Ayrıntı: 961 Ağır Kitaplar: 37. Sömürge ve Kölelik Öteki Üzerine Seçme Yazılar Alexis de Tocqueville

Transkript

1 ALEXIS DE TOCQUEVILLE: Fransız siyasi düşünür ve tarihçi Alexis-Charles-Henri Clérel de Tocqueville, (29 Temmuz Nisan 1859) kökenleri 12. yüzyıla kadar uzanan Normandiyalı soylu bir ailede dünyaya geldi. XVI. Louis nin avukatlığını yapan babası Restorasyon döneminde de yüksek memurluklarda bulundu. İlk eğitimini evinde bir rahipten alan Tocqueville, daha sonra Metz deki kraliyet kolejinde hukuk okudu da yaşam boyu sıkı arkadaşı olan Gustave de Beaumont ile birlikte ıslahevi sistemini incelemek üzere ABD ye seyahat etti. Tocqueville e asıl ününü kazandıran çalışma olan Amerika da Demokrasi (1835, 1840) bu seyahatten sonra kaleme alındı. Tocqueville 1830 ların sonunda Parlamentoda vekillik yapmaya başlayıp siyasi tartışmaların ön saflarında yer aldı. Genellikle kral karşıtı liberal cephede bulunsa da, genellikle tartışmalarda taraf tutmamaya çalışarak bağımsız konumunu korudu. Tocqueville in siyasette en aktif olduğu konular, sömürge ve kölelik mevzularıydı. Cezayir in işgali ardından ortaya çıkan yönetimsel ve askeri sorunlarla yakından ilgilendi ve 1846 da, Meclis adına iki kez Cezayir e inceleme gezisi yaptı. Oluşturulan komisyonlarda raportör olarak görev alıp kanun teklifleri hazırladı. Dönemin ateşli siyasi mevzularından olan köleliğin ilgası ile ilgili tartışmalarda da yer alan Tocqueville, bu konuda liberal bir perspektiften ziyade ulusal çıkar eksenli bir düşünceye sahipti lerden sonra Louis-Napoléon un darbesi neticesinde siyasetten kopan Tocqueville bir süre Britanya da bulundu da tamamladığı Eski Rejim ve Devrim adlı eseri devrime dair önemli bir perspektifi temsil eder. Bu dönemde başladığı ancak tamamlayamadığı Anılar ı onun siyasi görüşlerine olduğu kadar dönemin siyasal olaylarına da ışık tutan bir eserdir. 16 Nisan 1859 da ölen Tocqueville, arkasında sadece dönemin Fransa sının siyasi koşullarını anlamak için değil, aynı zamanda modern toplumun mahiyeti hakkında düşünmek için de mektuplar, notlar, yazılar, konuşmalar ve kitaplardan müteşekkil önemli bir külliyat bıraktı. LÜTFI SUNAR: Lisans eğitimini 2002 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Ekonomi bölümlerinde ve doktora eğitimini de 2010 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü nde tamamladı. Sosyolojik teori, şarkiyatçılık, öteki, Türkiye de toplumsal değişim ve tabakalaşma alanlarında çalışmalarda bulunan Lütfi Sunar, halen İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Sunar ın Marx ve Weber de Doğu Toplumları (Ayrıntı Yayınları, 2012), Türkiye de İş Ortaklıkları, Marx an Weber on Oriental Societies, Türkiye de Toplumsal Değişim, Eurocentrism at the Margins: Encounters, Critics and Going Beyond ve Debates on Civilization in the Muslim World: Critical Perspectives on Islam and Modernity adlı kitapları ve çok sayıda makalesi bulunmaktadır. BURAK M. NURI GÜCIN: 1993 yılında Osmangazi de dünyaya geldi yılından Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi nden mezun oldu. Halen Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü nde lisans eğitimine devam etmektedir. HASAN TURUNÇKAPI: 1993 yılında İstanbul da doğdu yılından Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi nden mezun oldu. Halen Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü nde lisans eğitimine devam etmektedir. NURI FUDAYL KICIROĞLU: 1992 yılında Kayseri de doğdu yılından Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi nden mezun oldu. Halen Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü nde lisans eğitimine devam etmektedir.

