FLENDER FLUDEX kaplinler. FGO, FGD, FGE, FGM, FVO, FVD, FVE ve FVM. İşletim Talimatları BA 4601 tr 04/2012. FLENDER couplings

Transkript

1 FLENDER FLUDEX kaplinler FGO, FGD, FGE, FGM, FVO, FVD, FVE ve FVM İşletim Talimatları FLENDER couplings

2 FLENDER FLUDEX kaplinler FGO, FGD, FGE, FGM, FVO, FVD, FVE ve FVM İşletim Talimatları Orijinal işletim talimatlarının çevirisi Teknik veriler Genel notlar Güvenlik notları Taşıma ve depolama Teknik açıklama Montaj İşletmeye alma 7 İşletim Arızalar, sebepleri ve giderilmeleri 8 9 Bakım ve onarım Yedek parçalar, müşteri hizmetleri Beyannameler 12 2 / 39

3 Bu işletim talimatları dahilinde bulunan uyarılar ve semboller Not: Işletim talimatları deyimi devamında kısaca talimatlar veya el kitabı olarak da anılacaktır. Yasal uyarılar Uyarı talimatları-konsepti Bu işletim talimatları sizin kişisel güvenliğinizin sağlanabilmesi ve aynı zamanda maddi hasarların önlenebilmeleri için uyarılar içermektedir. Sizin kişisel güvenliğiniz için verilen uyarılar bir ikaz üçgeni veya bir Ex -İnfilak işareti (94/9/EG direktifi gereği uygulamalarda) ile ve genel maddi hasarlar ile ilgili uyarılar ise bir STOP işareti ile donatılmış olarak öne çıkartılmıştır. İnfilak tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, infilak hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Kişisel hasar tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, kişisel hasarların önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Ürün hasarı tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, ürün hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda maddi hasarlar meydana gelebilmektedir. UYARI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, genel nitelikte kullanım bilgileri olarak dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, istenmeyen sonuçlar ile durumlar meydana gelebilmektedir. Sıcak yüzeyler tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, sıcak yüzeyler sonucu olarak meydana gelen yanma tehlikesi açısından mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, sonuç olarak ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Sayıları birden fazla olan tehlike tehditlerinin bir araya gelmeleri durumunda, daima daha büyük olan tehlikeye işaret eden uyarı talimatı dikkate alınacaktır. Bir ikaz üçgeni ile verilen bir uyarı talimatında kişisel hasarlar hakkında uyarılıyor ise, aynı uyarı talimatı dahilinde aynı zamanda buna ilaveten bir maddi hasar oluşumu olasılığı uyarısı da bulunabilmektedir. Nitelikli personel Bu işletim talimatlarına ait olan ürünün veya sistemin sadece bununla ilgili olan görevler için nitelikli personel tarafından kullanılabilmekte olup, söz konusu görevler için uyarlanmış olan işletim talimatlarının ve bilhassa bunların içersinde bulunan ilgili güvenlik- ve uyarı talimatlarının da dikkate alınmaları ve yerine getirilmeleri suretiyle çalışmalar yapılabilmektedir. Nitelikli personelin kendi eğitimi ve tecrübeleri itibariyle, söz konusu ürünler veya sistemler ile çalışabilme veya olası riskleri anlayabilme ve yine olası tehlikeleri önleyebilme yeteneklerine sahip olması gerekmektedir. 3 / 39

4 Siemens-ürünlerinin amacına uygun bir biçimde kullanımı Aşağıda bulunanları dikkate alınız: Markalar Söz konusu Siemens-Ürünlerinin sadece kendi katalogları ve aynı zamanda kendilerine ait olan teknik dokümantasyonlarda anılan uygulama durumlarında kullanılmalarına izin verilmektedir. Yabancı ürünlerin ve -bileşenlerin kullanılmaları durumunda ise, söz konusu ürün veya -bileşenlerin, Siemens kuruluşu tarafından tavsiye edilmiş veya onaylanmış olmaları gerekmektedir. Bu ürünlerin kusursuz ve emniyetli bir biçimde işletilebilmesi durumu doğru taşıma işlemlerine, aslına uygun bir biçimde depolanmalarına, ilgili talimatlar doğrultusunda kurulum ve montajına ve aynı zamanda aslına uygun olarak kullanım ile bakım ve onarım çalışmalarının uygulanmalarına bağlıdır. İzin verilen çevre şartlarının yerine getirilmeleri gerekmektedir. Ürüne ait olan dokümantasyonlar içersinde bulunan talimatların dikkate alınmaları gerekmektedir. Bütün mülkiyet hakkı notu ile donatılmış olan adlandırmalar, Siemens AG kuruluşuna ait olan tescilli markalardır. İşbu işletim talimatlarında bulunan tüm diğer adlandırmaları da marka sıfatına sahip olabilmekte olup, bunların üçüncü şahıslar tarafından kendi amaçları için kullanılmaları durumu, sahibinin haklarının zedelenmiş olmaları fiilini oluşturabilmektedir. Sorumluluk almama durumu İşbu işletim talimatlarının içeriği tarafımızca belirtilen ilgili yazılım- ve donanım ile uyuşmazlıklara dair kontrol edilmiştir. Buna rağmen uyuşmazlıkların var olabilmeleri durumu olasılığının var olabilmesi sonucu olarak söz konusu belgenin tamamen uyuşması ile ilgili olarak sorumluluk alamamaktayız. İşbu işletim talimatlarında bulunan bilgiler belirli aralıklarda denetlenmekte olup, gerekli olan düzeltmeler takip eden sayılarda bulunmaktadır. AB-Makine yönergesi 2006/42/EG açıklamaları "FLENDER couplings" markası altında adı geçen Siemens-kaplin donanımlarının, AB-Makine yönergesi 2006/42/EG hükümleri gereği, donanımlar olarak değerlendirilmeleri gerekmektedir. Bu sebepten dolayı Siemens kuruluşu tarafından bir tesis etme beyannamesinin düzenlenmesi gerekmemektedir. Güvenli montaj, güvenli işletime sokma ve güvenli işletim ile ilgili olan bilgilerin, söz konusu uyarı bilgileri konseptinin dikkate alınması kaydı ile işbu işletim talimatlarından alınmaları gerekmektedir. 4 / 39

5 İçindekiler 1. Teknik veriler Genel veriler Kaplin yapı tipleri Kaplinlere özel veriler Genel notlar Giriş Telif hakkı Güvenlik notları Temel görevler Taşıma ve depolama Teslimat kapsamı Taşıma Kaplinin depolanması Uzun süre bekletilmek üzere depolama yeri koşulları Teknik açıklama Yapı serileri FG. ve FV. ile ilgili genel açıklama Kaplin sistemlerinin yapılış biçimi Kaplin sistemlerinin infilak koruması ile ilgili olarak işaretlenmeleri FLUDEX-kaplin sistemlerinin infilak tehlikesi bulunan bölgelerde kullanım şartları Montaj Hazır deliğin açılması, eksensel emniyetleme, ayar cıvataları, balans ayarı ile ilgili bilgiler Hazır delik Yaylı kama oluğu Aksiyal emniyet Ayar cıvataları Balans ayarı Genel montaj işlemi bilgileri Kaplin parçalarının takılması Hizalandırma Mümkün olan sapma durumları Aksiyal sapma Açısal sapma Radyal sapma Radyal kayma ΔKr izin verilen için izin verilen mil kayma değerleri ve aralık ölçüsü ΔS izin verilen farkı Öngörülen sıkıştırma tork momentleri İşletime alma İşletime alma öncesi yapılacak çalışmalar Sıvı dolumu İşletim sıvısı yağ İşletim sıvısı su veya su emülsiyonu İşletim Genel işletim bilgileri Arızalar, sebepleri ve giderilmeleri Genel bilgiler Olası arızalar Amacına aykırı kullanım Kaplin seçiminde ve/veya kaplin ebadının seçiminde sıklıkla olası hatalar Kaplinin montajında olası hatalar Bakım yapılırken olası hatalar / 39

