BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri

Transkript

1 BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri 10-1

2 DENEY 10-1 DC Düz Kompunt Jeneratörün Yük Karakteristi i AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt jeneratörün yük alt nda çal ma karakteristi inin belirlenmesi konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet Tan m Katalog No 1 DC Sabit M knat sl Makine EM A 1 DC Kompunt Makine veya EM F DC Çok Fonksiyonlu Makine EM B 1 DC Güç Kayna Modülü EM A 1 Üç Fazl Güç Kayna Modülü EM B 1 Üç Kutuplu Ak m Limit Koruma alter Modülü EM A 1 DC Jeneratör Yük Direnci EM H 1 DC Jeneratör Uyarma Regülatörü EM D 2 Dijital DC Voltmetre EM B 3 Dijital DC Ampermetre EM A 1 Dijital Devir Say s Ölçer veya EM G Manyetik Toz Fren Ünitesi Fren Kontrol Modülü EM A EM N 1 Laboratuar Masas EM A 1 Deney çerçevesi EM A veya deney çerçevesi EM B 1 Ba lant kablolar için tutucu EM A 2 Kaplin EM A 2 Kaplin Muhafazas EM B 1 aft Sonu Muhafazas EM C 1 Ba lant kablolar seti EM A 1 Güvenli köprü ba lant fi leri seti EM A 10-2

3 ek Yük karakteristi i testi için devre diyagram 10-3

4 ek Yük karakteristi i testi için ba lant diyagram 10-4

5 LEM BASAMAKLARI D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vard r. Aksi belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lant lardaki de i iklik gerilim alt nda yap lmayacakt r. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna modülü üzerinde bulunan k rm z EMERGENCY OFF butonuna bas lmal d r. 1. DC sabit m knat sl motoru, DC kompunt jeneratör ve dijital devir say s ölçeri laboratuar masas üzerine yerle tiriniz. Kaplinleri kullanarak DC kompunt jeneratörü DC sabit m knat sl motora ve devir say s ölçere ba lay n z. Üçgen vidalar kullanarak emniyetli bir ekilde sabitleyiniz. Kaplin muhafazas n ve aft sonu muhafazas n kurunuz. Jeneratörü tahrik eden DC sabit m knat sl motor nominal devri say s nda dönerken, jeneratör uçlar nda olu an gerilin çok dü ükse motor üzerinde bulunan A1 ve A2 ba lant noktalar n jeneratörün gerilimini yükseltmek için yer de i tiriniz. 2. Deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil nolu ba lant diyagram ve ekil nolu devre emas na göre devreyi olu turunuz. Devrenin kurulumu tamamland ktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol etmelidir. Bu deneyi, yük alt nda olan sistemin s cakl n n yükselmesini önlemek için mümkün oldu unca çabuk tamamlay n z. 3. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumunda ayarlay n z. DC jeneratör uyarma regülatörü üzerinde bulunan ayar dü mesini 2200 konumuna ve DC jeneratör yük direnci üzerinde bulunan ayar dü mesini 1000 konumuna ayarlay n z. Yük direnci üzerinde FAN anahtar n ON konumuna al n z. 4. S ras yla üç kutuplu ak m limit koruma alterini, üç fazl güç kayna modülünü ve DC güç kayna modülünü devreye ba lay n z. 10-5

6 5. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan START tu una bas n z. 6. DC güç kayna üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesini sabit m knat sl motorun devir say s 2000 rpme ula ana kadar yava ça artt r n z. Bu devir say s laboratuar deneylerinde olu turulmal d r. Not : Motor ak m I nominal ak m de erinin (2.7Ax1.3=3.51 A) %130unu, jeneratör ç k gerilimi nominal de erinin %130unu geçmemelidir. 7. DC jeneratör uyarma regülatörü üzerinde bulunan ayar dü mesini uyarma ak m n I f 0.1A olacak ekilde ayarlay n z. DC jeneratör yük direnci üzerinde bulunan ayar dü mesini endüvi ak m n I a 0.3A olacak ekilde ayarlay n z. Jeneratör ç k gerilimi E 0, endüvi ak m I a ve uyarma ak m n I f de erlerini Tablo e kay t ediniz. S ras yla I 0 = I a + I f ve P 0 = I o xe 0 denklemlerini kullanarak jeneratör ç k ak m I 0 ve jeneratör ç k gücü P 0 de erlerini hesaplay n z. A r yükten dolay rotor kilitlenirse, yükü azaltarak deneyi iptal ediniz. 8. Tablo de verilen di er I a ak mlar için 7 ad m tekrarlay n z. 9. S ras yla DC güç kayna modülünü, üç fazl güç kayna modülünü ve üç kutuplu ak m limit koruma alterini devreden ç kart n z. 10. Tablo deki sonuçlardan, E 0 &I a e risini ek de olu turunuz. 11. Tablo deki sonuçlardan, P 0 &I a e risini ek de olu turunuz. 10-6

7 Tablo Ölçülen E 0, I 0 ve P 0 de erleri I 0 (A) I a (A) E 0 (V) I 0 (V) P 0 (W) Ia (A) ek I a ba l E 0 e risi Ia (A) ek I a ba l P 0 e risi 10-7