2 Ayrıntı: 961 Ağır Kitaplar: 37 Sömürge ve Kölelik Öteki Üzerine Seçme Yazılar Alexis de Tocqueville Kitabın Özgün Adı Kaynak kitaplar 5. ve 6. sayfalarda listelenmiştir. Derleyen ve Yayıma Hazırlayan Lütfi Sunar Fransızca'dan Çevirenler Burak M. Nuri Gücin, Hasan Turunçkapı, Nuri Fudayl Kıcıroğlu Son Okuma Kemal Kırar Bu kitabın Türkçe yayım hakları Ayrıntı Yayınları na aittir. Kapak Fotoğrafı De Agostini Picture Library / Getty Images Turkey Kapak Tasarım Orhan Deliorman Dizgi Esin Tapan Yetiş Baskı ve Cilt Kayhan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Merkez Efendi Mah. Fazılpaşa Cad. No: 8/2 Topkapı/İstanbul Tel.: (0212) Sertifika No.: Birinci Basım İstanbul, Ocak 2016 Baskı Adedi 2000 ISBN Sertifika No: AYRINTI YAYINLARI Basım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.: 3 Cağaloğlu İstanbul Tel.: (0212) Faks: (0212) & info@ayrintiyayinlari.com.tr twitter.com/ayrintiyayinevi facebook.com/ayrintiyayinevi instagram.com/ayrintiyayinlari

3 Sömürge ve Kölelik Öteki Üzerine Seçme Yazılar Alexis de Tocqueville

4 "AĞIR" KİTAPLAR DİZİSİ KİTLE VE İKTİDAR Elias Canetti İNSANLIĞIN MAHREM TARİHİ Theodore Zeldin RUJ LEKESİ Yirminci Yüzyılın Gizli Tarihi Greil Marcus BİZİ 'BİZ' YAPAN HİKÂYELER Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme William Lowell Randall MARKSİZM, AHLAK VE TOPLUMSAL ADALET R. G. Peffer İMPARATORLUK Michael Hardt & Antonio Negri DİSİPLİN Askeri İtaat Üretiminin Sosyolojisi ve Tarihi Ulrich Bröckling HEP YUVAYA DÖNMEK Ursula K. LeGuin AHLAKİ PROTESTO SANATI Toplumsal Hareketlerde Kültür, Biyografi ve Yaratıcılık James M. Jasper KAMUSAL İNSANIN ÇÖKÜŞÜ Richard Sennett CAZ KİTABI Ragtime'dan Fusion ve Sonrasına Joachim-Ernst Berendt KURTLARLA KOŞAN KADINLAR Vahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Öyküler Clarissa Pinkola Estés CİNSELLİĞİN TARİHİ Michel Foucault SEKS İSYANLARI Toplumsal Cinsiyet, Başkaldırı ve Rock'n'roll Simon Reynolds & Joy Press SÜRÜDEN DEVLETE Toplumsal Bağ Üzerine Psikanalitik Deneme Eugène Enriquez ÇOKLUK İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi Michael Hardt & Antonio Negri BİR AHLAK KURAMI Genel Etik & Bir Ahlak Felsefesi & Bir Kişilik Etiği Agnes Heller MUTFAK SAVAŞI Damak Zevkinin Jeopolitiği Christian Boudan İKTİSADİ ADALET VE DEMOKRASİ Rekabetten İşbirliğine Robin Hahnel TARİH BOYUNCA KENT Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği Lewis Mumford AÇIKLAMALI DÜZÜLKE Çok Boyutlu Bir Macera Edwin A. Abbott METİN ÇÖZÜMLEMELERİ Yasemin G. İnceoğlu & Nebahat A. Çomak Dişillik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında KADIN VE BEDENİ Yasemin G. İnceoğlu & A. Kar AVRUPA FİKRİ Anthony Pagden ÇİÇEKLERİN KÜLTÜRÜ Jack Goody ORTAK ZENGİNLİK Michael Hardt & Antonio Negri KÜRESEL DÜNYA George Ritzer KARANLIĞIN KÜLTÜRLERİ Bryan D. Palmer SİYASAL BİLİNÇDIŞI Fredric Jameson TATLI ŞİDDET Trajik Kavramı Terry Eagleton ELEŞTİREL PSİKOLOJİ Dennis Fox & Isaac Prilleltensky & Stephanie Austin FAŞİST İDEOLOJİNİN DOĞUŞU Zeev Sternhell MEDYAYA KARŞI George Gerbner DİYALEKTİK İMGELEM Martin Jay