6 10. Bakım ve onarım İşletim sıvısının değiştirilmesi Mil tecrit çemberlerinin değiştirilmeleri N-EUPEX-ilave kaplin sisteminin bakım aralıkları Paketlerin değiştirilmesi FLUDEX kaplin sisteminin sökülmesi ve 342 ebatlarının sökülmeleri ebatlarının sökülmeleri FLUDEX kaplin sisteminin sökülmesi FLUDEX-kaplin sisteminin yeniden birleştirilmesi FLUDEX-kaplin sisteminin yeniden yerine takılması FLUDEX-kaplin sistemleri FG.. ebatları 297, 370, 490, 655 ve 887 için dolum miktarları FLUDEX-kaplin sistemleri FG. ebatları 342, 425, 565 ve 755 için dolum miktarları FLUDEX-kaplin sistemleri FV. ebatları 370, 490, 655 ve 887 için dolum miktarları FLUDEX-kaplin sistemleri FV. ebatları 425, 565 ve 755 için dolum miktarları Yedek parça stoku, müşteri hizmetleri Yedek parça ve müşteri hizmetleri servisi adresleri Yedek parça listesi, yapı türleri FGO, FGD, FGE, FGM, FVO, FVD, FVE, FVM Beyannameler AB uygunluk beyannamesi / 39

7 1. Teknik veriler 1.1 Genel veriler Bu işletim talimatları yapı serisi "FG." ve "FV." FLUDEX kaplinleri için genel olarak geçerlidir. 1.2 Kaplin yapı tipleri FGO FVO FGM FVM FGD FVD FGE FVE Şekil 1: Kaplin yapı tipileri 1.3 Kaplinlere özel veriler Bir teslimat kapsamına dahil olan ve söz konusu teslimata ait veriler, sipariş anında bilinmeleri şartı ile sipariş özelliklerine bağlı olan baş sayfa üzerinde gösterilmiştir. Bu durumda bu veriler internet üzerinde baş sayfada bulunan verilerden farklı olmaktadır. Ancak ilgili işletim kılavuzunun verileri her daim aynıdır. Sipariş numarası kaplin sisteminin tanımlama numarası ile aynıdır. Bu numara kaplin üzerinde bulunan hafif kabartmalı olan bir damga alanında belirtilmiştir. 7 / 39

8 2. Genel notlar 2.1 Giriş Mevcut işletim talimatları, kaplin-teslimatının bir parçası olup, daima kaplin donanımının yakınında saklanmaları gerekmektedir. Kaplinin montajı, kullanımı, bakımı veya onarımıyla ilgili her kişi işletim kılavuzunu okumuş, anlamış olmalı ve riayet etmelidir. İşletim talimatlarına uyulmamasından kaynaklanan hasar ve işletim arızaları için Siemens kuruluşu tarafından hiçbir sorumluluk kabul edilmez. Bu işletim kılavuzunda açıklanmış olan "FLENDER kaplin" genel makine endüstrisinde sabit (stasyoner) kullanım amacıyla geliştirilmiştir. Kaplin yalnızca Bölüm 1, Teknik veriler, bölümünde açıklanan kullanım alanı için tasarlanmıştır. Farklı işletim koşulları, sözleşmesel yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirir. Kaplin son teknolojiye göre üretilmiş olup, işletilmesi güvenli şekilde teslim edilir. 94/9/EG direktifi hükümlerinin koşullarını karşılar. Bu kaplin donanımının yalnızca Siemens kuruluşu ile sipariş eden taraf aralarında hizmet ve sevkiyat sözleşmesinde belirlenmiş olan şartlarda kullanımı ve işletimine izin verilmektedir. Burada tarif edilmiş olan kaplin donanımı, bu işletim talimatlarının basıldığı tarih itibariyle mevcut teknik bilgilere göre üretilmiştir. Ürün geliştirme çerçevesinde kapasite ve güvenliği artırmak için başlıca özellikler muhafaza edilerek belirli yapı elemanları ve aksesuarlarda gerekli değişiklikleri yapma hakkına sahip olduğumuzu açıklarız. 2.2 Telif hakkı İşbu işletim talimatlarının telif hakları Siemens AG kuruluşuna aittir. Bu işletim talimatları iznimiz olmadan tamamen veya kısmen rekabet amaçları için kullanılamaz veya üçüncü şahısların kullanımına sunulamaz. Tüm teknik konularda olan sorularınız için aşağıda adresi belirtilen fabrikamız ile veya müşteri hizmetleri adreslerimizden birine müracaat edebilirsiniz: Siemens AG Schlavenhorst Bocholt Tel.: +49 (0)2871 / 92-0 Fax: +49 (0)2871 / / 39

9 3. Güvenlik notları 3.1 Temel görevler Kullanıcının kendi başına dişli kutusu üzerinde değişiklik yapması yasaktır. Bu değişikliklere aynı zamanda dokunma korunması olarak tesis edilen koruma donanımları da dahildir. İşletici tarafından, söz konusu montaj, işletim, bakım ve onarım çalışmaları ile görevlendirilen her kişinin, ilgili işletim talimatlarını okumuş ve anlamış olmasını ve bunlara tüm noktalarda riayet etmesinin teminat altına alınması gerekmekte olup, bunun sebepleri ise aşağıda belirtilmektedir: Kullanıcı ve üçüncü şahıslara yönelik hayatî tehlikeleri önlemek, Kaplinin işletme güvenliğini sağlamak Yanlış kullanım nedeniyle verim kaybını ve çevreye zararı önlenmelidir. Nakliyat, montaj ve demontaj işlemi, kullanım, bakım ve onarımda iş güvenliği ve çevre koruması için geçerli olan yönetmeliklere dikkat edilmelidir. FLUDEX-kaplin sisteminin gövdesi alüminyum (AC-Al-Si10Mg) malzemeden üretilmiştir. Münferit durumlara bağlı olarak alüminyum maddesinin kullanımı ile ilgili kuralların da dikkate alınmaları gerekebilmektedir. Bu kaplin donanımının sadece nitelikli personel tarafından kullanılabilir, ilgili bakım çalışmaları ve/veya gerekli onarım çalışmaları yapılabilir (bakınız Nitelikli personel bu işletim talimatlarında sayfa 3). Tüm çalışmalar itinalı ve Güvenlik unsuru dikkate alınarak yapılmalıdır. Yapılacak çalışmalar ancak kaplin durmuş olması halinde yapılmalıdır. Tahrik ünitesi istenmeden işletilmeye karşı emniyete alınmalıdır (örn. anahtarlı şalter kilitlenerek veya elektrik beslemesindeki sigortalar çıkartılarak). Devreye sokma yerine kaplinde çalışma yapıldığını gösteren bir levha konulmalıdır. Kaplinin istenmeden temaslara karşı uygun koruyucu tertibatlarla donatılması gerekir. Bu tertibat aynı zamanda sıçrayan sıcak işletim sıvalarına karşı da koruma sağlamalıdır ve aynı zamanda kaplin sisteminin havalandırılmasına önemli bir derecede olumsuz etki yapmamalıdır. Erime tipi emniyet cıvataları ile dolum cıvatalarının ulaşılabilir durumda kalmaları gerekmektedir. Kaplin sisteminin işletimi için uygun işletim sıvalarının (genel olarak yağ) kullanımı gerekmektedir. Üretici tarafından ekte sunulan ilgili işletim sıvaları kullanım talimatlarının dikkate alınmaları gerekmektedir. Tahrik agregası, işletim esnasında kaplinin değişiklikler fark edildiğinde derhal devre dışı bırakılmalıdır. Kaplinin ünite veya tesislere montajı halinde söz konusu ünite veya tesisin imalatçıları, bu işletim kılavuzundaki yönetmelik, uyarı ve açıklamaları kendi kullanma kılavuzlarına eklemekle yükümlüdürler. Yedek parçalar daima Siemens kuruluşundan temin edilmelidir. 9 / 39

