newton Hareket Yasaları 3. İş, Enerji ve Güç 4. Basit Makineler 5.

Ünite. Kuvvet ve Hareket. 1. Bir Boyutta Hareket 2. Kuvvet ve Newton Hareket Yasaları 3. İş, Enerji ve Güç 4. Basit Makineler 5. 2 Ünie ue e Hareke 1. Bir Boyua Hareke 2. ue e Newon Hareke Yasaları 3. İş, Enerji e Güç 4. Basi Makineler. Dünya e Uzay 1 Bir Boyua Hareke Tes Çözümleri 3 Tes 1'in Çözümleri 3. 1. Süra skaler, hız ekörel

Detaylı

Bölüm 9. İletişim ve Ağlar. Bilgisayarların. Discovering. Keşfi 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak

Bölüm 9. İletişim ve Ağlar. Bilgisayarların. Discovering. Keşfi 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak İletişim ve Ağlar Bilgisayarların Discovering Keşfi 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak İletişimler Bilgisayar iletişimi, iki veya daha fazla bilgisayarın veya aygıtın

Detaylı

Deney 5 : Ayrık Filtre Tasarımı. Prof. Dr. Aydın Akan Bahattin Karakaya Umut Gündoğdu Yeşim Hekim Tanç

Deney 5 : Ayrık Filtre Tasarımı. Prof. Dr. Aydın Akan Bahattin Karakaya Umut Gündoğdu Yeşim Hekim Tanç İ. Ü. Elektrik&Elektronik Müh. Böl. İŞARET İŞLEME ve UYGULAMALARI Deney 5 : Ayrık Filtre Tasarımı Prof. Dr. Aydın Akan Bahattin Karakaya Umut Gündoğdu Yeşim Hekim Tanç Deney 5 : Ayrık Filtre Tasarımı 1.

Detaylı

SÜREKLİ PARAMETRELİ GENETİK ALGORİTMA İLE UYDU LİNK TASARIMI

SÜREKLİ PARAMETRELİ GENETİK ALGORİTMA İLE UYDU LİNK TASARIMI HAVACILIK VE UZAY EKOLOJİLERİ DERGİSİ EMMUZ CİL 5 SAYI (43-58) SÜREKLİ PARAMERELİ GEEİK ALGORİMA İLE UYDU LİK ASARIMI Hv.Mu.Üğm. Mura BAĞCI* Hava Harp Okulu Havacılık ve Uzay eknolojileri Ensiüsü Uzay

Detaylı

Direnç(330Ω), bobin(1mh), sığa(100nf), fonksiyon generatör, multimetre, breadboard, osiloskop. Teorik Bilgi

Direnç(330Ω), bobin(1mh), sığa(100nf), fonksiyon generatör, multimetre, breadboard, osiloskop. Teorik Bilgi DENEY 8: PASİF FİLTRELER Deneyin Amaçları Pasif filtre devrelerinin çalışma mantığını anlamak. Deney Malzemeleri Direnç(330Ω), bobin(1mh), sığa(100nf), fonksiyon generatör, multimetre, breadboard, osiloskop.

Detaylı

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları 2 1 Kodlama ve modülasyon yöntemleri İletim ortamının özelliğine

Detaylı