5 Çeviride Yararlanılan Kaynak Kitaplar Première lettre sur l Algérie Birinci Cezayir Mektubu Deuxième lettre sur l Algérie İkinci Cezayir Mektubu Voyage en Algerie Cezayir e Seyahat Notları I Travail sur l Algérie Cezayir Üzerine Bir Çalışma Voyage en Algerie Cezayir e Seyahat Notları II Quelques Idées Sur Les Causes Qui S Opposent à Ce Que Les Français Aient Des Bonnes Colonies Fransızların İyi Sömürgelere Sahip Olmalarını Engelleyen Nedenler Üzerine Bazı Fikirler Chapitre IX Des Causes Principales Qui Tendent à Maintenir La République Anglo-Amerikalıların Yeni Dünya nın Boş Kırlarına El Koyma Hevesi 5

6 Rapport du 28 Mai 1847 Cezayir Hakkında Birinci Rapor Examen Detaille des Credits Detaylı Kredi Soruşturması Rapport Du 2 Juin 1847 Cezayir Hakkında İkinci Rapor Rapport fait au nom de la commission chargée d examiner relative aux esclaves des colonies Fransız Kolonilerinde Köleliğin İlgası Üzerine Temsilciler Meclisi ne Rapor L émaocipation des esclaves Kölelerin İstiklali Quelques considérations sur l état actuel et l avenir probable des trois races qui habitent le terriotoire des États Unis Mevcut Durum ve Birleşik Devletler Topraklarında İkamet Eden Üç Irkın Muhtemel İstikbali Üzerine Bazı İzanlar Notes sur le Coran et autres textes sur les religions Kur an ve İslam Üzerine Notlar Notes sur le Coran et autres textes sur les religions Hinduizm Üzerine Notlar Quelle espèce de despotisme les nations démocratiques ont à craindre Demokratik Uluslar Hangi Tür Despotizmden Korkmalıdır Conclusion. Œuvres complètes d Alexis de Tocqueville Tocqueville'nin Toplu Eserlerinin Sonuç Bölümü Œuvres complètes d Alexis de Tocqueville Tocqueville'den Seçme Mektuplar 6

7 İçindekiler Önsöz... 9 Editörün Girişi Tocqueville ve Öteki: Sömürge, Kölelik ve Eşitsizlik Lütfi Sunar Kaynakça Birinci Bölüm Cezayir'e Seyahat Birinci Cezayir Mektubu 23 Temmuz İkinci Cezayir Mektubu 22 Ağustos Cezayir e Seyahat Notları I 7-30 Mayıs Cezayir Üzerine Bir Çalışma Cezayir e Seyahat Notları II 1 Kasım-30 Aralık İkinci Bölüm Sömürge İdaresi Fransızların İyi Sömürgelere Sahip Olmalarını Engelleyen Nedenler Üzerine Bazı Fikirler Anglo-Amerikalıların Yeni Dünya nın Boş Kırlarına El Koyma Hevesi Cezayir Hakkında Birinci Rapor 24 Mayıs Detaylı Kredi Soruşturması Birinci Rapora Ek Metin 24 Mayıs Cezayir Hakkında İkinci Rapor 2 Haziran

8 Üçüncü Bölüm Kölelik Üzerine Fransız Kolonilerinde Köleliğin İlgası Üzerine Temsilciler Meclisi ne Rapor 23 Temmuz Kölelerin İstiklali 13 Ekim - 15 Aralık Mevcut Durum ve Birleşik Devletler Topraklarında İkamet Eden Üç Irkın Muhtemel İstikbali Üzerine Bazı İzanlar Dördüncü Bölüm Seçme Metinler Kur an ve İslam Üzerine Notlar Hinduizm Üzerine Notlar Demokratik Uluslar Hangi Tür Despotizmden Korkmalıdır Dünya Üzerindeki İki Büyük Halk: Amerika ve Rusya Beşinci Bölüm Seçme Mektuplar Seçme Mektuplar Dizin