10 4. Taşıma ve depolama Bölüm 3'te Güvenlik notları yer alan uyarılara dikkat ediniz! 4.1 Teslimat kapsamı 4.2 Taşıma Teslimat kapsamı sevk evraklarında belirtilmiştir. Teslimatın eksiksiz olduğu teslim alırken kontrol edilmelidir. Olası nakliyat hasarları ve/veya eksik parçalar derhal yazılı olarak bildirilmelidir. Sistem çalışır vaziyette teslim edilmekte lup, sipariş durumuna göre de, sıvı dolumu yapılmış veya yapılmamış olarak teslim edilmektedir. İşletim maddesi ile doldurulmuş olan kaplin sistemlerinin teslimatında, dolum ağzının yakınında bu durumu gösteren bir etiket (...L, HLP 32 DİN 51524/2, işletim yağı doldurulmuştur ) konumlandırılmaktadır. Beher kaplin sisteminin yanında ayrıca bir adet eritme tipi emniyet cıvatası (veya sistemin yapı tipine göre bir adet termik şalter), ring tipi contaları, bir adet tutma pulu ve bir adet tutma cıvatası ile birlikte, öngörüldüğü takdirde teslim edilmektedir. Kaplin sistemi 94/9/EG direktifi bölüm 5 dahilinde tarif edilen CE-İşareti ile donatılmıştır. Taşıma esnasında sadece yeterli taşıma kapasitesine sahip kaldırma araç ve gereçlerini kullanın! Kaplinin nakliyesi sadece uygun nakliye araç ve gereçleriyle yapılmalıdır. Kaplinin ambalajı nakliyat yolu ve büyüklüğe bağlı olarak farklı şekillerde gerçekleşir. Sözleşmede başka türlü kararlaştırılmadığı hallerde ambalaj HPE Ambalaj direktiflerine göre yapılır. Ambalaj üzerindeki sembollere dikkat edilmelidir. Bu sembollerin anlamları şöyledir: Üst Kırılacak eşya Sudan koruyun Sıcaktan koruyun Ağırlık merkezi El kancası yasak Buradan bağlayın Şekil 2: Taşıma sembolleri 4.3 Kaplinin depolanması Kaplin, eğer özellikle başka bir şekilde sipariş edilmemişse, dış etkenlerden korunmuş olarak teslim edilir ve üstü kapalı ve kuru bir yerde 3 aya kadar depolanabilir. Daha uzun bir süre depolanmasına karar verilmesi durumunda uzun vadeli uygun koruma önlemleri gerekli olup, bu durum alüminyum gövdesi hariç, tüm dış yüzeylerini kapsamaktadır (Siemens şirketine danışılmalıdır). Kaplin sistemi temizlenmeden ve uzun süreli koruma malzemesi uygulanmadan önce, gerektiğinde N-EUPEX-ilave kaplininin paketleri çıkartılmalıdır. Mil tecrit çemberlerinin çözeltici maddeler ile temas etmemeleri gerekmektedir. Usulüne uygun olarak depolanan kaplin sistemlerinin niteliği beş yıla kadar değişmez. Olumsuz depolama şartları altında tutulması ve kurallara uygun olmayan muamele durumunda paketlerin ve/veya contalarının fiziksel özelliklerinde negatif değişikler meydana gelir. Bu değişiklikler örneğin, oksijen, ozon etkisi, aşırı, aşırı ısı dereceleri, ışık, rutubet veya çözücü maddelerden kaynaklanabilir. 4.4 Uzun süre bekletilmek üzere depolama yeri koşulları Depolama yeri kuru ve tozsuz olmalıdır. Kaplin sistemlerinin kimyasal maddelerle, solventlerle, yakıtlarla, asitlerle vs. birlikte muhafaza edilmesi yasaktır. Paketler ile contalar ayrıca ışıktan, özellikle güneş ışınlarından ve yüksek ultraviyole oranına sahip güçlü suni ışıktan korunmalıdır. Depolama yerlerinde örneğin flüoresanlı ışık kaynakları, cıva buharlı lambalar, yüksek gerilime sahip elektrikli cihazlar gibi ozon üretici donanımların bulunması yasaktır. Rutubetli depolama yerleri elverişli değildir. Kondanzasyon oluşmamasına dikkat edilmelidir. Havadaki göreceli nem oranının 65'in % altında olması en uygunudur. 10 / 39

11 5. Teknik açıklama Bölüm 3'te "Güvenlik notları yer alan uyarılara dikkat ediniz! 5.1 Yapı serileri FG. ve FV. ile ilgili genel açıklama. FGD Çalışma alanı 9 N EUPEX ilave kaplin sistemi 10 Birikim kısmı 12 Paket (N EUPEX) 101 Kürek gövdesi (Dış çark) 102 Kapak 103 Eritme tipi emniyet cıvatası 105 Kürek çarkı (İç çark) 106 Delikli mil 115 Ön hücre 140 Tutma pulu 141 Tutma cıvatası 153 Dolum cıvatası 163 Kapatma cıvatası 173 Ön hücrenin tahliye cıvatası FVD Şekil 3: Yapı serileri FG. ve FV. ile ilgili genel açıklama. FLUDEX-kaplin sistemi bir hidrodinamik akış tipi kaplın sistemi olup, Föttinger-Prensibi doğrultusunda çalışmaktadır. Tahrik ve iletim kısımlarının kaplin sistemi parçalarının, birbiri ile mekanik bir bağlantıları bulunmamaktadır. Burada elde edilen tork momenti aktarımı, kaplin sistemi dahilinde akış halinde olan sıvı dolum içeriği tarafından sağlanmakta olup, radyal bir biçimde konumlandırılmış olan kürek çarkları tarafından aktarılmaktadır. Bu sistemde sürekli işletim durumunda az miktarda olan bir devir kaybı oluşmaktadır. Yapı serisi FG. ve FV. FLUDEX-kaplin sistemleri her iki yönde de çalıştırılmaya elverişlidir. Bu sistemler yatay, çapraz veya dikey konumlarda da tesis edilebilmektedir. FV yapı serisi kaplin donanımlarının aşırı eğimli veya dikey tesis edilme konumu durumlarında, ön hücre kısmının aşağıda konumlandırılması gerekmektedir. Tahrik unsurunun tercihen ilave kaplin sisteminin (9) ve ön hücre unsurunun (115) üzerinden dış çark donanımına (kürekli çanak 101) doğru gerçekleştirilmesi gerekmekte olup, bunun sonucu olarak ön hücre (115) ve çalışma kısmı geometrik yapılarından faydalanma durumu sağlanmış olmaktadır. Kaplin sisteminin bloke edilmesi veya tahrik sistemi tarafından aşırı yüklenime tabi tutulması durumunda, kaplin sistemi eritme tipi emniyet cıvatası sisteminin tepki ısı derecesine ulaşmasına dek ısınmaktadır. Eritme tipi emniyet cıvatası sisteminin devreye girmesi ile birlikte işletim sıvısı serbest kalmaktadır ve böylelikle, tahrik motoru çalışan makineden ayrılmaktadır. İşletim sıvısının serbest kalmasının önlenmesi için elektronik veya mekanik olarak yönlendirilen termik denetim sistemlerinin (Lütfen ayrı kullanım talimatları bölümüne bakınız) tesis edilmeleri mümkündür. 11 / 39