8 DENEY 10-2 DC Ters Kompunt Jeneratörün Yük Karakteristi i AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Ters kompunt jeneratörün yük alt nda çal ma karakteristi inin belirlenmesi konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet Tan m Katalog No 1 DC Sabit M knat sl Makine EM A 1 DC Kompunt Makine veya EM F DC Çok Fonksiyonlu Makine EM B 1 DC Güç Kayna Modülü EM A 1 Üç Fazl Güç Kayna Modülü EM B 1 Üç Kutuplu Ak m Limit Koruma alter Modülü EM A 1 DC Jeneratör Yük Direnci EM H 1 DC Jeneratör Uyarma Regülatörü EM D 2 Dijital DC Voltmetre EM B 3 Dijital DC Ampermetre EM A 1 Dijital Devir Say s Ölçer veya EM G Manyetik Toz Fren Ünitesi Fren Kontrol Modülü EM A EM N 1 Laboratuar Masas EM A 1 Deney çerçevesi EM A veya deney çerçevesi EM B 1 Ba lant kablolar için tutucu EM A 2 Kaplin EM A 2 Kaplin Muhafazas EM B 1 aft Sonu Muhafazas EM C 1 Ba lant kablolar seti EM A 1 Güvenli köprü ba lant fi leri seti EM A 10-9

9 ek Yük karakteristi i testi için devre diyagram 10-10

10 ek Yük karakteristi i testi için ba lant diyagram 10-11

11 LEM BASAMAKLARI D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vard r. Aksi belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lant lardaki de i iklik gerilim alt nda yap lmayacakt r. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna modülü üzerinde bulunan k rm z EMERGENCY OFF butonuna bas lmal d r. 1. DC sabit m knat sl motoru, DC kompunt jeneratör ve dijital devir say s ölçeri laboratuar masas üzerine yerle tiriniz. Kaplinleri kullanarak DC kompunt jeneratörü DC sabit m knat sl motora ve devir say s ölçere ba lay n z. Üçgen vidalar kullanarak emniyetli bir ekilde sabitleyiniz. Kaplin muhafazas n ve aft sonu muhafazas n kurunuz. Jeneratörü tahrik eden DC sabit m knat sl motor nominal devri say s nda dönerken, jeneratör uçlar nda olu an gerilin çok dü ükse motor üzerinde bulunan A1 ve A2 ba lant noktalar n jeneratörün gerilimini yükseltmek için yer de i tiriniz. 2. Deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil nolu ba lant diyagram ve ekil nolu devre emas na göre devreyi olu turunuz. Devrenin kurulumu tamamland ktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol etmelidir. Bu deneyi, yük alt nda olan sistemin s cakl n n yükselmesini önlemek için mümkün oldu unca çabuk tamamlay n z. 3. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumunda ayarlay n z. DC jeneratör uyarma regülatörü üzerinde bulunan ayar dü mesini 2200 konumuna ve DC jeneratör yük direnci üzerinde bulunan ayar dü mesini 1000 konumuna ayarlay n z. Yük direnci üzerinde FAN anahtar n ON konumuna al n z. 4. S ras yla üç kutuplu ak m limit koruma alterini, üç fazl güç kayna modülünü ve DC güç kayna modülünü devreye ba lay n z

12 5. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan START tu una bas n z. 6. DC güç kayna üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesini sabit m knat sl motorun devir say s 2000 rpme ula ana kadar yava ça artt r n z. Bu devir say s laboratuar deneylerinde olu turulmal d r. Not : Motor ak m I nominal ak m de erinin (2.7Ax1.3=3.51 A) %130unu, jeneratör ç k gerilimi nominal de erinin %130unu geçmemelidir. 7. DC jeneratör uyarma regülatörü üzerinde bulunan ayar dü mesini uyarma ak m n I f 0.1A olacak ekilde ayarlay n z. DC jeneratör yük direnci üzerinde bulunan ayar dü mesini endüvi ak m n I a 0.3A olacak ekilde ayarlay n z. Jeneratör ç k gerilimi E 0, endüvi ak m I a ve uyarma ak m n I f de erlerini Tablo e kay t ediniz. S ras yla I 0 = I a + I f ve P 0 = I o xe 0 denklemlerini kullanarak jeneratör ç k ak m I 0 ve jeneratör ç k gücü P 0 de erlerini hesaplay n z. A r yükten dolay rotor kilitlenirse, yükü azaltarak deneyi iptal ediniz. 8. Tablo de verilen di er I a ak mlar için 7 ad m tekrarlay n z. 9. S ras yla DC güç kayna modülünü, üç fazl güç kayna modülünü ve üç kutuplu ak m limit koruma alterini devreden ç kart n z. 10. Tablo deki sonuçlardan, E 0 &I a e risini ek de olu turunuz. 11. Tablo deki sonuçlardan, P 0 &I a e risini ek de olu turunuz

13 Tablo Ölçülen E 0, I 0 ve P 0 de erleri I 0 (A) I a (A) E 0 (V) I 0 (V) P 0 (W) Ia (A) ek I a ba l E 0 e risi Ia (A) ek I a ba l P 0 e risi 10-14