9 Önsöz T ocqueville, 19. yüzyıl Avrupa düşüncesinin önemli halkalarından birini temsil etmektedir. Onun bir siyasetçi, bir kamusal entelektüel, bir hatip ve gözleme dayalı kuvvetli sosyal analizler yapan bir düşünür olarak bıraktığı miras çok karmaşık ve bir o kadar da yoruma açıktır. Ancak ne olursa olsun Tocqueville çağının anlaşılması için mutlaka başvurulması gereken isimler arasında yer almaktadır. Özellikle Amerika da Demokrasi isimli çalışması, içerdiği analizler ve kehanetlerden ötürü çok fazla dikkat çekmiş, siyaset biliminin klasiği haline gelmiş ve belki de Tocqueville in bütüncül bir biçimde anlaşılmasının da önüne geçmiştir. Tocqueville, aktif bir biçimde Fransız siyaseti içinde yer almaktaydı den 1849 a kadar Parlamento da aktif bir vekil olarak görev yapmıştı. Fransa nın mevcut durumu ve geleceğine dair kaygıları doğrultusunda kamusal meselelere konuşmaları ile müdahale ediyor, kurulan komisyonlarda görev alıyor, raporlar yazıyor ve gazetelere görüşlerini bildiren yazılar veriyordu. Tocqueville, aristokrat bir aileye mensup bir kişi olarak siyasette beklenenin aksine muhafazakârların arasında değil, liberallerin yanında yer almıştır. Ancak onun ince nüanslarla dolu siyasal konumu her zaman ayrıntılı tanımlamalara ihtiyaç duyar. Zira pek çok meselede, neredeyse tek başına bir görüşü savunmakta ve dolayısıyla siyasal yaşamında hiçbir zaman ana akım konumuna gelememektedir. 9

10 Sömürge ve Kölelik Ancak onun kendi dönemindeki bu zor anlaşılır konumuna mukabil eserleri ve analizleri kendi dönemini aşan bir isim olmuştur. Sadece Amerika da Demokrasi nin yazarı olarak bile, neredeyse tüm sosyal bilim öğrencilerinin bir kez adını işittiği veya en azından biraz okuduğu bir isimdir. Ancak bu namının aksine Tocqueville Türkçede ne okunmuş, ne çevrilmiş ne de üzerine bir fikir imal edilmiştir. Amerika da Demokrasi nin dilimizde henüz tam bir çevirisi bulunmamaktadır. Taner Timur un 1962 de sadece birinci kitabın birinci cildinden seçme yaparak yaptığı çevirisinden çok uzun zaman sonra, 2015 yılında birinci kitabın tam bir çevirisi Doğu Batı Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Eski Rejim ve Devrim ise daha şanslıdır; eser, 1995 yılında çevrilmiş ve üç baskı yapmıştır. Tocqueville hakkında yazılanlar da benzer bir nedret içindedir. Cengiz Çağla nın Tocqueville ve Özgürlük isimli eseri, onun tanınması için önemli bir görev arz etse de yeterli değildir. Buna ek olarak, beş-altı makale dışında Tocqueville hakkında Türkçede yazılan pek bir şey yoktur. Bu sebeple, bu kitabın girişine editör olarak Tocqueville hakkında detaylı bir tartışmayı eklemek gerekti. Tocqueville, aristokratik bir tutumla mutluluğu şan ve şöhretle tanımlamaktadır. Ona göre ulusun mutlu olabilmesi için de şanının yürümesi lazımdır. Bunun için de sömürge sahibi olup kendi kapasitesini tüm dünyaya göstermelidir. Vatanseverliğin insanlık için en doğru yol olduğuna, Fransa nın her şeyden önce geldiğine inanıyordu. Bu duyuş ve inanışlar onun liberal görüşlerini gölgeleyen pek çok görüşün sahibi olmasına neden olmuştur. Bundan dolayı, Cezayir in sömürgeleştirilip anavatanın şanını gösteren bir anıta dönüştürülmesini savunmaktaydı. Hatta bunun için en gayri insani metotların kullanılmasından çekinilmemesini de salık vermekteydi. Benzer şekilde, insani bir duyarlılıkla değil ama Fransa nın çıkarları için kölelere istiklal verilmesi gerektiğini savunmaktaydı. Muhafazakârlar siyasette yanlış kullandığı için ırkçılığa sıcak bakmıyordu ama ırkların birbirinden ayrıştırılmasına taraftardı. Ona göre Fransa nın çıkarı ve şanı söz konusu ise her şey mubahtı. Bu noktalar çokça dile getirilmiş ve onun bir liberal olarak çelişkilerinden sıklıkla bahsedilmiştir. Ancak onun kölelik, sömürge ve öteki hakkındaki görüşleri sadece bu siyasal duygulardan hareketle oluşmuş değildir. Aynı zamanda Tocqueville, Amerika daki gözlemlerinden başlayarak, modern endüstriyel toplumdaki atom- 10