12 5.2 Kaplin sistemlerinin yapılış biçimi FLUDEX kaplin sistemleri az ve sağlam parçalardan oluşmaktadır. İç rotor kısmına, kürekli çarkın (105) konumlandırıldığı içi boş mil (106) dahildir. Dış gövde bir kapak (102) ve kürek çarkı gövdesinden (101) oluşmaktadır ve bir cıvatalı flanş bağlantısı ile birbirine bağlanmıştır. Dış gövde ile iç rotor kısmı iç içe olmak üzere iki adet yatak kısmı ile donatılmıştır ve mil tecrit çemberleri sayesinde dışarıya doğru tecrit edilmiştir. FG (temel kaplin donanımı) yapı türünün genişletilmesi kapsamında, FV (ön hücreli kaplin donanımı) yapı türelerinde bir ön hücre (115) kısmının, kürek çanağı (101) üzerinde tesis edilmiş olması söz konusudur. Kaplin sisteminin durması halinde ise, bu kısım tarafından yağ dolumunun bir kısmı alınmaktadır ve bunun sonucu olarak yeniden çalıştırma durumunda, çalışma kısmı (8) üzerinde etkili olan yağ miktarı azaltılmaktadır. Bunun sonucu olarak başlatma tork momenti belirgin bir biçimde düşürülmektedir. Kaplin sisteminin dönmesi halinde, ön hücrede bulunan yağ zamana bağlı olarak küçük delikler üzerinden çalışma kısmına akmaktadır ve bunun sonucu olarak da, sürekli işletim durumunda tüm dolum unsurunun etkili olması sağlanmaktadır. Kaplin sisteminin doldurulması için kürek çanağının (101) yan tarafında iki adet dolum cıvataları (153) tesis edilmiş olup, dolum kanalları birbirine 180 derece aykırı olarak konumlandırılmıştır (aşırı dolum emniyeti olarak). Buna ilaveten çapına aykırı konumda olmak üzere (takriben 60 derece), kaplin sisteminin kapak kısmının (102) içinde iki adet diğer delik kısımları bulunmaktadır. Bu delik donanımlarında ise, 297 ile 755 arası ebatlarda olmak üzere, bir eritme tipi emniyet cıvatası (103) ve bir kapatma cıvatası (163) tesis edilmiştir. Ebat 887 modelinde ise, her iki delik donanımlarında kapatma cıvataları (163) tesis edilmiş olup, eritme tipi emniyet cıvatası (2 x 103) ise, kürek çanağında (101) bulunan flanş donanımının yan tarafında tesis edilmiştir. Bu kapatma cıvataları (163), dolum sırasında hava tahliye işlemi, dolum seviyesi denetimi ve işletim sıvısının tahliye edilmesi için kullanılmaktadır. Standart donanımda eritme tipi emniyet cıvatası harekete geçme ısı derecesi 140 C derece olarak öngörülmüş olup, conta donanımı olarak öngörülen madde Perbunan dır (azami 85 C derece sürekli işletim ısı derecesi olarak). Genişletişmiş standart kapsamında teslim edilen kaplin sistemlerinde (110 C dereceye kadar olan sürekli işletim ısı derecelerinde ve/veya sentetik tipte olan yağlarda) kaplin sistemi Viton maddesinden oluşan contalar ile donatılmış olarak teslim edilebilmektedir. Bu durumda kaplin sistemi dahilinde eritme tipi emniyet cıvatası olarak 160 C derece harekete geçme ısı derecesi donanımı kullanılmaktadır. İnfilak tehlikesi bulunan alanlarda işletilen kaplin sistemleri orada söz konusu ısı derecesi sınıfı için izin verilen eritme tipi emniyet cıvataları (103) ile donatılmıştır. Eritme tipi emniyet cıvatalarının baş kısımlarında harekete geçme ısı dereceleri damgalanmış olup, 140 C derecede harekete geçen cıvatalar kırmızı renginde ve 160 C derecede harekete geçen cıvatalar ise yeşil renginde işaretlenmiştir. Tahrik sisteminin sık olarak bloke olabileceği veya sık olarak arızalar ile karşılaşacağı durumlarda bir termik denetim sisteminin tesis edilmesi önerilmektedir. Böyle bir denetim sistemi sayesinde işletim sıvalarının dışarıya atılmaları sonucu olarak meydana gelen kayıplar ve aynı zamanda etrafın da tehlikeye ve kirlenmelere maruz kalması önlenmiş olacaktır. Bu durumda kaplin sisteminin dış çapına kapatma cıvatası (163) yerine bir verici (EOC-Sistemi) veya bir termik şalter donanımı (mekanik şalt etme tertibatı) tesis edilmektedir. Eritme tipi emniyet cıvatası (103) acil durum sigortası olarak kaplin sistemi içinde kalır. Perbunan maddesinden olan contalar ve 140 C derece harekete geçme ısı derecesi olan eritme tipi emniyet cıvatası donanımı olan kaplin sistemlerinde, harekete geçme ısı derecesi 110 C derece olan bir termik şalter tesis edilebilmektedir. Viton-maddesinden olan contalar ve 160 C derece harekete geçme ısı derecesi olan eritme tipi emniyet cıvatası donanımı olan kaplin sistemlerinde, harekete geçme ısı derecesi 140 C derece olan bir termik şalter tesis edilebilmektedir. EOC-Sisteminde ise (verici devreye girme ısı derecesi 125 C derece) harekete gemce ısı derecesi 160 C derece olan bir eritme tipi emniyet cıvatası tesis edilerek Perbunan maddesinden oluşan contalar ile donatılmaktadır. FGO ve FVO yapı türleri biçiminde sadece akış tipi kaplin sisteminin yapı parçaları kapsanmaktadır (ilaveler olmadan) ve tahrik çıkışı kısmında flanş biçiminde bir bağlantı yeri mevcuttur. FGD/FGE/FGM/FVD/FVE/FVM yapı türleri, tahrik girişi tarafından, iki mil unsurlarının bir birine bağlanmaları için N-EUPEX-Kaplin sistemi ile donatılmış olan kaplin donanımlarıdır. Elastik tipi olan N EUPEX-ilave kaplin sisteminde Perbunan maddesinden oluşan H-biçiminde ve standart sertlik dereceleri 80 shore olan paketler kullanılmaktadır. Kaplin sistemlerinin aşınmış paketler (12) ile donatılmış olarak infilak tehlikesi bulunan alanlarda kullanılmaları (12) (aşınma işareti ΔS V bakınız Bölüm 10) yasaktır. 12 / 39