11 11 Alexis de Tocqueville cu bireycileşmeden bir çoğunluk zorbalığı perdesi altında sanayici burjuvazinin yumuşak demokratik despotizminin çıkmakta olduğunu düşünmektedir. Ona göre, ulusun şanını yücelten sömürge ve savaş, bu atomcu bireyleşmenin önüne geçecek, dolayısıyla toplum pasifleşmeyecek ve demokratik despotizme teslim olmayacaktır. Yani Tocqueville, dışarıda uygulanacak bir şiddetin içerideki siyasal güçler dengesini değiştirecek yegâne unsur olduğunu düşündüğü için sömürgeciliği yüceltmektedir. Ona göre, modern toplumda ılımlı bir demokrasi için sömürge şarttır. Bu kitap, bu noktaları tartışılır hale getirmek üzere hazırlanmıştır. Tipik bir on dokuzuncu yüzyıl düşünürü olarak Tocqueville, arkasında mektuplar, notlar, raporlar, gazete yazıları, yayımlanmamış taslak eserler ve yayımlanmış kitaplardan müteşekkil çok çeşitli ve geniş bir külliyat bırakmıştır. Elinizdeki kitap, bu külliyat içerisinden bir siyasal düşünür olarak Tocqueville in en merkezi konusu olan sömürge, kölelik ve öteki ile ilgili metinlerinden derlenerek yapılan çevirilerden oluşmuştur. Bu kitabın sadece Tocqueville in farklı yönlerinin tanınmasına değil, modernite ile ilgili çok erken denebilecek bazı teorilerin de tekrar gündeme getirilmesi için faydalı olacağı kanaatindeyim. Bu kitapta, konuyu değişik boyutları ile yansıtacağı düşünülen çok çeşitli özelliklere sahip metinlere yer verilmektedir. Kitaba alınan metinler bazen bitmiş bir eserin bir kısmı olabildiği gibi, bazen de bir parlamento raporu, gezi notu veya mektup gibi daha az sistematik bir metin olabilmiştir. Dolayısıyla, kitaba alınan bazı metinler özellikle notlar kendi içinde parçalı ve dağınıktır. Çeviride de notların bu havasına sadık kalınmaya dikkat edilmiştir. Benzer şekilde, bu notlarda bazı hesap veya bilgi hataları bulunmaktadır. Bunlar olduğu gibi çevrilmiş ve bu noktalar dipnotlarda belirtilmiştir. Son olarak, Tocqueville in dili ağdalı, üslubu süslü, zaman zaman da ironiktir. Çeviride buna riayet edilmek ve onun kelime tercihleri ve üslubunu doğru yansıtabilmek maksadıyla eski dilden kelimelere yer verilmekten kaçınılmamıştır. Bir on dokuzuncu yüzyıl düşünürünü ifade edecek üslubun ancak böyle mümkün olacağı kanaati buna etkili olmuştur. Bütün metinler Fransızca orijinallerinden çevrilmiş, metinlerin farklı Fransızca ve İngilizce nüshaları ile karşılaştırmalar yapılmıştır. Her bir metnin girişinde metin hakkında bilgi verilmiş ve çevrildiği kaynak belirtilmiştir.

12 Sömürge ve Kölelik Kitabın çevirisinde yoğun emek harcayan Burak M. Nuri Gücin, Hasan Turunçkapı ve Nuri Fudayl Kıcıroğlu na ve bazı metinlerin Fransa daki kütüphanelerde bulunup tedarik edilmesinde yardımlarını esirgemeyen Habil Sağlam a teşekkür ederim. Eşitsizliklerin, tahakkümlerin ve zorbalığın son bulduğu adil bir dünya umuduyla. Lütfi Sunar , Çamlıca 12