13 5.3 Kaplin sistemlerinin infilak koruması ile ilgili olarak işaretlenmeleri İnfilak tehlikesi olan bölümlerde çalıştırılmak istenen kaplin donanımlarının aşağıda açıklanan işaretleme donanımlarının bulunmaları zorunludur: Siemens AG II 2 G c T3 D160 C II B D Bocholt I M2 FLENDER couplings FLUDEX <imal yılı> - 30 C T a + 50 C Eritme tipi emniyet cıvatasının tanımlanması: N-EUPEX-İlave kaplin sisteminin mil göbeği parçaları üzerinde gerekmektedir. damgasının bulunması 5.4 FLUDEX-kaplin sistemlerinin infilak tehlikesi bulunan bölgelerde kullanım şartları işareti bulunan eritme tipi emniyet cıvataları ile donatılmış olan kaplin sistemleri, 94/9/EG direktifine uygun olan kullanım koşulları için elverişlidir: Cihaz grubu II (Yerüstü uygulamaları) Sıcaklık sınıfı T3 kategori 2 ve 3, içinde patlayıcı gaz, buhar, sis, hava karışımlarının bulunduğu bölümler ve tozun patlayıcı atmosferleri oluşturabileceği bölümler için. Cihaz grubu I (Yeraltı uygulamaları) kategori M2 Kaplin sistemlerinin yeraltında infilak tehlikesi bulunan alanlarda kullanımı durumunda, alüminyum maddesinden oluşan kaplin sisteminin sağlam bir muhafaza içersinde konumlandırılması gerekmekte olup, bu muhafazanın tarafından mesela sürtünme, vurma veya temas sonucu oluşan kıvılcım oluşumundan koruyabilecek nitelikte olması gerekmektedir. Kaplin sistemi gövdesinin üzerinde ağır metal oksitlerinin birikmeleri durumu (paslanma) söz konusu muhafaza veya buna uygun diğer önlemler sayesinde önlenmelidir. 6. Montaj Bölüm 3'te Güvenlik notları yer alan uyarılara dikkat ediniz! FLUDEX-kaplin sistemleri sadece delme işlemi bitirilmiş ve içersine oluk açılmış olan içi boş mil (106) donanımı ile birlikte teslim edilmektedir. Siemens, müşterinin özel olarak istemesi durumunda N-EUPEX-ilave kaplin sisteminin deliksiz veya ön delme işlemi yapılmamış kaplin sistemlerini de teslim etmektedir. Deliklerin açılması için gerekli olan çalışmalar, müteakip şartlar dikkate alınarak ve özel bir itina gösterilerek yapılacaktır! Tamamlama çalışmalarının sorumluluğunu siparişi veren üstlenir. Tamamlama çalışmalarının yetersiz bir şekilde yapılmasından dolayı ortaya çıkan garanti talepleri Siemens tarafından kabul edilmez! İnfilak tehlikesi bulunan alanlarda kullanılmak üzere teslim edilen CE-işareti donanımları bulunan kaplin sistemleri sadece delme işlemleri tümüyle tamamlanmış olan mil göbek kısımları ile teslim edilmektedir. 6.1 Hazır deliğin açılması, eksensel emniyetleme, ayar cıvataları, balans ayarı ile ilgili bilgiler Hazır delik Kaplin parçalarının üzerindeki konservasyon maddesini giderin. Çözücülerin kullanımına ilişkin üretici uyarılarını dikkate alın. 13 / 39

14 Delik açma işleminde parçalar itinalı bir şekilde düzeltilmelidir. İzin verilen konsantriklik ve düz çalışma sapmaları ve izin verilen silindir şekli toleransları DİN İSO 286'dan alınabilir. Parçalar, işlemin yapılacağı cihaza işaretlenmiş yüzeylerinden ( ) takılacaktır. 2/3, 4 ve 9 numaralı parçada rotatif kamlar nedeniyle daha dikkatli olunması gerekir. Sıkmasız işletme bağlantıları için maksimum olarak izin verilen delik çapları (bakınız tablo 1) DIN 6885/1'e göre tasarlanmıştır ve aşılmaları yasaktır. Delinen deliklerin her biri uygun ölçüm araçları ile 100 % olarak kontrol edilmelidir. Eğer öngörülen kavrama bağlantılarının yerine başka mil-göbek bağlantıları (örneğin konik veya kademeli delik vs.) yapılacaksa, Siemens firmasına danışılmalıdır. Sıkmalı kavrama bağlantılarına izin verilmemektedir. IT8 A IT8 B IT8 C IT8 D A B C D IT6 IT6 IT6 D 1 D D 1 IT6 D 1 IT8 A Parça 2 Parça 2/3 Parça 4 Parça 9 Şekil 4: Tablo 1: Hazır delik N EUPEX ilave kaplin sistemi azami delik âdeti FLUDEX N EUPEX Azami delik çapı D 1 Ebat Ebat Parça 2 Parça 2/3 Parça 4 Parça / 39

15 Yaylı kamalar aracılığıyla işletim durumunda delikler için aşağıdaki toleranslı bağlantı eşleşmeleri şart koşulur: Tablo 2: Toleranslı bağlantı eşleşmeleri Toleranslı bağlantı seçimi FLENDER normuna göre mil toleransı DİN 748/1'e göre mil toleransı "Standart sistem mili Mil toleransları Delik donanımı toleransları üzerinde mm ye Delik çapı D 1 mm kadar 25 k m6 H7 100 n6 50 k6 50 m6 H7 50 K7 h6 50 M7 tümü h8 N Yaylı kama oluğu Tolerans alanlarının kullanımına göre, bir taraftan mil-göbek bağlantısındaki boşluğun küçük tutulması için veya diğer taraftan büyük ölçü sayesinde meydana gelen göbek gerginliğini izin verilen yük dahilinde sınırlı tutmak için toleranslı bağlantı düzenlemesinin dikkate alınması mutlaka şarttır. Toleranslı bağlantı düzenlemesine riayet edilmemesi durumunda mil-göbek bağlantısına tehlike söz konusudur. Millerin tolerans değerleri tablo 2 içindeki değerlerden sapıyorsa, Siemens firmasına danışılmalıdır. Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur! Kaplin ateşleme kaynağına dönüşür. Toleranslı kama olukları DİN 6885/1 normuna uygun şekilde yapılacaktır. Oluk geometrisinde sapma durumunda Siemens firmasına danışılması gerekir. Kamalar veya başlı kamalar yasaktır. Yaylı kama oluklarının mevcut olan yaylı kamalara uygun şekilde yapılması şarttır. Yaylı kama olukları için, ISO JS9 göbek oluğu genişliğinin tolerans alanı muhafaza edilmelidir. Yaylı kama oluğu resimde gösterildiği gibi konumlandırılacaktır. Parça 2 Parça 4 Parça 9 Şekil 5: Yaylı kama oluğu Aksiyal emniyet FLUDEX-kaplin sisteminin içi boş mili bir adet tutma pulu (140) ve bir adet tutma cıvatası (141) (teslimat kapsamı dahilinde) tarafından aksiyal olarak emniyete alınmaktadır (sıkıştırma tork momentleri için, bakınız tablo 3). Tablo 3: Tutma cıvataları için sıkıştırma tork momentleri Tutma cıvatası paftası M6 M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Sıkıştırma tork momenti [Nm] N-EUPEX-ilave kaplin sistemi kaplin parçalarının aksiyal olarak emniyetlenmesi için bir ayar cıvatası veya bir kapak rondelası öngörülmelidir. Kapak rondelalarının kullanılması durumunda kaplin parçalarının içine yer açılması açısından Siemens firmasına danışılmalıdır. 15 / 39

16 6.1.4 Ayar cıvataları Ayar cıvatası olarak DİN 916 normunda cıvata dişli pimler kullanılmalıdır. Müteakip direktiflere mutlaka riayet edilecektir! Ayar cıvatasının uzunluğu, deliği dolduracak şekilde ancak göbekten dışarı çıkmayacak şekilde seçilmelidir (L min. = d 1 x 1.2). Parça 2 e 3 Parça 4 e 4 e 9 Parça 9 e 10 d ile 755 arası ebatlar d 1 d 1 d 1 d 1 Ayar cıvatası oluğa yönelik takriben 180 derece aykırı konumda çıkıntıların arasında konumlandırılmıştır Şekil A 297 ile 490 arası ebatlar e 10 Şekil B Şekil 6: Tablo 4: Ayar cıvataları Ayar cıvatası düzenlemesi ve ayar cıvatalarının sıkıştırma tork momenti FLUDEX Ebat N EUPEX Ebat d 1 e 3 e 4 e 9 e 10 sıkıştırma tork Ayar cıvatalarının momenti [Nm] M M M M M M M M M Ayar cıvatalarının genelde oluk üzerine konumlandırılmalıdır. Müteakip kaplin parçaları istisnadır: Parça 9: 297 ile 490 arası ebatlar şekil B gereği: Ayar cıvatası oluğa yönelik takriben 180 derece aykırı konumda çıkıntıların arasında konumlandırılmıştır. 16 / 39

17 6.1.5 Balans ayarı FLUDEX-kaplin sistemleri balans ayarları yapılmış olarak teslim edilmektedir. Ön delme işlemi yapılmış N-EUPEX-ilave kaplin sistemleri balans ayarı yapılmadan teslim edilir. Bu parçalar için delik açma işlemi tamamlandıktan sonra gerekli balans ayarlamasının yapılması tavsiye edilir (bunun için bakınız DIN 1940 ve DIN 740/2), balans ayarı kalitesi minimum G16 olacaktır. Balans ayarlaması genelde delik delerek malzeme alınması sayesinde gerçekleştirilir. 4 ve 9 numaralı parçada kamların arasında alın tarafında malzeme alınmalıdır. Kam bağlantısını zayıflatmamak için balans ayarlama deliği ile kam arasında yeterli mesafe bırakılmalıdır. Kam parçası olan 3 numaralı kaplin parçası esas olarak balans ayarı yapılmış vaziyette mevcut olduğundan, 2 numaralı kaplin parçasının balans ayarı tek olarak veya montajı yapılmış 3 numaralı parça ile birlikte bir grup olarak yapılabilir. Delikleri delinmiş kaplinlerin ve/veya kaplin parçalarının balans ayarı siparişçinin verdiği bilgilere göre yapılmıştır. Dengeleme deliği Parça 2 Parça 4 Parça 9 Tek düzlemde yapılan balans ayarında dengeleme deliğinin konumu Parça 2 Parça 4 Parça 9 İki düzlemde yapılan balans ayarında dengeleme deliğinin konumu Şekil 7: Balans ayarı 6.2 Genel montaj işlemi bilgileri Montaj esnasında Bölüm 3'te yer alan güvenlik notlarına dikkat edilmelidir. Montaj işlemlerinin itinalı bir şekilde kalifiye elemanlar tarafından yapılmalıdır. Planlama aşamasında başlamak üzere montaj çalışmaları ile ileride yapılacak tamir ve bakım çalışmalarının kolay yapılabilmesini sağlamak için yeterince yer bırakılmasına dikkat edilmelidir. Montaj işlemi çalışmalarına başlamadan önce yeterince kaldırma araçları hazır bulundurulmalıdır. 6.3 Kaplin parçalarının takılması Boyanmış olan kaplin sistemlerinin infilak tehlikesi bulunan alanlarda kullanılmaları durumunda, EN ilgili hükümleri doğrultusunda, boya tabakalarının iletkenlik kurallarına ve aynı zamanda tatbik edilen boya tabakasının izin verilen kalınlık sınırlandırma oranlarına dikkat edilmelidir. Tabaka kalınlıkları 200 μm'den küçük olan boya donanımlarında, elektrostatik yüklenme beklenmemektedir. Tabaka kalınlığı 200 μm'den büyük olan kaplama donanımlarında kaplinin bir elektrostatik yükleniminin önlenmesi şarttır. Montaj çalışmalarına başlamadan önce, mil uçlarının, flanş yüzeylerinin ve kaplin parçalarının itinalı bir şekilde temizlenmeleri ve bunun ardından da, mil uçlarının kaydırıcı madde ile donatılmaları gerekmektedir. N-EUPEX-kaplin parçaları çözücü maddelerle temizlenmeden önce paketler çıkarılmalıdır. Çözücülerin kullanımına ilişkin üretici uyarılarını dikkate alın. Kaplin parçaları, mil yataklarının eksensel birleştirme kuvveti nedeniyle zarar görmemesi için uygun tertibatlar yardımıyla takılmalıdır. Uygun kaldırma araçlarını hazır bulundurun. 17 / 39

18 FLUDEX-kaplin sistemi resimde de gösterildiği gibi, bir tutma pulu (140) ile pafta çubuğu kullanılarak tesis edilecektir. Bu işlem sırasında kaplin parçası mil omuzu üzerine oturana dek yerleştirilmesi gerekmektedir. Çekme kuvvetleri hiçbir biçimde kaplin sistemi gövdesi üzerinden yönlendirilmemelidir. FLUDEX-kaplin sisteminin tutma pulu (140) ile tesis edilmesinin ardından, tutma cıvatası (141) ile aksiyal olarak emniyete alınması gerekmektedir (bakınız Madde 6.1.3). Tutma pulu (140) Mesafe parçası Pafta çubuğu Şekil 8: Kaplin parçalarının takılması N-EUPEX-kaplin göbeklerinin ısıtılmaları sonucu olarak (azami C dereceye kadar) takma işlemini kolaylaştırılmaktadır. Sıcaklık + 80 C'den fazla olacaksa, ısıtma işleminden önce paketlerin 1 sayılı kaplin parçasından sökülmeleri gerekmektedir. 2 numaralı kaplin parçası takılmadan önce 3 numaralı mil üzerine geçirilerek hazırlanmalıdır. Kızgın parçalar nedeniyle yanmaya karşı kendinizi koruyun! N EUPEX ilave kaplin sistemi tüm delik boyu ile olmak üzere ve mil omzuna oturana dek yerine konumlandırılacaktır. Aksiyal emniyet donanımı ayar cıvatası veya nihai plaka donanımı tarafından teşkil edilmektedir. Ayar cıvataları madde içinde belirtilen sıkıştırma tork momenti ile sıkılmalıdır. Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur! Kaplin ateşleme kaynağına dönüşür. Sökülmüş olan paketlerin tekrar yerlerine takılmaları gerekmektedir. Bu işlem sırasında, yalnızca eşit büyüklüğe ve tanımlamaya sahip paketlerin takılmaları güvence altına alınmalıdır. Bu işlem sırasında kaplin sistemi parçalarının ısı dereceleri azami olarak + 80 C derece olabilmektedir. Bağlanacak makineler birbirine yanaştırılır. Ezilme tehlikesine dikkat edilmelidir! Ölçü "S" ye dikkat edilmelidir. Parça 2/3 nin cıvatalı bağlantıları kontrol edilmeleri gerekmektedir (sıkıştırma tork momentleri için lütfen mesafe ölçüsü S altında, bakınız madde 6.6, bölüm 1'e). FLUDEX kaplin sisteminin cıvatalı bağlantılar ile başka yapı parçalarına tesis edilmesi durumunda ve bu parçalar tarafından kaplin sistemine aksiyal güçlerin veya bükme momentlerinin intikal etmeleri durumunda, Siemens kuruluşuna konu ile ilgili olarak danışılması gerekmektedir. 18 / 39