13 Editörün Girişi

14

15 Tocqueville ve Öteki: Sömürge, Kölelik ve Eşitsizlik 1 Lütfi Sunar Giriş: Tocqueville in Namı Alexis de Tocqueville ( ), 19. yüzyılın önemli siyasal düşünürlerinden ve yazarlarından biridir. Onun sıklıkla bahsedilen bu büyüklüğünün önemli kaynaklarından birisi, yazdıklarının ömrüdür. Çağdaş dünyada çok az sayıda yazarın kitapları değişik dönemlerde değişik biçimlerde yeniden keşfedilmiş, yeniden yorumlanmış ve değişik teorilerin kaynağı olmuştur. Onun yazdıkları sadece kendi döneminin tarihsel koşullarının anlaşılması ve yorumlanması için yararlı bir perspektif sunmamakta, aynı zamanda bugünün meselelerini daha iyi anlamak için de bir çerçeve oluşturmaktadır. Bu yönleri dolayısıyla Alman filozof Wilhelm Dilthey onu Aristo ve Machiavelli ile birlikte tüm zamanların en önemli üç siyasal düşünüründen biri olarak niteler. Ancak Dilthey in bu güçlü takdirine karşın, Tocqueville in siyasal ve düşünsel mirası kendi dönemi de dahil olmak üzere şüphecilikle karşılanmış ve uzunca bir süre belirsizlikler içermiştir. Bazıları bunu, onun kendi kararsızlıklarına ve düşüncesinin muğlaklıklarına bağlamaktadır. Pek çok yorumcu ise Tocqueville in modern siyasal ve sosyal düşünce atlasındaki konumunu belirle- 1. Bu yazının kısa bir hali İngilizce olarak 2014 te İlahiyat Studies (Cilt. 5, No 2, s ) dergisinde yayımlanmıştır. 15

16 Sömürge ve Kölelik mede güçlük yaşamaktadır: O bir liberal midir yoksa muhafazakâr mı? Bir sosyolog mu, siyaset bilimci mi, tarihçi mi yoksa sadece iyi bir gözlemci midir? Devrimi desteklemekte midir yoksa alttan alta onun içini mi boşaltmaktadır? Nereden baktığınıza bağlı olarak, bütün bu ikilemlerde Tocqueville in bulunduğu yer değişmektedir. Bunun en önemli nedeni aslında sadece Tocqueville in düşüncesinin muğlaklığı değildir. Çağının güncel meselelere müdahil bir düşünür ve siyasetçi olarak Tocqueville in düşünceleri ve teorileri de günün belirsizliklerinden etkilenmektedir. Tocqueville in eserlerini kaleme aldığı zaman dilimi, Avrupa nın bir taraftan liberal demokrasiyi tecrübe etmeye başladığı bir taraftan da sömürgeler yoluyla dünyayı hızlı bir biçimde denetim altına almaya başladığı bir dönemdir. Bu dönemde Aydınlanma filozoflarınca geliştirilen pek çok kozmopolit düşünce, emperyal çerçeve içinde yeniden yorumlanmakta ve her şeyin nerdeyse en az iki anlamı bulunmaktaydı. Dolayısıyla Tocqueville bir taraftan kendi şahsi ve sosyal tarihi, bir taraftan da dönemin koşullarından ötürü ciddi belirsizlikler yaşayan bir düşünürdür. Ancak bütün bu etiketler içinde belki de nereden bakarsanız bakın değişmeyecek olanı, onun bir Fransız vatanseveri ve Avrupa uygarlığının savunucusu olduğudur. Onun pek çok konu hakkındaki fikrini şekillendiren de aslında bu konumudur. Dolayısıyla bu yönü dikkate alınmadan Tocqueville i anlamaya çalışmak ciddi eksiklikler oluşturabilir. Tocqueville, uzak görüşlü bir siyasetçi olması bir yana, dönemini anlamak ve açıklamak bakımından da başvurulması gereken bir kaynaktır. Özellikle demokrasi ile despotizm arasındaki geçişliliklere ve modern toplumun tabiatına dair yaptığı analizler, genellikle onun Amerikan demokrasisi hakkında yazdıklarının gölgesinde kalmıştır. Tocqueville in sömürgecilikle ilgili analizleri, ulusdevletin kendisini meşrulaştırmak için neden bir ötekine ve şiddete ihtiyaç duyduğunu açık bir biçimde ortaya koyar. Ayrıca kölelik ile ilgili tartışmalardaki realist tavrı, bütün liberal tavırların arkasındaki pragmatist gündemi ortaya koymaktadır. Bu giriş yazısında, Tocqueville in hayatı ve eserleri incelendikten sonra, esas olarak ötekine yaklaşımı ile despotizm analizleri arasındaki geçişlilikler, modern toplumun doğası ve yapısı çerçevesinde ele alınacaktır. 16