19 6.4 Hizalandırma FLUDEX-kaplin sistemleri, elastik olan N-EUPEX-ilave kaplin sistemi ile bağlantılı olarak, bağlanacak mil uçlarının pozisyon sapmalarını madde 6.5 içinde belirtilen verilere kadar ayarlarlar. Hizalandırma çalışmaları sırasında mil uçlarının radyal ve açısal sapma durumu mümkün olduğu kadar küçük tutulmalıdır, çünkü böylece paketlerin ömrü uzatılır. Hizalandırma durumunun motor ve dişli kutusu/tahrik makinesinin zemin cıvatalarının sıkılmaları ardından yeniden kontrol edilmesi gerekmektedir. İşletim sırasında ısı oluşumu nedeniyle meydana gelen mil sapma durumlarının mümkün olduğu derecede dikkate alınmaları gerekmektedir. d 1 = N EUPEX Ebat Kaplin aralığı S Cetvel 6.5 Mümkün olan sapma durumları Filer çakısı S maks. S maks. ΔKa ΔKw ΔKr S min. Aksiyal sapma S min. Radyal sapma Açısal sapma Şekil 9: Mümkün olan sapma durumları Kaplin parçalarının kendi aralarına yönelik olarak sapma durumu, montaj işlemi esnasında hizalandırma çalışmalarının hassas bir şekilde yapılmamasından, ancak sistemin işletiminden de kaynaklanarak (ısı genleşmesi, milin sarkması, yumuşak bir makine çerçevesi vs) meydana gelebilmektedir Aksiyal sapma İşletim esnasında aşağıdaki azami olarak izin verilen sapmaların aşılması kesinlikle yasaktır. Kaplin parçalarının karşılıklı olarak aksiyal kayması ΔKa (Şekil 9), ölçü S için izin verilen sapma dahilinde (bakınız siparişe bağlı olan baş sayfa) serbesttir Açısal sapma Açısal sapma ΔKw (Şekil 9), aralık ölçüsünün farkı olarak (ΔS = S maks. S min. ) olarak ölçülmesi elverişlidir. Aralık ölçüsünün farkı için izin verilen değerler madde içinde öğrenilebilir. Eğer gerekirse izin verilen açısal sapma ΔKw şu şekilde hesaplanabilir: Kw izin radyan olarak S izin d 1 ΔS izin bakınız madde Kw izin derece olarak 180 S izin d Radyal sapma d 1 N-EUPEX ebadına mm değerinde olmak üzere eşittir İzin verilen radyal sapma değeri ΔKr izin verilen (Şekil 9) için işletim devrine bağlı olarak bakınız madde / 39

20 6.5.4 Radyal kayma ΔKr izin için izin verilen mil kayma değerleri ve aralık ölçüsü ΔS izin verilen farkı Değerler yuvarlatılmış şekilde mm olarak belirtilir Tablo 5: Radyal kayma ΔKr izin verilen için izin verilen mil sapma değerleri ve aralık ölçüsü ΔS izin verilen farkı FLUDEX N EUPEX Kaplin devri 1/dakika olarak Ebat Ebat Tablonun sayı değerleri şu şekilde hesaplanabilir: Kr izin S izin 0.1 d n Kaplin devri "n" [1/dakika] d 1 N-EUPEX ebadına mm değerinde olmak üzere eşittir Radyal sapma ΔKr izin verilen mm olarak Açısal sapma ve radyal sapma eşit zamanda ortaya çıkmasına izin verilmiştir. 6.6 Öngörülen sıkıştırma tork momentleri Tablo 6: Öngörülen sıkıştırma tork momentleri (Parça-No. bakınız bölüm 11) FLUDEX Ebat N EUPEX Ebat Sıkıştırma tork momenti T A ve anahtar ağız genişliği SW cıvatalar için Parça-No /142/ / T A SW T A SW T A SW T A SW T A SW T A SW T A SW T A SW Nm mm Nm mm Nm mm Nm mm Nm mm Nm mm Nm mm Nm mm /27/ /27/ /27/ /27/ /27/ /27/ /27/ /27/ /27/ İşletime alma Sıkıştırma tork momentleri işlenmemiş yüzeylere sahip, yağsız veya az yağlı cıvatalar için geçerlidir (sürtünme sayısı μ = 0.14). Sürtünme sayısını μ değiştiren kayıcı boya veya benzerlerinin kullanımı yasaktır. Ayar cıvatalarının sıkıştırma tork momenti madde içinde belirtilmiştir. Bölüm 3'te Güvenlik notları yer alan uyarılara dikkat ediniz! 7.1 İşletime alma öncesi yapılacak çalışmalar İşletime almadan önce paketlerin kurallara uygun şekilde oturup oturmadığı, yani paketler göbeğin alın yüzeyini silme şekilde kapatmak zorundadır ve ayar cıvatalarının sıkıştırma derecesi kontrol edilmelidir. Hizalandırma durumu ve aralık ölçüsü "S" kontrol edilmelidir ve gerekirse düzeltilmelidir ve tüm cıvata bağlantıları şart koşulan sıkıştırma tork momentlerine yönelik kontrol edilmelidir (bakınız Bölüm 1 ve Bölüm 6). 20 / 39

21 7.2 Sıvı dolumu Yeraltı kullanımında ise ancak bunun için özel olarak onaylanmış olan türde işletim sıvıları kullanılabilmektedir. Sistem içine doldurulan sıvı miktarına bağlı olarak FLUDEX-kaplin sisteminin çalışma davranışı ile verim durumu önemli derecede etkilenmektedir. Sıvı dolum miktarının artması ile birlikte, kaplin sisteminin güç aktarım özelliği artmaktadır ve aynı zamanda devreye girme anında motor yüklenimi ve kaplin sisteminin azamı tork momenti değeri artmaktadır. Aynı yüklenim altında işletim devir kaybı da azalmaktadır. FLUDEX kaplin sistemlerinin azami olarak toplam hacimleri üzerinden olmak üzere % oranında dolumlarına izin verilmektedir (aşırı dolum emniyeti tertibatı ile sınırlandırılmaktadır). Daha yüksek olan dolum oranları sonucu olarak, ısı derecesi oluşumuna bağlı olan işletim sıvısının daha yüksek hacimsel genleşmesi sonucu, alüminyum gövdeye karşı aşırı basınç oluşumu itibariyle, kaplin sisteminin içersinden gelen basınç sonucu, kaplin sistemi tahrip olabilmektedir (çatlama durumu) ve bu durum eritme tipi emniyet cıvataları (103) devreye giremeden meydana gelebilmektedir. İşletim sıvısının dolumu dolum cıvatasından (153) yapılacaktır. Sadece bu dolum yerlerinin istemeyerek aşırı dolumlarının önlenebileceği dolum kanalı donanımları bulunmaktadır. Sistemin iç kısmının dolum sırasında daha iyi bir hava tahliyesinin sağlanması bakımından, dış flanş kısmında konumlandırılmış olan kapatma cıvatası (163) veya bulunan eritme tipi emniyet cıvatasının da (103) sökülmeleri gerekmektedir. Bu cıvatanın konumu aşırı bir dolum miktarı söz konusu olduğunda, bu miktarın orada bulunan delikten tahliye edilmesini sağlayacak bir biçimde konumlandırılmıştır. Kaplin sisteminin dolum miktarı siparişe yönelik olarak kararlaştırılmaktadır. Dolum miktarı litre bazında kaplin donanımı üzerinde damgalanmış olarak ifade edilmekte olup, aynı zamanda siparişe bağlı olan baş sayfada da belirtilmektedir. Kaplin sisteminin dolumu sırasında yardımcı olmak üzere ve dolum seviyesinin kontrolü için kaplin sisteminin gövdesi üzerinde, döküm yöntemi ile oluşturulmuş olan işaret çizgileri ve W ile Z arası tanımlanmış harfler bulunmaktadır. Dolum sırasında ve/veya dolum seviyesinin kontrolünde markaj kısmı istenilen dolum miktarına (ara değerlerde bununla ilgili olan konuma) yönelik en yüksek konuma doğru (saat 12 konumu) çevrilecektir. Dolum cıvatası üzerinden dolum (153) yapıldığında, dolum seviyesi kapatma cıvatasının (163) deliğinin kenar kısmına ulaştığında, istenilen dolum miktarına ulaşılmış olacaktır. Kapatma cıvatası (163) Dolum cıvatası (153) Azami dolum seviyesi W-Z işaretlerine göre tanımlanmaları gereken dolum miktarlarına tablo 7 üzerinden ulaşabilmektesiniz. Yağ değişimi çalışmaları sırasında, eski yağın tamamen tahliye edilmesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunun sağlanması ise, kapatma cıvatasının (163) delikleri üzerinden mümkündür. Yapı türü FV kaplin sistemlerinde ise, buna ilaveten ön hücre içinde kalan yağ miktarının da, kapatma cıvatası (173) üzerinden tahliye edilmesi gerekmektedir. Tablo 7: Litre olarak dolum miktarları Ebat Yapı türü FG. FV. FG. FV. FG. FV. FG. FV. FG. FV. FG. FV. FG. FV. Dolum konumu W X Y Z / 39

22 Dolum işleminin ardından dolum cıvatasını (153) ve kapatma cıvatasını (163) / eritme tipi emniyet cıvatasını (103) iyice sıkınız (sıkıştırma tork momentleri için bakınız lütfen bölüm 6, madde 6.6) ve kaplin sistemini kısa bir deneme çalıştırması doğrultusunda sızdırmalara dair kontrol ediniz. Bu kontrol kaplin sisteminin dönen dış kısmına doğru ve döner mile paralel olmak üzere tutulan temiz bir kâğıt yardımı ile yapılabilmektedir. Bu işlem sırasında sıçrayan işletim sıvısı kâğıt üzerinde belli olacaktır. FLUDEX-kaplin sistemlerinin kesinlikle işletim sıvısı kaybetmemeleri gerekmekte olup, sistemin sıvı kaybı durumunda devir kaybı artmaktadır ve bu durum kaplin sisteminin ısı derecesinin artmasına ve eritme tipi emniyet cıvatasının (103) devreye girmesine neden olabilmektedir. Ardından istenmeden temasa karşı kaplin koruma tertibatı takılmalıdır. Tahrik sistemi üzerinde meydana gelen arızalar durumunda (mesela tahrik çıkışı tarafının bloke edilmesi halinde) kaplin sisteminin aşırı derecede ısınması söz konusu olabilmektedir. Bu durumda eritme tipi emniyet cıvatasının devreye girme ısı derecesi meydana geldiğinde, cıvatanın içersinde bulunan eritme kısmı erimektedir ve bunun sonucu olarak sıcak işletim sıvısı serbest kalmaktadır (yağ veya su). Bundan dolayı kaplin sisteminin muhafaza kısmının olası bir durumda sıcak sıvının serbest kalması halinde etrafa sıçramamasını sağlayacak ve aynı zamanda da kaplin sisteminin havalandırılmasını engellemeyecek biçimde tasarlanması gerekmektedir. Eritme tipi emniyet cıvataları (103) ile dolum cıvataları (153) ulaşılabilir bir durumda kalmalıdır. Dönen parçalar ise müşteri tarafından uygun önlemler alınarak istenmeyen biçimde temas edilmesinden korunmalıdır. Bu kaplin sistemi koruma tertibatının aynı zamanda dışarıya fışkıran sıcak işletim sıvılarına karşı koruması gerekmekte olup, aynı zamanda sistemin havalandırılmasının önemli bir derecede engellenmemesi gerekmektedir (aynı zamanda kaplin sistemi üzerinde bulunan bilgilere de bakınız). Kaplin sistemlerinin yeraltında infilak tehlikesi bulunan alanlarda kullanımı durumunda, alüminyum maddesinden oluşan kaplin sisteminin sağlam bir muhafaza içersinde konumlandırılması gerekmekte olup, bu muhafazanın tarafından mesela sürtünme, vurma veya temas sonucu oluşan kıvılcım oluşumundan koruyabilecek nitelikte olması gerekmektedir. Kaplin sistemi gövdesinin üzerinde ağır metal oksitlerinin birikmeleri durumu (Paslanma) söz konusu muhafaza veya buna uygun diğer önlemler sayesinde önlenmelidir. İnfilak tehlikesi bulunan alanlarda işletilen kaplin sistemleri orada söz konusu ısı derecesi sınıfı için izin verilen eritme tipi emniyet cıvataları (103) ile donatılmıştır. Bu kaplin sistemi eritme tipi emniyet cıvatası (103) ısı derecesi sınıfına göre işaretlenmiştir. Eritme tipi emniyet cıvatasının (103) devreye girmemsinden en geç olarak 5 dakika içersinde tahrik sisteminin durması teminat altına alınmalıdır. 22 / 39

23 7.2.1 İşletim sıvısı yağ Verim bilgileri verilmeyen siparişlerde dolum miktarının kaydı bulunmamaktadır. Bu durumlarda sistemin kaplin sistemi ebadına ve yağ ile işletimine bağlı olarak ve aynı zamanda devir hızı ve aktarılacak olan gücün de (mesela motor gücü) dikkate alınması şartı ile bölüm 10, madde 10.9 den madde da verilen bilgiler doğrultusunda ilgili yağ dolum miktarının tespit edilmesi gerekmektedir. Bölüm 10 dahilinde bulunan dolum miktarları tablolarında sadece yağ dolumları için geçerli olan veriler gösterilmiştir. İşletim sıvıları olarak HL veya HLP tipinde olan ve DİN bölüm 1 ile bölüm 2 olmak üzere, İSO-viskozite sınıfları olan VG 22 veya VG 32 onaylı hidrolik yağlarının kullanılmaları gerekmektedir. FLUDEX-sisteminin rulmanlarının ve mil tecrit çemberleri ömürleri önemli derecede kullanılan yağların kalitelerine ve haslıklarına bağlıdır. Tablo 8: Yağ türleri tavsiyesi Kuruluş TEXACO Aral Degol BG 32 BP Energol HL 22 + HLP 22 TORQUE FLUID N 45 Shell Tegula Rando Oil Mobil DTE 22 Öl Tanım Aral Vitam GF 22 Aral Vitam GF 32 BP Energol HL 32 + HLP 32 BP Energol HLP D 32 Hyspin DSP22 + DSP32 Tribol 943 AW22 + AW32 TERESSO 32 Mobil DTE 24 NUTO H 22 Mobil Vactra Oil Light Shell Tellus Öl 22 Shell Tellus Öl C22 Torque Fluid 32 BP Bartran 32 NUTO H 32 Mobilfluid 125 İşletim sıvısının kullanımı ile ilişkin üretici uyarılarını dikkate alınız! İşletim sıvısı su veya su emülsiyonu Kaplin sisteminin kullanılmaması durumunda donmaya karşı korunması gerekmektedir. İşletim sıvısının kullanımı ile ilişkin üretici uyarılarını dikkate alınız! Her tipte FLUDEX-kaplin sistemleri işletim sıvıları olarak su veya su emülsiyonu kullanımına uygun değildir. Su dolumlarına uygun olan FLUDEX-kaplin sistemleri dolum cıvatası (153) civarında bulunan işaret ile altta belirtildiği gibi işaretlenmiştir: " W ". İşletim sıvıları olarak su veya su emülsiyonlarının kullanımına ancak devreye girme ısı dereceleri azami olarak 110 C dereceye ayarlanmış olan eritme tipi emniyet cıvatalarının kullanımı şartı ile izin verilmektedir. Daha yüksek olan devreye girme ısı derecelerinin uygulanmaları durumunda, kaplin sisteminin gövdesi buhar basıncı oluşumundan dolayı, izin verilmeyen derecede aşırı yüklenimlere maruz kalmaktadır. 23 / 39